Cristiänunö Kawakunapaq y Yachatsikunapaq Reunionchö Yachakunapaq këkunata leyishun
MARZU 7-13
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ | 1 SAMUEL 12, 13
“Orgullösu këqa mana allimanmi chätsikun”
Teyta Dios munanqannö humildi y alli tantiaq kashun
11 Rey Saulpita yachakurishun. Jövin karninqa alli tantiëkurmi imatapis ruraq, peru ima carguchöpis yanapakunampaq niyaptinqa mantsakurmi munaqtsu (1 Sam. 9:21; 10:20-22). Rey kanampaq churariyaptinqa, allish tukurmi mana ruranampaq kaqkunata rurar qallëkurqan. Tsëqa pasarqan Diospa willakoqnin Samuel mana chaptin, Diospa qarëninta rupatsinqanchömi. Tsënö ruraptinmi, Jehoväqa allipanatsu rikarqan y rey kanantapis munarqannatsu (1 Sam. 13:8-14). Këpitaqa yachakuntsik alli tantiëkur imatapis ruranapaqmi.
w07-S 15/6 päg. 27 pärr. 8
Jehoväqa cäsukoq kanqantsikta valoranmi
8 Saulpaq Bibliachö willakunqanqa rikätsikun cäsukoq këqa alli kanqantam. Rey tikranqanllachöqa humildim karqan, y ‘mana imapaqpis sirweq kanqantam’ nirqan. Peru tsëpitaqa ruranqankunachö y pensanqankunachömi orgullösu tikrarqan (1 Samuel 10:21, 22; 15:17). Juk kuti filisteu nunakunawan guërrachö pelyanampaq Saul alistakuykaptinmi, Samuel Jehoväpaq sacrificiuta ruranqanyaq shuyänampaq niyarqan, y tsëpitanam Saulta imata ruranampaq kaqta ninan karqan. Y Samuel mana ras chaptin y nunakuna ëwakur qallëkuyaptinmi Saulqa “kayana sacrificiuta” kayarnin qallëkurqan. Peru Saul tsëta ruranqampitaqa Jehovä alläpam cölerakurqan. Samuel chäriptinnam rey Saulqa mana cäsukunqampita tsapäkurnin nirqan, “nimanqëki junaq mana chämuptikim y Jehovä yanapamänanta munarmi tsëta rurarqö”. Saulqa Samuelta shuyänampaq rantinmi masqa sacrificiuta kayëta munarqan. Tsëmi Samuel kënö nirqan: “Llutantam rurarqunki. Pëta [o Jehoväta] cäsukushqa kaptikiqa qampita miraqkunallam Israel nunakunapa reynin kanman karqan”. Jehoväta mana cäsukushqa karmi Saulqa reynatsu kanan karqan (1 Samuel 10:8; 13:5-13).
Imakunata yachakunqantsik
¿Jehová ninqannöllatsuraq rurëkäshun?
15 ¿Israelïtakunaqa rikëkäyanqan rey Jehoväpitapis más alli yanapayänampaq kaqtatsuraq pensayarqan? Tsënö pensarqa “mana imapaqpis sirveq cösaskunapa” qepanta ëwarmi Satanaspa toqllanman ishkiyarqan. Tsënö karmi, tukï mana alli rurëkunaman ishkiyanman karqan. Reyninkunaqa ïdolokunata adorëmampis chätsiyanmanmi karqan. Tsë toqllaman ishkeqkunaqa, qerupita o rumipita diosninkuna más markäkïpaq kayanqantam creiyan. Pero rasumpëpa Diosqa llapan imëkatapis kamaqmi, pero ‘imajincunaqa mana ima poderyoqmi’ kayan (1 Cor. 8:4). Rasumpam ïdolokunaqa manam imapaqpis serviyantsu. Kë ïdolokuna mana rikëkäyaptin, wiyëkäyaptin, parlëkäyaptin ni pitapis yanapëta mana puëdekäyaptinqa, ¿imapaqraq yatanqantsik o rikanqantsikpis välenman? Tsëkunata adorëqa imapaqpis mana väleqpa qepanta ëwaqnömi kanman, këkunaqa apakuyan ushakëmanmi (Sal. 115:4-8).
