Jak pomóc dziecku otrząsnąć się po klęsce żywiołowej
TRZĘSIENIA ziemi, tornada, pożary, powodzie, huragany — jakże bezbronni jesteśmy w obliczu żywiołów! Dorośli często się przekonują, że dopiero po latach zaczyna się zacierać w pamięci przerażający obraz klęski żywiołowej. Nic więc dziwnego, iż szczególnej pomocy w otrząśnięciu się po takim przeżyciu mogą potrzebować dzieci.
Jak informuje Federalny Instytut Ratownictwa w USA (FEMA), zaraz po katastrofie dzieci zwykle obawiają się następujących rzeczy: 1) opuszczenia, 2) oderwania od rodziny, 3) kolejnej tragedii oraz 4) obrażeń cielesnych lub śmierci innych. Co zatem możesz zrobić, by twoje dziecko odzyskało równowagę po katastrofie? Oto kilka sugestii podanych przez FEMAa:
Staraj się, by rodzina trzymała się razem. Gdy jesteście razem, dziecko czuje się pewniej i wyzbywa się lęku przed porzuceniem. Jeżeli udajesz się po pomoc, lepiej nie zostawiaj dziecka w ośrodku ewakuacyjnym ani z krewnymi czy przyjaciółmi. Jak nadmieniono w publikacji wydanej przez FEMA, „dzieci zaczynają się wtedy niepokoić, że rodzice nie wrócą”. Gdybyś więc musiał gdzieś pójść, weź dziecko ze sobą — jeśli to tylko możliwe. Dzięki temu „w przyszłości dziecko będzie mniej skłonne do kurczowego trzymania się rodziców”.
Poświęć czas, żeby spokojnie i rzeczowo wyjaśnić sytuację. Podziel się z dzieckiem tym, co sam wiesz o katastrofie. Jeżeli zajdzie taka konieczność, kilkakrotnie to powtórz. Wyjaśnij, co będziecie dalej robić. Mógłbyś na przykład powiedzieć: „Dzisiejszą noc wszyscy spędzimy w ośrodku ewakuacyjnym”. Rozmawiaj z dziećmi, patrząc im w oczy, a w razie potrzeby przyklęknij.
Zachęcaj dziecko do mówienia. „Niepokój dziecka najlepiej rozładuje rozmowa” — podkreśla FEMA. Słuchaj, co każde dziecko mówi o katastrofie i o swych lękach (Jakuba 1:19). Zapewnij, iż strach jest czymś naturalnym. Jeżeli dziecko ociąga się z wyrażeniem swych odczuć, powiedz, że ty też się boisz. Wówczas chętniej podzieli się swymi obawami i dzięki temu będzie się mniej bało (porównaj Przypowieści 12:25). „Do takiej rozmowy postaraj się włączyć całą rodzinę”.
Zaangażuj dzieci w prace porządkowe. Przydziel dzieciom zadania przy sprzątaniu i naprawianiu domu. „Kiedy dasz im do wykonania jakąś pracę, łatwiej im będzie zrozumieć, że wszystko wróci do normy”. Szczególnej uwagi wymagają zwykle najmłodsze dzieci. FEMA wyjaśnia: „Takie dziecko może mieć większe potrzeby fizyczne, będzie trzeba częściej je przytulać. Wprawdzie utrudni to rodzicom dopilnowanie innych niezbędnych spraw, ale nic nie zastąpi takiej troski. Nie zaspokojone potrzeby dziecka mogłyby przez dłuższy czas przysparzać kłopotów”.
Rodzice muszą pamiętać o jeszcze jednej radzie FEMA: „Ostatecznie to wy powinniście zadecydować, co jest najlepsze dla waszych dzieci”. Zastosowanie się do tych wskazówek może ci pomóc umiejętnie zachować się w trudnej sytuacji.
[Przypis]
a Wskazówki zaczerpnięto z publikacji FEMA: Helping Children Cope With Disaster oraz Coping With Children’s Reactions to Hurricanes and Other Disasters.