SYN

Hebrajskie słowo ben i greckie huiòs, oznaczające „syna”, czyli dziecko płci męskiej, często są używane w Biblii w szerszym znaczeniu. Mogą się też odnosić do przybranego syna (Wj 2:10; Jn 1:45), dalszego potomka, np. wnuka lub prawnuka (Wj 1:7; 2Kn 35:14; Jer 35:16; Mt 12:23), albo do zięcia (por. 1Kn 3:17 z Łk 3:27 [Szealtiel najwyraźniej był synem Jechoniasza i zięciem Neriego]; także Łk 3:23, gdzie użyto wyrażenia „Józef, syn Helego”, mimo że chodziło o zięcia [w tekście gr. słowo huiòs, „syn”, tu nie występuje, ale jest w domyśle]).

Aby sprecyzować, o kogo chodzi, często podawano, czyim synem albo potomkiem był dany mężczyzna, np. o Dawidzie mówiono „syn Jessego” (1Sm 22:7, 9). Hebrajskie słowo ben („syn”) lub jego aramejski odpowiednik bar służyły też do tworzenia czegoś w rodzaju nazwiska. Słowa te dodawano w formie przedrostków do imienia ojca, np. Bar-Jezus („syn Jezusa”) (Dz 13:6). W niektórych przekładach biblijnych przedrostki te są po prostu transkrybowane, w innych w większości wypadków tłumaczone, a w jeszcze innych tłumaczenie podawane jest w uwagach marginesowych. Niekiedy też przedrostek przyłączano do imienia dziecka ze względu na okoliczności towarzyszące jego narodzinom. Na przykład Ben-Ammi znaczy „syn mego ludu (tj. „krewnych”)”, a nie cudzoziemców, natomiast Ben-Oni — imię Beniamina, które nadała mu jego umierająca matka, Rachela — oznacza „syn mojej żałoby” (Rdz 19:38; 35:18).

Poza tym słowo „synowie” często występuje w określeniach różnych grup ludzi, np. „mieszkańcy [dosł. „synowie”] Wschodu” (1Kl 4:30; Hi 1:3, przyp. w Bp) czy „pomazańcy” (dosł. „synowie olejku”; Za 4:14, przyp. w NW); osoby trudniące się tym samym zajęciem, jak w wyrażeniach „synowie proroccy” (1Kl 20:35) lub ktoś „należący do [dosł. „syn”] wytwórców maści” (Neh 3:8; por. Bg), a także ci, którzy powrócili z wygnania („synowie wygnania”; Ezd 10:7, 16, przyp. w NW), albo nicponie („synowie Beliala”; 1Sm 2:12, BT). Osoby postępujące w określony sposób lub wyróżniające się jakąś cechą nazwano „synami Najwyższego”, „synami światła i synami dnia”, „synami królestwa”, „synami niegodziwca”, „synem Diabła”, „synami nieposłuszeństwa” (Łk 6:35; 1Ts 5:5; Mt 13:38; Dz 13:10; Ef 2:2). Ponadto słowo „syn” niekiedy stanowi część wyrażenia, które wskazuje na czekający kogoś wyrok, np. ‛podlegający Gehennie’ (dosł. „syn Gehenny”) lub „syn zagłady” (Mt 23:15; por. Bg, Bw; Jn 17:12; 2Ts 2:3). Gdy Izajasz zapowiadał Izraelitom karę od Boga, zwrócił się do nich: „O, moi wymłóceni i synu mego klepiska” (Iz 21:10).

Aniołowie, powołani do istnienia przez Boga, są Jego synami (Hi 1:6; 38:7). Podobnie Adam, jako Jego stworzenie, był „synem Bożym” (Łk 3:38). „Synami Najwyższego” nazwano też sędziów i władców izraelskich — bo choć popełniali wykroczenia i mieli być skarceni, to piastowali urzędy reprezentujące władzę Boga (Ps 82:6). Poza tym mianem „synów Bożych” określono osoby, które Jehowa wybrał na współdziedziców swego Syna, Jezusa Chrystusa (Rz 8:14-17).

Pragnienie posiadania syna. W starożytności małżeństwa bardzo pragnęły mieć męskiego potomka (Rdz 4:1, 25; 29:32-35). Psalmista oświadczył: „Synowie są dziedzictwem od Jehowy (...). Szczęśliwy jest krzepki mąż, który napełnił nimi swój kołczan” (Ps 127:3-5). Syn zapewniał przedłużenie linii rodowej, zachowanie imion przodków w rodowodach, a poza tym dzięki niemu dziedziczna własność pozostawała w rodzinie (Lb 27:8). Być może Izraelitki pragnęły mieć synów także dlatego, że żywiły nadzieję, iż któryś z nich okaże się obiecanym Abrahamowi Potomkiem i za jego pośrednictwem Bóg zleje błogosławieństwa na całą ludzkość (Rdz 22:18; 1Sm 1:5-11). W stosownym czasie anioł Gabriel oznajmił Marii, dziewicy z plemienia Judy, że została „obdarzona łaską”, i dodał: „Poczniesz w swym łonie i urodzisz syna, i masz mu nadać imię Jezus. Ten będzie wielki i zostanie nazwany Synem Najwyższego, a Jehowa Bóg da mu tron Dawida, jego ojca” (Łk 1:28, 31, 32).