„Oto synowie są dziedzictwem od Jehowy; owoc łona jest nagrodą” (PSALM 127:3).

1. Jak doszło do narodzin pierwszego dziecka?

JEHOWA BÓG obdarzył naszych prarodziców cudowną zdolnością: Adam i Ewa dali maleńką cząstkę samych siebie, w wyniku czego w łonie Ewy ukształtowała się nowa istota ludzka — pierwsze dziecko (Rodzaju 4:1). Po dziś dzień przyjście dziecka na świat określa się mianem „cudu narodzin”.

2. Dlaczego można powiedzieć, że rozwijanie się w łonie kobiety nowego życia jest cudem?

² Gdy w następstwie zespolenia cielesnego mężczyzny i kobiety dochodzi do zapłodnienia komórki jajowej, z powstałej w ten sposób zygoty w ciągu zaledwie 270 dni rozwija się niemowlę. Jego ciało składa się z bilionów komórek. Zygota zawiera informacje potrzebne do utworzenia ponad 200 rodzajów komórek. Dzięki cudownie zaprojektowanemu procesowi, którego człowiek nie potrafi w pełni zrozumieć, każda, nawet najmniejsza i najbardziej skomplikowana cząstka ciała powstaje w odpowiedniej kolejności i w odpowiedni sposób, żeby utworzyć żywą istotę!

3. Dlaczego wielu logicznie myślących ludzi przyznaje, że sprawcą cudu narodzin jest Bóg?

³ Komu więc dziecko tak naprawdę zawdzięcza swe istnienie? Oczywiście Temu, kto stworzył wszelkie formy życia. Psalmista śpiewał: „Wiedzcie, że Jehowa jest Bogiem. To on nas uczynił, a nie my sami siebie” (Psalm 100:3). Rodzice, dobrze wiecie, że to nie dzięki jakimś własnym szczególnym zasługom wydaliście na świat tę zachwycającą kruszynę! Tylko nieskończenie mądry Bóg mógł sprawić, że w tak cudowny sposób powstaje nowa istota ludzka. Od tysięcy lat logicznie myślący ludzie przypisują rozwój dziecka w łonie matki Wspaniałemu Stwórcy. Czy i ty do nich należysz? (Psalm 139:13-16).

4. Jakiej ludzkiej wady absolutnie nie można przypisać Jehowie?

⁴ Ale czy Jehowa nie jest wyzutym z uczuć Stwórcą, który poprzestał na zapoczątkowaniu procesu umożliwiającego wydawanie na świat potomstwa? Ludzie bywają nieczuli, ale w żadnym wypadku nie można tak powiedzieć o Jehowie (Psalm 78:38-40). W Psalmie 127:3 czytamy: „Oto synowie [a także córki] są dziedzictwem od Jehowy; owoc łona jest nagrodą”. Zastanówmy się teraz, czym jest dziedzictwo i o czym ono świadczy.

‛Dziedzictwo i nagroda’

5. Dlaczego dzieci słusznie można nazwać dziedzictwem?

⁵ Dziedzictwo jest swego rodzaju darem. Aby przekazać je potomstwu, niektórzy rodzice długo i ciężko pracują. Dziedzictwem mogą być pieniądze, nieruchomości albo jakaś szczególnie cenna rzecz. W każdym razie taka spuścizna świadczy o miłości rodziców do dziecka. W Biblii czytamy, że dzieci są dziedzictwem od Boga. Są więc Jego darem stanowiącym dowód miłości. Jeśli jesteś ojcem lub matką, czy swoim postępowaniem pokazujesz, że uważasz je za bezcenne dobro powierzone ci przez samego Stwórcę wszechświata?

6. W jakim celu Jehowa obdarzył ludzi zdolnością rozmnażania się?

⁶ Jehowa dał ten dar z myślą o zaludnieniu ziemi potomkami Adama i Ewy (Rodzaju 1:27, 28; Izajasza 45:18). Nie stworzył każdego człowieka z osobna, jak to uczynił z milionami aniołów (Psalm 104:4; Objawienie 4:11). Postanowił natomiast obdarzyć ludzi zdolnością wydawania na świat dzieci podobnych do rodziców. Zrodzenie potomka i troszczenie się o niego to dla matki i ojca wspaniały przywilej! Czy jako rodzice dziękujecie Jehowie za to, że umożliwił wam radowanie się takim cennym dziedzictwem?

Ucz się z przykładu Jezusa

7. Jak w przeciwieństwie do wielu rodziców Jezus pokazał, że interesuje się „synami ludzkimi” i darzy ich serdecznymi uczuciami?

