INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
Watchtower
Quechua (Bolivia)
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONES
  • REUNIONES
  • w25 junio págs. 14-19
  • Wakin imasta mana yachaspa kʼumuykukoj sonqo kana

Kay videoqa mana kanchu.

Perdonariwayku, ima problemachá kan.

  • Wakin imasta mana yachaspa kʼumuykukoj sonqo kana
  • Torremanta Qhawaj Jehová Diospa Gobiernonmanta willashan (Congregacionpaj) 2025
  • Subtítulos
  • Kaykunapiwan tiyan
  • MANA YACHANCHEJCHU MAYKʼAJCHUS TUKUKUY CHAYAMUNANTA
  • MANA YACHANCHEJCHU IMAYNATACHUS JEHOVÁ YANAPANAWANCHEJTA
  • MANA YACHANCHEJCHU IMACHUS QʼAYA PASANANTA
  • JEHOVÁ SUMAJTA REJSIWASQANCHEJTA MANA ENTIENDEYTA ATISUNMANCHU
  • Imata ruwayta ajllashaspapis Jehovamanta yuyarikuna
    Cristiano Kausayninchej tantakuypaj (2023)
  • Yuyarikunapuni Jehovaqa kausaj Dios kasqanta
    Torremanta Qhawaj Jehová Diospa Gobiernonmanta willashan (Congregacionpaj) 2024
  • ¿Imatá yachanchej imaynatachus Jehová runasta juzgananmanta?
    Torremanta Qhawaj Jehová Diospa Gobiernonmanta willashan (Congregacionpaj) 2024
  • Kasukoj runas niraj wañupushaspa yuyaychasqankumanta yachakuna
    Torremanta Qhawaj Jehová Diospa Gobiernonmanta willashan (Congregacionpaj) 2024
Astawan qhaway
Torremanta Qhawaj Jehová Diospa Gobiernonmanta willashan (Congregacionpaj) 2025
w25 junio págs. 14-19

26 YACHAQANA

123 TAKIY Diospa kamachisqanta kasunachej

Wakin imasta mana yachaspa kʼumuykukoj sonqo kana

“Tukuy Atiyniyoj Diospa jatun kaynintaqa mana rejsiyta atisunmanchu” (JOB 37:23).

TEMA

Wakin imasta mana yachajtinchejpis allin riwasunchej kʼumuykukoj sonqo kajtinchej, imatachus yachasqanchejwan contentakojtinchej, Jehovapitaj atienekojtinchej.

1. ¿Imaynatataj Jehová ruwawarqanchej, chanta imarayku?

JEHOVAQA ruwawarqanchej piensayta atinanchejpaj jina, yachakunanchejpaj jina, yachakusqanchejman jinataj ruwanapaj. ¿Imajtín ajinata ruwawarqanchej? Payqa munan “yachayninta” tarinanchejta. Munallantaj chay yachasqanchejman jina allinta ajllaspa payta sirvinanchejta (Pro. 2:1-5; Rom. 12:1).

2. 1) ¿Tukuy imatachu yachanchej? (Job 37:23, 24; dibujotawan qhawariy). 2) ¿Imaynatá yanapawanchej mana tukuy imatapunichu yachasqanchejta reparakuy?

2 Yachakuyta atinapaj jina Jehová ruwawajtinchejpis, mana tukuy imatapunichu yachanchej (Job 37:23, 24 leey). Jobmanta parlarina. Jehová tapuykacharisqanrayku reparakorqa ashkha imasta mana yachasqanta. Chaytaj yanaparqa yuyayninta cambiananpaj, kʼumuykukoj sonqo kanan kasqantataj reparakunanpaj (Job 42:3-6). Noqanchejpis reparakunallanchejtaj tiyan mana tukuy imatapunichu yachasqanchejta. Chaytaj yanapawasun kʼumuykukoj sonqo kanapaj, Jehovapitaj atienekunapaj. Payqa imatachus yachayta necesitasqanchejta maychus tiemponpi sutʼinchawasun, chaywan allintapuni imatapis ajllananchejpaj (Pro. 2:6).

