„Nie pokładajcie ufności w szlachetnie urodzonych ani w synu ziemskiego człowieka, do którego wybawienie nie należy” (PSALM 146:3).

Słabnące zaufanie

3. Jakie są dowody na to, że w naszych czasach coraz trudniej o zaufanie?

³ W naszych okropnych czasach bardzo potrzebujemy kogoś, komu moglibyśmy zaufać, kto byłby lojalny i gotowy pośpieszyć nam z pomocą w niedoli. Wielu zawiodło się na tych, którym zawierzyli. W pewnej zagranicznej gazecie czytamy: „Większość instytucji publicznych nie cieszy się zaufaniem obywateli”. Najmniej się ufa politykom i potentatom przemysłowym. Rośnie też nieufność w rodzinie, o czym świadczą wysokie wskaźniki rozwodów. W niektórych krajach rozchodzi się co trzecia, a nawet co druga para małżeńska. W pewnym państwie 70 procent nowo zawartych małżeństw kończy się rozwodem przed upływem 10 lat! Zaufanie jest więc zjawiskiem coraz rzadszym. Jego miejsce zajmuje nieufność. Przestały dziwić słowa: „Już nikomu nie ufam”.

4. Jak strach wpływa na sporą część młodzieży?

⁴ Przyczyna tak powszechnego braku zaufania leży w tym, że żyjemy w najokropniejszych czasach w dziejach ludzkości. W bieżącym stuleciu rozpętano dwie wojny światowe oraz dziesiątki mniejszych konfliktów zbrojnych; pochłonęły one ponad 100 milionów ofiar. Obecnie broń jądrowa może unicestwić wszelkie życie na ziemi. Rujnuje to zaufanie nawet w bardzo młodych ludziach. Pewne czasopismo lekarskie donosi: „Coraz więcej dzieci, nawet tych najmłodszych, lęka się masakry nuklearnej”. Jak podaje pewna gazeta kanadyjska, wielu młodych ogarnia „cynizm, przygnębienie, zgorzknienie i poczucie bezradności”. Jeden chłopiec powiedział: „Dorośli po prostu nie zapewniają nam poczucia bezpieczeństwa. Możemy wyrosnąć na najbardziej cyniczne ze wszystkich pokoleń”.

5. Co by powiedzieli ci najbardziej bezradni i niewinni, gdyby potrafili mówić?

⁵ A co o zapewnieniu bezpieczeństwa przez dorosłych powiedziałaby jeszcze inna grupa, gdyby mogła przemówić? Chodzi o tych, których w wyniku przerwania ciąży zabito, zanim się urodzili. Według pewnej oceny co roku dokonuje się na świecie około 55 milionów sztucznych poronień. Cóż za wiarołomstwo wobec najbardziej niewinnej i bezbronnej części ludzkości!

6. Jak do dzisiejszego braku zaufania przyczynia się przestępczość?

⁶ Coraz dotkliwszy brak zaufania jest też wywoływany jeszcze innym potęgującym się zagrożeniem — przestępczością. Wiele osób robi podobnie jak pewna kobieta, która przyznała, że śpi z rewolwerem pod poduszką. Inna powiedziała przerażona: „Mam tego dość. (...) Moja babka nigdy nie zamykała drzwi na klucz”. W artykule redakcyjnym gazety wychodzącej w Puerto Rico stwierdzono: „To my jesteśmy więźniami” — zaryglowanymi i zabarykadowanymi we własnych domach. Obawy takie są w pełni uzasadnione. Na przykład w USA co trzecia kobieta powinna się liczyć z tym, że zostanie kiedyś napadnięta. Tamtejszy główny inspektor sanitarny poinformował, że „co roku około czterech milionów Amerykanów pada ofiarą groźnych aktów przemocy, do których należą morderstwa, gwałty, bicie żon, znęcanie się nad dziećmi i rabunek”. Takie przestępstwa są na porządku dziennym w różnych miejscach na świecie, co jeszcze bardziej podrywa w ludziach zaufanie do drugich.

7. Dlaczego złe warunki ekonomiczne pogłębiają nieufność?

⁷ Większość mieszkańców krajów zacofanych gospodarczo żyje w nędzy. Niewielu wierzy, że ktoś ich z niej wydobędzie. Prezydent jednego z takich państw powiedział, że w pewnej prowincji na 1000 niemowląt 270 umiera przed ukończeniem pierwszego roku życia. Zaledwie co setny dom jest zaopatrywany w wodę. Według oficjalnych danych z innego kraju 60 procent dzieci żyje tam w biedzie, a 7 milionów nie ma żadnej opieki i „wyrasta na wyrzutków nie umiejących czytać ani pisać, wyobcowanych i niezdolnych do podjęcia jakiejkolwiek pracy”. Ocenia się, że w USA liczba bezdomnych młodocianych sięga 500 000, choć zdaniem niektórych jest ich o wiele więcej. Ile zaufania mogą mieć tacy młodzi ludzie do swych rodziców, do społeczeństwa, do prawa i porządku albo do obietnic różnych osobistości?

