INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
Watchtower
Quechua (Bolivia)
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONES
  • REUNIONES
  • mwbr20 mayo págs. 1-8
  • Cristiano Kausayninchej tantakuypaj referencias

Kay videoqa mana kanchu.

Perdonariwayku, ima problemachá kan.

  • Cristiano Kausayninchej tantakuypaj referencias
  • Cristiano Kausayninchej tantakuypaj referencias (2020)
  • Subtítulos
  • 4-10 DE MAYO
  • 11-17 DE MAYO
  • 18-24 DE MAYO
  • 25-31 DE MAYO
Cristiano Kausayninchej tantakuypaj referencias (2020)
mwbr20 mayo págs. 1-8

Cristiano Kausayninchej tantakuypaj referencias

4-10 DE MAYO

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA | GÉNESIS 36, 37

“Josej hermanosnenqa paymanta envidiakorqanku”

(Génesis 37:3, 4) Israelqa José churinta astawan munakoj tukuy wawasninmanta nisqaqa, imaraykuchus chay wawanta rejserqa machuyaynimpi. Chayrayku uj kʼacha pʼachata ruwaporqa. 4 Chaymanta wawqesnenqa reparakorqanku payllata astawan munakusqanta paykunamanta nisqaqa; ajinamanta Joseta chejnikuyta qallarerqanku, ni napaykullajpischu kanku.

w14 1/8 pág. 12 párrs. 3, 4

‘Uyariwaychej mosqokusqayta willasqaykichej’

Biblia nin: “[Hermanosnenqa] reparakorqanku payllata astawan munakusqanta paykunamanta nisqaqa; ajinamanta Joseta chejnikuyta qallarerqanku, ni napaykullajpischu kanku”, nispa (Génesis 37:4). Envidiakunankupaj jina kajtinpis, chay sajra sonqonkuwan mana atipachikunankuchu karqa (Proverbios 14:30; 27:4). ¿Maykʼajllapis ajinapi rikukorqankichu? Ichá wakin kuteqa imatachus qan munasharqanki chaytapuni waj runaman qopojtinku, ¿envidiakorqankichu? Ajina kajtenqa, Josej hermanosninmanta yuyarikuy. Paykunaqa envidiawan apachikusqankurayku sajra kajta ruwarqanku, aswan qhepamantaj pesachikorqanku. Chay ruwasqankoqa cristianosman yuyarichiwanchej kusikojkunawan kusikunanchejqa aswan allin kasqanta (Romanos 12:15).

Joseqa hermanosnin chejnikusqankuta yacharqa. Chayrayku ichá paykunamanta chay pʼachanta pakayta munanman karqa. Jinapis payqa tatanta kusichiyta munaspa, mana pakarqachu. Imajtinchus tatanqa chay pʼachata regalarqa munakusqanrayku, allinpaj qhawasqanrayku ima. Paymanta mayta yachakusunman. Diosqa tukuyta allinpaj qhawan chaypis, kamachisninta astawan munakuywan qhawan. Munantaj kay sajra pachaj ruwaykunasninmanta tʼaqasqa kanankuta. Cheqa cristianospa kʼacha kausayninkoqa, Josejpa kʼacha pʼachan jina. Nisunman kausayninkoqa mana sajra runaspa kausaynin jinachu kasqanta. Chayrayku wakin kutisqa ashkha runas paykunamanta envidiakunku, chejnikunkutaj (1 Pedro 4:4). José imaynatachá pʼachanta mana pakarqachu, ajinallatataj cheqa cristianospis pichus kasqankuta mana pakankuchu (Lucas 11:33).

(Génesis 37:5-9) Está unido al siguiente versículo. 6 Uj kuti Joseqa imaynatachus mosqokusqanta wawqesninman willarqa, chaymantataj paykunaqa astawan chejnikorqanku, imaraykuchus nerqa: Uyariwaychej; imaynatachus mosqokusqayta willasqaykichej. 7 Kay jinata mosqokuni: Tukuyninchej campopi kashasqanchej, trigota qʼapi qʼapista wataraspa. Ujllata noqaj trigo watasqay cheqanta sayaykusqa. Qankunaj trigo watasqasniykichejtaj noqaypa kajman muyuykuspa, kʼumuykusqanku. 8 Chaymanta wawqesnenqa kuticherqanku: Já, kaywanqa niytachu munashawayku qan reyniyku kanaykita? Qanchu noqaykuta kamachiwasqayku? nispa. Chaymanta astawanqa payta chejnerqanku imatachus willasqanmantawan. 9 Aswan qhepaman José ujtawan mosqokullarqataj, chaymantataj wawqesninman willallarqataj: Uyariwaychej, kay jinatañataj mosqokuni: Intiwan killawan, chunka ujniyoj chʼaskaspiwan noqaman kʼumuykamushawasqanku, nispa.

(Génesis 37:11) Wawqesnenqa chaymanta astawan chhoqonakorqanku, tatantajrí anchata chay mosqokusqampi yuyasharqa.

w14 1/8 pág. 13 párrs. 2-4

‘Uyariwaychej mosqokusqayta willasqaykichej’

Jehovaqa, Joseman chay iskay mosqoykunawan rikuchisharqa imaschus aswan qhepaman kananta. Chaytataj rejsichinanta munarqa. Nisunman imaynatachá profetas aswan qhepaman Diospa nisqanta, juicionta ima willananku kasharqa, ajinallatataj Josepis ruwanan karqa.

