INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
Watchtower
Quechua (Bolivia)
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONES
  • REUNIONES
  • Jehovaqa “pakaypi kajta” sutʼinchajmin
    Torremanta Qhawaj 2012 | 15 junio
    • Jehovaqa “pakaypi kajta” sutʼinchajmin

      “Diosniykichejqa tukuy dioskunaj Diosninkoqa. Paymin reykunaj Señorninkoqa, tukuy pakaypi kajta sutʼinchajtaj.” (DAN. 2:47.)

      ¿IMATATAJ KUTICHIWAJ?

      ¿Imatataj Jehová imachus qhepaman kananmanta willawanchej?

      ¿Mayqenkunawantaj phiña animalpa sojta umasnin ninakun?

      ¿Lantej imantaj chantá phiña animalpa imantaj kikillanwantaj ninakun?

      1, 2. ¿Imatá Jehová sutʼinchawanchej, imapajtaj?

      DIOSPA REINON runaj kamachiyninta chinkachishajtin, ¿mayqen atiyniyoj gobiernostaj Biblia nisqanman jina kamachishanqanku? Jehová “pakaypi kajta sutʼincha[j]” kasqanrayku, kay tapuyman kutichiyta atinchej. Chaypajtaj profeta Daniel, apóstol Juan ima qhelqasqankuta ukhuncharinanchej tiyan.

      2 Jehovaqa, paykunaman mosqoypi jina ashkha kutispi phiña animalesta rikucherqa. Chantapis uj mosqoypi jatun lantita rikukusqan, imachus ninayasqanta Danielman sutʼincharqa. Allinninchejpajtaj tukuy chaykunata Bibliapi qhelqacherqa (Rom. 15:4). Chantapis, Diospa Reinon tumpamantawan tukuy gobiernosta tukuchinanpi creeyninchejta kallpachananpaj qhelqacherqa (Dan. 2:44).

      3. Bibliaj profeciasninta allinta entiendenapaj, ¿imatarajtaj entiendenanchej tiyan, imaraykú?

      3 Danielpa, Juanpa profeciasninkoqa, mana pusaj “reyes[llamantachu]” chayri gobiernosllamantachu sutʼinchan, manaqa imaynatachus rikhurinankumantapis. Chaywanpis chaykunata allinta entiendenapajqa, Bibliaj ñaupaj kaj profeciantaraj entiendenanchej tiyan. ¿Imaraykú? Imaraykuchus Biblia, tukuy profeciasnin ima, chay profeciawan khuskachasqa kashan.

      KATAREJ MIRAYNIN, PHIÑA ANIMAL IMA

      4. ¿Pikunataj warmej miraynin kanku, imatataj chay miray ruwanqa?

      4 Jehovaqa, jucha rikhurisqantawan, uj “warmi[...]” “mirayni[yoj]” kananta nerqa (Génesis 3:15 leey).a Chay miraytaj, katarita nisunman Satanasta umanpi saruspa pʼaltarpanan karqa. Tiemponmantaj Jehovaqa, chay suyasqa miray Abrahampa familianmanta, Israel llajtamanta, Judá ayllumanta, rey Davidpa mirayninmanta ima jamunanta sutʼincharqa (Gén. 22:15-18; 49:10; Sal. 89:3, 4; Luc. 1:30-33). Chay miraymanta ñaupaj kajqa, Jesucristo (Gál. 3:16). Qhepan kajtaj ajllasqa cristianos, pikunachus espíritu santowan ajllasqas kanku (Gál. 3:26-29). Jesuswan, ajllasqa cristianoswanqa, Diospa Reinonpi kamachejkuna kanku. Jehovataj chay reinonejta Satanasta pʼaltarparenqa (Luc. 12:32; Rom. 16:20).

      5, 6. a) ¿Mashkha jatun gobiernostataj Daniel, Juan ima mosqoypi jina rikorqanku? b) ¿Imawantaj ninakun Apocalipsis libropi parlakusqan phiña animalpa umasnin?

      5 Ñaupaj kaj profecía nisqanman jinaqa, Satanaspis “mirayni[yoj]” kanan karqa, chay miraytaj warmej mirayninta chejninan karqa. ¿Pikunataj katarej miraynin kanku? Satanás jinallataj Diosta chejnejkuna, llajtantataj ñakʼarichejkuna. Tiempo pasasqanman jina Kuraj Supayqa, “reinos[pi ]” chayri gobiernospi mirayninta wakichin (Luc. 4:5, 6). Chaykunamantataj wakillan, Diospa llajtanta nisunman ñaupa tiempopi Israel llajtata chayri ajllasqa cristianosta, ruwasqankuwan ñakʼaricherqanku. Chayta yachaspaqa, Danielwan, Juanwan imaraykuchus pusaj jatun gobiernosllata rikusqankuta sumajta entiendenchej.

      6 Jesusqa, 96 wata chaynejpi, Juanman tʼukuna imasta mosqoypi jina rikucherqa (Apo. 1:1). Juanqa ujninpi, mama qocha kantu tʼiyu patapi uj sierpeta sayashajta rikorqa, chaytaj Kuraj Supaywan ninakun (Apocalipsis 13:1, 2 leey). Chaymantataj mama qochamanta uj phiña animal wicharimorqa, Kuraj Supaytaj may chhika atiyta qorqa. Aswan qhepaman uj ángel, Juanman sutʼincharqa, uj puka phiña animalpa qanchis umasnin, “qanchis reyes” chayri atiyniyoj gobiernos kasqankuta. Chay animaltaj Apocalipsis 13:1 versiculopi rikhurej animalpa “lantin[...]” (Apo. 13:14, 15; 17:3, 9, 10). Juan, Apocalipsis librota qhelqashajtenqa, phishqa urmarqankuña, sojta kajtaj chay tiempopi kamachisharqa, qanchis kajtaj “manaraj jamu[sharqachu]”. ¿Mayqenkunataj chay gobiernos kanku? Kunanqa phiña animalpa umasninmanta ujmanta uj ukhuncharisun. Chantapis Daniel imatachus wakin gobiernosmanta nisqanta qhawarisun. Payqa, chay gobiernos rikhurinankupaj may chhika watas faltashajtin qhelqarqa.

