INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
Watchtower
Quechua (Bolivia)
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONES
  • REUNIONES
  • mwbr18 septiembre págs. 1-8
  • Cristiano Kausayninchej tantakuypaj referencias

Kay videoqa mana kanchu.

Perdonariwayku, ima problemachá kan.

  • Cristiano Kausayninchej tantakuypaj referencias
  • Cristiano Kausayninchej tantakuypaj referencias (2018)
  • Subtítulos
  • 3-9 DE SEPTIEMBRE
  • 10-16 DE SEPTIEMBRE
  • 17-23 DE SEPTIEMBRE
  • 24-30 DE SEPTIEMBRE
Cristiano Kausayninchej tantakuypaj referencias (2018)
mwbr18 septiembre págs. 1-8

Cristiano Kausayninchej tantakuypaj referencias

3-9 DE SEPTIEMBRE

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA | JUAN 1, 2

“Jesuspa ñaupaj milagron”

(Juan 2:1-3) Chantá, kinsa pʼunchayninman casamiento karqa Galileamanta Caná ranchopi, chaypitaj Jesuspa maman kasharqa. 2 Jesuspis yachachisqasninpis chay casamientoman wajyarisqa karqanku. 3 Vino pisejtintaj, mamanqa Jesusta nerqa: “Vinonku mana kanñachu”, nispa.

w15 15/6 pág. 4 párr. 3

Cristoqa “Diospa atiynin”

3 Jesusqa Galileamanta Caná llajtapi uj casarakupi kashaspa, ñaupaj kaj milagronta ruwarqa. Chay casarakupi ashkha runas kasqanrayku, ichá vinoqa tukukorqa. Vino tukukusqantaj casarakojkunapajqa may pʼenqay karqa, imaraykuchus paykunaqa chay casarakuman jamojkunata ni imamanta pisichinankuchu karqa. Mariaqa, Jesusta casarakojkunata yanaparinanta nerqa. ¿Imaraykú chayta María nerqa? Imaraykuchus Jesusmanta parlaj profeciasta, Jesús “Patapi Kaj Diospa Churin” kasqanta ima yacharqa (Luc. 1:30-32; 2:52). Ichapis chayrayku Mariaqa, casarakojkunata Jesús yanapayta atisqanta yacharqa. Chaywanpis María, Jesús ima, casarakojkunamanta khuyakusqanku, yanapayta munasqanku imaqa sutʼi rikukun. Chayrayku Jesusqa sojta pʼuñu yakuta (380 litrosta) sumaj vinoman tukucherqa (Juan 2:3, 6-11 leey). ¿Jesús chay milagrota ruwananpunichu karqa? Mana. Astawanpis chay milagrota ruwarqa, runasmanta llakikusqanrayku, Tatan jina khuyakuyta rikuchiyta munasqanrayku ima.

(Juan 2:4-11) Jesustaj nerqa: “Mamáy, ¿ima ruwananchej tiyan chaywanri? Manaraj tiempochu rejsichikunaypaj”, nispa. 5 Mamantaj kamachista nerqa: “Paypa tukuy nisqanta ruwaychej”, nispa. 6 Chaypeqa sojta rumi pʼuñus yakupaj churasqa kasharqa llimphuchakunankupaj, judíos kamachiyta churasqankuman jina. Sapa pʼuñutaj 44 chayri 66 litrospaj karqa. 7 Jesustaj kamachista nerqa: “Kay pʼuñusman yakuta juntʼarachiychej”, nispa. Paykunataj juntʼitata juntʼaracherqanku. 8 Chantá nillarqataj: “Kunanqa uj chhikata wiserqospa, casamiento cargoyojman apaychej”, nispa. Kamachistaj wiserqospa aparqanku. 9 Casamiento cargoyojtaj vinoman tukuchisqa yakuta llamirispa, mana yacharqachu maymantachus apamusqankuta, chaytaqa yacharqanku yakuta wiserqanku chay kamachislla. Ajinapi casamiento cargoyojqa noviota wajyaspa 10 nerqa: “Runasqa sumaj vinotaraj ñaupajta jaywakuyta yachanku, runas macharisqaña kajtinkutaj as mana walej vinollataña jaywakunku. Qanrí kay qhepakama sumaj vinota waqaychasqanki”, nispa. 11 Jesusqa chay ñaupaj milagronta Galileamanta Caná ranchopi ruwarqa, ajinamanta atiyninta rikucherqa, yachachisqasnintaj paypi creerqanku.

jy pág. 41 párr. 6

Jesuspa ñaupaj milagron

Chaytaj Jesuspa ñaupaj milagron karqa. Yachachisqasnenqa chay milagrota rikuspa, astawan paypi creerqanku. Chay qhepata, Jesusqa mamanwan hermanosninwan ima Capernaum llajtaman rerqanku. Chay llajtaqa Galilea qocha kantupi kasharqa.

