‛Nie szukaj dla siebie wielkich rzeczy’

1, 2. (a) Co przeżywał Baruch w czwartym roku panowania Jehojakima? (b) Jak Jehowa pomógł Baruchowi?

BYŁ mniej więcej 625 rok p.n.e., czwarty rok panowania niegodziwego króla Jehojakima. Baruch, wierny sekretarz Jeremiasza, poczuł się znużony. Na polecenie Jeremiasza miał spisać w „zwoju księgi” wszystkie słowa dotyczące Jerozolimy i Judy, przekazane prorokowi przez Boga w ciągu minionych 23 lat (Jer. 25:1-3; 36:1, 2). Rok później miał przeczytać Judejczykom treść tego zwoju (Jer. 36:9, 10). Dlaczego jednak poczuł się znużony?

² „Biada mi teraz”, narzekał Baruch, „bo Jehowa dodał smutek do mego bólu! Zmęczyłem się wzdychaniem”. Zapewne i tobie zdarzyło się już skarżyć na znużenie — czy to głośno, czy tylko w duchu. Nie wiemy, jak robił to Baruch, ale Jehowa — Ten, który bada serca — wszystko słyszał i znał przyczynę jego zmartwienia. Dlatego za pośrednictwem Jeremiasza życzliwie go skorygował (odczytaj Jeremiasza 45:1-5). Czy powodem zmęczenia Barucha było otrzymane zadanie albo warunki, w których musiał je wykonywać? Nie, problem tkwił w jego sercu. Otóż Baruch ‛szukał dla siebie wielkich rzeczy’. Czym były owe „wielkie rzeczy”? Co mu obiecał Jehowa za usłuchanie Jego rad? I czego my uczymy się z przeżyć Barucha?

„WIELKIE RZECZY” — CZYM MOGŁY BYĆ?

3. Co leżało u podstaw duchowego problemu Barucha?

³ Baruch na pewno dobrze wiedział, czym były wspomniane przez Boga „wielkie rzeczy”. Zdawał sobie sprawę, że „oczy [Jehowy] spoczywają na drogach człowieka i widzi on wszystkie jego kroki” (Hioba 34:21). Spisując prorocze wypowiedzi Jeremiasza, Baruch uznał, że brakuje mu „miejsca na odpoczynek”, ale powodem nie było samo zadanie. Odczucia Barucha wynikały z tego, ku czemu skłaniało się jego serce. Był tak zaabsorbowany ‛szukaniem wielkich rzeczy dla siebie’, że przysłoniło mu to rzeczy ważniejsze, związane ze spełnianiem woli Bożej (Filip. 1:10). Użyta w Księdze Jeremiasza 45:5 forma hebrajskiego odpowiednika słowa „szukać” wskazuje na czynność ciągłą, a zatem nie była to jedynie przelotna myśl. Gdy Jehowa powiedział Baruchowi: „Nie szukaj”, on był w to zaangażowany. Chociaż ten skądinąd wierny sekretarz Jeremiasza brał udział w wykonywaniu woli Boga, to jednocześnie zabiegał o „wielkie rzeczy” dla siebie.

4, 5. Co może wskazywać, że „wielkie rzeczy”, o które zabiegał Baruch, miały związek ze sławą i prestiżem, i dlaczego Jehowa słusznie go ostrzegł?

⁴ Te „wielkie rzeczy” mogły mieć związek ze sławą i prestiżem. Wiemy, że Baruch spisywał słowa Jeremiasza, ale najwyraźniej nie był tylko jego osobistym sekretarzem. Znaleziska archeologiczne sugerują, że należał do grona wysokich urzędników. W Księdze Jeremiasza 36:32 określenia „sekretarz” użyto w odniesieniu do Barucha jako tytułu — podobnie jak w innym wersecie w odniesieniu do Eliszamy, jednego z książąt judzkich. Skoro więc Baruch pełnił tę samą funkcję co Eliszama, niewątpliwie tak jak on miał dostęp do ‛jadalni sekretarza w domu króla’ (Jer. 36:11, 12, 14). A zatem musiał być starannie wykształconym urzędnikiem na dworze królewskim. Jego brat Serajasz był kwatermistrzem króla Sedekiasza i towarzyszył mu podczas ważnej wyprawy do Babilonu (odczytaj Jeremiasza 51:59). Jako kwatermistrz zapewne dbał o zaopatrzenie i zakwaterowanie króla w trakcie podróży, co było bardzo odpowiedzialnym zadaniem.

