INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
Watchtower
Quechua (Bolivia)
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONES
  • REUNIONES
  • w25 septiembre págs. 14-19
  • Wajkunata respetana

Kay videoqa mana kanchu.

Perdonariwayku, ima problemachá kan.

  • Wajkunata respetana
  • Torremanta Qhawaj Jehová Diospa Gobiernonmanta willashan (Congregacionpaj) 2025
  • Subtítulos
  • Kaykunapiwan tiyan
  • ¿IMA NIYTÁ MUNAN WAJKUNATA RESPETAY?
  • FAMILIANCHEJTA RESPETANA
  • HERMANOSNINCHEJTA RESPETANA
  • JEHOVATA MANA REJSEJKUNATA RESPETANA
  • ¿Imaraykutaj respeto chinkapushan?
    ¡Rijchʼariy! 2024
  • Qam, ¿wakkunata jatunpaqchu qhawanki?
    Torremanta Qhawaq Jehová Diospa Reinonmanta willachkan 2008
  • Jehová Diosta jatunpaj qhawana
    Diospa munakuyninpi kanallapuni
  • ¿Imaraykutaq kamachiqkunata jatunpaq qhawana?
    ‘Diospa munakuyninpi kallaychikpuni’
Astawan qhaway
Torremanta Qhawaj Jehová Diospa Gobiernonmanta willashan (Congregacionpaj) 2025
w25 septiembre págs. 14-19

38 YACHAQANA

120 TAKIY Jesús jina llampʼu sonqo kanachej

Wajkunata respetana

“Respetasqa kaypis aswan sumajraj qolqe metalmantapis qorimantapis” (PRO. 22:1).

TEMA

¿Imajtintaj wajkunata respetananchejpuni tiyan, chanta imaynatá chayta ruwasunman wakin kutis mana atikojtillanpis?

1. ¿Imajtintaj tukuypis respetasqa kayta munanchej? (Proverbios 22:1).

TUKUY runas necesitanchej respetasqa kayta. Chayrayku tukuy munanchej respetanawanchejta, respetawajtinchejtaj kusikunchej. Chayraykuchá Biblia nin: “Respetasqa kaypis aswan sumajraj qolqe metalmantapis qorimantapis”, nispa (Proverbios 22:1 leey).

2, 3. ¿Imajtintaj wakin kutis wajkunata respetayta mana atillasunmanchu, chanta imatá kay yachaqanapi qhawarisun?

2 Jinapis wakin kuteqa mana wajkunata respetayta atillasunmanchu. ¿Imajtin? Pantasqasninkuta rikusqanchejrayku, kay tiempopitaj manaña respeto kasqanrayku. Pero noqanchejqa wajkunata respetananchejpuni tiyan. Jehovaqa “tukuy laya runasta” jatunpaj qhawananchejta niwanchej, nisunman respetananchejta (1 Ped. 2:17).

3 Kay yachaqanapi qhawarisun imachus wajkunata respetay niyta munasqanta, chantá imaynatachus respetananchejta: 1) familianchejta, 2) hermanosninchejta, 3) Jehovata mana rejsejkunatapis. Qhawarillasuntaj wakin kutis mana atikojtillanpis, imaynatachus wajkunata respetanata.

¿IMA NIYTÁ MUNAN WAJKUNATA RESPETAY?

4. ¿Imataj niyta munan wajkunata respetay?

4 ¿Imataj niyta munan wajkunata respetay? Wakin parlaykunapi respetaywan, jatunpaj qhawaywan casi kikillan kanku. Respetayqa niyta munan imaynatachus wajkunata qhawasqanchej, wajkunata respetaspaqa noqanchejpaj may importante kasqankuta rikuchinchej, sumajta uyarispa, paykunawantaj kʼacha kaspa. Ajinata respetasqanchejta rikuchinchej kʼachas kasqankurayku, wakin imasta sumajta ruwasqankurayku chayri autoridadniyoj kasqankurayku. Jatunpaj qhawaytaj niyta munan imaynachus paykunawan kasqanchej. Wajkunata jatunpaj qhawaspaqa mana kʼumuykachachinchejchu, ruwasqanchejwantaj valorasqanchejta rikuchinchej. Chaywanpis wajkunata sonqomantapacha jatunpaj qhawananchej tiyan, manataj simillamantachu (Mat. 15:8).

5. ¿Imaraykutaj wajkunata respetanchej?

