INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
quichua (chimborazo)
ꞌ
  • Cꞌ
  • cꞌ
  • CHꞌ
  • chꞌ
  • Pꞌ
  • pꞌ
  • Qꞌ
  • qꞌ
  • Tꞌ
  • tꞌ
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONCUNA
  • TANDANACUICUNA
  • nwt Jueces 1:1-21:25
  • Jueces

Can mashcacushcaca mana tiyanchu.

Quishpichihuai, videoca mana ricurinchu.

  • Jueces
  • Biblia. Diospaj Shimi
Biblia. Diospaj Shimi
Jueces

JUECES

1 Josué huañushca qꞌuipami israelitacunaca* Jehová Diostaca: “¿Cananeocunahuan macanacunaman ringapajca ñucanchijmantaca maijantaj punta huichiyanga?” nisha tapurcacuna. 2 Jehová Diosca: “Puntaca Judapaj familiami huichiyanga. Ricuichij, cai Canaán allpataca cancunapaj maquipimi entregasha” nishpami cutichirca. 3 Chaimi Judapaj familiaca Simeonpaj familiamanta caj paicunapaj huauquicunamanca: “Ñucanchij japina* allpaman ñucanchijhuan huichiyaichij. Chaipi cananeocunapaj contra tandalla macanacushunchij. Qꞌuipaca cancuna japigrishca allpamanmi cancunahuan rishun” nirca. Chaimi Simeonpaj familiaca paicunahuan rirca.

4 Judapaj familia huichiyajpica Jehová Diosca cananeocunatapish, perizitacunatapish paicunapaj maquipimi entregarca. Chaimi paicunaca Bézec llajtapi 10.000 cꞌaricunata misharcacuna. 5 Mandaj Adoni-Bezectapish Bézec llajtapimi japircacuna. Chaipimi paicunaca paihuan macanacurcacuna. Chaipi paihuan macanacushpami cananeocunatapish, perizitacunatapish misharcacuna. 6 Paicunaca Adoni-Bézec miticushpa ricujpimi catishpa japircacuna. Chaimi Adoni-Bezectaca paipaj maquicunamanta, chaquicunamantapish mama dedocunata uturcacuna. 7 Chashna rurajpimi Adoni-Bezecca: “Ñucaca 70 reycunatami paicunapaj maquicunamanta, paicunapaj chaquicunamanta mama dedocunata uturcani. Paicunaca ñuca mesamanta urmashca micunatami tandancuna. Ima shinami ñuca paicunata rurarcani, cunanca chashnallatajmi Diosca ñucahuanca rurashca” nirca. Chai qꞌuipaca Adoni-Bezectaca Jerusalenmanmi aparcacuna. Chaipimi paica huañurca.

8 Ashtahuanpish Judapaj familiamanta runacunaca Jerusalenpaj contra macanacushpami mishashpa chai llajtata japircacuna. Chai llajtapi causaj gentecunatapish espadahuan huañuchishpami chai llajtata rupachircacuna. 9 Qꞌuipaca Judapaj familiamanta runacunaca urcucunapi, Négueb llajtapi, Sefelá llajtapi causaj cananeocunahuan macanacungapajmi uriyarcacuna. 10 Chashnami Judapaj familiamanta runacunaca Hebrón llajtapi causaj cananeocunahuan macanacushpa misharcacuna. (Hebrón llajtataca ñaupaca Quiryat-Arbá nishpami rijsijcuna carca). Shinallataj Sesaita, Ahimanta, Talmái runacunatapishmi misharcacuna.