⁷ Niestety, nie wszyscy uważają swe dzieci za nagrodę. Wielu rodziców nie okazuje im cieplejszych uczuć. Nie odzwierciedlają oni nastawienia Jehowy i Jego Syna (Psalm 27:10; Izajasza 49:15). Zobaczmy, jaki stosunek do dzieci miał Jezus. Biblia wyjawia, że zanim jeszcze przyszedł na świat jako człowiek — kiedy był w niebie potężną istotą duchową — ‛rozkoszował się synami ludzkimi’ (Przypowieści [Przysłów] 8:31, Biblia warszawska). Tak bardzo miłował ludzi, że z własnej woli oddał swe życie na okup, byśmy mogli uzyskać życie wieczne (Mateusza 20:28; Jana 10:18).

8. Jaki piękny przykład Jezus dał rodzicom?

⁸ Będąc na ziemi, Jezus dał rodzicom wspaniały przykład. Poświęcał dzieciom czas, nawet gdy był bardzo zajęty lub przeżywał trudne chwile. Obserwował maluchy bawiące się na rynku, a swe spostrzeżenia wykorzystał przy nauczaniu (Mateusza 11:16, 17). Idąc po raz ostatni do Jerozolimy, wiedział, że czekają go cierpienia i śmierć. Kiedy ludzie przyprowadzali do niego małe dzieci, uczniowie usiłowali je odprawić, zapewne chcąc go uchronić przed dodatkowym stresem. Ale Jezus ich zganił. Ponieważ towarzystwo dzieci sprawiało mu radość, powiedział: „Pozwólcie małym dzieciom przychodzić do mnie; nie próbujcie ich zatrzymywać” (Marka 10:13, 14).

9. Dlaczego nasze czyny mogą mieć większe znaczenie niż słowa?

⁹ Od Jezusa możemy się wiele nauczyć. Co robimy, jeśli dziecko przychodzi do nas akurat wtedy, gdy jesteśmy czymś zajęci? Czy wzorujemy się na Jezusie? Dzieci bardzo potrzebują tego, co on chętnie im dawał — czasu i uwagi. Oczekują tego zwłaszcza od rodziców. Oczywiście musimy zapewniać dziecko, że je kochamy. Jednak głośniej niż słowa mówią czyny. O twojej miłości świadczy nie tylko to, co mówisz, lecz przede wszystkim to, co robisz. Widać ją w tym, jak troszczysz się o dzieci oraz ile czasu i uwagi im poświęcasz. Ale robienie tego wszystkiego nie zawsze przyniesie zamierzone rezultaty — w każdym razie nie tak szybko, jak byś się spodziewał. Konieczna jest cierpliwość. Przymiotu tego możemy się nauczyć przez naśladowanie sposobu, w jaki Jezus traktował swoich uczniów.

Jezus — wzór cierpliwości i okazywania uczuć

10. Jak Jezus uczył apostołów pokory i jakie były tego początkowe rezultaty?

¹⁰ Jezus wiedział, że uczniowie ciągle rywalizują między sobą o zaszczyty. Pewnego dnia po przybyciu do Kafarnaum zapytał ich: „‚O co sprzeczaliście się w drodze?’ Oni zaś milczeli, w drodze bowiem sprzeczali się między sobą, kto jest większy”. Zamiast ich surowo zganić, Jezus cierpliwie udzielił im lekcji poglądowej, starając się skłonić ich do okazywania pokory (Marka 9:33-37). Czy przyniosło to oczekiwane skutki? Nie od razu. Jakieś sześć miesięcy później Jakub i Jan namówili swą matkę, by w ich imieniu poprosiła Mistrza o zaszczytne miejsca w Królestwie. Jezus znów cierpliwie skorygował ich sposób myślenia (Mateusza 20:20-28).

11. (a) Jakiej zwyczajowej posługi nie podjęli się apostołowie Jezusa po przybyciu na wieczerzę? (b) Co uczynił Jezus i czy tym razem jego wysiłki okazały się skuteczne?

¹¹ Wkrótce nadeszła Pascha 33 roku n.e. i Jezus spotkał się ze swymi apostołami, by obchodzić to święto. Po przybyciu do dużego pokoju na piętrze żaden z 12 uczniów nie pokwapił się, by zgodnie ze zwyczajem obmyć z kurzu stopy pozostałych. W domach obowiązek ten przeważnie należał do sługi lub do kobiety (1 Samuela 25:41; 1 Tymoteusza 5:10). Jakże musiało zasmucić Jezusa, że uczniowie dalej myślą o pozycji i zaszczytach! On sam umył więc stopy wszystkim obecnym, po czym usilnie zachęcił ich, by naśladowali jego przykład i usługiwali drugim (Jana 13:4-17). Czy tak uczynili? Biblia podaje, że jeszcze tego samego wieczora „powstał też między nimi gorący spór o to, kto z nich wydaje się największy” (Łukasza 22:24).

