EL CANTAR DE LOS CANTARES
ASWAN KʼACHITU TAKIY
1 Kay takeyqa aswan kʼachitu takiy.* Kay takeyqa Salomonpa qhelqasqan.+
2 Sipasqa nerqa: “Muchʼaykuway, simiykiwan muchʼaykuway.
Munarikuwasqaykeqa vinomantapis aswan sumaj.+
3 Perfumeykeqa may sumajta qʼaparin.+
Sutiykeqa rijchʼakun churakunapaj sumaj perfumeman.+
Chayrayku sipaskunaqa munakusunku.
4 Pusakapuway, correspa llojsina.
Reyqa wasinman pusaykuwan.
Kusisqa karikuna, khuska kusirikuna.
Munarikuwasqaykimanta parlarina, munakuwasqaykeqa vinomantapis aswan sumaj.
Chayraykuchá sipaskunaqa munakusunku.
5 Jerusalenmanta sipaskuna,* noqaqa intej ruphasqan kani, jinapis kʼachita kani,
Quedarmanta+ toldo wasis jina* yana uyita kani, Salomonpa toldosninpa qhatanasnin jina.+
6 Ama ajinata qhawawaychejchu, noqataqa inti chayaykuwan,
inti ruphaykuwan.
Hermanosneyqa noqapaj phiñasqa kasharqanku.
Paykuna kamachiwarqanku uva huertasta qhawamunayta.
Ni uva huertaytapis qhawayta aterqanichu.
7 Munasqetáy, willaway ari:
¿Maypitaj uywasniykita michimunki?+
¿Maynejpitaj uywasniykita chaupi pʼunchayta samarichinki?
¿Ima kajtataj purinay kasqa amigosniykej uywasnin chaupispi
velowan* uyan qhatasqa warmi jinari?”, nispa.
8 Jerusalenmanta sipaskunataj nerqanku: “Tukuynin warmismanta aswan kʼachita kanki, maypichus kashasqanta mana yachaspaqa
uywaj lastronta qhatiy.
Uña cabritasniykitataj michimuy chay michejkunaj toldosninku chaupipi”, nispa.
9 Reytaj nerqa: “Munasqetáy, qanqa rijchʼakunki faraonpa* carretasnin chaupipi kaj manchay kʼachita yeguaman.*+
11 Qori kʼachanchanasta qanpaj ruwasunchej,
qolqe kʼachanchanasta ruwasunchej”, nispa.
12 Sipastaj nerqa: “Muyu mesanpi rey tiyasqa kashajtin,
perfumeyqa+ munasqetaypaj ima munayta qʼaparishan.
13 Munasqetayqa mirrayoj*+ sumaj qʼaparishaj bolsita jina,
chʼisisnin pechoy pataman churakuni chay bolsita jina.
15 Ovejasta michej joventaj nerqa: “Munasqetáy, allin kʼachitapuni kanki.
Munasqetáy, manchay kʼachitapuni kanki. Ñawisniykeqa palomaj ñawisitusnin jina kanku”,+ nispa.
16 Sipastaj nerqa: “Munasqetáy, may simpático kanki, kʼacha mozo kanki.+
Puñunanchejqa pasto patallapi kashan.
17 Wasinchejpa vigasnenqa cedro sachʼasmanta.
Listonesnintaj enebro sachʼasmanta.
2 ”Noqaqa pampasmanta azafrán tʼikita jinalla kani.
Pampasmanta lirio tʼikita jinalla kani”,+ nispa.
2 Ovejasta michej joventaj nerqa: “Imaynachus khishkas chaupipi lirio tʼikita,
ajinallataj munasqetaypis sipaskunaj chaupinkupi”, nispa.
3 Sipastaj nerqa: “Imaynachus sachʼas chaupipi manzana sachʼa,
ajinamin munasqetayqa jovenespa chaupinkupi.
Mayta munani llanthunpi tiyarikuyta,
poqoyninwanqa mayta miskʼirichikuni.
4 Payqa pusaykuwarqa jatun mikhuy wasiman.*
Munakuwasqanqa sutʼi karqa, tukuy reparanankupaj jina.
5 Kʼisasta, manzanastawan qoriwaychej+
chaywan kutirikunaypaj, chaywan kallpacharikunaypaj.
Munasqetallaypi yuyaspa tukukapushaniña.
