INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
Watchtower
Quechua (Bolivia)
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONES
  • REUNIONES
  • Jehovaqa “pakaypi kajta” sutʼinchajmin
    Torremanta Qhawaj 2012 | 15 junio
    • Jehovaqa “pakaypi kajta” sutʼinchajmin

      “Diosniykichejqa tukuy dioskunaj Diosninkoqa. Paymin reykunaj Señorninkoqa, tukuy pakaypi kajta sutʼinchajtaj.” (DAN. 2:47.)

      ¿IMATATAJ KUTICHIWAJ?

      ¿Imatataj Jehová imachus qhepaman kananmanta willawanchej?

      ¿Mayqenkunawantaj phiña animalpa sojta umasnin ninakun?

      ¿Lantej imantaj chantá phiña animalpa imantaj kikillanwantaj ninakun?

      1, 2. ¿Imatá Jehová sutʼinchawanchej, imapajtaj?

      DIOSPA REINON runaj kamachiyninta chinkachishajtin, ¿mayqen atiyniyoj gobiernostaj Biblia nisqanman jina kamachishanqanku? Jehová “pakaypi kajta sutʼincha[j]” kasqanrayku, kay tapuyman kutichiyta atinchej. Chaypajtaj profeta Daniel, apóstol Juan ima qhelqasqankuta ukhuncharinanchej tiyan.

      2 Jehovaqa, paykunaman mosqoypi jina ashkha kutispi phiña animalesta rikucherqa. Chantapis uj mosqoypi jatun lantita rikukusqan, imachus ninayasqanta Danielman sutʼincharqa. Allinninchejpajtaj tukuy chaykunata Bibliapi qhelqacherqa (Rom. 15:4). Chantapis, Diospa Reinon tumpamantawan tukuy gobiernosta tukuchinanpi creeyninchejta kallpachananpaj qhelqacherqa (Dan. 2:44).

      3. Bibliaj profeciasninta allinta entiendenapaj, ¿imatarajtaj entiendenanchej tiyan, imaraykú?

      3 Danielpa, Juanpa profeciasninkoqa, mana pusaj “reyes[llamantachu]” chayri gobiernosllamantachu sutʼinchan, manaqa imaynatachus rikhurinankumantapis. Chaywanpis chaykunata allinta entiendenapajqa, Bibliaj ñaupaj kaj profeciantaraj entiendenanchej tiyan. ¿Imaraykú? Imaraykuchus Biblia, tukuy profeciasnin ima, chay profeciawan khuskachasqa kashan.

      KATAREJ MIRAYNIN, PHIÑA ANIMAL IMA

      4. ¿Pikunataj warmej miraynin kanku, imatataj chay miray ruwanqa?

      4 Jehovaqa, jucha rikhurisqantawan, uj “warmi[...]” “mirayni[yoj]” kananta nerqa (Génesis 3:15 leey).a Chay miraytaj, katarita nisunman Satanasta umanpi saruspa pʼaltarpanan karqa. Tiemponmantaj Jehovaqa, chay suyasqa miray Abrahampa familianmanta, Israel llajtamanta, Judá ayllumanta, rey Davidpa mirayninmanta ima jamunanta sutʼincharqa (Gén. 22:15-18; 49:10; Sal. 89:3, 4; Luc. 1:30-33). Chay miraymanta ñaupaj kajqa, Jesucristo (Gál. 3:16). Qhepan kajtaj ajllasqa cristianos, pikunachus espíritu santowan ajllasqas kanku (Gál. 3:26-29). Jesuswan, ajllasqa cristianoswanqa, Diospa Reinonpi kamachejkuna kanku. Jehovataj chay reinonejta Satanasta pʼaltarparenqa (Luc. 12:32; Rom. 16:20).

      5, 6. a) ¿Mashkha jatun gobiernostataj Daniel, Juan ima mosqoypi jina rikorqanku? b) ¿Imawantaj ninakun Apocalipsis libropi parlakusqan phiña animalpa umasnin?

      5 Ñaupaj kaj profecía nisqanman jinaqa, Satanaspis “mirayni[yoj]” kanan karqa, chay miraytaj warmej mirayninta chejninan karqa. ¿Pikunataj katarej miraynin kanku? Satanás jinallataj Diosta chejnejkuna, llajtantataj ñakʼarichejkuna. Tiempo pasasqanman jina Kuraj Supayqa, “reinos[pi ]” chayri gobiernospi mirayninta wakichin (Luc. 4:5, 6). Chaykunamantataj wakillan, Diospa llajtanta nisunman ñaupa tiempopi Israel llajtata chayri ajllasqa cristianosta, ruwasqankuwan ñakʼaricherqanku. Chayta yachaspaqa, Danielwan, Juanwan imaraykuchus pusaj jatun gobiernosllata rikusqankuta sumajta entiendenchej.

      6 Jesusqa, 96 wata chaynejpi, Juanman tʼukuna imasta mosqoypi jina rikucherqa (Apo. 1:1). Juanqa ujninpi, mama qocha kantu tʼiyu patapi uj sierpeta sayashajta rikorqa, chaytaj Kuraj Supaywan ninakun (Apocalipsis 13:1, 2 leey). Chaymantataj mama qochamanta uj phiña animal wicharimorqa, Kuraj Supaytaj may chhika atiyta qorqa. Aswan qhepaman uj ángel, Juanman sutʼincharqa, uj puka phiña animalpa qanchis umasnin, “qanchis reyes” chayri atiyniyoj gobiernos kasqankuta. Chay animaltaj Apocalipsis 13:1 versiculopi rikhurej animalpa “lantin[...]” (Apo. 13:14, 15; 17:3, 9, 10). Juan, Apocalipsis librota qhelqashajtenqa, phishqa urmarqankuña, sojta kajtaj chay tiempopi kamachisharqa, qanchis kajtaj “manaraj jamu[sharqachu]”. ¿Mayqenkunataj chay gobiernos kanku? Kunanqa phiña animalpa umasninmanta ujmanta uj ukhuncharisun. Chantapis Daniel imatachus wakin gobiernosmanta nisqanta qhawarisun. Payqa, chay gobiernos rikhurinankupaj may chhika watas faltashajtin qhelqarqa.

      ISKAY UMASQA EGIPTO, ASIRIA IMA KANKU

      7. ¿Piwantaj ñaupaj kaj uma ninakun, imaraykutaj?

      7 Phiña animalpa ñaupaj kaj umanqa Egiptowan ninakun. ¿Imaraykú? Imaraykuchus, chay atiyniyoj gobierno, Diospa llajtanta ñaupajta ñakʼaricherqa. Chaytataj, Abrahampa miraynin chay llajtapi may chhikaman tukusqankutawan ruwayta qallarerqa. Warmej miraynintaj chay llajtamanta jamunan karqa. Satanasqa, chay miray mana chayamunanta munaspa, Diospa llajtanta chinkachiyta munarqa. ¿Imaynamantá? Faraonwan Israelmanta tukuy qhari wawitasta wañuchichispa. Chaywanpis Jehovaqa pantacherqa, kamachisnintataj Egiptomanta kacharicherqa (Éxo. 1:15-20; 14:13). Tiempowantaj Sumaj Jallpʼaman pusarqa, maypichus llajtachakorqanku.

      8. ¿Piwantaj iskay kaj uma ninakun, chantá imatá ruwayta munarqa?

      8 Phiña animalpa iskay kaj umanqa Asiriawan ninakun. Chay atiyniyoj gobiernopis Diospa llajtanta chinkachiyta munarqa. Jehovaqa, Asirianejta Israelmanta chunka ayllusta castigarqa, lantista yupaychasqankurayku, Diospa contranpi sayaykusqankurayku ima. Chaywanpis Asiriaqa qhepaman Jerusalenta chinkachinayarqa. Ichapis Satanasqa reyespa familianta chinkachiyta munarqa, Jesús chay familiamanta jamunan kasqanrayku. Chaywanpis, chayqa mana Diospa munayninchu karqa. Chayrayku Jehovaqa cheqa sonqo kamachisninta salvarqa. ¿Imaynamantá? Uj angelta, Asiriospa soldadosninta chinkachinanpaj kachaspa (2 Rey. 19:32-35; Isa. 10:5, 6, 12-15).

      KINSA KAJ UMAQA BABILONIA

      9, 10. a) ¿Imatataj Jehová babilonios ruwanankuta saqerqa? b) Profecías juntʼakunanpaj, ¿imataj kanan karqa?

      9 Phiña animalpa kinsa kaj umanqa Babiloniawan ninakun. Jehovaqa, babilonios Jerusalenta thuñinankuta, runastataj wata runasta jina apakapunankuta saqerqa. Payqa mana kasukoj Israelitasman ajinapi rikukunankuta willarqaña (2 Rey. 20:16-18). Chantá, Jerusalenpi “Tata Diospa wakichisqan kamachina tiyanampi” runas niña tiyaykukunankuta willallarqataj (1 Cró. 29:23). Chaywanpis “pipajchus wakichisqa” karqa chay, nisunman rey Davidpa miraynin chay atiyta jamuspa japʼikapunanta nerqa (Eze. 21:25-27).

      10 Waj profecía nisqanman jinataj, Diospa Ajllasqan Mesías chayamojtin, judiosqa Jerusalén templopi Diosta yupaychashanankuraj karqa (Dan. 9:24-27). Israelitas Babiloniaman niraj apasqa kashajtinkutaj, Belenpi chay runa nacekunanta waj profeciapi willakorqa (Miq. 5:2). Chay profecías juntʼakunanpajqa judíos kacharichisqa kananku karqa, jallpʼankuman kutipunanku karqa, templotapis watejmanta sayarichinanku karqa. Chaywanpis babiloniosqa, wata runasninkuta mana kacharillajchu kanku. Chayrayku, ¿imaynatataj llajtankuman kutipunkuman karqa? Jehová profetasninnejta chayta sutʼincharqa (Amós 3:7).

      11. ¿Imaswantaj Babiloniata kikinchakun? (Sutʼinchayninta leeriy.)

      11 Danielqa, Babiloniaman apasqa israelitasmanta, ujnin karqa (Dan. 1:1-6). Jehovaqa chay profetanejta, Babiloniaj qhepanta mayqen atiyniyoj gobiernoschus rikhurinankuta, imaymana imaswan kikinchaspa sutʼincharqa. Sutʼincharinapaj, Rey Nabucodonosorman jatun lliphipishaj lantita mosqoypi rikucherqa (Daniel 2:1, 19, 20, 31-38 leey). Chantá lantej qori uman, Babiloniawan ninakusqanta Danielnejta sutʼincharqa.b Qolqe metalmanta pechon, makisnin imataj, qhepanta rikhurej atiyniyoj gobiernowan ninakorqa. ¿Mayqentaj chay kanman karqa, chantá imatá Diospa llajtanwan ruwanman karqa?