Jehová Jobwan parlashajtin, phuyusmanta kʼanchay llojsimushan. Elihuwan, kinsa mana allin amigosninwantaj chay qayllapi kashanku chay kʼanchayta qhawaspa.

Wakin imasta mana yachasqanchejta reparakoyqa Jobta jinallataj yanapawasun (2 parrafota qhawariy).


3. ¿Imatá kay yachaqanapi qhawarisunchej?

3 Kay yachaqanapi qhawarisunchej imastachus mana yachasqanchejta, chay mana yachasqanchejtaj wakin imasta ruwajta mana saqewasqanchejta. Chantapis qhawarillasuntaj wakin imasta mana yachasqanchejqa allin kasqanta. Chay yachakusqanchejtaj yanapawasunchej “tukuy imata yachaj” Diospi astawan atienekunapaj. Payqa imatachus yachayta necesitasqanchejta nipuni pakawasunchu (Job 37:16).

MANA YACHANCHEJCHU MAYKʼAJCHUS TUKUKUY CHAYAMUNANTA

4. Mateo 24:36 nisqanman jina, ¿imatataj mana yachanchejchu?

4 (Mateo 24:36 leey). Mana yachanchejchu maykʼajchus tukukuy pʼunchay chayamunanta. Ni Jesuspis kay jallpʼapi kashaspa yacharqachu ima diachus, ima horachus chay pʼunchay chayamunanta.a Jesusqa apostolesninman nerqa Jehovalla ‘niyta atisqanta’ maykʼajchus imapis pasananta, Tiempoj Dueñon kasqanrayku (Hech. 1:6, 7). Jehovaqa tukukuy pʼunchaypaj fechata churanña, noqanchejtaj mana chayta yachayta atisunmanchu.

5. ¿Imataj kanman maykʼajchus tukukuy pʼunchay chayamunanta mana yachasqanchejrayku?

5 Mana yachanchejchu tukukuy pʼunchay chayamunankama mashkha unaytawanrajchus suyakunanchejta. Chayrayku ichapis mana pacienciakuyta atillasunmanchu chayri desanimakusunman, astawanraj Jehovata unaytaña sirvishanchej chayqa. Chantapis familiaresninchej chayri waj runas burlakuwajtinchej mana aguantayta atillasunmanchu (2 Ped. 3:3, 4). Ichá kaytapis yuyasunman: “Fechatachus yachayman chayqa, pacienciakuyta atillayman, burlakuwasqankutapis aguantayta atillayman”, nispa.

6. ¿Imaraykutaj allin maykʼajchus tukukuy pʼunchay chamunanta mana yachasqanchej?

6 Jehovaqa mana willawanchejchu maykʼajchus tukukuy pʼunchay chayamunanta. Ajinamanta rikuchiyta atinchej munakusqanchejrayku payta sirvisqanchejta, paypitaj atienekusqanchejta. Jehovataqa mana tukukuy pʼunchay chayamunankamallachu sirviyta munanchej, manachayqa wiñaypaj. Chayrayku mana maykʼajchus “Jehová Diospa pʼunchaynin” chayamunallanpichu yuyananchej tiyan, manachayqa chay pʼunchay chayamojtin ima sumaj imaschus kananpi. Imastachus Diosninchej ruwananpi piensarisunchej chayqa, payman astawan qayllaykusunchej, tukuy atisqanchejtataj ruwasunchej payta kusichinapaj (2 Ped. 3:11, 12).

7. ¿Imatataj yachanchej?

