Cristiänunö Kawakunapaq y Yachatsikunapaq Reunionchö Yachakunapaq këkunata leyishun
© 2024 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
SETIEMBRI 2-8
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ SALMUS 79-81
Jehoväpa jutinta respetashun
Teytapa mas alli kaq qarënin
5 Y noqantsikqa, ¿imanötaq rikätsikuntsik Jehoväpa jutinta kuyanqantsikta? Tsëtaqa rurënintsikkunawanmi rikätsikuntsik. Jehoväqa shuyaran santu nunakuna kanantsiktam (leyi 1 Pëdru 1:15, 16). Tsëmi pëllata adorantsik y shonqupita patsë cäsukuntsik. Chikir sufritsimashqapis, Jehovä munanqannö kawakunapaqmi kallpachakuntsik. Jehoväpa mandakïninkunata cäsukurninqa, jutintam alläpa precisaqpaq churëkantsik (Mateu 5:14-16). Jinamampis, Jehoväpa leyninkuna alli kanqanta y Satanas ulikoq kanqantam rikätsikuntsik. Tsënö kaptimpis, jutsasapa karninmi höraqa imallachöpis pantarintsik. Peru pantanqantsikkunapitam arrepentikuntsik y Jehoväpa jutinta rakchataq rurëkunata mana ruranapaqmi kallpachakuntsik (Salmus 79:9).
ijwbv-S 3 pärrk. 4, 5
Romänus 10:13 | “Señorpa jutinman confiakoqkuna”
Bibliachö Jehoväpa jutinman confiakoqkuna nirqa, manam jutinta musyanqantsikpaq o parlanqantsikllapaqtsu parlëkan (Salmus 116:12-14). Tsëtaqa rikätsikuntsik Diosman confiakur y yanapëkamänapaq pëman mañakurmi (Salmus 20:7; 99:6).
Jesucristuqa Diospa jutintam alläpa väleqpaq churarqan. Tsëmi Teyta Diosman kënö mañakunapaq yachatsikurqan: “Ciëluchö këkaq Teytalläkuna, jutillëki respetashqa këkullätsun” (Mateu 6:9). Tsënöllam yachatsikurqan mana wanushpa kawëta munarqa, Jehoväta reqinapaq, cäsukunapaq y kuyanapaq kaqta (Juan 17:3, 6, 26).
Imakunata yachakunqantsik
it-2-S päg. 127 pärrk. 5, 6
Josë
Josëpa jutinqa reqishqam karqan. Jacobpa tsurinkunachö Josëpa jutin reqishqa kaptinmi, höraqa Israelchö kastakunata o norti läduchö kastakunata Josë nir reqiyaq (Sl 80:1; Sl 78:67; Am 5:6, 15; 6:6). Josë jutiqa Biblia willakunqanchöpis yurinmi. Ezequiel revelacionta chaskinqanchömi rikätsikun Josëtaqa ishkë herenciata entregayänampaq kaqta (Eze 47:13). Tsënöllam “Jehovämi Tsëchö Këkan” neq markapa juk kaq punkumpis Josëpa jutinta apan (Eze 48:32, 35). Jehoväpa sirweqninkuna juknölla kayänampaq kaqta willakurnam, tsë nacionpita wakinta Josë diriginampaq kaqta y wakintana Judä diriginampaq kaqta willakun (Eze 37:15-26). Abdïasnam willakurqan ‘Esaüpa kastankunata’ ushakätsiyaptin ‘Josëpa kastankuna’ yanapakuyänampaq kaqta (Abd 18). Zacarïasnam willakurqan ‘Josëpa kastankunata’ Jehovä salvanampaq kaqta (Zac 10:6). Diospa Israelnin ninqantsik grüpuchönam Efrainpa kastankunapa rantin Josëpa kastankuna yurin (Ap 7:8).
Apocalipsis 7:8 textuchö Josëpa kastankunapaq willakunqanmi rikätsikun, manaraq wanurnin Jacob willakunqanqa Diospa Israelnin ninqantsik grüpuchöpis cumplikanqanta. Tsëmi Jacobta yanapaq Llapanta Puëdeq Jehovä Diosqa, “üshankunata” salvanampaq mas alli kaq mitsikoq Jesucristu wanunanta permitirqan (Jn 10:11-16). Jesusmi Jehoväpa templumpa esquïnanchö ëwaq maestra rumipis. Tsë templu cuentaqa kayan ciëluta ëwayänampaq akrashqakunam (Ef 2:20-22; 1Pë 2:4-6). ‘Mitseq cuenta’ y ‘rumi cuenta’ kaqqa, Llapanta Puëdeq Dioswanmi këkan (Jn 1:1-3; Hch 7:56; Heb 10:12; rikäri Ge 49:24, 25 ninqanta).
SETIEMBRI 9-15
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ SALMUS 82-84
Jehoväta sirwir ruranqantsikpita kushikushun
¿Imatataq pishqukunapita yachakuntsik?
Jerusalenchö täraqkunaqa alleqmi reqiyaq wayanïtakunataqa, kë pishqukunaqa wayikunapa cänisninkunachömi qeshunkuna rurayaq. Itsachi Salomon ruratsinqan templupa tëchunchöpis qeshunkuna rurayarqan. Jina itsa cada wata tsë templupa tëchunchöqa wawankunata tranquïlu y següru katsiyaq.