      ISKAY UMASQA EGIPTO, ASIRIA IMA KANKU

      7. ¿Piwantaj ñaupaj kaj uma ninakun, imaraykutaj?

      7 Phiña animalpa ñaupaj kaj umanqa Egiptowan ninakun. ¿Imaraykú? Imaraykuchus, chay atiyniyoj gobierno, Diospa llajtanta ñaupajta ñakʼaricherqa. Chaytataj, Abrahampa miraynin chay llajtapi may chhikaman tukusqankutawan ruwayta qallarerqa. Warmej miraynintaj chay llajtamanta jamunan karqa. Satanasqa, chay miray mana chayamunanta munaspa, Diospa llajtanta chinkachiyta munarqa. ¿Imaynamantá? Faraonwan Israelmanta tukuy qhari wawitasta wañuchichispa. Chaywanpis Jehovaqa pantacherqa, kamachisnintataj Egiptomanta kacharicherqa (Éxo. 1:15-20; 14:13). Tiempowantaj Sumaj Jallpʼaman pusarqa, maypichus llajtachakorqanku.

      8. ¿Piwantaj iskay kaj uma ninakun, chantá imatá ruwayta munarqa?

      8 Phiña animalpa iskay kaj umanqa Asiriawan ninakun. Chay atiyniyoj gobiernopis Diospa llajtanta chinkachiyta munarqa. Jehovaqa, Asirianejta Israelmanta chunka ayllusta castigarqa, lantista yupaychasqankurayku, Diospa contranpi sayaykusqankurayku ima. Chaywanpis Asiriaqa qhepaman Jerusalenta chinkachinayarqa. Ichapis Satanasqa reyespa familianta chinkachiyta munarqa, Jesús chay familiamanta jamunan kasqanrayku. Chaywanpis, chayqa mana Diospa munayninchu karqa. Chayrayku Jehovaqa cheqa sonqo kamachisninta salvarqa. ¿Imaynamantá? Uj angelta, Asiriospa soldadosninta chinkachinanpaj kachaspa (2 Rey. 19:32-35; Isa. 10:5, 6, 12-15).

      KINSA KAJ UMAQA BABILONIA

      9, 10. a) ¿Imatataj Jehová babilonios ruwanankuta saqerqa? b) Profecías juntʼakunanpaj, ¿imataj kanan karqa?

      9 Phiña animalpa kinsa kaj umanqa Babiloniawan ninakun. Jehovaqa, babilonios Jerusalenta thuñinankuta, runastataj wata runasta jina apakapunankuta saqerqa. Payqa mana kasukoj Israelitasman ajinapi rikukunankuta willarqaña (2 Rey. 20:16-18). Chantá, Jerusalenpi “Tata Diospa wakichisqan kamachina tiyanampi” runas niña tiyaykukunankuta willallarqataj (1 Cró. 29:23). Chaywanpis “pipajchus wakichisqa” karqa chay, nisunman rey Davidpa miraynin chay atiyta jamuspa japʼikapunanta nerqa (Eze. 21:25-27).

      10 Waj profecía nisqanman jinataj, Diospa Ajllasqan Mesías chayamojtin, judiosqa Jerusalén templopi Diosta yupaychashanankuraj karqa (Dan. 9:24-27). Israelitas Babiloniaman niraj apasqa kashajtinkutaj, Belenpi chay runa nacekunanta waj profeciapi willakorqa (Miq. 5:2). Chay profecías juntʼakunanpajqa judíos kacharichisqa kananku karqa, jallpʼankuman kutipunanku karqa, templotapis watejmanta sayarichinanku karqa. Chaywanpis babiloniosqa, wata runasninkuta mana kacharillajchu kanku. Chayrayku, ¿imaynatataj llajtankuman kutipunkuman karqa? Jehová profetasninnejta chayta sutʼincharqa (Amós 3:7).

      11. ¿Imaswantaj Babiloniata kikinchakun? (Sutʼinchayninta leeriy.)

      11 Danielqa, Babiloniaman apasqa israelitasmanta, ujnin karqa (Dan. 1:1-6). Jehovaqa chay profetanejta, Babiloniaj qhepanta mayqen atiyniyoj gobiernoschus rikhurinankuta, imaymana imaswan kikinchaspa sutʼincharqa. Sutʼincharinapaj, Rey Nabucodonosorman jatun lliphipishaj lantita mosqoypi rikucherqa (Daniel 2:1, 19, 20, 31-38 leey). Chantá lantej qori uman, Babiloniawan ninakusqanta Danielnejta sutʼincharqa.b Qolqe metalmanta pechon, makisnin imataj, qhepanta rikhurej atiyniyoj gobiernowan ninakorqa. ¿Mayqentaj chay kanman karqa, chantá imatá Diospa llajtanwan ruwanman karqa?

      TAWA KAJ UMAQA MEDOPERSIA

      12, 13. a) ¿Imatataj Jehová Babilonia atipasqa kananmanta sutʼincharqa? b) ¿Imaraykutaj phiña animalpa tawa kaj uman Medopersiawanpuni ninakusqanta nisunman?