5 Jehovaqa munan wajkunata respetananchejta. Payqa kamachiwanchej autoridadesta jatunpaj qhawananchejta (Rom. 13:1, 7). Jinapis ichá wakenqa ninkuman: “Noqaqa pichus respetawajllata respetani”, nispa. Ajinata yuyaytaj mana allinchu. Cristianosqa wajkunata respetanchej mana imatapis ruwasqankuraykuchu, manachayqa Jehovata munakusqanchejrayku, kusichiytataj munasqanchejrayku (Jos. 4:14; 1 Ped. 3:15).

6. Mana respetawanchejchu chaykunata, ¿respetayta atisunmanchu? (Dibujotawan qhawariy).

6 Ichapis kayta tapukusunman: “¿Atisunmanchu mana respetawanchej chaykunata respetayta?”, nispa. Arí, atisunmanpuni. Ñaupa tiempo Diospa kamachisnin chayta ruwarqanku. Rey Saulqa wawan Jonatanta wajkunaj ñaupaqenkupi kʼumuykachacherqa (1 Sam. 20:30-34). Jonatantaj tatanta respetallarqapuni, wañupunankamataj paywan khuska maqanakorqa (Éxo. 20:12; 2 Sam. 1:23). Kuraj sacerdote Elitaj mana allinta yachaspalla Anata nerqa machasqa kashasqanta (1 Sam. 1:12-14). Chaywanpis Eliraj mana allintachu ruwasharqa tata jina, kuraj kaj sacerdote jina wawasninta mana cheqanchaspa. Jinapis Anaqa respetowan kuticherqa (1 Sam. 1:15-18; 2:22-24). Atenasmanta wakin runastaj Pablota insultarqanku “chʼajwaku” nispa (Hech. 17:18). Pablotaj paykunata respetollawanpuni parlapayarqa (Hech. 17:22). Chaypi reparanchej Jehovata tukuy sonqo munakusqanchejrayku, nitaj llakichiyta munasqanchejrayku wajkunata respetayta atisqanchejta, wakin kutis mana atinapaj jinallachu kajtinpis. Kunan qhawarina pikunatachus respetananchej kasqanta, chantá imaraykuchus.

Jonatanwan, Saulwan, israelita soldadoswan maqanakupi kashanku, espadasniyoj, lanzasniyoj, escudosniyoj ima.

Rey Saulqa wawan Jonatanta kʼumuykachacherqa, Jonatantaj payta yanapallarqapuni (6 parrafota qhawariy).


FAMILIANCHEJTA RESPETANA

7. ¿Imastaj mana saqewasunmanchu familiapi respetanakunanchejta?

7 ¿Imajtín mana atikullanchu? Familianchejwanpuni tukuy imata ruwasqanchejrayku sumajta rejsinakunchej, allin imasta ruwasqanchejta, pantasqasninchejtapis sumajta yachanakunchej. Chanta ichá familianchejmanta mayqellanpis llakisqalla kanman chayri onqosqa kasqanrayku mana cuidayta atillasunmanchu. Wakintaj ruwasqankuwan, parlasqankuwan sonqonchejta nanachiwasunman. Wakin familiastaj mana respetanakusqankurayku alqowan misiwan jina kausanku. Chayrayku familia ukhupi mana allin kausay kanchu. Mana respeto kasqanqa artritis onqoy jina kanman. Chay onqoyniyoj kajkunaqa cuerponkumanta wakin imasta mana kuyuykachachiyta atillankuchu mayta nanasqanrayku. Ajinallatataj familiapi respeto mana kajtenqa tukuyninku sufrinku, nitaj allinta kausakuyta atillankuchu. Jinapis artritis onqoypajqa mana jampi kanchu, respeto mana kajtintaj jampi tiyan.

8. ¿Imajtín familiapi respetanakunanchejpuni tiyan? (1 Timoteo 5:4, 8).

8 ¿Imajtín respetananchejpuni tiyan? (1 Timoteo 5:4, 8 leey). Pabloqa ñaupaj kaj cartanpi Timoteoman nerqa, purajmanta cuidanakunankupaj imastachus familia ukhupi ruwananku kasqanta. Chantapis nillarqataj mana obligasqa jinallachu respetanakunankuta, manachayqa “Diosta tukuy sonqo yupaychasqankuta” rikuchinankupaj. Arí, familianchejta jatunpaj qhawanchej Jehovata munakusqanchejrayku, paytataj yupaychasqanchejrayku. Familiataqa Jehová rikhuricherqa (Efe. 3:14, 15). Chayrayku familianchejta jatunpaj qhawaspaqa, Jehovata jatunchashanchej. Chayrayku familia ukhupi respetanakunanchejpuni tiyan.