⁵ Baruch, cieszący się wysokim statusem społecznym, mógł być przybity, gdy spisywał potępiające wyroki przeciwko Judzie — i to jeden za drugim. Istniała przecież obawa, że udzielając wsparcia prorokowi Bożemu, narazi na szwank własną pozycję i karierę. Poza tym, jak czytamy w Księdze Jeremiasza 45:4, Jehowa zapowiedział, że zburzy to, co zbudował. A więc „wielkie rzeczy”, o których mógł myśleć Baruch — dodatkowe przywileje na dworze czy też bogactwo — miały się okazać nic niewarte. Jeżeli Baruch zabiegał o bezpieczną pozycję w skazanym na zagładę systemie żydowskim, Bóg miał powody, by go ostrzec.

6, 7. Nad czym warto się zastanowić, jeśli założyć, że „wielkimi rzeczami” były dla Barucha dobra materialne?

⁶ Z drugiej strony „wielkimi rzeczami”, których szukał Baruch, mogły być dobra materialne. Narody otaczające Judę przywiązywały do bogactwa dużą wagę. Na przykład Moabici pokładali ufność „w swoich dziełach i skarbach”. Tak samo było z Ammonitami. A o Babilonie Jehowa kazał napisać Jeremiaszowi, że ‛obfitował w skarby’ (Jer. 48:1, 7; 49:1, 4; 51:1, 13). Ale Bóg potępił te narody.

⁷ Jeżeli Baruch rzeczywiście zabiegał o majątek, to rozumiemy, dlaczego Jehowa go przed tym ostrzegł. Wiedział przecież, że gdy ‛wyciągnie rękę przeciwko’ Żydom, ich domy i pola przypadną ich wrogom (Jer. 6:12; 20:5). Wyobraź sobie, że mieszkasz w Jerozolimie współcześnie z Baruchem. Większość twoich rodaków — łącznie z książętami, kapłanami i królem — sądzi, że trzeba stawić Babilończykom opór. Tymczasem ty usłyszałeś wezwanie: „Służcie królowi Babilonu i żyjcie” (Jer. 27:12, 17). Czy gdybyś miał w mieście duży majątek, łatwo by ci było zastosować się do Bożych wskazówek? Czy twój stosunek do posiadanych dóbr skłoniłby cię do usłuchania ostrzeżenia Jeremiasza, czy też do podążania za większością? Jak wiemy, wszystkie cenne rzeczy z Judy i Jerozolimy, również sprzęty ze świątyni, zostały zabrane do Babilonu. Tak więc zabieganie o korzyści materialne okazało się daremne (Jer. 27:21, 22). Czy nie można się z tego czegoś nauczyć?

„TOBIE DAM TWOJĄ DUSZĘ JAKO ŁUP”

8, 9. Dlaczego ocalenie życia przez Barucha można było nazwać łupem?

⁸ Rozważmy teraz kolejną sprawę: Co Baruch miał otrzymać w nagrodę za usłuchanie Bożych wskazówek? Swoją duszę! Jehowa obiecał mu ją „jako łup” (odczytaj Jeremiasza 45:5). Chociaż oblężenie Jerozolimy pociągnęło za sobą wiele ofiar, to ci, którzy usłuchali Bożego nakazu, żeby poddać się Babilończykom, przeżyli (Jer. 21:9; 38:2). Ktoś mógłby pomyśleć: Tylko tyle za posłuszeństwo?