Joseqa kʼachamanta hermanosninman kayta nerqa: “Uyariwaychej; imaynatachus mosqokusqayta”, nispa. Hermanosnintaj sutʼita yacharqanku imatachus niyta munasqanta, mayta phiñarikuspataj nerqanku: “Já, kaywanqa niytachu munashawayku qan reyniyku kanaykita? Qanchu noqaykuta kamachiwasqayku?”, nispa. Chayrayku Joseta astawanraj chejnikorqanku mosqokusqanrayku, willasqanrayku ima. Ujnin kaj mosqokusqanta willajtintaj, tatanqa kʼamiykorqa, nerqataj: “Imatataj niyta munanki chay mosqokusqaykiwanri? Noqawan, mamaykiwan, wawqesniykiwan imachu qanman kʼumuykuykuman kasqa?”, nispa. Jacobqa Josej mosqokusqanpi tʼukulla qhepakorqa. ¿Jehová Dioschu Josewan parlashanman karqa? (Génesis 37:5, 6, 8, 10, 11).

Diospa kamachisninmantaqa mana Josellachu Diosmanta willasqanrayku chejnichikorqa, qhatiykachachikorqa ima. Jehová Diospa aswan sumaj willajnenqa Jesús. Paytaj kamachisninman nerqa: “Noqatachus chejnikuywan qhatiykachawarqanku chayqa, qankunatapis chejnikuywan qhatiykachallasonqachejtaj”, nispa (Juan 15:20). Cristianosqa Josej creeyninmanta, mana manchikuspa willasqanmanta ima mayta yachakunkuman.

(Génesis 37:23, 24) Jinapi José paykunaman qayllaykojtin, wawqesnenqa kʼachitu pʼachanta lluchʼorqankupacha. 24 Japʼiytawantaj, paytaqa pujyuman choqaykorqanku. Chay pujyoqa chʼakilla karqa.

(Génesis 37:28) Madianmanta jamoj, chay qhatojkuna ismaelitas chaynejta jamusharqanku; jinataj Joseta pujyumanta aysarqoytawan, chay ismaelitasman vendeykorqanku iskay chunka qolqepi. Ajinamanta Josetaqa Egiptoman pusakaporqanku.

Sumaj yachachiykunata maskʼana

(Génesis 36:1) Kaykuna kanku Esauj miraynin, chaytaj Edom.

it-1-S pág. 735 párr. 8

Edom

(Puka), EDOMITAS.

Esautaqa Edom nillajtaj kanku uj puka mikhunarayku kuraj wawa kaspa japʼinanta venderpasqanrayku. Esauqa Jacobpa mellizon karqa (Gé 36:1; 25:29-34). Esauqa pukalitu nacekorqa (Gé 25:25). Aswan qhepaman pay, miraynin ima tiyakorqanku chay lugaresqa puka jallpʼasllataj karqa.

(Génesis 37:29-32) Rubén kutimuspa, pujyuta qhawaykuytawan mana tarerqachu Josetaqa, llakiywantaj pʼachasninta llikʼikorqa. 30 Maypichus wawqesnin kasharqanku, chayman kutispa, paykunaman nerqa: Waynaqa mana kanchu. Kunanqa imanasajtajri? nispa. 31 Está unido al siguiente versículo. 32 Chantá chay wawqesqa Josejpa pʼachanta qhechusqankuta uj maltón chivota ñakʼasqankoj yawarninman chhaporqanku; chaymantataj tatankuman apacherqanku ruwapusqan qhoysu pʼacha yawarchasqata, nerqankutaj: Kayta tariyku; qanqa allinta rejsiy, wawaykej pʼachanchus, manachus, chayta, nispa.

it-1-S pág. 618 párrs. 1, 2

Encargado

Uj ovejeroqa uj tropa ovejasta qhawananta nispa, leyman jina pay chay animalesmanta cargoyoj kananta nisharqa. Chay animalespa dueñonman nej mikhuchipunanta, manataj chinkachipunanta, manachayqa pay paganan karqa. Chaywanpis ley nisqanman jina, phiña animales japʼirpasqanmanta, ovejeroqa mana juchachasqachu kanan karqa. Phiña animalpuni japʼirpasqanta dueño creenanpaj, ovejeroqa animalpa imallantapis pruebata jina rikuchinan karqa. Dueñotaj chayta sumajta qhawaykurispa, ovejerota mana juchachananchu karqa.

