Diosqa munakuyninta rikuchiwanchik

“Diospa qhasilla kʼacha yanapaynenqa atiyniyoj [kanqa] pusanampaj Diospa cheqan kayninnejta wiñay kausayman pusanawanchejpaj.” (ROM. 5:21.)

1, 2. ¿Ima regalostataq runas japʼinku, mayqintaq aswan valorniyuq?

DAVID J. WILLIAMS, payqa Bibliata tikrachiq, Universidad de Melbourne, (Australia) nisqapi profesortaq nin: “Romanosqa, aswan qhipapaq leyesninkuta saqirqanku regalotajina, chay leyesmanjinataq runas kawsanankupaq”, nispa. Chaywanpis mana chay rimaykunamanta parlaspalla, runasqa aswan sumaq regalota japʼinchik. Chaytataq Jehová quwanchik, ajinamanta ñawpaqinpi allinpaq qhawasqas kananchikpaq, salvasqas kananchikpaq, wiñay kawsayta japʼinanchikpaqtaq.

² Jehovaqa, chay regalota quspa chiqan kayninmanjina ruwarqa. Pabloqa chayta Romanos phichqa tʼaqanpi sutʼinchan, chaytataq kʼachallamanta ruwarqa. Chayrayku nisqanqa sunquchawanchik, pay nirqa: “Creesqanchejnejta cheqan runapaj qhawasqa kaspa, Dioswan allinyachisqa kanchej Señorninchej Jesucristonejta”, nispa. Arí, Diospa regalonta japʼiqkunaqa, Diospa munakuyninta reparanku, chaytaq paytapis munakunankupaq tanqan. Pablopis chaymanjina ruwarqa, qillqarqataq: “Diospa munakuynenqa sonqonchejpi juntʼa kashan Espíritu Santonejta”, nispa (Rom. 5:1, 5).

3. ¿Imastataq tapukunanchikpuni tiyan?

³ ¿Imaraykutaq Dios chay regalota qunawanchikta necesitarqanchik? ¿Imaynatá Dios chay regalota chiqan kayninmanjina, tukuy runasta yanapananpaqjinataq qurqa? ¿Imatá chayta japʼinapaq ruwananchik tiyan? Biblia chayta sutʼita kutichisqanta, chantá imaynatachus Jehová munakuyninta rikuchisqanta ima qhawarina.

Diospa munakuynin, runap juchasnin

4, 5. a) ¿Imaynatataq munakuyninta Jehová rikuchiwanchik? b) ¿Imamantataq Romanos 5:12 sutʼinchan?

⁴ Jehovaqa, mayta munakuwasqanchikrayku kʼata Churinta yanapanawanchikpaq kachamurqa. Chayrayku Pablo nirqa: “Dios munakuyninta rikuchiwanchej; juchasapasllaraj kashajtinchej, Cristo wañorqa noqanchejrayku”, nispa (Rom. 5:8). Arí, Jesusqa “juchasapasllaraj kashajtinchej” kawsayninta qurqa. Chayrayku, imaraykuchus juchasapasman tukusqanchikta yachananchikqa, allin kanqa.

⁵ Pablo sutʼinchallantaq: “Uj runanejta jucha kay pachaman yaykumorqa, jucharaykutaj wañuypis tiyan. Ajinamanta wañoyqa tukuy runasman chayarqa, tukuyninku juchallikusqankurayku”, nispa (Rom. 5:12). Diosqa, kay rimaykunata entiendenapaq wak pʼitisninpi sutʼinchawanchik. Jehovaqa, Adantawan Evatawan ñawpaqta ruwarqa, paykunapis Jehovajina mana juchayuq karqanku. Chaymantataq juntʼayta atinankupaqjinalla juk kamachiyta qurqa, chayta mana kasukuptinkutaq wañunankuta nirqa (Gén. 2:17). Chaywanpis ñawpa tatasninchikqa, Jehovata mana kasukurqankuchu, chaywantaq mana Juezninkutajinachu nitaq Kamachiqninkutajinachu qhawasqankuta rikuchirqanku (Deu. 32:4, 5).