      12 Jehovaqa, Danielpa tiemponmanta 100 kuraj watas ñaupajta, mayqen atiyniyoj gobiernochus Babiloniata atipananta profeta Isaiasnejta sutʼincharqa. Mana imaynatachus thuñisqa kanallantachu sutʼincharqa, manaqa pichus thuñinantapis. Chaytaj, Persiamanta Ciro kanan karqa (Isa. 44:28–45:2). Danielqa Medopersia atiyniyoj gobiernota, iskay kutita mosqoypi jina rikorqa. Ujninpeqa chay atiyniyoj gobiernota nisunman Medopersiata, jukumariman rijchʼakojta rikorqa; ujnin ladonqa aswan alto karqa ujnin ladonmantaqa. Pimanchus “atisqaykita aychata mikhumuy” nikorqa (Dan. 7:5). Ujninpitaj iskay jatuchaj wajrasniyoj carneroman rijchʼakojtañataj rikorqa (Dan. 8:3, 20).

      13 Jehovaqa profecianta juntʼananpaj, Babiloniata Medopersiawan atipacherqa, israelitas jallpʼankuman kutipunankutapis kamachicherqa (2 Cró. 36:22, 23). Chaywanpis Medopersiaqa, pisi tiemponman Diospa llajtanta chinkachinayarqa. Bibliapeqa Ester libropi, Persiapi kamachejkunamanta kuraj kaj Amán sutiyoj, sajra ruwayta wakichisqanta nin. Payqa Persiaj japʼiyninpi tiyakoj judiosta wañuchinanpaj, uj pʼunchayta ima ajllarqa. Chaywanpis Jehovaqa, llajtanta Kuraj Supaypa miraynin, chinkachiyta munasqanmanta salvallarqataj (Est. 1:1-3; 3:8, 9; 8:3, 9-14). Arí, Apocalipsis libropi phiña animalpa tawa kaj umanqa, Medopersiawanpuni ninakun.

      PHISHQA KAJ UMAQA GRECIA

      14, 15. ¿Imatataj Jehová Greciamanta sutʼincharqa?

      14 Phiña animalpa phishqa kaj umanqa Greciawan ninakun. Danielqa Nabucodonosorpa mosqokusqanta sutʼinchashaspa, chay lantej bronce wijsan, rakhu piernasnin ima, Greciawan ninakusqanta nerqaña. Chantapis Danielqa iskay kutipi, chay gobierno, aswan atiyniyoj kamachejnin ima, imaynachus kanankuta mosqoypi jina rikorqa.

      15 Ujninpeqa Grecia, chʼejchi leonman rijchʼakorqa, wasanpitaj tawa lijrasniyoj karqa. Chaytaj usqhayllata atipananta rikucherqa (Dan. 7:6). Ujninpitaj jatun wajrayoj chivo, iskay wajrasniyoj carnerota usqhayllata wañucherqa. Chay carneroqa Medopersiawan ninakun. Jehovaqa chay chivo Greciawan ninakusqanta Danielman sutʼincharqa, jatun wajrantaj ujnin kamachejninwan. Chantá Danielqa, chay wajra pʼakikunanta, cuentanmantataj tawa aswan juchʼuy wajras pʼutumunanta nerqa. Chay profeciaqa, Grecia niraj atiyniyoj gobiernoman tukushajtin qhelqakorqa, maychus nisqanman jinataj juntʼakorqa. Alejandro Magnoqa, Greciaj aswan atiyniyoj kamachejnin jina, Medopersiawan maqanakuspa atiparqa. Chaywanpis wajraqa mana unaytachu karqa, imaraykuchus chay kamachejqa may sumajta kamachishaspa, 32 watasnillayoj wañuporqa. Wañusqantawantaj soldadosta kamachejkunasninmanta tawa, chay gobiernota partinakorqanku (Daniel 8:20-22 leey).

      16. ¿Imatataj Antíoco IV ruwarqa?

      16 Grecia, Persiata atipasqantawanqa, Diospa llajtan Greciaj kamachiyninpi karqa. Chay tiempopeqa judíos Sumaj Jallpʼapiña kasharqanku, Jerusalenpi templotapis sayaricherqankuña. Israelitasqa Jehovaj llajtallanpuni karqanku, templopitaj payta yupaychashallarqankupuni. Chaywanpis 168 watapi Jesús niraj jamushajtin (J.n.j.), phiña animalpa phishqa kaj uman nisunman Grecia, Diospa llajtanta ñakʼaricherqa. Antíoco IV llulla diosesta yupaychanankupaj Jerusalén templopi uj altarta ruwarqa, Judiospa religionninkupi kajkunatataj wañuchinankuta kamacherqa. Payqa Alejandroj gobiernonta partinakojkunamanta ujnin karqa. Rikunchej jina Satanasqa, maytapuni mirayta chejnikorqa. Chaywanpis Greciaqa, waj atiyniyoj gobierno rikhurejtin urmarqa. ¿Mayqentaj phiña animalpa sojta kaj uman kanman karqa?

      SOJTA KAJ UMAQA ROMA, “ANCHA MANCHARINA JINA KARQA”

      17. ¿Imaynatataj sojta kaj uma Génesis 3:15 juntʼakunanpaj mayta yanaparqa?

      17 Phiña animalta mosqoypi jina Juan rikushajtin, Roma atiyniyoj gobierno kasharqa (Apo. 17:10). Chantapis sojta kaj umaqa, Génesis 3:15 versiculopi profecía juntʼakunanpaj mayta yanaparqa. Satanasqa Romamanta kamachejkunawan, mirayta “chaki talonninmanta” mana unaytachu khanicherqa. ¿Imaynamantá? Jesusta llulla parlaykunawan juchachachispa, wañuchichispa ima (Mat. 27:26). Chaywanpis khanisqa kasqanqa usqhayllata thañiporqa, imaraykuchus Jehová kausaricherqa.