Uj runa waj imasta pillamanpis qhawapunanpaj encargajtenqa kikillantataj ruwakoj. Familiapipis leyman jinaqa kuraj kaj wawa sullkʼa hermanosninmanta cargoyoj kaj. Chaytaj reparachiwanchej imaraykuchus Rubén kuraj wawa jina, llakikusqanta hermanosnin Joseta wañuchiyta munasqankuta yachaytawan. Génesis 37:18-30 nin: ‘Rubentajrí chayta uyarispa, wauqesninta jarkʼayta munasqanrayku nerqa: Ama wañuchinachu. Ama yawarnintaqa jichʼaychejchu. Rubenqa chayta nerqa Joseta librananrayku, chantá tatanpaman kachapunanpaj’, nispa. Rubenqa José chinkasqanta yachaytawan llakiywan ropasninta llikʼikorqa. Nerqataj: “Waynaqa mana kanchu. Kunanqa imanasajtajri?”, nispa. Rubenqa yacharqa José chinkasqanmanta pay juchayoj kananta. Chayrayku hermanosnenqa sumajta yuyaychakorqanku uj phiña animal hermanonkuta wañurpachisqanta ninankupaj. Chaypajtaj Josej ropanta uj chivoj yawarninman chhapuykorqanku; chaymantataj Jacob tatankuman aparqanku. Tatankutaj Rubenta mana juchacharqachu, imajtinchus Josej ropanta rikuspa yuyarqa uj phiña animalpuni wañurpachisqanta (Gé 37:31-33).

Bibliata leenapaj

(Génesis 36:1-19).

11-17 DE MAYO

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA | GÉNESIS 38, 39

“Jehovaqa ni jaykʼaj Joseta saqerparqachu”

(Génesis 39:1) Joseta Egiptoman apajtinku, uj egipcio Potifar nisqa payta rantikorqa ismaelitasmanta. Potifarqa karqa Egipto reypa guardianmanta kamachej, capitannintaj.

w14 1/11 pág. 12 párrs. 4, 5

Sajra kajta qhesacharqa

Ranqhajkunaqa Egiptoman chayaytawan Joseta Potifarman venderparqanku. Potifarqa Egipto reypa guardianmanta kamachej, capitannintaj karqa (Génesis 39:1). Joseta uj imata jinalla iskay kutikama venderpasqankoqa, maytachá kʼumuykachacherqa. Kunanqa ashkha tiendaspa chaupinta, dueñonpa qhepanta maypichus tiyakonqa chay wasiman rishan.

Chay waseqa ni tumpata rijchʼakunchu tatanpa wasinman. Joseqa familianwan khuska toldo wasispi wiñakorqa, uywasninku qhatirisqa uj lugarmanta waj lugarman ripuspa. Potifarpa wasintaj, Egiptopi qhapaj runaspa wasin jina karqa, kʼachitu, sumaj pintasqataj. Yachayniyoj runasqa ninku, Egiptopi tiyakoj runaspata kʼacha huertas tiyapusqanta. Chay huertaspitaj jatuchachaj sachʼas, yaku qochas ima kasqanta. Chay yaku qochaspitaj papiro plantas, loto tʼikas, waj plantaspiwan kasqanta. Wakin wasistaqa jatun huerta chaupipi ruwaj kanku. Chay wasistaqa jatuchachaj ventanasniyojta, kʼajamojtin wayrarikunapaj alto patasniyojta, dueñospaj, kamachispajtaj ashkha cuartosniyojta, mikhunankupajpis uj jatun salayojta jina ruwaj kanku.

(Génesis 39:11-14) Está unido al siguiente versículo. 12 Uj pʼunchay Joseqa wasiman yaykorqa, imachá ruwanasnin karqa, chayta ruwaj. Mana ima runapis chaynejpi kajta rikuspataj, warmeqa Joseta pʼachanmanta japʼiykorqa: Puñuna, nispa. Josetajrí chʼurkirakuspa, chay pʼachanta chay warmej makimpi saqerpariytawan, jawaman ayqerikaporqa. 13 Está unido al siguiente versículo. 14 Chay warmeqa makimpi pʼacha japʼirisqa rikukuspa, waj kamachisninta wajyarqa: Qankuna rikunkichej: Qosayqa kay hebreota pusamusqa noqanchejmanta alqochakunawanchejpaj. Noqa wasipi kashajtiy, yaykumun, noqawantaj puñuyta munan; chayrayku jatunmanta qhaparikorqani.

(Génesis 39:20, 21) Está unido al siguiente versículo. 21 Chantá Potifarqa Joseta japʼichiytawan, carcelman wisqʼacherqa, maypichus reypa presosnin kasharqanku, chayman. José carcelpi kashajtimpis, Tata Diosqa paywampuni karqa, tukuy imapi payta khuyaspa. Jinamanta Joseqa carcelta qhawajkunaj kurajninwanñataj munachikorqa.

w14 1/11 págs. 14, 15

Sajra kajta qhesacharqa

Yachayniyoj runas Egiptopi unay carcelkunata allaspa tarejtinkupis, pisillata yachakun imaynachus chay carcelkuna kasqankuta. Chay carcelkunaqa jallpʼa urapi sumaj ruwasqa karqanku, José chaypi kashaspa tuti laqhapichá kasharqa (Génesis 40:15). Chantapis Salmos libro nin: “Chakisninta cadenaswan wataykorqanku”, nispa (Salmo 105:17, 18). Wakin kutispi presostaqa makisninkuta tinkunaykuchispa cadenaswan wasanman wataykoj kanku, wakintataj kunkanmanta cadenaswan wataykoj kanku. Joseqa juchata mana ruwasqallanmanta maytachá ñakʼarisharqa. Mana chayllachu, Biblia nisqanman jina Joseqa unayta carcelpi wisqʼasqa karqa. Chantapis maykʼajchus llojsinanta mana yacharqachu, killasta, watasta chayllapipuni kakusharqa. ¿Imatá ruwanman karqa llakiyninwan mana atipachikunanpaj?