12. Jak rodzice mogą naśladować Jezusa, gdy szkolą swe dzieci?

¹² Kiedy wasze dzieci nie reagują na rady, zapewne rozumiecie, jak musiał się czuć Jezus. Zauważmy jednak, że nie przekreślił swych apostołów, choć nie byli skorzy do poprawy. Jego cierpliwość wydała w końcu owoce (1 Jana 3:14, 18). Rodzice, czynicie słusznie, gdy naśladujecie miłość i cierpliwość Jezusa, nigdy nie rezygnując z wysiłków, by szkolić dzieci.

13. Dlaczego nie należy zbywać pytań dziecka?

¹³ Dzieci muszą odczuwać, że rodzice je kochają i się nimi interesują. Jezus chciał wiedzieć, o czym myślą jego uczniowie, więc słuchał ich, kiedy zadawali mu pytania. Sam też pytał, jak zapatrują się na pewne sprawy (Mateusza 17:25-27). A zatem aby skutecznie nauczać, trzeba uważnie słuchać i okazywać szczere zainteresowanie. Rodzice muszą walczyć z pokusą zbywania pytań dziecka szorstkimi słowami: „Daj mi spokój! Nie mam teraz czasu!” Jeśli rzeczywiście są zajęci, powinni obiecać, że porozmawiają o tym później. Potem koniecznie należy dotrzymać słowa. Dzięki temu dziecko nabierze pewności, że rodzice się nim interesują, i chętniej będzie się im zwierzać.

14. Czego rodzice mogą się nauczyć od Jezusa, jeśli chodzi o okazywanie dzieciom uczuć?

¹⁴ A co z okazywaniem dzieciom czułości — obejmowaniem ich i przytulaniem? Czy jest to stosowne? Również pod tym względem rodzice mogą się czegoś nauczyć od Jezusa. Biblia mówi, że „brał dzieci w ramiona, i zaczął je błogosławić, wkładając na nie ręce” (Marka 10:16). Jak na to reagowały maluchy? Z pewnością były zachwycone i się do niego garnęły! Jeśli okazujecie swym pociechom szczerą miłość, łatwiej im będzie przyjmować pouczenia i karcenie.

Ile czasu poświęcać dzieciom

15, 16. Jaki pogląd na wychowywanie dzieci stał się ostatnio popularny i co najwyraźniej przyczyniło się do jego powstania?

¹⁵ Niektórzy powątpiewają, czy dzieci naprawdę potrzebują, by rodzice poświęcali im dużo czasu i uwagi. Umiejętnie propaguje się pogląd, że najważniejsza jest nie sama ilość przeznaczanego dla nich czasu, lecz odpowiednie wykorzystanie go. Według zwolenników tego poglądu dziecku można poświęcić mniej czasu, jeśli tylko wypełni się go dobrze zaplanowanymi, pożytecznymi zajęciami. Czy rzeczywiście jest to recepta na sukces wychowawczy i czy istotnie chodzi tu o dobro dziecka?

¹⁶ Pewien publicysta po rozmowach z wieloma dziećmi napisał, że „najbardziej pragnęły, by rodzice poświęcali im więcej czasu” i by „skupiali na nich całkowitą uwagę”. Co ciekawe, pewien profesor medycyny tak ocenił pogląd, według którego liczy się nie ilość czasu spędzanego z dziećmi, lecz to, jak jest on wykorzystany: „Podejście to jest wynikiem poczucia winy rodziców. W ten sposób starali się usprawiedliwić to, że rezerwują dla dzieci mniej czasu”. A ile czasu należy im poświęcać?

17. Czego potrzebują dzieci?

¹⁷ Biblia nie zawiera bezpośredniej odpowiedzi na to pytanie. Ale izraelskich rodziców zachęcono, by rozmawiali z dziećmi, ‛gdy siedzą w domu i gdy idą drogą, i gdy się kładą, i gdy wstają’ (Powtórzonego Prawa 6:7). Oznacza to, że rodzice muszą rozmawiać z dziećmi i pouczać je każdego dnia.