Salmu librupa 84 kaq capïtuluntaqa Corëpa kastanmi qellqarqan, pëqa cada joqta killatam juk semänapa templuchö sirweq, tsëchömi pishqukunapa qeshunkunata rikarqan. Pëqa, Diospa templunchömi imëpis këta munaq, wayanïta pishqunö. Tsëmi, kënö nirqan: “¡Alläpa yachanëpaqmi carpa wayikiqa [...] Jehovä! Llapan kawënïwanmi Jehoväpa wayinchö këta munä y tsëta munëwanmi qeshyarirqöpis. [...] Hasta pishqupis wayinmi tarishqa, jina wayanïta pishqupis qeshunmi tarishqa y tsëchömi wawankunata katsin... ¡alläpa shumaqmi altarniki, tröpakunata mandaq Jehovällä, Reyllä y Diosllä!” (Salmu 84:1-3). Teyta kaqkuna, ¿munantsikku wamrantsikkunawan Diosta adorana wayichö juntakëta? Y ¿precisaqpaqku tsëta churantsik? (Salmu 26:8, 12).
w08-S 15/7 päg. 30 pärrk. 3, 4
Rurëta puëdinqantsikpita kushikushun
Qeshyapäkurnin o mayorna karqa, capazchi Jehoväta sirwinqëkichö alläpaqa rurëta puëdinkinatsu. O capazchi pishi wamrakunayoq karnin Bibliapita yachakunëkipaq o reunionkunata alli wiyakunëkipaq, tiempuyki y kallpëki mana kanqanta pensanki. Rurëta mana puëdinqëkillaman yarpararqa, manam rurëta puëdinqëkikunapita kushikunkitsu.
Tsënöllam Israel nacionchö juk levïta nunatapis pasarqan. Watachö ishkë semäna templuchö yanapakurpis, pëqa templuchö këtam imëpis munarqan. Rurëta munanqan alli kaptimpis, manam logrëta puëdinmantsu karqan (Sal. 84:1-3). ¿Imatan yanaparqan mana alläpa llakikunampaq? Pëqa cuentatam qokurqan juk junaqllapis templupa patiunchö kanqanqa, juk lädukunachö këpita mas alli kanqanta (Sal. 84:4, 5, 10). Tsënöllam noqantsikpis rurëta mana puëdinqantsikman yarparänapa rantinqa, rurëta puëdinqantsikpita kushikunantsik.
Teytantsik Jehoväqa kuyamantsikmi
12 Qeshyapäkurnin imanö këkanqantsikta y imakunapa pasëkanqantsikta Jehoväqa allim musyan. Tsëmi alläpa mana yarpachakunapaq rogakunantsik. Yanapamänantsikpaq Palabranchö churatsimunqankunatam leyinantsik. Y Jehovä Diosnintsikqa sirweqninkunata kuyanqanmanmi masqa pensanantsik. Tsëkunata rurashqaqa, llapan sirweqninkunata yanapanampaq listu këkanqantam rikäshun (Sal. 84:11).
Imakunata yachakunqantsik
it-1-S päg. 1183 pärrk. 1, 2
Papäninnaq kaqkuna
Papäninnaq kaqkunata y defendikuyta mana puëdeqkunataqa mana kaqpaqmi churayaq. Tsëmi Jehoväqa Israelchö alli kaqta y mana alli kaqta rurayanqampaq parlar ‘papäninnaqkunapaq’ parlarqan. Israelïtakuna Jehoväta sirwiyanqanchö alli karqa papäninnaq kaqkunatam cuidayaq. Peru mana allikunata rurarqa pëkunata qonqëkuyaqmi. Tsëmi rikätsikoq tsë nacionchö nunakuna Jehoväta sirwiyanqanchö mana alli këkäyanqanta (Sl 82:3; 94:6; Isa 1:17, 23; Jer 7:5-7; 22:3; Eze 22:7; Zac 7:9-11; Mal 3:5). Papäninnaq kaqkunata sufritseqkunataqa Jehovämi maldicinan karqan (Dt 27:19; Isa 10:1, 2). Bibliachömi willakun Jehoväqa papäninnaq kaqkunata salvanqanta, yanapanqanta y Teytan kanqanta (Pr 23:10, 11; Sl 10:14; Sl 68:5). Jehovämi papäninnaq kaqkunapaq justiciata ruran, llakipan, defendin y cuidan (Dt 10:17, 18; Os 14:3; Sl 146:9; Jer 49:11).
Rasumpa kaq cristiänukunaqa teytannaq kaqkunata y viudakunatam shumaq tratanantsik. Apostol Santiägum cristiänukunaman kënö nir qellqarqan: “Diosnintsikpa y Teytantsikpa rikëninchö alli y limpiu adoracionqa këmi: sufrimientukunapa pasayaptin teytannaq kaqkunata y viudakunata cuidë, y kë munduchö nunakunanö mana portakuymi” (Snt 1:27).
SETIEMBRI 16-22
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ SALMUS 85-87
Jehoväman mañakunqantsikmi aguantanapaq yanapamäshun
¿Jehoväpa alli këninta rikätsikïkankiku?
10 Diospa alli këninta rikätsikunapaqqa, “imepis mañaquicayë Diosman” nir Biblia consejamanqantsikta wiyakunantsikpis alläpam precisan (Rom. 12:12). Jehovätaqa mañakunantsikmi pë munanqannö adoranarëkur yanapamänapaq. Awmi, más markäkunapaq o yärakunapaq, tentacionkunachö tsarakunapaq y ‘Diospa Palabranpita shumag yachatsicunapag’ santo espïritunta mañakurqa allitam rurantsik (2 Tim. 2:15, NTCN; Mat. 6:13; Luc. 11:13; 17:5). Imëka juk wamra teytanman markäkoqnömi noqantsikpis ciëlochö këkaq Teytantsikman markäkunantsik. Llapan shonquntsikwan sirwinapaq mañakurqa, markäkunantsikmi contestamänapaq kaqman. Y manam pensanantsiktsu mañakïnintsikkuna piñatsinampaq kaqtaqa. ¡Tsëtaqa ardëmi pensashwan! Alabanapaq, agradecikunapaq y tukï problëmakunachö yanapamänapaqqa mana ni ichikllapis mantsakurmi pëman mañakïta puëdentsik. Jinamampis, pëpa kaqchö rurënintsikwan limpio jutinta alabanarëkur yanapamänapaqpis mañakïta puëdentsikmi (Sal. 86:12; Sant. 1:5-7).
¿Imanötan Jehoväqa mañakunqantsikta contestamun?
