34 YACHAQANA
¿Wañusqas maymanpis rinkuchu?
ICHAPIS kayta yachanki: Runasqa machuyanku, onqonku, wañupunkutaj. Wakin wawaspis wañullankutaj. Wañuyta chayri wañusqasta, ¿manchachikunaykichu kanman?... ¿Wañusqas maymanpis rinkuchu?...
Kay tiempopi, ni pí wañuymanta kausarimunchu. Chayrayku ni pipis, wañuspa imaynachus kasqanchejta willawasunmanchu. Jesús Jallpʼapi kashajtintaj, uj runa kausarimorqa. Paymanta astawan leerispa, wañusqaswan imachus kasqanta entiendesun. Chay runaqa Jesuspa amigon Lázaro karqa. Jerusalén qayllapi kaj Betania llajtamanta. Hermanasnintaj Marta, María ima karqanku. Bibliapi paykunamanta yachakuna.
Uj kuti, Lázaro mayta onqoykorqa. Jesustaj waj ladopi kasharqa. Chayrayku Martawan Mariawanqa Jesusman chayta willachimorqanku. Paykunaqa yacharqanku Jesús jamuspa hermanonta sanoyachiyta atisqanta. Jesusqa mana doctorchu karqa. Diostajrí, Jesusman atiyta qorqa, tukuy laya onqoykunamanta runasta sanoyachinanpaj (Mateo 15:30, 31).
Lazaroqa niraj Jesús Betaniaman chayashajtin astawan onqoykuspa wañuporqa. Chayrayku Jesusqa yachachisqasninman nerqa: ‘Lázaro puñushan. Risaj payta rijchʼarichimoj’, nispa. Paykunataj mana entienderqankuchu. Chayrayku Jesús sutʼita nerqa: “Lazaroqa wañupumpuni”, nispa. ¿Imatá Jesuspa nisqan yachachiwanchej?... Wañoyqa puñuy jina kasqanta. Uj runa wañupuspaqa sinchʼitapis puñushanman jina, nitaj mosqokullanpischu.
Chantá Jesusqa, Lazaroj hermanasninpa wasinkuman rerqa. Chaymanqa ashkha rejsisqasninku paykunata sonqochaj risqanku. Martaqa Jesús chayashasqantaña yachaytawan taripamorqa. Chantá Mariapis Jesusta taripamullarqataj, chayaytawantaj llakisqa, waqarikuspataj Jesuspa ñaupaqenman pampakama kʼumuykukorqa. Paywan rej runaspis waqashallarqankutaj.
Jesustaj taporqa: ‘¿Maypí Lazarota pʼamparqankichej?’, nispa. Paykunataj chhankapi ruwasqa aya pʼampanaman pusarqanku. Jesusqa tukuyta waqajta rikuspa, waqarikorqa. Imajtinchus yacharqa mayta llakikusqanchejta pinillanchejpis wañupojtin.
Aya pʼampana uj rumiwan wisqʼasqa kasqanrayku Jesús nerqa: “Chay rumita ithirichiychej”, nispa. ¿Allinchu karqa chayta ruwananku?... Martapajqa mana allinchu karqa. Chayrayku nerqa: “Señor, asnashanña; tawa pʼunchayña pʼampasqa kashan”, nispa.
Jesustajrí payman nerqa: “Manachu nerqayki, creenkichus chayqa Diospa jatun kayninta rikunaykita?”, nispa. ¿Imatataj Jesús Martaman niyta munasharqa? Tumpamantawan Diosta jatunchaj milagrota rikunanta. ¿Imatá Jesús chaypaj ruwarqa? Rumita tanqarparisqankutawan, Jehovamanta tukuypa uyarinanta mañakorqa. Chantá qhaparerqa: “Lázaro, llojsimuy”, nispa. ¿Llojsimunmanchu karqa?...
¿Pillatapis puñushajtin rijchʼarichiyta atiwajchu?... Arí, jatunmanta parlapayaspaqa rijchʼarichiwaj. ¿Wañusqatarí rijchʼarichiyta atiwajchu?... Mana. Qhaparejtiykipis, wañusqaqa mana uyarisonqachu. Uj wañusqata rijchʼarichinapajqa ni imata ruwayta atinchejchu.
¿Imatataj Jesús ruwashan?
