1 Reyes
Reycunamanta parlaj primer libro
1 Rey Davidca ñami yallitaj yuyaj carca. Mashnata cꞌatachijpipish manataj cunujyarcachu. 2 Chaimi paita sirvijcunaca: “Ñucanchij amito reyta sirvichun, paita cuidachunca cꞌarihuan manaraj chayarishca shuj joven huarmita mashcashunchij. Paimi ñucanchij amito reypaj cꞌuchullapi dormishpa paitaca cunujyachinga” nircacuna. 3 Chaimantami tucui Israel llajtapica shuj sumaj joven huarmita mashcai callarircacuna. Chashna mashcashpami Sunem llajtamanta Abisag solterata tarircacuna. Paitami reypajman pushamurcacuna. 4 Chai sumaj joven solterami reyta sirvishpa cuidarca. Pero reyca paihuanca mana chayarinacurcachu.
5 Chaicamaca Haguitpaj churi Adoniasca ashtahuan poderta charisha nishpami: “¡Ñucami rey tucusha!” nicurca. Paica shuj carretata rurachunmi cacharca. Caballocunapi tiyarijcunatapishmi churarca. Paipaj ñaupajta callpashpa richunpish 50 runacunatami agllarca. 6 Paipaj yayaca: “¿Imamantataj caitaca rurashcangui?” nishpaca mana nunca sinchita rimashcachu carca. Adoniasca Absalonpaj qꞌuipami huacharishca carca. Paipish sumaj ñahuimi carca. 7 Adoniasca Zeruyapaj churi Joab runahuan, sacerdote Abiatarhuanmi parlanacurca. Paicunami Adoniastaca ayudashun, apoyashun nircacuna. 8 Shinapish sacerdote Sadoc, Jehoiadapaj churi Benaya, profeta Natán, Reí, Simeí, Davidpaj sinchi macanacujcunapish Adoniastaca mana apoyarcacunachu.
9 Asha tiempo qꞌuipaca Adoniasca En-Roguel pugyu cꞌuchupi, Zohélet rumi cꞌuchupimi huirayashca animalcunata, ovejacunata, huagracunata huañuchirca. Chaimanca paipaj tucui huauquicunatami invitarca. Paicunapish reypaj churicunami carca. Shinallataj reyta sirvij Judamanta tucui runacunatami invitarca. 10 Pero profeta Natanta, Benayata, sinchi macanacujcunata, paipaj huauqui Salomontapish mana invitarcachu. 11 Chaimi profeta Natanca Salomonpaj mama Bat-Sebataca cashna nirca: “¿Manachu yachaj chayashcangui? Haguitpaj churi Adoniasca reymi tucushca. Ñucanchij amito Davidca caimantaca mana imata yachanchu. 12 Shinaca shamupai. Canpish, cambaj churi Salomonpish quishpirichunca shuj consejota cusha. 13 Rey Davidta ricunaman ri. Paitaca: ‘Ñuca amito reylla, ¿manachu canllataj ñucamanca “Cambaj churi Salomonmi ñucapaj qꞌuipa rey canga. Paimi ñuca jatun tiyarinapi tiyaringa” nishpa jurarcangui? Shinaca ¿imamantataj Adoniasca rey tucushcari?’ nigri. 14 Can reyhuan parlacujpirajmi ñucapish chayasha. Cambaj qꞌuipa yaicushpami ñucapish chaillatataj nisha” nircami.