17 (Leyi Salmus 86:6, 7). Gobernanti Davidqa segürum karqan mañakunqanta Jehovä wiyanqanta y contestamunqanta. Y noqantsikpis tsënöllam següru kanantsik. Kanan yachakurinqantsiknömi Jehoväqa imatapis alli pensëkur ruranapaq yanapamäshun y mana allikunapa pasanqantsik hörakunam kallpayoqta tikratsimäshun. Tsënöllam yachakurquntsik yanapamänantsikpaqqa, wawqi panikunata o hasta mana Testïgu nunakunatapis utilizanqanta.
18 Höraqa manam shuyaranqantsiknötsu mañakunqantsikta Jehovä contestamunqa, peru necesitanqantsik höra y tiempunchömi yanapamäshun. Tsëmi markäkurnin o yärakurnin mañakunantsik. Pëqa kanampis cuidamäshunmi y shamoq tiempuchönam ‘shonquntsik llapan munanqanta ruramunqa’ (Sal. 37:4).
Imakunata yachakunqantsik
Qamllata respëtuwan sirwinaqpaq yanapëkallämë
17 Jehoväta mana cäsukuyqa mana allimanmi chätsimäshun. Tsëpaqqa pensarishun pelöta pukllaqkunaman. Wakinqa reqishqa këta munarnin y wakinna mana cäsukushpa pukllayanman, ¿allitsuraq kanman tsënö pukllayaptin? Manam. Ganëta munarqa llapanmi yanapanakuyänan. Jehoväpa voluntäninta ruranapaqqa, llapantsikpam pensënintsik y munënintsik pëllapaq kanan. Tsënö ruranapaqqa kallpachakunantsikmi. ¿Imanir? Diabluqa jutsa ruraq kanqantsikwan y munënintsikwanmi imëkanöpa Jehoväpita rakimäshun. Tsëmi Jehovällata sirwinapaq kallpachakunantsik (Mat. 22:36-38). Ama Diablu ishkitsimänataqa permitishuntsu.
18 Davidnö Jehoväman kënö mañakushun: “Llapan shonqüwan qamta mantsakunaqpaq yanapëkallämë”. Tsënöqa ruranantsik Jehoväpa jutin respetashqa kanampaqmi. Tsëtaqa llapantsikmi imatapis akranqantsikchö rikätsikunantsik, tsënömi Jehoväpa testïgun kanqantsikqa cläru rikakanqa (Prov. 27:11). Tsënö rurarqa Miquëasnömi kënö nishun: “TEYTA DIOSNINTSIKMANMI imëpis markäkushun” (Miq. 4:5).
SETIEMBRI 23-29
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ SALMUS 88, 89
Jehovämi mas alli kaq gobernantiqa
Jehovälla gobernanampaq derëchuyoq kanqanman qaqäshun
5 Jina llapanta alli ruraq karninmi, Jehovälla gobernanampaq derëchuyoqqa. Kikinmi kënö nirqan: “Noqam Jehovä kä, alläpa alli këta y patsachö alli kaq rurëkunata rikätsikoq Kaq; porqui tsëkunata rurëmi alläpa kushitsiman” (Jer. 9:24). Awmi, llapan alli rurëkunaqa pëpitam yarqamun. Y manam jutsasapa nunakuna rurayanqan leytaraqtsu rikänan alli kaqta ruranampaq. Porqui nunata qonqan leyninkunaqa yarqamun llapanta alli ruraq kanqampitam. Bibliaqa kënömi nin: “Gobernar täkunëkichöqa justiciawan alli kaq rurëmi alleq patsakashqa këkan”. Tsëmi leyninkuna, consëjunkuna y imatapis decidinqankunaqa imëpis allilla kanqanta següru këkänantsik (Sal. 89:14; 119:128). Jehovä Dios imanö gobernanqan mana alli kanqanta nikarpis, Satanasqa manam nunakunapaq alli kawakïta apamïta puëdishqatsu.
Jehovälla gobernanampaq derëchuyoq kanqanman qaqäshun
10 Jehoväqa manam sufritsikoq nï munëninllachö tsarakoq mandakoqtsu. Gobernanqan nunakunaqa libri y kushishqam sientikuyan (2 Cor. 3:17). Tsëtam David kënö nirqan: “Pë këkanqanqa chipapäkikanmi y tsëchöqa alläpa respëtum kan, kallpa y kushishqa këmi pë täranqanchöqa kan” (1 Crön. 16:7, 27). Y Salmusta qellqaq Etan jutiyoq nunam kënö nirqan: “Alabayäshoqniki kaqkunaqa kushishqam kayan. Jehovällä, qaqllëkipa aktsinchö purirmi sïguiyan. Jutikichömi llapan junaqkuna kushishqa këta tariyan, y alli kaqta ruranqëkirëkurmi alabashqa kayan” (Sal. 89:15, 16).
11 Jehoväpa alläpa alli këninman mas yarpakacharqa, mas segürum kashun pë imanö gobernamanqantsikqa mas alli kaq kanqanta. Salmusta qellqaqnömi sientikuntsik, pëmi kënö nirqan: “Wayikipa patiunchö juk junaqllapis këqa, juk sitiukunachö waranqa kuti këpitapis mas allim” (Sal. 84:10). Tsëqa rasumpam. Porqui Jehoväqa kamamaqnintsik karmi, rasumpëpa kushishqa kanapaq imata wananqantsikta musyan y wananqantsikpitapis mastam qomantsik. Imata ruranapaq kaqta nimanqantsikqa biennintsikllapaqmi, y nimanqantsikta ruranan fäcil mana kaptimpis, cäsukurninqa kushishqam kashun (leyi Isaïas 48:17).
Diospa Gobiernunman markäkï
14 Tsëqa Davidwan conträtum (leyi 2 Samuel 7:12, 16). Kë reywan conträtuta ruranqanchömi alleq segurarqan Mesïasqa pëpa kastampita yurinampaq kaqta (Lüc. 1:30-33). Tsënömi mas cläru musyatsikurqan, tsë mirë pipa kastampita shamunampaq kaqta. Dios Änikunqan Gobiernuchö mandakunampaq ‘derëchuyoq kaqqa’, Davidpa kastampita kanampaqmi alleq patsätsirqan (Ezeq. 21:25-27). Tsënam Jesuspa makinchö karnin, “Davidpa mandakïninqa imëyaqpis tsarakunan” karqan. Jina “mirënimpis manam ushakanqatsu, y täkunampis intinömi imëyaqpis këkanqalla” (Sal. 89:34-37). Mesïaspa mandakïninqa manam imëpis mana alliqa tikranqatsu, y ruranqankunaqa imëyaqpis këkanqallam.
