„Czy Bóg jest niesprawiedliwy?”

1. Jak wpływa na nas niesprawiedliwość?

OSZUST wyłudza od starszej wdowy wszystkie oszczędności. Nieczuła matka porzuca bezbronne niemowlę. Do więzienia trafia niewinny człowiek. Jak reagujesz na takie zdarzenia? Z pewnością jesteś oburzony. To zupełnie zrozumiałe. Człowiek ma przecież silne poczucie dobra i zła. Gdy komuś dzieje się krzywda, czujemy gniew. Oczekujemy wynagrodzenia szkód i ukarania winnych. Jeśli to nie następuje, możemy się zastanawiać: Czy Bóg tego nie widzi? Dlaczego nic nie robi?

2. Jak Habakuk zareagował na niesprawiedliwość i dlaczego Jehowa go za to nie potępił?

² Podobne pytania od wieków zadawali wierni słudzy Jehowy. Na przykład prorok Habakuk mówił do Boga w modlitwie: „Czemu każesz mi patrzeć na tak straszną niesprawiedliwość? Czemu pozwalasz szerzyć się wszędzie przemocy, bezprawiu, zbrodni i okrucieństwu?” (Habakuka 1:3, Contemporary English Version). Jehowa nie potępił Habakuka za te bezpośrednie pytania, bo przecież sam wszczepił ludziom cząstkę własnego głębokiego poczucia sprawiedliwości.

Jehowa nienawidzi niesprawiedliwości

3. Dlaczego można powiedzieć, że Jehowa wie o niesprawiedliwości znacznie więcej niż my?

³ Jehowa dostrzega niesprawiedliwość. Dobrze wie, co się dzieje. O dniach Noego Biblia mówi: „Jehowa widział, że ogromna jest niegodziwość człowieka na ziemi i że każda jego myśl i każda skłonność jego serca przez cały czas jest zła” (Rodzaju 6:5). Pomyślmy, co oznacza ta wypowiedź. Wyobrażenie o niesprawiedliwości ludzie często wyrabiają sobie na podstawie nielicznych zdarzeń, o których słyszeli albo które sami przeżyli. Tymczasem Jehowa dostrzega wszelką niesprawiedliwość. Widzi każdy jej przejaw! Co więcej, zna ‛złe skłonności serca’ człowieka — myśli pobudzające go do niegodziwych czynów (Jeremiasza 17:10).

4, 5. (a) Jak Biblia wskazuje, że Jehowa interesuje się tymi, którzy niesłusznie cierpią? (b) Jak Jehowa osobiście doświadczył i nadal doświadcza niesprawiedliwości?

⁴ Ale Jehowa zauważa nie tylko niesprawiedliwość. Interesuje się także jej ofiarami. Kiedy patrzył na cierpienia swoich sług, uciskanych przez wrogie narody, „litował się, gdy jęczeli z powodu tych, którzy ich gnębili i traktowali okrutnie” (Sędziów 2:18). Może zwróciłeś uwagę, że im częściej ludzie widzą niesprawiedliwość, tym bardziej na nią obojętnieją. Zupełnie inaczej jest z Jehową! Choć z jej ogromem ma do czynienia już od jakichś 6000 lat, nie przestał jej nienawidzić. Przeciwnie, jak powiedziano w Biblii, czuje odrazę na przykład do „kłamliwego języka, rąk przelewających niewinną krew” czy do „fałszywego świadka, który kłamie na każdym kroku” (Przysłów 6:16-19).

⁵ Zobaczmy też, jak Jehowa surowo zganił niesprawiedliwych przywódców Izraela. Natchnął proroka, żeby ich zapytał: „Czy nie powinniście wiedzieć, co jest sprawiedliwe?”. Następnie sugestywnie opisał, jak nadużywają władzy, i zapowiedział: „Gdy będziecie wołać o pomoc do Jehowy, On wam nie odpowie. Odwróci się od was, ponieważ dopuszczacie się zła” (Micheasza 3:1-4). Jehowa czuje do niesprawiedliwości prawdziwy wstręt! Sam przecież jej doświadcza. Od tysięcy lat znosi bezpodstawne oskarżenia Szatana (Przysłów 27:11). Poza tym doznał najskrajniejszej niesprawiedliwości, gdy Jego Syn, który „nie popełnił grzechu”, został stracony jak przestępca (1 Piotra 2:22; Izajasza 53:9). Bez wątpienia więc los tych, którzy niesłusznie cierpią, nie jest Mu nieznany ani obojętny.

6. Jaką reakcję budzi w nas niesprawiedliwość i dlaczego?

⁶ Trzeba jednak powiedzieć, że gdy patrzymy na niesprawiedliwość — albo padamy jej ofiarą — budzi się w nas gwałtowny sprzeciw. Zostaliśmy stworzeni na obraz Boga, a niesprawiedliwość pozostaje w całkowitej sprzeczności z Jego osobowością (Rodzaju 1:27). Czemu więc Jehowa ją toleruje?

