Jehowa ustala czasy i pory

„Nie wasza to rzecz poznać czasy lub pory, które Ojciec objął swoją władzą orzekania” (DZIEJE 1:7).

1. Jak Jezus odpowiedział na pytania apostołów dotyczące czasu?

CZY nie jest czymś naturalnym, że ludzie ‛wzdychający i jęczący nad wszystkimi obrzydliwościami popełnianymi’ w chrześcijaństwie i w ogóle na całej ziemi zastanawiają się, kiedy ten niegodziwy system rzeczy dobiegnie końca i nastanie Boży nowy świat, w którym zapanuje prawość? (Ezechiela 9:4; 2 Piotra 3:13). Na krótko przed śmiercią Jezusa oraz po jego zmartwychwstaniu apostołowie zadali mu pytania dotyczące czasu (Mateusza 24:3; Dzieje 1:6). Jednakże w odpowiedzi Jezus nie podał im sposobu wyliczania dat. Za pierwszym razem opisał złożony znak, a za drugim powiedział, że ‛to nie ich rzecz poznać czasy lub pory, które Ojciec objął swoją władzą orzekania’ (Dzieje 1:7).

2. Skąd wiadomo, że Jezus nie zawsze znał ustalony przez jego Ojca rozkład wydarzeń w czasie końca?

² Chociaż Jezus jest jednorodzonym Synem Jehowy, nie zawsze znał ustalony przez Niego rozkład wydarzeń. W swym proroctwie na temat dni ostatnich pokornie przyznał: „O dniu owym i godzinie nie wie nikt — ani aniołowie niebios, ani Syn, tylko sam Ojciec” (Mateusza 24:36). Jezus był gotów cierpliwie czekać, aż jego Ojciec wyjawi mu dokładną porę podjęcia niszczycielskich działań przeciw obecnemu niegodziwemu systemowi rzeczy.a

3. Czego można się nauczyć z odpowiedzi Jezusa na pytania dotyczące zamierzenia Bożego?

³ Z odpowiedzi Jezusa na pytania co do okresu, w którym miały się rozgrywać wydarzenia znamionujące spełnianie się zamierzenia Bożego, wypływają dwa wnioski. Po pierwsze, Jehowa ma określony harmonogram, a po drugie, ustala go sam, toteż Jego słudzy nie mogą oczekiwać, że z góry dokładnie ich poinformuje o wyznaczonych przez siebie czasach lub porach.

Czasy i pory wyznaczone przez Jehowę

4. Co oznaczają greckie słowa przetłumaczone w Dziejach Apostolskich 1:7 na „czasy” i „pory”?

⁴ Co to za „czasy” i „pory”? Wypowiedź Jezusa zanotowana w Dziejach Apostolskich 1:7 wskazuje na dwa aspekty czasu. Greckie słowo oddane przez „czasy” oznacza „czas w sensie trwania”, odcinek czasu (długi lub krótki). Odpowiednik wyrazu „pory” odnosi się do ustalonego lub wyznaczonego czasu, szczególnego okresu, który czymś się wyróżnia. Na temat tych dwóch greckich słów W. E. Vine napisał: „Według Dziejów 1:7 ‚Ojciec objął swą władzą’ zarówno czasy (chronos), czyli długości okresów, jak i pory (kairos), a więc epoki charakteryzujące się pewnymi wydarzeniami”.

5. Kiedy Jehowa poinformował Noego o zamiarze zniszczenia zepsutego świata i jakie podwójne zadanie mu zlecił?

⁵ Przed potopem Bóg ustalił, iż zdeprawowany świat ludzi i zmaterializowanych, zbuntowanych aniołów potrwa 120 lat (Rodzaju 6:1-3). Bogobojny Noe liczył sobie wówczas 480 lat (Rodzaju 7:6). Nie miał potomstwa i pozostawał bezdzietny jeszcze 20 lat (Rodzaju 5:32). Znacznie później, kiedy jego synowie już dorośli i się pożenili, Bóg powiadomił go, iż zamierza usunąć z ziemi niegodziwość (Rodzaju 6:9-13, 18). Ale nawet wtedy, gdy Jehowa kazał mu budować arkę i głosić ówczesnym ludziom, nie wyjawił mu swego harmonogramu wydarzeń (Rodzaju 6:14; 2 Piotra 2:5).