      TAWA KAJ UMAQA MEDOPERSIA

      12, 13. a) ¿Imatataj Jehová Babilonia atipasqa kananmanta sutʼincharqa? b) ¿Imaraykutaj phiña animalpa tawa kaj uman Medopersiawanpuni ninakusqanta nisunman?

      12 Jehovaqa, Danielpa tiemponmanta 100 kuraj watas ñaupajta, mayqen atiyniyoj gobiernochus Babiloniata atipananta profeta Isaiasnejta sutʼincharqa. Mana imaynatachus thuñisqa kanallantachu sutʼincharqa, manaqa pichus thuñinantapis. Chaytaj, Persiamanta Ciro kanan karqa (Isa. 44:28–45:2). Danielqa Medopersia atiyniyoj gobiernota, iskay kutita mosqoypi jina rikorqa. Ujninpeqa chay atiyniyoj gobiernota nisunman Medopersiata, jukumariman rijchʼakojta rikorqa; ujnin ladonqa aswan alto karqa ujnin ladonmantaqa. Pimanchus “atisqaykita aychata mikhumuy” nikorqa (Dan. 7:5). Ujninpitaj iskay jatuchaj wajrasniyoj carneroman rijchʼakojtañataj rikorqa (Dan. 8:3, 20).

      13 Jehovaqa profecianta juntʼananpaj, Babiloniata Medopersiawan atipacherqa, israelitas jallpʼankuman kutipunankutapis kamachicherqa (2 Cró. 36:22, 23). Chaywanpis Medopersiaqa, pisi tiemponman Diospa llajtanta chinkachinayarqa. Bibliapeqa Ester libropi, Persiapi kamachejkunamanta kuraj kaj Amán sutiyoj, sajra ruwayta wakichisqanta nin. Payqa Persiaj japʼiyninpi tiyakoj judiosta wañuchinanpaj, uj pʼunchayta ima ajllarqa. Chaywanpis Jehovaqa, llajtanta Kuraj Supaypa miraynin, chinkachiyta munasqanmanta salvallarqataj (Est. 1:1-3; 3:8, 9; 8:3, 9-14). Arí, Apocalipsis libropi phiña animalpa tawa kaj umanqa, Medopersiawanpuni ninakun.

      PHISHQA KAJ UMAQA GRECIA

      14, 15. ¿Imatataj Jehová Greciamanta sutʼincharqa?

      14 Phiña animalpa phishqa kaj umanqa Greciawan ninakun. Danielqa Nabucodonosorpa mosqokusqanta sutʼinchashaspa, chay lantej bronce wijsan, rakhu piernasnin ima, Greciawan ninakusqanta nerqaña. Chantapis Danielqa iskay kutipi, chay gobierno, aswan atiyniyoj kamachejnin ima, imaynachus kanankuta mosqoypi jina rikorqa.

      15 Ujninpeqa Grecia, chʼejchi leonman rijchʼakorqa, wasanpitaj tawa lijrasniyoj karqa. Chaytaj usqhayllata atipananta rikucherqa (Dan. 7:6). Ujninpitaj jatun wajrayoj chivo, iskay wajrasniyoj carnerota usqhayllata wañucherqa. Chay carneroqa Medopersiawan ninakun. Jehovaqa chay chivo Greciawan ninakusqanta Danielman sutʼincharqa, jatun wajrantaj ujnin kamachejninwan. Chantá Danielqa, chay wajra pʼakikunanta, cuentanmantataj tawa aswan juchʼuy wajras pʼutumunanta nerqa. Chay profeciaqa, Grecia niraj atiyniyoj gobiernoman tukushajtin qhelqakorqa, maychus nisqanman jinataj juntʼakorqa. Alejandro Magnoqa, Greciaj aswan atiyniyoj kamachejnin jina, Medopersiawan maqanakuspa atiparqa. Chaywanpis wajraqa mana unaytachu karqa, imaraykuchus chay kamachejqa may sumajta kamachishaspa, 32 watasnillayoj wañuporqa. Wañusqantawantaj soldadosta kamachejkunasninmanta tawa, chay gobiernota partinakorqanku (Daniel 8:20-22 leey).

      16. ¿Imatataj Antíoco IV ruwarqa?

      16 Grecia, Persiata atipasqantawanqa, Diospa llajtan Greciaj kamachiyninpi karqa. Chay tiempopeqa judíos Sumaj Jallpʼapiña kasharqanku, Jerusalenpi templotapis sayaricherqankuña. Israelitasqa Jehovaj llajtallanpuni karqanku, templopitaj payta yupaychashallarqankupuni. Chaywanpis 168 watapi Jesús niraj jamushajtin (J.n.j.), phiña animalpa phishqa kaj uman nisunman Grecia, Diospa llajtanta ñakʼaricherqa. Antíoco IV llulla diosesta yupaychanankupaj Jerusalén templopi uj altarta ruwarqa, Judiospa religionninkupi kajkunatataj wañuchinankuta kamacherqa. Payqa Alejandroj gobiernonta partinakojkunamanta ujnin karqa. Rikunchej jina Satanasqa, maytapuni mirayta chejnikorqa. Chaywanpis Greciaqa, waj atiyniyoj gobierno rikhurejtin urmarqa. ¿Mayqentaj phiña animalpa sojta kaj uman kanman karqa?

      SOJTA KAJ UMAQA ROMA, “ANCHA MANCHARINA JINA KARQA”

      17. ¿Imaynatataj sojta kaj uma Génesis 3:15 juntʼakunanpaj mayta yanaparqa?

      17 Phiña animalta mosqoypi jina Juan rikushajtin, Roma atiyniyoj gobierno kasharqa (Apo. 17:10). Chantapis sojta kaj umaqa, Génesis 3:15 versiculopi profecía juntʼakunanpaj mayta yanaparqa. Satanasqa Romamanta kamachejkunawan, mirayta “chaki talonninmanta” mana unaytachu khanicherqa. ¿Imaynamantá? Jesusta llulla parlaykunawan juchachachispa, wañuchichispa ima (Mat. 27:26). Chaywanpis khanisqa kasqanqa usqhayllata thañiporqa, imaraykuchus Jehová kausaricherqa.

      18. a) ¿Ima mosoj llajtatataj Jehová ajllakorqa, imaraykutaj? b) ¿Imaynamantataj katarej miraynin warmej mirayninta ñakʼarichillarqapuni?

      18 Israelpi Leymanta yachachejkunaqa, Romamanta kajkunawan Jesusta wañuchinankupaj ujchakorqanku, yaqha llajtantintaj Jesusta qhesacharqa. Chayrayku Jehovaqa, Israel llajtata qhesacharqa (Mat. 23:38; Hech. 2:22, 23). Cuentanmantataj mosoj llajtata ajllakorqa: “Diospa nacionnin Israel[ta]” (Gál. 3:26-29; 6:16). Chayqa ajllasqa cristianosmanta qotuchakuy, maypichus judíos, mana judíos ima kanku (Efe. 2:11-18). Jesús kausarisqantawan, katarej miraynin warmej mirayninta ñakʼarichishallarqapuni. Romaqa ashkha kutispi warmej qhepa kaj mirayninta, nisunman ajllasqa cristianosta chinkachiyta munarqa.c

      19. a) ¿Imatataj Daniel sojta kaj atiyniyoj gobiernomanta nerqa? b) ¿Imatataj ujnin yachaqanapi yachakusun?

      19 Daniel Nabucodonosorpa mosqoyninta sutʼinchasqanpeqa, lantej fierro tʼususnin Romawan ninakun (Dan. 2:33). Chaywanpis Danielqa, waj kutipi mana Romallamantachu, manaqa qhepan atiyniyoj gobierno Romamanta pʼutumunanmantawan rikorqa (Daniel 7:7, 8 leey). May chhika watasta Romaqa, enemigosninpaj “ancha mancharina jina karqa, manchachikunapaj jinapuni, manchay kallpayojtaj”. Chaywanpis chay profeciaqa chay atiyniyoj gobiernomanta, “chunka wajras[...]” pʼutumunanta, chantá waj aswan juchʼuy wajrita pʼutumunanta sutʼincharqa. Chay wajritataj aswan atiyniyoj kanan karqa. ¿Mayqenkunataj chunka wajras karqanku? ¿Mayqenwantaj aswan juchʼuy wajrita ninakun, chantá jatun lantej imanwantaj ninakun? Kay tapuykunaman, ujnin yachaqanapi 14 paginapi kutichisun.

      [Sutʼinchaykunasnin]

      a Chay “warmeqa” janajpachapi Jehovaj tukuy kamachisninwan ninakun. Bibliataj Jehovaj warmin jina kasqanta nin (Isa. 54:1; Gál. 4:26; Apo. 12:1, 2).

      b Daniel libropi lantej uman, chantá Apocalipsis libropi phiña animalpa kinsa kaj uman, Babiloniawan ninakun. Kay 12-13 paginaspi dibujosta qhawariy.

      c Roma Jerusalenta 70 watapi thuñishajtenqa, Israel llajta niña Diospa ajllasqan llajtachu karqa. Chayrayku, Jerusalenta thuñispaqa, Génesis 3:15 nisqan juntʼakunanpaj mana yanaparqachu.

  • Jehovaqa “imaschus usqhayta juntʼakunan kasqanta” sutʼinchan
    Torremanta Qhawaj 2012 | 15 junio
    • Jehovaqa “imaschus usqhayta juntʼakunan kasqanta” sutʼinchan

      “Kayqa Jesucristoj sutʼinchasqan, mayqentachus Dios Tata payman qorqa kamachisninman rejsichinampaj imaschus usqhayta juntʼakunan kasqanta.” (APO. 1:1.)

      ¿IMATÁ KUTICHIWAJ?

      ¿Jatun lantej mayqen imasnintaj, Gran Bretañawan Estados Unidoswan ninakun?

      ¿Juanpa mayqen rikusqantaj Naciones Unidas, Gran Bretañamanta Estados Unidosmantawan, atiyta japʼisqanta rikuchin?

      ¿Imaynatá Daniel, Juan ima, gobiernos chinkachisqa kanankuta profetizarqanku?

      1, 2. a) ¿Imatá entiendenchej Danielpa, Juanpa profeciasninkuta ukhunchaspa? b) ¿Mayqenkunawantaj phiña animalpa ñaupaj sojta umasnin ninakun?

      DANIELPA, Juanpa profeciasninkuta ukhuncharispaqa, kay pachapi imaraykuchus imapis pasashasqanta, qhepaman imachus kananta ima, allinta entiendenchej. Juan mosqoypi jina qanchis umasniyoj phiña animalta rikusqanmanta, Daniel chunka wajrasniyoj mancharina animalta rikusqanmanta, jatun lantimantataj sutʼinchasqanmanta, ¿imatá yachakusunman? ¿Imata ruwanapajtaj chayta entiendey tanqanawanchej tiyan?

