¿Imaynatá sajra munayninchejta atipasunman?

1. ¿Imapajtaj tukuyninchej mayta kallpachakushanchej?

JEHOVAJ chejnisqan imasta ruwayman ichapis sonqoyki mayta aysasorqa. Jina kajtin ama yuyaychu qanlla ajinapi rikukusqaykita. Imajtinchus Biblia nin: “Qankunaqa tukuy runas jinallataj juchaman tanqasqa kankichej”, nispa (1 Cor. 10:13). Chayqa niyta munan mana qanllachu ajinapi rikukushasqaykita, manaqa ashkha hermanospis sajra munayninkuwan mana atipachikunankupaj mayta kallpachakushasqankuta. Chantapis ama qonqaychu sajra munayniykita atipanaykipaj Jehová yanapashasusqanta. Chayrayku atipayta atinkipuni.

2. ¿Ima sajra imasta munapayayta atipanankupajtaj ichapis wakin kallpachakushanku? (Fotostawan qhawariy).

² Biblia nillantaj: “Sapa ujta munaynillantaj pruebaman churan sonqonta aysaspa, suwaspataj”, nispa (Sant. 1:14). Chay versiculoqa reparachiwanchej mana tukuychu kikin sajra imasta ruwayman tanqasqa kasqanchejta. Wakin cristianos, Bibliamanta wakin yachakojkunapis ichá qhari masillankuwantaj chayri warmi masillankuwantaj puñuykuyta munanku, manachayrí pillawanpis puñuykuyta munanku. Wakintaj ichapis pornografiata qhawayta saqeporqanku. Jinapis sonqonku mayta aysashanman watejmanta chayta ruwanankupaj. Wakintaj ichapis drogakuyta, machakuyta saqeporqanku. Kunantaj sonqonku mayta aysashanman watejmanta chayta ruwanankupaj. Imayna kajtinpis ichá noqanchejpis apóstol Pablo jinallataj tarikorqanchej. Pay nerqa: “Cheqan kajta ruwayta munashajtiy, sajra kajlla noqapi kashan”, nispa (Rom. 7:21).

3. Unayña uj sajra munayninchejta atipanapaj kallpachakushanchej chay, ¿imatataj ichapis yuyayta qallarisunman?

³ Ichapis uj sajra munayniykita atipanaykipaj maytaña kallpachakunki. Chayraykutaj ichapis yuyanki chayta qhesachanaykipaj manaña kallpayki kasqanta, Jehovataj niña allinpajchu qhawasunanta. Jinapis mana ajinachu. Imajtinchus chayta nisqanchejta yachanapaj kay yachaqanapi iskay tapuykunaman kutichisunchej: 1) ¿Pitaj ajinata yuyananchejta munan? 2) ¿Imaynatá sajra munayninchejta atipasunman?

¿IMATÁ SATANÁS YUYANANCHEJTA MUNAN?

4. 1) ¿Imatá Satanás yuyananchejta munan? 2) ¿Imajtintaj ninchej sajra munayninchejta atipanapaj kallpayoj kasqanchejta?

⁴ Satanasqa munan yuyananchejta juchaman tanqasqa kashajtinchej, chayta qhesachanapaj mana kallpanchej kasqanta. Jinapis Jesusqa kayta Jehovamanta mañakunata yachachiwarqanchej: “Amataj juchaman urmajta saqewaykuchu, manachayqa Diablomanta librawayku”, nispa (Mat. 6:13). Satanasqa nin juchaman tanqasqa kajtinchej Jehovata mana kasukunanchejta (Job 2:4, 5). Jinapis chayta Satanás ninanpajqa mana uyan kanchu. Imajtinchus payllataj sajra munayninwan atipachikorqa, Diostataj mana kasukorqachu. Payqa yuyan noqanchejpis pay jinallataj ruwananchejta. Satanasqa yuyallarqataj Diospa mana pantaj Wawanpis juchaman tanqasqa kaspa Diosta wasanchananta (Mat. 4:8, 9). Chay nisqantaj llulla. Imajtinchus Pablo nisqanman jina runasqa kallpayoj kanchej sajra munayninchejta atipanapaj. Pablo nerqa: “Tukuy imapaj kallpayoj kani, Dios atiyta qowasqanrayku”, nispa (Fili. 4:13).