18. Jak Jezus wykorzystywał różne okazje, by szkolić swych naśladowców, i czego mogą się z tego nauczyć rodzice?

¹⁸ Jezus skutecznie nauczał swych naśladowców, gdy wspólnie spożywali posiłki, podróżowali, a nawet wypoczywali. Umiejętnie wykorzystywał każdą okazję (Marka 6:31, 32; Łukasza 8:1; 22:14). Podobnie chrześcijańscy rodzice powinni wypatrywać każdej sposobności, aby rozmawiać z dziećmi i zapoznawać je z drogami Jehowy.

Czego i jak uczyć

19. (a) Co jest niezbędne oprócz spędzania czasu z dziećmi? (b) Czego przede wszystkim rodzice muszą uczyć dzieci?

¹⁹ Powodzenie w wychowywaniu dziecka nie zależy jedynie od spędzania z nim czasu czy nawet pouczania go. Najważniejsze jest to, o czym się rozmawia. Zobaczmy, jak podkreśla to Biblia: ‛Te słowa, które ci dzisiaj nakazuję, wpajaj swym synom’. O jakie „słowa” tu chodzi? Najwyraźniej te wypowiedziane nieco wcześniej: „Masz miłować Jehowę, twojego Boga, całym swym sercem i całą swą duszą, i całą swą siłą życiową” (Powtórzonego Prawa 6:5-7). Jezus oświadczył, że jest to najważniejsze ze wszystkich przykazań Bożych (Marka 12:28-30). Rodzice muszą więc przede wszystkim uczyć swe dzieci o Jehowie Bogu i wyjaśniać im, dlaczego jedynie On jest godzien, byśmy Go miłowali całą duszą i byli Mu zupełnie oddani.

20. Co w starożytności Bóg nakazał wpajać dzieciom?

²⁰ Ale „te słowa”, które rodzice mają przekazywać dzieciom, obejmują więcej niż tylko nakaz, by miłować Jehowę całą duszą. We wcześniejszym rozdziale Księgi Powtórzonego Prawa Mojżesz ponownie wymienił przykazania, które Bóg wypisał na kamiennych tablicach, zwane Dziesięciorgiem Przykazań. Zabraniają one między innymi kłamstwa, kradzieży, morderstwa i cudzołóstwa (Powtórzonego Prawa 5:11-22). A zatem już w starożytności ukazano rodzicom, jak ważne jest wszczepianie dzieciom zasad moralnych. Równie ważne jest to dzisiaj — bez tego nie da się im zapewnić szczęśliwej i bezpiecznej przyszłości.

21. Co to znaczy, że rodzice mają ‛wpajać’ dzieciom słowa Jehowy?

²¹ Warto też zauważyć, że rodzicom udzielono rady, jak przekazywać dzieciom „te słowa”: „Wpajaj je swym synom”. Wpajanie wymaga częstego powtarzania, by dana informacja trwale zapisała się w umyśle. Jak widać, Bóg życzy sobie, by rodzice wdrożyli systematyczny program nauczania dzieci na podstawie Biblii, mający na celu zapisanie w ich młodych umysłach pouczeń duchowych.

22. Jak izraelscy rodzice mieli szkolić swe dzieci i co to oznacza?

²² Taki systematyczny program wymaga od rodziców zaangażowania. Biblia tak mówi o wpajaniu dzieciom „tych słów”: „Przywiąż je jako znak do swej ręki, i będą ci służyć za przepaskę między twymi oczami; i wypisz je na odrzwiach swego domu i na swoich bramach” (Powtórzonego Prawa 6:8, 9). Nie chodzi o to, żeby rodzice dosłownie wypisali prawa Boże na odrzwiach i bramach swego domu albo przytwierdzili ich odpis do ręki dziecka lub między jego oczami. Rzecz w tym, by stale przypominali dzieciom pouczenia Boże. Powinni to robić regularnie i konsekwentnie, żeby pouczenia te niejako wciąż były przed oczami dzieci.

23. Co rozważymy w przyszłym tygodniu?

²³ Co przede wszystkim rodzice powinni wpoić swym dzieciom? Dlaczego należy je uczyć i szkolić, by umiały się strzec przed złem? Co może pomóc rodzicom odnieść sukces wychowawczy? Te i jeszcze inne ważne dla rodziców zagadnienia omówiono w następnym artykule.

„Mądrość służy ochronie, (...) zachowuje przy życiu tych, którzy ją posiadają” (KAZNODZIEI 7:12).

