Czy znasz książkę, którą mógłbyś zalecić całej ludzkości?

GDYBYŚ pomimo codziennych obowiązków mógł tak ułożyć swoje sprawy, żeby każdego tygodnia przeczytać jedną książkę, w ciągu całego życia poznałbyś ich przeszło 3000. Na pierwszy rzut oka może się to wydawać dużym osiągnięciem, ale stanowi zaledwie kroplę w wiadrze wody, gdy się weźmie pod uwagę fakt, że w samych tylko Stanach Zjednoczonych ukazuje się co roku ponad dziesięciokrotnie więcej nowych tytułów. Dochodzą do tego tysiące pozycji z literatury klasycznej, które rzekomo powinien znać każdy wykształcony człowiek.

Pewne spostrzeżenie na temat książek, zanotowane jakieś 3000 lat temu, okazuje się dzisiaj co najmniej równie stosowne jak wówczas: „Sporządzaniu wielu ksiąg nie ma końca, a ciągłe zajmowanie się nimi męczy ciało” (Kazn. 12:12).a

Czy jednak w tej stale rosnącej lawinie książek można znaleźć jedną tak cenną i ważną, że naprawdę górowałaby nad wszystkimi innymi — książkę, którą powinien przeczytać każdy? Czy znasz, czytelniku, książkę, która przełamuje bariery narodowe, kulturowe i językowe, mając wszelkie dane po temu, żeby ją nazwać księgą dla całej ludzkości?

Kwestia, co czytać, nie sprowadza się do akademickich rozważań, w końcu bowiem lektura wywiera wpływ na nasz sposób myślenia, wartościowania i wydawania osądu. Zaprzątała ona uwagę wychowawców, rodziców i innych zarówno w przeszłości, i zaprząta ją obecnie. Przeprowadzono liczne sondaże opinii na temat tego, co koniecznie trzeba przeczytać, a ich wyniki są bardzo pouczające.

ZALECENIA ZNAWCÓW

W roku 1890 pewien wydawca zwrócił się z pytaniami na ten temat do wielu ówczesnych wybitnych przedstawicieli środowisk literackich. Prosił o wymienienie książek, które ich zdaniem mają najtrwalsze znaczenie. Co mu odpowiedziano? „Pismo Święte oraz dzieła Szekspira i Homera były w najwyższej cenie u ludzi pióra w XIX stuleciu”, doniesiono w pewnym informatorze. „I ocena ta”, jak zaznaczono, „pozostaje w gruncie rzeczy niezmieniona do dzisiaj”.

Potwierdzają to wyniki badań sondażowych przeprowadzonych stosunkowo niedawno. Na przykład w miesięczniku Time z września 1982 roku zamieszczono odpowiedzi ośmiu wybitnych profesorów, historyków i bibliotekarzy na pytanie: „Jakie pięć książek powinien przeczytać każdy wykształcony człowiek?” Chociaż między wspomnianymi znawcami nie było pełnej zgodności, to jednak pięciu z tych ośmiu — a więc większość — wymieniło Pismo Święte, Biblię. W związku z opublikowaniem podobnej ankiety w czasopiśmie Psychology Today podano, że „na 165 proponowanych książek Biblia otrzymała 15 głosów, to znaczy najwięcej. Każda inna pozycja uzyskała daleko mniej”.

Szczególnie interesujące są wyniki ankiety rozpisanej przez gazetę The Korea Times celem ustalenia, jak niechrześcijanie w tym kraju zapatrują się na kościoły chrześcijańskie. „Z nadesłanych odpowiedzi wynika, że chrześcijanie w porównaniu z niechrześcijanami są uważani za bardziej egoistycznych, bardziej chciwych na pieniądze i mniej sumiennych” — powiedziano w podsumowaniu. Niemniej w artykule tym zaznaczono także: „Pominąwszy niewiarę ankietowanych, 70 procent z nich wysoko ocenia znaczenie Biblii”.

NAJLEPSZA ZE WSZYSTKICH

Można by się powołać na wiele podobnych ankiet i badań sondażowych, aby wykazać, że Biblię raz po raz stawia się wyżej niż wszystkie inne książki. Z różnych względów dawano jej najwyższą ocenę zarówno w przeszłości, jak i obecnie, na Wschodzie i na Zachodzie.

Daleko ważniejszy jest jednak twój osobisty pogląd. Jeżeli żyjesz w którymś kraju zachodnim, czy nie doszedłeś do wniosku, że Biblia utraciła aktualność w naszym nowoczesnym, naukowym świecie i że nie na wiele się przydaje w rozwiązywaniu teraźniejszych problemów? Jeżeli zaś mieszkasz na Wschodzie, czy nie uważasz Biblii za bezwartościową dla ciebie książkę z Zachodu? Czy rzeczywiście Biblia zawiera orędzie, które w dobie dzisiejszej powinien usłyszeć każdy człowiek? Czy zajmuje się sprawami, z którymi dzisiaj ludzie borykają się wszędzie? Czy naprawdę jest księgą dla całej ludzkości?

[Przypis]