Samariapita warmiwan parlan

Jesuswan qateqninkunaqa Judëapitam Galilëaman ëwayarqan, peru tsëman chäyänampaqqa, Samaria provinciapam pasayänan karqan. Pullan junaqnönam karqan y utishqanam këkäyarqan. Tsëmi Sicar markapa amänunchö jamariyarqan, juk pözupa lädunchö, itsachi tsë pözutaqa unëna kikin Jacob rurarqan o ruratsishqa karqan. Kananyaqpis tsë pözuqa këkanran, y Nablus nishqan markapa amänunchömi këkan.

Qateqninkuna Sicar markata mikï ranteq ëwayanqanyaqmi Jesusqa utishqa karnin pözu lädunchö jamëkarqan. Tsënam Samariapita juk warmi yaku jorqaq chäriptin, Jesus kënö nirqan: “Yakuta upunäpaq qoramë” (Juan 4:7).

Samaria nunakunawan mana alli apanakurmi, judïukunaqa pëkunawan parlayaqtsu. Tsëmi tsë warmiqa espantakurqan y kënö tapurqan: “¿Imanöpataq qamqa judïu këkarnin Samariapita këkaptï yakuta mañakamanki?”. Jesusnam kënö nirqan: “Sitsun Diospa debaldilla qarënin ima kanqanta y ‘yakuta upunäpaq qoramë’ nishoqniki pï kanqanta musyankiman karqan, tsëqa qammi pëta mañankiman karqan, y pëqa kawatsikoq yakutam qoshunkiman karqan”. Tsënam warmiqa kënö nirqan: “¿Teytë, manataq ni imëkipis kantsu yakuta jorqamunëkipaq, jinamampis pözuqa alli ruritaq. Tsëqa, ¿mëpitataq tsë kawatsikoq yakuta qomanki? Qamqa manam unë kastäkuna Jacobpita mastsu kanki, ¿aw? Pëmi kë pözutaqa qoyämarqan y këpitam pëwan tsurinkuna y animalninkuna upuyarqan” (Juan 4:9-12).

Tsënam Jesusqa kënö nirqan: “Kë yakupita upoq kaqkunaqa llapanmi yapë yakunäyanqa. Peru noqa qonqä yakuta upoq kaqqa, mananam ni imanöpapis yapëqa yakunanqanatsu, sinöqa tsë qonqä yakum imëyaqpis kawatsikoq pashtaq yakuman kikinchö tikrarinqa” (Juan 4:13, 14). Rikanqantsiknöpis, Jesusqa utishqa këkarpis, kawëta qokoq yachatsikïpitam Samaria warmita parlaparqan.

Tsëta wiyarirnam tsë warmiqa kënö nirqan: “Teytë, tsë yakuta qoykallämë, tsënöpa manana yakunänäpaq ni kë sitiuman yakuta jorqaq manana shamunäpaq”. Tsë höratsunchi Jesusqa juk asuntupaq parlarnin kënö nirqan: “Ëwë, qowëkita qayamï, y kë sitiuman shayämï”. Pënam, “manam qowä kantsu” nir contestarqan. Jesusnam kënö nirqan: “Rasuntam ‘manam qowä kantsu’ ninki. Porqui pitsqa qowayoqmi karqunki, y kanan qamwan yachëkaqqa manam qowëkitsu” (Juan 4:15-18). ¡Warmiqa alläpachi espantakurqan pëpita tsë llapanta musyanqampitaqa!

Tsëta wiyarirmi Jesusta kënö nirqan: “Teytë, Diospa willakoqnin kanqëkitam cuentata qokü”. Tsëpitanam kënö nirqan: “[Samaria nunakuna] unë kastäkunaqa kë [Guerizim] jirkachömi Diosta adorayarqan, peru qamkunaqa [judïu kaqkunaqa] Jerusalenchö adorana kanqantam niyanki”. Tsënö nirqa Diospita yachakïta munanqantam rikätsikïkarqan (Juan 4:19, 20).

Peru Diosta adoranapaq juk sitiuraq mana precisanqanta rikätsikurmi Jesusqa kënö nirqan: “Chëkämunnam ni kë jirkachö ni Jerusalenchö Teytata manana adorayänëkipaq kaq höra”. Jina nirqanmi: “Höra chäramunnam y höranam rasumpa adoraqkunaqa santu espïritupa yanapakïninwan y rasumpa kaqwan Teytata adorayänampaq, porqui rasumpa kaqchöqa, tsënö kaqkunatam Teytaqa pëta adorayänampaq ashin” (Juan 4:21, 23, 24).

