INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
Watchtower
Quechua (Bolivia)
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONES
  • REUNIONES
  • bt cap. 15 págs. 133-140
  • “Congregacionesta kallpachaspa”

Kay videoqa mana kanchu.

Perdonariwayku, ima problemachá kan.

  • “Congregacionesta kallpachaspa”
  • ‘Diospa Gobiernonmanta allinta sutʼinchana’
  • Subtítulos
  • Kaykunapiwan tiyan
  • “Jaku kutina hermanosta waturikoj” (Hechos 15:36)
  • “Sinchʼita phiñanakuspa tʼaqanakorqanku”(Hechos 15:37-41)
  • “Timoteomanta allinta parlaj kanku” (Hechos 16:1-3)
  • “Creeyninku sinchʼiyallarqapuni” (Hechos 16:4, 5)
  • Munasqa, kasukoj wawataj karqa
    Torremanta Qhawaj Jehová Diospa Reinonmanta willashan 2015
  • Timoteo: wakichisqapuni karqa tukuy sunqu Diosta yupaychananpaq
    Torremanta Qhawaq Jehová Diospa Reinonmanta willachkan 2008
  • Marcosqa ‘sumaq yanapa’ karqa
    Torremanta Qhawaq Jehová Diospa Reinonmanta willachkan 2010
  • “Jehová Dios kallpacharqa mana manchachikuspa willanankupaj”
    ‘Diospa Gobiernonmanta allinta sutʼinchana’
Astawan qhaway
‘Diospa Gobiernonmanta allinta sutʼinchana’
bt cap. 15 págs. 133-140

CAPÍTULO 15

“Congregacionesta kallpachaspa”

Congregacionesta waturej hermanosqa congregacionesta waturinku hermanospa creeyninkuta kallpachanankupaj

Orqhosqa kashan Hechos 15:36–16:5 versiculosmanta

1-3. 1) ¿Pitataj Pablo willamunanpaj viajashaspa pusarqa? 2) ¿Imatataj Biblia Timoteomanta willawanchej? 3) ¿Imastataj kay capitulopi yachakusunchej?

APÓSTOL Pabloqa Timoteowan khuska uj llajtamanta waj llajtaman viajarqa lomasninta, wayqʼosninta pasaspa. Rishaspataj Pabloqa Timoteopi piensarerqa. Timoteoqa 20 watasniyoj jina jovencito karqa, may kallpayojtaj. Timoteoqa Pablowan risqanman jina, wasinmanta karunchakusharqa, jinallataj Listra, Iconio jallpʼasmantapis. ¿Imaynataj Timoteota rinman karqa Pablowan viajasqanpi? Pabloqa willamunanpaj iskay kutistaña viajasharqa. Chayrayku payqa yacharqa mana facilchu chay viaje kananta, problemaspi rikukunankuta ima. Jinapis, ¿Timoteo aguantayta atinmanchu karqa?

2 Timoteoqa mana yacharqachu chay viajepi aguantanantachus manachus. Jinapis Pabloqa pay aguantananpi atienekorqa. Reciellanraj imachus pasasqanrayku Pabloqa uj sumaj compañerota necesitarqa. Paykunaqa congregacionesta waturikuspa kallpachaj risharqanku. Chayrayku Pabloqa yacharqa sumaj ujchasqas kananku kasqanta, ruwayninkuta juntʼanankupajpis kallpachakunanku kasqanta. Chaytataj yacharqa ichapis Bernabewan phiñanakusqanrayku. Paykunaqa uj kuti sinchʼita phiñanakuspa tʼaqanakorqanku.

3 Kay capitulopi yachakusunchej, pillawanpis mana kikintachu yuyanchej chayqa, imastachus ruwana kasqanta. Chantapis yachakullasuntaj imaraykuchus Pablo Timoteota pusasqanta, congregacionesta waturej hermanospa llankʼayninkutataj aswan sumajta entiendesun.