Bibliaqa Jehová Josewanpuni kasqanta nin. Arí, Diosqa payta mana qonqarparqachu, tukuy imapitaj khuyarqa (Génesis 39:20, 21). Jehovaqa kamachisninmanta khuyakonqapuni, chaytataj ni mayqen cárcel jarkʼayta atinchu (Romanos 8:38, 39). Tʼukuriy imaynatachus José llakiykunasninta Jehovaman willakushasqanta, tʼukurillaytaj imaynatachus “tukuy imapi sonqochaj Dios[...]” sonqochasqanta, sonqontapis tiyaykuchisqanta (2 Corintios 1:3, 4; Filipenses 4:6, 7). Chantapis Biblia nin jina Jehovaqa, Joseta yanaparqa carcelta qhawajkunaj kurajninkuwan munachikunanpaj.

(Génesis 39:20-23) Está unido al siguiente versículo. 21 Chantá Potifarqa Joseta japʼichiytawan, carcelman wisqʼacherqa, maypichus reypa presosnin kasharqanku, chayman. José carcelpi kashajtimpis, Tata Diosqa paywampuni karqa, tukuy imapi payta khuyaspa. Jinamanta Joseqa carcelta qhawajkunaj kurajninwanñataj munachikorqa. 22 Chayrayku chay runaqa Joseta churarqa carcelpi presosta qhawanampaj. Jinamanta payqa carcelpi tukuy imata sumajta kamacherqa, imaschus chay ukhupi ruwakoj, chaykunapi. 23 Chayrayku carcelta qhawaj runaqa mana imamanta dakojchu José cuentayoj kashajtin, imaraykuchus Tata Dios paywan kasharqa tukuy ima ruwasqasnimpi allin rinampaj.

w14 1/11 pág. 15 párr. 2

Sajra kajta qhesacharqa

Bibliaqa Jehová Josewanpuni kasqanta nin. Arí, Diosqa payta mana qonqarparqachu, tukuy imapitaj khuyarqa (Génesis 39:20, 21). Jehovaqa kamachisninmanta khuyakonqapuni, chaytataj ni mayqen cárcel jarkʼayta atinchu (Romanos 8:38, 39). Tʼukuriy imaynatachus José llakiykunasninta Jehovaman willakushasqanta, tʼukurillaytaj imaynatachus “tukuy imapi sonqochaj Dios[...]” sonqochasqanta, sonqontapis tiyaykuchisqanta (2 Corintios 1:3, 4; Filipenses 4:6, 7). Chantapis Biblia nin jina Jehovaqa, Joseta yanaparqa carcelta qhawajkunaj kurajninkuwan munachikunanpaj.

Sumaj yachachiykunata maskʼana

(Génesis 38:9, 10) Onanqa yacharqa wawqempa warminnejta nacekoj wawasnin nacejtenqa, mana paypatachu kanankuta. Chayrayku chay viudawan sapa kuti puñuykuspaqa, mujunta pampallaman suruchej, wawqempa miraynin ama paynejta kanampaj. 10 Chay jinata Onanpa ruwasqampis manallataj walejchu karqa Tata Diospa qhawaynimpi. Chayrayku paytapis Tata Diosqa wañuchillarqataj.

it-2-S pág. 550

Onan

(de una raíz que significa: “facultad generativa; energía dinámica”).

Onanqa Judajpa wawan karqa, mamantaj cananeo Sua nisqa runaj warmi wawan karqa (Gé 38:2-4; 1Cr 2:3). Onanpa kuraj hermanonqa Er karqa. Ertaqa Jehová Dios wañucherqa sinchʼi sajra runa kasqanrayku. Erqa mana wawasniyoj wañorqa. Chayrayku tatan Judaqa Onanman nerqa wañoj hermanonpa warminwan casarakunanta. Paykuna wawayoj kajtinkoqa mana paypatachu kanan karqa, manaqa hermanon Erpata. Ajinamanta kuraj wawa jina herenciata japʼinanpaj. Onanqa mana wawayoj kaspa, pay herenciawan qhepakunan karqa. Chayrayku Onanqa Tamarwan sapa kuti puñuykuspa “mujunta pampallaman suruchej”. Chayqa mana niyta munanchu Onan sajwakusqanta chayri masturbakusqanta. Imajtinchus Bibliaqa nin Tamarwan ‘sapa kuti puñuykuspa’, mujunta pampallaman suruchisqanta. Chaytaqa ruwanman karqa mana wawayoj kananpaj. Chayrayku Onanqa Tamarwan puñuykushajtin, yachashaspa mujunta pampallaman surucherqa. Onantaqa Jehová Dios wañucherqa tatanta mana kasukusqanrayku, munaynillanta maskʼasqanrayku, casado kausaytataj pisipaj qhawasqanrayku. Onanqa mana wawasniyojllataj wañorqa. Jehová Diosqa Onanta mana masturbakusqanraykuchu wañucherqa (Gé 38:6-10; 46:12; Nú 26:19).

