NALEŻAŁO działać natychmiast. Na drodze dojazdowej do szpitala leżała młoda dziewczyna. W następstwie wypadku motocyklowego została przecięta główna tętnica prawej nogi. Lekarz był na miejscu, ale nie miał narzędzi chirurgicznych, żeby zatamować upływ krwi. Co miał począć?

„Posłużyłem się ręką jak kleszczami” — wspomina profesor Napier w swej książce pt. Hands (Ręce). „Ścisnąłem tętnicę kciukiem i palcem wskazującym tak mocno, jak tylko mogłem. W końcu udało mi się obwiązać ją kawałkiem sznurka — niczego innego nie było. Krew przestała tryskać. (...) W takim nagłym wypadku nic nie pomoże tak szybko i skutecznie, jak ręce. Niewielu pacjentów (...) zdaje sobie sprawę, jak dalece ich życie w czasie operacji zależy od właściwej pozycji palca”.

Coś takiego byłoby nie do pomyślenia, gdyby nie staw siodełkowy kciuka (zob. ilustrację). Jest tak skonstruowany, że może wykonywać niemal tyle ruchów, co kulisty staw ramienny, lecz w odróżnieniu od tego ostatniego nie potrzebuje wsparcia mięśni, które by go otaczały. Współdziałając więc z opuszkami pozostałych palców, kciuk może wykonywać skomplikowane ruchy.

Spróbuj podnieść coś małego lub choćby przewracać kartki tego czasopisma bez użycia kciuka. Pewien lekarz z Republiki Południowej Afryki powiedział: „Często zakładam szyny na złamane kciuki; przy ponownym spotkaniu pacjenci zazwyczaj mówią mi, że dotąd nie zdawali sobie sprawy, jak bardzo potrzebny jest kciuk”.

Ręka ludzka z kciukiem przeciwstawnym do pozostałych palców jest narzędziem o wyjątkowo wszechstronnym zastosowaniu.

[Ilustracje na stronie 5]

Staw siodełkowy kciuka jest czymś wyjątkowym w porównaniu z odpowiednimi stawami pozostałych palców