6 Munasqaypa lloqʼe makenqa umay urapi kachun,
paña makinwantaj abrazaykuwachun.+
Amapuni noqapi munakuyta rijchʼarichiychejchu, amataj pitapis kʼaskachiwaychejchu manaraj pitapis munakushajteyqa.+
8 Munasqetaypa parlasqanta uyarishani.
Qhawaychej, payqa jamushan,
orqosninta phinkiykacharispa jamurishan, lomasninta saltarispa jamurishan.
9 Munasqetayqa tarukaman rijchʼakun, maltón tarukaman rijchʼakun.+
Kay perqanchej wasapi sayasqa kashan,
ventanamanta qhawamushan,
ventanaj rejillasninmanta qhawamushan.
10 Munasqetayqa parlapayawan, niwantaj:
‘Chunkitúy, sayarikuy.
Kʼacha mocitáy, jampuway.
11 Munasqetáy, paray tiempoqa pasanña.
Manaña paranqachu, parasqa ripunña.
Camponchejpeqa palomaspa waqasqankupis uyarikunña.+
13 Higospis poqoykushanña.+
Uvaspis tʼikarishankuña, may sumajtataj qʼaparishanku.
Chunkitúy, sayarispa jamuy.
Kʼacha mocitáy, jampuway.
14 Palomitáy, chhanka juskʼumanta llojsimuspa jampuy,+
qaqa juskʼumanta llojsimuspa jampuway,
rikuyta munayki, parlasqaykita uyariyta munani.+
Parlasqaykeqa may kʼachitu, uyitaykipis may kʼachitu’, nispa”.+
15 Sipaspa hermanosnintaj nerqanku: “Uva sachʼasninchejqa tʼikashankuña,
atojkunata japʼimuychej,
chay uña atojkunaqa uva huertasninchejta pampachaykonqanku”, nispa.
16 Sipastaj nerqa: “Munasqetayqa noqajta, noqataj paypata kani.+
Payqa lirio+ tʼikas chaupipi uywasta michishan.+
17 Munasqetáy, niraj wayra phukumushajtin, niraj llanthupis chinkaripushajtin,
usqhayllata kutimuy,
taruka jina,+ maltón taruka+ jina usqhayllata kutimuy tʼaqawanchej chay jatuchaj orqosninta”,* nispa.
3 Sipasqa nerqa: “Chʼisisnin camaypeqa
munasqetay piensarisqalla kani.+
Mayta maskʼarqani, nitaj tarerqanichu.+
2 Noqa nerqani: ‘Jatarikuspa llajtantinpi maskʼamusaj.
Callesman, plazasman rispa maskʼamusaj.
Munasqetayta maskʼajta saqellawaychej ari’, nispa.
Mayta maskʼarqani, nitaj tarerqanichu.
3 Llajtamanta guardiaspis taripawarqanku, paykunaqa llajtata qhawaspa purishasqanku.+
Paykunata tapurikorqani: ‘¿Manachu munasqetayta rikupuwarqankichej?’, nispa.
4 Chantá paykunamanta uj chhikanta karunchakuytawan
munasqetayta tarikaporqani.
Paymanta japʼiykukorqani, nitaj kacharikorqaniñachu
mamaypa wasinman pusanaykama,+
maypichus mamay nacechikuwarqa chay ukhu cuartoman pusaykunaykama.
5 Jerusalenmanta sipaskuna, jurawaychej
may kʼachita tarukasrayku, campomanta tarukasrayku:
Amapuni noqapi munakuyta rijchʼarichiychejchu, amataj pitapis kʼaskachiwaychejchu manaraj pitapis munakushajteyqa”,+ nispa.
6 Sionmanta warmistaj nerqanku: “¿Imataj jaqay chʼin pampamanta qʼoshñirishaj wicharimushanri?
Mirra mirralla* qʼaparimushan, incienso inciensolla.*
Ranqheros vendenku chay tukuy clase qʼapaykuna ima munayta qʼaparimushan”,+ nispa.
7 Sionmanta waj warmitaj nerqa: “Qhawaychej, jaqayqa Salomonpa tiyanan.
Chay tiyanataqa sojta chunka kallpasapa runas wantuspa chaupinkuta apamushanku.
Paykunaqa Israelmanta wapu soldados kanku.+
8 Tukuyninku espadasniyoj kanku.
Tukuyninku guerrapaj wakichisqa kashanku.