⁹ Wyobraźmy sobie jednak sytuację w Jerozolimie w trakcie oblężenia. Udręka ciągnęła się miesiącami. Z tego względu można było nawet powiedzieć, że kara wymierzona temu miastu ‛przerosła karę za grzech Sodomy’, która została zniszczona niemal w jednej chwili (Lam. 4:6). Baruch zanotował proroctwo, że mieszkańcy Jerozolimy będą umierać od miecza, głodu i chorób. A potem zapewne oglądał to na własne oczy. Zapasy żywności w mieście całkowicie się wyczerpały. Musiało to być potworne, gdy czułe z natury matki zaczęły gotować i zjadać własne dzieci! (Jer. 19:9; Lam. 2:20; 4:10). Pomimo tych tragicznych okoliczności Baruch uszedł z życiem, co samo w sobie stanowiło łup — przypominało zdobycz po zwycięskiej bitwie. Najwyraźniej więc Baruch przyjął radę od Boga i przestał szukać „wielkich rzeczy”. A Jehowa w nagrodę zapewnił mu ocalenie (Jer. 43:5-7).

CZY NIE SZUKASZ „WIELKICH RZECZY”?

10, 11. Jak relację o Baruchu możemy odnieść do swego życia?

¹⁰ Chociaż Baruch był zajęty spełnianiem woli Bożej, przez jakiś czas odczuwał pragnienie zdobycia „wielkich rzeczy”. Jehowa ostrzegł go, że jest to niebezpieczne, i uchronił przed duchową katastrofą oraz utratą życia. Czy również w nas mogłyby się odezwać, a nawet nami zawładnąć niewłaściwe pragnienia, i to mimo pełnienia służby dla Jehowy?

¹¹ Dla Barucha prawdziwą pokusą mogła być chęć wybicia się. Niewykluczone, że myślał: „Czy zachowam posadę sekretarza? A gdyby udało mi się zdobyć jeszcze lepsze stanowisko?”. Czy z nami mogłoby być podobnie? Zadaj sobie pytanie: „Czy mam ambicję, być może skrywaną na dnie serca, by osiągnąć coś w tym świecie — teraz albo za jakiś czas?”. Młodzi chrześcijanie mogliby się zastanowić: „Czy nie szukam dla siebie ‚wielkich rzeczy’, traktując świecką edukację jako środek do zapewnienia sobie prestiżu lub zabezpieczenia finansowego?”.

12. Jak pewien brat przysporzył chwały Jehowie i co sądzisz o jego decyzji?

¹² Pewien brat, obecnie usługujący w Biurze Głównym, miał 15 lat, gdy zaproponowano mu stypendium na uniwersytecie. Ku zdumieniu nauczycieli nie przyjął go, bo postanowił pełnić służbę pionierską. Ale nie stracił zamiłowania do nauki. Kiedy został misjonarzem na odległej wyspie, musiał się nauczyć języka używanego przez jakieś 10 000 ludzi. W języku tym nie było żadnego słownika, więc zaczął tworzyć własny. Z czasem bardzo dobrze opanował tę mowę i został poproszony o przetłumaczenie kilku naszych publikacji. Utworzony przez niego słowniczek wykorzystano później podczas prac nad pierwszym oficjalnym słownikiem tego języka. W wywiadzie na zgromadzeniu okręgowym brat ten powiedział: „Gdybym poszedł na studia i odnosił sukcesy akademickie, przysparzałbym chwały sobie. Ale nie mam świeckich kwalifikacji i nie pracuję na swoje konto. Wszystko, co osiągam, przynosi chwałę Jehowie” (Prz. 25:27). Co sądzisz o decyzji, którą w wieku 15 lat podjął ten chrześcijanin? Od dawna zaznaje on radości z wykonywania rozlicznych zadań w organizacji Bożej. A jak ty chciałbyś wykorzystać swoje zdolności? Czy jesteś zdecydowany spożytkowywać je ku chwale Jehowy, rezygnując z szukania chwały dla siebie?

