68 KAQ WILLAKÏ
“Nunakunapa aktsinmi” Diospa Tsurinqa
DIOSPA TSURIN PÏ KANQANTA JESUS ENTIENDITSIKUN
¿IMA NINANTAQ JUDÏUKUNA ESCLÄVU KAYANQANQA?
Ramäda fiestapa ushanan junaqmi, templuchö ‘qellë winayänan cäjakuna’ këkaq sitiuchö Jesusqa yachatsikur qallëkurqan (Juan 8:20; Lücas 21:1). Tsë sitiuqa itsa warmikuna këkäyanqan sitiuchö karqan, y tsëmanmi nunakuna ëwayaq qellëninkunata winakoq.
Fiesta witsanqa, templupa tsë lädunchöqa alläpam atsikyaq. Tsëchöqa chusku jatusaq candelabrukunam chusku aceitiyoq jatusaq tazonkunawan karqan. Tsëkunam alläpa karuyaq atsikyäyaq. Tsëpitanam Jesusqa kënö nirqan: “Noqaqa nunakunapa aktsinmi kä. Qatimaq kaqqa, manam ni imanöpapis ampichö purinqatsu, sinöqa kawatsikoq aktsiyoqmi kanqa” (Juan 8:12). Tsënö ninqanqa, itsa aktsi më tsëman chanqanta wiyaqninkunata yarpätsirqan.
Fariseukunaqa Jesuspa contranmi kënö niyarqan: “Qamqa kikikillam qampita musyatsikunki, tsëmi musyatsikunqëkiqa rasumpa kaqtsu”. Tsënam Jesusqa kënö nirqan: “Kikïlla noqapita musyatsikuptïpis, musyatsikunqäqa rasumpa kaqmi, porqui musyämi mëpita shamunqäta y mëta ëwanqäta. Peru qamkunaqa manam musyayankitsu mëpita shamunqäta ni mëta ëwanqäta. [...] Jinamampis qamkunapa Leynikikunachömi kënö qellqarëkan: ‘Ishkaq nunakuna musyatsikuyanqanqa, rasumpa kaqmi’. Noqam kä kikïpita musyatsikoq, y kachamaqnï Teytam noqapita musyatsikun” (Juan 8:13-18).
Peru fariseukunaqa manam Jesusta creiyarqantsu, tsëmi kënö tapuyarqan: “¿Mëchötaq Teytëki këkan?”. Jesusnam kënö contestarqan: “Qamkunaqa manam noqata ni Teytäta reqiyämankitsu. Noqata reqimarqa, Teytätapis reqiyankimanmi” (Juan 8:19). Fariseukuna Jesusta tsarita munëkäyaptimpis, manam tsariyarqantsu.
Tsëpitanam Jesusqa parlashqana kanqanta yapë kënö nirqan: “Noqaqa ëwakümi, y qamkunaqa ashiyämankim, peru tsënö kaptimpis, jutsëkikunachömi wanuyanki. Noqa ëwanqämanqa, manam shamïta puëdiyankitsu”. Peru judïukunaqa mana allipa entiendirmi kënö tapukuyarqan: “¿Pëqa manachi wanutsikuritatsu pensëkan aw? Porqui kënömi nin: ‘Noqa ëwanqämanqa, manam shamïta puëdiyankitsu’”. Jesus mëpita shamushqa kanqanta mana musyarninmi, pëkunaqa entiendiyarqantsu. Tsëmi Jesus kënö entienditsikurqan: “Qamkunaqa urapitam kayanki; noqaqa rarapitam kä. Qamkunaqa kë mundupitam kayanki; noqaqa manam kë mundupitatsu kä” (Juan 8:21-23).
Manaraq Patsaman shamurnin ciëluchö imanö kawashqa kanqampaq y Diospa Akrashqan pë kanqampaqmi parlëkarqan. Tsë pushakoq religiösukunaqa Diospa Akrashqantanöchi reqiyanman karqan, peru despreciarmi kënö niyarqan: “¿Pitaq qamqa kanki?” (Juan 8:25).
Alläpa chikiyanqanta musyarmi, Jesusqa kënö nirqan: “¿Imapaqnataq qamkunataqa imatapis parlapäyashqëki?”. Peru Teytan ninqan precisaq kanqanta cuentata qokuyänampaqmi, Tsurinta imanir wiyakuyänampaq kaqta kënö nirqan: “Kachamashqa Kaqqa rasumpa kaqtam parlan, y pëpita wiyanqä kaqkunallatam noqaqa nunakunata parlapä” (Juan 8:25, 26).
Jesusqa Teytanman alläpa markäkunqantam rikätsikurqan, peru judïukunaqa manam markäkuyaqtsu. Tsëmi kënö nirqan: “Nunapa Tsurinta qeruman warkurir-ran qamkunaqa musyariyanki noqa pë kanqäta, y kikïllapitaqa ni imatapis mana ruranqäta; sinöqa Teytä yachatsimanqannölla këkunata parlanqäta. Y kachamaq Kaqqa, noqawanmi këkan; manam japallätatsu jaqiramashqa, porqui noqaqa pëta kushitsinqan kaqkunatam imëpis rurä” (Juan 8:28, 29).
Peru wakin judïukunaqa Jesusman creiyarqanmi, tsëmi pëqa kënö nirqan: “Ninqäkunata wiyakurqa, rasumpa qateqnïkunam kayanki, y rasumpa kaqtam reqiyanki, y rasumpa kaqmi librariyäshunki” (Juan 8:31, 32).
“Librim tikrariyanki” ninqantaqa mana allipam wakinkunaqa rikäyarqan. Tsëmi kënö niyarqan: “Noqakunaqa Abrahanpa kastanmi kayä, y manam ni imëpis esclävutsu kayarqö. ¿Imanirtaq qamqa ‘librim tikrariyanki’ niyämanki?”. Judïukunaqa juk nacionkunapa mandädunchö kayanqantaqa musyayaqmi, peru esclävu niyänantaqa manam munayarqantsu. Tsënö kaptimpis Jesusqa kënömi nirqan: “Llapan jutsa ruraqkunam, jutsapa esclävun kayan” (Juan 8:33, 34).
Jutsapa esclävun mana kayanqanta nirqa, judïukunaqa mana allitam nikäyarqan. Tsëmi Jesusqa kënö entienditsirqan: “Esclävuqa manam imëyaqpis wayichö quedakuntsu; tsuri kaqmi imëyaqpis quedakunqa” (Juan 8:35). Juk esclävuqa manam ni ima herenciatapis chaskeqtsu, y mana pensanqan höram qarquriyaqpis, peru tsuri kaqqa wayichömi “imëyaqpis” quedakïta puëdeq, juk parlakïchöqa wanukunqanyaq.
Rasumpa kaqchöqa, Diospa Tsurimpita rasumpa kaqta yachakuyanqanmi jutsapita y wanïpitaqa nunakunata “imëyaqpis” libran. Jesusqa kënö nirmi usharirqan: “Tsuri librayäshuptikiqa, rasumpa libri[m] kayanki” (Juan 8:36).