BUKŁAK

Pojemnik przeznaczony do przechowywania wody, oliwy, mleka, wina, masła i sera.

Bukłaki najczęściej wykonywano w ten sposób, że po zabiciu zwierzęcia odcinano mu głowę i łapy, a potem ostrożnie, bez rozcinania ściągano skórę. Następnie ją wyprawiano, a wszystkie otwory z wyjątkiem jednego zaszywano. Pozostawiony otwór po szyi lub jednej z nóg można było zatykać korkiem lub zawiązywać sznurkiem. Na bukłaki wykorzystywano skóry z owiec, kóz, a niekiedy także z cieląt. Gdy bukłak był przeznaczony na mleko, masło, ser lub wodę, czasami miał zostawioną sierść. Natomiast skóry na bukłaki, w których zamierzano przechowywać oliwę i wino, garbowano staranniej. Jeszcze do niedawna właśnie w taki sposób wyrabiano bukłaki na Bliskim Wschodzie. Bukłaki z niewyprawionej skóry nadają wodzie nieprzyjemny smak.

Odprawiając Hagar, Abraham dał jej „bukłak [hebr. chémet]” (Rdz 21:14, 15, 19). Gibeonici rzekli do Jozuego: „A to bukłaki [hebr. noʼdòt] na wino, które napełniliśmy, gdy były nowe, i oto popękały” (Joz 9:13). Coś takiego mogło się z czasem zdarzyć ze względu na fermentację wina. Elihu powiedział: „Oto brzuch mój jest jak wino, które nie ma ujścia; niczym nowe bukłaki [hebr. ʼowòt] chce pęknąć” (Hi 32:19). Nowe bukłaki na ogół jednak wytrzymywały wewnętrzne ciśnienie wywołane fermentacją wina. Natomiast stare, które z upływem czasu stwardniały i straciły elastyczność, mogły popękać.

Gdy Dawid był uciekinierem osaczonym przez wrogów, nawiązał do bukłaka w sensie przenośnym, mówiąc: „Racz zebrać moje łzy w swym bukłaku” (Ps 56:8). W ten sposób prosił Boga, w którym pokładał ufność, by raczył pamiętać o jego łzach.

Bukłaki napełnione winem prawdopodobnie wieszano czasem w dymie, by odstraszyć owady lub szybko nadać winu określone właściwości. Możliwe też, że nieużywane bukłaki wieszano w jakimś pomieszczeniu pozbawionym komina, gdzie ciemniały pod wpływem dymu z rozpalanych tam ognisk. Takie bukłaki traciły elastyczność i wysychały. Być może właśnie to miał na myśli psalmista, gdy nawiązując do swych przeżyć, powiedział: „Stałem się bowiem podobny do bukłaka w dymie” (Ps 119:83).

Greckim odpowiednikiem słowa „bukłak” jest askòs. Jezus Chrystus powiedział: „Nie wlewają też nowego wina do starych bukłaków [„worków skórzanych”, Bp, Int]; lecz jeśli to zrobią, bukłaki pękną i wino się wyleje, bukłaki zaś ulegną zniszczeniu. Ale nowe wino wlewają do nowych bukłaków, a wtedy jedno i drugie jest zachowane” (Mt 9:17; Mk 2:22; Łk 5:37, 38). Młode wino podczas fermentacji wydziela dwutlenek węgla, który wywiera nacisk na ścianki bukłaka. Skóra w nowych bukłakach się naciąga, natomiast w starych jest nieelastyczna i pęka.

Jezus podał ten przykład jako część odpowiedzi na pytanie, dlaczego jego uczniowie nie przestrzegają wszystkich starych zwyczajów uznawanych przez faryzeuszy. Najwyraźniej chciał pokazać, że chrześcijańska prawda jest zbyt silna i pełna życia, by istnieć w ramach starego systemu judaistycznego, któremu brakowało witalności i elastyczności i który szybko przemijał (Mt 9:14-16; zob. NACZYNIA).