Imakunata yachakunqantsik
Jehovämi Davidwan juk conträtuta rurarqan
Intiwan Killam yarpätsimantsik Jesuspa gobiernunqa imëyaqpis kanampaq kaqta (Sl 89:35-37). Rupayta y Killata imëpis rikarqa, Jehoväpa Gobiernunchö familiantsikwan juntu mëtsika bendicionta chaskinapaq kaqman pensashun.
30 DE SETIEMBRIPITA 6 DE OCTUBRIYAQ
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ SALMUS 90, 91
Mas tiempupa kawëta munarqa Jehoväman confiakushun
Mas watakuna kawëtam imëkanöpa ashiyan
Wakin estudiashqa nunakunaqa niyan, mana awkinyänapaq imëkakunata rurayanqankunapis mas watakuna kawanapaq yanapamënintsikta mana puëdinqantam. Llapanchöpis limpiu kë y muyakoq qeshyakunapita cuidakï yanapakuptin y mas jampikuna kaptinmi, nunakunaqa mas watakuna kawëta unëpita patsë shuyaräyan. Peru wakin doctorkunaqa niyashqa, imëkata rurarnimpis nunakunaqa mas unëpa kawëta mana puëdiyänampaq kaqtam.
Atska waranqa watanam pasarishqa, Diospa sirweqnin Moises kënö ninqampitaqa: “Qanchis chunka watakunallam kawantsik; y alli sinchi karpis puwaq chunka watakunallam. Tsënö kaptimpis, alläpam llakikuntsik y nanapäkuntsik; tsëqa rasllam pasarin, volaq cuenta” (Salmus 90:10). Nunakuna imëkata rurashqa kayaptimpis, Moises ninqannöllam llapantsikpis kawantsik, manam mas unëpaqa kawëta puëdintsiktsu.
Nunakunapita mas unë kawaq animalkuna y montikunapis kanmi. Tortügaqa 150 watanömi kawan, y juk montinäqa waranqa watakunapam kawan. Tsë animalkunawan y montikunawan kawënintsikta igualatsishqaqa, kënömi tapukuntsik: “¿Imanirtaq noqantsikqa 70 y 80 watakunalla kawantsik?”.
wp19.1 päg. 5, recuadru
¿Imataq Diospa jutin?
Mëtsikaq nunakunam tsënöqa tapukuyashqa, itsa qampis tsënö tapukushqanki. Ciëluchö y Patsachö llapan kaqkunata juk kamakoq rurashqa këkaptinqa, ¿pitaq Diostaqa kamarqan?
Cäsi llapan cientïficukunam creiyan ciëluchö y Patsachö kaqkunaqa kamashqa kayanqanta. Y Bibliapis tsënö kanqantam willakun, punta kaq versïculunmi kënö nin: “Qallananchöqa, manaraq ni imapis kaptinmi Diosqa ciëluta y patsata kamarqan” (Genesis 1:1).
Ciëluchö y Patsachö kaqkunaqa, manam kikinkunallaqa rurakëta ni kamakëta puëdiyanmantsu karqan. Mana ni ima kaqpitaqa, manam imapis yurita puëdintsu. Juk kamakoq mana kashqa kaptinqa, ¿imanötaq ciëluchö y Patsachö kaqkuna rurakäyarqan? Tsë llapankunataqa Jehovä Diosnintsikmi kamarqan. Pëqa alläpa yachaq y alläpa puëdeq espïritum (Juan 4:24).
Diospaq parlarmi Bibliachöqa kënö nin: “Jirkakunapis manaraq kaptin, o juk warmi qeshpikoqnö kë patsata manaraq kamanqëkipita patsëmi, imëpita y imëyaqpis qamlla Dios kanki” (Salmus 90:2). Yachakurinqantsiknöpis, Diostaqa manam pipis kamashqatsu. Pëmi ciëluchö y Patsachö kaqkunataqa kamarqan (Revelacion [Apocalipsis] 4:11).
Jehovä kuyamanqantsikmi imatapis mana mantsanapaq yanapamantsik
16 Satanasqa musyanmi kawënintsikta alläpa valoranqantsikta. Tsëmi musyan kawënintsikrëkurqa, imata ruranapaqpis listu këkanqantsikta, hasta Jehoväta sirwita dejarinapaqpis (Job 2:4, 5). ¡Peru tsëchöqa chipyëpa pantashqam këkan! Wanutsimënintsikta puëdirmi, Jehoväpita rakikäkurinapaq wanïta mantsanqantsikta utilicëta munan (Heb. 2:14, 15). Höraqa, wakin nunakunatam Satanasqa utilizan mantsakätsimänantsikpaq y Testïgu karnin sïguishqaqa, wanutsimänantsikpaq kaqta nimänapaq. O höraqa, illaqpita antsa qeshyakurkunqantsiktam utilizan Jehovä mandakunqampa contran imatapis decidinapaq. Itsa doctorkuna o mana Testïgu kaq familiantsikkuna, yawarta churakunapaq obligamënintsikta munayanman. Y musyanqantsiknömi, tsëqa Diospa leynimpa contran këkan. O itsa Bibliachö ninqampa contran këkaqkunawan jampikunapaq kaqta pipis nimashwan.