“Jaku kutina hermanosta waturikoj” (Hechos 15:36)

4. ¿Imaraykutaj Pablo willamunanpaj iskay kaj viajenta ruwarqa?

4 14 capitulopi yachakorqanchej jina, Pablo, Bernabé, Judas, Silas ima Antioquiapi kaj congregacionman rerqanku hermanosta kallpachaj, Diospa llajtanta kamachejkuna circuncisionmanta imatachus ajllasqankuta willaj ima. Chay qhepata, ¿imataj karqa? Pabloqa Bernabeman nerqa: “Jaku kutina hermanosta waturikoj, maypichus Jehová Diospa palabranta willarqanchej chay tukuy llajtasman, imaynachus kashasqankuta yachananchejpaj”, nispa (Hech. 15:36). Pablo willamunanpaj iskay kaj viajenpeqa reciellanraj bautizakoj hermanosta mana waturikojllachu rerqa. Chanta, ¿imamantaj rerqa? Hechos librollataj willawanchej iskay imasrayku risqanta. Uj kaj, Diospa llajtanta kamachejkuna circuncisionmanta imatachus ajllasqankuta willanallanpajpuni (Hech. 16:4). Iskay kaj, Congregacionesta waturej jina, hermanospa creeyninkuta sinchʼiyachinanpaj (Rom. 1:11, 12). ¿Imaynatataj kay tiempopi Jehovaj testigosnin ñaupa tiempomanta Diospa llajtanta kamachejkuna jina ruwanku?

5. Diospa Llajtanta Kamachejkuna, ¿imaynatá kamachiykunata qowanchej, chanta imaynatataj congregacionesta kallpachanku?

5 Kunanpis Cristoqa congregacionninta ñaupajman apashan Diospa Llajtanta Kamachejkunanejta. Diospa Llajtanta Kamachejkunaqa uj grupo ajllasqa cristianos kanku. Paykunataj cartasnejta, publicacionesnejta, reunionesnejta chantá waj imaynasmantawan kamachiykunata qowanchej. Paykunaqa ajinata mundontinpi kaj congregacionesta kallpachanku. Chantapis sapa congregación imaynachus kashasqanta yachanankupaj kallpachakunku. Chaypajtaj ashkha wakichisqa ancianosta churanku mundontinpi kaj congregacionesta waturinankupaj.

6, 7. Congregacionesta waturej hermanos, ¿imastataj ruwanku?

6 Congregacionesta waturej hermanosqa, ima congregaciontachus waturinku, chay congregacionmanta hermanosta yanaparinku, kallpacharinkutaj. ¿Imaynatá chayta ruwanku? Ñaupa tiempomanta cristianos jina ruwaspa, paykunamanta ujnenqa Pablo karqa. Pabloqa pay jinallataj congregacionesta waturej hermanoman nerqa: “Diospa palabranta usqhayllata willay allin tiempopi, mana allin tiempopipis, juchata reparachiy, kʼamiy, allinninmanta yuyaychay mayta pacienciakuspa, sumajta yachachispataj. [...] Sumaj willaykunata willallaypuni”, nispa (2 Tim. 4:2, 5).

7 Pablo chayta yuyaychasqanman jina congregacionesta waturej hermanosqa, congregacionmanta hermanoswan imaymanasmanta predicanku. Paykuna casado kanku chaytaj, señorankuwan khuska chayta ruwanku. Waturej hermanosqa sumaj yachachejkuna kanku, predicaytapis mayta gustachikunku, chaytaj tukuy hermanosta mayta kallpachan (Rom. 12:11; 2 Tim. 2:15). Waturej hermanosqa may munakuyniyoj kasqankurayku, hermanosrayku ashkha imasta ruwasqankurayku rejsisqa kanku. Paykunaqa tiempo mana allin kajtinpis, ñankuna mana allin kajtinpis, kausayninkuta wañuy pataman churananku kajtinkupis tiemponkuta, kallpankuta churanku wajkunata yanapanankupaj (Fili. 2:3, 4). Paykunaqa Bibliamanta sumaj discursosta qospa hermanosta kallpachanku, yachachinku, yuyaychanku ima. Allinpuni kanman paykuna allinta kausakusqankuta qhawarispa, tukuyninchej paykuna jina creeyniyoj kananchej (Heb. 13:7).