Jesustajrí mana runa jinachu. Paymanqa Dios atiyta qorqa. Chayrayku Jesús Lazarota llojsimunanta nejtin, Lazaroqa aya pʼampanamanta llojsimorqa. ¡Chaymá tʼukunapaj jinaqa! Tawa pʼunchayña pʼampasqa kajtinpis, kausarimorqa. Lazaroqa watejmanta samayta, puriyta, parlayta ima aterqa. Arí, Jesusqa Lazarota wañuymanta rijchʼaricherqa (Juan 11:1-44).
Kaypi tʼukuriy. Lázaro wañusqa kashajtin, ¿maypí kasharqa? ¿Imapis cuerponmanta llojserqachu waj lugarman ripunanpaj, nisunman alman chayri espiritun? ¿Alman cielomanchu riporqa? ¿Cielopichu Dioswan angeleswan tawa pʼunchayta kasharqa?...
Mana. Yuyarikuy, Jesusqa Lázaro puñushasqanta nerqa. ¿Puñushaspa imatapis yachankichu? Wañusqata puñuspaqa ni imata reparankichu, ¿icharí?... Rijchʼarispataj mashkha unaytachus puñusqaykitapis, mana yachankichu. Chaytaqa relojta qhawarisparaj yachanki.
Wañusqaswanpis kikillantaj. Manaña imatapis yachankuchu, nitaj imatapis ruwayta atinkuchu. Lazaropis wañusqa kashaspaqa, ajinapi kasharqa. Wañusqata puñuspaqa ni imata yuyakunchejchu, wañuytaj chayman rijchʼakun. Biblia nin: “Wañusqasrí mana imatapis yachankuchu”, nispa (Eclesiastés 9:5, 10).
Lázaro wañusqa kashaspa, ¿imatapis ruwayta aterqachu?
Chantapis kaypi tʼukuriy. Lázaro chay tawa diasta cieloman ripunman karqa chay, ¿manachu chaymanta parlanman karqa?... Chantá, ¿Jesús munajta mana munajtachu cielomanta kutichimunman karqa?... Mana.
Wakin runasqa almayoj kasqanchejta ninku. Wañupojtinchejtaj alma mana wañusqanta. Paykunaqa ninku: “Lazaroj alman waj lugarpi kausasharqa”, nispa. Bibliatajrí mana chaytachu nin. Biblia nin jina, Dios ñaupaj runa Adanta ruwasqantawan, Adanqa “kawsayta qallarerqa”. Juchallikojtintaj wañuporqa. Wañuspatajrí jallpʼaman tukorqa, jallpʼamanta ruwasqa kasqanrayku. Adanqa manaña maypipis kausasharqachu. Biblia nin jina, Adanpa mirayninpis juchata, wañuyta ima herenciata jina japʼillarqataj (Génesis 2:7; 3:17-19; Números 6:6; Romanos 5:12).
Rikunchej jina, mana almayojchu kanchej, nitaj imapis cuerponchejmanta tʼaqakunchu. Adanmanta juchata herenciata jina japʼisqanchejrayku, tukuyninchej wañunchej. Biblia nin jina “pichus juchallejqa, chaymin wañonqa” (Ezequiel 18:4).
¿Imaraykutaj wañusqasta mana manchachikunachu?
Wakenqa wañusqasta manchachikunku. Chayraykutaj cementeriomanpis mana chimpankuchu. Paykunaqa yuyanku wañusqaj alman purisqanta, kausajkunatataj ñakʼarichisqanta. ¿Ajinachu kanman?... Mana ajinachu.
Wakin runastaj, wañusqaj alman kausajkunata waturikoj kutimusqanta yuyanku. Chayrayku mikhunata churapunku. Chayta ruwaj runasqa, mana creenkuchu imatachus Dios wañusqasmanta nisqanta. Noqanchej Diospa nisqanta creesun chayqa, wañusqasta mana manchachikusunchu. Kausayta qowasqanchejmanta Diosman agradecekunchej chaytaj, allinpaj qhawasqan imasta ruwasunchej.
Ichapis tapukunki: “¿Wañusqa wawastapis Dios kausarichenqachu? ¿Chayta ruwayta munanchu?”, nispa. Qhepan yachaqanapi chayta yachakusun.
Kay versiculospis wañusqas jallpʼaman tukusqankuta nin, leerina: Salmo 115:17; 146:3, 4.