Sumaj yachachiykunata maskʼana

(Juan 1:1) Qallariypeqa, Palabraqa karqa, chay Palabraqa Dioswan kasharqa, chay Palabrataj uj dios karqa.

nwtsty Jn 1:1 sutʼinchaykunasnin

Palabraqa: Chayri “Logos”. Griego parlaypeqa nin, ho lógos. Kay versiculopeqa uj suti jina kashan. Juan 1:14, Apocalipsis 19:13 versiculospipis kikillantataj oqharikun. Apóstol Juanqa “Palabra” nispa, Jesusmanta parlasharqa. Jesustaqa Palabra nikoj: cielopi uj ángel jina kausashajtin, kay jallpʼapi Diosmanta willashajtin, chantá cieloman kutipuspa jatunchasqa kasqanmanta qhepaman. Diosqa Jesusnejta parlaj angeleswan runaswan ima, kamachiykunatapis qoj. Chayrayku nisunman, Jesús cielopi uj ángel kashajtin, Jehová Diosqa paynejta runaswan parlasqanta (Gé 16:7-11; 22:10, 11; 31:11; Éx 3:2-5; Jue 2:1-4; 6:11, 12; 13:3).

Palabrataj uj dios karqa: Chayri “Diosman rijchʼakorqa, uj dios jina karqa”. Juanqa chayta nispa, imaynachus “Palabra”, nisunman Jesucristo kasqanmanta parlasharqa (griego parlaypeqa ho lógos nin; Palabraqa nisqaj sutʼinchayninta leeriy). Jehová Diosqa Jesusta tukuy imamanta ñaupajta ruwarqa, tukuy imatataj Jesusnejta ruwarqa. Chayrayku Jesusmanta nikun: “uj dios” kasqanta, “Diosman rijchʼakusqanta” ima. Ashkha Bibliaspi, Juan 1:1 versiculopi jinata churanku: “Palabrataj Diospuni karqa” chayri “Palabrataj Dios karqa”, nispa. Ajinata churaspa, “Palabrata” Tukuy Atiyniyoj Dioswan kikinchanku. Jinapis apóstol Juanqa, “Palabra” nispa mana Tukuy Atiyniyoj Diosmantachu parlasharqa. ¿Imarayku chayta ninchej? 1 kaj) Juan 1:1, 2 versiculospi sutʼita nin, “Palabraqa Dioswan” kashasqanta. 2 kaj) “Dios” ninapaj, griego parlaypi theós nisqa palabrata oqharikun. Chay iskay versiculospitaj kinsa kutita rikhurin. Ñaupaj kutipi, kinsa kaj kutipiwan, theós palabraqa mana sapallanchu rikhurin. Jinapis iskay kaj kutipeqa sapallan rikhurin. Ashkha yachayniyoj runastaj, ninku chayta reparay entiendenapaj yanapawasqanchejta. Ñaupaj kutipiwan kinsa kaj kutipiwan, theós palabraqa Tukuy Atiyniyoj Diosmanta parlashan. Iskay kaj kutipitaj mana Diosmantachu parlashan, manaqa “Palabra” imaynachus kasqanta nishan. Chayrayku ashkha Biblias, inglés, francés, alemán parlaykunapi, Diospa Palabran Biblia jinallataj chay versiculosta tijrachinku. Chay Bibliaspi nin: “Palabrataj uj dios karqa”, “dios jina karqa”, chayri “Diosman rijchʼakorqa”, nispa. Chaytaj Colosenses 2:9 nisqanwan kikin. Chaypi nin: “Cristomin tukuy imapi Diosman rijchʼakun”, nispa. 2 Pedro 1:4 nisqanman jinataj, Cristowan khuska cielomanta gobernamojkunapis, “Dios kasqanman jina” kanqanku. Chantapis Septuaginta nisqa Bibliaqa, hebreo parlaymanta ’el chantá ’elohím palabrasta tijrachinanpaj, griego parlaypi theós palabrallatataj oqharin. Chay iskay hebreo palabrasqa, “Atiyniyoj; Kallpayoj” niyta munan. Chay palabrastataj oqharikun, Tukuy Atiyniyoj Diosmanta parlanapaj, jinallataj waj dioskunamanta, runasmanta ima parlanapajpis. Juan 1:1 versiculopi, “Palabrataj uj dios” chayri “atiyniyoj” kasqanta nisqanqa, Isaías 9:6 versiculopi Mesiasmanta nikusqanman rijchʼakun. Isaías 9:6 versiculopi nerqa, Mesías “Atiyniyoj Dios” sutichasqa kananta, manataj ninchu “Tukuy Atiyniyoj Dios kananta”. Chantapis nillantaj, Mesiasqa gobiernonpi kausakojkunapaj “Wiñaypaj Tata” kananta. Chaytaqa ‘Tukuy Atiyniyoj Jehová Diosmin’ sinchʼi munayninrayku ruwanqa (Isa 9:7).