Sapa ujninku cinturankupi espadayoj kanku,
chʼisisnin ima kajtinpis reyta cuidanankupaj wakichisqa kashanku”, nispa.
9 Sionmanta waj warmitaj nerqa: “Jaqayqa rey Salomonta wantuspa apanku chay tiyana.
Chay wantunataqa pay ruwakorqa Líbano orqospi+ kan chay sachʼasmanta,
10 sayantasnintapis* qolqe metalmanta ruwarqa.
Wasa arrimakunantapis qorimanta ruwarqa.
Tiyananqa kulli* qʼaytumanta ruwasqa kashan.
Chay wantunaj ukhuntaqa Jerusalenmanta sipaskuna
munakuywan kʼachanchaykorqanku”, nispa.
11 Sionmanta waj warmitaj nillarqataj: “Sionmanta warmis, llojsimuychej.
Rey Salomonta qhawaj jamuychej.
Payqa umanpi tʼika pilluyoj kashan,*
chaytaqa maman ruwaporqa+ casarakusqan pʼunchaypi,
mayta kusirikorqa chay pʼunchaypi”, nispa.
4 Ovejasta michej joventaj nerqa: “Munasqetáy, allin kʼachitapuni kanki.
Munasqetáy, manchay kʼachitapuni kanki.
Ñawisniykeqa palomaj ñawisitusnin jina veloyki ukhumanta qhawamushan.
Chujchaykipis tropa cabrasman rijchʼakun,
Galaad orqosmanta+ uraykamoj tropa cabrasman rijchʼakun.
2 Kirusniykeqa recién ruthusqa ovejasman rijchʼakun,
recién mayllasqa ovejasman rijchʼakun.
Tukuyninku parcituyoj kanku,
ni ujpis chʼullachu.
3 Simiykeqa kulli* qʼaytu jina,
parlasqaykipis miskʼi.
Uyitaykeqa veloyki urapi
granada phatasqa jina.
Chay torrepitaj waranqa jarkʼakuna escudos warkhusqa kashanku,
wapu soldadospa tukuy muyu escudosninku+ warkhusqa kashanku.
5 Ñuñusniykeqa iskay tarukitasman rijchʼakun,
tarukaj iskay uñitasninman rijchʼakun,+
lirio tʼikas chaupipi mikhushajman”, nispa.
6 Sipastaj nerqa: “Munasqetáy, niraj wayra phukumushajtin, niraj llanthupis chinkaripushajtin,
mirra* tiyan chay orqoman risaj,
incienso tiyan chay lomaman risaj”, nispa.+
7 Ovejasta michej joventaj nerqa: “Munasqetáy, qanqa chaki puntaykimanta uma puntaykikama may kʼachita kanki,+
qanpeqa manapuni ima mana allinpis kanchu.
8 Warmisitáy, Líbano orqosmantapacha jampuway,
Líbano orqosmantapacha+ jampuway ari.
Amaná* puntasmanta uraykamuy,
Senir puntasmanta uraykamuy, Hermón+ puntasmanta uraykamuy,
leones tiyan chay orqosmanta uraykamuy, chʼejchi leones* tiyan chay orqosmanta uraykamuy.
9 Munasqa chunkitúy, warmisitáy, sonqoyta suwarpariwanki.+
Ujta qhawarispalla sonqoyta suwarpariwanki,
collarniykej* ujnin puntitanta qhawarispallaraj sonqoyqa tusuririn.
10 Munasqa chunkitúy, warmisitáy, munarikuwasqaykeqa may sumajpuni.+
Munarikuwasqaykeqa vinomantapis aswan sumaj,+
perfumeykeqa tukuy perfumesmanta aswan sumajta qʼaparin.+
11 Warmisitáy, simisituykimanta abeja miskʼi sururimun panalmanta jina.+
Qalluykipipis miskʼiwan lechewan tiyan.+
Ropaykipis Líbano monte jina ima munayta qʼaparin.
12 Munasqa chunkituyqa, munasqa warmisitayqa, perqawan sumaj muyurisqa huerta jina,
perqawan sumaj muyurisqa huerta jinapuni, sumaj wisqʼasqa yaku juturi jina.
