Próchnicę wywołują bakterie Streptococcus mutans i Lactobacillus, które wchodzą w skład tak zwanej płytki bakteryjnej — lepkiej warstwy bakterii i resztek jedzenia odkładającej się na zębach. Bakterie te żywią się cukrem i zamieniają go w szkodliwe kwasy powodujące próchnicę. Niektóre cukry są szybciej przetwarzane w kwasy albo częściej przywierają do zębów, co przyśpiesza rozwój próchnicy.b Nieusuwana płytka może stwardnieć wokół linii dziąseł, tworząc kamień nazębny.

Usuwanie płytki nazębnej, a zwłaszcza bakterii Streptococcus mutans, odgrywa ważną rolę w profilaktyce próchnicy. Jeżeli chcesz mieć ładny uśmiech, nieodzowna jest codzienna higiena jamy ustnej. W pewnym poradniku wyjaśniono, że szczotkowanie zębów „w połączeniu ze stosowaniem nici dentystycznych jest najważniejszą czynnością mającą na celu utrzymanie zdrowia i żywotności zębów oraz podtrzymujących je tkanek”. Skuteczne metody dbania o higienę jamy ustnej przedstawiono na ilustracjach (na tej i na następnej stronie). Inne sposoby dokładnego czyszczenia zębów może ci też zalecić twój dentysta.

Dentyści ciągle doskonalą się w stosowaniu środków, które minimalizują skutki demineralizacji. Jeżeli leczy się już niewielkie zmiany, nierzadko udaje się usunąć próchnicę. Dlatego wczesne wykrywanie i leczenie ubytków może sprawić, że wizyta u stomatologa wcale nie będzie nieprzyjemna.

Kiedy jednak kwas wytwarzany przez płytkę bakteryjną pozostaje na zębach, pojawia się próchnica. Jeżeli się jej nie zlikwiduje, tworzy się ubytek i ząb wymaga leczenia. Dopóki próchnica nie sięga miazgi, w której są włókna nerwowe, wystarczy tylko wypełnić ubytek.

Dentysta oczyszcza wiertłem zmianę próchniczą i formuje otwór, w którym umieści wypełnienie. Wypełnienia amalgamatowe szybko twardnieją i są potem polerowane, natomiast kompozytowe utwardza się za pomocą lampy polimeryzacyjnej. Jeżeli ubytki w zębach pozostawi się nieleczone i próchnica dojdzie do miazgi, może okazać się konieczne leczenie kanałowe, a nawet usunięcie zęba.