1. Dlaczego rodzice powinni uważać swoje dzieci za dar?

ZA SPRAWĄ ojca i matki na świat przychodzi nowy człowiek, który przejmuje po nich pewne cechy fizyczne i psychiczne. Biblia nazywa dzieci „dziedzictwem od Jehowy” (Psalm 127:3). Ponieważ to Jehowa jest Życiodawcą, powierza rodzicom istoty, które w rzeczywistości należą do Niego (Psalm 36:9). Rodzice, jak się zapatrujecie na ten cenny dar od Boga?

2. Jak zareagował Manoach na wieść, że zostanie ojcem?

² Ów dar trzeba oczywiście przyjąć z należytą pokorą i wdzięcznością. Tak właśnie zareagował ponad 3000 lat temu Izraelita Manoach, kiedy anioł wyjawił jego żonie, że będzie miała dziecko. Usłyszawszy tę radosną nowinę, Manoach modlił się: „Wybacz mi, Jehowo. Niech mąż prawdziwego Boga, niedawno przez ciebie przysłany, znowu do nas przyjdzie i pouczy nas, co mamy czynić z dzieckiem, które się urodzi” (Sędziów 13:8). Czego rodzice mogą się nauczyć od Manoacha?

Dlaczego dzisiaj potrzebna jest pomoc Boga?

3. Dlaczego zwłaszcza dzisiaj w wychowywaniu dzieci potrzebna jest pomoc Boga?

³ Obecnie rodzice potrzebują pomocy Jehowy bardziej niż kiedykolwiek. Dlaczego? Szatan Diabeł i jego aniołowie zostali zrzuceni z nieba na ziemię. Biblia ostrzega: „Biada ziemi (...), ponieważ zstąpił do was Diabeł, pałając wielkim gniewem, bo wie, że mało ma czasu” (Objawienie 12:7-9, 12). Z Księgi tej dowiadujemy się też, że Szatan „krąży jak ryczący lew, starając się kogoś pożreć” (1 Piotra 5:8). Lwy zazwyczaj atakują najsłabsze sztuki, a ich ofiarą często padają właśnie osobniki młode. Dlatego chrześcijańscy rodzice słusznie szukają u Jehowy wskazówek, by zapewnić swym dzieciom ochronę. Jak bardzo ci na tym zależy?

4. (a) Co zrobiliby rodzice, gdyby wiedzieli, że w okolicy grasuje lew? (b) Czego potrzebują dzieci, by uniknąć niebezpieczeństwa?

⁴ Gdybyś wiedział, że w okolicy grasuje lew, niewątpliwie zadbałbyś o bezpieczeństwo swych dzieci. Szatan też jest drapieżcą. Usiłuje skalać sług Boga, by wskutek tego stracili uznanie w Jego oczach (Hioba 2:1-7; 1 Jana 5:19). Najłatwiejszym celem są dla Szatana dzieci. Aby uniknąć zastawianych przez niego sideł, muszą one poznawać Jehowę i okazywać Mu posłuszeństwo. Dlatego bardzo potrzebują wiedzy biblijnej. Jezus powiedział: „To znaczy życie wieczne: ich poznawanie ciebie, jedynego prawdziwego Boga, oraz tego, któregoś posłał, Jezusa Chrystusa” (Jana 17:3). Poza tym młodzi potrzebują mądrości — umiejętności rozumienia i stosowania w praktyce nabywanej wiedzy. Ponieważ „mądrość zachowuje przy życiu tych, którzy ją posiadają”, rodzice muszą wszczepiać w serca dzieci prawdę zawartą w Biblii (Kaznodziei 7:12). Jak to robić?

5. (a) Jak można zaszczepiać dziecku mądrość? (b) Jak Księga Przysłów przedstawia wartość mądrości?

⁵ Możesz — a nawet powinieneś — czytać dzieciom Słowo Boże. Ale pomaganie im, by pokochały Jehowę i były Mu posłuszne, wymaga czegoś więcej — muszą rozumieć to, co słyszą. Zilustrujmy to przykładem: dziecku można powiedzieć, że nie wolno przechodzić przez ulicę bez wcześniejszego upewnienia się, czy nic nie nadjeżdża. Jednak niektóre dzieci lekceważą ten zakaz. Dlaczego? Być może nie uświadomiono im wystarczająco i w odpowiedni sposób skutków nieostrożnego przechodzenia przez jezdnię i tym samym nie udało się wykorzenić z ich serca „głupoty”, która może doprowadzić do wypadku. Zaszczepianie mądrości zajmuje sporo czasu i wymaga wiele cierpliwości. Ale jakże cenna jest mądrość! Biblia mówi: „Drogi jej to drogi przyjemne, a wszystkie jej szlaki są pokojem. Drzewem życia jest dla tych, którzy się jej uchwycili, a ci, którzy się jej mocno trzymają, będą zwani szczęśliwymi” (Przysłów 3:13-18; 22:15).