13. Dlaczego nad przeżyciami Barucha powinni się zastanowić rodzice?

¹³ Istnieje jeszcze pokrewne zagrożenie: szukanie „wielkich rzeczy” dla lub za pośrednictwem osób, które kochamy i na które mamy wpływ. Zapewne nieraz widziałeś, jak świeccy rodzice starają się tak pokierować sprawami, by ich dziecko osiągnęło w życiu więcej niż oni lub stało się kimś, kim będą mogli się pochwalić. Niektórzy mówią: „Nie chcę, żeby musiał (musiała) pracować tak ciężko jak ja”. Albo: „Gdy skończy studia, będzie miał (miała) łatwiejsze życie”. Chrześcijańscy rodzice mają nieraz podobne odczucia. Ktoś mógłby powiedzieć: „Nie szukam ‚wielkich rzeczy’ dla siebie”. Czy jednak nie szuka ich pośrednio — poprzez syna bądź córkę? Tak jak Baruch mógł czuć pokusę do zabiegania o prestiż przez robienie kariery, tak rodzice mogą w głębi ducha dążyć do tego poprzez osiągnięcia swoich dzieci. Ale czyż „Ten, który bada serca”, nie dostrzeże tego — jak dostrzegł u Barucha? (Prz. 17:3). Czy wzorem Dawida nie powinniśmy prosić Boga, by przebadał nasze najskrytsze myśli? (Odczytaj Psalm 26:2; Jeremiasza 17:9, 10). Jehowa może w różny sposób ostrzec nas przed niebezpieczeństwem szukania „wielkich rzeczy” — na przykład pozwalając nam wyciągnąć wnioski z przeżyć Barucha.

„MAJĘTNOŚCI” MOGĄ BYĆ PUŁAPKĄ

14, 15. Jak dobra materialne mogłyby się stać dla nas „wielkimi rzeczami”?

¹⁴ Przeanalizujmy bliżej możliwość, że „wielkimi rzeczami” były dla Barucha dobra materialne. Jak już wspomnieliśmy, gdyby Baruch był mocno przywiązany do swego majątku w Judzie, prawdopodobnie miałby trudności z usłuchaniem Bożego nakazu, by poddać się Babilończykom. Człowiek bogaty często polega na swych „majętnościach”, ale Biblia wskazuje, że zapewniana przez nie ochrona istnieje tylko „w jego wyobraźni” (Prz. 18:11). Wszyscy słudzy Jehowy mogą odnosić pożytek z przypominania sobie zrównoważonego poglądu na sprawy materialne wyrażonego w Słowie Bożym (odczytaj Przysłów 11:4). Ktoś mógłby się jednak zastanawiać: „Dlaczego nie miałbym choć trochę skorzystać z tego, co oferuje świat?”.

¹⁵ Przywiązanie do posiadanych dóbr mogłoby spowodować, że chrześcijaninowi trudno byłoby rozstać się z rzeczami, które należą do przemijającego świata. Jeremiasz i Baruch zdołali się ustrzec tej pułapki. Setki lat później Jezus skierował słowa przestrogi do ludzi żyjących w „dniu, w którym Syn Człowieczy ma być objawiony”. Powiedział: „Pamiętajcie o żonie Lota” (Łuk. 17:30-33). Równie dobrze chrześcijan można by zachęcić: „Pamiętajcie o Jeremiaszu i Baruchu”. Gdybyśmy przykładali nadmierną wagę do dóbr materialnych, niełatwo by nam było zastosować radę Jezusa. Dlatego nie zapominaj: Baruch zachował życie dzięki temu, że wziął sobie do serca Boże ostrzeżenie.

16. Podaj przykład sług Bożych, którzy zachowali właściwy pogląd na rzeczy materialne.

¹⁶ Rozważmy sytuację braci, którzy mieszkali w komunistycznej Rumunii. Kiedy funkcjonariusze przeprowadzali w ich domach rewizje, nieraz zabierali im różne rzeczy, zwłaszcza nadające się do spieniężenia (Lam. 5:2). Wielu tamtych sług Bożych było gotowych stracić swoje mienie. Ci, których wysiedlono, musieli zostawić dobytek, jednak dochowali Jehowie wierności. Gdybyś stanął przed taką próbą, czy pozwoliłbyś, by przywiązanie do rzeczy materialnych wzięło górę nad twoją lojalnością wobec Boga? (2 Tym. 3:11).