MARZU 14-20
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ | 1 SAMUEL 14, 15
“Sacrificiuta kayanqantsikpitapis [Diosta] cäsukunqantsikmi mas alli”
w07-S 15/6 päg. 26 pärr. 4
Jehoväqa cäsukoq kanqantsikta valoranmi
4 Jehovämi llapanta kamashqa, tsëmi imëka kapamanqantsikkunapis pëllapa. Tsëqa, ¿imatapis Jehoväta qarëta puëdintsikku? Awmi. Tsëtaqa rikärishun Jehovä kënö ninqanchö: “Wamra, yachëyuq kaptikiqa kushishqam kawashaq. Tsënöpam manakaqpaq churamaqkuna upälläkuyanqa” (Proverbius 27:11). Rikanqantsiknöpis Diosnintsikqa cäsukunantsiktam munan. Më markapita y jukläya jukläya karnimpis, mana allikunapa pasarnin Diosnintsikta cäsukurqa Diablu mana rasumpa ninqantam rikätsikushun. ¡Tsëqa alläpa kushikuypaqmi!
it-2-S päg. 513 pärr. 5
Cäsukoq kë
Cäsukoq këtaqa manam ni imawampis cambiëta puëdintsiktsu; tsëmi mana cäsukoq karqa Jehoväpa rikëninchö allitsu kashun. Samuelmi rey Saulta kënö nirqan: “TEYTA DIOS ¿mëqantataq munan: sacrificiukunata kayanantsiktaku o pë ninqanta ruranantsiktaku? ‘Sacrificiuta kayanqantsikpitapis pëta cäsukunqantsikmi mas alli këkan. Tsënöllam carnërupa wiranta kayanqantsikpitapis pë ninqanta chaskikunqantsik mas alli’” (1Sa 15:22). Jehoväta mana cäsukurqa, pëman y Palabranman mana confiakuymi kanman. Tsëmi, Diosta mana cäsukoq nunaqa imëka suertita qateqnö o imäginkunata adoraqnö kanman (1Sa 15:23; rikäri Ro 6:16). Tsëmi pipis cäsukoq kanqanta nikarpis rurëninwan mana rikätsikuptinqa imapaqpis sirwintsu. Y Jehovä mandakunqankunata mana cäsukurqa manam respetëkantsu (Mt 21:28-32). Dios yachatsikunqanta wiyayanqanllawan tranquïlu kawakoqkuna y ninqanta mana cäsukoqkunaqa, kikinkunam engañakuykäyan y manam Diospitaqa ima bendiciontapis chaskiyantsu (Snt 1:22-25). Jesusmi nirqan, Dios mandakunqankunata mana munëkarlla ruraqkunaqa Diospa Gobiernunman mana yëkuyänampaq kaqta (Mt 7:15-23).
Imakunata yachakunqantsik
Jehovänö llakipäkoq kashun
Peru ¿llapan cäsukunachöku llakipäkoq kanantsik? Manam. Rikärishun Jehovä ruranqanta. Saultam mandarqan Amalec markachö nunakunata y animalninkunata chipyëpa ushakätsinampaq, peru Saulqa llakiparninmi reyta y allin kaq animalninkunata wanutsirqantsu. Tsënö mana wiyakunqampitam Jehoväqa, Saulta rey kënimpita despreciarirqan (1 Sam. 15:3, 9, 15). Jehoväqa, alli kaq Juez karnin y nunakunapa shonqunta rikëta puëdirninmi, pikunata llakipänampaq o mana llakipänampaq kaqta alleq musyan (Lam. 2:17; Ezeq. 5:11). Tsëmi ichikllachöna Jehoväqa llapan mana wiyakoq nunakunata ushakäratsimunqa, y mananam llakipanqanatsu (2 Tes. 1:6-10). Tsëtaqa ruranqa, wiyakoq sirweqninkunata llakiparnin salvanampaqmi.