Jak uczyć mądrości

6. (a) Co często leży u podstaw niemądrego zachowania dzieci? (b) Jaka walka jest cały czas w toku?

⁶ Dzieci często postępują niewłaściwie nie z braku wiedzy, ale dlatego, że pouczenia nie zapadły im głęboko w serce. Diabeł walczy o serca młodych. Celowo wystawia ich na bezbożne wpływy świata podległego jego władzy. Próbuje też wykorzystać odziedziczoną przez nich grzeszną skłonność do robienia tego, co złe (Rodzaju 8:21; Psalm 51:5). Rodzice koniecznie muszą zdawać sobie sprawę, że o serca ich dzieci toczy się prawdziwa walka.

7. Dlaczego nie wystarczy powiedzieć dziecku, co jest złe, a co dobre?

⁷ Rodzice często poprzestają na mówieniu dzieciom, co jest słuszne, a co nie, wierząc, że w ten sposób przekazują im zasady moralne. Na przykład mówią, że kłamstwo, kradzież lub pozamałżeńskie stosunki płciowe są złe. Ale żeby okazać posłuszeństwo, dziecko potrzebuje silniejszej motywacji niż sama świadomość, że taka jest wola rodziców. Chodzi przecież o prawa Jehowy. Dziecko powinno się nauczyć, iż przestrzeganie przykazań Bożych świadczy o mądrości (Przysłów 6:16-19; Hebrajczyków 13:4).

8. W jaki sposób pouczać dziecko, by skłonić je do mądrego postępowania?

⁸ Chcąc pomóc dziecku zrozumieć, że istnieje wszechmądry Stwórca, można kierować jego uwagę na złożoność wszechświata, różnorodność żywych stworzeń czy zmiany pór roku (Rzymian 1:20; Hebrajczyków 3:4). Trzeba też uczyć dziecko, że Bóg darzy je miłością i poczynił określone kroki, by na podstawie ofiary złożonej przez Jego Syna mogło dostąpić życia wiecznego. Niech zrozumie, że swym posłuszeństwem sprawi radość Jehowie. Najprawdopodobniej zapragnie Mu służyć i nie pozwoli, by Szatan je przed tym powstrzymał (Przysłów 22:6; 27:11; Jana 3:16).

9. (a) Czego wymaga przekazywanie zbawiennej wiedzy? (b) Jaki obowiązek spoczywa na ojcach i co się z tym wiąże?

⁹ Pouczanie dziecka z myślą o chronieniu go i zachęcaniu do właściwego postępowania wymaga od rodziców czasu, uwagi i dobrego planowania. Konieczne jest też podporządkowanie się kierownictwu Bożemu. W Biblii czytamy: „Wy, ojcowie, (...) wychowujcie [swe dzieci], karcąc je i ukierunkowując ich umysły zgodnie z myślami Jehowy” (Efezjan 6:4). Co oznacza to polecenie? Grecki odpowiednik użytego tu wyrażenia „ukierunkowywanie umysłu” znaczy dosłownie „wkładanie do umysłu”. A zatem ojcowie mają niejako wszczepiać swym dzieciom umysł Jehowy, Jego sposób myślenia. Jakże wielką ochronę zapewnia to młodym! Dzieci, których umysły są ukierunkowane zgodnie z myślami Bożymi, będą się wystrzegać zła.

Pragnienie podyktowane miłością

10. Co trzeba wiedzieć, by móc udzielać dziecku skutecznych pouczeń?

¹⁰ Jeżeli pragniesz dobrze wychować dziecko, twoje wysiłki muszą być podyktowane miłością. Niezmiernie ważna jest też wymiana myśli. Czy wiesz, czym żyje twoje dziecko i jak zapatruje się na różne sprawy? W dogodnej chwili taktownie zachęć je do zwierzeń. Czasami możesz być zaskoczony tym, co usłyszysz. Staraj się jednak nie reagować zbyt emocjonalnie. Po prostu życzliwie i uważnie słuchaj.

11. Jak można ‛włożyć dziecku do umysłu’ Boży sposób myślenia?

¹¹ Być może już wiele razy czytałeś dziecku z Biblii o prawach Bożych zabraniających niemoralności (1 Koryntian 6:18; Efezjan 5:5). Dzięki temu wie ono, co się Jehowie podoba, a co nie. Jednak wszczepianie dziecku sposobu myślenia Jehowy wymaga czegoś więcej. Trzeba mu pomóc zrozumieć, jaką wartość mają prawa Boże. Musi być przeświadczone, że przepisy te są słuszne i dobre, a przestrzeganie ich jest właściwe i stanowi dowód miłości. Tylko przekonując dziecko na podstawie Pisma Świętego i skłaniając je do przyjęcia Bożego punktu widzenia, można niejako ‛włożyć mu do umysłu’ sposób myślenia Jehowy.

