Skrzynka pytań

Co to są Księgi Sybillińskie?

Ogólnie biorąc, Księgi Sybillińskie zalicza się do apokryfów, co już samo przez się charakteryzuje ich cel i wartość. Sybilla znana jest w świecie greckim bardzo wcześnie. Wspominał o niej już Heraklit z Efezu. Przedstawia on Sybillę, jak wypowiada swoje słowa w szale, w formie pozbawionej wszelkiej estetyki. Miała rzekomo pozostawać pod wpływem Boga i przepowiadać przyszłość. (Zobacz Dzieje 16:16-18.) Istnieje pogląd, że Sybilla żyła w bardzo dawnych czasach, była półboginią, ‛córką nimfy lub bogini’, i żyła bardzo długo (około 1000 lat?), wieszcząc przyszłość. Wcześniejsi pisarze starożytni (Platon, Plutarch) mówią o jednej Sybilli i uważają tę nazwę za imię własne. Późniejsi autorzy piszą o kilku Sybillach, które prorokowały w różnych miejscowościach, zazwyczaj przepowiadając nieszczęścia. (Porównaj 1 Samuela 28:16-19.) Sybille mieszkały podobno najchętniej w grotach w pobliżu miast.

Najbardziej znana była Sybilla Erytrejska, która miała zapowiedzieć wojnę trojańską, oraz Sybilla Kumańska. Mówi się też o Sybilli Babilońskiej lub Egipskiej. „Proroctwa” przypisywane Sybillom były pisane w języku greckim i krążyły w formie luźnych wypowiedzi lub różnorodnych zbiorów! Zbiory te były ciągle przerabiane lub uzupełniane.

Szczególne znaczenie miały wyrocznie sybillińskie w Rzymie. Znano je tam bardzo wcześnie. Według pewnej legendy do Tarkwiniusza Pysznego (lub Starego) przyszła stara kobieta i zaproponowała mu kupno 9 ksiąg za wysoką cenę. Król odmówił kupna. Wtedy kobieta poszła i spaliła 3 księgi, po czym wróciła i za pozostałe zaproponowała taką samą cenę. Gdy król i tym razem się nie zgodził, kobieta spaliła dalsze trzy, aż w końcu król kupił ostatnie trzy księgi i oddał je pod opiekę dwóch znakomitych obywateli rzymskich. Później liczba opiekujących się tymi księgami wzrosła do 10, a w końcu do 15. Ich zadanie polegało na badaniu tych ksiąg w okresach klęsk narodowych. Ową kobietą miała być Sybilla Kumańska. W pogańskim Rzymie Księgi Sybillińskie odgrywały więc poważną rolę i cieszyły się wielkim poważaniem.

W oparciu o krążące w świecie greckim przepowiednie sybillińskie i na ich wzór powstały istniejące do dziś apokryficzne żydowsko-chrześcijańskie Księgi Sybillińskie. Jest ich 12. Napisane po grecku, są pełne archaicznych wyrażeń i form. Tekst często jest niejasny, a w kodeksach występują tak duże różnice, że krytyczne ustalenie tekstu jest wprost niemożliwe. Najczęstsze tematy, to zapowiedź nieszczęść, wojen i klęsk żywiołowych. Cechą charakterystyczną jest również pomieszanie wątków mitologii grecko-rzymskiej z opisami biblijnymi. Księgi Sybillińskie w większości powstały w II wieku n.e. choć kilku fragmentom przypisuje się nawet lata 140 przed n.e.

Na podstawie dostępnych informacji księgi te można scharakteryzować następująco: (1) Księgi Sybillińskie są apokryfami. (2) Nie ma w nich żadnej radosnej wieści ani nadziei; obcy im jest temat Królestwa Bożego, mówią o samych klęskach i nieszczęściach. (3) Zbiory te, w przeciwieństwie do Biblii, były często uzupełniane i przerabiane. (4) Księgi te cieszyły się uznaniem ludzi, którzy nie znali (lub nie chcą obecnie znać) dobrej nowiny o Królestwie Bożym, przekazanej na kartach Słowa Bożego, Biblii. (5) Noszą wyraźne piętno demoniczne.