17 Manam ni mëqantsikpis wanïtaqa munantsiktsu, peru wanushqapis Jehovä kuyëkämänapaq kaqtaqa musyantsikmi (leyi Romänus 8:37-39). Jehoväqa, pëta kuyëkarnin wanoq kaqkunataqa imëka kawëkäyaqtanömi yarpëkan (Lüc. 20:37, 38). Y yapë kawaritsimuytam alläpa munëkan (Job 14:15). Jehoväqa, mana wanushpa kawakunapaqmi noqantsikrëkur japallan Tsurin wanunanta permitirqan (Juan 3:16). Jehovä Diosnintsik alläpa kuyamanqantsikta y cuidamanqantsiktaqa musyantsikmi. Tsëmi qeshyashqa o wanutsimänapaq kaqta nimashqapis, Pëta sirwitaqa dejantsiktsu. Tsëpa rantinqa, shoqamänapaq, yachaqta y kallpayoqta tikratsimänapaqmi Pëta mañakuntsik. Tsëtam Valeriawan qowan rurayarqan (Sal. 41:3).
Imakunata yachakunqantsik
¿Kapamantsiktsuraq juk cuidamaqnintsik angel?
Bibliachöqa manam juk cuidamaqnintsik angel kapamanqantsiktatsu nin. Jesusqa kënömi nirqan: “Paqtataq pishi wamranö kaqkunapita mëqantapis despresyayankiman, porqui ciëluchö këkaq angelninkunaqa, ciëluchö këkaq Teytäpa qaqllanta rikëkäyanqantam qamkunata niyaq” (Mateu 18:10). Peru tsënö nirqa manam cada ünupa juk cuidamaqnintsik angel kapamanqantsiktatsu nikarqan, tsëpa rantinqa, Diospa sirweqninkunaman pëkuna yarpachakuyanqantam. Tsëmi rasumpa cristiänukunaqa, angelkuna imëpis salvayänanta pensarnin kawëninkunata peligruman churayantsu.
Këqa, ¿angelkuna mana yanapamanqantsiktaku rikätsikun? Manam (Salmus 91:11). Wakin nunakunaqa angelninkunawan Dios cuidanqanta y pushanqantam creiyan, qallanan kaq yachatsikïchö parlanqantsik Kenneth nunanöpis. Kennethta pasanqantaqa manam chipyëpa neguëta puëdintsiktsu, porqui pë ninqanqa itsapis rasumpa karqan. Diospita yachatsikuyanqan hörachömi, Jehoväpa testïgunkunaqa atska kuti cuentata qokuyashqa angelkuna yanapayanqanta. Tsënö kaptimpis, manam musyantsiktsu nunakunata mëyaq yanapanampaq angelninkunata Dios utilizanqantaqa, porqui pëkunataqa manam rikantsiktsu. Peru yanapamanqantsikta creirnin Alläpa Puëdeq Diosnintsikta agradecikïqa allillam (Colosensis 3:15; Santiägu 1:17, 18).
OCTUBRI 7-13
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ SALMUS 92-95
Jehoväta sirwinqantsikwanqa manam imapis igualantsu
Jövin, ¿procurëkankiku Jehoväpa markanchö maslla yanapakïta?
5 Juk kaq. Maslla yanapakïtaqa procuranëki Jehovä qampaq ruranqankunapita agradecikurninmi. Diospa juk sirweqninmi kënö nirqan: “Jehoväta ‘gracias’ nïqa alläpa allim”. Jina kënömi nirqan:“Jehovä Diosllä, ruranqëkikunawanmi kushitsimarqunki; llapan ruranqëkikunata rikarninmi alläpa kushishqa alabä” (Sal. 92:1, 4). Jövin, ¿imatataq Jehovä qoshurqunki? Kawënikita, Palabranta y cristiänu mayintsiktam. Jina shamoq tiempupaq shumaq kawakïtam änishurqunki y reqinëkitapis permitishurqunkim. Pëpa kaqta puntaman churarqa, manam ‘gracias’ nikankillatsu, sinöqa alli amïgunmi tikranki.
Dios pensanqannö pensëta procurashun
8 Jehoväqa juk alli teytanömi kushishqa kawakunantsikta munan (Is. 48:17, 18). Tsëmi, Palabran Bibliachö consëjukunawan yachatsimantsik imanö portakunapaq y nuna mayintsikta imanö tratanantsikpaq kaqta. Y kë asuntukunataqa pë rikanqannö rikänantsiktam munan. Tsëqa manam imatapis michämantsiktsu, sinöqa mas tantiaq kanapaq y imatapis mas alli decidinapaqmi yanapamantsik (Sal. 92:5; Prov. 2:1-5; Is. 55:9). Y mas kushishqam kawakushun, y gustamanqantsikkunatapis rurëta puëdishunmi (Sal. 1:2, 3). Awmi, Jehovänö pensarninqa kushishqam kawakushun.
Teytantsik Jehoväqa kuyamantsikmi
18 Awkinna o chakwanna karpis Jehovä Diosta sirwinqantsikchöqa imëkataran rurëta puëdintsik (Sal. 92:12-15). Wallkallata ruranqantsikta pensashqa o imatapis rurëta mana yachanqantsikta pensashqapis, Jehoväqa allipa rikanqanta y kushikunqantam Jesusqa yachatsikurqan (Lüc. 21:2-4). Tsëmi puëdinqantsikmannö yachatsikunantsik, wawqi panintsikkunapaq mañakunantsik y Jehoväta imëpis sirwiyänampaq wakinkunata yanapanantsik. Jehovä Diosnintsikqa cäsukoq kanqantsikpitam sirweqnintanö rikämantsik (1 Cor. 3:5-9).
Imakunata yachakunqantsik
cl-S päg. 176 pärr. 18
¡Jehoväqa “alläpa yachaqmi”!
18 Jehovä alläpa yachaq kanqanman pensarmi apostol Pabluqa kënö nirqan: “¡Imanö espantëpaqmi Teyta Diospa bendicionninkuna! ¡Pëqa alläpa yachaqmi y imëkatam musyan! ¡Pë imanö juzganqantaqa manam entiendita puëdintsiktsu, y llapan ruranqantapis manam musyëta puëdintsiktsu!” (Romänus 11:33). “Imanö” nirqa alläpa espantakunqantam rikätsikurqan. Griëgu idiömapita “espantëpaqmi” nir traduciyanqan palabraqa ‘mankarëkaq uchkutam’ rikätsikun. Tsënömi Pabluqa rikätsikurqan Jehovä yachaq kanqanman pensëqa, mankarëkaq uchkupa kuchunta rikarpis rurinta mana rikanqantsiknö kanqanta. Tsëmi yachakunapaq kallpachakurpis, Jehovä llapan yachanqantaqa entiendita ni yachakuyta puëdishuntsu (Salmus 92:5). ¡Jehoväpa lädunchöqa mana kaqllam kantsik!