(Juan 1:29) Qʼayantintaj Juanqa Jesusta payman jamushajta rikuspa nerqa: “¡Kaymin Diospa Corderonqa! Payqa kay mundomanta juchata chinkachenqa.

nwtsty Jn 1:29 sutʼinchaynin

Diospa Corderonqa: Jesusqa bautizakusqantawan chʼinnejman rerqa, chaypitaj Supayqa juchaman urmachiyta munarqa. Chaymanta kutimusqantawan, Juan Bautistaqa Jesusta rikuytawan nerqa: “¡Kaymin Diospa Corderonqa!”, nispa. Chay palabrasqa, kay versiculopi, Juan 1:36 versiculopi imalla rikhurin (Bibliata estudianapaj yanapa folletopi, 4 rakʼiyninta qhawariy). Jesusta uj corderowan kikinchakusqanqa, may sumajpuni. Biblia nisqanman jina, israelitasqa uj corderota Diosman jaywaj kanku juchasninkumanta perdonasqa kanankupaj, paywan allinyakunankupaj ima. Chaytaj ninakorqa, Jesús mana juchayoj kausayninta noqanchejrayku jaywananwan. “Diospa Corderon” palabrasqa, ichá waj versiculosmanta orqhokorqa. Juan Bautistaqa, Hebreo Qhelqasqasta sumajta rejserqa. Chayrayku “cordero” palabrata oqharishaspa, ichapis yuyasharqa Abrahán uj carnerota wawanpa cuentanmanta altar patapi Diospaj qʼolachisqanpi (Gé 22:13). Chayri ichá yuyasharqa, israelitas Egiptomanta llojsipushajtinku Pascua corderota ñakʼasqankupi (Éx 12:1-13). Manachayrí ichá yuyasharqa, Jerusalenpi tutamantawan chʼisiyaytawan uj corderota ñakʼaspa altar patapi Diospaj qʼolachipusqankupi (Éx 29:38-42). Manaqa ichá Juan yuyasharqa profeta Isaiaspa qhelqasqanpi. Isaiasqa qhelqarqa, Jehová Diospa kamachin “cordero jina ñakʼanaman apasqa” kananta (Isa 52:13; 53:5, 7, 11). Apóstol Pabloqa Corintomanta hermanosman ñaupaj kaj cartanpi nerqa: “Cristoqa, Pascua corderonchej”, nispa (1Co 5:7). Apóstol Pedrotaj nerqa: “Cristoj may valorniyoj yawarninwan kacharichisqa karqankichej, mana imanasqa llimphu corderoj yawarninwan jina”, nispa (1Pe 1:19). Apocalipsis libropitajrí, Jesucristomanta parlanapaj 25 kutismanta astawan “Cordero” palabrata oqharikun (Kay versiculospi wakin kashan: Ap 5:8; 6:1; 7:9; 12:11; 13:8; 14:1; 15:3; 17:14; 19:7; 21:9; 22:1).

Bibliata leenapaj

(Juan 1:1-18)

10-16 DE SEPTIEMBRE

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA | JUAN 3, 4

“Jesús uj samaritanaman Diosmanta willarin”

(Juan 4:6, 7) Chaypitaj Jacobpa pozon karqa. Chaupi pʼunchayta jinataj Jesusqa pozo kantupi tiyasharqa purisqanmanta saykʼusqa. 7 Samariamanta uj warmitaj chayman jamorqa yakuta orqhoj. Jesustaj chay warmita nerqa: “Yakuta qoriway ujyanaypaj”, nispa.

nwtsty Jn 4:6 sutʼinchaynin

saykʼusqa: Kay versiculollapi nin, Jesús “saykʼusqa” kasqanta. Chaytaj karqa khuskan pʼunchaypi jina. Ichapis Jesusqa chay paqarin, Judeapi kaj Jordán vallemanta, Samariapi kaj Sicar llajtaman rerqa. Sicar llajtaqa Jordán vallemanta 900 metrosmanta aswan patapi kashan (Jn 4:3-5; Bibliata estudianapaj yanapa folletopi, 4 rakʼiyninta qhawariy).

(Juan 4:21-24) Jesustaj chay warmita nerqa: “Creeway, hora chayamushanña, chaypachataj mana kay orqopichu, nitaj Jerusalenpichu Tata Diostaqa yupaychankichej. 22 Qankunaqa mana yachankichejchu pitachus yupaychashasqaykichejta, noqaykutaj yachayku pitachus yupaychashasqaykuta, imaraykuchus judiosraj ñaupajta yacharqanku imaynatachus Dios runasta salvananta. 23 Hora chayamushanña, kunantaj chay horapi kashanchej. Maypachachus cheqa yupaychajkunaqa Tata Diosta yupaychanqanku paypa atiyninman jina, cheqa kajman jinataj. Tata Diosqa chay jina yupaychajkunata maskʼashan payta yupaychanankupaj. 24 Diosqa mana rikukoj cuerpoyoj, payta yupaychajkunataj paypa atiyninman jina, cheqa kajman jinataj yupaychananku tiyan”, nispa nerqa Jesusqa.