(Génesis 38:15-18) Judaqa chay warmita rikuspa, yuyarqa uj phisu warmi kasqanta, imaraykuchus uyan qhatasqa karqa. 16 Ñanmanta ithirispa, chay warmiman qayllaykorqa parlapayaj, mana yachaspa ñojchʼan kasqanta, nerqataj: Munawajchu kunan chʼisi noqawan puñuyta? nispa. Chay warmitaj nerqa: Imatataj qowanki kunan chʼisi qanwan puñojtiyri? nispa. 17 Judá nerqa: Cabrasniymanta uj maltón chivota apachimusqayki, nispa. Warmitaj nerqa: Walejpacha, cheqatapuni apachimunawaykipajtaj uj señata saqeway imallatapis, nispa. 18 Judataj taporqa: Imatataj saqesqaykiri? nispa. Warmitaj nerqa: Saqeway anilloykita, chumpiykita, makiykipi kashan, chay tojnuykitawan, nispa. Judaqa chay tukuyta jaywarqa, jinaytawantaj paywan puñuykorqa. Jinamanta Tamarqa Judapaj wijsayoj rikhurerqa.

w04-S 15/1 pág. 30 párrs. 4, 5

Leejkunaj tapuyninku

Judaqa wawan Selata Tamarwan casarakunanpaj qonanta nerqa. Jinapis mana nisqanta juntʼaspa, mana allintachu ruwarqa. Chantapis Judaqa Tamar phisu warmi kasqanta yuyaspa paywan puñuykorqa. Chay ruwasqantaj Diospa contranpi kasharqa, imajtinchus casarasqa kajkunalla qhariwarmi jina puñuykuyta atinku (Génesis 2:24). Chaywanpis Judaqa mana phisu warmiwanchu puñuykorqa. Manaqa mana reparakuspalla Selaj cuentanmanta Tamarwan puñuykorqa, wawasniyojtaj karqa.

Tamartaj Judawan puñuykuspa mana juchachakusharqachu. Tamarpa gemelosnintaj mana phisu warmej wawasnin jinachu qhawasqa karqanku. Belenmanta Boaz moabita Rutwan casarakushajtin, Belenmanta kurajkunaqa Tamarpa wawan Perezmanta allinta parlarqanku. Nerqankutaj: “Tata Diosqa qosuchun kay warmipi ashkha wawasta. Chantá may chhika ayllusniyojtaj kay, Tamarpa churin [Pérez] jina, Judajta jinataj”, nispa (Rut 4:12). Perezqa Jesucristoj ñaupa tatallantaj karqa (Mateo 1:1-3; Lucas 3:23-33).

Bibliata leenapaj

(Génesis 38:1-19)

18-24 DE MAYO

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA | GÉNESIS 40, 41

“Jehová Diosqa Joseta librarqa”

(Génesis 41:9-13) Chaymantaña vinota jaywajkunaj kurajninku Faraonman nerqa: Ajá, kunan yuyarikuni imatachus mana allinta ruwasqaymanta. 10 Qan, Faraón, maypachachus kamachisniykej contranta phiñarikorqanki, tʼantata ruwajkunaj kurajnimpa contranta, noqaj contraytawan chaypacha, capitampa wasin carcelman wisqʼachiwarqayku. 11 Chaypacha paywan noqawan mosqokorqayku uj chʼisillapi, sapa ujniykoj mosqokusqaykutaj niyta munarqa imachus kanawaykuta. 12 Chayllapitaj karqa uj hebreo wayna; chay karqa capitampa kamachin. Payman willakorqayku mosqokusqasniykuta, paytaj sutʼinchawarqayku, niwarqaykutaj imaschus noqaykupaj kananta. 13 Kikintaj karqa imastachus niwasqaykuman jina. Noqa kay ruwanayman kutiykapuni, chay ujtaj sipisqa karqa.

w15 1/2 pág. 14 párrs. 4, 5

“Manachu Dios chaykunataqa sutʼinchan?”

Vinota ruwajkunata kamachej, Josemanta qonqapojtinpis Jehovaqa mana qonqaporqachu. Uj chʼisi Faraonqa iskay mosqoykunata mosqokusqa. Chay mosqoyninpi Faraonqa rikusqa, Nilo mayumanta qanchis sumachaj wira wakasta llojsimushajta, chaykunaj qhepantataj qanchis millay tullu wakasta. Chantá chay millay tullu wakasqa chay wira wakasta oqoykusqankuta. Qhepan mosqoyninpitaj rikusqa qanchis sumachaj trigo umasta uj wiñayllamanta wiñashasqanta. Chayllamantataj wiñasqanku qanchis chʼaki trigo umas, mayqenkunachus chay qanchis sumachaj trigo umasta mikhuykusqanku. Qʼayantintaj Faraonqa jinata mosqokusqanmanta may llakisqa kasharqa; chayrayku sutʼinchapunankupaj tukuy yatirista, yachayniyojkunatawan wajyachisqa. Chaywanpis ni mayqenninku sutʼinchayta atisqankuchu (Génesis 41:1-8). Ichá paykunaqa mana uj yuyayllaman chayayta aterqankuchu. Jinapis Faraonqa sonqo pʼakisqa qhepakorqa yachayta munaspa.