13 Munasqetáy, qanqa sumaj huerta jina kanki,* granada sachʼasniyoj, ramasninpi ashkha poqoyniyoj,
aswan sumaj poqoyniyoj, alheña plantasniyoj, nardo plantasniyoj,
14 nardo+ plantayoj, azafrán plantayoj, sumajta qʼaparej plantayoj,+ canela+ plantayoj,
tukuy laya* olíbano sachʼasniyoj, mirra sachʼasniyoj, áloe*+ sachʼasniyoj,
sumajta qʼaparej tukuy laya plantasniyoj.+
15 Munasqetáy, qanqa kanki huertapi yaku juturi jina, chʼuwa yakituyoj pozo jina,
Líbano orqosmanta+ uraykamoj yakus jina.
16 Norte ladomanta wayra,* rijchʼariy.
Sur ladomanta wayra,* jamuy.
Huertay ladoman phukurimuy,
sumaj qʼapaynin tukuynejman chayananpaj”, nispa.
Sipastaj nerqa: “Munasqetayqa huertanman yaykuchun,
aswan sumaj poqoykunasnintataj mikhurikuchun”, nispa.
5 Ovejasta michej joventaj nerqa: “Munasqa chunkitúy, munasqa warmisitáy,
huertayman yaykuniña.+
Huertaymanta mirrata* pallaniña, sumajta qʼaparej plantaytapis.+
Abeja miskʼitapis panalniymanta mikhuniña.
Vinoytapis lecheytapis tomaniña”,+ nispa.
Jerusalenmanta warmistaj nerqanku: “Munasqa amigáy, munasqa amigóy, mikhurikuychej,
tomarikuychej, munanarikuychejtaj sajsakunaykichejkama”,+ nispa.
2 Sipastaj nerqa: “Noqa puñusharqani, sonqoytaj mana puñusharqachu.+
Ajinallapi munasqetayta uyarerqani punkuta takamuspa nimushajta:
‘Munasqa chunkitúy, munasqetáy, kicharimuway.
Munasqa palomitáy, kʼachita doncellitay.
Umayqa chhulla chhullalla kashan.
Chujchayqa joqʼo kashan chʼisin chhullamusqanwan’,+ nispa.
3 Noqataj nerqani, vestidoyta orqhokuniña,
watejmantachá churakunay kanman.
Chakisniytapis mayllakuniña,
watejmantachá chʼichichakunay kanman, nispa.
4 Punku juskʼupi munasqetaypa makinta manaña rikojtiytaj
sonqoyqa ni imanakuyta aterqachu paymanta jina.
5 Chantá sayarikorqani munasqayta kicharimunaypaj.
Makisniymantaqa mirra aceite sutʼusharqa.*
Dedosniymantapis punkoj wisqʼananman
mirra aceite sutʼuykorqa.
6 Punkuta kicharejtiytaj
munasqetayqa ripusqaña, niña chaypichu kashasqa.
Ripusqanmanta ni imanakuyta aterqanichu.
Mayta maskʼamorqani, nitaj tarerqanichu.+
Wajyajtiypis mana uyarimuwarqachu.
7 Llajtamanta guardiastaj taripawarqanku, paykunaqa llajtata qhawaspa purishasqanku.
Paykunaqa maqawarqanku, maytataj nanaykuchiwarqanku.
Perqa patamanta qhawamoj guardiasqa mantillayta* qhechuwarqanku.
8 Jerusalenmanta sipaskuna, jurawaychej:
Munasqetayta rikupuwaspaqa
niripuwaychej paymanta wañurishasqayta”.
9 Jerusalenmanta sipaskunataj taporqanku: “Tukuy warmismanta aswan kʼacha warmisita,
¿imapitaj munasqetayki aswan sumaj kasqa waj jovenesmanta nisqari?
¿Imapitaj munasqetayki aswan sumaj kasqa waj jovenesmanta,
chay jinata jurachinawaykupajri?”, nispa.
10 Sipastaj kuticherqa: “Munasqetayqa may simpático, puka uyita.
Chunka waranqa runas chaupipipis sutʼi rejsiy.
11 Umanqa manchay kʼachitu, sumaj chʼuwachasqa qori jina.
Chujchanqa batirikoj palmera laqhes jina.*
Chujchanqa manchay yanita qharqañaj phurusnin jina.
12 Ñawisitusnenqa yaku kantuspi palomitas jina.
Palomitaspis lechepi mayllakushankuman jina.
Wasaykurimushaj yaku estanquej kantitunpipis chukukushankuman jina.*
13 Uyitanqa sumajta qʼaparej plantitasniyoj huertita jina,+
miskʼita qʼaparej plantitasniyoj loma lomitas jina.