(Juan 4:39-41) Chay llajtamanta ashkha samaritanosqa Jesuspi creerqanku, chay warmi kay jinata nisqanrayku: “Tukuy ima ruwasqayta uyaypi nipuwan”, nispa. 40 Chayrayku samaritanosqa Jesusman rispa, paykunawan qheparikunanta nerqanku. Jesustaj iskay diasta chaypi qhepakorqa. 41 Ajinapi aswan ashkha runas Jesuspi creerqanku yachachisqanta uyarispa.

Sumaj yachachiykunata maskʼana

(Juan 3:29) Noviaqa noviojta. Novioj qayllanpi kaj amigontajrí, novioj parlasqanta uyarispa mayta kusikun. Ajinallatataj noqapis mayta kusikuni.

nwtsty Jn 3:29 sutʼinchaynin

Novioj qayllanpi kaj amigontajrí: Ñaupa tiempopeqa, novioj amigon casamientopaj wakin tramitesta, waj imastawan ruwaj. Paytaqa noviosta casarachejta jina qhawaj kanku. Casamiento diataj, novioqa novianta wasinman chayri tatasninpa wasinman pusakapoj, maypichus jatun mikhuyta wakichej kanku. Chaypitaj novioj amigonqa, noviota novianwan parlasqanta uyarispa mayta kusikoj. Imaraykuchus noviota uyarispa, payqa yachaj casamientopaj tukuy ima ruwasqan allin llojsisqanta. Juan Bautistaqa Jesusta uj noviowan kikincharqa, yachachisqasnintataj uj noviawan. Paytaj “novioj qaylla amigon” kasqanta nerqa. Juan Bautistaqa Mesiaspaj ñanta wakicherqa. Ajinamanta Jesucristoj ‘novianmanta’ kajkunata payman rejsicherqa (Jn 1:29, 35; 2Co 11:2; Ef 5:22-27; Ap 21:2, 9). Novioj amigonpa yanapakusqanqa, casamiento día tukukoj. Jinallataj Juanpa ruwayninpis tukukorqa. Chayrayku pay nerqa: “Cristoj yachachisqasnenqa yapakullanqankupuni, yachachisqasniytajrí pisiyallanqankupuni”, nispa (Jn 3:30).

(Juan 4:10) Jesustaj kuticherqa: “Diospa qhasilla qosqantachus rejsiwaj, pitajchus ‘yakuta qoriway ujyanaypaj’ nishasunki chaytapis rejsiwaj chayqa, qan paymanta yakuta mañakuwaj, paytaj kausachej yakuta qosunkiman”, nispa.

nwtsty Jn 4:10 sutʼinchaynin

kausachej yakuta: Griego parlaypi oqharikusqan palabraqa, mana qochapi sayaj yakumantachu parlashan. Manachayqa parlashan correj yakusmanta, juturismanta, juturisniyoj pozomanta chayri pujyumanta. Levítico 14:5 versiculopi ‘purej yaku’ nisqanqa, hebreo parlaypi “kausachej yaku” niyta munan. Jeremías 2:13; 17:13 versiculostaj, Jehová Dios “kawsaj yaku juturi jina” kasqanta nin, nisunman “kausachej yakuta pay qosqanta”. Jesusqa samaritanawan parlashaspa, chay ‘kausachej yakumanta’ parlarqa. Samaritanatajrí qallariypi yakullamanta parlashasqanta yuyarqa (Jn 4:11).

Bibliata leenapaj

(Juan 4:1-15)

17-23 DE SEPTIEMBRE

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA | JUAN 5, 6

“Diosta munakusqanchejrayku Jesusta qhatina”

(Juan 6:9-11) “Kaypi kashan uj lloqallitu, paypata tiyapun phishqa cebada tʼantas, iskay pescaditos ima. Chayqa nichá alcanzanmanchu kay chhika runaspajqa”, nispa. 10 Jesustaj nerqa: “Runasta tiyakunankuta niychej”, nispa. Chaypeqa ashkha pasto karqa. Runastaj tiyarakorqanku, paykuna ukhupitaj phishqa waranqa jina qharis karqanku. 11 Jesusqa chay tʼantasta japʼispa Diosman graciasta qorqa, chantá tiyasqa kajkunaman jaywararqa, pescaditostapis jaywarallarqataj sajsakunankukama.

nwtsty Jn 6:10 sutʼinchaynin

phishqa waranqa jina qharis karqanku: Jesusqa uj milagrota ruwaspa ashkha runasta mikhucherqa. Mateo librollataj nin, chay mikhojkuna ukhupi warmispiwan, wawaspiwan kasqankuta (Mt 14:21). Jina kajtin, tukuynin mikhojkunaqa ichapis 15.000 runasmanta astawan karqanku.

(Juan 6:14) Chay runastaj Jesús milagrosta ruwasqanta rikuspa, nerqanku: “Kay runaqa kay mundoman jamunan karqa, chay Profetapuni”, nispa.