      18. a) ¿Ima mosoj llajtatataj Jehová ajllakorqa, imaraykutaj? b) ¿Imaynamantataj katarej miraynin warmej mirayninta ñakʼarichillarqapuni?

      18 Israelpi Leymanta yachachejkunaqa, Romamanta kajkunawan Jesusta wañuchinankupaj ujchakorqanku, yaqha llajtantintaj Jesusta qhesacharqa. Chayrayku Jehovaqa, Israel llajtata qhesacharqa (Mat. 23:38; Hech. 2:22, 23). Cuentanmantataj mosoj llajtata ajllakorqa: “Diospa nacionnin Israel[ta]” (Gál. 3:26-29; 6:16). Chayqa ajllasqa cristianosmanta qotuchakuy, maypichus judíos, mana judíos ima kanku (Efe. 2:11-18). Jesús kausarisqantawan, katarej miraynin warmej mirayninta ñakʼarichishallarqapuni. Romaqa ashkha kutispi warmej qhepa kaj mirayninta, nisunman ajllasqa cristianosta chinkachiyta munarqa.c

      19. a) ¿Imatataj Daniel sojta kaj atiyniyoj gobiernomanta nerqa? b) ¿Imatataj ujnin yachaqanapi yachakusun?

      19 Daniel Nabucodonosorpa mosqoyninta sutʼinchasqanpeqa, lantej fierro tʼususnin Romawan ninakun (Dan. 2:33). Chaywanpis Danielqa, waj kutipi mana Romallamantachu, manaqa qhepan atiyniyoj gobierno Romamanta pʼutumunanmantawan rikorqa (Daniel 7:7, 8 leey). May chhika watasta Romaqa, enemigosninpaj “ancha mancharina jina karqa, manchachikunapaj jinapuni, manchay kallpayojtaj”. Chaywanpis chay profeciaqa chay atiyniyoj gobiernomanta, “chunka wajras[...]” pʼutumunanta, chantá waj aswan juchʼuy wajrita pʼutumunanta sutʼincharqa. Chay wajritataj aswan atiyniyoj kanan karqa. ¿Mayqenkunataj chunka wajras karqanku? ¿Mayqenwantaj aswan juchʼuy wajrita ninakun, chantá jatun lantej imanwantaj ninakun? Kay tapuykunaman, ujnin yachaqanapi 14 paginapi kutichisun.

      [Sutʼinchaykunasnin]

      a Chay “warmeqa” janajpachapi Jehovaj tukuy kamachisninwan ninakun. Bibliataj Jehovaj warmin jina kasqanta nin (Isa. 54:1; Gál. 4:26; Apo. 12:1, 2).

      b Daniel libropi lantej uman, chantá Apocalipsis libropi phiña animalpa kinsa kaj uman, Babiloniawan ninakun. Kay 12-13 paginaspi dibujosta qhawariy.

      c Roma Jerusalenta 70 watapi thuñishajtenqa, Israel llajta niña Diospa ajllasqan llajtachu karqa. Chayrayku, Jerusalenta thuñispaqa, Génesis 3:15 nisqan juntʼakunanpaj mana yanaparqachu.

  • Jehovaqa “imaschus usqhayta juntʼakunan kasqanta” sutʼinchan
    Torremanta Qhawaj 2012 | 15 junio
    • Jehovaqa “imaschus usqhayta juntʼakunan kasqanta” sutʼinchan

      “Kayqa Jesucristoj sutʼinchasqan, mayqentachus Dios Tata payman qorqa kamachisninman rejsichinampaj imaschus usqhayta juntʼakunan kasqanta.” (APO. 1:1.)

      ¿IMATÁ KUTICHIWAJ?

      ¿Jatun lantej mayqen imasnintaj, Gran Bretañawan Estados Unidoswan ninakun?

      ¿Juanpa mayqen rikusqantaj Naciones Unidas, Gran Bretañamanta Estados Unidosmantawan, atiyta japʼisqanta rikuchin?

      ¿Imaynatá Daniel, Juan ima, gobiernos chinkachisqa kanankuta profetizarqanku?

      1, 2. a) ¿Imatá entiendenchej Danielpa, Juanpa profeciasninkuta ukhunchaspa? b) ¿Mayqenkunawantaj phiña animalpa ñaupaj sojta umasnin ninakun?

      DANIELPA, Juanpa profeciasninkuta ukhuncharispaqa, kay pachapi imaraykuchus imapis pasashasqanta, qhepaman imachus kananta ima, allinta entiendenchej. Juan mosqoypi jina qanchis umasniyoj phiña animalta rikusqanmanta, Daniel chunka wajrasniyoj mancharina animalta rikusqanmanta, jatun lantimantataj sutʼinchasqanmanta, ¿imatá yachakusunman? ¿Imata ruwanapajtaj chayta entiendey tanqanawanchej tiyan?

      2 Qallarinapajqa, Juan phiña animalta mosqoypi jina rikusqanta qhawarina (Apo., 13 capítulo). Ñaupaj yachaqanapi rikorqanchej jina, ñaupaj sojta umasnenqa, Egiptowan, Asiriawan, Babiloniawan, Medopersiawan, Greciawan, Romawan ima ninakun. Chay atiyniyoj gobiernosqa, warmej mirayninta mayta chejnerqanku (Gén. 3:15). Juan chay rikusqanta qhelqashajtenqa, Roma atiyniyoj gobierno kasharqa, unaytataj atiyniyojllapuni karqa. Chaywanpis, Romaj cuentanmanta qanchis kaj uma rikhurinan karqa. ¿Mayqentaj kanman karqa, imatá warmej mirayninwan ruwanman karqa?

