10 rakʼiy
Diosqa, juk musuq pachata sayachinqa
1, 2. Dios, Armagedonpi saqra kaqta chinkachiptin, ¿imá kanqa?
DIOS, Armagedonpi nisunman jatun maqanakuyninpi, saqra kaqta chinkachiptin, ¿imá kanqa? Musuq kawsay qallarinqa. Diospa kamachiyninman juntʼa sunqu kasqankuta rikuchiqkunaqa, Armagedonpi mana wañunqankuchu, paykunataq, Diospa musuq pachanman yaykunqanku. ¡May sumaqchá chaypi kawsayqa kanqa, imaptinchus Diosqa, bendicionninta Jallpʼaman tʼakaykamunqa!
2 Diospa Reinon kamachichkaptinqa, chay musuq pachaman yaykuqkuna, Jallpʼata paraisoman tukuchinankupaq llamkʼayta qallarinqanku. Arí, chaypi kawsaqkunap allinninkuta maskʼaspa, Jallpʼata juk kʼacha paraisoman tukuchinankupaq, tukuy kallpankuwan llamkʼanqanku. Chaypitaq, allin kawsayta sayachinqanku, maypichus chiqninakuy manaña kanqachu.
Manaña saqra ruwaykuna kanqanchu
3. Armagedonmanta qhipanman, ¿imastaq manaña kanqachu?
3 Tukuy chaykunataq, Satanaspa saqra pachan chinkachisqa kaptin, ruwakunqa. Chaypiqa, llulla religiones, runap kamachiyninpa qhasi yuyaychaynin ima, manaña kanqachu. Manañataq, imapis runata chʼawkiyanqachu, imaraykuchus chʼawkiyaqkunaqa, Satanaswan khuska chinkachisqa kanqanku. Arí, ¡Satanasqa, manaña pitapis saqra ruwayman tanqayta atinqachu! ¡May kusiychá kanqa!
4. Imatachus runa, musuq pachapi yachakunankumanta sutʼinchay.
4 Chantá, runap kamachiyninpa yachachiynin chinkasqanraykutaq, Diosmanta jamuq sumaq yachachiyninta yachakusun. Biblia nin: “Tukuynin churisniykiman Tata Diosqa yachachipusonqa”, nispa (Isaías 54:13). Watamanta wata, chay sumaq yachachiykunallata yachachikusqanraykutaq, “tukuy jallpʼaqa Tata Diosta rejsiywan juntʼa kanqa, imaynatachus mama qochaman yaku juntʼaykun, ajinata” (Isaías 11:9). Runaqa, manaña saqra kaqta yachakunqachu, imaraykuchus “kay pachapi kaj runas yachanqanku imachus cheqan kasqanta” (Isaías 26:9). Arí, chiqan yuyaykunallaña, chiqan ruwaykunallaña, kanqa (Hechos 17:31; Filipenses 4:8).
5. ¿Imataq kanqa, saqra ruwaykunawan, saqrata ruwaqkunawan ima?
5 Chayraykutaq, wañuchiqkuna, suwaqkuna, maqaqkuna, kallparpaqkuna ima, chinkapunqa. Ni pipis, wakkuna saqrata ruwasqankurayku ñakʼarinqañachu. Proverbios 10:30 nin: “Cheqan runaqa ni jaykʼaj kuyuchisqachu kanqa; sajra runari jallpʼapi mana kawsallanqapunichu”.
Ni pipis unqunqañachu
6, 7. a) ¿Imatataq Diospa Reinon chinkachinqa? b) ¿Imatá Jesús, Jallpʼapi kachkaspa rikuchirqa?
6 Qallariypi, ñawpa tatasninchik Diosman uqharikusqankurayku, achkha ñakʼariykunata saqiwarqanchik. Chaywanpis, Diospa Reinon kamachichkaptinqa, unquykuna, machuyay ima, chinkapunqa. Kay pʼunchaykunapirí, allillan kaptinchikpis, chiqamantapuni machuyasqanchikmanjina, ñawi chharpuyapun, kirupis tukukapun, ninripis mana uyarinñachu, aychapis kʼusuyaykapun, kallpapis pisiyapun, chaymantataq wañupunchik.