“Sinchʼita phiñanakuspa tʼaqanakorqanku”(Hechos 15:37-41)

8. ¿Imaynataj Bernabeman rijchʼarqa Pablo hermanosta waturikoj rinankuta nisqan?

8 Bernabemanqa allin rijchʼarqa Pablo “hermanosta waturikoj” rinankuta nisqan (Hech. 15:36). Paykunaqa iskayninku sumajta llankʼarqankuña, ima lugaresmanchus viajarqanku chay lugaresmanta congregacionestapis sumajta rejserqanku (Hech. 13:2–14:28). Chayrayku watejmanta hermanosta khuska waturikoj rinankoqa allin kaspa jinarqa. Jinapis mana yuyasqankuman jinachu karqa. Hechos 15:37 nin: “Bernabeqa pusaytapuni munarqa Marcosta, pitachus Juan nillajtaj kanku chayta”, nispa. Bernabeqa mana Pablota nerqachu: “¿Marcosta pusasunman chayrí?”, nispa. Manaqa primon Marcosta “pusaytapuni munarqa”.

9. ¿Imaraykutaj Pablowan Bernabewan phiñanakorqanku?

9 Pabloqa mana Marcosta pusayta munarqachu. ¿Imarayku? Biblia nin: “Pablomantajrí mana allinchu rijchʼarqa Marcosta pusayqa, imaraykuchus uj kuti Panfiliapi paykunata saqerparisqa, manataj paykunawan willaysikoj risqachu”, nispa (Hech. 15:38). Yachakorqanchej jina, Marcosqa Pablotawan Bernabetawan compañarqa Pablo willamunanpaj ñaupaj kaj viajenta ruwashajtin. Jinapis mana tukuynin viajenpichu compañarqa (Hech. 12:25; 13:13). Marcosqa Panfiliallapiraj kashajtinku Jerusalenman kutiporqa, imapajchus kachasqa kasqanta mana juntʼaspa. Bibliaqa mana niwanchejchu imaraykuchus Marcos Pablotawan Bernabetawan saqerparisqanta. Jinapis chayqa Pabloman manapuni allinchu rijchʼarqa. Chayrayku Pabloqa ichapis manaña Marcospi atienekorqachu.

10. ¿Imataj karqa Pablowan Bernabewan phiñanakusqankurayku?

10 Bernabeqa Marcosta pusaytapuni munarqa, Pablotajrí manapuni munarqachu Marcos paykunawan rinanta. “Chayrayku paykunapura sinchʼita phiñanakuspa tʼaqanakorqanku” (Hech. 15:39). Bernabeqa Marcoswan Chipre churuman riporqa. Chay churoqa paypa llajtan karqa. Pablotajrí willamunanpaj iskay kaj viajenta qallarerqa. Biblia nin: “Pablotaj Silasta ajllaspa riporqa, hermanos Jehová Diospa jatun khuyakuyninta paypaj mañapusqankutawan”, nispa (Hech. 15:40). Iskayninkutaj “Sirianta, jinallataj Cilicianta [rerqanku] tukuy congregacionesta kallpachaspa” (Hech. 15:41).

