QILLQAQKUNAP NISQANKU

¿Maypitaq sumaq yuyaychaykunata tariyman?

Sipaskunapaq

Colegioykiman kunallanraq jamuq waynallapipuni tʼukurichkanki. ¡May kʼachitupuni payqa!: “¿Payllapipuni tʼukurisqay juchachu?, mana riqsillawanpischu”, nispa ninki. Chantá, mana qamllachu chay waynata munakunki, manaqa, tukuy sipaskuna munakullankutaq. Payta rikuspataq tukuypis payman kʼaskaykukuyta munanku.

Jinallapi puraqmanta qhawanakunkichik, asisqanwantaq sunquykita qhallallarichin. Qampis mana reparakuspalla, asirillankitaq. Chayllapi payqa, qamman qayllaykamusunki... napaykusunkitaq:

—Imaynalla —nispa, manchi manchilla nisunki.

—Waliqlla —nispa kutichinki.

—Sergio sutikuni.

—Kunallanraq jamuchkanki, ¿icharí? —nispa tapurinki, mana imata niyta atispa.

—Arí, manaraq unaychu jamusqayqa.

¡Paywan parlachkasqaykita mana creeyta atinkichu!

Nisunkitaq: “Kay chʼisi, wasiypi juk raymita ruwasaq. ¿Jamuriwaqchu?”, nispa.

Chaymanta, astawan qayllaykamusuytawan, juk lado ñawinwan chʼirmirispataq, chhichiykuspalla nisunki:

—Yachanallaykipaq: tatasniy mana chaypichu kanqanku, chantá machanapaq ukyanas kanqa. ¿Jamuwaqchu?

Sergioqa, kutichinaykita suyachkan. Mayqin sipasllapis Sergio waqyarisqanman, mana iskaychakuspa “arí” nispa kutichinman.

Qamrí, ¿imatá kutichiwaq?

Waynuchuspaq

Iskay compañerosniykita qayllaykamusuqta rikuspa, thuqayniykita mana uquykuyta atinkichu. Yachankiña imatachus jaywasunankuta. Kaywanqa, kimsa kutitaña kay semanapi chayta jaywayta munachkasunku.

Juknin nisunki: “¡Wa! ¿Watiqmanta sapallaykitaq?”. Chantá juk cigarrotajina urqhuspa: “Kayta pitariy kusikunaykipaq”, nispa nillasunkitaq.

Astawan thuqayniykita mana uquykuyta atinkichu. Ninkitaq:

—¡Mana!, niykiña mana pitasqayta —nispa, chantá niraq parlayta tukuchkaptiyki juknin nisunki.

—Religionniykirayku mana munankichu, ¿icharí? Ni jaykʼaq imata ruwanaykitapis saqisunkuchu —nispa.

—¿Manchachikunkichu? —asikuspa juknintaq nisunki.

—¡Mana! ¡Mana chaychu! —nispa ñakʼayllataña kutichinki.

Chaymanta jukninqa, wasaykipi laqʼaykurisuspa nisunki: “Pitarillay. Mana imanasunqachu”, nispa.

Juknin compañeroykitaq qayllaykamusuytawan, chhichiykuspalla nisunki: “Ni piman willasqaykuchu”, nispa.

¿Imatá ruwanki?

JALLPʼANTINPI achkha waynas, sipaskuna ima, sapa pʼunchay ajina chʼampaykunapi rikukunku. Chaywanpis, mana tukuychu chayjina chʼampaykunata atipanankupaq wakichisqas kachkanku. Juk waynuchu, pitayman tanqasqa kaspaqa, ichá yuyanman: “Mana pitayta munaptiypis, pitanaypaq maytapuni tanqawanku... Mana munanichu jukjina kasqayta yuyanankuta”, nispa. Jinallataq juk wayna, juk sipasta paywan lluqsinanta niptin, ichá kay sipasqa yuyanman: “Kʼacha waynalla, ¿manachu juk kutillatapis paywan lluqsiyman?”, nispa.