7 Aswan allin kanman yachasqanchej imaspi yuyananchej. Bibliaj profeciasnin sutʼita rikuchiwasqanchejrayku, yachanchejña 1914 watamantapacha qhepa pʼunchaykunapi kausakushasqanchejta. Jehovaqa profeciasninpi willallawanchejtaj chay watamantapacha imaynachus kausay kananta. Ajinamanta sutʼita yachanchej ‘Jehová Diospa jatun pʼunchaynenqa qayllamushasqantaña’ (Sof. 1:14). Chantapis yachallanchejtaj Jehovaqa tukuy atikusqan runasman ‘Diospa Gobiernonmanta sumaj willaykunata’ willananchejta munasqanta (Mat. 24:14). Chay sumaj willaykunatataj 240 suyuspi, lugarespi ima willashanchej, 1.000 kuraj parlaykunapitaj. Chay jatun llankʼaypi tukuy sonqo yanapakunapajqa, mana necesitanchejchu yachayta ima diachus, ima horachus tukukuy pʼunchay chamunanta.

MANA YACHANCHEJCHU IMAYNATACHUS JEHOVÁ YANAPANAWANCHEJTA

8. ¿Imataj ‘Diospa ruwasqan’? (Eclesiastés 11:5).

8 “Cheqa Diospa ruwasqanta” wakin kutis mana yachayta atinchejchu (Eclesiastés 11:5 leey). Bibliaqa ‘Diospa ruwasqan’ nispa, munaynin juntʼakunanpaj imatachus ruwasqanmanta parlashan, imachus pasananta saqesqanmantapis. Mana cabaltapuni yachayta atinchejchu imaraykuchus wakin imas pasananta Jehová saqesqanta, imaynatachus yanapanawanchejtapis (Sal. 37:5). Bibliaqa nin Diospa ruwasqanta mana rejsiyta atisqanchejta, imaynatachus uj wawita mamanpa wijsanpi wiñasqanta mana entiendeyta atinchejchu ajinata, ni cientificospis chayta sumajta entiendeyta atinkurajchu. Ajinallatataj noqanchejpis mana sumajta entiendeyta atinchejchu “Diospa ruwasqanta”.

9. ¿Imaspitaj rikukusunman Jehová imaynatachus yanapanawanchejta mana yachasqanchejrayku?

9 Jehová imaynatachus yanapanawanchejta mana yachasqanchejrayku, wakin imasta ruwayta manchachikusunman. Wakin kutisqa wakin imasta ruwaymanta iskayrayasunman. Ichapis astawan predicananchejpaj mana kausayninchejta cambiayta atillasunmanchu, chayri maypichus astawan willajkuna necesitakun chayman mana ripuyta munallasunmanchu. Chantá imapis mana allinchu llojsiwasqanchejrayku, Jehová mana yanapashawasqanchejta yuyasunman. Ichapis Jehovapaj astawan ruwayta munanchej, nitaj atinchejchu. Ichapis tukuy atisqanchejta kallpachakunchej astawan predicanapaj, nitaj uj estudiollatapis tarinchejchu. Chayri ichapis construccionpi yanapakushanchej, ashkha llakiykunapitaj rikukushanchej. Chay imasrayku ichapis yuyasunman Jehová mana yanapashawasqanchejta.

10. Jehová imaynatachus yanapanawanchejta mana yachasqanchej, ¿imaspí yanapawanchej?

10 Jehová imaynatachus yanapanawanchejta mana yachasqanchejrayku, astawan kʼumuykukoj sonqo, llampʼu sonqos kayta atinchej. Reparakunchejtaj Jehovaj yuyasqasnenqa yuyasqanchejmanta aswan patapi kasqanta, ñankunasninpis ñankunasninchejmanta aswan patapi kasqanta (Isa. 55:8, 9). Chantapis Jehovapi tukuy sonqo atienekuyta yachakunchej. Chayrayku sichus predicacionpi chayri construccionpi allin riwanchej chayqa, Jehovatapuni jatunchanchej (Sal. 127:1; 1 Cor. 3:7). Mana allin riwajtinchejtaj yuyarikunanchej tiyan Jehová qhawamushasqanta, nitaj saqerparinawanchejta (Isa. 26:12). Tukuy atisqanchejta kallpachakunchej, mana atisqanchejtataj Jehovaj makinman saqepunchej. Mana suyanchejchu ñaupa tiempopi jina milagrosta ruwaspa imatachus ruwanata ninawanchejta. Jinapis yachanchej necesitashajtinchej yanapanawanchejtapuni (Hech. 16:6-10).

