SZKOŁA

Instytucja mająca na celu kształcenie i wychowanie. Słowo „szkoła” pochodzi od greckiego terminu scholé, którego podstawowym znaczeniem jest „wolny czas” oraz to, na co się go poświęca — rozmowa, czytanie, nauka.

Obowiązek szkolenia dzieci i przygotowania ich do życia — zarówno pod względem materialnym, jak i duchowym — Stwórca nałożył na rodziców. Prócz tego w starożytnym Izraelu do udzielania pouczeń religijnych wyznaczył plemię Lewiego (zob. EDUKACJA, WYCHOWANIE).

W późniejszych czasach Żydzi zaczęli prowadzić szkoły zapewniające gruntowne wykształcenie religijne. Na przykład Saul (Paweł) ‛kształcił się u stóp Gamaliela’. Żydzi podważali kwalifikacje każdego, kto chciał nauczać prawa Bożego, a nie studiował w ich szkołach (Dz 22:3; Jn 7:15).

Paweł podczas pobytu w Efezie przez trzy miesiące wygłaszał przemówienia w synagodze, gdyż w tych właśnie miejscach udzielano wtedy pouczeń. Kiedy jednak niektórzy ostro sprzeciwili się dobrej nowinie, przeniósł uczniów do audytorium szkoły Tyrannusa, gdzie przemawiał codziennie przez dwa lata. Nie wyjaśniono, co to była za szkoła, ale najwyraźniej chętnie udostępniała Pawłowi salę wykładową, być może na kilka godzin dziennie (Dz 19:8-10, przyp. w NW).

Dla chrześcijan szkołami, w których rozważano Pisma Hebrajskie oraz pisma apostołów i ich współpracowników, były miejsca zebrań zboru. Niewielu ówczesnych naśladowców Chrystusa mogło sobie pozwolić na posiadanie wszystkich takich zwojów. Dlatego wnikliwie je analizowano i omawiano na zebraniach (Kol 4:16). Ubodzy chrześcijanie przypuszczalnie przepisywali sobie fragmenty Biblii do studium osobistego; z braku innych materiałów pisarskich wykorzystywali ostraki, czyli gliniane skorupki. Notowali na nich atramentem odczytywane wersety albo urywki zwojów dostępnych w miejscach zebrań. Jednocześnie ważnym elementem chrześcijańskiego wychowania było szkolenie prowadzone w gronie rodzinnym (1Ko 14:35; Ef 6:4). Ani Żydzi, ani chrześcijańscy apostołowie nie zalecali i nie urządzali osobnych zajęć dla dzieci w rodzaju współczesnych lekcji religii czy szkółek niedzielnych.