6. a) Dios niraq Leyta quchkaptin chantá qusqanmanta qhipamanpis, imaraykuchus Adanpa wawasnin wañunanku kasqanta sutʼinchay. b) ¿Imawantaq juchata kikinchasunman?

⁶ Adanqa juchallikusqanmantaraq wawasniyuq karqa. Chayrayku tukuy juchasapas kanku, ñakʼarinkutaq. Chaywanpis Jehovaqa, mana paykunata juchacharqachu, imaraykuchus mana paykunachu juchallikurqanku. Chantapis chay tiempopaqqa, niraq leyesta churarqachu (Gén. 2:17). Chaywanpis, tukuy runas juchata herenciatajina japʼirqanku. Chaymantapacha runasqa juchasapas karqanku, wañurqanku ima, Dios, israelitasman Leyta qusqanwantaq juchasapas kasqanku sutʼi rikukurqa (Romanos 5:13, 14 ñawiriy). Juchataqa, tatasninchikmanta juk unquyta japʼisqanchikwan kikinchasunman. Adán juchata herenciatajina saqiwasqanchikqa, tatas wawasninkuman unquyta herenciatajina saqisqankuwan kikinchakun. Chaywanpis chay unquywanqa mana tukuy wawasninpunichu unqunkuman. Adán juchata saqiwasqanchikwantaq mana kikinchu. Arí, tukuy juchasapas kanchik chayraykutaq wañunchik. ¿Maykʼaqllapis chay tukukunqachu?

¿Imatataq Dios Jesucristoniqta quwanchik?

7, 8. ¿Adanwan Jesuswan kikintachu ruwarqanku?

⁷ Munakuq Diosqa, chay juchamanta kacharichiwanchik. Pabloqa “qhepa kaj Adan[niqta]” kacharichiwasqanchikta nirqa, mayqinchus ñawpaq Adanjina mana juchayuq karqa (1 Cor. 15:45). Chaywanpis aswan qhipaman ukhuncharisunchikjina mana iskayninkuchu kikinta kasukurqanku, ruwarqanku ima (Romanos 5:15, 16 ñawiriy).

⁸ Pabloqa, “Diospa qowasqanchej regaloqa mana Adanpa juchan jinachu” kasqanta nin. ¿Imataq Adanpa juchanwan karqa? Pay juchachasqa karqa, chayraykutaq wañunan karqa. Chaywanpis apóstol nirqajina mana payllachu wañurqa manaqa “uj runaj juchanrayku ashkhas wañorqanku”. Diospa chiqan kayninmanjinaqa Adanpa wawasnin, payjina wañunallankutaq karqa. Chaywanpis Jesuspa ruwasqanniqta, ¿imastá japʼisun? Pablo kutichiwanchik: “Tukuy runasta juchachasqa kaymanta kacharichin, kausaytataj qon” nispa (Rom. 5:18).

9. Romanos 5:16, 18 nisqanmanjina, ¿imaynatá Dios “runasta juchachasqa kaymanta kacharichin”?

⁹ “Cheqan runapaj qhawasqa kanankupaj” chantá “runasta juchachasqa kaymanta kacharichin” nisqa griego rimaykuna, ¿ima niyta munan? David J. Williams nillantaq: “Kay rimaykunaqa, juk juicioman rikchʼakun, imaraykuchus Diospa ñawpaqinpi kachkanchik. Kay kikinchayqa, juchasapas kasqanchikrayku Diospa ñawpaqinpipis kachkasunmanjina rikuchin, mayqinpichus Diosqa juezjina juchasninchikta perdonan”, nispa.

10. ¿Imatá Jesús ruwarqa Jehová chiqan runaspaq qhawanawanchikpaq?