(Juan 6:24) Chay runastaj ni Jesusta, nitaj yachachisqasnintapis chaypi rikuspaqa, chay canoasman wichariytawan Capernaumman Jesusta maskʼaj rerqanku.

nwtsty Jn 6:14 sutʼinchaynin

Profetapuni: Deuteronomio 18:15, 18 versiculospi Moisés nerqa: “Diosqa qankuna ukhumanta uj profetata noqata jina sayarichipusonqachej”, nispa. Jesuspa tiempomanta judiostaj, chay profeta Mesiaswan ninakusqanta yuyarqanku. Kay versiculopi “kay mundoman jamunan karqa” nisqantaj, ichá Mesías rikhurisqanmanta parlashan. Kay versiculopi nisqanqa, Juan librollapi rikhurin.

(Juan 6:25-27) Qocha chimpapi Jesusta tariytawantaj taporqanku: “Yachachejníy, ¿maykʼajtaj kayman chayamorqankiri?”, nispa. 26 Jesustaj kuticherqa: “Cheqatapuni niykichej: Qankunaqa maskʼashawankichej, mana milagrosta ruwasqayta rikusqaykichejraykuchu, manachayqa tʼantata mikhuspa sajsakusqaykichejraykulla. 27 Ama pʼosqoj mikhunaraykuchu llankʼaychej, manachayqa wiñay kausayta qoj mikhunarayku. Chaytaqa noqa qosqaykichej, imaraykuchus Tata Diosqa noqaman sellonta churaykuwan allinpaj qhawawasqanta rikuchinanpaj”, nispa.

(Juan 6:54) Pichus aychayta mikhun, yawarniytataj ujyan chayqa, wiñay kausayta japʼenqa, noqataj qhepa kaj pʼunchaypi kausarichisaj.

(Juan 6:60) Chayta uyarispa Jesuspa ashkha yachachisqasnin nerqanku: “¡Imatataj parlashanri! ¿Pitaj chayta uyarinmanri?”, nispa.

(Juan 6:66-69) Chayta uyarispa ashkha yachachisqasnin ñaupa kausayninkuman kutiriporqanku, manañataj Jesuswanchu purerqanku. 67 Chayrayku Jesusqa 12 apostolesninta taporqa: “¿Qankunapis ripullaytatajchu munankichej?”, nispa. 68 Simón Pedrotaj kuticherqa: “Señor, ¿pimantaj ripusqaykuri? Qanpa nisqasnillayki wiñay kausayman pusan. 69 Noqaykoqa creeyku, yachaykutaj qanqa Diospa kachamusqanpuni kasqaykita”, nispa.

nwtsty Jn 6:27, 54 sutʼinchaykunasnin

pʼosqoj mikhunaraykuchu [...] wiñay kausayta qoj mikhunarayku: Jesusqa sumajta yacharqa, wakin runas mikhunata japʼinankuraykulla, paywan yachachisqasninwan ima purisqankuta. Mikhunaqa runasta kallpayoj kanankupaj yanapan. Diospa siminmanta llojsimoj palabrasrí, runasta wiñay kausayta tarinankupaj yanapan. Chayrayku Jesusqa chay runasman “wiñay kausayta qoj mikhunarayku” llankʼanankuta yuyaycharqa. Arí, chay runasqa Diosmanta yachakunankupaj kallpachakunanku karqa, chay yachakusqankupitaj creenanku karqa (Mt 4:4; 5:3; Jn 6:28-39).

aychayta mikhun, yawarniytataj ujyan: Kay versiculoj ñaupaj versiculosninta leespa, entiendenchej Jesusqa paypi creenamanta parlashasqanta, manataj aychantapuni mikhunamantachu, nitaj yawarnintapuni ujyanamantachu (Jn 6:35, 40). Jesusqa “pichus aychayta mikhun, yawarniytataj ujyan” nispa, mana Señorpa Cenanmantachu parlasharqa. Imajtinchus chaytaqa watanmanraj qallaricherqa, chaypachataj 32 wata kasharqa. Jesusqa chayta nerqa, “judiospa Pascua” fiestanku qayllamushajtin (Jn 6:4). Chayrayku payta uyarejkunaqa, ichapis chay fiestapi yuyasharqanku, israelitasta Egiptomanta llojsipushajtinku corderoj yawarnin salvasqanpi ima (Éx 12:24-27). Jesusqa kay versiculopi yachachisqasninman nisharqa, paypa yawarninpis wiñay kausayta japʼinankupaj yanapananta.

w05-S 1/9 pág. 21 párrs. 13, 14

Noqanchejqa Jehová Diospa sutinpi purisunchej

13 Jesusqa runas reyninkupaj churayta munajtinku ayqekorqa. Jinapis chay runasqa Jesusta qhatiykullarqankupuni, apóstol Juan nin jinataj, qocha chimpapi tariparqanku. ¿Imaraykutaj chay runas Jesusta qhatirerqanku? Chay runasmanta ashkhasqa, Jesusta maskʼasharqanku paykunaman mikhuchinallanpaj. Chayta yachanchej, Moisespa tiemponpi Jehová Dios israelitasman cielomanta tʼantata qosqanmanta parlasqankupi. Chayta nispa, paykunaqa munasharqanku Jesús paykunaman mikhuyta qonallantapuni. Chayrayku Jesusqa paykunaman yachachiyta qallarerqa, ama mikhunaraykulla paywan purinankupaj (Juan 6:17, 24, 25, 30, 31, 35-40). Chay yachachisqanmanta wakenqa thutorqanku, astawantaj Jesús kayta nisqanmanta: “Cheqatapuni niykichej: Manachus noqaj aychayta mikhunkichej, nitaj yawarniytapis ujyankichej chayqa, mana kausayta japʼinkichejchu. Pichus aychayta mikhun, yawarniytataj ujyan chayqa, wiñay kausayta japʼenqa, noqataj qhepa kaj pʼunchaypi kausarichisaj”, nispa (Juan 6:53, 54).