6. (a) Jak Noe pokazał, że sprawę czasu pozostawia w rękach Jehowy? (b) Jak możemy naśladować Noego?

⁶ Przez dziesiątki lat — być może nawet przez pół wieku — ‛Noe czynił zgodnie ze wszystkim, co mu Bóg nakazał’. Postępował tak „dzięki wierze”, choć nie znał dokładnej daty (Rodzaju 6:22; Hebrajczyków 11:7). Jehowa podał mu ją dopiero na tydzień przed rozpoczęciem potopu (Rodzaju 7:1-5). Ponieważ Noe całkowicie ufał i wierzył Jehowie, więc sprawę czasu pozostawił w Jego rękach. Jakże był wdzięczny, gdy podczas potopu doznał Jego ochrony, a później wyszedł z arki na oczyszczoną ziemię! Czy i my, którzy żywimy podobną nadzieję na wyzwolenie, nie powinniśmy pokładać takiej wiary w Bogu?

7, 8. (a) Jak powstały narody oraz mocarstwa światowe? (b) W jaki sposób Jehowa „ustanowił wyznaczone czasy oraz ustalone granice zamieszkiwania ludzi”?

⁷ Po potopie większość potomków Noego porzuciła prawdziwe wielbienie Jehowy. Chcieli oni pozostać w jednym miejscu, toteż zaczęli budować miasto i wieżę, by móc praktykować fałszywy kult. Jehowa uznał, iż pora zainterweniować. Pomieszał im języki i „rozproszył ich stamtąd [z Babel] po całej powierzchni ziemi” (Rodzaju 11:4, 8, 9). Później grupy językowe rozwinęły się w narody, z których jedne wchłaniały drugie i stawały się potęgami regionalnymi, a nawet światowymi (Rodzaju 10:32).

⁸ Realizując swe zamierzenie, Bóg niekiedy wyznaczał granice państwowe oraz określał, kiedy jakiś naród zacznie dominować w skali lokalnej lub światowej (Rodzaju 15:13, 14, 18-21; Wyjścia 23:31; Powtórzonego Prawa 2:17-22; Daniela 8:5-7, 20, 21). Właśnie do tego aspektu ustalania przez Jehowę czasów i pór nawiązał apostoł Paweł, przemawiając do greckich intelektualistów w Atenach: „Bóg, który uczynił świat i wszystko, co na nim, (...) z jednego człowieka uczynił wszystkie narody ludzkie, żeby zamieszkiwały na całej powierzchni ziemi, i on ustanowił wyznaczone czasy oraz ustalone granice zamieszkiwania ludzi” (Dzieje 17:24, 26).

9. Jak Jehowa „zmienia czasy i pory” w odniesieniu do królów?

⁹ Nie znaczy to, że Jehowa ponosi odpowiedzialność za wszelkie podboje i zmiany na arenie światowej. Niekiedy jednak postanawia zaingerować, by zrealizować swe zamierzenie. Dlatego prorok Daniel, który miał oglądać upadek babilońskiego mocarstwa światowego i zastąpienie go przez Medo-Persję, powiedział o Jehowie: „On też zmienia czasy i pory, usuwa królów i ustanawia królów, udziela mądrości mędrcom, a wiedzy tym, którzy wykazują rozeznanie” (Daniela 2:21; Izajasza 44:24 do 45:7).

„Zbliżał się czas”

10, 11. (a) Z jakim wyprzedzeniem Jehowa ustalił czas wyzwolenia potomków Abrahama z niewoli? (b) Co świadczy o tym, że Izraelici nie znali dokładnej daty wyzwolenia?

¹⁰ Przeszło 400 lat naprzód Jehowa dokładnie ustalił rok, w którym miał upokorzyć władcę egipskiego mocarstwa światowego i wyzwolić potomków Abrahama z niewoli. Wyjawiając Abrahamowi swój zamysł, Bóg obiecał: „Wiedz z całą pewnością, że twoje potomstwo będzie osiadłym przybyszem w nie swojej ziemi i będą musieli im służyć, ci natomiast będą ich dręczyć przez czterysta lat. Ale ja osądzam naród, któremu będą służyć, i potem wyjdą z wielkim dobytkiem” (Rodzaju 15:13, 14). Do tego 400-letniego okresu nawiązał Szczepan, przypominając przed Sanhedrynem dzieje Izraela. Oświadczył: „Kiedy już zbliżał się czas spełnienia obietnicy, którą Bóg otwarcie oznajmił Abrahamowi, lud rósł i mnożył się w Egipcie, aż powstał nad Egiptem inny król, nie znający Józefa” (Dzieje 7:6, 17, 18).