9. ¿Imaynatá qhariwarmis purajmanta respetanakunkuman? (Fotostawan qhawariy).

9 ¿Imaynatá respetasunman? Warminta respetaj qosaqa runas chaupipi, sapallanku kashajtinkupis warminta valorasqanta rikuchin (Pro. 31:28; 1 Ped. 3:7). Chantapis ni jaykʼaj maqanchu, nitaj kʼumuykachachinchu. Argentinamanta Ariela sutiyoj hermano nin: “Señoray onqosqa kasqanrayku wakin kutisqa sonqoyta nanachinawanpaj jina imatapis niwan. Chay kutispi yuyarikuni mana piensarispalla chayta niwasqanta, nitaj munasqanraykupunichu. Wakin kutis yawarniy tʼimpurejtin 1 Corintios 13:5 versiculopi piensarini, chaytaj yanapawan respetowan, kʼachallamanta kutichinaypaj”, nispa (Pro. 19:11). Qosanta jatunpaj qhawaj warmitaj qosanmanta allintapuni parlan (Efe. 5:33). Mana pʼenqaypi rikhurichinanpaj jina imatapis ninchu, nitaj chansapi jinalla imatapis nirpanchu, mana insultanchu, nitaj insultananpaj sutista churanchu. Chaytachus ruwanman chayqa niña qhariwarmi jina allintachu kausankuman (Pro. 14:1). Italiamanta uj hermanaj qosan llakisqalla kayta yachan. Chay hermana nin: “Wakin kuti yuyani qosayqa imamantapis anchata llakikusqanta. Ñaupajtaqa mana respetajchu kani, imatapis nirpallaj kani, uyaytapis uj jinayachej kani. Kunantaj reparakuni wajkunata respetajkunawan kasqayrayku, noqapis qosayta astawan respetasqayta”, nispa.

Fotos: Uj qhariwarmi respetanakushanku. 1) Qosaqa kʼachamanta warminwan parlarishan khuska waykʼushaspa. 2) Warmintaj qosanta alabarishan, qosantaj uj machitu hermanoman mikhunata jaywarishan.

Familianchejta respetaspaqa, familiata rikhurichej Jehová Diosninchejta jatunchashanchej (9 parrafota qhawariy).


10. ¿Imaynatá jóvenes tatasninkuta respetankuman?

10 Jóvenes, tatasniykichejta kasukuychej, respetowantaj parlaychej (Efe. 6:1-3; Éxo. 21:17). Machuyapusqankuman jina ichapis necesitanqanku astawan cuidanaykichejta. Chayrayku tukuy atisqaykichejta kallpachakuychej sumajta cuidanaykichejpaj. María sutiyoj hermananchejmanta parlarina. Tatanqa mana testigochu, onqoykojtintaj pay cuidanan karqa, jinapis tatanqa uma nanay karqa. María nin: “Jehovamanta yanapata mañakorqani tatayta respetanaypaj, ruwasqaywantaj respetasqayta rikuchinaypaj. Nikoj kani: ‘Sichus Jehová niwan tatasniyta respetanayta chayqa, payllataj yanapawanqa respetanaypaj’, nispa. Tiempowan repararqani tatayta respetanaypuni kasqanta pay noqawan mana kʼachachu kajtinpis”, nispa. Mana atinapaj jinallachu kajtinpis familianchejta respetasunpuni chayqa, Jehovata respetashanchej, paymin familiataqa rikhuricherqa.

HERMANOSNINCHEJTA RESPETANA

11. ¿Imajtintaj wakin kutis hermanosninchejta mana respetayta atillasunmanchu?

11 ¿Imajtín mana atikullanchu? Tukuy hermanosninchej Bibliaj nisqanman jina ruwanankupaj kallpachakunku. Jinapis wakin kuteqa ichapis mana kʼachaschu noqanchejwan kankuman, malta noqanchejmanta piensankuman chayri phiñachiwasunman. Paykuna ‘contranchejpi imata ruwajtinkutaj’, ichapis mana atillasunmanchu paykunata siga respetayta (Col. 3:13). ¿Imataj respetanapaj yanapawasunman?