OCTUBRI 14-20
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ SALMUS 96-99
¡Alli noticiakunata willakushun!
¿Imataq alli willakïkuna?
CRISTIÄNOKUNAQA Diospa Gobiernompita ‘alli willaquitam willakuyänan’, y tsëtaqa rurayan Diospa Gobiernon kë Patsata shumaq gobernamunampaq kaqta nunakunata yachatsirmi. Hina Bibliaqa parlanmi “salvacionpaq alli willakïkuna[ta]”, “Diospa alli willaqui[nimpaq]” y “Jesucristupa alli willaquinin[paqpis]” (Salmo 96:2; 1 Tesalonicenses 2:9; Marcos 1:1). Tsëqa, ¿imataq alli willakïkuna?
Wallka parlakïchöqa, Jesuspa yachatsikïninkunam, y tsë yachatsikïninkunataqa qateqninkunam qellqayarqan. Ciëlopa manaraq kutikurmi Jesus qateqninkunata kënö nir mandarqan: “Qamcunata[m] cachayaq jinantin nasioncunapa ewar, noqaman creyicuyänanpaq nunacunata willapäyänequipaq, y creyicoq caqtana bautisayanqui Dios Yayapa, Tsurin Jesucristupa y Santu Espiritupa jutincho. Y qamcunata llapan yachatsiyashqaqcunata yachatsiyanqui pecunapis alli cäsucoq cayänanpaq” (Mateo 28:19, 20). Tsëmi rasumpa cristiänokunaqa Diospa Gobiernompita nunakunata yachatsiyänan, pero manam tsëllatatsu rurayänan, hina kallpachakuyänanmi nunakunata Cristupa qateqninman tikratsiyänampaqpis.
¿Imaraq pasanqa Juicio Junaqchö?
¿Imanöraq kanqa Biblia willakunqan Juicio Junaq? Kë derecha kaq lädochö dibüjom rikätsikun nunakuna tsëpaq imata pensayanqanta. Pëkunaqa pensayan mëtsika millón nunakuna Diospa nöpanchö rurëninkunapita juzgashqa kayänampaq kaqtam: wakinkuna ciëlochö kawakïta chaskiyänampaq, y wakinkunana infiernoman ëwayänampaq. Pero Bibliaqa yachatsikun Juicio Junaqchöqa entero Patsachö mana alli rurëkuna ushakänampaq kaqtam (Salmo 96:13). Jesustam juez kanampaq Dios churashqa entero Patsachö justiciata ruranampaq. (Lei Isaías 11:1-5 y Hechos 17:31).
Waranqa watapa yamë kawakï... ¡y imëkamayaqpis!
18 Tsënö kawakïqa ushakärirqan Satanás ninqanta cäsokurnin Diospa autoridadnimpa contran nunakuna churakäriyaptinmi. Tsënö karpis 1914 watapitanam Jesucristu Rey karnin imëkata rurëkan juknölla y yamë pasakïchö kawakï kanampaq (Efes. 1:9, 10). Waranqa Watapa Jesus gobernanqanchömi, kanan witsan ‘mana ricanqantsic caqcuna’ cumplikärinqanta rikäshun. Tsëpitanam tsë mandakïnin usharinqa. ¿Imaraq tsëpita pasakunqa? Jesusta, sieluchopis y que patsachopis mandacu[nampaq] Dios churashqa kaptimpis, pëqa manam ichikllapis Jehovänö autoridadyoq këta shonqunchö munapantsu. Tsëpa rantinqa o trukanqa, humilde karmi gobiernonta “Dios Yayapa muneninman entreganqa”, y autoridadninwan y precisaq cargonwanmi rikätsikunqa Dioslla ‘allapa alabashqa’ kanampaq kaqta (Mat. 28:18; Filip. 2:9-11).
19 Tsë witsampaqqa, Diospa mandädonchö këkaqkunaqa jutsannaq këmannam chärishqa kayanqa. Jesus ruranqannöllam kikinkunapa munëninkunapita y mana precisaqtukurlla Diospa mandädonllachöna kayanqa. Tsë alli munëninkunataqa rikätsikuyanqa ushanan kaq pruëbachö alli tsarakurmi (Apoc. 20:7-10). Tsëpitanam, Diosta mana cäsokoqkunaqa, nuna kar o angel karpis, chipyëpa ushakäriyanqa. ¡Imanö kushikïpaq tiemporaq kanqa! Ciëlochö kaq y Patsachö kaqpis llapankunam Jehoväta kushishqa alabayanqa y pëllanam “llapanpa mandacoqnin canqa” (lei Salmo 99:1-3).
Imakunata yachakunqantsik
it-1-S päg. 412
Cancion
Manam Salmus librullachötsu ‘mushoq cancionpaq’ willakun, sinöqa Isaïas y Apocalipsis libruchöpis willakunmi (Sl 33:3; 40:3; 96:1; 98:1; 144:9; 149:1; Isa 42:10; Rev 5:9; 14:3). Tsë ‘mushoq canciontaqa’ cantayan Llapanta Gobernaq karnin Jehovä imatapis ruraptinmi. Tsëtaqa musyantsik tsë mushoq cancionpaq willakoq textukunapa qepanchö y puntanchö willakunqanta leyirmi. Maslla musyarinapaq, Salmus 96:10 textuchömi kënö willakun: “Kananqa Jehovä Diosmi gobernamäshun”. Tsë ‘mushoq cancionpa’ letrankunaqa rikätsikun, juknöpana gobernamarnintsik ciëluchö y Patsachö kaqkunapaq Jehovä ruramunampaq kaqtam (Sl 96:11-13; 98:9; Isa 42:10, 13).