      GRAN BRETAÑAWAN ESTADOS UNIDOSWAN ATIYNIYOJMAN TUKUNKU

      3. ¿Piwantaj chunka wajrasniyoj mancharina animal ninakun? ¿Imawantaj chunka wajrasnin ninakun?

      3 Apocalipsis 13 capitulopi parlasqan phiña animalpa qanchis kaj uman pichus kasqanta yachanapajqa, Juan rikusqanta, Daniel chunka wajrasniyoj ancha mancharina animalta rikusqantawan kikinchananchej tiyan (Daniel 7:7, 8, 23, 24 leey).a Chunka wajrasniyoj phiña animalqa, Romawan ninakun (kay 12-13 paginaspi dibujosta qhawariy). Romaqa, 400 watas chaynejta partikuyta qallarerqa. Chayrayku, mancharina animalpa umanpi chunka wajras pʼutumusqankoqa, Romamanta pʼutumoj gobiernoswan ninakun.

      4, 5. a) ¿Imatá juchʼuy wajrita ruwarqa? b) ¿Pitaj phiña animalpa qanchis kaj uman?

      4 Danielpa profecianpeqa, mancharina animalmanta waj “juchʼuy” wajrita pʼutumuspa, kinsa wajrasta tʼirarqa. Chaytaj, Gran Bretaña, Romamanta pʼitikuspa atiyniyoj kayta qallarejtin juntʼakorqa. Chaywanpis 1600 watas chaykama, niraj atiyniyojchu karqa. Romamanta pʼitikoj waj kinsa gobiernos, aswan atiyniyoj karqanku, nisunman España, Países Bajos, Francia ima. Chaywanpis Gran Bretañaqa, chaykunata ujmanta uj orqhoyta qallarerqa. Kay 1700 watas chaynejpajtaj, Jallpʼantinpi aswan atiyniyoj gobiernomanña tukunayasharqa. Jinapis, ¿phiña animalpa qanchis kaj umanñachu karqa? Niraj.

      5 Gran Bretaña atiyniyojman tukojtinpis, norteamericapi japʼikapusqan llajtas paymanta pʼitikuspa Estados Unidos suyuman tukorqa. Jinapis Gran Bretañaqa, Estados Unidos atiyniyojman tukunanta saqellarqa, maqanakunapaj barcosninwanpis yanaparqa. Gran Bretañaqa, 1914 watapaj Señorpa pʼunchaynin qallarishajtin, ni jaykʼaj jina aswan atiyniyojman tukorqa. Estados Unidospis kapuyninrayku aswan atiyniyojman tukullarqataj.b Ñaupaj kaj guerra mundial kashajtenqa, iskaynin suyus khuskachakuspa mayta llankʼarqanku. Ajinamanta phiña animalpa qanchis kaj uman rikhurerqa, chaytaj Gran Bretañawan Estados Unidoswan karqanku. ¿Imatá qanchis kaj uma, warmej mirayninwan ruwarqa?

      6. ¿Imatataj qanchis kaj uma Diospa llajtanwan ruwarqa?

      6 Señorpa pʼunchaynin qallarisqantawan qanchis kaj umaqa, Diospa llajtanpa contranpi oqharikorqa, nisunman Jallpʼapi qhepakoj Cristoj wauqesninpa contranpi (Mat. 25:40). Jesusqa kutimunan tiempopi, warmej mirayninmanta puchojkuna, Jallpʼapi mayta llankʼashanankuta nerqa (Mat. 24:45-47; Gál. 3:26-29). Gran Bretañawan Estados Unidoswan atiyniyoj gobierno jina, Diospa ajllakusqasninwan maqanakuyta qallarerqa (Apo. 13:3, 7). Ñaupaj kaj guerra mundial kashajtintaj, Diospa llajtanta qhatiykacharqa, publicacionesninkuta niña apaykachanankuta kamacherqa, allin kamachi yuyayniyojpa sutinpi llankʼajkunatapis carcelman wisqʼacherqa. Jehová, Juanman sutʼincharqa jina, willayninkutapis uj tiempota sayacherqa. Chaywanpis Diosqa, warmej mirayninmanta qhepa kaj miray, kausarispa llankʼayninta astawan yapananta Juanman willarqa (Apo. 11:3, 7-11). ¿Kay profecías juntʼakorqachu? Arí, Jehová nerqa jina, Jallpʼapi qhepakoj miraymanta kajkuna, watejmanta mayta willarqanku.

      GRAN BRETAÑAWAN ESTADOS UNIDOSWAN, FIERROMANTA TʼURUMANTA CHAKIS IMA

      7. ¿Jatun lantej imantaj, phiña animalpa qanchis kaj umanwan kikillantaj ninayan?

      7 Jatun lantej chakisnin, phiña animalpa qanchis kaj uman ima, kikillantaj ninayan. Chaytaj Gran Bretañawan Estados Unidoswan. Gran Bretañaqa Romamanta pʼutumorqa. Estados Unidospis, Gran Bretañamanta llojsimusqanrayku Romamanta pʼutumusqanta nisunman. ¿Jatun lantej chakisninrí? Daniel mosqoypi jina rikusqanpeqa, fierrowan tʼuruwan chajrusqa kanku (Daniel 2:41-42 leey). Chayqa, qanchis kaj uma nisunman atiyniyoj gobierno Gran Bretañawan Estados Unidoswan maykʼajchus rikhurinanta nikusqanwan kikinchakun. Imatapis ruwanapaj fierrota tʼurutawan chajrunchej chayqa mana sinchʼichu, fierrollamanta kajtintaj aswan sinchʼi. Gran Bretañawan Estados Unidoswanpis pʼutumusqan Romamanta nisqaqa, aswan pisi kallpa. ¿Imaraykú? Chayta sutʼincharina.