8. (a) Co zagraża stabilności państw zamożnych oraz gospodarki światowej? (b) Czy można wierzyć, że specjaliści uporają się z trudnościami gospodarczymi?

⁸ Trudności gospodarcze dają się we znaki nawet w państwach zamożnych. Liczba upadłości banków odnotowana ostatnio w USA jest największa od czasu wielkiego kryzysu z lat trzydziestych. Pewien znawca ekonomii napisał: „Doszło do tego, że system bankowy stał się chyba równie kruchy jak w latach dwudziestych” — tuż przed załamaniem się. Pewien obserwator wspomniał o zbliżaniu się „huraganu, który grozi katastrofą” w gospodarce światowej. Inny powiedział: „Uczucie, że czas nagli, nie wynika już z obawy, iż w powiązaniach międzynarodowych pojawią się groźne napięcia; są one faktem”. Czy można ufać, że ekonomiści wyprowadzą narody z tych tarapatów? Jeden z nich wyraził opinię, że ogół prognoz „jest tak zatrważający, iż nie ulega wątpliwości, że ich twórcy przede wszystkim sieją zamieszanie”.

Nieuzasadniony optymizm

9. (a) Co się stało z optymizmem, który panował na początku tego stulecia? (b) Dlaczego Świadkowie Jehowy nie podpisaliby w roku 1945 Karty Narodów Zjednoczonych?

⁹ Jakże różni się to wszystko od optymizmu, z którym świat wkroczył w XX wiek! Przez kilkadziesiąt lat zażywano wtedy względnego spokoju i wydawało się, że doprowadzi on do niespotykanego przedtem dobrobytu. Wybuch pierwszej wojny światowej w roku 1914 zniweczył te nadzieje. W roku 1945, po jeszcze straszliwszej drugiej wojnie światowej, podpisano Kartę Narodów Zjednoczonych. Nakreślono w niej wizję pokoju, dobrobytu i sprawiedliwości w świecie powojennym. W opublikowanym niedawno artykule przypomniano: „Dokument końcowy podpisało 51 państw, reprezentujących każdy kontynent, każdą rasę i religię”. Ale jedna religia nie była ani nie chciała tam być reprezentowana, mianowicie Świadkowie Jehowy. Wiedzieli oni, że obietnicy co do pokoju, dobrobytu i sprawiedliwości nie spełni żaden naród ani żadna wspólnota narodów, taka jak ONZ.

10. Jak wypada porównanie rzeczywistości z marzeniami Narodów Zjednoczonych z roku 1945?

¹⁰ We wspomnianym artykule powiedziano ponadto: „Po 40 latach wypada chyba zestawić marzenia z rzeczywistością. Wynik jest zastanawiający. Rzeczywistość to mniej sprawiedliwy i mniej bezpieczny świat, w którym rośnie przemoc. Stale przybywa ludzi, którzy nie mają żywności, wody, dachu nad głową, opieki zdrowotnej ani możliwości zdobycia wykształcenia. Nie tego się spodziewano w roku 1945”. Dalej czytamy: „Przed 40 laty narody połączyły się, żeby zapewnić wszystkim wolność od strachu i niedostatku, tymczasem w świecie lat osiemdziesiątych jedna czwarta mieszkańców ziemi cierpi skrajną nędzę. Co dzień umiera z głodu przeciętnie 50 000 osób”. Jednocześnie narody wydają co godzinę ponad 100 milionów dolarów na zbrojenia.

11. Jak wiarogodne są ludzkie obietnice lepszego świata?

¹¹ Czy wobec tak opłakanych wyników można zaufać ludziom, którzy obiecują rozwiązanie tych problemów, choć się to nie udawało przez setki lat? Podobne przyrzeczenia są równie godne zaufania, jak słowa kapitana, który dowodził pewnym ogromnym transatlantykiem: „Nie wyobrażam sobie, co mogłoby doprowadzić do zatonięcia [dużego] statku. (...) Nowoczesne budownictwo okrętowe już się z tym uporało”. A inny członek załogi powiedział do pasażera: „Nawet sam Bóg nie zdołałby zatopić tego statku”. A jednak Titanic — bo o nim mowa — zatonął w roku 1912 i w katastrofie tej zginęło 1500 osób. W roku 1931 przedstawiciel pewnego stowarzyszenia oświatowego w USA zapowiadał, że dzięki kształceniu „do roku 1950 przestępczość w zasadzie zniknie”. W roku 1936 dziennikarz brytyjski pisał o roku 1960: „Żywność, odzież i mieszkanie będą wtedy tanie jak powietrze”. Czy nie zgodzisz się, Czytelniku, że dzisiejsza rzeczywistość zadaje kłam tym zapewnieniom?