¹¹ Ten nowy faraon uczynił Izraelitów niewolnikami. Chociaż nie było jeszcze Księgi Rodzaju, napisanej przez Mojżesza, to obietnice, które Jehowa złożył Abrahamowi, zapewne przekazywano w formie ustnej albo pisanej. Wygląda jednak na to, że mimo posiadanych informacji Izraelici nie mogli ustalić dokładnej daty swego wyzwolenia z ucisku. Bóg ją znał, ale najwyraźniej nie wyjawił jej gnębionym Izraelitom. Czytamy: „W ciągu tych wielu dni król Egiptu w końcu umarł, lecz synowie Izraela dalej wzdychali z powodu niewolniczej pracy i wołali, skarżąc się, a ich wołanie o pomoc z powodu niewolniczej pracy wciąż wznosiło się do prawdziwego Boga. Z czasem Bóg usłyszał ich jęki i wspomniał Bóg na swoje przymierze z Abrahamem, Izaakiem i Jakubem. Bóg spojrzał więc na synów Izraela i zwrócił Bóg uwagę” (Wyjścia 2:23-25).

12. Jak Szczepan wykazał, że Mojżesz podjął działanie przed czasem wyznaczonym przez Jehowę?

¹² Wniosek, iż Izraelici nie wiedzieli dokładnie, kiedy zostaną wyzwoleni, można też wysnuć z przemówienia Szczepana. Wspominając o Mojżeszu, powiedział on: „Kiedy mu upływał czterdziesty rok, w jego sercu zrodziła się myśl, by dokonać przeglądu swych braci, synów Izraela. A ujrzawszy jednego, któremu wyrządzano niesprawiedliwość, stanął w jego obronie i pomścił krzywdzonego, zabijając Egipcjanina. Przypuszczał, że jego bracia pojmą, iż Bóg przez jego rękę daje im wybawienie, lecz oni tego nie pojęli” (Dzieje 7:23-25). Mojżesz podjął działania na 40 lat przed czasem wyznaczonym przez Boga. Tyle bowiem, jak wykazał Szczepan, musiał jeszcze poczekać, zanim Bóg ‛przez jego rękę dał Izraelitom wybawienie’ (Dzieje 7:30-36).

13. Pod jakim względem nasza sytuacja przypomina położenie Izraelitów sprzed wyzwolenia z Egiptu?

¹³ Chociaż „zbliżał się czas spełnienia obietnicy”, dokładnie ustalony przez Boga, Mojżesz oraz cały naród izraelski musieli przejawiać wiarę. Musieli czekać, aż nadejdzie wyznaczony przez Jehowę czas, którego najwyraźniej nie mogli wcześniej obliczyć. My także jesteśmy przekonani, iż zbliża się nasze wyzwolenie z obecnego niegodziwego systemu rzeczy. Wiemy, że żyjemy w „dniach ostatnich” (2 Tymoteusza 3:1-5). Czy wobec tego nie powinniśmy chętnie okazywać wiary i czekać, aż w ustalonym przez Jehowę czasie nadejdzie Jego wielki dzień? (2 Piotra 3:11-13). Wtedy, podobnie jak niegdyś Mojżesz i Izraelici, będziemy mogli zaintonować ku chwale Jehowy wspaniałą pieśń wyzwolenia (Wyjścia 15:1-19).

„Gdy się dopełnił czas”

14, 15. Skąd wiadomo, że Bóg ustalił czas przyjścia Jego Syna na ziemię, i czego ciągle wypatrywali prorocy, a nawet aniołowie?

¹⁴ Jehowa wyznaczył czas, w którym Jego jednorodzony Syn miał przyjść na ziemię jako Mesjasz. Paweł napisał: „Gdy się dopełnił czas, Bóg posłał swego Syna, który się urodził z niewiasty i który się urodził pod prawem” (Galatów 4:4). Bóg ziścił w ten sposób swą obietnicę, iż pośle Potomka — ‛Szilo, któremu będzie się należeć posłuszeństwo ludów’ (Rodzaju 3:15; 49:10).

