PIJAŃSTWO

Nałogowe upijanie się, czyli doprowadzanie się do stanu zamroczenia przez wypicie nadmiernej ilości alkoholu. Kogoś, kto często jest pijany, nazywa się pijakiem.

Do napojów alkoholowych znanych w starożytnych krajach biblijnych należało wino z winogron (Pwt 32:14), a także trunki wyrabiane z innych owoców, np. granatów (PnP 8:2), albo ze zboża (Iz 1:22). Umiarkowane korzystanie z tego rodzaju napojów nie jest niczym złym w oczach Jehowy; przecież On sam daje „wino, które rozwesela serce śmiertelnika” (Ps 104:14, 15; zob. PIWO; WINO I MOCNY NAPÓJ).

Potępione w Biblii. Nadużywanie alkoholu zostało w Biblii stanowczo potępione. Jego skutki bardzo trafnie i obrazowo przedstawił mądry pisarz Księgi Przysłów: „U kogo biada? U kogo niepokój? U kogo kłótnie? U kogo zmartwienie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma mętne oczy? Ci, którzy przesiadują przy winie, którzy przychodzą próbować zmieszanego wina. Nie patrz na wino, gdy się czerwieni, gdy się skrzy w kielichu [nęci wyglądem], gdy gładko spływa [łatwo przechodzi przez gardło]. W końcu kąsa jak wąż i wydziela jad niczym żmija [może wywołać dolegliwości fizyczne (m.in. marskość wątroby) i psychiczne (np. majaczenie drżenne), a nawet doprowadzić do śmierci]. Twoje oczy ujrzą dziwne rzeczy [ponieważ alkohol wpływa hamująco na funkcje ośrodkowego układu nerwowego, pijany traci kontrolę nad swym zachowaniem; doznaje halucynacji; luki w pamięci wypełnia zmyślonymi opowieściami; wyzbywa się wszelkich hamulców], a twe serce będzie mówić rzeczy przewrotne [pijany daje upust tłumionym myślom i pragnieniom]” (Prz 23:29-33; Oz 4:11; Mt 15:18, 19).

A oto dalszy opis przeżyć pijaka: „I staniesz się podobny do kogoś, kto leży w sercu morza [ma uczucie, jakby tonął, po czym traci przytomność], do kogoś, kto leży u szczytu masztu [w miejscu, gdzie kołysanie statku jest odczuwalne najsilniej; pijak naraża swe życie na niebezpieczeństwo np. wskutek wypadku, uderzenia czy bójki]. ‚Pobili mnie, lecz nie zachorowałem; smagali mnie, lecz o tym nie wiedziałem [pijak mówi sam do siebie, że nie zdawał sobie sprawy ani z tego, co się z nim działo, ani z konsekwencji, jakie poniósł]. Kiedyż się ocknę? Poszukam go jeszcze trochę więcej [musi odespać skutki upojenia, ale jest uzależniony od alkoholu i znowu będzie szukał okazji, by się napić]’”. Ktoś taki zapewne popadnie w ubóstwo, gdyż traci pieniądze na trunki, a ponieważ nie można na nim polegać, nie nadaje się też do pracy (Prz 23:20, 21, 34, 35).

Zabronione w zborze chrześcijańskim. Pijak często zachowuje się w sposób hałaśliwy, niekontrolowany i robi z siebie pośmiewisko, okrywając się przez to hańbą (Ps 107:27; Prz 20:1; Iz 19:14). Dlatego w zborze chrześcijańskim nie toleruje się pijaństwa. W Prawie danym Izraelitom Bóg ujawnił swój stosunek do takiego postępowania. Upartego i buntowniczego syna, który był żarłokiem i pijakiem, należało ukamienować (Pwt 21:18-21). Nic dziwnego, że Biblia nakazuje, by niepoprawnych pijaków usuwać ze zboru chrześcijańskiego (1Ko 5:11-13). „Pijatyki, hulanki” zostały zaliczone do „uczynków ciała” powszechnych wśród narodów (Gal 5:19-21). Chrześcijanin, który został oczyszczony z takich praktyk, ale do nich powraca i nie okazuje skruchy, nie odziedziczy Królestwa Bożego (1Ko 6:9-11). Musi więc przestać wykonywać wolę narodów i nie oddawać się nadużywaniu wina oraz pijatykom (1Pt 4:3). Powinien dołożyć starań, by wydawać owoce ducha Bożego (Gal 5:22-24).

„Umiar w nawykach” i trzeźwość umysłu wymieniono wśród wymagań stawianych chrześcijańskim nadzorcom (1Tm 3:1-3; Tyt 1:7), sługom pomocniczym (1Tm 3:8), osobom w starszym wieku (Tyt 2:2, 3), młodym mężczyznom i kobietom (Tyt 2:4-8) oraz dzieciom (zwłaszcza dzieciom nadzorców) (Tyt 1:6).