14 Jesuspa kikinchaykunasnenqa, runasta reparachej Diosta sirviytapunichus manachus munasqankuta. Chaytaj chay kutipi sutʼi rikukorqa. Imajtinchus “Jesuspa ashkha yachachisqasnin nerqanku: “¡Imatataj parlashanri! ¿Pitaj chayta uyarinmanri?”, nispa. Jesusqa chay runasta entiendechinanpaj, jinata nerqa: “Diospa atiynenqa kausayta qon, runaj atiyninrí qhasi manakajlla. Qankunaman parlarqaykichej chay nisqasneyqa Diospa atiyninman jina kashan, kausaytataj qon”, nispa. Jinapis chay runasmanta ashkhas mana uyarerqankuchu. Biblia nin: “Chayta uyarispa ashkha yachachisqasnin ñaupa kausayninkuman kutiriporqanku, manañataj Jesuswanchu purerqanku”, nispa (Juan 6:60, 63, 66).

Sumaj yachachiykunata maskʼana

(Juan 6:44) Mana pipis qhepayta jamuyta atinmanchu, manachus kachamuwaj Tatay pusamunman chayqa, noqataj qhepa kaj pʼunchaypi payta kausarichisaj.

nwtsty Jn 6:44 sutʼinchaynin

pusamunman: Griego parlaypi churakusqan palabraqa, pescadosta chʼipapi qhatatimunapaj oqharikullantaj (Jn 21:6, 11). Kay versiculopi “pusamun” nispaqa, mana nishanchu Dios runasta munajta mana munajta llajtanman qhatatimusqanta. Jesusqa ichapis Jeremías 31:3 nisqanmanta parlasharqa. Chaypi Jehová Dios llajtanman nerqa: ‘Khuyakuyniywan qanta noqaman pusamorqayki’, nispa (Septuaginta nisqa Bibliaqa, Jesuspa oqharisqan palabrallatataj kay versiculopi churarqa). Juan 12:32 versiculotaj rikuchiwanchej, Jesuspis kikillantataj tukuy laya runasta payman pusasqanta. Bibliaqa nin, Jehová Dios runasta imatapis ajllayta atinankupaj jina ruwasqanta. Chayrayku tukuypis Diosta sirviytachus manachus ajllayta atinchej (Dt 30:19, 20). Jehová Diosqa wiñay kausayta japʼinankupaj allin sonqoyoj kajkunata, munakuywan payman qayllaykuchin (Sl 11:5; Pr 21:2; Hch 13:48). Chaytataj ruwan Biblianejta, atiyninnejta ima. Juan 6:45 versiculopi nisqanqa, Isaías 54:13 versiculomanta orqhosqa kashan. Chaytaj Jehová Dios pusamusqan runasmanta parlashan (Juan 6:65, kikinchay).

(Juan 6:64) Qankunamanta wakintajrí mana creenkichejchu”, nispa. Jesusqa chayta nerqa, imaraykuchus yacharqa qallariymantapacha pikunachus mana creesqankuta, pitajchus payta japʼichinantapis.

nwtsty Jn 6:64 sutʼinchaykunasnin

yacharqa [...] pitajchus payta japʼichinantapis: Jesusqa chayta nispa, Judas Iscariotemanta parlasharqa. Payqa 12 apostolesninta ajllananpaj, tutantinta Diosmanta mañakorqa (Lu 6:12-16). Judasqa qallariypi Diosta kasukoj runa karqa. Jinapis Jesusqa Hebreo Qhelqasqaspi kaj profeciasnejta yacharqa, ujnin amigon japʼichinanta chayri traicionananta (Sl 41:9; 109:8; Jn 13:18, 19). Jesusqa runaj sonqonpi imachus kasqanta, imatachus yuyasqantapis yachayta atin. Chayrayku payqa Judas sonqonpi sajra imas saphichakunanta saqesqanta repararqa (Mt 9:4). Jehová Diosqa imachus aswan qhepaman kananta yachasqanrayku, Jesusta ujnin amigon traicionananta yacharqa. Jinapis mana paychu Judasta ajllarqa Jesusta traicionananpaj. Jehová Diosqa ni jaykʼaj chayta ruwanmanchu. Chayta yachachiwanchej ñaupa tiempopi ruwasqasnin. Chantapis payqa may munakuyniyoj, kʼachataj.