11. Uj hermano phiñachiwajtinchej, ¿paywan allinyakunapaj imayna runastaj kananchej tiyan?

11 Pablowan Bernabewan phiñanakusqankoqa yuyarichiwanchej tukuypis pantaj runas kasqanchejta. Chantapis Pablotawan Bernabetawanqa Diospa llajtanta kamachejkuna kacharqanku. Chantá ichá Pablopis aswan qhepaman Diospa llajtanta kamachejkunamanta karqa. Jinapis chay iskay sumaj hermanosqa chay kutipi pantaykorqanku. ¿Saqenkumanchu karqa chay pantaykusqanku tʼaqanachinanta? Mana. Paykunaqa pantaj runas kaspapis, Jesús jina ruwayta munarqanku, chayraykutaj kʼumuykukoj sonqos karqanku. Chantá paykunaqa purajmanta perdonanakorqanku, allinyakaporqankutaj (Efe. 4:1-3). Aswan qhepa watasmantaj, Pablowan Marcoswanqa khuska llankʼarqanku waj ruwaykunata ruwaspa (Col. 4:10).a

12. Kay tiempomanta ancianos, ¿imaynatá Pablo jina, Bernabé jina ruwankuman?

12 Pablowan Bernabewanqa mana phiñakuywan atipachikuyta yachasqankuraykuchu rejsisqa karqanku. Bernabeqa kʼacha, munakuyniyoj karqa. Chayrayku apostolesqa payman Bernabé sutita churarqanku, manataj “José” nispallachu nerqanku. Bernabé sutitaj “sonqochaj wawa” niyta munan (Hech. 4:36). Pablopis kʼacha kasqanrayku, munakuyniyoj kasqanrayku rejsisqa karqa (1 Tes. 2:7, 8). Ancianospis, congregacionesta waturej hermanospis, Pablo jinallataj, Bernabé jinallataj kananku tiyan. Paykunaqa tukuy hermanoswan, anciano masisninkuwanpis kʼumuykukoj sonqos, kʼachas kananku tiyan, munakuyninkutapis tukuyman rikuchinanku tiyan (1 Ped. 5:2, 3).

“Timoteomanta allinta parlaj kanku” (Hechos 16:1-3)

13, 14. 1) ¿Pitaj Timoteo karqa? 2) ¿Maykʼajtaj Pablo Timoteota rejserqa? 3) ¿Imatataj Pablo Timoteopi repararqa? 4) ¿Imata ruwanantataj Timoteota nerqanku?

13 Pabloqa willamunanpaj iskay kaj viajenpi Romamanta Galacia provinciaman rerqa. Chaypeqa wakin congregaciones karqaña. Biblia nisqanman jina, “Pabloqa Derbeman chayarqa, chaymantataj Listraman rerqa. Chaypeqa uj creej runa karqa Timoteo sutiyoj, paypa mamanqa creej judía karqa, tatantaj griego karqa” (Hech. 16:1).b

14 Pabloqa ichapis Timoteoj familianta 47 wata chayta rejserqa. Chay watapitaj ñaupaj kutirayku chay lugaresta visitarisharqa. Chaymanta iskay chayri kinsa watasninman jina, iskay kutirayku chay lugarta visitarishaspa, Timoteo sumajta ñauparishasqanta repararqa. Imaraykuchus llajtanpi kaj hermanospis, waj llajtaspi kaj hermanospis “Timoteomanta allinta parlaj kanku”. Hechos libro nisqanman jina, Listrapi, Iconiopi tiyakoj hermanospis Timoteomanta allinta parlasharqanku. Chaypis chay llajtasqa Timoteoj llajtanmanta 30 kilometrospi jina kasharqanku (Hech. 16:2). Ancianosqa espíritu santowan pusachikuspa, Timoteota nerqanku Pablotawan Silastawan yanapananta congregacionesta waturispa (Hech. 16:3).

15, 16. ¿Imaraykutaj hermanos Timoteomanta allinta parlaj kanku?