OCTUBRI 21-27
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ SALMUS 100-102
Alläpa kuyamanqantsikpita Jehoväta agradecikushun
¿Imatataq rurankiman bautizakunëkipaq?
18 Jehoväta kuyanqëkiqa alläpa shumaqmi (leyi Proverbius 3:3-6). Jehoväta llapan kallpëkiwan kuyarninqa, imëka problëmakuna kaptimpis allim tsarakunki. Tsënö nirqa, nikan sirweqninkunata imëpis mana dejanampaq kaqta y kuyëkänampaq kaqtam (Sal. 100:5). Jehoväqa kikin niraqtam kamashurqunki (Gen. 1:26). Tsënö këkaptinqa, ¿imatataq rurankiman pënölla kuyakoq kanëkipaq?
19 Puntataqa, qampaq Jehovä ruramunqankunapitam agradecikunëki (1 Tes. 5:18). Kënö tapukuy: “Kanan junaqqa, ¿imatataq Jehovä ruramushqa kuyamar?”. Tsëpitana, mañakunqëki höra tsë ruramunqankunapita agradecikuy. Tsë ruramunqankunataqa qamllapaq ruramunqantanö rikë. Tsënömi apostol Pablupis rikarqan (leyi Gälatas 2:20). Y kënö tapukuy: “Y noqaqa, ¿Jehoväta kuyarnin imatataq ruräman?”. Jehoväta kuyarqa imëka tentacionkunapa y problëmakunapa pasarpis allim tsarakunki, y Diosnintsikpaq rurëkunataqa manam dejankitsu. Tsënömi cada junaq rikätsikunki Teytantsik Jehoväta kuyanqëkita.
“¡Imëpis alli juiciuyoq y alkäbu alkäbu këkäyë!”
10 ¿Imapitataq cuidakushwan? Pitapis enamorëpa parlapëpita, alläpa upyëpita, alläpa mikuypita, pitapis llakitsipa parlapëpita, y maqanakoqta o pornografïata rikëpitam (Sal. 101:3). Chikimaqnintsik Diabluqa, imëkanöpapis Jehovä Diosnintsikpitam rakimënintsikta munëkan (1 Pëd. 5:8). Mana cuidakushqaqa, Satanasqa imëka plantata plantaqnömi mana allikunata shonquntsikchö yuriratsinqa. Tsëmi envidiösu, rasumpa kaqta mana parlakoq, imatapis alläpa munaq, chikikoq, orgullösu y mana perdonakoq tikrakurishwan (Gäl. 5:19-21). Qallananllachöqa, capazchi tsënö kanqantsik alläpaqa rikakunqatsu. Peru tsëkunapita mana cuidakushqaqa, imëka mana alli planta winaqnömi mana allikunaqa shonquntsikchö mirar qallëkunqa (Sant. 1:14, 15).
¿Wiyakushuntsuraq Jehová nimanqantsikta?
7 ¿Imanötaq mana alli yachatsikoqkunapita witikuntsik? Manam saludantsiktsu ni wayintsikman chaskintsiktsu. Hina imachöpis qellqayanqankunata manam leintsiktsu ni televisionpa parlayämunqanta wiyantsiktsu, ni manam Internetchö qellqayanqampaq imata pensanqantsiktapis churantsiktsu. ¿Imanir? Puntataqa, “rasumpa kaq Dios” Jehoväta kuyarmi. Tsëmi Diospa Palabranta tukïman tumatsiyaptimpis ni ima qokamantsiktsu (Sal. 31:5; Juan 17:17). Hina këtaqa rurantsik Jehoväpa markanta kuyarmi, tsë markanmi yachatsimarquntsik Diospa shutinta, tsë shuti ima ninan kanqanta, Patsapaq imata ruramunampaq kaqta, wanushqakuna imanö këkäyanqanta y kawariyämunampaq kaqtapis. ¿Yarpantsikku tsëkunata mana musyëkashqa yacharatsimashqa pasëpa kushikunqantsikta? Tsënö këkaptinqa, ¿imapaqraq Diospa contran churakashqakunapa yachatsikïninkunata wiyashwan? Pëkunaqa imë hörapis Jehoväpa markampa contranllam parlakïkäyan. Tsëmi pëkunata wiyarqa, noqantsikpis Diospa markanwan piñakushun (Juan 6:66-69).
8 Kë llutan yachatsikoqkunaqa, imëkatapis nikuyätsun. ¡Noqantsikqa manam cäsoshuntsu! ¿Imapaqtaq cäsoshwan tsakishqa pukyu cuenta këkaqkunataqa? Pëkunaqa ulikuyanllam o llullakuyanllam y llakitsikuyanllam. Noqantsikqa Jehoväwan y markanwan imëpis këkänapaqmi churakarquntsik, tsë markanmi yakunëkashqa rasumpa kaq yakuta qaramantsik (Isa. 55:1-3; Mat. 24:45-47).
Imakunata yachakunqantsik
¿Imatataq ruranantsik kushi kushilla kanantsikpaq?
20 Peru tsëkunapa pasëkarpis, Salmuta qellqaq nunaqa Jehoväta alabëta puëdirqanmi (leyi Salmu 102:19-21). Salmu 102 kaq capïtulu ninqannöpis, markäkïyoq nunakunapis imëka llakikïkunapa pasarmi tsëllaman yarparäkuyan. Salmuta qellqaq nunaqa “imëka wayi jananchö japallanlla këkaq pishqunömi” sientikurqan y problëmankunalla imëka yanaqaqnin kanqantam sientirqan (Sal. 102:7). Imëllapis tsënö sientikurninqa, salmuta qellqaq nunanö Jehoväta shonqupita patsë mañakï. Tsënö mañakunqëkiqa mana alli pensëkunata jaqinëkipaqmi yanapashunki. Jehoväqa “llapanta oqrashqa nunapa mañakïninkunatam wiyanqa, y manam mañakïninkunata desprecianqatsu”, tsëqa qampis tsënö awnikunqanman markäkï (Sal. 102:17).