12. ¿Imajtintaj hermanosninchejta respetananchejpuni tiyan? (2 Pedro 2:9-12).

12 ¿Imajtín respetananchejpuni tiyan? (2 Pedro 2:9-12 leey). Pedroqa iskay kaj cartanpi nerqa wakin cristianosqa “Dios jatunchan chaykunamanta”, nisunman ancianosmanta sajrata rimashasqankuta. Chayta rikuspa, ¿imatá ángeles ruwarqanku? Pedro nerqa Jehová Diosta jatunpaj qhawasqankurayku mana ima sajratapis, chay mana respetoyoj machu machu runaspa contranta parlasqankuta. Ángeles ajina kasqankutaj tʼukunapaj jina. Paykuna mana pantajtinkupis allinta qhawarikorqanku mana ima sajratapis parlanankupaj. Manaqa Jehovaj makinman saqeporqanku pay juzgananpaj, kʼaminanpajtaj (Rom. 14:10-12; Jud. 9). Angelesmantaqa mayta yachakusunman. Sichus qhatiykachawanchej chaykunatapis ángeles jina respetanchej chayqa, astawanraj hermanosninchejtaqa. Chayrayku noqanchejraj “wajkunata respetaypi ñaupajpi” kananchej tiyan (Rom. 12:10). Ajinamanta Jehovata respetashanchej.

13, 14. ¿Imaynasmantataj hermanosta respetasqanchejta rikuchinchej? (Fotostawan qhawariy).

13 ¿Imaynatá respetasunman? Ancianos, munakuywanpuni yachachiychej (File. 8, 9). Pitapis cheqanchanaykichej kajtin, ama phiñakuyniykichejwan atipachikuychejchu, kʼachamantapuni yuyaychariychej. Hermanas, ama cuento qʼepis kaychejchu, nitaj qhasimanta tumpajkunapis, ajinamanta congregacionpi respeto kanallanpajpuni yanapakunkichej (Tito 2:3-5). Tukuyninchejpis ancianosta respetasqanchejta rikuchisunman. ¿Imaynamanta? Paykunata kasukuna, maytataj agradecekuna reunionesta ruwasqankumanta, predicacionta wakichisqankumanta, ‘wistʼuykojkunatataj’ yanapasqankumanta (Gál. 6:1; 1 Tim. 5:17).

14 Rocío sutiyoj hermananchejqa uj anciano yuyaycharisqanta mana japʼikuyta atillarqachu, pay nin: “Yuyarqani mana kʼachallamantachu yuyaychariwasqanta. Wasipeqa contranta parlaj kani. Mana reparachikuyta munajtiypis, ukhuypeqa yuyaj kani mana allinniyta munaspachu yuyaychawasqanta, nitaj chay yuyaychawasqanta kasukuyta munarqanichu”, nispa. ¿Imataj yanaparqa? Pay nin: “1 Tesalonicenses 5:12, 13 versiculosta leererqani, reparakorqanitaj hermanota mana respetashasqayta. Chayrayku sonqoy juchachawarqa. Jehovamanta mañakorqani, publicacionesninchejpitaj yanapata maskʼarqani yuyayniyta cambianaypaj. Tiempowan reparakorqani noqalla jatunchakushasqayta, nitaj hermanochu pantashasqanta. Kunanqa allintaña entiendeni wajkunata respetanaypajqa kʼumuykukoj sonqo kanay kasqanta. Ajina kanaypaj kallpachakunallaypuni kajtinpis, Jehová yachan kallpachakushasqayta, chayrayku niña sonqoy juchachawanchu”.

Fotos: Uj kuraj hermanita Biblianta leerishaspa piensarishan ashkha imaynasmanta ancianos yanapakusqankuta. 1) Uj anciano congregacionpi discursota qoshan. 2) Chay hermanollataj silla de ruedaspi uj hermanitota yanaparishan. 3) Kikin hermanollataj Tantakuna Wasi jawapi ritʼita paleashan.

Tukuypis ancianosta respetasunman paykunata kasukuspa, ruwasqankumantataj mayta agradecekuspa (13, 14 parrafosta qhawariy).


JEHOVATA MANA REJSEJKUNATA RESPETANA

15. ¿Imajtintaj wakin kuti Jehovata mana rejsejkunata mana respetayta atillasunmanchu?