MARZU 21-27
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ | 1 SAMUEL 16, 17
“Jehovämi tröpakunapa mandaqnin”
“Pelyaqa Jehoväpam”
Saul tranquïlu sientikunampaqmi, Davidqa willarqan juk leonta y juk ösuta imanö wanutsinqanta. ¿Tsënö nirqa alabakïkarqantsuraq? Manam, Davidqa musyarqanmi pillata alabanampaq kaqta, tsëmi kënö nirqan: “Leonpa shillumpita y ösupa shillumpitam Jehoväqa salvamarqan, y pëmi salvamanqa kë filisteupa makimpita”. Tsënam Saulqa Davidta kënö nirirqan: “Ëwë y kikin Jehovä qamwan këkullätsun” (1 Samuel 17:37).
¿Manatsuraq tsënö markäkïyoq këta munankiman? Davidqa manam ardëllatsu nikarqan. Rasumpam Diosman markäkoq, porqui reqirqanmi y puntatapis yanapashqanam karqan. Tsënöpam tsapäkoq y änikunqanta cumpleq Dios kanqanta Davidqa musyarqan. Davidnö markäkunapaqqa, rasumpa kaq Diospitam yachakunantsik. Tsëchö yachakunqantsinölla imatapis rurashqaqa, allim imapis yarqapamäshun y tsëmi markäkïnintsikta sinchiyätsinqa (Hebrëus 11:1).
wp16.5 päg. 11 pärrk. 8, 9
“Pelyaqa Jehoväpam”
Kanan witsanyaqpis, Goliat-ta David contestanqanqa alläpa markäkïyoq kashqantam rikätsikun. Davidqa Goliat-tam kënö nirqan: “Qammi shamunki noqaman juk espädawan, juk lanzawan y juk jabalïnawan, peru noqaqa qamman shamü tröpakunapa mandaqnin Jehoväpa jutinwanmi, Israel tröpakunapa Diosnimpa jutinwan, pëtam qam alläpa burlapar qallaparqunki”. Davidtaqa, manam puëdeq kanqan, ni ima arman kapunqampis mantsakätsirqantsu. Goliatqa Jehovätam insultashqa karqan, tsëmi Jehoväqa contestanan karqan. David ninqannöpis: “Pelyaqa Jehoväpam” (1 Samuel 17:45-47).
Davidtaqa manam mantsakätsirqantsu, Goliatpa jatun kënin, ni armankuna. Davidqa manam Saulwan tröpankuna rurayanqannötsu rurarqan: pëqa manam Goliatwan igualakurqantsu, tsëpa rantinqa Jehoväwanmi Goliat-ta igualatsirqan. Goliatqa kima (kimsa) metrunömi medirqan y llapan soldädukunapitapis mas jatunmi karqan. Peru Entëru Ciëlu Janampa këkaq Jehovä Dioswan igualaratsishqaqa, mana kaqllam kë jatun nunaqa karqan. Rasumpa kaqchöqa, Goliatqa wakin nunanöllam Jehoväpaqqa karqan y imëka juk kurutanö lapirinan karqan.
“Pelyaqa Jehoväpam”
Jehoväpa sirweqninkunaqa manam kanan witsan guërraman ëwantsiknatsu (Mateu 26:52). Tsënö kaptimpis, allim kanman Davidpa markäkïninta qatinantsik. Jehovätaqa rasumpatanömi rikänantsik, pëllatam Diosnintsiktanö rikar respetanantsik y sirwinantsik. Höraqa itsapis problëmantsikkunaqa alläpa jatunnö parecimashwan. Peru Jehovä alläpa poderyoq kaptinmi problëmantsikkunaqa pëpaq mana kaqlla. Jehoväta sirwinantsikpaq decidishqa y pëman markäkushqaqa, Davidta yanapanqannöllam ima problëmantsikkunachöpis yanapamäshun.
Imakunata yachakunqantsik
it-2-S päg. 975 pärr. 1
Saul
Davidta Israelpa reynin kanampaq Jehovä akrariptinmi, Saulta yanaparqannatsu. Tsëpitam “juk supëta TEYTA DIOS Saúlman kacharqan. Tsëmi Saúlqa alläpa löcuyashqa purikurqan”. Jehoväqa manam Saulta yanaparqannatsu mana cäsukoq kaptin, tsëmi pensëninchö ni shonqunchöpis yamënatsu karqan. Tsënöqa Saul llakikurqan, “juk supëta” o juk mana alli espïrituta santu espïritumpa rantin Saulchö kananta Jehovä permitiptinmi. Tsëmi yanapaq nunakunaqa Saulta kënö niyarqan: “Tëtë, TEYTA DIOS kachamunqan supëmi löcuyëkätsishunki”. Y Saulqa sirweqninkuna ninqanta wiyakurmi, David arpata tocanampaq pë kaqman apayänampaq mandakurqan tsëmi tranquïlu kanampaq yanapaq (1Sa 16:14-23; 17:15).
