Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • Ke Kak Wiahda Sampah Ieu me Mwahu Sang Mehn Ahnsouwet?
    Kahn Iroir—2002 | May 1
    • me arail pelien lamalam songosong wia pein arail elen sawas tohrohr akan.

      Pwehki pwihn en “Moral Majority” arail sohte kak wiahda arail mehn akadei kan, ohl me wiahda pwihn wet nan United States, me ede Jerry Falwell, kesehla pwihn wet nan 1989. Mie pwihn teikan me uhd wiliandi. Ahpw, Paul Weyrich, me tepin wiahda ahd “moral majority,” ntingihada nan makisihn me ede Christianity Today oh koasoia: “Mendahte me kitail pil kana nan pelien politik, atail kana kan sohte katepe pwe e sohte kak wiahda soangen politik me kitail kamehlele me iei me kesempwal. Ohlahn atail tiahk lalaudla sang mahs. Kitail tengalahr nan irair en pwupwulahn tiahk me nan poadoapoad sohte me pahrekiong, pwupwulahn ieu me dauli dahme pelien politik kak sewesehda.”

      Soun nting Cal Thomas kasalehda ah madamadau ohng dahme kasapwungala posongosong en kamwahuwihala mour en aramas ni doadoahngki palien politik: “Wekidekila mehlel kin sang rehn emen emen aramas, kaidehn pweidahn usuhs, pwehki poahsoanen kahpwal akan kaidehn pwehki pelien paien wehi de politik ahpw pwehki e pid mour mwakelekel oh pali ngehn en aramas.”

      Ahpw, iaduwen ahmw kak kamwahuwihala tiahk mwakelekel oh pali ngehn nan sampah ieu me sohte koasoandi mie, oh me aramas akan me pein pilada dahme pwung oh dahme sapwung? Ma aramas lapalap akan​—⁠me wie tohn pelien lamalam de soh​—sohte kak kamwahuwihala sampah, eri ihs me pahn kak wia met? Nin duwen me kitail pahn kilang nan artikel en mwuhr, mie pasapeng ong met. Ni mehlel, e poahsoankihda mahsen en Sises me koasoia me ah wehi kaidehn kisehn sampah.

  • Kih ohng Sampah Kaperen Ieu
    Kahn Iroir—2002 | May 1
    • Kih ohng Sampah Kaperen Ieu

      TIME makisihn koasoia me: “Ieite aramas emen me aramas kin inenen wadek​—kaidehnte ong erein pahr riekid samwalahr oko ahpw nan erein poadoapoad en aramas​—iei Sises en Nasaret.” Nin doken Sises ah ketiket sampah, aramas mohngiong mehlel kid kei pohnese, kaidehnte sapwellime wiewia mwahu, ahpw ah pil kin ketin nsenohki meteikan. Kahrehda, e sohte kapwuriamwei me irail men en wiahki ih arail nanmwarki. (Sohn 6:10, 14, 15) Ahpw, me sansal nan artikel en mwowe, Sises sohte men kisehn palien politiks.

      SAPWELLIMEN Sises mwekid poahsoankihda kahrepe siluh: sapwellimen Semeo kupwukupwure duwen ahn aramas elen kaweid pein irail, me iangahki ahn aramas kaunda; me Sises ketin mwahngih me mie kehl roson oh rir kei me kin pelian ahn aramas kaunda iangahki kaundahn aramas me keieu kehlail; oh sapwellimen Koht koasoandi en kauwada koperment ehu nanleng pwehn kaunda sampah pwon. Nin doken atail pahn kasawih kanahieng ire siluh wet, kitail pahn wehwehkihla dahme kahrehda aramas kin wie nannanti ong wiahda sampah en wia wasa mwahu ieu ahpw sohte kak. Kitail pahn esehla iaduwen met a pahn kak wiawi.

      Aramas Kak Apwalih Pein Irail?