¹⁰ ¿Imaynatá “pachantinta juzgaj” chiqan kayninmanjina juk juchasapa runata juchamanta kacharichinman karqa? (Gén. 18:25.) Jehovaqa, khuyakuyninrayku kʼata Churinta Jallpʼaman kachamurqa, ajinamanta imatachus ruwayta munasqanta qallarirqa. Jesusqa, chʼampaykunapi kaspapis, asipayaptinkupis, maqaptinkupis, Tatanpa munayninta maychus kaqmanjinapuni juntʼarqa. Chiqa sunqullapuni karqa kurkupi wañuchinankukama (Heb. 2:10). Ajinamanta mana juchayuq kawsayninta Adanpa mirayninrayku qurqa, juchamanta, wañuymanta ima kacharichinanpaq (Mat. 20:28; Rom. 5:6-8).

11. ¿Pitaq kawsayninta jaywarqa runasta salvananpaq?

¹¹ Pabloqa wak pʼitipi nirqa: “Kawsayninta jaywaykorqa, chaywan tukuy runasta salvanampaj”, nispa (1 Tim. 2:6). Chayta nispa, imamantachus parlachkasqanta qhawarina. Adanqa juchallikuspa mirayninman nisunman tukuy runasman juchata, wañuyta ima saqirqa. Chantapis Jesusqa, mana juchayuq kasqanrayku, mana juchasapa mirayniyuq kayta atinman karqa.a Chayta yuyaspa, mana Cristollachu rantiwasqanchikta nikurqa, manaqa chay mirayninpis. Chaywanpis Bibliapiqa, mana ninchu Cristop miraynin salvayta atisqanta. Imaraykuchus Romanos 5:15-19 “uj runaj” wañusqallan salvawasqanchikta sutʼinchan. Rikunchikjina, Jesuspa kawsaynillan Adanpa juchanmanta salvawanchik. “Jesucristoj cheqan ruwasqan[rayku]” nisunman wañupunankama Jehovaman chiqa sunqu kasqanrayku, kasukusqanrayku ima, runasqa kawsayta japʼinku (2 Cor. 5:14, 15; 1 Ped. 3:18). Chaywanpis, ¿imaynatá Jesús rantiwasqanchikrayku Dios perdonawanchik?

Rantiwasqanchikrayku perdonasqas kanchik

12, 13. ¿Imaraykutaq chiqan runaspaq qhawasqas kaqkuna Diospa munakuyninta, khuyakuyninta ima necesitanku?

¹² Jehovaqa, Churin kawsayninta salvanawanchikpaq qusqanta allinpaq qhawarqa (Heb. 9:24; 10:10, 12). Chaywanpis Cristop discipulosnin, chiqa sunqu apostolesnin imaqa, Jallpʼapi kawsachkaspa juchasapa runas karqanku. Tukuy imata allinta ruwanankupaq kallpachakuspapis, juchasapa runas kasqankurayku pantaqpuni kanku (Rom. 7:18-20). Chaywanpis Dioslla chayta allinchayta atinman karqa. Churin kawsayninta qusqanrayku kamachisninqa, allinpaq qhawasqas kayta atinkuman karqa, chaymanjinataq ruwarqa.

¹³ Jehovaqa, apostolesta, wak runasta ima, mana allin ruwaykunata ruwasqankuraykullachu rantinan karqa. Astawanqa runasta mayta munakusqanrayku, khuyakusqanraykutaq ruwarqa. Arí, Pay munasqanrayku juchasninkumanta perdonarqa, Adán juchata herenciatajina saqisqanmantataq kacharichirqa. Pabloqa, chaymanta parlaspa sutʼita nirqa: “Diospa qhasilla kʼacha yanapayninnejta creeyrayku salvasqa kankichej, mana chaypaj jina kashajtiykichej. Chaytaj mana qankunamantachu jamun, manachayqa Diospa qhasilla jaywasqan”, nispa (Efe. 2:8).