Vinota ruwajkunata kamachejqa, chaypacharaj Josemanta yuyarikorqa. Sonqon juchachasqanrayku Faraonman willarqa iskay wata ñaupajta uj joven, paypa mosqoyninta chantá tʼantata ruwajpa mosqoyninta allinta sutʼinchasqanta. Faraontaj Joseta wajyachimorqapacha (Génesis 41:9-13).

(Génesis 41:16) Josetaj nerqa: Chayqa mana noqamantachu; Dios atin sutʼinchapusuyta allinniykipaj, nispa.

(Génesis 41:29-32) Kay tukuynin Egipto jallpʼaspi qanchis watasta sumajta mikhuykuna poqonqanku. 30 Chantá qanchis watastaj sinchʼi yarqhay kanqa. Chayrayku ni pipis yuyarenqachu qanchis watasta sumajta mikhuy poqosqanta. Ajinata yarqhayqa tukuynin jallpʼaspi kʼatej nichenqa. 31 Yarqhayqa anchapuni kanqa, mana awantay atina; ñawpajta sumajta poqosqanqa qonqaypi qhepakonqa qʼara tʼojrapacha. 32 Qanqa iskay kutita kikillantapuni mosqokusqanki imaraykuchus Diosqa ruwanampuni kashan chayta, imatachus ruwayta munasqanman jina usqhayllata.

w15 1/2 pág. 14 párr. 7

“Manachu Dios chaykunataqa sutʼinchan?”

Jehovaqa llampʼu sonqosta, cheqan runastapis munakun. Chayrayku Josetapis sutʼinchananpaj yanaparqa, mayqentachus Egiptomanta yatiris, yachayniyojkunapis mana aterqankuchu. Joseqa, Faraonpa mosqoykunasnin ujlla kasqanta nerqa. Faraón iskay kutita mosqokusqantaj niyta munarqa “Diosqa ruwanampuni kashan chayta” juntʼananta. Chay wira wakas, sumachaj trigo umaspis niyta munarqa Egiptopi qanchis watasta sumajta mikhuykuna poqonanta. Tullu wakas, chʼaki trigo umastaj niyta munarqa qanchis watasta yarqhayñataj kananta. Yarqhayqa anchapuni kanan karqa mana awantay atina (Génesis 41:25-32).

(Génesis 41:38-40) Chantá Faraonqa nerqa: Waj runata tarisunmanchu kay runata jina Diospa espiritunniyojta? nispa. 39 Josemantaj nerqa: Mana pipis kanchu qan jina sumaj yuyayniyoj, yachayniyoj runa. Dios qanmanqa yachachisunki kay tukuy imas kananmanta. 40 Qanmin kamachinay wasipi imaschus ruwanamanta kamachiy ari, tukuy runastaj qampa kamachisqaykita kasusonqanku. Noqalla qanmanta aswan kuraj kasaj, imaraykuchus noqaqa rey kani.

w15 1/2 pág. 15 párr. 3

“Manachu Dios chaykunataqa sutʼinchan?”

Faraonqa parlasqanta juntʼarqa. Kamacherqataj Joseman sumaj lino pʼachasta churanankuta. Selloyoj anillonta makinmanta orqhokuspataj Josejpa makinman churaykorqa. Chantapis qorimanta ruwasqa walqata churaykorqa. Ujnin sumaj kaj carretanmantaj wichariykucherqa tukuy Egipto jallpʼapi kamachinanpaj (Génesis 41:42-44). Tʼukunapaj jina Joseqa presochasqa karqa kunantaj reypa wasinpi kamachej jina trabajarqa. Egiptopeqa, Faraonlla Josemanta aswan atiyniyoj karqa. José Jehovapi atienekusqanqa sutʼi karqa. Diosqa rikorqa chay wataspi ima llakiykunapichus José rikukusqanta, maychus tiemponpitaj allincharqa. Chantapis Diosqa mana paypa llakiykunasnillantachu allincharqa astawanqa Israel llajtanta jarkʼarqa. Qhepan killasmanta revistapitaj chaymanta astawan parlasun.

Sumaj yachachiykunata maskʼana

(Génesis 41:14) Chayta uyarispa, Faraonqa Joseta carcelmanta wajyachimorqa. Payta orqhomorqanku usqhay usqhayta. Josetaj chujchanta kʼutuchikorqa, jinaspataj pʼachanta cambiakuytawan Faraonman rerqa.

w15 1/11 pág. 9 párrs. 1-3

¿Yacharqankichu?

¿Imaraykutaj José, faraonpa ñaupaqenman rinanpaj chujchanta kʼutukorqa?

Génesis libropi nisqanman jina, faraonqa usqhayllata Joseta carcelmanta wajyachimorqa mosqokusqanta sutʼinchananpaj. Imajtinchus chay mosqokusqanqa maytapuni llakichisharqa. Joseqa mana egiptomantachu karqa, unaytañataj carcelpi kasharqa. Faraón usqhayllata wajyachejtinpis, Joseqa chujchantaraj kʼutuchikorqa (Génesis 39:20-23; 41:1, 14). Chaytaj rikuchin Génesis librota qhelqajqa, egipciospa costumbresninta allinta rejsisqanta.