Diospaqqa pëta imanö adoranqantsikmi masqa precisan y manam juk sitiutsu. Warmiqa alläpa espantakurmi kënö nirqan: “Noqaqa musyämi Diospa Akrashqan shamunampaq kaqta, Cristu jutiyoq kaq, pë chäramurmi llapanta cläru willayämanqa” (Juan 4:25).

Tsënam Jesusqa kënö nirqan: “Noqam pë kä, kanan höra qamwan parlëkaq” (Juan 4:26). Jesusqa kë warmitatsunchi pë Mesïas kanqanta puntata musyatsishqa karqan. ¡Tsëqa alläpa espantakïpaq willakïchi karqan!

SAMARIA NUNAKUNAM CREIKOQ MËTSIKAQ TIKRARIYARQAN

Tsë höram qateqninkunaqa Sicar markata mikï ranteq ëwayanqampita chäriyarqan. Jacobpa pözumpa lädunchö Samariapita warmiwan parlëkaqtam Jesusta taririyarqan. Tsënam tsë warmiqa yakupaq kuntunta jaqirir Sicar markaman ëwakurqan.

Sicarman chärirnam, tsë warmiqa Jesus llapan ninqanta nunakunata willar qallëkurqan. Alläpa kushishqam kënö nirqan: “Shayämï y rikäyë llapan ruranqäkunata nimaq nunata”. Y masta musyëta munayänampaqmi kënö nirqan: “¿Manatsuraq pë Cristu kanman?” (Juan 4:29). Tsëqa alläpa precisaq asuntum karqan, y Moisespa tiempumpita patsëmi nunakunaqa tsëta musyëta munayarqan (Deuteronomiu 18:18). Tsëmi Sicar markachö täraqkunaqa Jesusta rikaq ëwayarqan.

Tsëyaqnam qateqninkunaqa imallatapis mikurinampaq Jesusta niyarqan. Peru pënam, “noqapaqa qamkuna mana musyayanqëki mikïnïmi kapaman” nirqan. Tsënam qateqninkunaqa kikinkunapura kënö ninakuyarqan: “¿Manam pipis mikïnin apamushqatsu aw?”. Tsëmi Jesusqa kuyëllapa ima nikanqanta pëkunata kënö nir entienditsirqan: “Mikïnïqa kachamaqnïpa munëninta rurëmi, y ruranäpaq nimanqanta ushëmi”. Tsëqa qateqninkunapaq alläpa precisaq yachatsikïmi karqan (Juan 4:32-34).

Chusku killallachöna qallarinampaq gränukuna cosëchapaqtsu manam Jesusqa parlëkarqan. Tsëpa rantinqa, pëman creiyänampaq nunakunata yachatsipaqmi parlëkarqan. Y tsëtaqa nintsik kënö ninqampitam: “Peqëkikunata pallariyë y chakrakunata rikäyë, qarwanam këkäyan cosëchapaq. Segaqqa chaskikannam pägunta y imëyaqpis kawakïpaqmi cosëchata ëllïkan, tsënöpa muroqwan segaq juntu kushikuyänampaq” (Juan 4:35, 36).

Samaria warmita parlapanqampita ima pasakïkanqantaqa itsachi Jesusqa rikëkarqanna. Tsë markapita mëtsikaq Samaria nunakunam Jesusman markäkuyarqan tsë warmi musyatsikurnin kënö ninqampita: “Llapan ruranqäkunatam nimashqa” (Juan 4:39). Tsëmi pë kaqman chärirqa, pëkunawan quedakunampaq niyarqan. Y pëqa ishkë junaqmi tsëchö quedakurqan.

Yachatsikunqanta wiyarmi Samaria nunakunaqa Jesusman mëtsikaq creiyarqan, y kënömi tsë warmita niyarqan: “Manam qam niyämanqëkillapitanatsu creiyä, porqui kananqa kikïkunam wiyayarqö, y alleqmi musyayä kë nunaqa, nunakunapa rasumpa salvaqnin kanqanta” (Juan 4:42). Jesucristupita imanö yachatsikunapaqmi tsë warmi ruranqanqa yachatsimantsik. Pënöllam nunakuna masta musyëta munayänampaqnö yachatsikunantsik.

Yarpäshun, marzu ushanampita abril killa qallananyaq cosëcha tiempupaqqa, chusku killaran pishirqan y itsachi cebädata tsë killaqa ëlluyaq. Tsëchi Samariachö pasakunqanqa noviembri o diciembri killachö karqan. Tsëmi rikätsimantsik 30 wata Pascua fiesta pasarinqampitaqa, Jesuswan qateqninkunaqa puwaq killanöna Judëachö nunakunata yachatsirnin y bautizarnin kashqa kayanqanta. Tsëpitaqa, Galilëachö wayinkunamanmi kutikuyarqan. ¿Imakunaraq tsëchöqa pasakurqan?