15 ¿Imaraykutaj hermanos Timoteomanta allinta parlaj kanku pay jovencitollaraj kajtinpis? ¿Sumaj yuyayniyoj joven kasqanraykuchu? ¿Alajito kasqanraykuchu? ¿Tukuy imata sumajta ruwasqanraykuchu? Runasqa chay imasta uj runapi qhawaspa jatunpaj qhawayta yachanku. Profeta Samuelpis uj kuti ajinata ruwarqa. Chayrayku Jehovaqa payman nerqa: “Diosqa mana runa jinallachu qhawan. Runaqa ñawisninpa rikusqallanta qhawan, Jehová Diostajrí runaj sonqonta qhawan”, nispa (1 Sam. 16:7). Hermanosqa Timoteota allinpaj qhawaj kanku allin sonqoyoj, kʼachataj kasqanrayku. Manataj rijchʼayninraykuchu, nitaj allin imasta ruwasqanraykuchu.

16 Aswan qhepamantaj Pabloqa Timoteo imaynachus kasqanmanta parlarqa. Pay nerqa Timoteo tukuy sonqo yanapakusqanta, hermanosta munakusqanta, paykunarayku mayta llankʼasqanta ima (Fili. 2:20-22). Chantapis Pablo nillarqataj Timoteo “tukuy sonqo” creesqanta (2 Tim. 1:5).

17. ¿Imaynatá jóvenes Timoteo jina ruwankuman?

17 Kay tiempopipis may chhika jóvenes Timoteo jina kanankupaj kallpachakunku. Paykunataqa Jehovapis hermanospis may sumajpaj qhawanku, jovencitosllaraj kajtinkupis (Pro. 22:1; 1 Tim. 4:15). Paykunapis tukuy sonqo creenku, llimphu kausayniyoj kanankupajtaj kallpachakunku (Sal. 26:4). Chayrayku chay jovenesqa Timoteo jinallataj congregacionpi ashkhata llankʼayta atinku. Tukuypis mayta kusikunchej chay jovencitos publicadoresman tukusqankumanta, tiempowantaj kausayninkuta Jehovaman qopuspa bautizakusqankumanta.

“Creeyninku sinchʼiyallarqapuni” (Hechos 16:4, 5)

18. 1) ¿Imatataj Pablowan Timoteowan ruwarqanku congregacionesta waturishaspa? 2) Pablowan Timoteowan yanapasqankurayku, ¿imataj karqa congregacioneswan?

18 Pablowan Timoteowanqa ashkha watasta khuska llankʼarqanku. Paykunaqa congregacionesta waturishaspa Diospa llajtanta kamachejkuna imatachus nisqankuta tukuyninta juntʼarqanku. Chayrayku Biblia nin: “Llajtamanta llajta rispa, hermanosman willarqanku imastachus Jerusalenpi kaj apostoleswan ancianoswan kamachisqankuta, chaykunata paykunapis juntʼanankupaj”, nispa (Hech. 16:4). Congregacionestaj chay kamachiykunata japʼikuspa juntʼarqanku. “Ajinamanta congregacionespa creeyninku sinchʼiyallarqapuni, sapa diataj creejkunaqa astawan astawan yapakusharqanku” (Hech. 16:5).

19, 20. ¿Imaraykutaj ñaupajman apajkunata kasukunanchej tiyan?

19 Kay tiempopis Jehovaqa ‘ñaupajman pusajkunata’ kasukoj kamachisninta bendecillantaj (Heb. 13:17). Diamanta día “kay mundoqa uj jinaman tukushan”. Chayrayku “allin kamachi yuyayniyoj” ima kamachiykunatachus qowasqanchejta japʼikuna, chayman jinataj ruwana, ama qhepakunachu (Mat. 24:45; 1 Cor. 7:29-31). Ajinamanta creeyninchejqa sinchʼillapuni kanqa, kay mundowantaj mana chʼichichakusunchu (Sant. 1:27).