Simisitonqa lirio tʼikas jina, chaymantataj mirra+ aceite sutʼurimushan.
14 Maki dedosnenqa qori tubos jina, crisólito rumiswan kʼachanchasqa.
Wijsanqa sumaj lluskʼachasqa marfil jina, zafiro rumiswan kʼachanchasqa.
15 Chakisnenqa mármol pilares jina, sumaj chʼuwachasqa qori chukus patapi sayasqa.
Rijchʼaynenqa Líbano monte jina manchay kʼachitu, cedro sachʼas+ jina alto.
16 Simenqa miskʼi jina miskʼipuni.
Tukuy ima paypataqa may kʼachitu.+
Ajinamin munasqetayqa, ajinamin munasqa chunkituyqa, Jerusalenmanta sipaskuna”.
6 Jerusalenmanta sipaskunataj nerqanku: “Tukuy warmismanta qanpuni aswan kʼachita kanki.
¿Maymantaj munasqayki ripunri?
¿Mayqen ñantataj munasqayki ripunri?
Jaku, noqayku maskʼaysimusqayku”,* nispa.
2 Sipastaj nerqa: “Munasqetayqa huertanman uraykun.
Sumajta qʼaparej plantitasniyoj huertitasninman uraykun,
huertas chaynejpi michinanpaj,
lirio tʼikastapis pallananpaj.+
3 Noqaqa munasqetaypata kani,
munasqetaytaj noqajta.+
Payqa lirios chaupipi uywasta michishan”,+ nispa.
4 Reytaj nerqa: “Munasqáy,+ Tirzá llajta+ jina manchay kʼachita kanki,
Jerusalén jina manchay kʼacha kanki.+
Rijchʼayniykeqa manchay tʼukuna, guerrapaj tantasqa ejércitos jina.+
5 Amaña qhawamuwaychu,+
chay ñawisniykeqa sonqoyta suwawanku.
Chujchaykeqa tropa cabrasman rijchʼakun,
Galaad+ kinraykunata* phinkirispa phinkirispa uraykamoj cabrasman rijchʼakun.
6 Kirusniykipis oveja tropasman rijchʼakun,
recién mayllasqa ovejasman rijchʼakun.
Tukuyninku parcituyoj kanku,
ni ujpis chʼullachu.
7 Uyaykeqa veloyki urapi
granada phatasqa jina.
8 Sojta chunka reinasniy tiyan,
pusaj chunka tanta warmisniy* tiyan,
sipas warmisniypis mana yupay atina.+
9 Palomitaytaj ujsitulla,+ palomitaylla allin kajqa.
Mamanpaj allin munasqa.
Mamanqa paytapuni astawan munakun.
Sipas warmisniypis payta rikuspa paymanta allinta parlanku.
Reinasniypis, tanta warmisniypis payta rikuspa kay jinata alabarinku:
10 ‘Kay sipasqa sutʼiyayta inti jina kʼancharin.
Cielopi killa juntʼita jina* manchay kʼachita.
Intej kʼanchaynin jina.
Guerrapaj wakichisqa ejércitos jina manchay tʼukuna’,+ nispa”.
11 Sipastaj nerqa: “Uraykorqani nogal sachʼasta qhawarej,+
mayu chaynejpi sachʼas kutirishasqantachus manachus rikunaypaj,
uvaspis tʼikashasqantachus* manachus rikunaypaj,
granada sachʼaspis tʼikashasqantachus manachus qhawanaypaj.
12 Mana reparakuspataj
chay imasta rikuyta munasqaypi
sumaj llajtaypa carretasninman chayaykusqani”,* nispa.
13 Reytaj nerqa: “Kutimuy sulamita, kutimuy.
Kutimuy sulamita, kutimuy
qanta qhawasunaykupaj”, nispa.
Sipastaj nerqa: “¿Imajtintaj sulamitata qhawashankichej?”,+ nispa.
Reytaj nerqa: “Sulamitaqa rijchʼakun iskay grupo soldadospa tususqankuman”,* nispa.
7 Reytaj nerqa: “Kʼacha wawáy,
chakisniykeqa jukʼutasniykipi* may kʼachitus kanku.
Caderasniykeqa moldeasqa kʼachanchanas jina kanku,
uj yachayniyoj runaj ruwasqan kʼachanchanas jina.