14, 15. ¿Imatataq chiqan runaspaq qhawasqa kaqkuna Diosmanta japʼinanku karqa, chaypaq imataraqtaq ruwananku karqa?

¹⁴ Tukuy atiyniyuq Dios pillatapis juchamanta, imallapipis pantasqanmanta perdonasqanqa, may sumaq regalo. Chantapis sapa juk machkha kutitachus niraq cristiano kachkaspa juchallikusqachiktaqa, mana yupayta atisunmanchu. Chaywanpis Diosqa, Jesucristo rantiwasqanchikrayku tukuyta perdonayta atin. Chayrayku Pablo qillqarqa: “Salvaciontajrí, juchaspa qhepanta jamorqa cheqan runapaj qhawasqa kanankupaj”, nispa (Rom. 5:16). Arí, apóstoles, wak runas ima chay regalota japʼisqankurayku nisunman chiqan runaspaq qhawasqas kasqankurayku, Jehovata tukuy sunqu yupaychallarqankupuni. ¿Imatataq qhipaman japʼinkuman karqa? “Pischus Diospa qhasilla kʼacha yanapayninta, cheqan kaynintawan japʼejkunaqa mosoj kausaypi atiywan kausanqanku uj runarayku, chaytaj Jesucristo.” Jehovap chiqan kayninmanjina ruwasqanqa, mana Adanpa ruwasqanjinachu. Jehovap ruwasqanqa kawsayman apawanchik, Adanpa ruwasqantaqrí wañuyman (Rom. 5:17; Lucas 22:28-30 ñawiriy).

¹⁵ Chiqan runaspaq qhawasqa kaqkunaqa, Diospa churisninman tukunku. Paykunaqa, espiritusjina wañuymanta kawsarimuspa, janaqpachapi kamachimunankupaq Cristowan khuska herenciata japʼinku (Romanos 8:15-17, 23 ñawiriy).

Diosqa wakkunamanpis munakuyninta rikuchin

16. ¿Imatataq mana Cristowan kamachiyta suyakuqkuna japʼinku?

¹⁶ Chaywanpis Diosta yupaychaqkunaqa, mana tukuyninkuchu Cristowan janaqpachapi kamachinqanku. Manaqa, ñawpa tiempomanta Diospa kamachisninjina kay Jallpʼapi wiñay kawsayta suyakuchkallankutaq. ¿Niraq chay paraíso kachkaptinpis Jehová chay runasta chiqan runaspaqjinañachu qhawan? Pablo romanosman sutʼinchasqanmanjinaqa, ¡ajina kasqanta nisunman!

17, 18. a) ¿Imaynatá Dios Abrahamta iñiyniyuq kasqanrayku qhawarqa? b) ¿Imaraykutaq Abrahamta Dios chiqan runapaq qhawarqa?

¹⁷ Pabloqa, Abrahammanta parlarqa. Abrahamqa, niraq Israelitasman Leyta Jehová quchkaptin, chantá niraq Cristo janaqpachapi kamachinankupaq musuq kawsay ñanta kicharichkaptin ima kawsarqa (Heb. 10:19, 20). Pablo nirqa: “Mana leyraykuchu Diosqa Abrahamman, mirayninmampis nerqa, kay pachata herenciapaj qonanta, astawanqa creeynejta cheqan runapaj qhawasqa kasqanrayku”, nispa (Rom. 4:13; Sant. 2:23, 24). Rikunchikjina Diosqa, Abrahamta chiqan runapaq qhawarqa (Romanos 4:20-22 ñawiriy).

¹⁸ Chaytaq mana ninayanchu Abraham ni jaykʼaq pantasqanta. Imaraykuchus paypis juchasapa runa karqa (Rom. 3:9, 10, 23). Chaywanpis Jehovaqa, may yachayniyuq kaspa, Abrahampa iñiyninta, ruwasqanta ima astawan qhawarqa. Abrahamqa, suyasqa miray familianniqta chayamunanpi atienekurqa. Chay mirayqa, Mesías chayri Cristo karqa (Gén. 15:6; 22:15-18). Jehovaqa, “Cristo Jesusnejta juchamanta kacharichis[pa]” Abrahampa juchanta, wak ñawpa tiempomanta kamachisninpa juchasninkuta ima, perdonayta atin, chayraykutaq kawsarimuyta atinqanku (Romanos 3:24, 25 ñawiriy; Sal. 32:1, 2).