7 Chaywanpis, juk chhikamantawanqa, chay ñakʼariykuna manaña yuyarikullanqapischu. ¿Yuyarikunkichu imatachus Jesús unquykunawan ruwasqanta? Biblia niwanchik: “Ashkha runas Jesusman qayllaykorqanku, pusamuspa suchusta, ciegosta, opasta, ñukʼusta, waj ashkha onqosqastawan. Jesuspa ñawpaqenman churaykojtinkutaj, paykunata sanoyacherqa. Jinapi runasqa mayta tʼukorqanku, rikuspa opasta parlajta, ñukʼusta jaywarejta, suchusta purirejta, ciegostataj rikojta” (Mateo 15:30, 31).
8, 9. Musuq pachapi unquykuna chinkaptin, imayna kusiychus kananmanta parlariy.
8 ¡May kusiychá kanqa, musuq pachapi manaña unquykuna kaptinqa! Ni jaykʼaqpis, unquykunarayku ñakʼarisunñachu. “Mana pipis nenqachu: Onqosqa kani, nispaqa.” “Chaypacha ciegospis rikuyta atenqanku, joqʼaraspa ninrisninkupis kicharisqa kanqa. Cojosqa tarukas jina phinkiykachanqanku; opapis kusiywan takirenqa” (Isaías 33:24; 35:5, 6).
9 ¡May kusiychá kanqa, sapa paqarin ni ima nanayniyuq jatariptinchikqa! Machu runaspis, maytachá kusikunqanku, watiqmanta waynayaspa chayri sipasyaspa, imaynatachus qallariypi Adanwan, Evawan karqankujinaman kutispaqa, ¿icharí? Biblia nin: “Cuerponqa llampʼuman tukonqa wawaj aychanmantapis aswan llampʼuman, imaynachus wayna kashaspa karqa, chay kikinman”, nispa (Job 33:25). ¡Maytachá kusikusunchik, juqʼaras uyariptinku, suchus puririptinku, mana rikuqkuna rikuptinku, jampis, lentespis, chinkapuptinqa! Ni jaykʼaqpis kanqañachu: hospitales, doctores, kiruta jampiqkunapis.
10. ¿Imaraykutaq wañuy manaña kanqachu?
10 Manaña ni pi unquptintaq, chiqamantachá ni pipis wañuyta munanqañachu. Runa, juchamanta, wañuymanta ima, kacharichisqa kasqanraykutaq, manaña wañunankuchu kanqa. “Cristoqa kamachinampuni tiyan, tukuynin enemigosnin chakisnin uraman churasqa kanankukama. Tukuy enemigosmanta qhepa kaj atipasqaqa wañuy kanqa”. “Diospa regalonri wiñay kausay” (1 Corintios 15:25, 26; Romanos 6:23; kay Isaías 25:8, qhawariy).
11. ¿Imatá Apocalipsis libro, allin kawsaymanta pisi parlaykunallapi nin?
11 Chay allin kawsaymanta, pisi parlaykunallapi parlaspa, runasta munakuq Dios, Apocalipsis libropi nin: “Payqa tukuy waqayta ñawisninkumanta pichanqa, manañataj wañuy kanqachu, nitaj waqaypis, nitaj qhapariypis, nitaj nanaypis, imaraykuchus ñawpaj kaj imasqa manaña kanqachu”, nispa (Apocalipsis 21:3, 4).
Wañusqas kawsarimunqanku
12. ¿Imaynamantá Jesús, wañusqasta jatarichinanpaq Dios atiyta qusqanta apaykacharqa?