      8, 9. a) ¿Imaynatá qanchis kaj atiyniyoj gobierno fierro jina sinchʼi kasqanta rikucherqa? b) ¿Imawantaj lantej chakisninmanta tʼuru ninakun?

      8 Phiña animalpa qanchis kaj umanqa, ñaupaj kaj guerra mundialpi atipaspa, fierro jina sinchʼi kasqanta rikucherqa. Chaytaj iskay kaj guerra mundialpi aswan sutʼi rikukorqa.c Chay guerra pasasqantawanqa, wakin kutispi fierro jina sinchʼi kasqanta rikuchillarqapuni. Chaywanpis Señorpa pʼunchayninpeqa fierro, tʼuruwan chajrukun. ¿Imaynamantá?

      9 Jehovaj kamachisnenqa, lantej chakisnin imawanchus ninakusqanta unaymantaña entiendeyta munarqanku. Kay Daniel 2:41 versiculopi fierro, tʼuruwan chajrusqa kasqanta nispaqa, uj “reino[llamanta]” parlashan, mana ashkhamantachu. Chayrayku tʼuroqa, Gran Bretañaj Estados Unidospa, ima kamachiyninkuman churanakoj runaswan chayri organizacioneswan ninakun, pikunachus kallpanta pisiyachinku. Danielqa chay tʼuru, “runaspa miraynin” kasqanta nin (Daniel 2:43 leey).d Paykunataj sindicatosnejta, kamachejkunamanta kacharichikuyta maskʼajkunanejta, derechosninkuta valechinankupaj marchasnejta ima, chay atiyniyoj gobiernoman oqharikunku. Chay runasqa, Estados Unidoswan Gran Bretañawan niña fierro jina atiyniyoj kananta saqenkuchu. Chantapis gobiernoman yaykojkuna ñakʼayllata eleccionespi atipasqankurayku, kamachiyninkuman ashkhas churanakunku. Chayrayku, llajtaj yanapayninwan kaj gobiernospis, munayninkuman jina mana kamachiyta atinkuchu. Daniel chayta nerqaña, “chay reinoqa wakinnejpi sinchʼi kananta, wakinnejpitaj pisi kallpa kananta” (Dan. 2:42; 2 Tim. 3:1-3).

      10, 11. a) ¿Imataj lantej “chakisninwan” kanqa? b) ¿Imatá lantej chaki dedosninmanta entiendenchej?

      10 Kay tiempopeqa, Gran Bretañawan Estados Unidoswan khuskallapuni kashanku, sapa kutitaj jatun ruwaykunapi khuska kanku. Jatun lantimanta, phiña animalmanta ima profeciasqa, Estados Unidospa, Gran Bretañaj ima cuentanmanta, niña waj atiyniyoj gobierno kananta sutʼinchan. Lantej chakisninwan ninakoj gobiernoqa, lantej fierro tʼususninwan ninakoj gobiernomanta aswan pisi kallpa kaspapis, mana sapallanmantachu chinkanqa.

      11 ¿Imawantaj lantej chaki dedosnin ninakun? Danielqa, mosqoypi jina wakin rikusqasninpi yupaykunata sutʼita oqharerqa. Wakin animalesta rikusqanpeqa, mashkha wajrayojchus kasqankuta nerqa. Chay yupaykunaqa imawanpis ninakorqapuni. Chaywanpis Danielqa, lantej chaki dedosnin mashkhachus kasqanta mana ninchu. Chayrayku nisina ima profeciatapis juntʼanchu. Imaynatachus makisninpa, tʼususninpa, chakisninpa ima yupaynin mana imatapis juntʼanchu ajinata. Chaki dedosninmanta parlaspaqa, fierrowan tʼuruwan ruwasqa kasqanta astawan sutʼinchan. Chayrayku Diospa Reinonwan ninakoj “rumi”, lantej chakisninman japʼejtin, Gran Bretañawan Estados Unidoswan atiyniyoj gobierno kashanqa (Dan. 2:45).

      GRAN BRETAÑAWAN ESTADOS UNIDOSWAN, ISKAY WAJRASNIYOJ PHIÑA ANIMAL IMA

      12, 13. ¿Piwantaj iskay wajrasniyoj phiña animal ninakun, chantá imatá ruwarqa?

      12 Gran Bretañawan Estados Unidoswan, fierrowan tʼuruwan chajrusqa kashan. Chaywanpis Jesús, Juanman mosqoypi jina rikuchisqanpi, kay qhepa pʼunchaykunapi may tʼukuna imasta ruwashanan karqa. ¿Imaynamantá? Juanqa waj iskay wajrasniyoj phiña animalta rikorqa, sierpe jinataj parlasharqa. ¿Piwantaj ninakun? Chay iskay wajrasqa, iskay gobiernos khuskachasqa kasqanta ninayan. Chaykunapis Gran Bretañawan Estados Unidoswan kanku. Chaywanpis, uj imata ruwasqankupi (Apocalipsis 13:11-15 leey).

      13 Iskay wajrasniyoj phiña animalqa, qanchis umasniyoj phiña animalpa “lantinta” ruwanankuta kamacherqa. Juanqa, chay lanti rikhurinanta chantá chinkapunanta, watejmantataj rikhurinanta nerqa. Ajinataj uj organizacionwan karqa. Chaytaqa, Gran Bretañawan Estados Unidoswan rikhuricherqanku, kay pachamanta gobiernosta ujchananpaj, sutinkupi parlananpaj ima.e Chay organizacionqa, ñaupaj kaj guerra mundial tukukusqantawan Sociedad de Naciones sutiwan rikhurerqa. Iskay kaj guerra mundial qallarejtintaj chinkaporqa. Chay guerra kashajtenqa, Diospa llajtan Apocalipsispi profecías nisqanman jina, phiña animalpa lantin watejmanta rikhurinanta willarqa. Ajinataj karqa, imaraykuchus Naciones Unidas sutiwan watejmanta rikhurerqa (Apo. 17:8).