28 DE OCTUBRIPITA 3 DE NOVIEMBRIYAQ
BIBLIAPITA ALLI YACHAKUNAPAQ SALMUS 103, 104
Jehoväqa “yarpanmi allpallapita kanqantsikta”
Ama pensanqantsiknölla kananta shuyaräshuntsu
5 Jehoväqa humildi kar y llakipäkoq karmi alläpataqa exigimantsiktsu. Këllaman pensarishun: humildi karmi Lot mañakunqanta cäsurqan. Jehoväqa Sodöma markatam ushakätsinan karqan, tsëmi Lot-ta jirkakunaman qeshpir ëwakunampaq angelkunawan willatsirqan. Peru Lotqa mantsakurmi ëwëta munarqantsu. Tsëpa rantinqa, familianwan Zoar markata ëwakuyänampaqmi mañakurqan. Y Jehoväqa “ninqäta cäsumë” ninampa rantinmi, Zoarta ëwakuyänanta permitirqan. Tsënöpam Zoarta ushakätsinampaq decidishqana këkarpis ushakätsirqannatsu (Gen. 19:18-22). Tsëpita atska watakuna pasariptinmi, Nïnivi markachö täkoq nunakunatapis Jehovä llakiparqan. Willakoqnin Jonastam mandarqan tsë markata ushakätsinampaq kaqta willakunampaq. Peru Nïnivi markachö nunakuna arrepentikuriyaptinmi, ushakätsinampaq decidishqana këkarpis llakiparnin tsë markata ushakätsirqannatsu (Jon. 3:1, 10; 4:10, 11).
Sanson ruranqannö Jehoväman confiakuy
16 Sansonqa pantashqa karnimpis, Jehoväpa voluntäninta ruranampaqmi kallpachakurqan. Noqantsikpis capazchi Sansonnö imachöpis pantarishun, y pantanqantsikpita corregimäshun o ima carguchöpis yanapakuyta puëdishunnatsu. Tsënö kaptinqa yarpänantsikmi Jehoväqa yanapamänantsikpaq kaqta (Sal. 103:8-10). Pantashqantsik kaptimpis, Sansontanömi Jehoväqa imëpis valoramäshun y yanapakunatam permitimäshun.
17 Michael jutiyoq jövinta pasanqanta rikärishun. Pëqa siervu ministerial y precursor regularmi karqan, y yanapakurmi alläpa ocupädu këkarqan. Tsënö këkarmi mana allita rurarirqan, y mananam congregacionchö yanapakuyta puëdirqannatsu. Kikinmi kënö nin: “Tsë junaqyaqqa Jehoväta sirwirmi alläpa ocupädu këkarqä. Peru mana allitam rurarirqä y perqachö takakur ishkireq cuentam sientikurqä. Musyarqämi mana allita rurashqa këkaptïpis Jehovä mana dejamänampaq kaqta, peru kënömi yarpachakoq kä: ‘¿Kananqa Jehoväwan yapë amïgu këta puëdishaqtsuraq y congregacionchöpis yapë yanapakuyta puëdishaqtsuraq?’”.
18 ¡Michael ruranqanqa allim karqan y manam qelanäkurirqantsu! Kikinmi kënö nin: “Jehoväwan yapë amïgu kanäpaqmi kallpachakurqä. Y tsëpaqqa yanapamarqan llapan shonqüwan seguïdu mañakunqä, Palabranta estudianqä y yachakunqäkunaman pensanqämi”. Tiempuwanqa yapëmi Michaelqa congregacionchö yanapakur qallëkurqan, y kananqa anciänu y precursor regularmi. Kënömi nin: “Wawqi panikuna, y masqa anciänukuna yanapayämanqanwanmi cuentata qokurqä Jehovä kuyëkämanqanllata. Yapëmi limpiu concienciawanna sirwir qallëkurqä. Këta pasanqäwanmi cläru musyä llapan shonqunkunawan arrepentikuyaptinqa, pitapis Jehovä perdonanqanta”. Noqantsikpis Michaelnömi següru kanantsik llapan shonquntsikwan arrepentikushqa, mana allikunata manana rurashqa y pëman confiakushqaqa yanapakunantsikta permitimänapaq y bendicimänapaq kaqta (Sal. 86:5; Prov. 28:13).
Ruranëkipaq decidinqëkitaqa rurëta puëdinkim
2 Diosnintsikta sirwinqëkichö imakunata ruranëkipaq kaqta decidishqa karpis rurëta mana puëdirqa, ama qelanäkuritsu. Imatapis ruranantsikpaqqa, tiemputaran wanantsik y alliran kallpachakunantsik. Kallpachakur rurëkanqëkiqa Jehoväta kuyanqëkita y kushitsita munanqëkitam rikätsikun. Tsëtam Jehoväqa rikan, y manam shuyarantsu mana puëdinqëkita ruranëkitaqa (Sal. 103:14; Miq. 6:8). Tsëmi rurëta puëdinëkipaq kaqkunallata ruranëki. Y decidinqëkikunata rurëta puëdinqëkita pensarqa, ¿imatataq rurankiman cumplinëkipaq? Rikärishun.
Imakunata yachakunqantsik
cl-S päg. 55 pärr. 18
Poderyoq karmi Jehoväqa Patsata y ciëluta kamarqan
18 Imëkata kamanampaq Jehoväpa podernin kanqampitaqa, ¿imatataq yachakuntsik? Jehovä imëkata kamanqanta rikarqa alläpam espantakuntsik. Salmus libruta qellqaqmi kënö nirqan: “Teyta Jehovä, ¡kamanqëkikunataqa manachi yuparpis ushämantsu! [...] Patsachöqa llapan kamanqëkikunam junta këkan” (Salmus 104:24). Tsënö ninqanqa ¡rasumpa kaqllam! Estudiösu nunakunam niyan tukuyläya animalkuna y plantakunaqa, juk millonpitapis mas cläsi kanqanta. Peru capazchi tsëpitapis masraq kan. Nunakunaqa manam imëkaman pensëta y imëkatapis jukläya jukläya rurëta puëdiyantsu, peru Jehoväqa puëdinmi. Jehoväqa podernin kaptinmi imëka rurëta y imëkata kamëta puëdin.