11 Chaimanta rishpaca paicunaca Debir llajtapi causajcunahuan macanacungapajmi llujshircacuna. (Debir llajtataca ñaupaca Quiryat-Séfer nishpami rijsijcuna carca). 12 Calebca: “Maijan runa Quiryat-Séfer llajtata macanacushpa, mishashpa japijmanca ñuca ushushi Acsá shutitami paipaj huarmi cachun cusha” nircami. 13 Calebpaj qꞌuipa huauqui Quenazpaj churi Otnielmi chai llajtata mishashpa japirca. Chaimi Calebca paipaj ushushi Acsataca paipaj huarmi cachun curca. 14 Paicuna huasiman ña ricushpami Acsá huarmica paipaj yaya Calebta shuj allpata mañachun paipaj cusa Otnielta rogarca. Chaimi Acsá huarmica pai tiyarishpa ricushca burromanta uriyarca.* Chaipimi Calebca: “¿Imatataj ningui?” nishpa tapurca. 15 Chashna nijpimi paica: “Ñucaman shuj regalota cuhuai. Ura ladopica* ñami shuj allpata curcangui. Pero Gulot-Maim* llajtatapish cuhuai” nirca. Chaimantami Calebca Gulot Altotapish, Gulot Bajotapish paiman curca.

16 Moisespaj suegroca quenitacunapuramantami carca. Paipaj huahua huahuacunaca Judamanta gentecunahuanmi palmera yuracuna tiyan llajtamanta* huichiyarcacuna. Shinallataj paicunaca Arad llajta ura ladopi saquirij Judá chaquishca pambamanmi chayarcacuna. Chaiman chayashpaca paicunaca chai llajtapi causajcunahuanmi causashpa saquirircacuna. 17 Pero Judapaj familiaca, Simeonpaj familiamanta caj paipaj huauquicunahuanmi ñaupajman catishpa Zefat llajtapi causaj cananeocunata huañuchircacuna. Chashnami chai llajtataca tucui tucuchircacuna. Chaimantami chai llajtataca Hormá* nishpa shutichircacuna. 18 Chai huashaca Judapaj familiamanta runacunaca Gaza llajtata, chai allpacunandij, Asquelón llajtata, chai allpacunandij, Ecrón llajtata, chai allpacunandijmi mishashpa japircacuna. 19 Judá llajtamanta cꞌaricunahuan Jehová Dios cajpimi paicunaca urcucunatapish mishashpa japircacuna. Pero pugru pambapi caj gentecuna macanacuna carretacunata, chai carretacunapaj ruedacunapipish fierro cuchillocunata* charijta ricushpami paicunataca mana llujshichishpa cachai tucurcacuna. 20 Moisés nishca shinami Calebmanca Hebrón llajtata curcacuna. Chai llajtamantami Calebca Anacpaj quimsa churicunata llujshichishpa cacharca.

21 Pero Benjaminpaj familiamanta runacunaca Jerusalenpi causaj jebuseocunataca mana llujshichishpa cacharcacunachu. Chaimantami jebuseocunaca cunan punllacunacama benjaminitacunahuan Jerusalenpi causashpa catincuna.

22 Chaicamaca Josepaj huahua huahuacunaca Betelpi causajcunapaj contrami macanacunaman llujshircacuna. Jehová Diosmi paicunahuan carca. 23 Shinallataj paicunaca pacalla ricujcunatami Betel llajtaman cacharcacuna. (Ñaupaca Betel llajtataca Luz nishpami rijsijcuna carca). 24 Betel llajtata pacalla ricunaman rijcunaca chai llajtamanta shuj runa llujshicujtami ricurcacuna. Chaimi chai runataca: “Chai llajtaman ima shina yaicunata ricuchihuai. Can ricuchijpica ñucanchijca cantaca quishpichishunmi”* nircacuna. 25 Chashna nijpimi chai runaca chai llajtaman maita yaicunata ricuchirca. Chaimi paicunaca chai llajtaman yaicushpa chaipi causajcunata espadahuan huañuchircacuna. Pero maita yaicunata ricuchij runataca paipaj familiandij miticushpa richunmi saquircacuna. 26 Chai runaca chaimanta rishpaca hititacunapaj allpaman chayashpami chaipi shuj llajtata shayachirca. Chai llajtataca Luz nishpami shutichirca. Chai llajtaca cunan punllacunacamami Luz shuti can.