      14. ¿Imaraykú Juan, phiña animalpa lantin “pusaj kaj rey[...]” kasqanta nerqa?

      14 Juanqa, phiña animalpa lantin “pusaj kaj rey[...]” kasqanta nerqa. Kayqa mana niyta munanchu ñaupaj kaj phiña animalpa pusaj uman kasqanta, manaqa “lanti[llan]”. Tukuy atiynintaj Naciones Unidaspi kaj nacionesmanta jamun, astawanpis Gran Bretañamanta Estados Unidosmantawan (Apo. 17:10, 11). ¿Imaraykutaj uj “rey” kasqanta nerqa? Uj imata ruwaspa rey jina kananpaj atiyta japʼisqanrayku. Chaytaj, ni jaykʼaj jina tukuy imata kay pachapi tijrachenqa.

      PHIÑA ANIMALPA LANTIN, PHISU WARMITA CHINKACHIN

      15, 16. ¿Piwantaj phisu warmi ninakun, imataj yakusninwan pasan?

      15 Juan nisqanman jina, puka phiña animalpa patanpi —mayqenchus ñaupaj kaj phiña animalpa lantin— uj “phisu warmi” tiyasqa kashan. Chay warmeqa “Jatun Babilonia” sutikun, puka phiña animaltataj apaykachan (Apo. 17:1-6). ¿Piwantaj chay phisu warmi ninakun? Tukuy llulla religioneswan, astawanqa cristiano nichikoj iglesiaswan. Tukuy llulla religionesqa, chay phiña animalpa lantinta tukuy imaymanamanta yanapanku, apaykachaytataj munanku.

      16 Jatun Babiloniataqa “ashkha yaku” patapi tiyasqata rikukun. Chay yakustaj, payta yanapaj runas kanku. Chaywanpis Señorpa pʼunchayninpeqa chʼakipushanmanpis jina, manaña ñaupajta jinachu yanapanku (Apo. 16:12; 17:15). Phiña animalpa lantin rikhurishajtin, ashkha suyus, cristiano nichikoj iglesiaspa atiyninpi karqanku. Kunan pʼunchaykunapitaj ashkha runas, llulla religionesta, kamachejkunasninkuta ima, niña jatunpajchu qhawanku, ni yanapaytapis munankuñachu. Astawanqa, religión chʼampaykunallata apamusqanta ninku. Chayraykutaj yuyaysapa runasqa, tukuy religionesmanta runas kacharichikunankuta ninku.

      17. ¿Imataj tumpamantawan llulla religioneswan kanqa, imaraykutaj?

      17 Llulla religionesqa mana pisimanta pisichu chinkanqanku. Phisu warmeqa atiyniyojllapuni kanqa, kamachejkunatataj apaykachayta munallanqapuni. Chaywanpis Diosqa, tumpamantawan kamachejkunaj sonqosninkuman uj yuyayta churanqa (Apocalipsis 17:16, 17 leey). Pisi tiempomantawan Jehovaqa, Satanaspa pachanmanta tukuy politicoswan, Naciones Unidasnejta llulla religionta, atiyninta, kapuyninta ima chinkachichenqa. Pasaj watasllapi, ajina kananqa ni yuyakojchu. Kunantaj phisu warmeqa, puka animalpa patanmanta urmanayashan. Manataj pisimanta pisichu urmanqa, manaqa ujllapi (Apo. 18:7, 8, 15-19).

      PHIÑA ANIMALESPA TUKUKUYNIN

      18. a) ¿Imatataj phiña animal ruwanqa, imapitaj tukukonqa? b) Daniel 2:44 nisqanman jina, ¿ima gobiernostataj Diospa Reinon chinkachenqa? (Kay 17 paginapi recuadrota qhawariy.)

      18 Llulla religión chinkasqantawan, phiña animal nisunman Satanaspa pachanmanta politicosqa, Diospa Reinonpa contranpi oqharikunanpaj tanqasqa kanqa. Janaj pachaman mana wichariyta atisqankuraykutaj, kay pachapi Reinoj kamachisninpa contranpi oqharikonqanku. Imaynachus chay tukukunantaj nisqaña kashan (Apo. 16:13-16; 17:12-14). Danielqa imaynachus chay maqanakuy kananta nerqaña (Daniel 2:44 leey). Apocalipsis 13:1 versiculopi parlakusqan phiña animal, lantin, iskay wajrasniyoj phiña animal ima, chinkachisqa kanqanku.

      19. ¿Imamantataj mana iskayrayasunmanchu, chantá imatá kunan ruwananchej tiyan?

      19 Kay tiemponchejpeqa, phiña animalpa qanchis kaj uman kashan. Phiña animal chinkachisqa kanankamataj, niña waj uma rikhurenqachu. Chayrayku llulla religión chinkachisqa kajtin, Gran Bretañawan Estados Unidoswan atiyniyoj gobiernollapuni kanqa. Danielpa chantá Juanpa profeciasninkoqa, qhelqasqankuman jinapuni juntʼakorqa. Chayrayku, llulla religionpa tukukuynin, Armagedón chayamunan ima, kaysitupiña kashan. Arí, Diosqa imachus tumpamantawan kananta sutʼinchawanchejña. Chaywanpis, ¿profecías nisqanta kasukusunchu? (2 Ped. 1:19.) Jehovata kasukunapaj, Diospa Reinonpa kamachiyninpi kanapaj ima, ¡kunan tiempo kashan! (Apo. 14:6, 7.)

