2 Diosta sirweqkunaqa yanapanakurmi tsë sasa o aja kawëkunachö alli tsarakushqantsik. Tsënö kaptimpis, kë mundopa ushakënin këllachöna kaptinmi, listo këkänantsik tukï problëmakunachö tsarakunapaq. ¿Imanötaq sinchi tsarakushwan alläpa mana llakitsimänapaq? ¿Imaraq yanapamäshun mana mantsashpa sasa o aja kawëkunachö alli tsarakunapaq?
MANA ALLI KAWËKUNACHÖ ALLI TSARAKUSHQA KAQKUNAPITA YACHAKUSHUN
5. ¿Imanötaq Abrahanwan Sara, sasa o aja kawëkunata pasarnin alli tsarakuyarqan?
5 Kananqa Abrahanpaqwan Särapaq parlarishun. Ishkanmi casi llapan kawëninkunachö forastëronö carpa wayikunachö kawayarqan. Hörachö, ambrünarëkur y wakin nacionkuna chikiyanqanrëkur kawëninkuna sasa o aja tikrakuriptimpis, yachëwanmi tsënö problëmakunata altsayarqan (Gén. 12:10; 14:14-16). ¿Imanötaq tsëta rurayarqan? Diospa Palabranmi kënö willakun: “Abrahamqa tsecunallacho täcorqan quiquin Dios sielucho yacheninwan ruranqan mana ushacaq marcaman ewananpaq caqta marcäcurmi” (Heb. 11:8-10). Nunakuna niyanqanta wiyakuyänampa rantinmi o trukanmi, pëkunaqa shamoq tiempochö chaskiyänampaq kaqman yarparäyarqan.
6. ¿Imanö kanqampitataq Jobpita yachakushwan?
6 Jina Jobpis tukï alläpa llakikïkunapam pasarqan. Pëpaqqa llakikïpaqchi karqan kawëninta chipyëpa ushakäreqtanö rikëqa (Job 3:3, 11). Y más llakikïpaqqa karqan, imanir tsëkunata pasanqanta mana musyanqanmi. Pero manam dejarqantsu tsëkuna vencinanta, tsëpa rantinqa o trukanqa, imëpis Diosmanmi markäkurqan o yärakurqan (leiJob 27:5b). Tsëkunata pasar Diosta mana dejanqampitaqa, ¡noqantsikpis alläpam yachakuntsik!
7 Kananna Pablupa kawënimpita parlarishun. Kë apostolqa ‘pueblucunacho puricar, tsunyaqcunacho puricar, lamarcunapa biajecarmi’ tukï peligrokunata pasarqan. Jinamampis “öra mana micushpa, yacunarcuryan, mallaq mallaq alalecunacho ropapita pachapita pishipashqa[m]” purirqan. Jina nirqanmi ‘chucaru lamarpa chopin olacho juc paqas y juc junaq’ kanqanta, tsëtaqa nirqan barcowan mëtsika kuti hundinqanman yarparchi (2 Cor. 11:23-27). Pero tsëkunata pasarqa manam pasëpa llakikurtsu kakurqan, Diosta sirwinqanrëkur kawëninta ichikllapa oqranqampaq parlarmi kënö nirqan: “Peru mä tseqa canaq wanushqacuna cawaritseq Diosllamanna mas marcäquita yachacuyänäpaqmi, y quiquïcuna yarpäyanqäcunaman mana marcäcuyänäpaqmi. Tsepinmi Diosnintsic librayämarqan wanïpita, y cananpis tsenollam librayämanqa” (2 Cor. 1:8-10). Wallkaq nunakunallam Pablunöqa chipyëpa sasa kawëkunapa pasayashqa. Tsënö kaptimpis, imanö sientekunqanta y alli tsarakunqanta musyanqantsikmi, noqantsikpis pënölla ruranapaq yanapamantsik.
DESGRACIAKUNA CHIPYËPA LLAKITSIMÄNATA AMA DEJASHUNTSU
8. ¿Imakunapataq pasashwan? Pipis ima desgraciapa pasanqanta willakaramï.
8 Atska nunakunatam tukï desgraciakuna pasakunqan, problëmakuna y kë mundopa mana alli rurëninkuna chipyëpa llakitsin. Tsëkunapam wakin cristiänokunapis pasayan. Australia nacionchö nunanwan llapan tiemponkunawan Diosta sirweq Lanic jutiyoq cristiänam, alläpa mantsakätsikoq noticiata chaskirqan, këqa karqan cáncer de mama nishqan qeshyawan kanqanta willariyanqanmi. Pëmi këta yarpan: “Qeshyäpita kachakänäpaq tratamientokunaqa masmi qeshyaratsimarqan y chipyëpam llakitsimarqan”. Y más llakikïpaqqa nunantapis washampita operayanqanmi karqan, tsëmi qeshyëkarpis nunanta cuidarqan. ¿Imataraq rurashwan tsënöpa pasanqantsik hörakuna?
9, 10. a) ¿Diablu ima ruranantataq dejanantsiktsu? b) ¿Imanöraq yanapamashwan Hechos 14:22 texto?