2 Pupuykeqa uj copa jina muyu,
chay copapeqa amapuni sumaj preparasqa vino pisichunchu.
Wijsaykipis trigo montón jina
lirio tʼikaswan muyurisqa.
3 Ñuñusniykeqa iskay tarukitasman rijchʼakun.
Tarukaj iskay uñitasninman rijchʼakun.+
4 Kunkaykeqa+ marfilmanta ruwasqa torre jina.+
Senqaykeqa Líbano torre jina
Damasco ladoman qhawarisqa torre jina.
5 Umaykeqa may kʼachitupuni Carmelo+ orqo jina.
6 Munasqa sipasitáy, may kʼachitapuni kanki, manchay munana kanki,
tukuynin kʼachitu imasmanta nisqaqa qanpuni aswan kʼachita kanki.
7 Sayayniykeqa palmera sachʼaj sayaynin jina,
ñuñusniykipis palmeraj poqoynin jina chhullchu chhullchulla.*+
8 Noqa nerqani: ‘Palmera sachʼaman wicharisaj,
sumaj poqoyniyoj chhullchusninta uraykuchisaj’, nispa.
Ñuñusniykeqa uva chhullchus jina kachun,
samayniykitaj manzanaj qʼapaynin jina kachun.
9 Simiykitaj aswan sumaj vinoman rijchʼakuchun”.
Sipastaj nerqa: “Chay vinoqa munasqaypa tonqoranta lluskʼalla uraykuchun.
Lluskʼalla pasaykurichun munasqaypa siminta joqʼocharispa.
10 Noqaqa munasqaypata kani.+
Payqa noqamanta wañurishan.
12 Tutamanta jatariytawan jaku uva huertasman.
Granadastapis qhawarimuna tʼikapiñachus manarajchus.+
Chaypi munarikusqayki.+
13 Mandrágoras+ poqoysitusqa sumajta qʼaparin.
Punkunchejpi tukuy laya* sumaj frutas tiyapuwanchej.+
Recién pallasqa frutas, jallchʼasqa frutaspis.
Munasqetáy, qanpaj jallchʼaporqayki”, nispa.
8 Sipasqa nillarqataj: “Hermanoyllapis kawaj,
mamaypa lechellanwanpis wiñakuwaj karqa.
Chaywanqa jawapi tinkuspa muchʼaykiman,+
nitaj pipis qhawarawanmanchu.
2 Noqaqa pusaykachakuykiman.
Mamaypa wasinman pusaykuykiman,+
mamayqa ashkha imasta yachachiwarqa.
Tomarinaykipajpis sumaj vinota jaywariykiman,
recién chʼirwasqa granada yakitutapis jaywariykiman.
3 Munasqaypa lloqʼe makenqa umay urapi kanman,
paña makinwantaj abrazaykuwanman.+
4 Jerusalenmanta sipaskuna jurawaychej:
Amapuni noqapi munakuyta rijchʼarichiychejchu, amataj pitapis kʼaskachiwaychejchu manaraj pitapis munakushajteyqa”, nispa.+
5 Sipaspa hermanosnintaj nerqanku: “¿Pitaj jaqay chʼin pampanta wicharimushan,
munasqanta abrazaykuspari?”, nispa.
Sipastaj nerqa: “Munasqetáy, manzana sachʼa urapi rijchʼaricherqayki.
Chaypi mamaykitaqa parto nanaykuna japʼerqa.
Chaypi mamaykeqa nanaywan nacechikusorqa.
6 Sonqetuykiman sellota jina churaykuway,
makiykiman sellota jina churaykuway.
Munakoyqa wañuy jina allin sinchʼi.+
Sinchʼi munakoyqa Sepultura jina* may atiyniyoj.
Munakoyqa nina jina laurarin, Jehová* Diospa ninan jina laurarin.+
7 Munakuytaqa qhollchoqeyarishaj yakuspis mana thasnuyta atinkumanchu,+
nitaj mayuspis apakapuyta atinkumanchu.+
Sichus uj runa tukuy qhapaj kapuyninwan munakuyta rantej churakunman chayqa,
runasqa mana chayta valechinkumanchu”,* nispa.
Paywan casaranankupaj mañaqaj jamojtinku,
¿imanasuntajri?”, nispa.
9 Sipaspa hermanosnenqa nillarqankutaj: “Sichus hermanitanchej perqa jina kanman chayqa,
chay perqa patapi qolqe metalmanta torreta ruwapuspa kʼachanchaykusunchej.