¹⁵ Prorocy Boży — a nawet aniołowie — ciągle wypatrywali „pory”, kiedy na ziemi pojawi się Mesjasz i grzeszna ludzkość będzie mogła dostąpić wybawienia. Piotr oświadczył: „Właśnie o to wybawienie pilnie się wywiadywali i starannie go poszukiwali prorocy, którzy prorokowali o przewidzianej dla was życzliwości niezasłużonej. Ciągle dociekali, na którą albo na jaką porę duch w nich wskazywał w związku z Chrystusem, gdy zawczasu świadczył o cierpieniach czekających Chrystusa oraz o późniejszych rzeczach chwalebnych. (...) W rzeczy te pragną wejrzeć aniołowie” (1 Piotra 1:1-5, 10-12).

16, 17. (a) Jakie proroctwo przekazał Jehowa, by pomóc Żydom w I wieku wyczekiwać Mesjasza? (b) Jak to proroctwo Daniela wpłynęło na postawę Żydów?

¹⁶ Za pośrednictwem proroka Daniela, człowieka o niezachwianej wierze, Jehowa przekazał proroctwo o „siedemdziesięciu tygodniach”. Dzięki niemu Żydzi w I wieku wiedzieli, że zbliża się pojawienie Mesjasza. Proroctwo to mówiło między innymi: „Od wyjścia słowa o przywróceniu i o odbudowie Jerozolimy aż do Mesjasza Wodza będzie siedem tygodni, a także sześćdziesiąt dwa tygodnie” (Daniela 9:24, 25). Bibliści żydowscy, katoliccy i protestanccy na ogół zgodnie przyznają, iż wspomniane tutaj „tygodnie” oznaczają tygodnie lat. Owe 69 „tygodni” (483 lata) z Księgi Daniela 9:25 zaczęło się w roku 455 p.n.e., kiedy to perski król Artakserkses upoważnił Nehemiasza do ‛przywrócenia i odbudowy Jerozolimy’ (Nehemiasza 2:1-8). Okres ten dobiegł końca 483 lata później — w roku 29 n.e., gdy Jezus został ochrzczony oraz namaszczony duchem świętym, a więc gdy stał się Mesjaszem, Chrystusem (Mateusza 3:13-17).

¹⁷ Nie wiadomo, czy Żydzi w I wieku dokładnie się orientowali, kiedy rozpoczął się ów 483-letni okres. Gdy jednak służbę podjął Jan Chrzciciel, „lud trwał w oczekiwaniu i wszyscy w swych sercach rozważali o Janie: ‚Może on jest Chrystusem?’” (Łukasza 3:15). Niektórzy bibliści łączą to oczekiwanie z proroctwem Daniela. W komentarzu do tego wersetu Matthew Henry napisał: „Powiedziano tutaj (...) iż służba Jana i udzielany przez niego chrzest nasuwały ludowi myśl o Mesjaszu i o tym, że jest on już u drzwi. (...) Upływało wówczas 70 tygodni wspomnianych przez Daniela”. W pewnym francuskim dziele nadmieniono: „Ludzie zdawali sobie sprawę z tego, że zbliża się koniec 70 tygodni lat podanych przez Daniela; nikogo nie zaskoczyło obwieszczenie Jana Chrzciciela, iż przybliżyło się królestwo Boże” (Vigouroux, Bacuez, Brassac, Manuel Biblique). Żydowski uczony Abba Hillel Silver napisał, że według „popularnej chronologii” z tamtego okresu „Mesjasza oczekiwano około drugiej ćwierci I wieku n.e.”

Wydarzenia, a nie wyliczanie dat

18. Co było najbardziej przekonującym dowodem mesjańskiego posłannictwa Jezusa, mimo iż proroctwo Daniela pomogło Żydom ustalić czas pojawienia się Mesjasza?