      Ahnsou me Koht ketin kapikada aramas, e ketikihong ira manaman en kaunda mahn akan. (Senesis 1:26) Ahpw, aramas mihmihte pahn kaunda unsek en Koht. Tepin ohl oh lih anahne kasalehda ara peik sang ara pahn kapwaiada oh sohte kang wahn tuhke ieu, iei “tuhkehn kehsehki aramas dahme mwahu oh dahme suwed.” (Senesis 2:17) Meid kapahtou pwe Adam oh Ihp mwamwahleki ara saledek en pilipil oh eri sapeikiong Koht. Alehda tuhke keinapwiho sohte ihte wia dipen pirap. E wehwehki me re pelianda Koht me wia kaun pwung en lahng oh sampah.

      Pwehki toutou en pilipil me ira wiahdahro, Koht ketin mweidohng Adam oh Ihp oh kadaudokara kan en pein pilada ohng irail pein arail elen weweid en mour, oh pein kauwada ohng irail mehn kaweid en dahme pwung oh dahme sapwung. (Melkahka 147:19, 20; Rom 2:14) Ni mehlel, iei met tepin posongosong ohng aramas en pein kahluwa arail mour. Eri, iaduwen​—⁠met e pweida mwahu? Sang ahnsou mwahu en keseu me miehier erein pahr kid kei, kitail kakehr nda me soh! Eklesiasdes 8:9 mahsanih: “Aramas kaundahr aramas oh kauwehiraillahr.” Poadoapoad en aramas kadehdehda ni mehlel me aramas sohte ahneki koahiek en kaunda ma sohte sawas sang Sounkapikpatail. Met kitail pahn koasoia kahrepe keriau me kahrehda Sises sohte kin pidada palien politiks.

      Kaunen Sampah wet

      Paipel mahsanih ong kitail me Sehdan nda me e pahn kihong Sises “wehin sampah koaros oh arail lingan” ma e pahn poaridi oh pwongih ih. (Madiu 4:8-​10) Ni mehlel, luhk kohwong Sises en kaunda sampah​—ahpw, pahn kaweid en Tepil. Sises sohte lohdiong pahn kasongosong wet. Iaduwe​—⁠met uhdahn kasongosong laud ehu? Sehdan kak kihda soangen kisakis mwahu ehu? Ehi, pwe Sises pein kahdaneki Tepil “kaunen sampah wet,” oh pil wahnpoaron Pohl nda me ih me “koht suwed en sampah wet.”​—Sohn 14:30; 2 Korint 4:4; Episos 6:12.

      Ei, Sises mwahngih me Tepil sohte poakpoake aramas. E dehde me sampah ieu me “mi pahn manaman” en soangen ngehn suwed menet sohte pahn kak diar peren mehlel.​—⁠1 Sohn 5:19.

      Koperment Ehu me Pahn Wahdo Peren

      Kahrepe kesiluh me kahrehda Sises sohte ketin iangki palien politiks pwehki e mwahngih me, ahnsou kohkohdo, Koht pahn kauwada koperment ehu nanleng me pahn kaunda sampah. Paipel kahdaneki koperment wet “Wehin Koht,” oh iei met me wia poahsoanen sapwellimen Sises oaralap en padahk. (Luk 4:43; Kaudiahl 11:15) Sises padahkiong sapwellime wahnpoaron akan en kapakapki wehi wet en kohdo, pwehki kaunen wehi wet kelepw me ‘kupwuren Koht kak wiawihki sampah duwehte nanleng.’ (Madiu 6:9, 10) Ke kak medemedewe, ‘Ma wehi wet pahn kaunda sampah pwon, eri dahme pahn wiawi ong koperment en aramas akan me mie ahnsouwet?’