15 Chaimi Bat-Sebaca reytaca paipaj cuartopi ricunaman rirca. Reyca ña yallitaj yuyajmi carca. Sunem llajtamanta Abisagmi paitaca cuidacurca. 16 Bat-Sebaca reypaj ñaupajpi cungurishpami cumurirca. Chaimi reyca: “¿Imatataj ningui?” nishpa tapurca. 17 Chashna tapujpimi paica cashna nirca: “Ñuca amitolla, canmi ñucanchij Jehová Diospaj shutipi ñucamanca ‘Cambaj churi Salomonmi ñucapaj qꞌuipa rey canga. Paimi ñuca jatun tiyarinapi tiyaringa nishpa jurarcangui’. 18 Pero ¡ricui! Adoniasmari rey tucushca. Ñuca amito reyca caimantaca mana imata yachanchu. 19 Paica achca huagracunata, huirayashca animalcunata, ovejacunatami huañuchirca. Chashna huañuchishpami reypaj tucui churicunata invitarca. Shinallataj sacerdote Abiatarta, soldadocunata mandaj Joabtami invitarca. Pero cambaj churi Salomontaca mana invitarcachu. 20 Cunanca ñuca amito reytami tucui israelitacunaca shuyacuncuna. Cambaj qꞌuipa can tiyarinapi pi tiyarigrishcata huillachunmi shuyacuncuna. 21 Ñuca amito rey huañujpica* ñucatapish, ñuca churi Salomontapish contracunata shinami ricungacuna” nircami.
22 Chashna Bat-Seba reyhuan parlacujpirajmi profeta Natán chayarca. 23 Chai ratomi reymanca: “¡Profeta Natanmi caipi can!” nishpa huillarcacuna. Profeta Natanca rey maipi cashcaman yaicushpaca reypaj ñaupajpi cungurishpami pambacama cumurirca. 24 Chaimi profeta Natanca cashna nirca: “Ñuca amito reylla, ¿canchu nircangui ‘Adoniasmi ñucapaj qꞌuipa rey canga, paimi ñuca jatun tiyarinapica tiyaringa’ nishpa? 25 Paica cunanmi huagracunata, huirayashca animalcunata, ovejacunata huañuchingapaj uriyarca. Shinallataj reypaj tucui churicunata, soldadocunata mandajcunata, sacerdote Abiatartapishmi invitarca. Tucuicunami chaipi paihuan micucuncuna, ubyacuncuna: ‘¡Viva rey Adonías!’ ninatapish mana saquincunachu. 26 Pero ñucatapish, sacerdote Sadoctapish, Jehoiadapaj churi Benayatapish, cambaj churi Salomontapish mana invitarcachu. 27 ¿Ñuca amito reyca cambaj qꞌuipa, can jatun tiyarinapi pi tiyarigrishcata canta sirvijman mana huillashpachu caicunata rurachun saquishcangui?” nircami.
28 Chashna nijpimi rey Davidca: “Bat-Sebata cayaichij” nirca. Bat-Sebaca chai rato yaicushpami reypaj ñaupajpi shayarirca. 29 Chaimi reyca cashna nishpa jurarca: “Tucui llaquicunamanta ñucata quishpichij causaj Jehová Diospaj shutipimi jurani. 30 Cunanllatajmi israelitacunapaj Jehová Diospaj shutipi jurashcataca rurasha. Ñucaca ‘¡Cambaj churi Salomonmi ñucapaj qꞌuipa rey canga. Paimi ñucapaj randi ñuca jatun tiyarinapica tiyaringa!’ nircanimi” nircami. 31 Chaimi Bat-Sebaca reypaj ñaupajpi cungurishpa, pambacama cumurishpaca: “¡Ñuca amito rey Davidca huiñaipaj causachun!” nirca.
32 Chai ratomi rey Davidca: “Sacerdote Sadocta, profeta Natanta, Jehoiadapaj churi Benayatapish cayaichij” nirca. Chaimi paicunaca rey maipi cashcaman yaicurcacuna. 33 Reyca paicunataca cashnami nirca: “Ñucata sirvijcunata cancunahuan pushaichij. Ñuca churi Salomonta ñuca mulapi tiyachishpa Guihonman paihuan uriyaichij. 34 Chaipimi sacerdote Sadocpish, profeta Natanpish israelitacunapaj rey cachun paitaca agllanga. Qꞌuipaca gachupi* tocashpa: ‘¡Viva rey Salomón!’ nichij. 35 Tigrashpaca paita catishpa richij. Pai shamushpaca ñuca jatun tiyarinapimi tiyaringa. Paimi ñucapaj randi rey tucunga. Paitaca Israelta, Judata pushaj cachunmi agllasha” nircami. 36 Jehoiadapaj churi Benayaca chai ratomi reytaca cashna nirca: “¡Chashna cachun!* Ñucanchij amito reypaj Jehová Diospish chaillatataj nichun. 37 Jehová Diosca ñuca amito reyhuan cashca shinallataj Salomonhuanpish cachun. Paipaj jatun tiyarinatapish ñuca amito rey Davidpaj tiyarinata ashtahuan yalli jatunyachichun” nircami.