12. Jak można wszczepić dziecku właściwy pogląd na życie płciowe?

¹² Rozmawiając o życiu płciowym, mógłbyś zapytać: „Jak sądzisz, czy posłuszeństwo wobec Bożego zakazu przedmałżeńskich stosunków płciowych ograbia ludzi ze szczęścia?” Zachęć dziecko, by uzasadniło swą odpowiedź. Po krótkim omówieniu cudownego daru, jakim jest możliwość wydawania na świat potomstwa, zapytaj: „Czy twoim zdaniem nasz dobry Bóg ustanawiałby prawa mające pozbawiać nas radości z życia? Czy Jego prawa nie służą naszemu szczęściu i ochronie?” (Psalm 119:1, 2; Izajasza 48:17). Pozwól mu się szczerze wypowiedzieć. Potem zwróć jego uwagę na przykłady ukazujące opłakane skutki niemoralności (2 Samuela 13:1-33). Pouczanie dziecka umożliwiające mu zrozumienie i zaakceptowanie poglądu Boga na te sprawy wydatnie przyczyni się do wpojenia mu Jego sposobu myślenia. Ale można zrobić coś jeszcze.

13. Zrozumienie jakiej prawdy może skłonić dziecko do posłuszeństwa wobec Jehowy?

¹³ Mądrze jest nie tylko uczyć dziecko o konsekwencjach nieposłuszeństwa wobec Jehowy, ale także wyjaśniać, jak Bóg osobiście odbiera nasze postępowanie. Wykaż na podstawie Biblii, że gdy nie spełniamy Jego woli, sprawiamy Mu ból (Psalm 78:41). Mógłbyś na przykład zapytać: „Dlaczego nie chcesz zranić Jehowy?” i wyjaśnić: „Jego wróg, Szatan, twierdzi, że służymy Jehowie z samolubnych powodów, a nie ze szczerej miłości”. Następnie opowiedz, jak dzięki zachowywaniu nieskazitelności Hiob uradował serce Jehowy i tym samym obalił oszczerczy zarzut Szatana (Hioba 1:9-11; 27:5). Twoje dziecko musi zrozumieć, że swoim postępowaniem może albo radować Jehowę, albo Go zasmucać (Przysłów 27:11). Tych i wielu innych ważnych pouczeń można udzielić dziecku, posługując się książką Ucz się od Wielkiego Nauczyciela.a

Wspaniałe rezultaty

14, 15. (a) Jakie lekcje z książki Nauczyciel pobudziły dzieci do myślenia? (b) Jakie zauważyłeś pozytywne rezultaty posługiwania się tą książką? (Zobacz też ramkę na stronach 18 i 19).

¹⁴ Pewien mężczyzna z Chorwacji, który czyta wspomnianą książkę swemu siedmioletniemu wnukowi, przytoczył jego wypowiedź: „Mama kazała mi coś zrobić, ale ja nie chciałem. Wtedy przypomniał mi się rozdział ‚Posłuszeństwo zapewnia ochronę’, więc wróciłem i powiedziałem, że będę posłuszny”. Małżeństwo z Florydy tak się wyraziło o rozdziale „Dlaczego nie wolno kłamać”: „Zawarte tam pytania zachęcają dzieci, żeby otworzyły swe serca i przyznały się do błędów, których w innych okolicznościach nigdy by nie wyjawiły”.

¹⁵ Książka Nauczyciel zawiera ponad 230 obrazków. Pod każdą ilustracją lub grupą ilustracji jest podpis. Pewna matka zauważa: „Mój synek często zatrzymuje wzrok na ilustracji i nie pozwala przewrócić strony. Rysunki są nie tylko ładne, ale same w sobie stanowią lekcje lub zachęcają dzieci do zadawania pytań. Patrząc na obrazek przedstawiający chłopca, który w ciemnym pokoju ogląda telewizję, mój syn zapytał: ‚Mamusiu, co ten chłopczyk robi?’ Po tonie jego głosu poznałam, że wyczuł, iż coś jest nie tak”. W związku z tą ilustracją zadano pytanie: „Kto widzi wszystko, co robimy?”