5. ¿Imaynapí yachanchej Jehová sajra munayninchejta atipananchejta yachasqanta?

⁵ Jehovaqa mana Satanás jinachu. Payqa sutʼita yachan sajra munayninchejta atipayta atisqanchejta. ¿Imajtín chayta ninchej? Imajtinchus Jehovaqa nerqaña payta yupaychaj may chhika runas manchay ñakʼariymanta llojsimunankuta. Jehovaqa mana llullakunchu. Payqa niwanchej mana uj chhikallachu, manaqa may chhika runas paraisoman “yuraj jatun ropasniyoj” yaykunankuta. Chayqa niyta munan Jehovaj ñaupaqenpi llimphupaj qhawasqa kanankuta (Apo. 7:9, 13, 14). Sutʼita reparanchej Jehovaqa sajra munayninchejta atipanapaj kallpayoj kasqanchejta yachasqanta.

6, 7. ¿Imatá Satanás yuyananchejta munallantaj?

⁶ Satanasqa munallantaj yuyananchejta, sajra imasta munapayasqanchejrayku Jehovaj ñaupaqenpi niña allinpajchu qhawasqa kananchejta, nitaj wiñay kausaytapis japʼiyta atinanchejta. Chayta ninanpajqa nillataj uyan kanchu. Imajtinchus payqa ni jaykʼaj Jehovaj ñaupaqenpi allinpaj qhawasqa kayta atenqachu, nitaj wiñaypaj kausaytapis. Payqa juzgasqaña, nikunñataj imachus paywan kananta (Gén. 3:15; Apo. 20:10). Noqanchejtajrí wiñay kausayta suyakushanchej. Chayrayku Satanasqa mayta envidiakuwanchej, munantaj pay jina mana suyakuyniyoj kananchejta. Bibliatajrí niwanchej Jehovaqa ñaupaqenpi allinpaj qhawasqa kananchejpaj, wiñay kausaytataj japʼinanchejpaj yanapayta munawasqanchejta. Jehovaqa “mana munanchu ni pi chinkachisqa kananta. Astawanqa munan tukuy arrepientekunankuta” (2 Ped. 3:9). Chayrayku mana Satanás jinachu ni ima suyakuyniyoj kanchej.

⁷ Yachakunchej jina Satanasqa munan yuyananchejta sajra munayninchejta atipanapaj mana kallpayoj kasqanchejta, chay sajra munayninchejraykutaj Jehovaj ñaupaqenpi mana allinpaj qhawasqa kananchejta. Amapuni chayta qonqanachu. Chayta yachayqa yanapawasun sajra munayninchejta atipanallapajpuni. Amapuni saqenachu Satanás gustonwan llojsinanta (1 Ped. 5:8, 9).

PANTAJ RUNAS KASQANCHEJRAYKU, ¿IMAYNATAJ SIENTEKUSUNMAN?

8. ¿Imataj yuyachillawasunmantaj sajra munayninchejta atipanapaj mana kallpanchej kasqanta, Jehovaj ñaupaqenpitaj mana allinpaj qhawasqa kayta atinanchejta? (Salmo 51:5; “Mana qonqanapaj” nisqatawan qhawariy).

⁸ Satanasmanta nisqa waj ima yuyachillawasunmantaj sajra munayninchejta atipanapaj mana kallpayojchu kasqanchejta, Jehovaj ñaupaqenpitaj mana allinpajchu qhawasqa kasqanchejta. ¿Imataj chay kanman? Ñaupa tatasninchej Adanmanta, Evamantawan japʼisqanchej jucha (Job 14:4; Salmo 51:5 leey).a

9, 10. 1) ¿Imaynataj Adanwan Evawan kasharqanku juchallikusqankurayku? (Dibujotawan qhawariy). 2) ¿Imaynataj sientekunchej juchata herenciata jina japʼisqanchejrayku?