      2 Qallarinapajqa, Juan phiña animalta mosqoypi jina rikusqanta qhawarina (Apo., 13 capítulo). Ñaupaj yachaqanapi rikorqanchej jina, ñaupaj sojta umasnenqa, Egiptowan, Asiriawan, Babiloniawan, Medopersiawan, Greciawan, Romawan ima ninakun. Chay atiyniyoj gobiernosqa, warmej mirayninta mayta chejnerqanku (Gén. 3:15). Juan chay rikusqanta qhelqashajtenqa, Roma atiyniyoj gobierno kasharqa, unaytataj atiyniyojllapuni karqa. Chaywanpis, Romaj cuentanmanta qanchis kaj uma rikhurinan karqa. ¿Mayqentaj kanman karqa, imatá warmej mirayninwan ruwanman karqa?

      GRAN BRETAÑAWAN ESTADOS UNIDOSWAN ATIYNIYOJMAN TUKUNKU

      3. ¿Piwantaj chunka wajrasniyoj mancharina animal ninakun? ¿Imawantaj chunka wajrasnin ninakun?

      3 Apocalipsis 13 capitulopi parlasqan phiña animalpa qanchis kaj uman pichus kasqanta yachanapajqa, Juan rikusqanta, Daniel chunka wajrasniyoj ancha mancharina animalta rikusqantawan kikinchananchej tiyan (Daniel 7:7, 8, 23, 24 leey).a Chunka wajrasniyoj phiña animalqa, Romawan ninakun (kay 12-13 paginaspi dibujosta qhawariy). Romaqa, 400 watas chaynejta partikuyta qallarerqa. Chayrayku, mancharina animalpa umanpi chunka wajras pʼutumusqankoqa, Romamanta pʼutumoj gobiernoswan ninakun.

      4, 5. a) ¿Imatá juchʼuy wajrita ruwarqa? b) ¿Pitaj phiña animalpa qanchis kaj uman?

      4 Danielpa profecianpeqa, mancharina animalmanta waj “juchʼuy” wajrita pʼutumuspa, kinsa wajrasta tʼirarqa. Chaytaj, Gran Bretaña, Romamanta pʼitikuspa atiyniyoj kayta qallarejtin juntʼakorqa. Chaywanpis 1600 watas chaykama, niraj atiyniyojchu karqa. Romamanta pʼitikoj waj kinsa gobiernos, aswan atiyniyoj karqanku, nisunman España, Países Bajos, Francia ima. Chaywanpis Gran Bretañaqa, chaykunata ujmanta uj orqhoyta qallarerqa. Kay 1700 watas chaynejpajtaj, Jallpʼantinpi aswan atiyniyoj gobiernomanña tukunayasharqa. Jinapis, ¿phiña animalpa qanchis kaj umanñachu karqa? Niraj.

      5 Gran Bretaña atiyniyojman tukojtinpis, norteamericapi japʼikapusqan llajtas paymanta pʼitikuspa Estados Unidos suyuman tukorqa. Jinapis Gran Bretañaqa, Estados Unidos atiyniyojman tukunanta saqellarqa, maqanakunapaj barcosninwanpis yanaparqa. Gran Bretañaqa, 1914 watapaj Señorpa pʼunchaynin qallarishajtin, ni jaykʼaj jina aswan atiyniyojman tukorqa. Estados Unidospis kapuyninrayku aswan atiyniyojman tukullarqataj.b Ñaupaj kaj guerra mundial kashajtenqa, iskaynin suyus khuskachakuspa mayta llankʼarqanku. Ajinamanta phiña animalpa qanchis kaj uman rikhurerqa, chaytaj Gran Bretañawan Estados Unidoswan karqanku. ¿Imatá qanchis kaj uma, warmej mirayninwan ruwarqa?

      6. ¿Imatataj qanchis kaj uma Diospa llajtanwan ruwarqa?

      6 Señorpa pʼunchaynin qallarisqantawan qanchis kaj umaqa, Diospa llajtanpa contranpi oqharikorqa, nisunman Jallpʼapi qhepakoj Cristoj wauqesninpa contranpi (Mat. 25:40). Jesusqa kutimunan tiempopi, warmej mirayninmanta puchojkuna, Jallpʼapi mayta llankʼashanankuta nerqa (Mat. 24:45-47; Gál. 3:26-29). Gran Bretañawan Estados Unidoswan atiyniyoj gobierno jina, Diospa ajllakusqasninwan maqanakuyta qallarerqa (Apo. 13:3, 7). Ñaupaj kaj guerra mundial kashajtintaj, Diospa llajtanta qhatiykacharqa, publicacionesninkuta niña apaykachanankuta kamacherqa, allin kamachi yuyayniyojpa sutinpi llankʼajkunatapis carcelman wisqʼacherqa. Jehová, Juanman sutʼincharqa jina, willayninkutapis uj tiempota sayacherqa. Chaywanpis Diosqa, warmej mirayninmanta qhepa kaj miray, kausarispa llankʼayninta astawan yapananta Juanman willarqa (Apo. 11:3, 7-11). ¿Kay profecías juntʼakorqachu? Arí, Jehová nerqa jina, Jallpʼapi qhepakoj miraymanta kajkuna, watejmanta mayta willarqanku.

      GRAN BRETAÑAWAN ESTADOS UNIDOSWAN, FIERROMANTA TʼURUMANTA CHAKIS IMA

      7. ¿Jatun lantej imantaj, phiña animalpa qanchis kaj umanwan kikillantaj ninayan?

      7 Jatun lantej chakisnin, phiña animalpa qanchis kaj uman ima, kikillantaj ninayan. Chaytaj Gran Bretañawan Estados Unidoswan. Gran Bretañaqa Romamanta pʼutumorqa. Estados Unidospis, Gran Bretañamanta llojsimusqanrayku Romamanta pʼutumusqanta nisunman. ¿Jatun lantej chakisninrí? Daniel mosqoypi jina rikusqanpeqa, fierrowan tʼuruwan chajrusqa kanku (Daniel 2:41-42 leey). Chayqa, qanchis kaj uma nisunman atiyniyoj gobierno Gran Bretañawan Estados Unidoswan maykʼajchus rikhurinanta nikusqanwan kikinchakun. Imatapis ruwanapaj fierrota tʼurutawan chajrunchej chayqa mana sinchʼichu, fierrollamanta kajtintaj aswan sinchʼi. Gran Bretañawan Estados Unidoswanpis pʼutumusqan Romamanta nisqaqa, aswan pisi kallpa. ¿Imaraykú? Chayta sutʼincharina.

      8, 9. a) ¿Imaynatá qanchis kaj atiyniyoj gobierno fierro jina sinchʼi kasqanta rikucherqa? b) ¿Imawantaj lantej chakisninmanta tʼuru ninakun?

      8 Phiña animalpa qanchis kaj umanqa, ñaupaj kaj guerra mundialpi atipaspa, fierro jina sinchʼi kasqanta rikucherqa. Chaytaj iskay kaj guerra mundialpi aswan sutʼi rikukorqa.c Chay guerra pasasqantawanqa, wakin kutispi fierro jina sinchʼi kasqanta rikuchillarqapuni. Chaywanpis Señorpa pʼunchayninpeqa fierro, tʼuruwan chajrukun. ¿Imaynamantá?

      9 Jehovaj kamachisnenqa, lantej chakisnin imawanchus ninakusqanta unaymantaña entiendeyta munarqanku. Kay Daniel 2:41 versiculopi fierro, tʼuruwan chajrusqa kasqanta nispaqa, uj “reino[llamanta]” parlashan, mana ashkhamantachu. Chayrayku tʼuroqa, Gran Bretañaj Estados Unidospa, ima kamachiyninkuman churanakoj runaswan chayri organizacioneswan ninakun, pikunachus kallpanta pisiyachinku. Danielqa chay tʼuru, “runaspa miraynin” kasqanta nin (Daniel 2:43 leey).d Paykunataj sindicatosnejta, kamachejkunamanta kacharichikuyta maskʼajkunanejta, derechosninkuta valechinankupaj marchasnejta ima, chay atiyniyoj gobiernoman oqharikunku. Chay runasqa, Estados Unidoswan Gran Bretañawan niña fierro jina atiyniyoj kananta saqenkuchu. Chantapis gobiernoman yaykojkuna ñakʼayllata eleccionespi atipasqankurayku, kamachiyninkuman ashkhas churanakunku. Chayrayku, llajtaj yanapayninwan kaj gobiernospis, munayninkuman jina mana kamachiyta atinkuchu. Daniel chayta nerqaña, “chay reinoqa wakinnejpi sinchʼi kananta, wakinnejpitaj pisi kallpa kananta” (Dan. 2:42; 2 Tim. 3:1-3).

      10, 11. a) ¿Imataj lantej “chakisninwan” kanqa? b) ¿Imatá lantej chaki dedosninmanta entiendenchej?

      10 Kay tiempopeqa, Gran Bretañawan Estados Unidoswan khuskallapuni kashanku, sapa kutitaj jatun ruwaykunapi khuska kanku. Jatun lantimanta, phiña animalmanta ima profeciasqa, Estados Unidospa, Gran Bretañaj ima cuentanmanta, niña waj atiyniyoj gobierno kananta sutʼinchan. Lantej chakisninwan ninakoj gobiernoqa, lantej fierro tʼususninwan ninakoj gobiernomanta aswan pisi kallpa kaspapis, mana sapallanmantachu chinkanqa.

      11 ¿Imawantaj lantej chaki dedosnin ninakun? Danielqa, mosqoypi jina wakin rikusqasninpi yupaykunata sutʼita oqharerqa. Wakin animalesta rikusqanpeqa, mashkha wajrayojchus kasqankuta nerqa. Chay yupaykunaqa imawanpis ninakorqapuni. Chaywanpis Danielqa, lantej chaki dedosnin mashkhachus kasqanta mana ninchu. Chayrayku nisina ima profeciatapis juntʼanchu. Imaynatachus makisninpa, tʼususninpa, chakisninpa ima yupaynin mana imatapis juntʼanchu ajinata. Chaki dedosninmanta parlaspaqa, fierrowan tʼuruwan ruwasqa kasqanta astawan sutʼinchan. Chayrayku Diospa Reinonwan ninakoj “rumi”, lantej chakisninman japʼejtin, Gran Bretañawan Estados Unidoswan atiyniyoj gobierno kashanqa (Dan. 2:45).

      GRAN BRETAÑAWAN ESTADOS UNIDOSWAN, ISKAY WAJRASNIYOJ PHIÑA ANIMAL IMA

      12, 13. ¿Piwantaj iskay wajrasniyoj phiña animal ninakun, chantá imatá ruwarqa?