12 Jesusqa, mana unqusqasllatachu, nitaq suchusllatachu sanoyachirqa. Payqa, wakin runastapis wañuymanta kawsarichirqa. Chaytataq, Dios, atiyta qusqanwan ruwarqa. ¿Yuyarikunkichu Jesús, juk runap wasinman ususinta kawsarichimuq risqanta? Payqa, wañusqa imillitata nirqa: “Imillita, qanta niyki: Jatarikuy”, nispa. ¿Uyarirqachu? Arí, “chay ratopacha chʼiriskaqa sayarispa, puriyta qallarerqa.” “Chayta rikuspa, runasqa maytapuni tʼukorqanku”. ¡Maytachá kusikurqanku! (Marcos 5:41, 42; kay Lucas 7:11-16; Juan 11:1-45, qhawariy).
13. ¿Imayna runastaq kawsarimunqanku?
13 Musuq pachapiqa, “cheqan kajta ruwajkuna, sajrata ruwajkunapis” kawsarimunqanku (Hechos 24:15). Chay tiempopiqa, Jesús, Diosmanta atiyta japʼisqanta wañusqasta kawsarichinanpaq apaykachanqa, imaraykuchus pay nin: “Noqa kani kawsarimuy, kawsaytaj; pichus noqapi creejqa, wañuchumpis kawsanqa” (Juan 11:25). Chantá nillarqataq: “Tukuy pʼampasqa [Diospa yuyayninpi] kajkunaqa Runaj Churimpa [Jesuspa] parlasqanta uyarenqanku”, kawsarinpunqankutaq (Juan 5:28, 29).
14. Wañuy chinkaptin, ¿imastaq manaña kanqachu?
14 ¡May kusiypuni jallpʼapi kanqa, achkha runas pisimanta pisi kawsarimuspa, familiasninkuwan tinkukapuptinkuqa! Manaña, runa wañusqanmanta llakiy willaykuna kanqachu. Chay nisqamantaqa, runa kawsarimusqanmanta kusiy willaykuna kanqa. Chayrayku, ¡pʼampaykuna, panteones, aya pʼampanapaq cajones, wak imaspis manaña kanqachu!
Allin kawsay kanqa
15. ¿Imaynamantá Miqueas 4:3 profecía, jutʼakunqa?
15 Tukuy imapi allin kawsay kanqa. Jatuchaq maqanakuykuna, maqanakunapaq armasta ruwaqkunapis, chinkapunqanku. ¿Imarayku? Imaraykuchus, suyunkuta, layankuta ima, munakusqankurayku tʼaqaq yuyaykunaqa, chinkapunqa. Chantá, chiqamanta “ni mayqen llajta oqharillanqatajchu armasninkuta wajpa contrampi maqanakupaj, nitaj wañuchinaku maqanakupajpis wakichikonqankuchu” (Miqueas 4:3).
16. ¿Imaynamantá Dios, maqanakuykunata chinkachinqa?
16 Ichapis kayqa, tʼukunapaqjina, imaraykuchus suyusqa maqanakuyman yachasqa kanku. Chaywanpis, chayqa, supaykuna runata kamachisqankurayku. Diospa Reinon kamachichkaptinqa, kay rikukunqa: “Jamuychej, Tata Diospa tʼukuna ruwasqasninta qhawaychej. [...] Tukuy kay pachapi chʼajwasta chʼinyachin. Maqanakuna flechasta, tʼojsina lanzastapis pʼakiran, caballoswan aysana carretastataj rupharachin” (Salmo 46:8, 9).
17, 18. Musuq pachapi, ¿imaynatá runas animaleswan tiyakunqanku?
17 Chantapis, animalesqa Edén huertapijina, manaña saqrachu chayri phiñachu kanqanku (Génesis 1:28; 2:19). Dios nin: “Jaqay tiempopeqa Israelman kutisqata uj tratota ruwasaj, kʼita animaleswan, pʼisqoswan, katariswan ima [...] jinamanta aylloyqa ni imata manchachikuspa samarikunampaj” (Oseas 2:18).