Doniosła kwestia

7. Wyjaśnij, jak zakwestionowano prawo Jehowy do sprawowania władzy i sposób, w jaki ją sprawuje.

⁷ Odpowiedź na to pytanie ma związek z pewną doniosłą kwestią. Jak zdążyliśmy się dowiedzieć, Stwórca ma prawo panować nad ziemią i wszystkimi jej mieszkańcami (Psalm 24:1; Objawienie 4:11). Ale już na początku dziejów ludzkich zniesławiono dobre imię Jehowy. Jego prawo do sprawowania władzy i sposób, w jaki ją sprawuje, zostały zakwestionowane. Jak do tego doszło? Gdy Jehowa umieścił pierwszego człowieka, Adama, w rajskim ogrodzie, zabronił mu jeść owoce z jednego drzewa. Co zapowiedział w razie nieposłuszeństwa? Oświadczył: „Z całą pewnością umrzesz” (Rodzaju 2:17). Zakaz ten nie był dla Adama i jego żony, Ewy, ciężarem. Jednak Szatan przekonał ją, że Bóg niesłusznie ogranicza ich wolność. A co wtedy, gdyby sięgnęła po owoc z tego drzewa? Szatan powiedział jej wprost: „Z całą pewnością nie umrzecie. Bóg wie, że w tym samym dniu, w którym zjecie z niego owoc, otworzą się wam oczy i staniecie się podobni do Boga — będziecie znali dobro i zło” (Rodzaju 3:1-5).

8. (a) Co Szatan zasugerował Ewie? (b) Jakie zastrzeżenia co do władzy Boga wysunął Szatan?

⁸ W ten sposób Szatan nie tylko dał do zrozumienia, że Jehowa zataił przed Ewą coś istotnego, ale też że ją okłamał. Sprawił, że zwątpiła w dobroć Jehowy. Tym samym sprowadził hańbę na Jego imię i podważył Jego sposób sprawowania władzy. Przebiegle nie zakwestionował tego, że Bóg posiada najwyższą władzę. Zakwestionował natomiast jej prawowitość i prawość. Inaczej mówiąc, twierdził, że Jehowa nie sprawuje jej sprawiedliwie i dla najlepiej pojętego dobra swoich poddanych.

9. (a) Jakie skutki nieposłuszeństwa ponieśli Adam i Ewa i jakie powstały wtedy pytania? (b) Dlaczego Jehowa po prostu nie zgładził buntowników?

⁹ Jak się okazało, Adam i Ewa zbuntowali się przeciw Jehowie i zjedli owoc z zakazanego drzewa. Zgodnie z zapowiedzią Boga za to nieposłuszeństwo czekała ich śmierć. Ale z powodu kłamstw Szatana wyłoniło się parę ważnych pytań: Czy Jehowa rzeczywiście ma prawo panować nad ludźmi, czy też powinni rządzić się samodzielnie? Czy Jehowa korzysta z władzy w najlepszy sposób? Bóg z pewnością mógł użyć swojej wszechmocy i od razu zgładzić buntowników. Pytania te nie miały jednak związku z mocą Jehowy, tylko z Jego dobrym imieniem. W grę wchodził między innymi sposób sprawowania przez Niego władzy. Dlatego zgładzenie Adama, Ewy i Szatana nie dowiodłoby sprawiedliwości rządów Bożych. Wręcz przeciwnie, nasunęłoby tylko dodatkowe wątpliwości. Jedynie czas mógł pokazać, czy odrzucenie władzy Bożej będzie dla człowieka dobre.

10. Jakie wnioski nasuwają dzieje rządów ludzkich?

¹⁰ Co więc pokazał czas? Przez minione tysiąclecia ludzie wypróbowali wiele form rządów, między innymi autokrację, demokrację, socjalizm i komunizm. Skutki tego można streścić dobitną wypowiedzią biblijną: „Człowiek panuje nad człowiekiem ku jego szkodzie” (Kaznodziei 8:9). Prorok Jeremiasz słusznie napisał: „Jehowo, dobrze wiem, że do człowieka nie należy wyznaczanie sobie drogi. Do człowieka, który idzie, nie należy nawet kierowanie swoim krokiem” (Jeremiasza 10:23).