38 Chaimi sacerdote Sadoc, profeta Natán, Jehoiadapaj churi Benaya, keretitacuna, peletitacunapish uriyashpaca rey Davidpaj mulapi Salomonta tiyachishpa Guihonman pusharcacuna. 39 Sacerdote Sadocca carpa huasimanta gachupi aceiteta llujshichishpami rey cachun agllangapaj Salomonpaj jahuapi churarca. Chai qꞌuipaca gachupimi tocai callarircacuna. Chaimi tucuicuna: “¡Viva rey Salomón!” nishpa caparircacuna. 40 Chaita rurashca qꞌuipami cushicuihuan flautapi tocashpa tucuicuna paita catishpa huichiyarcacuna. Achca bulla tiyashcamantami allpapish chujchucurca.
41 Adoniaspish, paipaj tucui invitadocunapish micushca qꞌuipami bulla tiyashcata uyarcacuna. Gachupi tocashcata uyashpami Joabca chai rato: “¿Ciudadpica imamantataj chashna bullaca tiyan?” nirca. 42 Pai chashna nicujpirajmi sacerdote Abiatarpaj churi Jonatán chayarca. Chaimi Adoniasca: “Yaicui, canca alli* runami cangui. Seguromi alli huillaicunata apamungui” nirca. 43 Pero Jonatanca Adoniasmanca cashnami cutichirca: “Mana, ashtahuanpish ñucanchij amito rey Davidca Salomontami rey cachun churashca. 44 Reyca Salomontaca sacerdote Sadochuan, profeta Natanhuan, Jehoiadapaj churi Benayahuan, keretitacunahuan, peletitacunahuanmi cacharca. Paicunami rey Davidpaj mulapi Salomontaca tiyachircacuna. 45 Sacerdote Sadocpish, profeta Natanpishmi rey cachun Guihonpi agllarcacuna. Chai qꞌuipami chaimantaca tucuicuna cushicuihuan huichiyarcacuna. Chaimi ciudadpica bullata ruracuncuna. Chai bullatami cancunaca uyarcanguichij. 46 Shinallataj Salomonca reypaj jatun tiyarinapimi tiyarishca. 47 Ashtahuanpish reyta sirvijcunaca ñucanchij amito rey Davidta felicitanamanmi rishcacuna. Paicunaca: ‘Ñucanchij Diosca Salomonpaj shutitaca cambaj shutitapish yalli alli nichun. Paitaca cantapish yalli jatun reyta rurachun’ nircacunami. Chaimantaca reyca paipaj camapi cumurishpami Diosta adorarca. 48 Reypish cashnami nirca: ‘Israelitacunapaj Jehová Diosca alabashca cachun. Cunanmi ñuca jatun tiyarinapi shujtaj tiyarichun saquishca. Chaitaca ñuca propio ñahuicunahuan ricuchunmi saquishca’” nircami.
49 Adoniaspaj invitadocunaca tucuicunami achcata mancharircacuna. Chaimantami jatarishpa cada uno caita chaita rircacuna. 50 Adoniaspish Salomonta manchashpami jatarishpa altar maipi cashcaman rirca. Chaipimi altar gachucunapi charirirca. 51 Salomonmanca: “Adoniasca rey Salomontami manchan. Paica altar gachucunapi charirishpami: ‘Rey Salomonraj paita sirvijta espadahuan mana huañuchinata jurachun’ nin” nishpami huillarcacuna. 52 Chashna nishcata uyashpami Salomonca: “Pai allita rurajpica shuj ajchallatapish pi mana tuparingachu.* Pero ima mana allita rurashpaca huañungatajmi” nirca. 53 Chaimi Salomonca altarmanta uriyachichun mandarca. Chai qꞌuipami Adonías shamushpaca rey Salomonpaj ñaupajpi cumurirca. Chashna rurajpimi Salomonca: “Cambaj huasiman rilla” nirca.