Sitajchus punku jina kanman chayqa,
cedro tablaswan wiskʼaykusunchej”, nispa.
10 Sipastaj nerqa: “Noqaqa perqa jina kani,
ñuñusniypis torres jina kanku.
Munasqayqa yachan
sonqo tiyasqa kasqayta.
11 Salomonpataqa Baal-Hamón cheqapi uva huertan tiyan.+
Chaytataj uva huertasta qhawajkunaman saqen.
Qhawajkunataj sapa ujninku waranqa qolqeta* poqoyninmanta paganku.
12 Salomón, chay waranqa qolqeqa qanpata.
Iskay pachaj qolqetaj chay huertata qhawajkunajta.
Noqajtaqa uva huertay kapuwan, chaytaj noqajllata”, nispa.
13 Ovejasta michej joventaj nerqa: “Huertas chaupipi tiyakoj munasqetáy,+
compañerosninchejqa parlasqaykita uyariyta munanku.
Noqapis uyariyta munani”,+ nispa.
14 Sipastaj nerqa: “Munasqetáy, apurakamuy,
taruka jina usqhayllata jamuy,
maltón taruka jina phinkirispa jamuy,+
sumajta qʼaparej plantas tiyan chay orqosninta jamuy”, nispa.
Chayri “Kay takeyqa tukuy takiykunamanta aswan kʼachitu takiy”.
Hebreo parlaypeqa nin, “warmi wawas”.
Chayri “carpa wasis jina”.
Chayri “veronicawan”.
Faraonqa mana sutichu, manaqa Egiptomanta reyesta faraón nej kanku.
Chayri “yeguayman”.
Ichá nillanmantaj “sapʼanas chaupipi”.
Chayri “walqhasniyoj”.
Glosariopi mirra nisqata leeriy.
Hebreo parlaypeqa nin, “vino wasiman”.
Ichá nillanmantaj “chay qaqa kʼajllusninta”. Chayri “Beter orqosninta”.
Glosariopi mirra nisqata leeriy.
Chayri “olibanolla”.
Chay sayantasqa ichapis karqa chay tiyanaj techonta japʼinanpaj, reyta llanthunanpaj.
Chayri “morado”.
Chayri “casamiento pilluyoj kashan”.
Chayri “morado”.
Glosariopi mirra nisqata leeriy.
Chayri “Antilíbano”.
Chayri “leopardos”.
Chayri “walqhaykej”.
Chayri “qanqa paraiso jina kanki”.
Chayri “tukuy rijchʼaj”.
Aloeqa sumaj qʼapayniyoj sachʼa. Unayqa chay sachʼamanta perfumeta ruwaj kanku.
Chayri “Pata ladomanta wayra”.
Chayri “Ura ladomanta wayra”.
Glosariopi mirra nisqata leeriy.
Sutʼuy: waj lugarespi ninku chʼaqay.
Chayri “veloyta”.
Ichá nillanmantaj “palmeraj poqoynin jina chhullchu chhullchulla”.
Ichá nillanmantaj “yaku juturij kantitusninpipis chukukushankuman jina”.
Maskʼaysimusqayku: waj lugarespi ninku maskʼaysimusajku.
Chayri “Galaad faldasta”.
Glosariopi tanta warmi nisqata leeriy.
Killa juntʼa: waj lugarespi ninku lleno, pura.
Chayri “mutʼumushasqantachus”.
Chayri “tukuy sonqo sirvej llajta masisniypa carretasninman chayaykusqani”. Ichá nillanmantaj “kamachejkunasniypa carretasninman chayaykusqani”.
Chayri “Mahanaim tusuyman”.
Chayri “abarcasniykipi”.
Chayri “morado”.
Chhullchu: waj lugarespi ninku racimo.
Ijiy: waj lugarespi ninku chʼillchiy, retoñay.
Chayri “tʼikashanñachus manarajchus”.
Chayri “tukuy rijchʼaj”.
Chayri “Seol jina”. Glosariopi sepultura nisqata leeriy.
Hebreo parlaypeqa nin, “Jah”. Jah suteqa pisi letrasllapi Jehová niyta munan.
Ichá nillanmantaj “chay runataqa pisipaj qhawankuman”.
Chayri “payqa manaraj wiñay tukusqachu”.
Chay qolqesqa qolqe metalmanta ruwasqa karqa.