Wiedza niezbędna w naszych czasach

16. Czego w dzisiejszych czasach koniecznie trzeba uczyć dzieci i dlaczego?

¹⁶ Dziecko musi wiedzieć, jak wolno, a jak nie wolno używać intymnych części ciała. Ale rozmawianie o tym nie zawsze przychodzi łatwo. Pewna dziennikarka przyznała, że wychowała się w czasach, gdy mówienie o narządach płciowych uważano za nieprzyzwoite. Napisała, iż będzie musiała pokonać uczucie zażenowania i poruszyć ten temat z własnymi dziećmi. Wstydliwe unikanie tematu seksu nie służy ochronie dzieci. Pedofile żerują na ich niewiedzy. Książka Ucz się od Wielkiego Nauczyciela omawia to zagadnienie w sposób zdrowy i stosowny. Wyjaśnianie dzieciom spraw związanych z życiem seksualnym nie pozbawia ich niewinności — wprost przeciwnie, może je uchronić przed jej utratą.

17. Jak książka Nauczyciel pomaga rodzicom rozmawiać z dziećmi o sprawach seksualnych?

¹⁷ Rozdział 10 opowiada o niegodziwych aniołach, którzy zstąpili na ziemię i spłodzili z kobietami potomstwo. Zadano w nim dziecku pytanie, czy wie, co to znaczy mieć stosunki seksualne. Książka podaje prostą, taktowną odpowiedź. Później rozdział 32 wyjaśnia, jak dziecko może się bronić przed napastowaniem seksualnym. Z wielu nadesłanych listów wynika, że takie pouczenia są bardzo ważne. Jedna z matek napisała: „W zeszłym tygodniu byłam z synkiem Javanem u pediatry. Lekarka zapytała, czy rozmawialiśmy o właściwym użyciu intymnych części ciała. Była zdumiona, że już to zrobiliśmy z pomocą naszej nowej książki”.

18. W jaki sposób książka Nauczyciel omawia kwestię oddawania honorów symbolom narodowym?

¹⁸ Inny rozdział omawia biblijną relację o trzech młodych Hebrajczykach: Szadrachu, Meszachu i Abed-Negu, którzy odmówili pokłonienia się posągowi wyobrażającemu majestat państwa babilońskiego (Daniela 3:1-30). Może nie każdy dostrzega podobieństwo między wyrażeniem hołdu wizerunkowi a oddaniem honorów fladze, ale w książce Nauczyciel zestawiono ze sobą te rzeczy. Co ciekawe, pisarz Edward Gaffney w wywiadzie dla czasopisma U.S. Catholic wspomniał, jak to jego córka po pierwszym dniu szkoły powiedziała, że nauczyła się ‛nowej modlitwy’. Gdy poprosił, by mu ją powtórzyła, „położyła rączkę na sercu i uroczyście zaczęła: ‚Ślubuję wierność sztandarowi (...)’”. Człowiek ten wyznał: „Nagle wszystko zrozumiałem. Świadkowie Jehowy mieli rację. Już w bardzo młodym wieku dzieciom w szkołach wszczepia się pewien aspekt nacjonalistycznej religii — bezwarunkową i bezwzględną lojalność”.

Wysiłek wart zachodu

19. Jaką nagrodę przynosi pouczanie dzieci?

¹⁹ Pouczanie dzieci to wysiłek wart zachodu. Gdy pewna matka z amerykańskiego stanu Kansas otrzymała list od syna, nie mogła powstrzymać łez. Napisał on: „Miałem to wielkie szczęście, że wychowaliście mnie na człowieka zrównoważonego emocjonalnie. Tobie i Tacie należy się szczera pochwała” (Przysłów 31:28). Książka Ucz się od Wielkiego Nauczyciela może pomóc wielu rodzicom odpowiednio pouczać dzieci i chronić to cenne dziedzictwo.

20. O czym zawsze powinni pamiętać rodzice i jak na nich wpływa ta świadomość?

²⁰ Wasze dzieci zasługują na to, byście poświęcali im tyle czasu, uwagi i energii, ile tylko możecie. Przecież dzieciństwo mija tak szybko! Wykorzystujcie więc każdą sposobność, by spędzać z nimi czas i im pomagać. Nigdy tego nie pożałujecie. A dzieci odwzajemnią się wam szczerą miłością. Zawsze pamiętajcie, że dzieci są darem od Boga. Jakże cenne jest to dziedzictwo! (Psalm 127:3-5). Obyśmy więc zawsze traktowali nasze dzieci jako dar od Boga i nigdy nie zapominali, że jesteśmy przed Nim odpowiedzialni za ich wychowanie!

[Przypis]