18 ¿Imaynapunitaq kanqa? “Chaypacha atojwan, ovejawan ujllapi kawsarikonqanku. Leonwan, chivituwampis ujllapi winkurenqanku. Waka uñawan, leonwampis khuska mikhonqanku. Chaykunatataj uj wawalla michenqa.” Ni jaykʼaqpis, animales, runata nitaq wak animalestapis, manchachinqankuchu. ¡Leonpis, “waka jina ichhuta mikhonqa”! (Isaías 11:6-9; 65:25.)
Jallpʼaqa paraisoman tukunqa
19. ¿Imaynamantaq Jallpʼa tukunqa?
19 Tukuy Jallpʼaqa, runapaq paraisoman tukunqa. Chayrayku, Jesús juk runaman jinata nirqa: “Noqawan Paraisopi kanki”, nispa. Biblia nin: “Chʼin pampapis, tʼojra pampapis kusikonqanku. Qʼara pampapi kusikuspa, qhallallarishaj rosas jina tʼikanqa. [...] Chʼin pampapi yakus phullchimonqa, chʼin jallpʼapitaj correshaj yakus kanqa” (Lucas 23:43; Isaías 35:1, 6).
20. ¿Imaraykutaq ni pipis, yarqhaymanta wañunqañachu?
20 Diospa Reinon kamachichkaptinqa, manaña pipis yarqhaymanta wañunqachu. Biblia nin: “Ashkha trigo kachun; orqo puntaspipis trigoqa wayrawan pujllachun. Grano pʼutumuchun Libanopi sachʼas jina, trigoj poqoynintaj campo qhora jina kachun.” “Campospi kaj sachʼasqa sumajta poqonqanku, jallpʼataj tukuy imata sumajta poqochenqa. Ajinamanta ovejasneyqa kikin jallpʼankupi mana imamanta manchachikuspa kawsanqanku.” (Salmo 72:16; Ezequiel 34:27.)
21. ¿Imataq wakchasmanta, mana wasiyuqkunamanta ima, kanqa?
21 Manaña wakchayay, nitaq mana wasiyuq runaspis kanqañachu, chantá, tukuypis ni imamanta manchachikunqankuñachu. “Chaypi wasista ruwakuspa, tiyakonqanku. Uva huertasta churanqanku, poqoynintataj mikhonqanku. Wasistaqa mana wajkunalla tiyakunankupajchu ruwanqanku, jinallataj uva huertastapis mana wajkuna mikhunankupajchu churanqanku.” Chantá, “tukuy kawsakonqanku ni imata manchachikuspa; sapa uj samarikuyta atenqa uvasninkoj llanthumpi, jinataj higo sachʼankoj llanthumpi” (Isaías 65:21, 22; Miqueas 4:4).
22. ¿Imaynatá Biblia, Diospa bendicionesninmanta sutʼinchan?
22 Paraisopiqa, Diospa bendicionninrayku, tukuy runa, tukuy ima patapi kawsakunqanku. Salmo 145:16 nin: “Makiykita kicharispa, tukuy kawsajkunata sajsachinki ashkhata qospa”, nispa. Bibliaqa, mana qhasipaqchu kayta nin: “Llampʼu sonqoyojkunatajrí kay pachata herenciata jina japʼenqanku, allin kawsaypitaj kusisqa kanqanku. [...] Cheqan runasqa kay pachata herenciankupaj japʼenqanku, chaypitaj wiñaypaj kawsanqanku”, nispa (Salmo 37:11, 29).
Kunan tiempo kawsayqa, qunqasqa kanqa
23. ¿Imaynatá Diospa Reinon, ñakʼariykunata qunqachiwasun?
23 Diospa Reinonqa, kay suqta waranqa watasta runa ñakʼarisqanta, allinchanqa. Diospa Reinon kamachichkaptin, kusiy kawsay kasqanrayku, ñawpa ñakʼariykunaqa, qunqasqa kanqa. Kay tiempopi ñakʼariyta rikusqanchiktaqa, manaña yuyarikusunchu. Tukuypis, sapa pʼunchay musuq pachapi, sumaq ruwaykunata ruwasqankurayku, allin yuyaykunata yuyasqankurayku ima, ñakʼariykunata muchusqankuqa, pisimanta pisi chinkachisqa kanqa.