      12 Gran Bretañawan Estados Unidoswan, fierrowan tʼuruwan chajrusqa kashan. Chaywanpis Jesús, Juanman mosqoypi jina rikuchisqanpi, kay qhepa pʼunchaykunapi may tʼukuna imasta ruwashanan karqa. ¿Imaynamantá? Juanqa waj iskay wajrasniyoj phiña animalta rikorqa, sierpe jinataj parlasharqa. ¿Piwantaj ninakun? Chay iskay wajrasqa, iskay gobiernos khuskachasqa kasqanta ninayan. Chaykunapis Gran Bretañawan Estados Unidoswan kanku. Chaywanpis, uj imata ruwasqankupi (Apocalipsis 13:11-15 leey).

      13 Iskay wajrasniyoj phiña animalqa, qanchis umasniyoj phiña animalpa “lantinta” ruwanankuta kamacherqa. Juanqa, chay lanti rikhurinanta chantá chinkapunanta, watejmantataj rikhurinanta nerqa. Ajinataj uj organizacionwan karqa. Chaytaqa, Gran Bretañawan Estados Unidoswan rikhuricherqanku, kay pachamanta gobiernosta ujchananpaj, sutinkupi parlananpaj ima.e Chay organizacionqa, ñaupaj kaj guerra mundial tukukusqantawan Sociedad de Naciones sutiwan rikhurerqa. Iskay kaj guerra mundial qallarejtintaj chinkaporqa. Chay guerra kashajtenqa, Diospa llajtan Apocalipsispi profecías nisqanman jina, phiña animalpa lantin watejmanta rikhurinanta willarqa. Ajinataj karqa, imaraykuchus Naciones Unidas sutiwan watejmanta rikhurerqa (Apo. 17:8).

      14. ¿Imaraykú Juan, phiña animalpa lantin “pusaj kaj rey[...]” kasqanta nerqa?

      14 Juanqa, phiña animalpa lantin “pusaj kaj rey[...]” kasqanta nerqa. Kayqa mana niyta munanchu ñaupaj kaj phiña animalpa pusaj uman kasqanta, manaqa “lanti[llan]”. Tukuy atiynintaj Naciones Unidaspi kaj nacionesmanta jamun, astawanpis Gran Bretañamanta Estados Unidosmantawan (Apo. 17:10, 11). ¿Imaraykutaj uj “rey” kasqanta nerqa? Uj imata ruwaspa rey jina kananpaj atiyta japʼisqanrayku. Chaytaj, ni jaykʼaj jina tukuy imata kay pachapi tijrachenqa.

      PHIÑA ANIMALPA LANTIN, PHISU WARMITA CHINKACHIN

      15, 16. ¿Piwantaj phisu warmi ninakun, imataj yakusninwan pasan?

      15 Juan nisqanman jina, puka phiña animalpa patanpi —mayqenchus ñaupaj kaj phiña animalpa lantin— uj “phisu warmi” tiyasqa kashan. Chay warmeqa “Jatun Babilonia” sutikun, puka phiña animaltataj apaykachan (Apo. 17:1-6). ¿Piwantaj chay phisu warmi ninakun? Tukuy llulla religioneswan, astawanqa cristiano nichikoj iglesiaswan. Tukuy llulla religionesqa, chay phiña animalpa lantinta tukuy imaymanamanta yanapanku, apaykachaytataj munanku.

      16 Jatun Babiloniataqa “ashkha yaku” patapi tiyasqata rikukun. Chay yakustaj, payta yanapaj runas kanku. Chaywanpis Señorpa pʼunchayninpeqa chʼakipushanmanpis jina, manaña ñaupajta jinachu yanapanku (Apo. 16:12; 17:15). Phiña animalpa lantin rikhurishajtin, ashkha suyus, cristiano nichikoj iglesiaspa atiyninpi karqanku. Kunan pʼunchaykunapitaj ashkha runas, llulla religionesta, kamachejkunasninkuta ima, niña jatunpajchu qhawanku, ni yanapaytapis munankuñachu. Astawanqa, religión chʼampaykunallata apamusqanta ninku. Chayraykutaj yuyaysapa runasqa, tukuy religionesmanta runas kacharichikunankuta ninku.

      17. ¿Imataj tumpamantawan llulla religioneswan kanqa, imaraykutaj?

      17 Llulla religionesqa mana pisimanta pisichu chinkanqanku. Phisu warmeqa atiyniyojllapuni kanqa, kamachejkunatataj apaykachayta munallanqapuni. Chaywanpis Diosqa, tumpamantawan kamachejkunaj sonqosninkuman uj yuyayta churanqa (Apocalipsis 17:16, 17 leey). Pisi tiempomantawan Jehovaqa, Satanaspa pachanmanta tukuy politicoswan, Naciones Unidasnejta llulla religionta, atiyninta, kapuyninta ima chinkachichenqa. Pasaj watasllapi, ajina kananqa ni yuyakojchu. Kunantaj phisu warmeqa, puka animalpa patanmanta urmanayashan. Manataj pisimanta pisichu urmanqa, manaqa ujllapi (Apo. 18:7, 8, 15-19).

      PHIÑA ANIMALESPA TUKUKUYNIN

      18. a) ¿Imatataj phiña animal ruwanqa, imapitaj tukukonqa? b) Daniel 2:44 nisqanman jina, ¿ima gobiernostataj Diospa Reinon chinkachenqa? (Kay 17 paginapi recuadrota qhawariy.)

      18 Llulla religión chinkasqantawan, phiña animal nisunman Satanaspa pachanmanta politicosqa, Diospa Reinonpa contranpi oqharikunanpaj tanqasqa kanqa. Janaj pachaman mana wichariyta atisqankuraykutaj, kay pachapi Reinoj kamachisninpa contranpi oqharikonqanku. Imaynachus chay tukukunantaj nisqaña kashan (Apo. 16:13-16; 17:12-14). Danielqa imaynachus chay maqanakuy kananta nerqaña (Daniel 2:44 leey). Apocalipsis 13:1 versiculopi parlakusqan phiña animal, lantin, iskay wajrasniyoj phiña animal ima, chinkachisqa kanqanku.

      19. ¿Imamantataj mana iskayrayasunmanchu, chantá imatá kunan ruwananchej tiyan?

      19 Kay tiemponchejpeqa, phiña animalpa qanchis kaj uman kashan. Phiña animal chinkachisqa kanankamataj, niña waj uma rikhurenqachu. Chayrayku llulla religión chinkachisqa kajtin, Gran Bretañawan Estados Unidoswan atiyniyoj gobiernollapuni kanqa. Danielpa chantá Juanpa profeciasninkoqa, qhelqasqankuman jinapuni juntʼakorqa. Chayrayku, llulla religionpa tukukuynin, Armagedón chayamunan ima, kaysitupiña kashan. Arí, Diosqa imachus tumpamantawan kananta sutʼinchawanchejña. Chaywanpis, ¿profecías nisqanta kasukusunchu? (2 Ped. 1:19.) Jehovata kasukunapaj, Diospa Reinonpa kamachiyninpi kanapaj ima, ¡kunan tiempo kashan! (Apo. 14:6, 7.)

      [Sutʼinchaykunasnin]

      a Bibliapeqa chunka yupay, juntʼa ninayan. Chayrayku kaypeqa Romamanta tukuy llojsej gobiernoswan ninakun.

      b Gran Bretaña, Estados Unidos ima, 1700 watasmantaña karqanku. Chaywanpis Juanqa, Señorpa pʼunchayninpi chay iskay suyus atiyniyoj gobierno jina rikhurinanta nerqa. Apocalipsispi rikukusqan profeciasqa, “Señorpa pʼunchaynimpi” juntʼakun (Apo. 1:10). Chayrayku, ñaupaj kaj guerra mundial kashajtin, Gran Bretañawan Estados Unidoswan atiyniyoj gobierno jina llankʼayta qallarerqanku.

      c Danielqa, Gran Bretañawan Estados Unidoswan iskay kaj guerra mundialpi “tʼukunapaj jina tukuy” imata phirinanta nerqa (Dan. 8:24). Sutʼincharinapaj, Estados Unidosqa, paykunaj enemigonkuman iskay bombas atómicas nisqata kachaykuspa mayta phirerqa.

      d Daniel 2:43 (NM): “Imaynatachus fierrota tʼurutawan chajrusqata rikorqanki, ajinata runaspa mirayninwan chajrusqa kanqanku; manataj ujllaman tukuyta atenqankuchu, imaynatachus fierroqa tʼuruwan mana chajrukuyta atinchu, ajinata.”

      e Apocalipsis... ¡se acerca su magnífica culminación!, nisqa libropi 240, 241 chantá 253 paginasninta leeriy.

      [17 paginapi recuadro]

      ¿PIKUNATAJ “TUKUYNIN KAY” REINOS KANKU?

      Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras nisqapeqa, Daniel 2:44 versiculota, Diospa Reinon “tukuynin kay reinosta tukuchenqa”, nispa tijrachikun. Kay profeciaqa, jatun lantej imasninwan ninakoj gobiernosllamanta parlan.

      Waj gobiernoswanrí, ¿imataj kanqa? Apocalipsis libroqa sumajta sutʼinchan. “Tukuy kay pachapi reyes[ta]”, Jehovaj contranpi maqanakunankupaj tantakunanta nin, nisunman “wañuchinaku maqanakuman, Tukuy Atiyniyoj Diospa chay jatun pʼunchaynimpaj” (Apo. 16:14; 19:19-21). Chayrayku Armagedonpeqa, tukuy gobiernos chinkachisqa kanqanku, nitaj Danielpa profecianpi lantej imasninwan ninakoj gobiernosllachu.

  • ¿Imaraykutaj Jehovata sirviyta ñaupajman churana?
    Torremanta Qhawaj 2012 | 15 junio
    • ¿Imaraykutaj Jehovata sirviyta ñaupajman churana?

      “Pʼunchay juntʼa kay simiywan willasaj qan salvawasqaykimanta.” (SAL. 71:15.)

      ¿IMATÁ KUTICHIWAJ?

      ¿Imaraykú Noé, Moisés, Jeremías, Pablo ima, Jehovata sirviyta ñaupajman churarqanku?

      Kausayniykipi imatachus ñaupajman churasqaykita qhawarikunaykipaj, ¿imastataj tapukuwaj?

      ¿Imaraykutaj Jehovata sirviyta kausayniykipi ñaupajman churayta munanki?

      1, 2. a) ¿Ima ninayantaj Jehovaman qokuy? b) ¿Imaynatá Noé, Moisés, Jeremías, Pablo ima, imastachus ruwasqankuta ukhunchariy yanapawasun?

      DIOSMAN qokuspa, bautizakuspa ima, Jesuspa discipulosninman tukorqanchej, chaytaj mana pujllakuy jinallachu. Jehovaman kaytapis nisunman jina karqa: “Kunanmantapacha, kausayniymanta dueñoy kanki. Nisqaykiman jina, tiempoyta, kapuyniyta, imatachus ruwayta yachasqayta ima apaykachasaj. Imastachus ñaupajman churanaytapis, Qan niwanki”, nispa.