28 DE MARZUPITA 3 DE ABRILYAQ
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ | 1 SAMUEL 18, 19
“Imëpis humildi kashun”
w04-S 1/4 päg. 15 pärr. 4
Vïdantsikchö cambiukuna kaptinqa Jehoväman confiakushun
4 Mitsikoq jövin Davidqa rasmi reqishqa tikrarirqan. Pëtaqa Qayatsiyarqan reyta atiendinampaq y müsicata tocanampaqmi. Goliat alläpa jatun y mantsëpaq pelyaq kaptinmi, Israel nacionchö soldädukunaqa alläpa mantsayaq, peru Davidqa wanutsirqanmi. Y tiempu pasariptinqa soldädukunapa mandaqnin kanampaqmi Davidta churayarqan, y filisteukunatam guërrachö ganarqan. Tsëmi Israel nunakunaqa alläpa kuyayaq y pëpaq cancionkunatapis cantayaq. Awmi, Saulpa juk yanapaqninqa nishqanam karqan Davidqa alli jövin kanqanta, ‘arpata shumaq toquëta’ yachanqanta, y pelyëtapis mana mantsanqanta (1 Samuel 16:18; 17:23, 24, 45-51; 18:5-7).
¿Jukläyaku kantsik Diosta mana sirweq nunakunapita?
6 Wakinkunaqa orgullösu tikrakuriyan alläpa shumaqllan y reqishqa karnin, müsicata toquëta yacharnin, kallpasapa karnin o wakinkuna alabapäyaptinmi. Peru Davidqa shumaqllan y reqishqa këkar y imëkata rurëta yachëkarpis humildim karqan. Këllaman pensarishun. Goliat-ta wanuratsiptinmi Rey Saulqa wamranwan casatsita munarqan, peru Davidqa humildi karninmi reypa mashan këta munarqantsu (1 Sam. 18:18). ¿Imataq yanaparqan orgullösu mana tikrakurinampaq? Cuentachömi katseq Diosnintsik humildi karnin imëka carguyoq kanampaq y imëka rurëta yachanampaq permitishqa kanqanta (Sal. 113:5-8). Entiendirqanmi Jehovälla imëkawan bendecishqa kanqanta (igualaratsi 1 Corintius 4:7 textutawan).
7 Noqantsikpis Davidnö humildi këtam procuranantsik. Hasta Jehoväpis ciëluchö y Patsachö mandakoq këkarpis humildim (Sal. 18:35). Tsëmi Diosnintsik kënö consejamanqantsikta cäsukunantsik: “Shonqupita patsë kuyakurnin ankupäkoq këta, alli këta, qollmi shonqu këta, yachanëpaq këta y alläpa pacienciayoq këta imëka röpatanö vistikuyë” (Col. 3:12). Kuyakoq nunaqa, manam alabakuntsu ni allish tukuntsu (1 Cor. 13:4). Jinamampis, musyantsikmi humildi kanqantsikta rikämarnintsikqa wakin nunakunapis Jehoväta sirwita munariyänampaq kaqta (1 Pëd. 3:1).