Chay ruwaykunaman mayta tanqasuptinkupis, ñawpaqman lluqsiyta atiwaq. Rikukusqanmanjina, imapichus creesqankuta sutʼinchanankupaq wakichisqa waynas, sipaskunaqa, ñawpaqman lluqsinku. ¿Paykunajina kayta munawaqchu? ¿Imaynatachus wakichikunaykita yachayta munawaqchu?

Chʼampaykunasniykita atipanaykipaq Bibliapi sumaq yuyaychaykunata tarinki, Diospa yuyaychasqan kasqanrayku. (2 Timoteo 3:16, 17). ¿Imaspí yanapasunkiman? Kay urapi qillqasqata qhawariy. Chaykunamanta mayqin tapuykunamantachus astawan yachayta munasqaykita, raqhaykuy.

□ Juk waynawan chayri juk sipaswan riqsinakunaypaq, ¿wakichisqachu kachkani?

□ ¿Imaraykutaq cuerpoy tikrakuchkanrí?

□ ¿Imaynatá sumaq amigosta akllayman?

□ Yachaywasipi saqra ruwaykunaman tanqawaptinku, ¿imatá ruwayman?a

□ ¿Imaynatá qullqiyta allinta apaykachayman?

□ ¿Imaynatá tatasniywan allinta kawsakuyman?

□ ¿Imaraykutaq ajina sientekuni?

□ ¿Imatá ruwayman manaña ni imata ruwanay kaptin?

□ ¿Imaynatá Diosman astawan qayllaykuyman?

Kunanqa, 4, 5 paginasta qhawariy, reparankitaq imaynatachus kay tapuykunaqa, kay librop jisqʼun rakʼiykunasninwan kikinchakusqanta. Ima tapuykunamanchus raqhaykunki, chaykunataraq ñawpaqta qhawariwaq. Kay libropiqa, imaynatachus Bibliap yuyaychasqan kawsayniykipi yanapasunanta rikunki.b

Yachakusqaykimanjina, imaynatachus ruwayta munasqaykita qillqanaykipaq, sapa yachaqanap tukukuyninpi “¡Ruwayta qallariy!” nisqata tarinki. Chantá, wakin paginaspiqa, “Saqra kaqta ruwanaykipaq tanqachkasuptinku”, nisqata tarillankitaq —(132, 133 paginasninpi)— chaytaq, ima chʼampaykunapichus wakin kuti rikukunaykita reparachisunqa, chantá imaynatachus atipanaykita yachanaykipaq yanapasunqa. Astawanpis, sapa rakʼiypa tukukuyninpi, “Tʼukurisqaykimanjina”, nisqata tarinki, chaypitaq kawsayniykipi rikusqaykimanta, yuyasqaykimanta, imaynatachus yachakusqaykimanjina ruwayta munasqaykimanta ima, qillqariwaq. Tukuchanapaqtaq 9 paginaspi, “Paykunajina ruwanaykipaq”, nisqata tarinki. Chaypitaq ñawpa tiempomanta Diospa kamachisnin, imatachus ruwasqankumanta sutʼinchakuchkan, paykunajina ruwanaykipaq.

Biblia yuyaychawanchik: “Yachayta entendimientotawan consiguiy”, nispa (Proverbios 4:5, Quechua de Cuzce). Imachus allin, imataqchus mana allin kasqanta mana yachanallaykichu tiyan, manaqa, allin kaqta ruway, chayri mana allin kaqta ruway imatachus apamusqantapis yachanallaykitaq tiyan. Ajinamanta, wakkuna saqra ruwayman tanqachkasuptinku, mana manchachikuspa sinchita sayayta atinki.

Qhawasqaykimanjina chʼampaykunasniyki may jatun kaptinpis, mana qamllachu chʼampayniyuq kachkanki. Achkha waynas, sipaskunaqa, chayjina chʼampaykunapi rikukullankutaq, ñawpaqmantaq lluqsinku. Qampis paykunajina ruwawaq. Chayrayku kay libromanta sumaqta yachakunaykita munayku. Kay librota ñawiriytawan, mana iskaychakuspa Bibliallapi sumaq yuyaychaykuna kasqanta ninki.

[Sutʼinchaykunasnin]