      2 Diosman qokunkiña chayqa, Jehovaman chayta nerqanki. Chay ruwasqaykeqa may allin, imaraykuchus ni imawan kikinchakunchu. Chaywanpis, Jehovata dueñoykita jina, señorniykita jinataj qhawasqaykirayku, ¿imaynatá tiempoykita apaykachanayki tiyan? Noé, Moisés, Jeremías, apóstol Pablo ima, imastachus ruwasqanku, chay tapuyman kutichinapaj yanapawasun. Imaraykuchus paykunaqa, Jehovata tukuy sonqo sirverqanku. Kausayninchejpis paykunajta jinallataj. Chayrayku imastachus ñaupajman churasqankuta ukhuncharina. Chaytaj, imaynatachus tiemponchejta apaykachashasqanchejta qhawarikunapaj yanapawasun (Mat. 28:19, 20; 2 Tim. 3:1).

      NIRAJ JATUN PARA KASHAJTIN

      3. ¿Imaynapí Noej tiempon, tiemponchejman rijchʼakun?

      3 Jesusqa Noej tiemponta, tiemponchejwan kikincharqa. Pay nerqa: “Imaynachus Noepa tiempompi karqa, ajinallataj Runaj Churimpa kutimuynimpis kanqa”, nispa. Chay tiempopi “runasqa mikhusharqanku, ujyasharqanku, casarakusharqanku, ususisninkutapis casarachisharqanku, arcaman Noé yaykunankama. Paykunaqa mana imatapis reparakorqankuchu jatun para jamunankama, tukuyninkutaj chinkachisqa karqanku” (Mat. 24:37-39). Kay tiempomanta runasqa, imayna tiempopichus kausashasqanchejta ni reparankuchu, Diospa kamachisnin willasqankutapis ni kasunkuchu. Chantapis Noej tiemponpi jina, sajra runasta Dios chinkachinanta nejtinchej, asikunku (2 Ped. 3:3-7). ¿Imatataj Noé ruwarqa runas mana uyarejtinkupis?

      4. Jehová imatachus ruwananta kamachejtin, ¿imatataj Noé ruwarqa, imaraykutaj?

      4 Diosqa, sajra runasta chinkachinanta Noeman nerqa, imatachus ruwanantapis kamacherqa. Chayrayku Noeqa, runasta, animalesta ima salvananpaj uj arcata ruwarqa (Gén. 6:12-14, 22). Chantapis Noeqa, Jehová imatachus ruwananta willarqa. Apóstol Pedroqa, Noé “cheqan kajta” willaj kasqanta nerqa, imaraykuchus payqa, runasta yanaparqa imachus pasananta entiendenankupaj (2 Pedro 2:5 leey). ¿Allinchu kanman karqa Noé familianwan uj negociota sayarichinanku, aswan qhapaj kayta maskʼananku ima? Mana. Paykunaqa imachus kananta yachasqankurayku, mana waj imaspi yuyarqankuchu.

      EGIPTOMANTA SULLKʼA KAMACHEJ

      5, 6. a) ¿Imapajtaj Moisés yachachisqa kanman karqa? b) ¿Imaraykutaj Moisés Egiptoj imasninta qhesacharqa?

      5 Kunanqa Moisesmanta parlarina. Paytaqa faraonpa warmi wawan uywakorqa, kamachina wasipitaj wiñarqa. Payqa “yachachisqa karqa Egipto runaspa tukuy yachachiyninkupi” (Hech. 7:22; Éxo. 2:9, 10). Chaytaj ichapis kamachina wasipi ruwaykunata juntʼananpaj wakicherqa. Chantapis chay tiempomanta may atiyniyoj kamachej, tukuy imayoj ima kanman karqa, munasqantataj ruwanman karqa. Chaywanpis, ¿chaytachu pay munarqa?

      6 Moisés wawita kashajtenqa, tatasnin Jehovamanta yachacherqanku. Chayrayku ñaupa tatasnin Abrahamman, Isaacman, Jacobman ima, Jehová imatachus nisqanta yacharqachá. Chay nisqanpitaj atienekorqa. Chantapis payqa, aswan qhepaman imaynachus kausaynin kananpi, Jehovaman cheqa sonqo kananpi ima tʼukurerqachá. Egiptomanta sullkʼa kamachej kaytachus chayri kamachilla kaytachus ajllanan kajtintaj, “Diospa ayllunwan khuska ñakʼarichisqa kayta ajllakorqa, manataj munarqachu pisi pʼunchaykunapaj kusikuspa jucha kawsaypi puriyta” (Hebreos 11:24-26 leey). Aswan qhepamantaj, Jehovaj munayninman jina tukuy imata ruwarqa (Éxo. 3:2, 6-10). ¿Imaraykú? Diospa nisqasninpi creesqanrayku, Egiptoj imasnin mana wiñaypajchu kananta yachasqanrayku ima. Chaytaj jinapuni karqa, imaraykuchus Diosqa chay suyuta chunka ñakʼariykunawan castigarqa. ¿Imatá Moisesmanta yachakusunman? Kay pachaj imasninwan kusisqa kayta maskʼanamantaqa, Jehovata sirviyta ñaupajman churana kasqanta.

      JEREMIASQA IMACHUS KANANTA YACHARQAÑA

      7. ¿Imapitaj Jeremiaspa tiempon, tiemponchejman rijchʼakun?

      7 Jeremiaspis Jehovata sirviyta ñaupajman churarqa. Jehovaqa, profetan kananpaj ajllarqa, Jerusalenpi, Judapi ima tiyakoj runasta juzganan kasqantataj willacherqa. Imajtinchus paykunaqa llulla diosesta yupaychasharqanku. Jeremiasqa chay tiempomanta, “qhepa pʼunchay[kunapi]” kausarqa (Jer. 23:19, 20, Diospa Simin Qelqa). Payqa chay tiempomanta kausay, mana wiñaypajchu kananta sutʼita yacharqa.

      8, 9. a) ¿Imaraykutaj Baruc yuyayninta tijrachinan karqa? b) ¿Imapitaj tʼukurinanchej tiyan imatachus ruwananchejta ajllashaspa?

      8 Jeremiasqa, imachus kananpi creesqanrayku, mana allin kausaytarajchu maskʼarqa. Chayta ruwaspaqa, ni imata tarinmanchu karqa. Qhelqerin Baructaj, uj kuti waj jinata yuyarqa. Chayrayku Jehovaqa, Jeremiasnejta kayta willacherqa: “Sayachisqayta noqa urmachini, plantasqaytataj tʼirani. Ajinallatataj ruwasaj tukuy jallpʼapi kajkunawan. Qampajqa may jatun kʼacha imastachu mañakunki? Ama mañaychu. Noqa tukuy runaspa patanman ñakʼariykunasta apachimusaj, kausayniyoj qhepakunaykita saqesqayki maymampis risqaykipi” (Jer. 45:4, 5, Qheshwa Biblia).

      9 Mana yachanchejchu Baruc ima “jatun kʼacha imastachu[s]” maskʼasqantaqa.a Chaywanpis chay imasqa mana wiñaypajchu karqa. Imaraykuchus chay imasqa, babilonios Jerusalenta Jesús niraj jamushajtin 607 watapi thuñejtinku, tukuchisqa kanman karqa. ¿Imatá chaymanta yachakunchej? Necesitasqanchej imas kapunawanchejpajqa, llankʼananchejpuni tiyan (Pro. 6:6-11). Chaywanpis, ¿allinchu kanman tiemponchejta, kallpanchejta ima mana valorniyoj imaspi usuchinanchej? Jehovaj llajtanqa Tantakunapaj Wasista, sucursalesta, waj wasista ima ruwachishallanpuni. Chaywanpis chaykunaqa mana qhasipajchu, astawanqa Reinomanta willay ñauparinallanpajpuni ruwakun. Jehovaj kamachisninpis, imatachus ruwanankuta ajllashaspa, Reinonta ñaupajman churananchej tiyan. Qan, ¿niwajchu mana llullakuspa “ñawpajtaqa Diospa reinonta, cheqan kaynintawan” maskʼashasqaykita? (Mat. 6:33.)

      “QʼOPATA JINA” QHAWANI

      10, 11. a) ¿Imatataj Pablo ruwayta munarqa niraj cristiano kashajtin? b) ¿Imataj Pablota yanaparqa yuyayninta tijrachinanpaj?

      10 Tukuchanapaj, Pablomanta parlarina. Payqa niraj cristianoman tukushaspa, sumaj yachachisqa karqa. Imaraykuchus chay tiempomanta may rejsisqa yachachej, Judiospa Leyesninkumanta payman yachacherqa. Chantapis kuraj kaj sacerdote, sumaj llankʼayta qorqa, mitasninmanta nisqataj astawan ñauparisharqa (Hech. 9:1, 2; 22:3; 26:10; Gál. 1:13, 14). Chaywanpis, Judea llajtata Jehová niña allinpajchu qhawasqanta yachaspa, kausayninta tijracherqa.

      11 Pabloqa ñaupajta fariseo karqa. Chaywanpis, Judea llajtapi may rejsisqa kay, Jehovapaj mana valorniyojchu, nitaj wiñaypajchu kasqanta repararqa (Mat. 24:2). Astawanpis Pabloqa, Diospa munayninmanta yachakusqan, paymanta willayta atisqan ima, aswan sumaj kasqanta repararqa. Ñaupajta allinpaj qhawasqan imastataj “qʼopata jina” qhawarqa. Chayrayku Judiospa religionninkuta saqepuspa, Jallpʼapi kausashaspa sumaj willaykunata mayta willarqa (Filipenses 3:4-8, 15 leey; Hech. 9:15).

      IMATACHUS ÑAUPAJMAN CHURASHASQAYKITA QHAWARIKUY

      12. ¿Imatataj Jesús bautizakuytawan ruwarqa?

      12 Noé, Moisés, Jeremías, Pablo, wajkunapiwan, tiemponkuta, kallpankuta ima Diosta sirvinankupaj churarqanku. Chayrayku, paykuna jina ruwananchej tiyan. Chaywanpis Jehovaj tukuy kamachisninmantaqa, Jesusmanta astawan yachakusunman (1 Ped. 2:21). Payqa bautizakuytawan, sumaj willaykunata runasman willayta, Jehovata jatunchayta ima, kausayninpi ñaupajman churarqa. Uj cristianopis, Jehovata dueñonta jina, señorninta jinataj qhawan chayqa, payta sirviyta kausayninpi ñaupajman churan. ¿Jinatachu qanpis ruwashanki? Waj ruwaykunasninchejta juntʼaspallapuni, ¿imaynatá Jehovata yupaychaypi astawan ruwasunman? (Salmo 71:15; 145:2 leey.)

      13, 14. a) ¿Imata ruwanankupajtaj cristianosta kallpachakun? b) ¿Ima kusiytataj Diospa kamachisnin tarinkuman?