20 Kay tiempopipis ancianoswan, Diospa Llajtanta Kamachejkunawanqa, Pablo jinallataj, Bernabé jinallataj, Marcos jinallataj, ñaupa tiempomanta ajllasqa ancianos jinallataj pantaj runas kanku (Rom. 5:12; Sant. 3:2). Jinapis Diospa Llajtanta Kamachejkunapi atienekunanchej tiyan. Imaraykuchus paykunaqa Bibliaj nisqanman jinapuni ruwanku, apóstoles jinataj ruwanku (2 Tim. 1:13, 14). Chayrayku congregacionesqa aswan kallpachasqas kanku, hermanospis aswan sinchʼi creeyniyoj kanku.

“TIMOTEOQA [...] ESCLAVO JINA LLANKʼARQA SUMAJ WILLAYKUNATA WILLASPA”

Pabloqa Timoteoj llankʼasqanta may jatunpaj qhawarqa. Paykunaqa khuska Jehovapaj 11 watasta llankʼarqanku. Chayrayku Pabloqa Filiposmanta hermanosman Timoteomanta nerqa: “Qankunaman kachamunaypajqa, mana pipis Timoteo jina kanchu. Payqa tukuy sonqo yanapasonqachej. Yachankichej jina, Timoteoqa allin runa kasqanta rikucherqa. Imaraykuchus payqa noqawan khuska esclavo jina llankʼarqa sumaj willaykunata willaspa”, nispa (Fili. 2:20, 22). Timoteoqa willaypi mayta llankʼasqanrayku Pablopaj may munasqa karqa, noqanchejpis paymanta mayta yachakusunman.

Timoteo.

Timoteoqa Listrapi wiñakorqa, tatan griego karqa, mamantaj judía. Paymanqa wawitamantapacha Diospa Palabranmanta yachacherqanku maman Eunice, awelitan Loida ima (Hech. 16:1, 3; 2 Tim. 1:5; 3:14, 15). Paykunaqa ichá cristianosman tukorqanku Pablo ñaupaj kutirayku Listrata visitashajtin.

Pabloqa aswan qhepata Listraman kuterqa. Chaypacha Timoteoqa ichá 20 watasniyoj jina kasharqa. “Listrapi, Iconiopi tiyakoj hermanosqa Timoteomanta allinta parlaj kanku” (Hech. 16:2). “Profetas ñaupajmantaña [Timoteomanta] nisqankuman jina”, Pablowan Timoteoj congregacionninmanta ancianoswanqa, Timoteoman uj sumaj llankʼayta qorqanku (1 Tim. 1:18; 4:14; 2 Tim. 1:6). ¿Ima llankʼaytataj qorqanku? Paykunaqa Timoteota kacharqanku Pablowan khuska willamunanpaj. Timoteoqa Pablowan rinanpaj familianta saqerqa, judiosta mana pantachinanpajtaj circuncidakorqa (Hech. 16:3).

Timoteoqa ashkhata viajarqa. Payqa Diosmanta willarqa Pablowan Silaswan Filipospi, chaymanta Silaswan Bereapi willarqa, chay qhepatataj pay sapallan Tesalonicapi willarqa. Tesalonicamanta kutimuytawantaj Corintopi Pablowan tinkorqa, paymantaj willarqa Tesalonicamanta hermanosqa llakiykunapi kaspapis Diosta kasukushallasqankutapuni, purajmantataj munanakushallasqankutapuni (Hech. 16:6–17:14; 1 Tes. 3:2-6). Chaymanta qhepamantaj Pabloqa Efesopi kashaspa Corintopi tiyakoj hermanosmanta mana allin willaykunata uyarerqa, chayrayku Timoteota paykunaman kacharqa (1 Cor. 4:17). Aswan qhepamantaj Pabloqa Timoteota, Erastotawan Macedoniaman kacharqa. Pablo Romanosman cartanta qhelqashajtintaj Timoteoqa watejmanta paywan khuska Corintopi kasharqa (Hech. 19:22; Rom. 16:21). Timoteoqa mana chay kutisllapichu sumaj willaykunarayku viajarqa, manaqa waj kutispipis.