Imakunata yachakunqantsik
it-2-S päg. 727 pärr. 1
Diospa willakoqnin
Diospa willakoqninkunaqa Jehoväpa santu espïritunwanmi akrashqa kayarqan, peru tsënö karpis manam seguïdutsu Jehoväqa musyatseq imatapis niyänampaq kaqta. Tsëpa rantinqa Bibliachö ninqannömi illaqpita ‘Diospa espïritun käyitsiptin’ imata willakuyänampaq kaqta musyatseq (Eze 11:4, 5; Miq 3:8). Y santu espïritum pëkunata yanapaq mana mantsakushpa parlakuyänampaq (1Sa 10:10; Jer 20:9; Am 3:8). Pëkunaqa manam espantëpaq y creipaq cösaskunallatatsu rurayarqan, capaz qaqllankunachö y parlakuyninkunachöpis cläru rikakurqan parlayanqan o rurayanqanqa Diospita kanqanta. Tsënö pasakunqanmi rikätsikun Diospa willakoqnin kayanqanta (1Sa 10:6-11; 19:20-24; Jer 29:24-32; rikäri kë textukunata Hch 2:4, 12-17; 6:15; 7:55). Diospa willakoqninkunaqa alläpam valorayaq cargunkunata y valorwanmi Dios mandakunqankunata willakuyaq, capaz tsëchi wakinkunaqa Diospa willakoqninkunapaq löcuyashqa kayanqanta pensayaq, tsëtam soldädukunaqa Jehüpaq pensayarqan. Tsënö kaptimpis, Diospa willakoqnin kanqanta cuentata qokurirninqa mandakunqantam cäsukuyarqan (2Re 9:1-13; rikäri kë textukunata Hch 26:24, 25). Davidta wanutsita munarmi Saulqa Diospa willakoqninnö portakur qallëkurqan. Y qalapächulla paqasta junaqta karqan, tsëyaqmi Davidqa qeshpir ëwakurqan (1Sa 19:18–20:1). Kë pasakunqanqa rikätsikun Diospa willakoqninkunaqa mana imëpis qalapächu puriyanqantam. Bibliachöqa willakunmi ishkë kuti Diospa willakoqninkuna qalapächu puriyanqanta, tsëtaqa rurayarqan pasakunampaq kaqkunata willakuyänampaq Dios mandashqa kaptinmi (Isa 20:2-4; Miq 1:8-11). Tsënö kaptimpis, Bibliachöqa manam willakuntsu Saul imanir qalapächu purinqanta, capaz reynö vistishqa kanqanta mana rikäyänampaq o wakin nunakunanölla kanqanta rikäyänanta munar tsëta rurarqan.
ABRIL 4-10
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ | 1 SAMUEL 20-22
“¿Imanötan alli amïgu kashwan?”
Ushakë junaq manaraq chämuptin kuyakoq amïgukunata ashishun
18 Kanan witsankunaqa, creikoq mayintsikkunaqa imëka mana allikunapam pasayan. Wakinqa nunakunapa causanrëkurmi sufriyan o juk desgraciakunapam pasayan. Tsëkuna pasakuptinqa, itsa wakinnintsikqa tsë wawqi panintsikkunata wayintsikman chaskishwan. O wakinnintsikqa itsa qellëwan yanapakushwan. Imanö kaptimpis, pëkunapaq Jehoväta mañakïtaqa llapantsikmi puëdintsik. Juk creikoq mayintsik llakikur qelanäkurishqa kanqanta musyarirqa, itsa imata nita o imanö këta musyashwantsu. Peru llapantsikqa, imëkanöpam yanapëta puëdishwan. Itsa pëwan imallatapis ruranapaq, shumaq wiyanapaq y noqantsikta yanapamanqantsik textuta leyirapunapaq tiempuntsikta patsäratsishwan (Is. 50:4). Mas alliqa kanqa, wanamanqantsik tiempuchö amïguntsikkunapa lädunchö këkanqantsikmi (leyi Proverbius 17:17).
w08-S 15/2 päg. 8 pärr. 7
Jehovä munanqannö kawakushun
7 Diosnintsikqa amïguntsikkunata imëpis mana dejanantsiktam munan (Prov. 17:17). Rey Saulpa tsurin Jonatanqa Davidwanmi alli amïgu kayarqan. David Goliat-ta wanuratsinqanta musyarirmi, Jonatanqa Davidwan amïgu tikrayarqan y alläpam kuyanakuyarqan (1 Sam. 18:1, 3). Papänin Saul wanutsita munanqanta musyarirmi Jonatanqa Davidta willarqan, tsëmi David qeshpir ëwakurqan y tsëmanmi Jonatanqa ëwarqan juk conträtuta rurayänampaq. Tsëpitanam Jonatanqa papäninta nirqan David alli nuna kanqanta, tsërëkurmi Saulqa kikin Jonatantapis cäsi wanuratsirqan. Peru amïgun Davidta kuyarmi Jonatanqa yapë asheq ëwarqan (1 Sam. 20:24-41). Tsëmi Davidta taririr Jehovä Diosman imëpis markäkunampaq o yärakunampaq nirqan (1 Sam. 23:16-18).