      13 Watas pasasqanman jina Jehovaj llajtanqa, cristianosman precursores kanankupaj Diosmanta mañakuspa sumajta tʼukurinankuta, kutin kutita nillanpuni. Chaywanpis wakin cristianosqa, kausayninkupi imapis kajtin, sapa killa 70 horasta mana willayta atinkuchu. Chaymantataj mana llakikunankuchu tiyan (1 Tim. 5:8). Qanrí, ¿nipunichu precursor kayta atiwaj?

      14 Kay watapi, Jesuspa Wañuyninta Yuyarinapaj tiempopi, Diospa ashkha kamachisnin may kusisqa karqanku. Marzo killapi, precursores auxiliares jina llankʼanankupaj, 30 chayri 50 horasta ajllayta aterqanku (Sal. 110:3). May chhika hermanos, chayta ruwarqanku. Qotuchakuykunapitaj ni jaykʼaj jina, kusiyninku sutʼi rikukorqa. Qanpis, ¿manachu sapa kuti precursor kanaykipaj kallpachakuwaj? Tardeyaykusqantawan cristianosqa, Jehovaman sonqo juntʼasqa, jinata niyta atinku: “Tukuy atisqayta qanpaj ruwani”, nispa.

      15. ¿Imapitaj cristiano jóvenes colegiopi kashaspa tʼukurinanku tiyan?

      15 Joven kanki chay, colegiotataj tukuchashankiña chayqa, ichá ni onqoyniyojchu, nitaj ashkha ruwanasniyojchu kanki. ¿Precursor regular kaypi tʼukurerqankichu? Profesoresqa, kay pachapi sumaj rejsisqa kanaykipaj, universidadman rinaykitapuni yuyaychasonqanku. Chaywanpis paykunaqa, runas sayachisqan organizacionespi, qolqepi ima atienekunku, chaykunataj mana unaypajchu. Diosta sirviypi tiempoykita churanki chayqa, mana qhasipajchu, wiñaypajtaj kanqa. Astawanpis, Jesús jina ruwashasqaykita rikuchinki. Chaytaj kusichisonqa, llakiykunamanta jarkʼasonqa, Jehovaman qokushaspa imatachus nisqaykita juntʼasqaykitataj rikuchenqa (Mat. 6:19-21; 1 Tim. 6:9-12).

      16, 17. ¿Imatataj llankʼaymanta, waj imasmanta ima tapukusunman?

      16 Ashkha cristianosqa, familiankupaj ashkha horasta llankʼanku. Chaywanpis wakenqa, ichá anchatañataj llankʼashanku (1 Tim. 6:8). Kay pachaqa, rikhurichisqan imasta rantinapuni kasqanta yuyachinawanchejpaj, tukuy imata ruwan. Chaykunallawan kausayta atisqanchejtataj yuyachiyta munawanchej. Chaywanpis cheqa cristianosqa, mana Satanaspa pachanman jinachu, imatapis ñaupajman churanchej (1 Juan 2:15-17). Jubilasqa kajkunarí, ¿imaynamantá tiemponkuta allinta apaykachankuman? Precursores kaspa. Ajinamanta Jehovata sirviyta kausayninkupi ñaupajman churasqankuta rikuchenqanku.

      17 Jehovaj kamachisnenqa, kayta tapurikusunman: “¿Imatataj kausayniypi ñaupajman churashani? ¿Diospa Reinontachu ñaupajman churani? ¿Jesús jinachu waj imasta qhepaman churani? ¿Pay jinachu ruwashani? ¿Tiempochakuymanchu Reinomanta astawan willanaypaj, Diosta yupaychaypi waj imasta ruwanaypajpis? Kunan mana astawan ruwayta atejtiypis, ¿tukuy atisqaytachu ruwashani?”.

      “CHURAN MUNANAYKICHEJTA, RUWANAYKICHEJTATAJ”

      18, 19. ¿Imamantawantaj Diosmanta mañakuwaj? ¿Imaraykutaj Jehová chaymanta kusikun?

      18 Diospa llajtan sonqo kʼajaywan llankʼasqanqa, kusiy. Chaywanpis, ichá wakin hermanos, atispapis mana precursores kayta munankuchu chayri mana chaypaj jinachu kasqankuta yuyanku (Éxo. 4:10; Jer. 1:6). Jina kajtin, ¿imatá ruwankuman? ¿Manachu chaymantawan Diosmanta mañakunkuman? Chayta ruwanankoqa allin kanman. Pabloqa, Filipos llajtamanta cristianosman kayta qhelqarqa: “Diosqa qankunaman churan munanaykichejta, ruwanaykichejtataj paypa kʼacha munayninrayku”, nispa (Fili. 2:13). ¿Astawan ruwanaykipaj sonqoyki mana aysakunchu chayrí? Jehovamanta, sonqoyki aysakunanpaj, sumajta ruwanaykipaj ima yanapata mañakuy (2 Ped. 3:9, 11).

      19 Noé, Moisés, Jeremías, Pablo, Jesús ima, creeyniyoj runas karqanku. Paykunaqa, mana waj imaspi yuyayninkuta churaspa, tukuy tiemponkuta, kallpankuta ima, Jehovaj nisqanta willanankupaj churarqanku. Kay pachaj tukukuynenqa, kaysitupiña kashan. Chayrayku tukuy cristianos, paykuna jina ruwanapaj mayta kallpachakunanchej tiyan (Mat. 24:42; 2 Tim. 2:15). Ajinamanta Jehovata kusichisun, may chhika bendicionestataj japʼisun (Malaquías 3:10 leey).

      [Sutʼinchaynin]

      a Diosqa Jeremiasniqta parlawanchik libropi 104-106 paginasninta leeriy.

      [21 paginapi dibujo/foto]

      Runasqa, Noé willasqanta mana kasorqankuchu

      [24 paginapi dibujo/foto]

      ¿Precursor regular kaypi tʼukurinkiñachu?

  • Espíritu santomin chay imasta parlarqa runasnejta
    Torremanta Qhawaj 2012 | 15 junio
    • Espíritu santomin chay imasta parlarqa runasnejta

      “Profetaspa sutʼinchasqankoqa mana jaykʼajpis runaj munayninmantachu jamorqa. Manachayqa, Espíritu Santomin Diosmanta chay imasta parlarqa runasnejta.” (2 PED. 1:20, 21.)

      TʼUKURINAPAJ

      ¿Imaynatá Dios, espíritu santonnejta Bibliata runaswan qhelqacherqa?

      ¿Imastaj Biblia Diospa yuyaychasqanpuni kasqanta rikuchin?

      ¿Imatá ruwawaj Diospa Palabranta jatunpaj qhawasqaykita rikuchinaykipaj?

      1. ¿Imaraykutaj Diospa Palabranta necesitanchej?

      JALLPʼANTINPI, ashkha runas kaykunata tapukunku: “¿Maymantataj rikhurinchej? ¿Imaraykú Jallpʼapi kashanchej? ¿Imajtintaj kay pacha sajrayashan? ¿Imataj qhepaman noqanchejmanta kanqa? ¿Maymantaj wañupuspa rinchej?”, nispa. Biblia mana kanmanchu chay, ¿maypí chay tapuykunaj kutichiyninta tarisunman? Kausasqanchejman jinallachá imatapis yachakusunman. Chantapis, ¿imaynatá salmista jina “Diospa yachachisqanqa” sumaj kasqanta nisunman? (Salmo 19:7 leey.)

      2. Bibliata jatunpaj, Diospa regalonta jinataj qhawanallapajpuni, ¿imataj yanapawasun?

      2 Chaywanpis wakenqa, llakikunapaj jina cheqa kajta manaña ñaupajta jinachu munakunku (Apocalipsis 2:4, kikinchay). Chayrayku niña Jehovaj munayninman jinachu kausanku (Isa. 30:21). Noqanchejtaj mana jinapichu rikukunanchej tiyan. Astawanqa Diospa Palabranta, yachachiyninta ima, jatunpaj qhawanallapajpuni kallpachakunanchej tiyan. Imajtinchus munakuyniyoj Ruwawajninchej, Bibliata jatun regalota jina qowanchej (Sant. 1:17). ¿Imataj yanapawasun “Diospa Palabran[ta]” aswan jatunpaj qhawanapaj? Dios, Bibliata qhelqajkunata imaynatachus yuyaychasqanpi tʼukuriy. Chaypajtaj, imaraykuchus Biblia Diospa yuyaychasqanpuni kasqanta creesqanchejta, ukhuncharinanchej tiyan. Chaytaj sapa pʼunchay leenapaj, yuyaychasqanman jina kausanapaj ima tanqawasun (Heb. 4:12).

      ¿IMAYNATÁ ESPÍRITU SANTO CHAY IMASTA RUNASNEJTA PARLARQA?

      3. ¿Imaynamantá Bibliata qhelqajkuna, profetas ima, “Espíritu Santo[wan]” apachikorqanku?

      3 Tawa chunka runas jina, 1.610 wataspi Bibliata qhelqarqanku, Jesús niraj jamushajtin 1513 watamantapacha, kay 98 watakama. Wakenqa profetas karqanku. “Espíritu Santomin Diosmanta chay imasta parlarqa runasnejta” (2 Pedro 1:20, 21 leey). Griego qallupi “runasnejta” chayri “apaykachachikuy” rimayqa, kayman jaqayman apaykachasqa kay niyta munan. “Tanqachikuy”, “apachikuy” rimaykunamantaj tijrachikunman.a Hechos 27:15 versiculopi chay rimayllatataj oqharispa, wayra uj barcota kayman jaqayman apaykachasqanta, waj nejman tanqasqanta ima nin. Bibliata qhelqajkuna, profetas ima, “Espíritu Santo[wan]” apachikorqanku, nisunman Dios espíritu santonnejta runaswan parlarqa, paykunata yuyaycharqa, tanqarqa ima. Chayrayku Diospa yuyayninta qhelqarqanku, mana yuyayninkutachu. Wakin kutistaj, qhelqashasqanku imachus ninayasqanta mana yacharqankupischu (Dan. 12:8, 9). Arí, “Diosmanta tukuy Qhelqasqaqa paypa yuyaychasqan”, mana runas yuyasqankuman jinachu (2 Tim. 3:16).

      4-6. ¿Imaynasmantá Jehová runasta yuyaycharqa Bibliata qhelqanankupaj? Kikinchariy.

      4 ¿Imaynatá Jehová espíritu santonnejta Bibliata qhelqaj runasta yuyaycharqa? ¿Sapa rimaytachu dictanman karqa chayri imatachus niyta munasqallantachu? ¿Paykunallachu rimaykunata ajllananku karqa? Kaywan kikincharina: uj tataqa, uj cartata qhelqachikuyta munan. Ajllasqa palabraswan qhelqakunanta munajtenqa, wawanman chay palabrasta dictanqa. Mana chayri, ichapis imatachus niyta munasqallanta wawanman willanqa, chaymantataj wawan sapallanña qhelqanqa. Tukuchajtenqa, tatan ñawiripunanta nenqa, chaymantataj ichapis wakin rimaykunata allinchananta nenqa. Allinchayta tukojtintaj, firmaykonqa. Jinamanta chay cartaqa tatajta kasqanta nisunman.