Timoteoqa ruwayninta mana juntʼayta atinantasina yuyarqa. Chayrayku Pablo payta nerqa: “Ama saqeychu joven kasqaykirayku pipis pisipaj qhawasunanta”, nispa (1 Tim. 4:12). Timoteo jovenllaraj kajtinpis, Pabloqa mayta paypi atienekorqa. Chayrayku payta kacharqa jatuchej problemasniyoj karqa chay congregacionman. ¿Imata ruwananpajtaj kacharqa? Pay Timoteoman nerqa: “Wakinkunata kamachinaykipaj ama llulla yachachiykunata yachachinankuta”, nispa (1 Tim. 1:3). Chantapis Pabloqa Timoteoman atiyta qorqa ancianosta, siervos ministerialesta churananpaj (1 Tim. 5:22).

Pabloqa Timoteota mayta munakorqa allin imasta ruwasqanrayku. Payqa Timoteota mana uj sumaj amigonta jinallachu qhawarqa, manaqa wawanta jina. Chayrayku Timoteoman nerqa paypa waqasqanta yuyarikusqanta, payta rikuyta munasqanta, paypajtaj Diosmanta mañapusqanta. Pabloqa Timoteo sapa kuti onqoyta yachasqanmanta llakikoj. Chayrayku Pabloqa uj imata ruwananta yuyaycharqa. Timoteoqa ichapis wijsa nanaywan onqoyta yachaj (1 Tim. 5:23; 2 Tim. 1:3, 4).

Timoteoqa ñaupaj kutipi Pablo Romapi preso kashajtin paypa ladonpi kasharqa. Chantapis ichá uj tiempota Timoteopis presollataj kasharqa (File. 1; Heb. 13:23). Pablowan Timoteowanqa sumaj ujchasqaspuni kasharqanku, chayrayku Pabloqa wañuchisqa kananpaj pisi tiempollaña faltasqanta yachaspa Timoteota nerqa: “Tukuy atisqaykita ruway usqhayllata jamunaykipaj”, nispa (2 Tim. 4:6-9). Jinapis Bibliaqa mana willawanchejchu Timoteo munasqa amigonwan, yachachejninwantaj ujtawan tinkusqantachus manañachus.

MARCOSQA SUMAJ RUWAYKUNATA JAPʼERQA

Marcostaqa Juan Marcos nispa nillajtaj kanku. Paytaj ichapis karqa Jesusta japʼishajtinku “qʼalalla ayqerikaporqa” chay joven (Mar. 14:51, 52). ¿Imaraykutaj chayta ninchej? Imaraykuchus paypa qhelqasqan Evangeliollapi chaymanta parlan. Ajina kajtenqa ichapis Marcosqa uj mashkha kutillatapis Jesuswan khuska kasharqa.

Marcos anotakushan uj machitoj parlasqanta.

Chaymanta 11 watasninman jinataj, Herodes Agripa cristianosta mayta qhatiykachashajtin, Marcospa maman Mariaj wasinpi Jerusalenmanta “ashkhas tantasqa” kasharqanku, Diosmantataj mañakusharqanku. Chaypacha Pedroqa uj milagronejta carcelmanta kacharichisqa kaytawan chayman rerqa (Hech. 12:12). Ichapis Marcosqa wawamantapacha rikorqa hermanos wasinpi tantakusqankuta. Payqa Jesuspa discipulosninta sumajtachá rejserqa, paykunamantataj maytachá yachakorqa.