      Pasapengpen peidek wet dierek nan Daniel 2:44 (New World Translation): “Eri, ni ahnsou me nanmwarki ko pahn kakaun wasa [irail me kakaun ni imwin rahn akan] Koht en nanleng pahn ketin kauwada wehi ehu me sohte pahn ohla. Wehi wet sohte pahn kohiong aramas teikan sohte lipilipil. E pahn kauwehla oh kasohrehsang wehi pwukat [wehin aramas] koaros, oh wehi wet pahn mihmi kohkohlahte.” Dahme kahrehda Wehin Koht pahn “kauwehla” kaundahn sampah kan? Pwehki irail me kin kamakamour ngenen uhwong Koht pwehn ahneki kaunda ohng pein irail, madamadau ieu me ahn Sehdan me tepida sang nan Mwetuwel en Ihden. Oh pil patehng kauwehsang nsenamwahu en aramas, irail akan me song kolokol ngenen pein kaunda kin uhwongada kupwuren Sounkapikadao. (Melkahka 2:6-​12; Kaudiahl 16:14, 16) Kahrehda, kitail uhdahn pahn idek rehtail, ‘Kitail kin uhki de pelian kaundahn Koht?’

      Kapai kan ohng Irail me Mih Pahn Kaundahn Wehio

      Ahnsou koaros, Sises kin wia mehkan ni elen Koht. Kahrehda, e sohte kin pilada en uhtohr oh songen utungada de kamwahuwihala koasoandi suwed wet ki palien politiks, ahpw, e kin doadoahk laud pwehn utungada Wehin Koht, pwe ieite me pahn kamwahuwihala kahpwal akan en sampah.

      Aramas rar kei nan rahnwet me kin alasang Sises oh kin mwohneki Wehin Koht oh kin peikiong kupwuren Koht pahn ale kisakis kaselel ieu​—kapai en wia aramas ekei nin sampah me mih pahn kaweid en Wehin Koht. (Madiu 6:33) Pahn kaunda limpoak wet, irail pahn wiahla aramas unsek kan, oh alehdi irair en mour soutuk.​—⁠Kaudiahl 21:3, 4.

      Ei, Wehin Koht iei ih uhdahn poahsoan en peren mehlel nin sampah, oh rohng en kair me pid lohk wet kin adaneki Rongamwahu kan. Ma ke saikinte rong, eri, ahnsou me Sounkadehdehn Siohwa kan pahn pwarada ni imwomw, ke soh kasamwo Rongamwahu wet me re wadohng uhk?

  • Ihs Me Kak Irehdi Sang Kitail Limpoak En Koht?
    Kahn Iroir—2002 | May 1
    • Ihs Me Kak Irehdi Sang Kitail Limpoak En Koht?

      “Kitail kin ahneki limpoak pwehki Koht eh tepin limpoak ong kitail.”—1 SOHN 4:19.

      1, 2. (a) Dahme kahrehda e wia mehkot kesempwal ong kitail en ale limpoak? (b) Sapwellimen ihs limpoak kitail keieu anahne?

      IA UWEN kesempwal ong uhk en wehwehki me aramas teikan kin poakohng uhk? Sang ni ahnsou me aramas ipwidi lel irail mahlahr, aramas koaros anahne limpoak oh kin perenki ma aramas teikan poakpoake irail. Ke kin kilang nohno men me kin kolokol nah seri pwelel ni keneinei oh limpoak laud? Pak tohto, sohte lipilipil dahme kin wiawi limwahn seri pwelelo, e sohte kin tehk pwe e kin nsenamwahukihla kilang mesen eh nohno ni en eh nohno kin kolokol ih ni limpoak. De ke tamanda ni ahnsou me ke wiahla mwahnakapw de peinakapw oh kin lelohng kahpwal de kapwunod akan ahnsowo? (1 Deselonika 2:7) Ekei ahnsou, ele mwein ke sehse dahme ke mwahuki de ke pil sohte wehwehki duwen pein ahmw pepehm akan, ahpw ia uwen e kin kesempwal ong uhk en wehwehki me ahmw pahpa oh nohno kin poakohng uhk ahnsowo! E soh wia sawas laud ong uhk en ese me ke kak tuhwong ira ahnsou koaros ma ke pahn lelohng kahpwal ieu de mie ahmw peidek? Ni erein atail mour, ehu anahn me keieu laud iei ale limpoak. Ma kitail kin ale limpoak, e kin kamehlelehong kitail me kitail me kesempwal.