      5 Bibliamanta wakin cheqaspis, “Diospa dedonwan” qhelqasqa karqa (Éxo. 31:18). Chantapis Jehovaqa, ima rimaykunawanchus qhelqakunanta munaspa, pay kikin dictarqa. Sutʼincharinapaj, Éxodo 34:27 versiculopi nin: “Tata Diosqa Moisesman nerqa: Kay palabrasta qhelqay, imaraykuchus chayman jina tratota qanwan ruwani, jinallataj israelitaswampis”, nispa. Profeta Jeremiasmanpis kayta nerqa: “Uj libroman qhelqay kay tukuy nisqasniyta”, nispa (Jer. 30:1-3).

      6 Chaywanpis, yaqha tukuy qhelqajkunaman imatachus qhelqanankuta sonqonkuman, yuyayninkuman ima milagronejta churarqa, nitaj palabrastachu. Qhelqajkunataj, Diospa nisqanta rimaykunasninkuwan qhelqanankupaj mayta kallpakorqanku. Chayrayku Eclesiastés 12:10 nin: “Willarajqa sumaj kʼacha palabrasta maskʼarqa, cheqa qhelqasqantaj cheqampuni karqa”, nispa. Lucaspis evangelionta “tukuy imasta allinta entiendespa qhelqa[rqa] imaschus qallariymantapacha kasqanta” (Luc. 1:3, 4). Diospa espirituntaj, qhelqajkunaj juchasapa kayninku, qhelqasqankupi mana rikukunanpaj yanaparqa.

      7. ¿Imaraykú Bibliata Dios runasnejta qhelqachisqan may yachayniyoj kasqanta sutʼita rikuchin?

      7 Bibliata Dios runasnejta qhelqachisqanqa, may yachayniyoj kasqanta rikuchin. Chay rimaykunaqa, entiendenanchejpaj jina, sonqonchejman chayananpaj jina ima, qhelqasqa kashan. Bibliata Jehová angeleswan qhelqachinman karqa chayqa, runa manchachikuspa, nanayta rikuspa chayri sonqo pʼakisqa kaspa, imaynachus sientekusqanta mana qhelqayta atinkumanchu karqa. Diosqa, espíritu santonnejta juchasapa runasta yuyaycharqa, Palabranta rimaykunasninkuwan qhelqanankupaj. Ajinamanta, Palabranta may munakuywan runaj sonqonman chayananpaj jina qhelqacherqa.

      BIBLIAQA DIOSPA YUYAYCHASQANPUNI

      8. ¿Imaraykutaj religionmanta ni mayqen libro Bibliawan kikinchakusqanta nisunman?

      8 Biblia Diospa yuyaychasqan kasqanta, ashkha imas sutʼita rikuchin. Religionmanta ni mayqen libro jina, Diosmanta astawan parlan. Sutʼincharinapaj, hinduismo nisqanmanta librosqa, religionninkupi imastachus ruwasqankumanta, runaj yachachiyninmanta, imaspichus creesqankumanta, kausanankupaj kamachiykunamanta ima parlan. Budismo nisqamanta librostaj, conventospi imaynatachus kausanankupaj kamachiykunamanta, budistaspa yachachiyninkumanta, Buda simillanwan yachachisqasninmanta ima parlan. Budaqa, mana dioschu kasqanta nerqa, Diosmantataj pisillata parlaj. Confucianismo nisqamanta librostaj, imaschus unay pasasqanmanta, kausanankupaj kamachiykunamanta, imaynatachus yatiris kanamanta, takiykunamanta ima parlan. Islam nisqamanta librotaj, uj Dioslla kasqanta, tukuy imata yachasqanta, imachus qhepaman kananta yachasqanta ima yachachin. Chaywanpis Diospa sutin Jehová kasqanta mana ninchu, Bibliapi may chhika kutista rikhurejtinpis.

      9, 10. ¿Imatá Biblia Diosmanta yachachiwanchej?

      9 Religionmanta yaqha tukuy libros, Diosmanta pisillata chayri ni imata parlanchu. Bibliataj Jehovata, ruwasqasninta ima rejsichiwanchej, imaynachus kasqantapis yachachiwanchej. Tukuy atiyniyoj, yachayniyoj, cheqan kajta ruwaj Dios kasqanta, mayta munakuwasqanchejta ima sutʼinchan (Juan 3:16; 1 Juan 4:19 leey). Chantá “mana wakillantachu allimpaj qhawa[sqanta], manachayqa mayqen nacionllamantapis pichá Diosta manchachikoj, cheqa kajtataj ruwaj runatamin Diosqa allin ñawiwan qhawa[sqanta]” niwanchej (Hech. 10:34, 35). Biblia tukuynejman chayasqantaj, chayta sutʼita rikuchin. Parlaykunata ukhunchaj runasqa, Jallpʼantinpi yaqha 6.700 qalluspi parlakusqanmanta, 100 qallusta jina, tukuynejpi parlakusqanta ninku. Chaywanpis Bibliataqa, tukuyninta chayri wakin librosninllantapis, 2.400 parlaykunamanta kurajmanña tijrachikun. Yaqha tukuy runas, Bibliamanta mayqen librollatapis parlayninkupi leeyta atinku.

      10 Jesús nerqa: “Tatayqa kunankama trabajashan; noqapis trabajashallanitaj”, nispa (Juan 5:17). Chantapis Jehovaqa, “wiñaymanta wiñaykama” Dios. Chayrayku, ¡may chhika imasta ruwarqa! (Sal. 90:2.) Ñaupa tiempopi imastachus ruwasqanta, kunan ruwashasqanta, qhepamanpis imastachus ruwananta, Biblialla sutʼinchawanchej. Chantapis imatachus munakusqanta, imatachus chejnisqanta ima yachachiwanchej, Payman imaynatachus qayllaykunatapis rikuchiwanchej (Sant. 4:8). Chayrayku noqallanchejpi yuyay, waj imasta ruwayta munay ima, Diosmanta karunchanawanchejta, ama saqenachu.

      11. ¿Ima sumaj yuyaychaykunatataj Bibliapi tarinchej?

      11 Bibliapi may jatun yachay kasqanqa, Diosmantapuni jamusqanta rikuchillawanchejtaj. Apóstol Pablo kayta qhelqarqa: “Pitaj Señorpa yuyayninta rejsin? Diosta yuyaychayta pitaj atinman?”, nispa (1 Cor. 2:16). Chaytaqa, Isaías tiemponmanta runasman nisqanman jina qhelqarqa. Pay nerqa: “Pitaj Tata Diospa Espiritunta reparachinri, chayrí yuyaychaspa yachachinri?”, nispa (Isa. 40:13). Cheqamantapuni ni pi atinchu. Chayrayku, qhariwarmi kausaymanta, wawasta uywaymanta, sonqota kusichiymanta, runaswan allinta apanakuymanta, llankʼaymanta, mana suwakuymanta, llimphu kausayta apaymanta ima, Biblia yuyaychasqanqa ni jaykʼaj pantanchu. ¡Bibliaqa, ni jaykʼaj mana allintaqa yuyaychanchu! Runasrí sumaj yuyaychaykunata qoyta, mana atillankuchu (Jer. 10:23). Yuyaychasqanku pantasqa kasqanta reparaspataj, sapa kuti allinchananku tiyan. Biblia nin jinapuni, “runaj yuyaynenqa qhasi manakajlla” (Sal. 94:11).

      12. ¿Imaynatá runas, watas pasasqanman jina Bibliata chinkachiyta munarqanku?

      12 Unaymantapacha runas Bibliata chinkachiyta munasqankupis, Diospa Palabranpuni kasqanta rikuchin. Jesús niraj jamushajtin 168 watapi Siriamanta rey Antíoco IV, Diospa yuyaychasqan Leymanta librosta maskʼachimorqa enqhaykunanpaj. Kay 303 watapitaj, Romamanta kamachej Diocleciano, cristianospa tantakunanku wasista thuñinankuta, Diosmanta Qhelqasqastataj enqhaykunankuta kamacherqa. Chaytaj chunka watastapuni karqa. Kay 1000 watamanta qhepamantaj, iglesiamanta “papas” nisqa, Biblia tukuy laya runaspa qallunkuman tijrachikunanta mana munarqankuchu. Chayrayku tukuy imata ruwarqanku, yachachiynin tukuynejman mana chayananpaj. Satanás, chay runas ima, Bibliata imaymanamanta chinkachiyta munajtinkupis, kunankama kashallanpuni. Jehovaqa, runasman chay regalota qosqanta chinkachinankuta, mana saqerqachu.

      ¿IMAYNAPÍ ASHKHA RUNAS DIOSPA PALABRAN KASQANTA REPARANKU?

      13. ¿Imastaj Biblia Diospa yuyaychasqan kasqanta rikuchillantaj?

      13 Waj imaspis, Biblia Diospa yuyaychasqan kasqanta rikuchillantaj. Biblia mana iskayta parlasqan, yachaysapa runaspa yachachiyninkuwan mana churanakusqan, profecías juntʼakusqan, mana imata pakasqan, runaspa kausayninta tijrachiyta atisqan, unay runas ruwasqankumanta cheqata willasqan, ñaupaj parrafopi tapuykunaman sumajta kutichisqan ima. Imaraykuchus ashkha runas, Biblia Diospa yuyaychasqan kasqanmanta, mana iskayrayasqankuta qhawarina.

      14-16. a) ¿Imataj kinsa laya runasta Biblia Diospa yuyaychasqan kasqanta reparacherqa? b) ¿Imaynatá willashaspa Biblia Diospa Palabranpuni kasqanta runasman reparachinki?

      14 Andresmanta parlarina.b Payqa Oriente Medio nisqamanta ujnin suyunpi musulmán jina wiñakusqa. Norteamericamanta ujnin suyunpi tiyakushajtintaj, Jehovamanta sutʼinchajkuna wasinpi visitasqanku. Pay nin: “Chaypachaqa, cristiano nichikoj religionesmanta mana allintachu yuyaj kani, unay tiempopi Iglesia may chhika sajra imasta ruwasqanrayku. Chaywanpis tukuy imata yachayta munasqayrayku, Bibliamanta yachakuyta qallarerqani”, nispa. Pisi tiemponman, suyunman kutipuspa, niña Jehovamanta sutʼinchajkunawan tinkusqachu. Watasninmantaj, Europamanta ujnin suyunman ripuspa Bibliamanta yachakullasqapuni. Pay nin: “Bibliaj profeciasnin juntʼakusqan, mana iskayta parlasqan, mana churanakusqan, Jehovaj kamachisnin mayta munanakusqanku ima, Biblia Diospa Palabranpuni kasqanta rikuchiwarqa”, nispa. Andresqa 1998 watapi bautizakorqa.

