MELCHIZEDEK

(„król prawości”).

Król starożytnego Salem i „kapłan Boga Najwyższego”, Jehowy (Rdz 14:18, 22). Pierwszy kapłan wspomniany w Biblii; piastował ten urząd przed 1933 r. p.n.e. Ponieważ Melchizedek był królem Salem, co znaczy „pokój”, apostoł Paweł nazwał go „Królem Pokoju”, a ze względu na znaczenie jego imienia — także „Królem Prawości” (Heb 7:1, 2). Uważa się, że starożytne Salem dało początek późniejszej Jerozolimie, której nazwa zawiera w sobie cząstkę „Salem”. Określenie to bywa odnoszone do Jerozolimy (Ps 76:2).

Po pokonaniu Kedorlaomera i sprzymierzonych z nim królów patriarcha Abram (Abraham) przybył na nizinę Szawe, tj. „nizinę królewską”. Tam Melchizedek „wyniósł chleb i wino” i pobłogosławił Abrahama, mówiąc: „Błogosławiony niech będzie Abram przez Boga Najwyższego, Twórcę nieba i ziemi; i błogosławiony niech będzie Bóg Najwyższy, który wydał twych ciemięzców w twoją rękę!” Wtedy Abraham dał temu królowi-kapłanowi „dziesięcinę ze wszystkiego”, czyli z „głównych łupów” zdobytych w walce ze sprzymierzonymi królami (Rdz 14:17-20; Heb 7:4).

Pierwowzór kapłaństwa Chrystusa. Jedno z doniosłych proroctw mesjańskich zawiera przysięgę Jehowy skierowaną do „Pana” Dawida: „Tyś kapłanem po czas niezmierzony na sposób Melchizedeka!” (Ps 110:1, 4). Ten natchniony psalm wskazywał Hebrajczykom, iż obiecany Mesjasz będzie zarówno Królem, jak i Kapłanem. W Liście do Hebrajczyków apostoł Paweł rozwiał wszelkie wątpliwości co do tożsamości tej zapowiedzianej osoby, gdyż napisał o „Jezusie, który stał się na wieki arcykapłanem na sposób Melchizedeka” (Heb 5:10; 6:20; zob. PRZYMIERZE).

Ustanowiony przez Boga. Najwyraźniej to Jehowa wyznaczył Melchizedeka na kapłana. Omawiając rolę Jezusa jako większego Arcykapłana, Paweł wykazał, że „człowiek nie dostępuje tego zaszczytu sam z siebie, lecz tylko wtedy, gdy zostaje powołany przez Boga, tak jak Aaron”. Wyjaśnił też, że i „Chrystus nie sam siebie otoczył chwałą przez to, iż stał się arcykapłanem, lecz otoczył go chwałą Ten, który w odniesieniu do niego powiedział: ‚Ty jesteś moim synem; ja dzisiaj zostałem twoim ojcem’”; następnie apostoł odniósł proroczą wypowiedź z Psalmu 110:4 właśnie do Jezusa Chrystusa (Heb 5:1, 4-6).

‛Otrzymał dziesięcinę od Lewiego’. Urząd kapłański Melchizedeka nie miał związku z kapłaństwem w Izraelu i jak podkreśla Biblia, przewyższał kapłaństwo Aaronowe. Wskazuje na to m.in. szacunek okazany Melchizedekowi przez Abrahama, przodka całego narodu izraelskiego, w tym kapłańskiego plemienia Lewiego. Abraham, nazwany później „przyjacielem Jehowy” i „ojcem wszystkich, którzy wierzą” (Jak 2:23; Rz 4:11), dał temu kapłanowi Boga Najwyższego dziesiątą część łupów, czyli „dziesięcinę”. Paweł wykazał, że Lewici pobierali dziesięcinę od swych braci, którzy także wyszli z lędźwi Abrahama. Podkreślił jednak, że Melchizedek, „który nie wywodził od nich swego rodowodu, pobrał dziesięcinę od Abrahama” i „poprzez Abrahama nawet Lewi, który dziesięciny otrzymuje, zapłacił dziesięcinę, bo jeszcze był w lędźwiach swego praojca, gdy spotkał go Melchizedek”. Chociaż więc kapłani z plemienia Lewiego otrzymywali dziesięcinę od Izraelitów, za pośrednictwem swego przodka Abrahama niejako sami zapłacili dziesięcinę Melchizedekowi. Poza tym o wyższości kapłaństwa Melchizedeka świadczy fakt, że to on udzielił błogosławieństwa Abrahamowi, gdyż jak zauważył Paweł, „mniejszy jest błogosławiony przez większego”. Wszystkie te szczegóły sprawiają, że Melchizedek jest stosownym pierwowzorem większego Arcykapłana, Jezusa Chrystusa (Heb 7:4-10).