17. Jakim wsparciem dla Jeremiasza i Barucha mogli się okazać inni słudzy Boży?

¹⁷ Warto zauważyć, że dla Jeremiasza i Barucha wsparciem mogli się okazać inni słudzy Boży. Współcześnie z Jeremiaszem, za panowania króla Jozjasza, służbę prorocką pełnił Sofoniasz. Co Jeremiasz mógł myśleć o jego natchnionych słowach, które obecnie znajdujemy w Księdze Sofoniasza 1:18? (Odczytaj). Czy potrafisz sobie wyobrazić, jak rozmawia o nich z Baruchem? W tamtych czasach żył także Ezechiel, który w roku 617 p.n.e. trafił do niewoli w Babilonie. Część jego czynów i orędzi miała bezpośredni związek z Żydami mieszkającymi w ojczyźnie, a zatem informacje o jego działalności niewątpliwie dotarły do Jeremiasza. Jedno z tych orędzi jest zanotowane w Księdze Ezechiela 7:19 (odczytaj). Z tej natchnionej wypowiedzi mogli odnieść pożytek Jeremiasz i Baruch i możemy z niej skorzystać również my. W dniu Jehowy ludzie będą szukać ratunku u swoich bogów. Ale ani ci bogowie, ani bogactwa nie zapewnią im ocalenia (Jer. 2:28).

CZY ZYSKASZ ‛SWOJĄ DUSZĘ JAKO ŁUP’?

18. O jaki łup możemy zabiegać i jak możemy go otrzymać?

¹⁸ Nie zapominajmy, że Jehowa obiecuje nam ‛jako łup naszą duszę’. Nawet jeśli podczas „wielkiego ucisku” — gdy polityczne rogi „bestii” zaatakują religię — ktoś z ludu Bożego zginie wskutek prześladowań, to tak naprawdę nie dozna trwałej szkody. Jego „dusza” ma zagwarantowane „rzeczywiste życie” w nowym świecie (Obj. 7:14, 15; 1 Tym. 6:19). Możemy być jednak pewni, że większość sług Bożych, którzy dochowają wtedy wierności, wyjdzie z wielkiego ucisku cało. Kiedy narody dosięgnie nieszczęście, żaden lojalny chrześcijanin nie znajdzie się wśród „pobitych przez Jehowę” (Jer. 25:32, 33).

19. Jak przeanalizowanie przykładu Jeremiasza i Barucha umocniło cię w postanowieniu, by nie szukać dla siebie „wielkich rzeczy”?

¹⁹ Niektórzy mogliby czuć się rozczarowani, że być może nie ocalą nic poza swą „duszą”. Takie myślenie nie byłoby jednak słuszne. Pamiętajmy, że choć mieszkańcy Jerozolimy umierali z głodu, Jehowa zadbał o Jeremiasza. W jaki sposób? Król Sedekiasz uwięził proroka na Dziedzińcu Straży i nakazał, by „codziennie dawano mu okrągły bochenek chleba z ulicy piekarzy, dopóki w mieście nie wyczerpał się wszystek chleb” (Jer. 37:21). I Jeremiasz przeżył! Jehowa może użyć najróżniejszych sposobów, by ocalić swój lud. I na pewno to zrobi, bo przecież dał nam gwarancję życia wiecznego. Baruch wyszedł cało z zagłady Jerozolimy, gdyż przestał ‛szukać wielkich rzeczy’. Podobnie my możemy z ufnością oczekiwać, że przeżyjemy Armagedon i otrzymamy ‛swoją duszę jako łup’, byśmy mogli już na wieki sławić Jehowę.