      [Sutʼinchaykunasnin]

      a Bibliapeqa chunka yupay, juntʼa ninayan. Chayrayku kaypeqa Romamanta tukuy llojsej gobiernoswan ninakun.

      b Gran Bretaña, Estados Unidos ima, 1700 watasmantaña karqanku. Chaywanpis Juanqa, Señorpa pʼunchayninpi chay iskay suyus atiyniyoj gobierno jina rikhurinanta nerqa. Apocalipsispi rikukusqan profeciasqa, “Señorpa pʼunchaynimpi” juntʼakun (Apo. 1:10). Chayrayku, ñaupaj kaj guerra mundial kashajtin, Gran Bretañawan Estados Unidoswan atiyniyoj gobierno jina llankʼayta qallarerqanku.

      c Danielqa, Gran Bretañawan Estados Unidoswan iskay kaj guerra mundialpi “tʼukunapaj jina tukuy” imata phirinanta nerqa (Dan. 8:24). Sutʼincharinapaj, Estados Unidosqa, paykunaj enemigonkuman iskay bombas atómicas nisqata kachaykuspa mayta phirerqa.

      d Daniel 2:43 (NM): “Imaynatachus fierrota tʼurutawan chajrusqata rikorqanki, ajinata runaspa mirayninwan chajrusqa kanqanku; manataj ujllaman tukuyta atenqankuchu, imaynatachus fierroqa tʼuruwan mana chajrukuyta atinchu, ajinata.”

      e Apocalipsis... ¡se acerca su magnífica culminación!, nisqa libropi 240, 241 chantá 253 paginasninta leeriy.

      [17 paginapi recuadro]

      ¿PIKUNATAJ “TUKUYNIN KAY” REINOS KANKU?

      Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras nisqapeqa, Daniel 2:44 versiculota, Diospa Reinon “tukuynin kay reinosta tukuchenqa”, nispa tijrachikun. Kay profeciaqa, jatun lantej imasninwan ninakoj gobiernosllamanta parlan.

      Waj gobiernoswanrí, ¿imataj kanqa? Apocalipsis libroqa sumajta sutʼinchan. “Tukuy kay pachapi reyes[ta]”, Jehovaj contranpi maqanakunankupaj tantakunanta nin, nisunman “wañuchinaku maqanakuman, Tukuy Atiyniyoj Diospa chay jatun pʼunchaynimpaj” (Apo. 16:14; 19:19-21). Chayrayku Armagedonpeqa, tukuy gobiernos chinkachisqa kanqanku, nitaj Danielpa profecianpi lantej imasninwan ninakoj gobiernosllachu.

  • Pusaj reyes
    Torremanta Qhawaj 2012 | 15 junio
    • Pusaj reyes

      Daniel, Apocalipsis librospeqa, mana pusaj reyesllamantachu chayri gobiernosllamantachu sutʼinchan, manaqa imaynatachus rikhurinankumantapis. Chaykunata allinta entiendenapajtaj, Bibliaj ñaupaj kaj profeciantaraj entiendenanchej tiyan.

      Kuraj Supayqa, tiempo pasasqanman jina, “reinos[pi]” chayri gobiernospi mirayninta wakichin (Luc. 4:5, 6). Chaykunamantataj wakillan, Diospa llajtanta nisunman ñaupa tiempopi Israel llajtata chayri ajllasqa cristianosta, ruwasqankuwan ñakʼaricherqanku. Chayrayku, Daniel, Juan ima pusaj jatun gobiernosllata mosqoypi jina rikorqanku.

      [12 paginapi tabla, dibujos/fotos]

      (Publicacionpi qhawariy texto originalta)

      DANIEL LIBROPI APOCALIPSIS LIBROPI

      PROFECÍAS PROFECÍAS

      1. Egipto

      2. Asiria

      3. Babilonia

      4. Medopersia

      5. Grecia

      6. Roma

      7. Gran Bretañawan

      Estados

      Unidoswana

      8. Sociedad de Naciones,

      Naciones Unidasb

      DIOSPA LLAJTAN

      2000 J.n.j.

      Abraham

      1500

      Israel llajta

      1000

      Daniel 500

      J.n.j./J.j.c

      Juan

      Diospa nacionnin Israel 500

      1000

      1500

      2000 J.j.

      [Sutʼinchaykunasnin]

      a Kay qhepa pʼunchaykunapi iskaynin reyes kashanku. Kay 19 paginata leeriy.

      b Kay qhepa pʼunchaykunapi iskaynin reyes kashanku. Kay 19 paginata leeriy.

      c Kay letrasqa, “Jesús jamusqanmantaña” niyta munan.

      [Dibujos/fotos]

      Jatun lanti (Dan. 2:31-45)

      Mama qochamanta llojsimoj tawa phiña animales (Dan. 7:3-8, 15-17, 25)

      Carnero, chivo ima (Dan., cap. 8)

      Qanchis umasniyoj phiña animal (Apo. 13:1-10, 16-18)

      Iskay wajrasniyoj phiña animal, qanchis umasniyoj phiña animalpa lantinta ruwanankuta kamachin (Apo. 13:11-15)

      [Maymantachus fotos orqhokusqan]

      Maymantachus fotos orqhokun: Egipto chantá Roma: Museo Británico saqesqanrayku; Medopersia: Musée du Louvre (París)

Quechuapi publicaciones (2004-2026)
Wisqʼanapaj
Yaykunapaj
  • Quechua (Bolivia)
  • Wajman apachinapaj
  • Configuración
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Condiciones de uso
  • Política de privacidad
  • Configuración de privacidad
  • JW.ORG
  • Yaykunapaj
Wajman apachinapaj