Bez poprzedników i następców. Paweł dobitnie wykazał, że kapłaństwo lewickie nie mogło nikogo doprowadzić do doskonałości, toteż istniała potrzeba, by pojawił się kapłan „na sposób Melchizedeka”. Chrystus pochodził z plemienia Judy, które nie miało związku z kapłanami, ale podobnie jak Melchizedek, został kapłanem „nie według prawa przykazania zależnego od ciała, lecz według mocy życia niezniszczalnego”. Aaron i jego synowie stali się kapłanami bez przysięgi, natomiast Chrystusowi urząd kapłański został powierzony na mocy przysięgi złożonej przez Jehowę. Poza tym kapłani z plemienia Lewiego umierali i musieli mieć następców, podczas gdy wskrzeszony z martwych Jezus Chrystus „dzięki temu, że pozostaje żywy na wieki, ma swoje kapłaństwo bez następców” i dlatego „może całkowicie wybawić tych, którzy przez niego przystępują do Boga, ponieważ zawsze żyje, aby się za nimi ujmować” (Heb 7:11-25).

W jakim sensie Melchizedek nie miał „ani początku dni, ani końca życia”?

Paweł zwrócił uwagę na niezwykły szczegół dotyczący Melchizedeka: „Będąc bez ojca, bez matki, bez rodowodu, nie mając ani początku dni, ani końca życia, lecz upodobniony do Syna Bożego, pozostaje kapłanem na zawsze” (Heb 7:3). Tak jak inni ludzie Melchizedek urodził się i umarł. Ale Pismo Święte nie podaje imion jego rodziców ani żadnych informacji dotyczących jego pochodzenia, potomstwa, początków czy końca jego życia. Dlatego Melchizedek trafnie wyobraża Jezusa Chrystusa, który jest nieprzemijającym kapłanem. Nie istnieją również żadne informacje na temat kapłańskich poprzedników lub następców Melchizedeka i podobnie Chrystus jako Arcykapłan nie miał żadnego poprzednika podobnego do siebie, a Biblia wskazuje, że nikt też nie będzie nigdy jego następcą. Poza tym chociaż Jezus pochodził z plemienia Judy i królewskiej linii rodowej Dawida, jego pochodzenie cielesne nie miało wpływu na powierzenie mu kapłaństwa, a urzędu Króla i Kapłana też nie otrzymał dzięki swym człowieczym przodkom, ale na mocy przysięgi samego Jehowy.

Wśród Żydów dużą popularność zyskał pogląd oparty na Targumie jerozolimskim, według którego Melchizedek to Sem, syn Noego. Sem żył w tamtych czasach i być może nawet przeżył Sarę, żonę Abrahama. Noe udzielił mu szczególnego błogosławieństwa (Rdz 9:26, 27). Nie ma jednak żadnych dowodów na to, by był on tą samą osobą, co Melchizedek. Pismo Święte nic nie mówi o narodowości, pochodzeniu i potomstwie Melchizedeka, dzięki czemu stanowi on trafny pierwowzór Jezusa Chrystusa, „który stał się na wieki arcykapłanem na sposób Melchizedeka” na mocy przysięgi Jehowy (Heb 6:20).