11. ¿Imastataj yachanchej?

11 Imastachus yachasqanchejta yuyarikoyqa mayta yanapawanchej. ¿Imastataj yachanchej? Jehová munakuyniyoj Diospuni kasqanta, cheqan kajtapuni ruwasqanta, yachayniyojtaj kasqanta. Chantapis Jehovaqa paypaj, hermanospaj imastachus ruwasqanchejta mayta valoran, tukuy sonqo kasukojkunatataj bendecinpuni (Heb. 11:6).

MANA YACHANCHEJCHU IMACHUS QʼAYA PASANANTA

12. Santiago 4:13, 14 nisqanman jina, ¿imatataj mana yachanchejchu?

12 (Santiago 4:13, 14 leey). Mana yachanchejchu imachus kausayninchejwan qʼaya kananta. “Desgracia tiempopis, mana yuyasqallamanta ima llakiypis” tukuyninchejman chayamuwasunman (Ecl. 9:11). Chayrayku mana niyta atisunmanchu imatachus ruwayta munasqanchej allinchus manachus llojsinanta. Mana yachallanchejpischu chayta ruwanapaj kausananchejtachus manachus.

13. ¿Imajtintaj llakichiwasunman imachus qʼaya kananta mana yachasqanchej?

13 Imachus qʼaya kananta mana yachasqanchejrayku, wakin imasta mana aguantayta atillasunmanchu. Ichapis llakikusunman “kay pasanqa chayrí, jaqay pasanqa chayrí” nispa. Ajinata llakikusqanchejraykutaj niña kusisqachu kasunman. Chantapis ichá mana yuyasqallamanta ima llakiypis, ima desgraciapis chamuwajtinchej mayta llakikullasunmantaj, nitaj ni imanakuyta atisunmanchu. Imatachus suyakusqanchej mana juntʼakojtintaj sonqonchejpi phutiylla kanman, desanimakusunmantaj (Pro. 13:12).

14. ¿Imamantataj kashan kusisqa kausakunanchej? (Fotostawan qhawariy).

14 Ima llakiypis chayamuwajtinchej, rikuchiyta atisunman Jehovataqa munakusqanchejrayku sirvisqanchejta, manataj imatapis japʼiyta munaspallachu. ¿Suyasunmanchu Jehová ima llakiymantapis jarkʼanawanchejtapuni? Biblia ñaupa tiempo kamachisninmanta parlasqanpi sutʼita reparanchej mana ajinachu kasqanta. Chantapis Jehovaqa mana pipajpis destinota churanchu. Payqa yachan kusikuyninchejqa mana imachus qhepaman kananta yachananchejmantachu kasqanta, manaqa yuyaychaykunasninta maskʼananchejmanta, paytataj kasukunanchejmanta (Jer. 10:23). Imata ruwanapajpis Jehovaj yanapantapuni maskʼasun chayqa, kayta nishanchej: “Jehová Dios munajtenqa kausasun, kaytapis jaqaytapis ruwasun”, nispa (Sant. 4:15).

Fotos: 1) Uj tata lloqallitunwan mochilata wakichishanku. Churaykushanku Bibliata, waj necesitasqanku imastawan. 2) Uj desastre natural kajtin, chay tatallataj señoranwan, lloqallitunwan ima carpa urapi paramanta pakakushanku, mochilankupi apakusqanku imaswantaj kashanku.

Jehovaj yuyaychaykunasninta maskʼaypuni, paytataj kasukuypuni astawan yanapawanchej (14, 15 parrafosta qhawariy).b


15. ¿Imastataj sutʼita yachanchej?