⁹ Tʼukurina Adanwan Evawan juchallikuytawan pantaj runasman tukuspa imaynachus sientekusqankupi. Paykunaqa Jehovata mana kasukuytawan pakaykukorqanku, niña qʼalaschu kanankupajtaj tapaykukorqanku. ¿Imajtintaj chayta ruwarqanku? Perspicacia para comprender las Escrituras libro nin: “Paykunaqa juchallikusqankurayku llakikorqanku, manchikorqanku, pʼenqakorqanku, sonqonkutaj mayta juchacharqa”. Pantaj runa kasqankoqa llavewan sumaj wisqʼasqa wasi jina karqa, imaynachus sientekusqankutaj chay wasej cuartosnin jina karqa. Adanwan Evawanqa chay cuartosllaman yaykuyta aterqanku, manataj chay wasimanta llojsiyta aterqankuchu. Pantaykusqankurayku chay llavesqa wasipi jina kasharqanku, ni mayman llojsiyta atispa.

¹⁰ Noqanchejqa mana Adanwan Evawan jina wisqʼasqapunichu kashanchej. Jesús wañusqanrayku juchasninchejmanta perdonta tariyta atinchej, llimphu sonqoyojtaj kayta atinchej (1 Cor. 6:11). Jinapis juchata herenciata jina japʼisqanchejrayku sonqonchej juchachawasunman, llakikusunman, manchikusunman, pʼenqakusunman ima. Bibliaqa nin wañoyqa rey jina tukuyta kamachishawasqanchejta, “mana Adán jina juchallikojkunatapis” (Rom. 5:14). Jinapis ama yuyanachu allin kajta ruwanapaj mana kallpayojchu kasqanchejta, nitaj ni jaykʼaj Jehovaj ñaupaqenpi allinpaj qhawasqa kayta atinanchejta. ¿Imataj yanapawasunman mana ajina sientekunapaj?

11. Sajra munayninchejta mana atipayta atisqanchejta yuyajtinchej, ¿imaynatá Romanos 6:12 yanapawasunman?

¹¹ Wakin kutisqa pantaj runas kasqanchejrayku kay jinata yuyayta qallarisunman: “Mana sajra munayniyta atipayta atisajchu. Kallpay atipanaypaj mana kanchu”, nispa. Chay yuyayta umanchejmanta orqhonapuni. Bibliaqa nin cuerponchejpi “jucha kamachinanta” amaña saqenanchejta (Romanos 6:12 leey). Chayqa niyta munan sajra munayninchejta atipayta atisqanchejta (Gál. 5:16). Jehovaqa yachan juchaman tanqasqa kashajtinchej atipayta atinanchejta, chayrayku chayta niwanchej (Deu. 30:11-14; Rom. 6:6; 1 Tes. 4:3). Arí, sajra munayninchejta atipanapaj kallpanchej kanqapuni.

12. ¿Imatataj ruwananchej tiyan Jehová mana allinpajchu qhawanawanchejta yuyaspa, chanta imarayku?

¹² Wakin kutitaj pantaj runa kasqanchejrayku ichapis yuyayta qallarisunman: “Kay sajra imasta munapayasqayrayku niñachá Jehová allinpaj qhawawanmanchu”, nispa. Chay yuyaytapis umanchejmanta orqhonallanchejtaj tiyan. Bibliaqa niwanchej Jehovaqa pantaj runas kasqanchejta sumajta yachasqanta (Sal. 103:13, 14). Payqa noqanchejmanta ‘tukuy imata yachan’. Yachallantaj pantaj runa kasqanchejrayku sonqonchej sajra imasta ruwayman aysawasqanchejta (1 Juan 3:19, 20). Sajra munayninchejta atipanapaj kallpachakullasunpuni chayqa, Jehovaj ñaupaqenpi llimphus kasun. ¿Imaraykú chaymanta mana iskayrayasunmanchu?