9 Ama qonqashuntsu, Satanasqa problëmantsikkunatam utilizan markäkïnintsikta o yärakuynintsikta ushakätsinampaq. Ama llakishqallata katsimänata dejashuntsu. Proverbios 24:10 textom këta yarpätsimantsik: “¿Mana allikunapa pasar alläpaku llakikurqunki? Tsëqa kallpëki pishinqam”. Biblia parlanqan nunakunapa kawënimpita yachakunqantsikman alleq yarpararqa, ima desgracia pasamashqapis sinchim tsarakushun.
10 Awmi, ima desgraciapis mana pasamänataqa manam shuyarashwantsu, rasumpa kaqchöqa imallapis pasaramashwanmi (2 Tim. 3:12). Hechos 14:22 textom kënö nimantsik: “Diospa mandaquinincho canantsicpaqqa presisanmi tuqui sufrimientucunata pasanantsic”. Pero llakinar o utinar qelanäkurinantsikpa rantinqa, tsë problëmakunachöqa rikätsikushwan Dios yanapamänantsikpaq kaqman sinchi markäkunqantsikta o yärakunqantsiktam.
11. ¿Imataraq rurashwan desgraciakuna alläpa mana llakitsimänantsikpaq?
11 Alli kaq cösaskunaman yarparëtam necesitantsik. Bibliam këta nin: “Shonqu kushishqa kanqanqa cärachömi rikakun, pero shonqu nanatsikushqa kaptinqa kallpapis ushakanmi” (Prov. 15:13). Unëpitanam cientïficokunaqa alli kaqkunaman yarparë alläpa yanapakunqanta niyan. Qeshyawan këkaq nunakunata imachöpis mana yanapakoq placebo nishqanta qoriyaptinmi, kachakätsikoq jampita chaskïkäyanqanta pensar alliyäriyan. Tsënö kaptimpis, musyakashqam wakin qeshyaqkunachö nocebo nishqa kanqanta o juk parlakïchöqa chaskïkanqan jampi más mana allita ruranampaq kaqta niyaptinlla más qeshyariyanqanta. Problëmakuna mana altsakänampaq kaqman yarparäkurllaqa, más llakikïllamanmi chäshun. Pero más kushikïpaq noticiaqa Jehová ardëlla mana shoqamanqantsikmi. Juk desgraciapa pasashqaqa, Palabranwan, kuyakoq wawqikunawan y panikunawan y santo espïritunwanmi sinchiyätsimantsik. Kë kima yanapakïkunata ashirqa kallpatam tarishun. Mana alli kaqllaman yarparäkïkänapa rantinqa o trukanqa, cada problëmata imanö altsanapaq kaqman y kawënintsikchö más alli kaq cösaskunaman yarpachakushun (Prov. 17:22).
12, 13. a) ¿Imataq yanapashqa Diosta sirweqkuna desgraciakunapa pasar alli tsarakuyänampaq? Willakaramï. b) Juk desgracia pasakuptin, ¿imanötaq musyakärin ima más precisaq kanqan?
12 Kë qepa watakunachömi tukï nacionkuna alläpa mana alli desgraciakunapa pasayashqa, tsëchö täraq o tiyaq cristiänokunaqa Diospa kaqchö alli tsarakuyanqantam rikätsikuyashqa. 2010 watapa qallananchömi, Chile nacionchö Patsa alläpa kuyïkurqan y juk mantsakëpaq shukukï atska cristiänokunapa wayinta ushakäratsirqan. Mëtsikaqmi tukïninkunata oqrayarqan y wakinkunanam kawayänampaq kaq cösasninkunata. Pero Diosman markäkïninkunaqa o yärakuyninkunaqa manam imanakarqantsu. Wayinta oqraq Samuel jutiyoq cristiänom kënö nin: “Tsë alläpa llakikïpa pasashqa karpis, warmïwan noqaqa manam Diospita yachatsikoq ëwëta ni reunionkunaman ëwëta dejayarqätsu. Quizás tsëchi yanapayämarqan alläpa mana yarpachakuyänäpaq”. Wakin cristiänokunawan juntom Jehoväta sirwir sïguiyarqan.
13 2009 wata septiembre killachömi, mantsakëpaq tamyarnin Filipinas nacionpa más precisaq Manila markanman casi entëroman yaku juntarirqan. Tsë desgraciachö tukï cösasninkunata oqraq atska qellëyoq nunam kënö nin: “Wayintsikkunaman yaku juntanqanqa llapantsiktapis igualtam tikraratsimarquntsik; rico kar o waktsa karpis tsë problëmallapam pasëkantsik”. Këqa yarpätsimantsik Jesucristu kënö consejakunqantam: “Yarpacachäyë Diospa caqcunata sielucho imequequipis cayäpushunequipaq. Tsechoqa manam ismuntsu ni puyupis cantsu; ni manam suwapis cantsu” (Mat. 6:20). Pipis llapan kawëninwan raslla ushakaq cösaskunallata ashirqa rasmi mana imayoq tikrariyan. Alläpam precisan imapitapis Jehoväwan alli kënintsikta más cuidanantsik, tsëtaqa kë mundochö ima pasakunqampis manam ushakätsinqatsu (leiHebreus 13:5, 6).