Gdy apostoł Paweł omawiał kwestię obchodzenia Wieczerzy Pańskiej, zganił niestosowne zachowania w zborze korynckim. Pewni chrześcijanie przynosili ze sobą na miejsce zebrań własne jedzenie i picie. Chociaż mieli go za dużo, nie chcieli dzielić się z braćmi znajdującymi się w potrzebie, przez co wprawiali ich w zakłopotanie. Kiedy więc przychodził czas Wieczerzy Pańskiej, niektórzy nie mogli w niej uczestniczyć, bo przebrali miarę w jedzeniu i piciu, natomiast inni odczuwali głód. Dlatego Paweł napisał: „Jeden jest głodny, a drugi podpity” (1Ko 11:20-22).

Prawo Mojżeszowe wskazywało, że spożywanie napojów alkoholowych bezpośrednio przed wykonywaniem obowiązków religijnych jest niestosowne. Za picie wina lub innego odurzającego napoju w czasie pełnienia służby izraelskim kapłanom groziła kara śmierci (Kpł 10:8-11).

Dlaczego Biblia donosi o upiciu się takich osób jak Noe i Lot?

Kiedy Pismo Święte wspomina o czyimś upiciu się, służy to wyjaśnieniu jakiejś ważnej sprawy. Na przykład informacja o tym, że Noe po potopie zasadził winnicę i „zaczął pić wino, i się upił”, pokazuje, jak doszło do przeklęcia Kanaana (Rdz 9:20-27). Z Biblii dowiadujemy się też, iż obie córki Lota w ciągu dwóch kolejnych nocy upoiły ojca winem, a potem z nim współżyły (Rdz 19:30-38). Dzięki temu doniesieniu znamy pochodzenie Moabitów i Ammonitów oraz ich pokrewieństwo z Izraelitami. Lot najwyraźniej był na tyle pijany, że stracił zdrowy rozsądek, ale nie na tyle, by nie móc współżyć z kobietą. Ponieważ Słowo Boże wyraźnie potępia pijaństwo, nie ulega wątpliwości, że ci dwaj prawi mężczyźni nie byli nałogowymi pijakami. A wspomniane relacje dowodzą szczerości pisarzy biblijnych, którzy nie ukrywali prawdy o postępowaniu pewnych znanych osób, jeśli miało to przynieść pożytek późniejszym czytelnikom. Inne przypadki upicia się odnotowano w 1 Samuela 25:36-38, 2 Samuela 11:13 i 1 Królów 20:15-21.

Niesłuszne posądzenie. Gdy w dniu Pięćdziesiątnicy 33 r. n.e. na uczniów Chrystusa został wylany duch święty, zaczęli oni mówić różnymi językami. Niektórzy posądzali ich, że „opili się słodkiego wina”. Ale Piotr wyjaśnił: „Ci ludzie wcale nie są pijani, jak przypuszczacie, jest bowiem trzecia godzina dnia” — czyli mniej więcej 9 rano, licząc od wschodu słońca ok. godziny 6 (Dz 2:1-4, 13-15). Obecni na święcie Pięćdziesiątnicy mogli przeczytać w zwoju z proroctwem Izajasza: „Biada tym, którzy wstają wczesnym rankiem, aby szukać odurzającego napoju” (Iz 5:11). Tak wcześnie na ogół nie wyprawiano uczt i raczej trudno podejrzewać, by o tej porze aż ok. 120 osób było pijanych. Również Paweł nadmienił, że „ci, którzy się upijają, zazwyczaj są pijani w nocy” (1Ts 5:7).

Symboliczne pijaństwo. Przywódcy dziesięcioplemiennego królestwa, w którym dominowało plemię Efraima, byli pijani „winem” w sensie duchowym. Wręcz z pijackim uporem dążyli do niezależności, zawierając sojusze z wrogami Judy, której władcy zasiadali przecież na „tronie Jehowy” (1Kn 29:23). Niewątpliwie ludzie ci brali też udział w literalnych pijatykach. Byli związani z Jehową Bogiem przymierzem, lecz niczym butni pijacy bezczelnie je deptali i w ten sposób Go znieważali (Iz 28:1-4).

Również kapłani i przywódcy Judy stali się duchowymi pijakami. Jako przewodnicy religijni głosili tradycje ludzkie; o świętym narodzie Bożym opowiadali fałszywe rzeczy, które rzekomo widzieli. Zamiast szukać pomocy u Boga, zwracali się ku Asyrii (2Kl 16:5-9; Iz 29:1, 9-14). Zgodnie z proroczą zapowiedzią duchowo pijany Izrael został w r. 740 p.n.e. pokonany przez Asyrię. Później, w r. 607 p.n.e., mieszkańcy odstępczej Judy musieli wypić kielich gniewu Jehowy, a potem — niejako zataczając się — pójść do niewoli w Babilonie (Iz 51:17-23). Ponieważ jednak Babilon (którego władcę symbolizuje „król Szeszaku”) traktował lud Boży okrutnie, 68 lat później sam musiał wypić ten kielich (Jer 25:15-29).

Symboliczny „Babilon Wielki” ukazano w Biblii jako pijaną nierządnicę, trzymającą w ręku „złoty kielich pełen obrzydliwości i nieczystości swej rozpusty”. Mieszkańcy ziemi zostali upici „winem jej rozpusty”, a ona sama jest „pijana krwią świętych i krwią świadków Jezusa”. Za swą rozwiązłość poniesie karę wiecznej zagłady (Obj 14:8; 17:1-6, 16; 18:8; zob. BABILON WIELKI).