13, 14. Sajra imasta munapayajtinchej, ¿manañachu Jehová allinpaj qhawawanchej?

¹³ Bibliaqa yachachiwanchej sajra imasta munapayaywan, chayta ruwaywan mana kikinchu kasqanta. Wakin kutisqa sajra imasta munapayasunmanpuni. Jinapis kallpachakuyta atinchej mana chay munayninchejman jina ruwanapaj. Corinto llajtayojkunamanta wakenqa niraj cristianos kashaspa qharipura puñuykoj kanku. Chayrayku apóstol Pablo nerqa: “Qankunamanta wakenqa ajina karqankichej”, nispa. Cristianosña kajtinku, ¿manañachu chay sajra munayninku rikhurimoj? Chay jina sajra munapayaykunaqa mana chinkasqatapuni chinkayta atillanchu. Chayrayku nichá qonqasqatapuni qonqayta aterqankuchu. Jinapis mana chay sajra munayninkuwan atipachikorqankuchu. Mana chay munayninkuman jina ruwasqankuraykutaj “llimphuchasqaña” karqanku, Jehovaj ñaupaqenpitaj allinpaj qhawasqaña karqanku (1 Cor. 6:9-11). Noqanchejwanpis kikillantaj kanman.

¹⁴ Ima sajra munayninchejtapis atipayta atisunmanpuni. Chay sajra munayninchej mana chinkasqatapunichu chinkan chaypis, kallpachakuyta atinchej mana atipachikunapaj, mana “aychanchejpa munayninta” ruwanapaj, nitaj “yuyayninchejman jina” purinapaj (Efe. 2:3). Chaypaj, ¿imataj yanapawasunman?

¿IMAYNATÁ ATIPASUNMAN?

15. Sajra munayninchejta atipayta munanchej chay, ¿imamantá concientes kananchej tiyan?

¹⁵ Sichus sajra munayninchejta atipayta munanchej chayqa, concientes kananchej tiyan imachus debilidadninchej kasqanmanta. Ama “pantasqa yuyaykunawan” chʼaukiyachikunachu (Sant. 1:22). Ichapis wakenqa ninkuman: “Mana noqaqa wajkuna jinapunichu tomani”, nispa. Wakintaj ninkuman: “Warmiychus astawan munakuwanman chayqa mana pornografiata qhawayta munaymanchu”, nispa. Ajinata yuyajkunaqa paykunallataj engañakushanku, aswan faciltataj juchaman urmankuman. Amapuni sajra imasta ruwayta munasqanchejmanta wajkunata tumpanachu. Sapa ujninchej juchayoj kanchej imata ruwasqanchejmantapis (Gál. 6:7).

16. ¿Imatá ruwasunman juchaman mana facilta urmanapaj?

¹⁶ Imachus debilidadninchej kasqanmanta concientes kaspaña, kallpachakunanchej tiyan mana chayman urmanapaj (1 Cor. 9:26, 27; 1 Tes. 4:4; 1 Ped. 1:15, 16). Chayrayku yachananchej tiyan imaschus aswan facilta urmachiyta atiwasqanchejta chayri ima horaschus aswan facilta urmayta atisqanchejta. Ichapis tutan chayri saykʼusqa kashajtinchej aswan facilta urmasunman. Ñaupajmantaña wakichikuna ajinapi rikukuspa imatachus ruwananchejta. Ajinata wakichikusun chayqa mana juchaman urmallasunchu.

17. ¿Imatá Josemanta yachakunchej? (Génesis 39:7-9; fotostawan qhawariy).

¹⁷ Josemanta parlarina. Potifarpa warmin paywan puñuykuyta munajtin, Joseqa chay rato mana ni uj chhikanta piensarispa “mana” nerqa (Génesis 39:7-9 leey). ¿Imatá chaypi reparanchej? Payqa niraj chay warmi parlapayashajtin, ñaupajmantaña sutʼita yacharqa ni pejpa warminwan puñuykunan kasqanta. ¿Imatá Josemanta yachakusunman? Niraj juchaman tanqasqa kashajtinchej, mana juchaman urmanapaj ñaupajmantaña wakichikuna. Ajinamanta juchaman tanqasqa kashajtinchej yachasunña imatachus ruwananchejta, faciltataj qhesachayta atisun.

