Duchowieństwo a tytoń

PONAD 115 lat temu doktor medycyny John Cowan napisał książkę pod tytułem The Use of Tobacco vs. Purity, Chastity and Sound Health (Używanie tytoniu a niewinność, czystość i dobre zdrowie). Jeśli uwzględnić uzyskane w ostatnich latach informacje na temat szkodliwości tytoniu, okazuje się, że zawarte w książce spostrzeżenia dotyczące używania go przez duchownych były dalekowzroczne i mają istotne znaczenie dla każdego, kto pragnie służyć Bogu w dobie obecnej. W rozdziale czwartym, poświęconym moralnym skutkom tego nałogu, dr Cowan zauważa:

„Skoro używanie tytoniu jest złe pod względem fizycznym — co zostało dobitnie wykazane — bezsprzecznie musi też być złe pod względem moralnym, gdyż zgodnie z prawem fizjologicznym ‚jeśli coś niszczy lub podrażnia ciało, niszczy też system nerwowy, wraz z nim mózg, a tym samym także rozum’. Na umysł człowieka — na jego myśli, wypowiedzi i uczynki — wpływa sposób posługiwania się własnym organizmem. Jakże w umyśle mogą się zrodzić lub rozwinąć czyste, niewinne, prawe, moralne uczucia i czyny, skoro — nawet gdyby pominąć szkody wyrządzane przez tytoń — jest to produkt plugawy, o czym świadczy sama jego nazwa oraz wszystko, co się z nim wiąże! Wyobraź sobie — jeśli coś takiego w ogóle można sobie wyobrazić — że Chrystus w czasie swego przykładnego życia na ziemi, nauczając o niewinności, czystości, miłości i dobroczynności, jednocześnie pali, niucha i żuje. Czyż sama myśl o tym nie wydaje się świętokradztwem? A mimo to duchowni — naśladowcy Jezusa, kaznodzieje, nauczyciele Jego praw i nauk — kalają własne ciała i brukają swoje dusze ohydnym, trującym zielskiem. Czy tego typu ludzie lub ci, którzy idą za ich przykładem, mogą prowadzić takie życie jak Chrystus — życie wzniosłe i cnotliwe? Moim zdaniem, nie.

„Czy myśląc o nieskazitelnej czystości serca, potrafisz wywołać w swym umyśle obraz żarłoka, pijaka lub osoby używającej tytoń? W takim zestawieniu jest coś nienaturalnego, oburzającego, odpychającego. Skoro pragnienia ciała i zewnętrzne zmysły są skalane, to samo dzieje się z wewnętrznym człowiekiem, z postawą moralną. Czysty duch nie będzie, po prostu nie może mieszkać w brudnym domu. Istnieje naturalna współzależność między rzeczami materialnymi i duchowymi, toteż cechy tych pierwszych określają charakter drugich. Nauczyciel religii i niewolnik tytoniu... Niewykluczone, że z całą otwartością i szczerością przyznaje, iż używanie tytoniu jest nawykiem zgubnym, moralnie złym; ale może też odczuwać impuls wewnętrzny, sztucznie ustanowione prawo swych członków, odzywające się pod postacią nienasyconej pożądliwości i skłaniające go do trwania przy tym zwyczaju, a w dodatku to sztuczne prawo może być silniejsze niż zdrowy rozsądek i sumienie razem wzięte. Czyż używanie tytoniu nie jest jawnym pogwałceniem praw Bożych wszczepionych w nasz ustrój? Czy naruszenie dowolnego z nich nie jest przewinieniem i grzechem? A jeśli ktoś notorycznie przekracza jedno z praw Bożych, to czy z łatwością i w sposób naturalny nie zacznie łamać także innych? I wreszcie: Jak człowiek, który swym postępowaniem zaleca bliźnim życie w ciągłej sprzeczności z prawami własnego organizmu, może uchodzić za nauczyciela moralności?”