KARK, SZYJA

U człowieka i niektórych zwierząt szyja to część ciała łącząca głowę z tułowiem, a kark to jej tylnia część. Hebrajskie odpowiedniki tych terminów najwyraźniej nawiązują do kręgosłupa szyjnego, który można złamać (Wj 13:13; 1Sm 4:18), bądź do samego karku (Rdz 49:8; Joz 10:24). W Biblii wyrazy „kark” i „szyja” często pojawiają się w sensie przenośnym.

Po hebrajsku o kimś zwyciężonym, kto uciekał przed przeciwnikiem, mówiono dosłownie, że odwraca się do niego „karkiem” (por. Joz 7:8). Dlatego położenie ‛ręki na karku nieprzyjaciół’ wskazywało na pokonanie ich, zmuszenie do uległości (Rdz 49:8; 2Sm 22:41; Ps 18:40). Podobne znaczenie mają sceny wojenne na egipskich i asyryjskich monumentach, na których widać władców depczących karki wrogów. Również Jozue rozkazał dowódcom wojskowym: „Podejdźcie. Postawcie swe nogi na karkach tych królów” (Joz 10:24).

Jarzmo na szyi lub karku oznaczało poddaństwo, podporządkowanie, niewolę (Rdz 27:40; Jer 30:8; Dz 15:10). Liczne wzmianki o „sztywnym karku” albo o ‛usztywnianiu’ go nawiązują do buntowniczości i krnąbrności. Biblia ostrzega nas, że „mąż wielokrotnie upominany, lecz usztywniający swój kark, zostanie nagle zdruzgotany, i to bez uleczenia” (Prz 29:1; Pwt 9:6, 13; 31:27; 2Kl 17:14; Ps 75:5; Iz 48:4).

Chcąc podkreślić wagę karcenia i władzy rodziców (a tym samym również niezwykłą wartość przykazań i praw Bożych), Biblia zachęca, by ‛zawiązać je sobie na szyi’ — na której wieszano piękne i cenne ozdoby (Prz 1:8, 9; 3:1-3; 6:20, 21). Natomiast ‛chodzenie z wyciągniętą szyją’ mogło świadczyć o wyniosłości (Iz 3:16).

Gardło. Hebrajski odpowiednik słowa „gardło” wyraźnie odnosi się do przedniej części szyi, kryjącej narządy umożliwiające mowę i przełykanie (Ps 149:6; Jer 2:25). O niegodziwcach, którzy kłamią i przelewają krew, czytamy w Biblii: „W ustach ich bowiem nie ma nic godnego zaufania (...). Gardło ich to otwarty grobowiec” (Ps 5:9; Rz 3:13).