      15 Anaqa 16 watasniyoj, hindú religionniyoj familiamantataj. Pay nin: “Temploman rispalla chayri chʼampaykunapi kaspalla mañakoj kani. Allillan riwajtintaj Diosmantaqa ni yuyarikullajpischu kani”, nispa. Chantá nin: “Jehovamanta sutʼinchajkuna visitawajtinkutaj, kausayniyta mayta tijracherqani”, nispa. Anaqa Bibliamanta yachakorqa, Jehovawantaj mayta masichakorqa. ¿Imataj Biblia Diospa Palabranpuni kasqanta reparananpaj yanaparqa? Pay nin: “Bibliapeqa tukuy tapuykunasniyman kutichiykunata tarerqani. Diosta mana rikuspalla, temploman mana rispalla, nitaj lantiman qonqorikuspalla, Diospi creeyta yachakorqani”.

      16 Paulaqa católica jina uywasqa karqa, sipasyashajtintaj Dios kasqanmanta iskayrayarqa. Chantá imachus pasasqanmanta pay nin: “Ashkha killasmanta uj amigoywan tinkukorqani, payqa ñaupajta chujchasapa purej, drogakoj ima. Niña kikinchu kasqa, chujchanta kʼutuchikusqa, rasurachikusqa, may kusisqataj kasharqa. Chayrayku, ¿Imanakunkitajri? ¿Maypi kasharqankiri?, nispa taporqani. Jehovamanta sutʼinchajkunawan Bibliamanta yachakusqanta niwarqa, Bibliamantataj willariwarqa”. Diospa Palabran runaspa kausayninta tijrachisqanta rikuspa, paypis yachakuyta qallarerqa. Bibliata Dios yuyaychasqantataj sutʼita repararqa.

      “PALABRAYKEQA PURINAYPI KʼANCHANA JINA”

      17. ¿Imaynatá yanapasonqa, Diospa Palabranta sapa pʼunchay leesqayki, chaypi tʼukurisqayki ima?

      17 Bibliataqa Jehová espíritu santonnejta sumaj regalota jina qowanchej. Chayrayku sapa pʼunchay leespa, Bibliata, Yuyaychajninta ima astawan munakunki (Sal. 1:1, 2). Niraj Bibliata ukhunchashaspataj, espíritu santonwan yanapasunanpaj Diosmanta mañakuypuni (Luc. 11:13). Bibliapeqa Diospa yuyaynin kashan. Chayrayku imatachus nisqanpi tʼukurejtiykeqa, tukuy imata pay jina qhawanki.

      18. ¿Imaraykutaj Bibliamanta astawan yachakuyta munanki?

      18 Cheqa yachachiykunata astawan yachakuspa, chayman jina kausakuy (Salmo 119:105 leey). Uj espejopi jina Diospa Palabranpi qhawarikuy. Imapipis allinchakunayki kajtintaj allinchakuypacha (Sant. 1:23-25). Cheqa yachachiyta jarkʼanaykipaj, cheqa sonqo runaspa sonqonkumanta llulla yachachiyta orqhonaykipaj ima, Bibliata espadata jina apaykachay (Efe. 6:17). Arí, “Espíritu Santomin Diosmanta chay imasta parlarqa runasnejta”, profetasnejta ima, chayrayku mayta agredecekuy.

      [Sutʼinchaykunasnin]

      a Amador Ángel García Santos qhelqasqan Diccionario del griego bíblico, chantá Salamancamanta profesores qhelqasqanku Biblia Comentada.

      b Wakin sutisqa mana chaychu.

      [29 paginapi sutʼinchaynin]

      Bibliata sapa pʼunchay leey, ajinamantataj Yuyaychajninta astawan munakunki

      [26 paginapi dibujo/foto]

      Uj cartaqa pichus firmaykun chaypata

  • Pusaj reyes
    Torremanta Qhawaj 2012 | 15 junio
    • Pusaj reyes

      Daniel, Apocalipsis librospeqa, mana pusaj reyesllamantachu chayri gobiernosllamantachu sutʼinchan, manaqa imaynatachus rikhurinankumantapis. Chaykunata allinta entiendenapajtaj, Bibliaj ñaupaj kaj profeciantaraj entiendenanchej tiyan.

      Kuraj Supayqa, tiempo pasasqanman jina, “reinos[pi]” chayri gobiernospi mirayninta wakichin (Luc. 4:5, 6). Chaykunamantataj wakillan, Diospa llajtanta nisunman ñaupa tiempopi Israel llajtata chayri ajllasqa cristianosta, ruwasqankuwan ñakʼaricherqanku. Chayrayku, Daniel, Juan ima pusaj jatun gobiernosllata mosqoypi jina rikorqanku.

      [12 paginapi tabla, dibujos/fotos]

      (Publicacionpi qhawariy texto originalta)

      DANIEL LIBROPI APOCALIPSIS LIBROPI

      PROFECÍAS PROFECÍAS

      1. Egipto

      2. Asiria

      3. Babilonia

      4. Medopersia

      5. Grecia

      6. Roma

      7. Gran Bretañawan

      Estados

      Unidoswana

      8. Sociedad de Naciones,

      Naciones Unidasb

      DIOSPA LLAJTAN

      2000 J.n.j.

      Abraham

      1500

      Israel llajta

      1000

      Daniel 500

      J.n.j./J.j.c

      Juan

      Diospa nacionnin Israel 500

      1000

      1500

      2000 J.j.

      [Sutʼinchaykunasnin]

      a Kay qhepa pʼunchaykunapi iskaynin reyes kashanku. Kay 19 paginata leeriy.

      b Kay qhepa pʼunchaykunapi iskaynin reyes kashanku. Kay 19 paginata leeriy.

      c Kay letrasqa, “Jesús jamusqanmantaña” niyta munan.

      [Dibujos/fotos]

      Jatun lanti (Dan. 2:31-45)

      Mama qochamanta llojsimoj tawa phiña animales (Dan. 7:3-8, 15-17, 25)

      Carnero, chivo ima (Dan., cap. 8)

      Qanchis umasniyoj phiña animal (Apo. 13:1-10, 16-18)

      Iskay wajrasniyoj phiña animal, qanchis umasniyoj phiña animalpa lantinta ruwanankuta kamachin (Apo. 13:11-15)

      [Maymantachus fotos orqhokusqan]

      Maymantachus fotos orqhokun: Egipto chantá Roma: Museo Británico saqesqanrayku; Medopersia: Musée du Louvre (París)

  • Leejkunaj tapuyninku
    Torremanta Qhawaj 2012 | 15 junio
    • Leejkunaj tapuyninku

      ¿Maykʼajtaj Gran Bretañawan Estados Unidoswan, Bibliaj profeciasninman jina, qanchis kaj atiyniyoj gobiernoman tukorqa?

      ▪ Rey Nabucodonosor jatun lantiwan mosqokusqanqa, mana tukuynin atiyniyoj gobiernoswanchu ninakun (Dan. 2:31-45). Manaqa, Danielpa tiemponmantapacha kunankama, phishqa atiyniyoj gobiernosllawan ninakun, pikunachus ruwasqankuwan Diospa llajtanta ñakʼaricherqanku.

      Jatun lantimanta Daniel sutʼinchasqanman jinaqa, Gran Bretañawan Estados Unidoswan, Romamanta pʼutumunan karqa, mana atipananchu karqa. Danielqa, chay lantej tʼususnin, chakisnin, chaki dedosnin ima, fierromanta kasqanta nerqa. (Chakisninpi, dedosninpi ima fierroqa tʼuruwan chajrusqa.)a Chayqa, Gran Bretañawan Estados Unidoswan, fierro tʼususninmanta llojsimunanta rikucherqa. Tiempo pasasqanman jinataj ajinapuni karqa. Gran Bretañaqa, jaqay pʼunchaykunapi Romaj atiyninpi kaspapis, 1700 watas tukukuyninpi atiyniyoj kayta qallarerqa. Aswan qhepaman Estados Unidospis Jallpʼantinpi atiyniyoj kayta qallarerqa. Chaywanpis Bibliaj profeciasninman jinaqa, qanchis kaj atiyniyoj gobierno niraj rikhurerqachu. ¿Imaraykú? Imaraykuchus iskaynin suyus, niraj atiyninkuta sutʼimanta khuskacharqankuchu. Ñaupaj kaj guerra mundial qallarejtinraj khuskachakorqanku.

      Chay kuteqa, “reinoj wawasnin” maytaña willasharqanku, astawanqa Estados Unidospi. Centralninkutaj Brooklynpi, Nueva York llajtapi karqa (Mat. 13:36-43). Gran Bretañaj atiyninpi kaj suyuspipis, ajllasqa cristianosqa sonqo kʼajaywan willashallarqankutaj. Gran Bretañawan Estados Unidoswanqa, ñaupaj kaj guerra mundialpi enemigosninkuwan maqanakunankupaj, ni jaykʼaj jina mayta ujchakorqanku. Chay guerra kasqanrayku suyunkuta jatunchayta qallarispa, Diospa “warminpa” mirayninmanta puchojkunata chejnerqanku. ¿Imaynamantá? Publicacionesta niña saqenankuta kamachispa, willayta ñaupajman apajkunatapis carcelman wisqʼachispa (Apo. 12:17).

      Chayrayku Bibliaj profeciasninmanta parlaspa, kayta nisunman: qanchis kaj atiyniyoj gobiernoqa, mana Gran Bretaña 1700 watas tukukuyninpi may rejsisqa kayta qallarisqantawanchu rikhurerqa. Manaqa Señorpa pʼunchayninpa qallariyninpi.b

      [Sutʼinchaykunasnin]

      a Tʼuru, fierrowan chajrukusqanqa, Gran Bretañaj Estados Unidospa atiyninpi kaj runaswan ninakun. Tiempo pasasqanman jina chay tʼuroqa, Gran Bretañawan Estados Unidoswan may atiyniyoj kananta mana saqenchu.

      b Kaypeqa, Las profecías de Daniel libropi, 57 paginanpi, 24 parrafopi nisqanta, chantá 56, 139 paginasninpi dibujostawan, waj jinamanta sutʼinchashan.

      [19 paginapi dibujo/foto]

      Pusaj hermanosta, Jehovamanta sutʼinchajkunaj Watchtower nisqa centralninkumanta, 1918 watapi junio killapi carcelman wisqʼarqanku

Quechuapi publicaciones (2004-2026)
Wisqʼanapaj
Yaykunapaj
  • Quechua (Bolivia)
  • Wajman apachinapaj
  • Configuración
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Condiciones de uso
  • Política de privacidad
  • Configuración de privacidad
  • JW.ORG
  • Yaykunapaj
Wajman apachinapaj