Ñaupa tiempo llajtaspeqa, sunkhasninkuta mana rasurakojchu kanku, israelitaspis jinallatataj ruwaj kanku. Uj libro nisqanman jinataj “egipcioslla sunkhasninkuta rasurakoj kanku” (Comentario exegético y explicativo de la Biblia).

¿Sunkhallankutachu rasurakoj kanku? Uj revistaqa rikuchin, egipciospa wakin costumbresninkuman jina uj qhareqa faraonpa ñaupaqenman rinanpaj, imaynatachus temploman rinanpaj wakichikoj ajinallatataj wakichikunan karqa. Jina kajtin Joseqa tukuy cuerpontachá rasurakorqa, chakinmanta uma puntankama (Biblical Archaeology Review).

(Génesis 41:33) Chayrayku allin kanman uj sumaj yuyayniyoj, yachayniyoj runata maskʼanayki kay llajtamanta cuentayoj kanampaj.

w09 15/11 pág. 28 párr. 14

Diospa kamachisninqa tukuyta jatunpaq qhawanchik

14 Ñaupa tiempopi Diospa kamachisnenqa, wawasninkuta runasta jatunpaj qhawayta yachachej kanku. Génesis 22:7 pʼitipi, Abrahanwan Isaacwan, imayna kʼachamantachus parlapayanakusqankuta reparay. José, tatasninmanta wajkunata jatunpaj qhawayta yachakusqanqa, sutʼita rikukorqa, imaraykuchus wisqʼasqa kashajtinpis, chaypi kajkunata jatunpaj qhawarqa (Gén. 40:8, 14). Chantapis, faraonta parlapayasqanpeqa, atiyniyoj runasta imaynatachus parlapayananta yachakusqanta rikunchej (Gén. 41:16, 33, 34).

Bibliata leenapaj

(Génesis 40:1-23)

25-31 DE MAYO

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA | GÉNESIS 42, 43

“Joseqa allinta piensarispa imatapis ruwaj”

(Génesis 42:5-7) Israelpa churisnenqa rerqanku, wajkuna risharqanku, chaykunawan, imaraykuchus tukuynin Canaán jallpʼapipis manapuni mikhuna karqachu. 6 Chaypacha Joseqa Egiptopi kamachishaspa, trigota tukuynejmanta jamojkunaman vendesharqa. Wawqesnintaj chayaytawan, ñawpaqempi kʼumuykorqanku, pampaman umankuta chayachinankukama. 7 Josetaj paykunata rikuytawan, rejserqapacha wawqesnin kasqankuta, paytaj manapis rejsishanmanchu jina karqa. Paykunata taporqa manchay phiñasqa: Maymanta qankuna jamunkichej? nispa. Paykunataj nerqanku: Trigota rantikoj jamuyku Canaanmanta, nispa.

w15 1/5 pág. 13 párr. 5

¿Noqaqa Dioschu kani?

Joseqa hermanosninta rikuytawan rejserqapacha. Ñaupaqenman kʼumuykukushajtinkutaj, jovencitullaraj kashaspa mosqokusqanta yuyarikorqa. Biblia nin: “Yuyarikorqa paykunamanta mosqokusqasninta”, nispa (Génesis 37:2, 5-9; 42:7, 9). ¿Imatá José ruwarqa? ¿Usqhayllatachu hermanosninta abrazaykorqa? Chayrí, ¿vengakorqachu?

w15 1/5 pág. 13 párr. 7

¿Noqaqa Dioschu kani?

Ichapis ni jaykʼaj ajinapi rikukusunchu. Jinapis ashkha familiaspeqa, chʼajwas chayri tʼaqanakuy kanpuni. Ajinapi rikukuspa, ichapis mana tʼukurispalla imatapis ruwayta munasunman. Chay jina llakiypi kaspaqa, José jina ruwana, imatachus Jehová ruwananchejta munasqanta yachananchejpajtaj kallpachakuna (Proverbios 14:12). Familianchejpi allinta kausakuna kajtinpis, Jehovawan, Churin Jesuswan ima allinpi kana tiyan (Mateo 10:37).

(Génesis 42:14-17) Joseqa ujtawan nillarqataj: Chayta niniña. Qankunaqa qhawarajkunapuni kankichej. 15 Kunanqa kaywan yachasaj á: Noqa jurani Faraonpa sutinrayku: Kaymanta mana llojsinkichejchu, chay sullkʼa kaj wawqeykichejta kachachimunaykichejkama. 16 Ujnillaykichej rinkichej payta pusarimoj, wakinniykichejtaj kaypi presos qhepakunkichej. Chaypi yachakonqa cheqatapunichus parlankichej manachus, chayta. Manachus jina chayqa, qhawarajkunapuni kankichej. 17 Jinamanta paykunata tukuyninkuta kinsa pʼunchayta carcelman wisqʼacherqa.

w15 1/5 pág. 14 párr. 1

¿Noqaqa Dioschu kani?