¿Imatataq rurashwan amïgontsikkunata mana oqranapaq?
11 Imëka pasakuptimpis kuyëkäshunlla. Salomonmi kënö qellqarqan: “Llapan tiempochömi rasumpa amïgoqa kuyakun. Y llakikï tiempochö yanapamänapaq yurishqam” (Pro. 17:17). Këta qellqarnenqa itsa Salomonqa yarpëkarqan papänin Davidwan rey Saulpa tsurin Jonatán kuyanakuyanqanman (1 Sam. 18:1). Saulqa munarqan tsurin Jonatán gobernanantam, pero Jonatanqa alläpam respetarqan Jehová Davidta gobernanampaq akranqanta. Jonatanqa manam chikerqantsu Davidta, papänin Saúl chikikaptimpis. Hina manam Davidta shumaq atendiyanqampita chikikurqantsu, y Saúl mana alli Davidpaq parlaptimpis manam creirqantsu (1 Sam. 20:24-34). ¿Noqantsikqa Jonatannöku kantsik? ¿Kushikuntsikku amïgontsikkuna congregacionchö huk cargota chaskiriptin? ¿Yanapantsikku y animantsikku sasa o aja tiempokunapa pasëkäyaptin? ¿Imatataq rurantsik pëkunapita wasan rimayaptin? ¿Niyanqanta pasëpaku creyikurkuntsik o Jonatannöku amïgontsikta defendintsik?
Imakunata yachakunqantsik
w05-S 15/3 päg. 24 pärr. 4
Primëru de Samuel librupita yachakunapaq
21:12, 13. Sasa o aja problëmakunapa pasashqaqa, Jehoväqa munan pensëta yachanqantsikta utilizänantsiktam. Palabran Bibliawanmi yanapamantsik yachëyoq kanapaq, y imatapis alli pensëkur ruranapaq (Proverbius 1:4). Y anciänukunapis yanapamäshunmi.
ABRIL 18-24
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ | 1 SAMUEL 23, 24
“Jehovä yanapashunëkipaq pacienciawan shuyakuy”
w12 15/11 pägk. 4, 5 pärrk. 8, 9
“Munëniki rurëta yachatsimë”
8 Jina Jehoväman David markäkunqantaqa rikantsik Israelpa punta kaq reynin Saulta imanö rikanqanchömi. Pëpita más alabayanqampitam Saulqa Davidta kima kuti lanzawan wanutsita munarqan, pero Davidqa witikurqanmi y manam vengakïta munarqantsu. Tiempowanqa qeshpir karu jirkakunapam ëwakurqan (1 Sam. 18:7-11; 19:10). Tsënam Saulqa Israelpita kima waranqa nunakunata akrarir tsunyaq jirkapa asheqnin ëwarqan (1 Sam. 24:2). Juk junaqnam, Davidwan nunankuna këkäyanqan machëman, mana musyarnin yëkurirqan. Davidqa, wanutsinampaq asheqnin reytaqa tsëchöchi wanuratsinman karqan, porque pëtam Jehová rey kanampaq akrashqana karqan (1 Sam. 16:1, 13). Y nunankuna ninqanta wiyakurninqa wanuratsinmanmi karqan. Pero tsëta ruranampa rantinmi, këta nirqan: “Tsëtaqa manam noqa rurëkömantsu, Jehoväpa rikëninchö, manam allitsu kanman Señornïta tsëta ruranqäqa, Jehoväpa akrashqanta” (1 Sam. 24:4-7). Saulqa, Diospa akrashqan rey këninta sïguirqanmi y Davidqa manam jorqëta munarqantsu, porque Jehovämi sïguinantaraq permitirqan. Mangannaq röpanta roqunqanwanmi rikakarqan Saulta ni ima rurëtapis mana munanqanta (1 Sam. 24:11).