15 Imachus qʼaya kananta mana yachaspapis, sutʼita yachanchej Jehovaqa cielopi chayri kay jallpʼapi wiñay kausayta qonawanchejta. Yachallanchejtaj payqa ni jaykʼaj llullakusqanta, nisqasninta juntʼajtataj ni ima jarkʼayta atisqanta (Tito 1:2). Paylla kayta niyta atin: “Qallariymantapacha imachus tukukuynin kananta nini, unaymantapacha willani imaschus manaraj ruwakunchu chay imasta”, nispa. Jehovaj tukuy ima nisqasnenqa juntʼakunña, juntʼakullanqapunitaj (Isa. 46:10). Sutʼita yachanchej ima kajtinpis Jehovaqa munakunallawanchejtapuni (Rom. 8: 35-39). Imata aguantanapajpis pay yachayta, kallpata qowasun, sonqochawasuntaj. Kaymanta mana iskayrayanchejchu: Jehovaqa yanapawasunpuni, bendeciwasunpunitaj (Jer. 17:7, 8).

JEHOVÁ SUMAJTA REJSIWASQANCHEJTA MANA ENTIENDEYTA ATISUNMANCHU

16. ¿Imastá Jehová noqanchejmanta yachan, chayta yachaspa imayná sientekunchej? (Salmo 139:1-6).

16 (Salmo 139:1-6 leey). Jehovaqa Ruwawajninchej kasqanrayku tukuy imata noqanchejmanta yachan. Payqa yuyayninchejta sumajta rejsin, yachantaj imaraykuchus wakin kutis llakikusqanchejta, kusikusqanchejtapis. Yachallantaj imastachus nisqanchejta, imachus sonqonchejpi kasqantapis. Chantá yachallantaj tukuy ima ruwasqanchejta, imaraykutajchus chay imasta ruwasqanchejtapis. Rey David nerqa Jehovaqa qhepanchejmanta, ñaupaqenchejmanta muyuykuspa jarkʼawasqanchejta, yanapanawanchejtapunitaj. Tukuyta Kamachej Dios, cielotawan kay jallpʼatawan ruwaj Dios, Tukuy Atiyniyoj Dios ajinata cuidawasqanchejqa tʼukunapaj jinapuni. David nerqa: “Sumajta rejsiwasqaykeqa maytapuni tʼukuchiwan, noqapajqa mana entiendey atinapuni”, nispa (Sal. 139:6).

17. ¿Imaraykutaj Jehovata noqanchejmanta llakikoj Diosta jina mana qhawayta atillasunmanchu?

17 Imayna uywasqachus kasqanchejrayku, culturanchejrayku, chayri ñaupa creenciasninchejrayku, ichapis mana Jehovata munakuyniyoj Tatanchejta jina, noqanchejmanta llakikoj Diosta jina qhawayta atillasunmanchu. Chayri ñaupa pantasqasninchejrayku, ichá yuyasunman Jehovaqa mana noqanchejmanta yachayta munasqanta, karupitaj kashasqanta. Davidpis wakin kutis ajinallapitaj rikukorqa (Sal. 38:18, 21). Ichá pillapis tukuy atisqanta kallpachakushan kausayninta cambiananpaj, ajinamanta Diospa munayninman jina kausakunanpaj. Jinapis ichá tapukunman: “Sichus Dios entiendewan chay, ¿imajtintaj niwan mana qonqayta atinichu chay imasta qonqanaytari?”, nispa.

18. ¿Imaynatá yanapawanchej Jehová sumajta rejsiwasqanchejta entiendey? (Fotostawan qhawariy).

18 Pisimanta pisi entiendeyta atisunman Jehovaqa sumajta rejsiwasqanchejta, allin imasta ruwasqanchejtapis sumajta reparasqanta noqanchej mana reparakojtinchejpis. Chantapis Jehovaqa pantasqasninchejta rikuspapis, yachan imayna runamanchus tukuyta munasqanchejta, munakuwanchejtaj (Rom. 7:15). Imayna runamanchus tukuyta atisqanchejta Jehová yachasqanta entiendeyqa, payta tukuy sonqo, kusiywantaj sirvinallapajpuni yanapawanchej.