11. Dlaczego Jehowa pozwolił, żeby ludzie cierpieli?

¹¹ Jehowa od początku wiedział, że niezależne rządy ludzi sprowadzą na nich wiele udręk. Czy wobec tego postąpił niesprawiedliwie, gdy zezwolił na dalszy rozwój wypadków? W żadnym razie! Rozważmy to na przykładzie: Przypuśćmy, że masz ciężko chore dziecko, które musi być operowane. Na pewno wiele wycierpi, więc bardzo ci go żal. Ale rozumiesz, że dzięki temu zabiegowi będzie później zdrowsze. Podobnie Bóg zdawał sobie sprawę — i nawet to zapowiedział — że niezależność przyniesie ludziom mnóstwo trosk i cierpień (Rodzaju 3:16-19). Pozwolił na to jednak, bo wiedział, że jeśli ludzie mają zaznać trwałej i wyraźnej ulgi, muszą zobaczyć złe skutki buntu. W ten sposób podniesiona kwestia zostanie rozstrzygnięta raz na zawsze.

Czy ludzie pozostaną lojalni wobec Boga

12. O co Szatan oskarżył ludzi i jak to potwierdzają przeżycia Hioba?

¹² Sprawa ta ma jeszcze jeden aspekt. Kwestionując prawowitość i prawość panowania Bożego, Szatan wysunął oszczercze zarzuty nie tylko dotyczące Jehowy i Jego władzy, ale również lojalności Jego sług. Zwróćmy na przykład uwagę, co powiedział Jehowie o prawym Hiobie: „Czy nie postawiłeś ogrodzenia wokół niego, wokół jego domu i wokół wszystkiego, co ma? Błogosławisz jego pracy, a w kraju mnożą się jego stada. Ale dla odmiany wyciągnij rękę i odbierz mu wszystko, co ma, a na pewno będzie Cię przeklinał prosto w twarz” (Hioba 1:10, 11).

13. Co sugerował Szatan, wysuwając oskarżenia przeciwko Hiobowi, i dlaczego ta sprawa dotyczy wszystkich ludzi?

¹³ Szatan twierdził, że Jehowa przekupuje Hioba, zapewniając mu ochronę i opiekę. W ten sposób insynuował, że Hiob jedynie z pozoru jest lojalny, a tak naprawdę służy Bogu dla korzyści. Zapewniał, że nawet taki człowiek będzie przeklinał Stwórcę, jeśli zostanie pozbawiony Jego błogosławieństwa. Dobrze widział wyjątkową postawę Hioba — że „postępuje nieskazitelnie i szlachetnie. Boi się Boga i wystrzega się tego, co złe”a. Gdyby więc udało mu się złamać jego lojalność, to czy z innymi ludźmi nie byłoby tak samo? Dlatego można powiedzieć, że Szatan zakwestionował lojalność każdej osoby, która pragnie służyć Bogu. Sam przecież uogólnił sprawę, mówiąc do Jehowy: „Człowiek da za swoje życie wszystko, co ma” (Hioba 1:8; 2:4).

14. Jak zarzut Szatana wobec ludzi wygląda w świetle historii?

¹⁴ Historia dowodzi, że wbrew twierdzeniu Szatana znalazło się wielu ludzi, którzy mimo przeciwności tak jak Hiob pozostali lojalni wobec Jehowy. Swoją wiernością cieszyli Jego serce i dostarczali Mu odpowiedzi na chełpliwy zarzut Szatana, że człowiek w trudnych okolicznościach przestanie służyć Bogu (Hebrajczyków 11:4-38). Kochali Jehowę i nie odwrócili się od Niego. W rozpaczliwych sytuacjach jeszcze bardziej polegali na Nim i ufali, że doda im sił potrzebnych do przetrwania (2 Koryntian 4:7-10).

15. Jakie nasuwa się pytanie co do dawnych i przyszłych wyroków Bożych?

¹⁵ Jednak sprawiedliwość Jehowy przejawia się nie tylko w tym, jak postanowił On rozstrzygnąć kwestię dotyczącą Jego władzy oraz lojalności człowieka. W Biblii opisano, jak osądzał poszczególne jednostki, a nawet całe narody. Zapowiedziano w niej również wyroki, które wykona w przyszłości. Dlaczego możemy mieć pewność, że w swoich sądach Jehowa był i będzie sprawiedliwy?

Dlaczego sprawiedliwość Boża jest tak niezwykła

16, 17. Jakie przykłady pokazują, że ludzie nie potrafią należycie ocenić, co jest sprawiedliwe?