9 Último kaq kutichö rikanqan witsampis, Davidqa Jehoväpa akrashqanta respëtowanmi tratarqan. Abisaiwanmi chäyarqan Saulpa campamentonman y punukashqatam taririyarqan. Chikeqninta Davidpa makinman Dios entregashqanta pensar Abisai lanzawan patsaman clavëkïta munaptimpis, Davidqa micharqanmi (1 Sam. 26:8-11). Jehová pushananta munarmi, Diospa munëninta rurananta imapis pantatsinantaqa dejarqantsu, tsëmi Abisai wanutsinampaq nikaptimpis wiyarqantsu.
w04-S 1/6 päg. 22 pärrk. 5, 6
¿Nos condicionan las circunstancias?
La tercera lección es que, en lugar de recurrir a algún medio contrario a las Escrituras para cambiar nuestra situación, debemos confiar en Jehová. El discípulo Santiago escribió: “Que el aguante tenga completa su obra, para que sean completos y sanos en todo respecto, sin tener deficiencia en nada” (Santiago 1:4). Para que el aguante pueda tener “completa su obra”, hemos de permitir que la prueba siga su curso sin ponerle fin rápidamente por medios antibíblicos. Entonces nuestra fe habrá sido probada y refinada, y su poder sustentador, puesto de manifiesto. José y David demostraron esta clase de aguante. No buscaron una solución que pudiera desagradar a Jehová, sino que se esforzaron por aprovechar al máximo la situación. Confiaron en Jehová, y él los bendijo en abundancia. Los utilizó para liberar y guiar a Su pueblo (Genesis 41:39-41; 45:5; 2 Samuel 5:4, 5).
Es posible que nosotros también nos enfrentemos a situaciones difíciles en las que nos sintamos tentados a desobedecer principios bíblicos para solucionarlas. Por ejemplo, ¿lo desanima no haber encontrado todavía un cónyuge apropiado? En tal caso, evite cualquier tentación que se le presente de quebrantar el mandato divino de casarse “solo en el Señor” (1 Corintios 7:39). ¿Está pasando su matrimonio por un mal momento? En vez de ceder ante el espíritu del mundo que fomenta la separación y el divorcio, busquen juntos una salida a la crisis (Malaquías 2:16; Efesios 5:21-33). ¿Le está costando sacar adelante a su familia debido a su situación económica? Confiar en Jehová implica no participar en actividades cuestionables o ilegales en un intento de ganar dinero (Salmo 37:25; Hebreos 13:18). Así es, todos debemos esforzarnos por sacar el mejor partido de las circunstancias y concentrarnos en darle motivos a Dios para que nos recompense. Hagámoslo convencidos de que podemos confiar en que Jehová nos proporcionará la solución perfecta (Miqueas 7:7).
Imakunata yachakunqantsik
Premiuntsikta ama oqrashuntsu
11 ¿Imataq yanapamäshun envidiösu mana kanapaq? Kuyakoq y alli kanqantsikmi. Tsëmi Diospa Palabranqa kënö nimantsik: “Kuyakoqqa pacienciakoqmi y ankupäkoqmi. Kuyakoqqa manam celösutsu” (1 Cor. 13:4). Jehoväqa llapantsiktam igualpa rikämantsik. Tsëmi envidiösu mana kanapaqqa, cristiänu mayintsikkunawan juk cuerpunölla kanqantsikta yarpänantsik. Porqui Diospa Palabranmi kënö nin: “Cuerpupa imampis [...] precisaqpaq churashqa [kaptinqa], tsëqa llapan wakin kaqkunam pëwan kushikuyan” (1 Cor. 12:16-18, 26). Tsëmi wakinkuna bendicionkunata chaskiyanqampita envidiakunantsikpa rantinqa kushikunantsik. Tsëtam rey Saulpa tsurin Jonatanpis rurarqan. Pëpa rantin rey kanampaq Davidta Jehovä akrariptinqa manam piñakurqantsu, tsëpa rantinqa shumaq tratarmi yanaparqan (1 Sam. 23:16-18). ¿Jonatannö këta puëdintsikku?
25 DE ABRILPITA 1 DE MAYUYAQ
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ | 1 SAMUEL 25, 26
“¿Imatapis manaraq pensarku raslla ruranki?”