“ALLINTA QHAWARIKULLAYCHEJPUNI”

18. ¿Imatawantaj ruwasunman sajra munayninchejta atipanapaj? (2 Corintios 13:5).

¹⁸ Sajra munayninchejta atipanapajqa, sapa kuti ‘allinta qhawarikunanchej’ tiyan (2 Corintios 13:5 leey). Chaypi reparasun yuyasqanchejta, ruwasqanchejta cambianachus manachus kasqanta. Juchaman tanqasqa kaspa mana urmarqanchejchu chay, kayta tapurikuna: “¿Mashkha unaypitaj qhesacharqani? Mana chay ratochu qhesacharqanchej chayqa ama desanimakunachu. Qhepan kutipi chay rato qhesachanapaj kallpachakuna. Kay tapuykunapi piensarisunman: ¿Atiymanchu sajra yuyaykunata aswan rato umaymanta orqhoyta? ¿Imaswanchus kusirikusqaychu mana yanapashawanman sajra imasta qhesachanaypaj? Millay imas rikhuriwajtin, ¿chay ratochu waj ladota qhawarini? ¿Sutʼitachu yachani Jehovaj kamachiykunasninta kasukuy allinniypajpuni kasqanta, wakin kutis sajra munayniyta atipanaypaj mayta kallpachakunay kajtinpis?” (Sal. 101:3).

19. ¿Imajtintaj juchʼuy imaspi allinta ajllananchej tiyan?

¹⁹ Biblia nillantaj: “Runaj sonqonqa imamanta nisqapis aswan chʼauka, apurayllata imatapis munan”, nispa (Jer. 17:9). Jesustaj nerqa: “Runaspa sonqonmantaqa llojsimun sajra yuyaykuna”, nispa (Mat. 15:19). Sonqonchejqa yuyachiwasunman wakin sajra imasta ruway allillan kasqanta. Chayrayku amapuni sonqonchejwan chʼaukiyachikunachu. Pornografiata qhawayta saqejkunaqa, tiempo pasasqanman jina ichapis yuyankuman mana qʼala runas rikhurimojtin, aychaj sajra munayninta rijchʼarichej fotosta qhaway allillan kasqanta. Chayri ichapis kay jinata yuyankuman: “Khuchichakuy imasqa yuyaynillaypi, chaytaqa mana ruwanichu. ¿Ima juchataj kanman chayri?”. Ajinata yuyaspaqa sonqonkuwan chʼaukiyachikushanku, ‘yuyashankutaj aychaj munayninta ruwayta’ (Rom. 13:14). ¿Imatá ruwasunman mana chaypi urmanapaj? Juchʼuy imaspi mana allinta ajllaspaqa jatuchaj imaspipis manallataj allinta ajllasunchu.b Chayrayku sajra yuyaykunata qhesachanapuni. Ajinamanta mana yuyasunchu wakin sajra imasta ruway allillan kasqanta.

20. 1) Paraisopi sajra munayninchejwan, ¿imataj kanqa? 2) Kay tiempopirí, ¿pitaj yanapawanchej sajra munayninchejta atipanapaj?

²⁰ Yachakunchej jina Jehovaqa kallpata qowanchej juchaman tanqasqa kashajtinchej mana urmanapaj. Chantapis Cristoj wañuyninrayku paraisopi wiñaypaj kausakuyta suyakushanchej. Chaypeqa manaña sajra munayninchejwan atipanakunachu kanqa. Chayrayku kusisqas Jehovata sirvisunchej. Chay día chayamunankamataj tukuy atisqanchejta kallpachakunallapuni juchaman mana urmanapaj. Ajinamanta Jehová bendeciwasun, sajra munayninchejtataj atipayta atisunchej.