¹⁶ O Jehowie słusznie powiedziano: „Sprawiedliwe są wszystkie Jego drogi” (Powtórzonego Prawa 32:4). Nikt z nas nie może czegoś takiego powiedzieć o sobie, bo z powodu różnych ograniczeń często nie potrafimy należycie ocenić, co jest właściwe. Pomyślmy na przykład o Abrahamie. Prosił Jehowę o oszczędzenie Sodomy — mimo szerzącego się tam zepsucia. Zapytał: „Czy naprawdę zgładzisz prawego razem z niegodziwym?” (Rodzaju 18:23-33). Oczywiście usłyszał odpowiedź przeczącą. „Jehowa spuścił na Sodomę (...) deszcz siarki i ognia” dopiero wtedy, gdy prawy Lot z córkami bezpiecznie dotarli do miasta Coar (Rodzaju 19:22-24). Innym przykładem jest prorok Jonasz. Kiedy Bóg zlitował się nad mieszkańcami Niniwy, Jonasza ‛ogarnął gniew’. Ponieważ zapowiedział im zagładę, chciał, żeby ich spotkała — chociaż okazali szczerą skruchę (Jonasza 3:10 do 4:1).

¹⁷ Jehowa upewnił Abrahama, że w swojej sprawiedliwości nie tylko wytraca niegodziwych, ale też ratuje prawych. Z kolei Jonaszowi wykazał, że jest Bogiem miłosiernym. Gdy źli zmieniają postępowanie, ‛chętnie im przebacza’ (Psalm 86:5). W przeciwieństwie do ludzi, którzy nieraz czują się zagrożeni, Jehowa nie wykonuje wyroków jedynie po to, żeby zademonstrować swoją siłę, a od wyrażenia współczucia nie powstrzymuje Go obawa przed posądzeniem o słabość. Jeśli są do tego podstawy, zawsze okazuje miłosierdzie (Izajasza 55:7; Ezechiela 18:23).

18. Wykaż na podstawie Biblii, że Jehowa nie kieruje się wyłącznie uczuciami.

¹⁸ Jehowa nie daje się jednak zaślepić uczuciom. Swojemu ludowi pogrążonemu w bałwochwalstwie stanowczo oświadczył: „Osądzę wasze postępowanie i pociągnę was do odpowiedzialności za wszystkie obrzydliwe czyny. Nie użalę się nad wami, nie okażę wam współczucia. Sprawię, że odczujecie skutki swojego postępowania” (Ezechiela 7:3, 4). Kiedy więc ludzie uparcie grzeszą, Jehowa osądza ich odpowiednio do ich czynów. Ale nie robi tego bez niezbitych dowodów. Dlatego gdy usłyszał głośny „krzyk skargi” na Sodomę i Gomorę, powiedział: „Zstąpię, żeby zobaczyć, czy skarga, która do mnie dotarła, jest uzasadniona i czy rzeczywiście postępują aż tak źle” (Rodzaju 18:20, 21). Możemy być ogromnie wdzięczni Jehowie, że w odróżnieniu od wielu ludzi nie wyciąga wniosków pochopnie, bez poznania wszystkich faktów. Rzeczywiście, jak czytamy w Biblii, jest On „Bogiem wiernym, któremu niesprawiedliwość jest obca” (Powtórzonego Prawa 32:4).

Ufaj w sprawiedliwość Jehowy

19. Co możemy zrobić, gdy nasuwają nam się pytania dotyczące wyroków Jehowy?

¹⁹ Biblia nie zawiera odpowiedzi na każde pytanie związane z dawnymi czynami Jehowy ani też nie wyjaśnia w najdrobniejszych szczegółach, jak osądzi On różne osoby i grupy w przyszłości. Kiedy nie rozumiemy pewnych biblijnych relacji lub zapowiedzi, w których brakuje takich szczegółów, możemy naśladować lojalność proroka Micheasza wyrażoną przez niego w słowach: „Będę cierpliwie czekał na Boga mojego wybawienia” (Micheasza 7:7).

20, 21. Dlaczego możemy być pewni, że Jehowa zawsze będzie robił to, co słuszne?

²⁰ Bądźmy pewni, że Jehowa w każdej sytuacji postąpi słusznie. Nawet gdy ludzie wydają się nie widzieć jakichś krzywd, pamiętajmy o Jego obietnicy: „Zemsta należy do mnie, ja odpłacę” (Rzymian 12:19). Jeżeli jesteśmy gotowi czekać na Jehowę, będziemy mieć równie silne przekonanie jak apostoł Paweł, który napisał: „Czy Bóg jest niesprawiedliwy? Nic podobnego!” (Rzymian 9:14).

²¹ Żyjemy w „krytycznych czasach, trudnych do zniesienia” (2 Tymoteusza 3:1). Szerzy się niesprawiedliwość i wielu ludzi doświadcza ucisku i okrucieństw (Kaznodziei 4:1). Ale Jehowa się nie zmienił. W dalszym ciągu nienawidzi niesprawiedliwości i szczerze interesuje się jej ofiarami. Pozostańmy lojalni wobec Niego i wobec Jego władzy, a doda nam sił i pomoże wytrwać do wyznaczonego czasu, kiedy to za pośrednictwem swojego Królestwa naprawi wszelkie krzywdy (1 Piotra 5:6, 7).