Fotos: 1) Laqha para diapi, uj hermano llakisqalla ventananta qhawashan. 2) Paraisopitaj chay hermanollataj amigosninwan khuska kusisqa puririshan kʼachitu lugarpi.

Wakin imasta mana yachajtinchejpis, yachanchej Jehovaqa sumaj kausayta qonawanchejta. Chaytaj problemasninchejta aguantanapaj yanapawanchej (18, 19 parrafosta qhawariy).c


19. ¿Imatataj Jehovamanta yachanchej?

19 Yachanchej Jehovaqa munakuy kasqanta, chaymantaqa mana iskayrayanchejchu (1 Juan 4:8). Payqa niwanchej imatachus ruwanata, imatatajchus mana ruwanatapis. Noqanchejtaj yachanchej chaytaqa munakuwasqanchejrayku, allinninchejta munasqanraykutaj niwasqanchejta. Yachallanchejtaj Jehovaqa wiñaypaj kausakunanchejta munasqanta. Chayraykutaj Wawanta kay jallpʼaman kachamorqa kacharichinawanchejpaj. Wawanta kachamusqanraykutaj pantaspapis payta kusichiyta atisunman (Rom. 7:24, 25). Chantapis yachallanchejtaj “Diosqa sonqonchejmanta aswan kuraj kasqanta, tukuy imatataj yachasqanta” (1 Juan 3:19, 20). Jehovaqa sumajta rejsiwanchej, yachantaj munayninta ruwayta atisqanchejta.

20. ¿Imataj yanapawasun mana qhasita llakikunapaj?

20 Yachakunchej jina Jehovaqa imastachus yachayta necesitasqanchejta willawanchejpuni. Chayta kʼumuykukoj sonqowan entiendeytaj, mana yachasqanchej imasmanta ama qhasita llakikunapaj yanapawanchej, manaqa aswan importante imaspi yuyayninchejta churanapaj. Ajinamanta rikuchinchej Jehovapi tukuy sonqo atienekusqanchejta. Payqa “tukuy imata yachaj” Dios (Job 36:4). Kunan wakin imasta mana entiendejtinchejpis, yachanchej Jehovaqa wiñaypaj mosoj imasta yachachinallawanchejtapuni. Maytapuni kusikunchej Diosninchejta wiñaypaj rejsinanchejta yachaspa (Ecl. 3:11).

YUYARIKUNAPAJ

  • ¿Imaraykutaj allin maykʼajchus tukukuy pʼunchay chayamunanta mana yachasqanchej?

  • ¿Imaraykutaj kusisqa kanapaj mana necesitanchejchu yachayta imachus qʼaya pasananta?

  • ¿Imaynatá yanapawanchej Jehová sumajta rejsiwasqanchejta entiendey?

104 TAKIY Jehová Diosqa atiyninta qowanchej

a Jesusqa Satanaspa mundonwan maqanakuypi ñaupajpi kanqa. Chayrayku nisunman payqa maykʼajchus Armagedón guerra kananta yachasqantaña, maykʼajtajchus ‘atipaspa llojsinantapis’ (Apo. 6:2; 19:11-16).

b FOTO: Uj tata lloqallitunwan imatachus necesitasqankuta mochilaman churashanku, uj desastre kajtin chayta apakunankupaj.

c FOTOS: Problemaspi rikukoj hermano piensarishan paraisopi sumajta kausakunanpi.

    Quechuapi publicaciones (2004-2025)
    Wisqʼanapaj
    Yaykunapaj
    • Quechua (Bolivia)
    • Wajman apachinapaj
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Condiciones de uso
    • Política de privacidad
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Yaykunapaj
    Wajman apachinapaj