15 ¿Imajtín mana atikullanchu? Predicacionpi tinkunchej chay runasmanta wakenqa mana Diosmanta, ni Bibliamantapis yachayta munankuchu (Efe. 4:18). Wakintaj mana uyariyta munawanchejchu juchʼuymantapacha waj creenciasniyoj kasqankurayku. Chantapis ichá jefenchej chayri profesorninchej ancha sajras kankuman chayri trabajomanta, colegiomanta compañerosninchej mana kʼachaschu noqanchejwan kankuman. Chayrayku ichapis pisimanta pisi niña paykunata respetayta atisunmanchu, niñataj kʼachaschu paykunawan kasunman.

16. ¿Imajtintaj Jehovata manaraj rejsejkunata respetananchejpuni tiyan? (1 Pedro 2:12; 3:15).

16 ¿Imajtín respetananchejpuni tiyan? Jehovaqa payta mana rejsejkunata respetasqanchejtachus manachus qhawamushan, chayta amapuni qonqakunachu. Apóstol Pedro cristianosta yuyaricherqa allinta ruwasqankuta rikuspa, wakin runas ‘Diosta jatunchanankuta’. Chayrayku paykunata yuyaycharqa creeyninkumanta sutʼinchananku kajtin, ‘llampʼu sonqowanpuni’ chayta ruwanankuta, “sonqomantapacha respetaspa” (1 Pedro 2:12; 3:15 leey). Chayrayku creeyninkumanta juezpa ñaupaqenpi chayri wajkunaj ñaupaqenpi sutʼinchashajtinku, respetowanpuni parlananku karqa, Diospis paykunawan khuska kashanman jina. Jehovaqa parlasqanchejta uyarishan, rikumushantaj. Chayrayku Jehovata mana rejsejkunata respetananchejpuni tiyan.

17. ¿Imaynatá mana testigo kajkunata respetasqanchejta rikuchinchej?

17 ¿Imaynatá respetasunman? Predicacionpi ni jaykʼaj runasta yuyachinanchejchu tiyan Bibliamanta pisillata yachasqankuta, noqanchejtaj astawan yachasqanchejta. Astawanpis yuyarikuna Diospajqa may valorniyoj kasqankuta, noqanchejmanta aswan kurajta jinataj qhawana (Ageo 2:7; Fili. 2:3). Creenciasninchejrayku pipis insultawanchej chaytaj ama kikillanwantaj kutichikunachu. Chayrayku ni jaykʼaj vivochakuyta munaspa imatapis nerqonachu insultanapaj jina (1 Ped. 2:23). Sichus imatapis nirpanchej chayqa, chay ratopacha disculpakuna. Trabajopirí, ¿imaynatá wajkunata respetasunman? Kʼuchi kʼuchilla trabajaspa, compañerosninchejpa, jefenchejpa allin ruwasqasninkutapuni qhawaspa, nitaj pantasqankutachu (Tito 2:9, 10). Chantapis trabajonchejpi concientes kananchej tiyan, tukuy sonqotaj trabajananchej tiyan. Chaywanqa ichapis mana tukuytapunichu kusichiyta atisun, jinapis Jehová Diosninchejta kusichisunpuni (Col. 3:22, 23).

18. ¿Imajtintaj wajkunata respetananchejpuni tiyan?

18 Kay yachaqanapi yachakunchej imajtinchus wajkunata respetananchejpuni kasqanta. Familianchejta respetaspaqa, familiata rikhurichej Jehová Diosta jatunchashanchej. Hermanosninchejta respetaspapis Tatanchej Jehovata jatunchashanchej. Mana testigo kajkunata respetaspataj, Jatun Diosninchej Jehovata jatunchanankupaj yanapakushanchej. Wajkuna mana respetawajtinchejpis, noqanchej paykunata respetananchejpuni tiyan, Jehovataj bendeciwasun. Pay niwanchej: “Noqaqa jatunchawajkunata jatunchasaj”, nispa (1 Sam. 2:30).

YUYARIKUNAPAJ

  • ¿Imaynatá familianchejmanta kajkunata respetasunman?

  • ¿Imaynatá hermanosninchejta respetasunman?

  • ¿Imaynatá Jehovata mana rejsejkunata respetasunman?

129 TAKIY Sinchʼita sayanallapuni

a Wakin sutisqa cambiakun.

    Quechuapi publicaciones (2004-2026)
    Wisqʼanapaj
    Yaykunapaj
    • Quechua (Bolivia)
    • Wajman apachinapaj
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Condiciones de uso
    • Política de privacidad
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Yaykunapaj
    Wajman apachinapaj