Kunanpis Diosqa chiqan runaspaq qhawawanchik

19. ¿Imataq Abrahampa kawsayninmanta yachay achkha cristianosta yanapan?

¹⁹ Munakuq Dios Abrahamta chiqan runapaq qhawasqanqa, kay tiempomanta cristianostapis mayta yanapanan tiyan. Jehovaqa, mana espirituwan akllaspa “Cristowan khuska herenciata japʼi[qkunatajinachu]” Abrahamta chiqan runapaq qhawarqa. Chay cristianosqa, “Diospaj tʼaqasqa kana[nku]paj wajyasqa” kanku, “Diospa wawasnin[jinataq] kanku” (Rom. 1:7; 8:14, 17, 33). Chaywanpis Abrahamqa, “Diospa kawsaqen nisqa karqa”, chaytaq niraq Cristo rantinawanchikpaq kawsayninta quchkaptin karqa (Sant. 2:23; Isa. 41:8). ¿Ima nisunmantaq Paraisopi kawsakuyta suyakuq cristianosmanta?

20. ¿Imatá runas chiqan runaspaq Abrahamtajina Dios qhawananpaq ruwananku tiyan?

²⁰ Kay cristianosqa, “Cristo Jesusnejta juchamanta kacharichisqa kasqankurayku”, “Diospa qhasilla kʼacha yanapayninta, cheqan kaynintawan” janaqpachapi kawsanankupaq mana japʼinkuchu (Rom. 3:24; 5:15, 17). Chaywanpis paykunaqa, Diospi, nisqasninpi ima mayta atienekunku. Chaytataq allin ruwaykunasninkuwan rikuchinku, “Diospa reinonmanta [runasman] yachach[imuspa], Señor Jesucristomantawan” (Hech. 28:31). Chayrayku Jehovaqa, Abrahamtajinallataq chiqan runaspaq qhawan. Chantapis, akllasqa cristianosjina “Diospa qhasilla kʼacha” yanapayninta mana japʼispapis, Abrahamjinallataq Diospa amigon kayta may allinpaq qhawanku.

21. Jehovap munakuyninrayku, chiqan kayninrayku ima, ¿imastataq japʼisun?

²¹ Jallpʼapi wiñaypaq kawsayqa, juntʼakunqapuni, manataq políticos nisqankujinachu. Imaraykuchus Sumaq Kamachiqpa munayninmanjinapuni kachkan. Arí, Jehovaqa, munayninta juntʼananpaq, imatachus ruwanan kasqanta ruwan. Chaytataq chiqan kayninmanjinapuni ruwarqa. Chantapis, ajinata ruwaspaqa mayta munakuwasqanchikta rikuchin. Chayrayku Pabloqa, mana iskaychakuspa nirqa: “Dios munakuyninta rikuchiwanchej; juchasapasllaraj kashajtinchej, Cristo wañorqa noqanchejrayku”, nispa (Rom. 5:8).

[Sutʼinchaynin]

¿Yuyarikunkichu?

• ¿Imastataq Adanpa miraynin herenciatajina japʼinchik?

• Imatachus Dios “tukuy runasta salvanampaj” ruwasqanta sutʼinchariy

• ¿Imatataq chiqan runaspaq qhawasqa kasqanchikrayku suyakunchik?

[13 paginapi dibujo/foto]

Mana juchayuq Adanqa juchallikurqa. Mana juchayuq Jesusqa salvarqa

[15 paginapi dibujo/foto]

Jesusniqta chiqan runaspaq qhawasqa kayta atisqanchikta willamunchik