qallariymantapacha: Kay palabraqa mana Judas nacekusqan pʼunchaymantachu parlashan, nitaj apóstol jina ajllasqa karqa chay pʼunchaymantachu parlashan. Jesusqa tutantinta Diosmanta mañakuytawan apostolesninta ajllarqa (Lu 6:12-16). “Qallariymantapacha” nispaqa, Judas sonqonpi sajra imasta wakichiyta qallarisqanmanta parlashan. Jesustaj chayta repararqapacha (Jn 2:24, 25; Ap 1:1; 2:23). Chaypi reparanchej, Judasqa ñaupajmantaña sajra imasta ruwananpi piensasqanta, nitaj jinallamantachu chay sajra imasta ruwasqanta. Chantapis “qallariy” palabraqa, griego parlaypi arkjé palabramanta tijrachikun. Griego Qhelqasqaspitaj, chay palabrata imamantachus parlakushasqanman jina tijrachikun. 2 Pedro 3:4 versiculopi arkjé palabrata oqharikorqa, kay mundo ruwakuyta qallarikusqanmanta parlanapaj. Hechos 11:15 versiculopitaj, apóstol Pedroqa mana judío kajkunamanta nerqa: “Diospa atiyninta japʼerqanku, noqanchejpis qallariypi japʼerqanchej, ajinata”, nispa. Pedroqa “qallariypi” nispa, mana nacekusqan pʼunchaymantachu, nitaj apóstol kananpaj ajllasqa kasqan pʼunchaymantachu parlasharqa. Astawanpis payqa parlasharqa, Pentecostés 33 pʼunchaypi Diospa atiyninta japʼisqankumanta (Hch 2:1-4). “Qallariy” palabraqa, waj imasmanta parlanapaj kay versiculospi oqharikullantaj: Juan 15:27; 1 Juan 2:7.

Bibliata leenapaj

(Juan 6:41-59)

24-30 DE SEPTIEMBRE

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA | JUAN 7, 8

“Jesusqa Tatanta jatuncharqa”

(Juan 7:15-18) Chayrayku judiosqa tʼukuspa nerqanku: “¿Imaynapitaj kay runa Diosmanta Qhelqasqata allinta rejsin mana pi yachachejtillanri?”, nispa. 16 Jesustaj paykunata nerqa: “Kay yachachisqayqa mana noqajtachu, manachayqa kachamuwajniypata. 17 Diospa munayninta ruwayta munajqa, reparanqa kay yachachisqay Diosmantachus chayri noqallamantachus kasqanta. 18 Runaswan jatunchachikuyta munaj runaqa, pay kikillanmanta parlan, kachamojninta jatunchayta munajrí cheqata parlan, manataj paypi ima llullakuypis kanchu.

cf pág. 100 párrs. 5, 6

‘Qhelqasqa kashan’

5 Jesusqa uyarejkuna pichus yachachisqanta, yachanankuta munarqa. Chayrayku nerqa: “Kay yachachisqayqa mana noqajtachu, manachayqa kachamuwajniypata”, nispa (Juan 7:16). Chanta nillarqataj: “Yachallankichejtaj mana imatapis sapallaymantachu ruwasqayta. Jinallataj yachankichej Dios Tataj yachachiwasqallanta parlasqayta”, nispa (Juan 8:28). Nillarqataj: “manataj imatapis noqallamantaqa ruwanichu; manachayqa Tata yachachiwasqanman jina imatapis parlani”, nispa (Juan 14:10, NM). Kay parlasqanqa jinapuni kasqanta rikuchinanpaj, kutin kutita Bibliaj nisqanta oqharispa parlarqa.

6 Biblia willasqanman jina Jesuspa parlasqanta astawan ukhuncharispa, hebreo librokunamanta khuskan kurajta oqharisqanta rikunchej. Chaywanpis, wakenqa Bibliamanta oqharisqanqa pisilla kasqanta ninkuman, imaraykuchus payqa kinsa wata khuskanniyojta runaman yachachispa purerqa, chayta yuyaspataj tapullankumantaj: “¿Imajtintaj Diospa Palabranmanta mana tukuytachu oqharerqa?”, nispa. Jesusqa, ichapis tukuy hebreo librokunata oqharinman karqa. Imaraykuchus paypa ruwasqanmantaqa mana tukuychu qhelqakorqa (Juan 21:25). Chaywanpis, Bibliapi Jesús parlasqanta ñawirispaqa, uj chhika horasllapi ñawiriyta atisunman. Jina kajtenqa, uj chhika horasllapi Diospa Reinonmanta yachachinanpaj, Jesús Hebreo librokunamanta khuskan kurajta oqharisqanqa, may tʼukunapaj jina. Jesús yachachishaspa, Bibliamanta qhelqakuna mana kapojchu. Chayrayku, Orqopi yachachisqanpi hebreo qhelqakunamanta oqharispaqa, yuyayninpi japʼisqanmanta parlarqa.