¹⁸ Chociaż dzięki chronologii Żydzi najwyraźniej wyrobili sobie ogólne pojęcie o czasie pojawienia się Mesjasza, to jak się później okazało, większości z nich nie pomogła ona uwierzyć w mesjańskie posłannictwo Jezusa. Niecały rok przed śmiercią zapytał on swych uczniów: „Jak mówią tłumy, kim jestem?” Odpowiedzieli mu: „Janem Chrzcicielem, a inni: Eliaszem, a jeszcze inni, że powstał jeden ze starożytnych proroków” (Łukasza 9:18, 19). Nic nie wskazuje na to, by Jezus na potwierdzenie tego, iż jest Mesjaszem, kiedykolwiek zacytował proroctwo o symbolicznych tygodniach. Ale przy pewnej okazji powiedział: „Ja mam świadectwo większe niż Janowe, bo już same dzieła, które mój Ojciec wyznaczył mi do wykonania, właśnie te dzieła, które czynię, świadczą o mnie, że wysłał mnie Ojciec” (Jana 5:36). O tym, że Jezus był Mesjaszem posłanym przez Boga, świadczyły nie tyle wyjawione szczegóły chronologiczne, ile jego działalność kaznodziejska, cuda, których dokonywał, oraz nadprzyrodzone zjawiska towarzyszące jego śmierci (ciemność, rozdarcie się zasłony świątynnej i trzęsienie ziemi) (Mateusza 27:45, 51, 54; Jana 7:31; Dzieje 2:22).

19. (a) Skąd chrześcijanie wiedzieli o zbliżającym się zniszczeniu Jerozolimy? (b) Dlaczego pierwsi chrześcijanie, którzy uciekli z Jerozolimy, musieli w dalszym ciągu przejawiać głęboką wiarę?

¹⁹ Również po śmierci Jezusa pierwszym chrześcijanom nie podano żadnego sposobu na wyliczenie daty nadchodzącego końca żydowskiego systemu rzeczy. To prawda, że proroctwo Daniela o symbolicznych tygodniach zawierało wzmiankę o zagładzie tego systemu (Daniela 9:26b, 27b). Miała ona jednak nastąpić po upływie „siedemdziesięciu tygodni” (455 p.n.e.-36 n.e.). Innymi słowy, rok 36 n.e., kiedy to pierwsi poganie stali się naśladowcami Jezusa, był ostatnią doniosłą datą, którą chrześcijanie mogli obliczyć na podstawie 9 rozdziału Księgi Daniela. O tym, iż system żydowski wkrótce dobiegnie końca, nie upewniały ich szczegóły chronologiczne, lecz wydarzenia zapowiedziane przez Jezusa. Do punktu kulminacyjnego zaczęły one zmierzać w roku 66 n.e., gdy legiony rzymskie zaatakowały Jerozolimę, po czym się wycofały. Dzięki temu wierni, uważni chrześcijanie z Jerozolimy i Judei mogli ‛uciec w góry’ (Łukasza 21:20-22). Ponieważ ci pierwsi chrześcijanie nie otrzymali żadnych wskazówek chronologicznych, więc nie wiedzieli, kiedy Jerozolima zostanie zniszczona. Jakąż wiarą musieli się odznaczać, by opuścić swe domy, gospodarstwa i warsztaty i około czterech lat przebywać poza miastem, aż w roku 70 armia rzymska wróciła i unicestwiła system żydowski! (Łukasza 19:41-44).

20. (a) Jaki pożytek możemy odnieść z przykładu Noego, Mojżesza i pierwszych chrześcijan żyjących w Judei? (b) Co zostanie omówione w następnym artykule?

²⁰ Podobnie jak Noe, Mojżesz czy chrześcijanie z I wieku mieszkający w Judei, tak i my obecnie możemy sprawę czasów i pór z całym zaufaniem pozostawić w rękach Jehowy. Swego przekonania, że żyjemy w czasie końca i że zbliża się nasze wyzwolenie, nie opieramy jedynie na wyliczeniach, lecz na rzeczywistych wydarzeniach spełniających proroctwa biblijne. A chociaż żyjemy w czasie obecności Chrystusa, dalej musimy przejawiać wiarę i być czujni. Powinniśmy skwapliwie wyczekiwać porywających wydarzeń zapowiedzianych w Piśmie Świętym. Zostaną one omówione w następnym artykule.

[Przypis]

Tytułem powtórki

◻ Co Jezus powiedział swym apostołom na temat czasów i pór ustalonych przez Jehowę?

◻ Z jakim wyprzedzeniem Noe poznał termin rozpoczęcia potopu?

◻ Co dowodzi, że Mojżesz i Izraelici nie wiedzieli dokładnie, kiedy zostaną wyzwoleni z Egiptu?

◻ Jaki pożytek możemy odnieść z biblijnych przykładów ustalania przez Jehowę czasów i pór?

[Ilustracja na stronie 11]

Dzięki wierze Noe pozostawił sprawę czasu w rękach Jehowy