      2 Limpoak kehlail me pahpa oh nohno kin kasalehong neirail seri kan en kekeirada ni ahl me konehng oh mwahu. Ahpw, kesempwal sang met, ma kitail pahn wehwehki me Samatail Nanleng, Siohwa, kin poakohng kitail, met pahn kak keieu sewese kitail ni pali ngehn oh atail pepehm akan. Mwein ekei aramas akan me kin wadek makisihn wet, sohte ahneki pahpa oh nohno kan me kin poakohng irail ni mehlel. Ma ih duwen kowe, ken dehr nsensuwed. Mehnda ma ahmw pahpa de nohno sohte kasalehda limpoak, sapwellimen Koht limpoak lelepek pahn kihong uhk sawas laud.

      3. Iaduwen Siohwa kin kamehlelehong sapwellime aramas akan duwen sapwellime limpoak ong irail?

      3 Siohwa ketin doadoahngki sapwellime soukohp Aiseia en kawehwehda me emen nohno pahn kak “manokehla” nah seri pwelel, ahpw Siohwa sohte pahn kak manokehla sapwellime aramas akan. (Aiseia 49:15) Ni ahlohte, Depit pil mahsanih: “Semei oh inei pil kak keseiehla, ahpw Kauno pahn ketin apwahpwalih ie.” (Melkahka 27:10) Ia uwen laud mahsen pwukat kin kamehlelehong kitail duwen sapwellimen Siohwa limpoak! Sohte lipilipil soangen irair dah kan me ke mihla loale, ma ke inoukihong Siohwa Koht ahmw mour, ke kak tamataman ahnsou koaros me sapwellime limpoak ong uhk kin kehlail sang limpoak me kin kohsang rehn aramas akan!

      Dadaurete ni Limpoak en Koht

      4. Iaduwen Kristian akan nan keieun senturi ale sawas en kamehlelehong irail sapwellimen Koht limpoak?

      4 Iahd me ke tepin esehda duwen sapwellimen Siohwa limpoak? Mwein dahme wiawiong uhk duwehte irail Kristian akan nan keieun senturi. Nan pwuhken Rom irelaud 5, wahnpoaron Pohl kawehwehda iaduwen aramas dipan akan, me mahs kin dohsang Koht, kak esehda duwen sapwellimen Siohwa limpoak. Nan iretikitik 5, kitail wadek: “Pwe Koht ketin kapwiledohngehr nan mohngiongatail sapwellime limpoak sang rehn ngehn sarawi, me iei sapwellimen Koht kisakis ong kitail.”

      5. Dahme kin sewese iuk en wehwehki oh kalahnganki ia uwen loal sapwellimen Koht limpoak?

      5 Ni soangen ahlohte, ni ahnsou me ke sukuhliki duwen padahk mehlel en Mahsen en Koht oh tepida pwoson, sapwellimen Siohwa ngehn sarawi kamwekidada mohngiongomw. Ni ahnsowo, ke tepida kalahnganki oh wehwehki duwen dahme Siohwa kin wia ong uhk ni E ketin kadarodo sapwellime Ohl pwehn matkinuhkala. Siohwa kin ketin sewese iuk en wehwehki ia uwen laud E ketin loalloale aramas akan. Ni ahnsou me ke wehwehki met, edetehn ke ipwikihdier oh wia aramas dipan men me dohsang rehn Koht, Siohwa ketin ritingihda ahl ehu me aramas akan pahn kak pwungla reh oh ahneki koapworopwor en mour soutuk, met soh kamwekid uhk? Ke soh ahneki pepehm me ke poakohng Siohwa ahnsou me ke sukuhliki met?​—⁠Rom 5:10.