Alli juiciuyoq warmi
10 ¿Imanötaq Davidpa soldädunkunaqa Nabalpa mitseqninkunata tratayaq? Mitsiyanqan üshakunata suwayänampa rantinmi, tsë pelyëta alli yachaq soldädunkunaqa Nabalpa sirweqninkunata y üshankunata imëka juk perqa cuenta tsapäyarqan (leyi 1 Samuel 25:15, 16). Tsë üsha mitseqkunapaqqa mëtsika peligrukunam kaq. Wakin peligrukunaqa kayaq, chukaru y mikukoq animalkuna tsë kinrëchö miranqanmi, y juknam, Israel nacionpa ushanan kuchunchö kayanqanrëkur lädun kaq nacionpita suwakuna yëkuyanqan.
11 Davidpaqqa manachi fäciltsu karqan tsëtsika nunakunata mana imapis kaqchö pachan qarëqa. Tsëchi juk kutiqa chunka willakoqkunata Nabalpa yanapakïninta mañakuyänampaq kacharqan. Davidqa juk alli junaqtam akrarqan tsëta ruranampaq: üshakunapa millwanta rutuyanqan witsanta; tsë witsankunaqa mëtsika mikïmi kaq y nunakunapis kushishqa y qarakoqmi kayaq. Jina imanö parlapäyänampaq kaqtapis yachatsirqanmi, respëtuwan y kuyëpa parlapäyänampaqmi nirqan. Jinamampis ‘tsurillëki Davidmi’ nirqa, itsachi edäna kaptin teytantanö respetanqanta rikätsita munarqan. Peru ¿ima nirqantaq Nabalqa? (1 Sam. 25:5-8.)
12 ¡Alläpam piñakurqan! Abigailta tsë mitsikoq jövin willanqannöpis, Nabalqa Davidpa willakoqninkunata ‘sinchipam piñapakacharkurqan’. Tsënömi rikätsikurqan patronninta mana wiyakoq esclävutanölla Davidta rikanqanta, y manam munarqantsu tantan ni yakun ni ëtsan qarëta. Jina parlakïninwan Davidta mana kaqpaq churarmi burlakurqan. Itsachi Nabalqa Saulnölla Davidta alläpa despreciarqan. Peru Nabalwan Saulqa manam cuentapaq churayaqtsu Davidta Jehovä imanö rikanqanta: Jehoväqa Davidta kuyaqmi, y patronninta mana wiyakoq esclävutanö rikänampa rantinmi, Israelpa reynintanöna rikaq (1 Sam. 25:10, 11, 14).
Alli juiciuyoq warmi
18 Puntataqa, nunan ruranqampitam kikin rurashqannö perdonta mañakun. Tsëpitanam nunanqa jutin ninqannöpis alläpa juiciunnaq kanqanta nin. Tsënö nirqa, itsachi rikätsita munarqan Nabalta wanutsirqa makinllata rakchatänampaq kaqta. Jina Diospa munëninta ruraq nunatanö respetanqanta rikätsikurmi “Jehoväpa guërrankunata” David pelyanqanta nin. Jinamampis musyanmi Jehoväqa reyman tikratsinampaq kaqtapis, tsëmi kënö nin: “Jehoväqa [...] rasumpam Israelpa pushaqnin kanëkipaq churashunki”. Tsëpitanam yawarwan makinta rakchatëqa “pësakïman” chätsinampaq kaqta rikätsin (leyi 1 Samuel 25:24-31). ¡Imanö shumaqmi parlaparqan!
Imakunata yachakunqantsik
Alli juiciuyoq warmi
16 ¿Nunan familianta dirigeq kanqanta mana respetanqantaku tsëta ruranqanwanqa rikätsikïkarqan? Manam. Yarpäshun, rey kanampaq Dios akranqan nunata Nabal mana alli tratanqampitam jutsannaq nunakunapa kawënin peligruchö këkan. Abigail imatapis mana rurarqa, ¿manatsuraq Nabal ruranqampita pëpis culpayoq kanman karqan? Abigailqa cuentatam qokun kanan kaqchöqa nunanta wiyakunampitapis masqa, Diosta wiyakunan precisanqanta.