Marcosqa ñaupa tiempomanta congregacionesta ñaupajman apajkunamanta ashkha hermanoswan llankʼarqa. Biblia nin jina, Marcosqa ñaupaj kaj asignacionninpi Bernabewan Pablowan ima Siriapi kaj Antioquiaman rerqa (Hech. 12:25). Chantá Pablo willamunanpaj ñaupaj kaj viajenta ruwashajtin, paykunawan rerqa ñaupajta Chipreman, chaymantataj Asia Menorman. Jinapis chaymanta Jerusalenman kutiporqa, manataj yachanchejchu imaraykuchus kutipusqanta (Hech. 13:4, 13). Hechos 15 capítulo willawanchej Bernabewan Pablowan, Marcosrayku sinchʼita phiñanakusqankuta. Chay qhepatataj Marcoswan Bernabewanqa Chipre churuman riporqanku chaypi willamunallankupajpuni (Hech. 15:36-39).

Chaymanta aswan qhepamantaj 60, 61 watas chaypaj allinyakaporqankuñasina. Imaraykuchus Biblia niwanchej Pablowan Marcoswan watejmanta Diospa llankʼashasqankuta, chay kutipitaj Romapi kasharqanku. Chaypacha Pabloqa Romapi preso kasharqa. Chaymantapachataj Colosasmanta hermanosman qhelqarqa: “Aristarco napaykamusunkichej. Payqa noqawan khuska presochasqa kashan. Bernabejpa primon Marcospis napaykamullasunkichejtaj. (Pay qankunaman jamojtenqa tukuy sonqo japʼikunkichej, imaynatachus kamachisqaykuman jina)”, nispa (Col. 4:10). Kay versículo nin jina, Pabloqa Marcosta paypa cuentanmanta Colosasman kachayta munasharqa.

62 chantá 64 watas chayta, Marcosqa Pedrowan khuska Babiloniapi llankʼarqa. 10 capitulopi yachakorqanchej jina, Pedrowan Marcoswanqa sumaj amigosman tukorqanku. Chayrayku Pedroqa Marcosmanta nerqa: “Waway Marcospis”, nispa (1 Ped. 5:13).

65 wata chaytataj Pabloqa Romapi watejmanta preso kasharqa. Chay kutipitaj payqa, Timoteo Efesopi kashajtin payman qhelqaspa nerqa: “Jamuspaqa Marcostawan pusamuy, payqa Diospaj llankʼasqaypi mayta yanapawan”, nispa (2 Tim. 4:11). Marcosman chayta willajtinkoqa, payqa chay ratopachachá Efesomanta Romaman rerqa. Chayraykuchá Pablowan, Bernabewan, Pedrowan payta mayta munakoj kanku.

Marcospajqa may sumajpuni karqa Jehová uj sumaj ruwayta payman qosqan. Chaytaj karqa Jehová yuyaychasqanman jina Marcos Evangelionta qhelqasqan. Wakenqa ninku imastachus Evangelionpi qhelqasqanmanta ashkha imastaqa Pedro payman willasqanta. Chaytaj ichapis ajinapuni, imaraykuchus Marcos libro imasmantachus parlan chay imastaqa, pichus rikojlla willayta atinman karqa, Pedro jina. Yachakusqanman jina, Marcosqa Evangelionta Romapi qhelqarqa, manataj Pedrowan Babiloniapi kashaspachu. Marcosqa Evangelionta mana judío kajkunapi piensaspasina qhelqarqa. Imaraykuchus Evangelionpi ashkha palabrasta latín parlaypi oqharerqa, hebreo parlaymanta wakin palabrastataj aswan facilta entiendenankupaj jina traducerqa.

a “Marcosqa sumaj ruwaykunata japʼerqa” nisqa recuadropi leeriy.

b “‘Timoteoqa [...] esclavo jina llankʼarqa sumaj willaykunata willaspa’” nisqa recuadrota leeriy.

    Quechuapi publicaciones (2004-2025)
    Wisqʼanapaj
    Yaykunapaj
    • Quechua (Bolivia)
    • Wajman apachinapaj
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Condiciones de uso
    • Política de privacidad
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Yaykunapaj
    Wajman apachinapaj