      6. Dahme kahrehda ekei ahnsou kitail kin pehm me kitail dohsang Siohwa?

      6 Pwehki limpoak en Samatail Nanleng kin kahrehong uhk en karanih Ih oh kamwahuwihala ahmw mour pwehn pwungla reh, ke inoukihong omw mour ong Koht. Met ke kakehr ahneki popohl rehn Koht. Ahpw, ekei pak ke kin pehm me ke dohsang Siohwa? Kitail koaros pahn kak ahneki soangen pepehm ekei ahnsou. Ahpw, tamataman me Koht sohte kin wekila. Sapwellime limpoak kin duduwehte kohkohlahte, duwehte ketipin sohte kak uhdi sang kadarawei linge kan me kin kamarainih sampah. (Malakai 3:6; Seims 1:17) Ahpw, pein kitail kak wekila​—⁠mehnda ma ni ahnsoukiste. Ni ahnsou me sampah kin piripir, elep en sampah kin mihla nan rotorot. Ni soangohte, ma kitail pahn sohpeisang Koht, mehnda ma kitail pahn ekiste dohsang Koht, kitail kak ni karasaras tepida pehm “lemwlemwur” nanpwungen kitail oh Koht. Dahme kitail kak wia pwehn kapwungala irair wet?

      7. Iaduwen kasawihada pein kitail pahn kak sewese kitail en dadaurete ni limpoak en Koht?

      7 Ma kitail tepida pehm me kitail kin dohsang sapwellimen Koht limpoak, kitail anahne idek rehtail: ‘I kin mwomwen mwamwahleki sapwellimen Koht limpoak? I kin ekis ekis sohpeisang Koht ieias oh limpoak, oh met kin sansalda sang ni mwomwen ai pwoson wia luwetala? I kin “nsenohki kapwaiada ineng en uduk,” ahpw sohte kin “nsenohki ngehno”?’ (Rom 8:5-8; Ipru 3:12) Ma kitail kin dohsang rehn Siohwa, kitail pahn kak kapwungala met oh pwurehng ahneki nanpwungmwahu rehn Koht. Seims kangoangekin kitail: “Kumwail keido mpen Koht, oh e pahn ketin keiong mpamwail.” (Seims 4:8) Ken kapwaiada mahsen kan en Sud: “Eri, kompoakepahi ko, kumwail wiewiahte uwen me kumwail kak pwe kumwail en kakehlahda amwail pwoson sarawi. Kumwail kapakap ni manaman en ngehn sarawi, oh dadaurete ni limpoak en Koht.”​—Sud 20, 21.

      Wekilahn Irair akan Nan Atail Mour Sohte kin Katikitikihala Sapwellimen Koht Limpoak

      8. Wekila dah kei pahn kak mwadangete wiawiong kitail?

      8 Atail mour nan koasoandi en sampah wet kak wekila. Nanmwarki Solomon kin kilang me: “paisuwed kin lelohng aramas koaruhsie.” (Eklesiasdes 9:11) Ni mehlel, atail mour kak mwadangete wekila. Rahnwet, kitail kak roson, ahpw, lakapw kitail kak soumwahuda. Rahnwet, atail doadoahk ong mwohni kin mwahu, ahpw, lakapw mehkot kak wiawi me kahrehda kitail anahne kommoal sang doadoahko me kitail ahneki. Kompoakpatail kan pahn kak mwadangete mehla. Kristian akan nan ehu sahpw pahn kak paiekihda popohl rahnwet, ahpw lakapw kalo

Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
Log Out
Log In
  • Ponapean
  • Share
  • Me Ke Mwahuki
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Terms of Use
  • Privacy Policy
  • Privacy Settings
  • JW.ORG
  • Log In
Share