Czy o tym wiedziałeś?

Dlaczego w czasach biblijnych jako zaprawy używano asfaltu?

▪ W Biblii tak powiedziano o budowniczych wieży Babel: „Cegła (...) służyła im za kamień, asfalt zaś służył im za zaprawę” (Rodzaju 11:3).

Asfalt naturalny powstaje z ropy naftowej; w Mezopotamii można go znaleźć w wielu miejscach. Wypływa na powierzchnię ziemi i twardnieje. Jego przydatność w roli spoiwa dostrzeżono już w czasach biblijnych. Jak podaje pewne źródło, asfaltu „używano przy wznoszeniu budynków z wypalanych cegieł”.

Na łamach czasopisma Archaeology ukazał się artykuł, w którym opisano niedawną wyprawę do pozostałości zigguratu w starożytnym mieście Ur w Mezopotamii. Czytamy tam: „Pomiędzy wypalanymi cegłami w dalszym ciągu widać zaprawę asfaltową. Był to jeden z pierwszych sposobów wykorzystania rozległych pól naftowych południowego Iraku. Czarna, lepka substancja, która kiedyś była czynnikiem spajającym tamtą cywilizację, dziś jest źródłem destabilizacji i zarzewiem konfliktów w tym regionie. Asfalt używany jako zaprawa oraz pokrycie pomógł zaimpregnować słabe gliniane cegły sumeryjskie, dzięki czemu tamtejsze budowle przetrwały tysiące lat”.

Jaki „papier” był dostępny w czasach biblijnych?

▪ Takie pytanie mogą nasuwać słowa jednego z pisarzy Biblii, apostoła Jana: „Chociaż mam wam wiele do napisania, nie chcę tego czynić, używając papieru i atramentu” (2 Jana 12).

Grecki wyraz chártes, przetłumaczony tu na „papier”, odnosi się do papieru robionego z papirusu, będącego rośliną wodną. Technikę wytwarzania z niej materiału pisarskiego opisuje Henri Daniel-Rops w książce Życie codzienne w Palestynie w czasach Chrystusa: „Długie, około trzech metrów liczące łodygi, okorowane, podzielone na wąskie pasemka, naklejano warstwami jedne na drugich, na przemian wzdłuż i w poprzek. Utworzone w ten sposób arkusze bito drewnianym młotkiem, a następnie starannie wygładzano za pomocą pumeksu” (tłum. J. Lasocka).

W Egipcie oraz nad Morzem Martwym archeolodzy odnaleźli wiele starożytnych manuskryptów papirusowych. Niektóre z nich zawierają fragmenty Pisma Świętego i są datowane na czasy Jezusa, a nawet na jeszcze wcześniejszy okres. Całkiem możliwe, że listy wchodzące w skład Biblii — jak te spisane przez apostołów — zostały pierwotnie utrwalone właśnie na papirusie.

[Prawa własności do ilustracji, strona 11]

Spectrumphotofile/photographersdirect.com