Joseqa hermanosninpa sonqonta rejsiyta munaspa, usqhayllata yuyaychakorqa imatachus ruwananta. Hebreoman tijrachej runanejta, paykunaman nerqa: “Qhawarajkuna kankichej”, nispa. Paykunatajrí mana tumpachikunankupaj familiankumanta, wasinkupi qhepakoj sullkʼitankumantapis parlarqanku. Joseqa maytachá kusikorqa hermaniton kausashasqanmanta. Paykunamantaj nerqa: “Kunanqa kaywan yachasaj [...]. Kaymanta mana llojsinkichejchu, chay sullkʼa kaj wawqeykichejta kachachimunaykichejkama”, nispa. Pisi pʼunchaykunamantataj kachaporqa. Benjaminta pusamunankupajtaj ujninkuta garantiata jina qhepacherqa (Génesis 42:9-20).

(Génesis 42:21, 22) Chantá paykuna ukhu ninakusharqanku: Cheqamanta noqanchejqa wawqenchejta mana allintachu ruwarqanchej, juchallikorqanchej. Mana payta khuyarqanchejchu, may jinata waqashajta rikushaspa. Chayrayku kunanqa noqanchejmanñataj kay llakiy chayamuwanchej, nispa. 22 Chaymanta Rubén paykunaman nerqa: Chayrayku noqaqa nerqaykichej ama ima sajratapis Joseta ruwanachu, nispa, qankunatajrí mana kasuwarqankichejchu. Kunanqa yachaychej á waqayninman chayanchej, wañuyninmantataj juchachasqa kanchej, nispa.

it-2-S pág. 125 párr. 1

José

Chay tukuy ima pasasqanta rikuspa Josej hermanosnenqa nerqanku, Joseta ñaupaj wataspi esclavota jina venderpasqankumanta llakiypi rikukushasqankuta. Paykunaqa hermanonkoj ñaupaqenpi reparakorqanku juchayoj kasqankuta. Paykunaqa niraj repararqankuchu hermanollankuwan parlashasqankuta. Joseqa chayta uyarispa repararqa hermanosnin sonqomantapacha pesachikusqankuta, waj laditoman rispataj mayta waqarikorqa. Kutirimuspataj, paykunaj chaupinkumanta Simeonta presocharparerqa sullkʼa hermanonkuta pusamunankukama (Gé 42:21-24).

Sumaj yachachiykunata maskʼana

(Génesis 42:22) Chaymanta Rubén paykunaman nerqa: Chayrayku noqaqa nerqaykichej ama ima sajratapis Joseta ruwanachu, nispa, qankunatajrí mana kasuwarqankichejchu. Kunanqa yachaychej á waqayninman chayanchej, wañuyninmantataj juchachasqa kanchej, nispa.

(Génesis 42:37) Chaymantaqa Rubenñataj tatanta nerqa: Noqa cuentayoj kasaj Benjaminniykimanta; noqa kutichimpusqayki. Manachus kutichimpusqayki chayqa, iskaynin wawasniyta wañuchinki, nispa.

it-2-S pág. 873 párr. 5

Rubén

Rubenqa mana sajra runachu karqa. Imaraykuchus payqa 9 hermanosninman nerqa Joseta mana wañuchinankuta, manaqa chʼaki pujyuman wijchʼuykunankuta. Chaytataj nerqa Joseta pakayllamanta librananrayku (Gé 37:18-30). 20 watas kuraj pasaytataj chay hermanosnillantaj Egiptopi qhawarajkunamanta tumpachikushaspa, ninakorqanku hermanonku Joseta mana khuyakusqankumanta sufrishasqankuta. Rubentaj hermanosninta yuyaricherqa payqa mana ima sajratapis Joseta ruwasqanta (Gé 42:9-14, 21, 22). Jacobqa mana munarqachu Benjaminta hermanosnin pusanankuta Egiptoman kutishajtinku. Chayrayku Rubenqa iskay wawasninta garantiata jina Jacobman saqerqa. Nerqataj: “Manachus [Benjaminniykita] kutichimpusqayki chayqa, iskaynin wawasniyta wañuchinki”, nispa (Gé 42:37).

(Génesis 43:32) Josemanqa waj mesapi qararqanku, wawqesninmantaj waj mesapi. Egipciospaj waj mesaman churaporqanku, imaraykuchus paykunaqa mana jaykʼajpis mikhojchu kanku hebreoswan khuska.

w04-S 15/1 pág. 29 párr. 1

Génesis libromanta wakin allin yachachiykuna (iskay kaj)

43:32. ¿Imaraykutaj egipciospaj mana allinchu karqa hebreoswan khuska mikhuy? Ichapis egipciosqa llajtankurayku, waj diosesta yupaychasqankurayku ima jatunchakoj kanku. Chantapis ovejerostaqa mayta chejnikoj kanku (Génesis 46:33, 34). ¿Imaraykutaj chejnikoj kanku? Ichapis tukuy laya runasmantaqa, ovejeros aswan pisipaj qhawasqa kasqankurayku. Chantapis ovejerosqa ovejasninkuta tukuynejpi michej kanku, egipcios tarpunankupajtaj manaña jallpʼa kajchu.

Bibliata leenapaj

(Génesis 42:1-20)

    Quechuapi publicaciones (2004-2025)
    Wisqʼanapaj
    Yaykunapaj
    • Quechua (Bolivia)
    • Wajman apachinapaj
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Condiciones de uso
    • Política de privacidad
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Yaykunapaj
    Wajman apachinapaj