Proverbios
24 Ama envidiakuychu sajra runasta,
amataj wañuriychu paykunawan puriymanta.+
2 Paykunaj sonqonkoqa sajra imasta ruwayllata yuyaychakun,
siminkupis sajra imasta ruwanallamanta parlan.
4 Runaqa allin yachayniyoj kasqanrayku cuartosninta juntʼachin
sumaj kʼachitu imaswan, sumaj valorniyoj imaswan.+
5 Yachayniyoj runaqa manchay atiyniyoj,+
astawan yachakuspataj runaqa aswan atiyniyoj kanqa.
6 Allinta yuyaychachikusparaj guerramanqa yaykuy.+
Ashkha yuyaychajkuna kajtenqa ima ruwayllapis allin llojsin.*+
7 Wampu runaqa mana cheqa yachayta taripayta atinchu,+
llajtaj punkunpeqa ni ima parlanan kanchu.
8 Sajra imasta wakichej runataqa,
sajra imasta wakichinanpaj qʼala amañasqa ninku.+
9 Mana yuyayniyoj runa sajra imasta wakichikusqanqa millay jucha,
runaspis burlakoj runata chejnikunku.+
10 Llakiy pʼunchaypi llakisqalla kanki chayqa,
kallpayki pisiyanqa.
11 Wañuyman apachikushanku chaykunata kacharichiy,
12 Sichus qan niwaj: “Mana chaytaqa yacharqaykuchu”, nispa chayqa,
sonqosta qhawaykoj Diosqa, ¿nichu chayta allinta reparanqa?+
Qanta rikumusoj Diosqa chayta allinta yachan,
sapa runamantaj pagaponqa ruwasqanman jina.+
13 Wawáy, abeja miskʼita mikhuy, chayqa kusa.
Abeja panalmanta sururimoj miskʼeqa sumaj miskʼi.
14 Kaypis ajinallataj wawáy, yachayniyoj kayqa qanpaj kusallataj, chaytaqa amapuni qonqaychu.+
Yachayta tarinki chayqa, allin risonqa,
imatachus suyakusqaykitaj mana qhasichu kanqa.+
15 Ama sajra sonqowan cheqan runaj wasin qayllapi wateqaspa puriychu.
Ama samarikunan lugartaqa manakajman tukuchiychu.
16 Cheqan runaqa qanchis kutista urmanman chaypis sayarenqa,+
sajra runataj llakiykunapi rikukuspa urmanqa.+
17 Enemigoykita mana allin rejtenqa, ama kusikuychu,
urmajtenqa, ama sonqoyki kusikunanta saqeychu.+
18 Jehová Diosqa rikumusonqa nitaj chay kusikusqaykita allinpajchu qhawanqa,
enemigoykipajpis manaña phiñasqachu kanqa.+
19 Ama sajra runasrayku phiñakuychu.
Ama sajra runasta envidiakuychu.
20 Sajra runapajqa manaña ima allinpis kanqañachu.+
Sajra runaspa lamparankoqa wañonqa.+
21 Wawáy, Jehová Diosta manchachikuy, reytapis manchachikuy.+
Ama paykunaj contranta oqharikojkunawan khuska puriychu.+
22 Chay runasmanqa ujllata desgracia chayanqa.+
Ni pi yachanchu ima ñakʼariytachus iskayninku* chay oqharikojkunaman chayachimunankuta.+
23 Kay palabrastaqa yachayniyoj runaspis parlallankutaj:
Juzgashaspaqa mana allinchu ujllaman sayakoyqa.+
24 Pichus sajra runata nishan: “Qanqa cheqan runa kanki”, nispa chayqa,+
chay runataqa runas maldicenqanku, waj lado nacionespis juchachanqanku.
25 Chay runata kʼamejkunatataj allin renqa.+
Paykunapajqa sumaj bendiciones kanqa.+
26 Runasqa siminpi muchʼanqanku cheqan kajta kutichej runata.*+
27 Ñaupajtaqa jawapi llankʼanaykita allinta wakichiy, chajraykipi llankʼanaykipajpis tukuy imata alistay.
Chantá wasiykita ruway.
28 Ama qhasillamanta runa masiykej contranta testigo sayaychu.+
Ama simiykeqa llullakuspa parlachunchu wajkunata engañananpaj.+
29 Ama niychu: “Imaynatachus ruwawarqa kikisitunta ruwaykusaj.
Chay ruwawasqanmanta pagawanqa”, nispa.+
30 Qhella runaj jallpʼan chayta pasarqani.+
Mana yuyayniyoj runaj uva huertan chayta pasarqani.
31 Rikorqanitaj qhora qʼalata wiñaykusqanta.
32 Chayta qhawarispa piensarikorqani.
Chayta rikuspa kayta yachakorqani:*