(Juan 7:28, 29) Jesustajrí templopi yachachishaspa paykunata nerqa: “Qankunaqa rejsiwankichej, yachankichejtaj maymantachus kasqayta. Chantapis noqaqa mana sapallaymantachu jamuni, pichus Kachamuwajqa kanpuni, qankunataj payta mana rejsinkichejchu. 29 Noqatajrí payta rejsini, imaraykuchus paypa sutinpi jamuni, Paytaj kachamuwan”, nispa.

(Juan 8:29) Kachamuwajneyqa noqawan kashan, manataj sapallaytaqa saqerpawanchu, imaraykuchus noqaqa imatachus munasqantapuni ruwani”, nispa.

w11 15/3 pág. 11 párr. 19

Kay pachaj yuyayninta atipana, Diospa espirituntataj japʼikuna

19 Jehovata kasukunapuni. Jesusqa, Diosta kusichinanpaj jinapuni ruwaj. Uj kutipeqa, pay munasqanman jinalla ruwayta munarqa, nitaj Tatanpa munasqanman jinaqa. Chaywanpis Jesusqa, Tatanpi mayta atienekusqanta rikucherqa, nerqataj: “Ama munaynillayqa kachunchu, manachayqa qampa munayniyki ruwasqa kachun”, nispa (Luc. 22:41, 42). Chayrayku tapurikuna: “¿Tukuy imapichu Diosta kasukuni?”, nispa. Mana kasukuspaqa, wiñay kausayta mana tarisunmanchu. Diosllata kasukunanchej kasqanta yuyarikuna, imaraykuchus payqa kausayta, kausananchejpajtaj tukuy imata qowanchej (Sal. 95:6, 7). Arí, kasukuspaqa Diospa ñaupaqenpi allinpaj qhawasqa kasun.

Sumaj yachachiykunata maskʼana

(Juan 7:8-10) Qankuna chay fiestaman riychej, noqaqa manaraj chay fiestaman risajchu, imaraykuchus horayqa manaraj chayamunchu”, nispa. 9 Chay imasta paykunaman niytawan Jesusqa Galileapi qhepakorqa. 10 Hermanosnin fiestaman risqankutawan, Jesuspis rillarqataj mana runaj rikunallanta.

w07-S 1/2 pág. 6 párr. 4

¿Imaraykutaj mana llullakunachu?

¿Imatataj Jesucristomanta yachakusunman? Uj kuti mana creeyniyoj runas payta nerqanku: “Judeaman riy”, nispa. Jesustajrí nerqa: “Qankuna chay fiestaman riychej, noqaqa manaraj chay fiestaman risajchu, imaraykuchus horayqa manaraj chayamunchu”, nispa. Chay fiestaqa Jerusalenpi ruwakoj. Pisi tiemponmantaj, Jesusqa Jerusalenpi kaj fiestaman rerqapuni. ¿Imarayku Jesús chay runasman mana rinanta nerqa? Chayta nispa, ¿llullakusharqachu? Mana. Payqa mana munarqachu chay runas maypichus kananta yachanankuta. Chayrayku mana paykunaman sutʼita willarqachu rinantachus manachus. Ajinamanta payta, yachachisqasnintawan jarkʼarqa, chay runas ima sajratapis ruwanankumanta. Jesusqa cheqallanta parlarqa. Chayrayku apóstol Pedro Jesusmanta nerqa: “Payqa mana juchallikorqachu, nitaj ima chʼaukiyaypis siminpi tarikorqachu”, nispa (Juan 7:1-13; 1 Pedro 2:22).

(Juan 8:58) Jesustaj nerqa: “Cheqatapuni niykichej: Niraj Abrahán nacekushajtin, noqaqa karqaniña”, nispa.

nwtsty Jn 8:58 sutʼinchaynin

noqaqa karqaniña: Churanakoj judiosqa, Jesusta rumiswan chʼanqaykuyta munaspa, jinata nerqanku: “Manaraj 50 watayojpischu kanki, ¿imaynatataj Abrahanta rejsiwaj karqari?”, nispa (Jn 8:57). Jesustajrí paykunaman kutichinanpaj, Abrahán niraj nacekushajtinña cielopi uj atiyniyoj ángel kasqanmanta parlarqa. Wakin Bibliaspi Jesús “noqaqa karqaniña” nisqanta, “noqa kani” nispa churanku. Ajinata kay versiculopi churanku, Jesús, Dios kasqanta ninankupaj. Paykunaqa ninku, Juan 8:58 versiculopi nisqan, Septuaginta Bibliapi Éxodo 3:14 versiculopi nisqanwan kikin kanan kasqanta. Imaraykuchus chay iskay versiculospi, griego parlaypi egó eimí palabra rikhurin. Jinapis Juan 8:54, 55 versiculospi, Jesusqa Tatan paymanta kuraj kasqanta nin. Chaytaj sutʼita rikuchin, paywan Tatanwan mana ujllachu kasqankuta.

Bibliata leenapaj

(Juan 8:31-47)

    Quechuapi publicaciones (2004-2026)
    Wisqʼanapaj
    Yaykunapaj
    • Quechua (Bolivia)
    • Wajman apachinapaj
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Condiciones de uso
    • Política de privacidad
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Yaykunapaj
    Wajman apachinapaj