24, 25. a) ¿Imatá Isaías profetizarqa? b) ¿Imaraykutaq kay tiempomanta ñakʼariykunata, mana yuyarisunñachu?
24 Ñuqanchikta munakuq Dios niwanchik: “Noqaqa mosoj cielota [janaqpachapi musuq gobiernota], mosoj kay pachatawan ruwasaj [chiqan runaswan]. Chay ñawpaj kajkunaqa qonqasqa kanqa, manapunitaj yuyarisqachu kanqa. Qankunaqa maytapuni wiñaypaj kusikunkichej, imastachus ruwasaj, chaykunapi.” “Kunantajri tukuy runas samarikuypi kashanku, allinta kawsakuspa, kusiywantaj takishanku.” (Isaías 14:7; 65:17, 18.)
25 Chayrayku Diosqa, Reinonniqta kay chhika unayta saqra kawsay kaqta, allin kawsayman tikrachinqa. Payqa, wiñaypaq wiñayninta chiqamanta munakuwasqanchikta rikuchiwasun, ñakʼariykunata qunqanapaqtaq, tʼinkasta jaywawasun. Chayrayku, tiemponchikmanta ñakʼariykunataqa, ni yuyarillasunpischu.
26. ¿Imaraykutaq Dios ñakʼariykunata muchusqanchikmanta tʼinkata quwasun?
26 Ajinamanta Diosqa, ima ñakʼariyllatapis muchusqanchikta, allin kawsayta jaywaspa qunqachiwasun. Payqa, juchayuq paqarikusqanchikmanta mana tumpawanchikchu, imaraykuchus chayta tatasninchikmanta herenciatajina japʼisqanchikta, sumaqta yachan. Supaypa saqra pachanpi paqarikusqanchikqa, mana juchanchikchu, imaraykuchus, Adanwan Evawan Diosman chiqa sunqu kankuman karqa chayqa, juk paraisopi paqarikusunman karqa, manataq, saqra pachapichu. Chayrayku, Diosqa khuyakuyninrayku, jucharayku ñakʼariykunata muchusqanchikmanta, tʼinkasta quwasun.
27. ¿Ima profeciastaq musuq pachapi juntʼakunqa?
27 Musuq pachapiqa, tukuy runapi kay Romanos 8:21, 22 nisqan juntʼakunqa: “Tukuy kay pachapis ismuypa atiyninmanta kacharichisqa kanqa, Diospa kacharichisqa wawasninwan khuska jatun kusiypi kanampaj. Yachanchej jina, kunankama Diospa tukuy ruwasqan nanaywan ayqoshan”. Chantataq, kay mañakuy juntʼakusqanta rikuyta atisun: “Reinoyki jamuchun, munayniykitaj ruwasqa kachun, imaynachus janaj pachapi, ajinallatataj kay pachapipis” (Mateo 6:10). Jallpʼapi sumaq kawsayqa, janaqpachapi allin kawsayta rikuchinqa.
[23 paginapi dibujo/foto]
Musuq pachapiqa, machuyasqa runaspis imaynachus wayna kachkaspa karqanku, chay kikinman kutinqanku
[24 paginapi dibujo/foto]
Musuq pachapiqa, ni imaymana unquykunapis kanqañachu
[25 paginapi dibujo/foto]
Musuq pachapiqa, wañusqaspis kawsarimunqanku
[26 paginapi dibujo/foto]
‘Manaña wañuchinaku maqanakupaq wakichikunqankuchu’
[27 paginapi dibujos/fotos]
Paraisopi runaqa, manaña phiña animalesta manchachikunqachu
[27 paginapi dibujos/fotos]
‘Diosqa, makinta kicharispa, tukuy kawsaqkunata saqsachinqa’
[28 paginapi dibujo/foto]
Diospa Reinonqa, tukuy ñakʼariykunata qunqachiwasun