27 Manasespaj familiaca Bet-Seán llajtapi, chai cꞌuchulla pueblocunapi causajcunata, Taanac llajtapi, chai cꞌuchulla pueblocunapi causajcunata, Dor llajtapi, chai cꞌuchulla pueblocunapi causajcunata, Ibleam llajtapi, chai cꞌuchulla pueblocunapi causajcunata, Meguidó llajtapi, chai cꞌuchulla pueblocunapi causajcunatami mana llujshichishpa cacharcacuna. Cananeocunaca chai llajtapi causashpa catinataca manataj saquisha nircacunachu. 28 Israelitacunaca sinchi tucushpami cananeocunataca sinchi trabajocunata rurachun obligarcacuna. Pero paicunapuramantaca mana tucuita llujshichishpa cacharcacunachu.

29 Shinallataj Efrainpaj familiapish Guézer llajtapi causaj cananeocunataca mana llujshichishpa cacharcacunachu. Chaimantami cananeocunaca Guézer llajtapi paicunapurapi causashpa catircacuna.

30 Zabulonpaj familiaca Quitrón llajtapi causajcunatapish, Nahalol llajtapi causajcunatapish mana llujshichishpa cacharcacunachu. Chaimi cananeocunaca chai llajtapi paicunapurapi causashpa catircacuna. Shinallataj sinchi trabajocunata rurachunmi obligashca carcacuna.

31 Aserpaj familiaca Akkó llajtapi, Sidón llajtapi, Ahlab llajtapi, Aczib llajtapi, Helbá llajtapi, Afic llajtapi, Rehob llajtapi causajcunataca mana llujshichishpa cacharcacunachu. 32 Paicuna chai llajtamanta cananeocunata mana llujshichishpa cachashcamantami chai llajtapi aseritacunaca paicunapurapi causashpa catircacuna.

33 Neftalipaj familiaca Bet-Semes llajtapi causajcunatapish, Bet-Anat llajtapi causajcunatapish mana llujshichishpa cacharcacunachu. Ashtahuanpish paicunaca cananeocuna causashca llajtapimi paicunapurapi causashpa catircacuna. Shinallataj Bet-Semes llajtapi, Bet-Anat llajtapi causajcunataca sinchi trabajocunata rurachunmi obligarcacuna.

34 Amorreocunaca Danpaj familiamanta cajcunataca urcucunapi saquirichunmi obligarcacuna. Paicunataca pugru pambaman uriyachunca mana saquircacunachu. 35 Amorreocunaca Heres urcupi, Ayalón llajtapi, Saalbim llajtapi causashpa catircacuna. Chai llajtacunapi causashpa catinataca manataj saquisha nircacunachu. Pero Josepaj huahua huahuacunaca ashtahuan sinchi tucushpaca amorreocunatami sinchi trabajocunata rurachun obligarcacuna. 36 Amorreocunapaj linderoca Acrabim huichimantami carca. Shinallataj chai linderoca Sela lugarmantaca huichitami rirca.

2 Chaimi Jehová Diospaj angelca Guilgal llajtamanta huichiyashpa Bokim lugarpi israelitacunamanca cashna nirca: “Ñucaca cancunataca Egipto llajtamanta llujshichishpaca cancunapaj ñaupa yayacunaman cusha nishpa jurashca allpamanmi pusharcani. Shinallataj caitapishmi nircani: ‘Cancunahuan ari ninacushcataca* siempremi ñucaca pajtachisha. 2 Pero cancunaca cai allpapi causajcunahuanca mana shuj ari ninacuita ruranachu canguichij. Paicunapaj altarcunatapish tucuchinami canguichij’ nircanimi. Shinapish cancunaca ñuca mandashcataca mana cazushcanguichijchu. ¿Imamantataj cancunaca mana cazushcanguichij? 3 Chaimantami ñuca nishca shinaca cai allpapi causajcunataca cancunapaj ñaupajmanta mana llujshichishpa cachasha. Paicunaca cancunapajca shuj trampami canga. Paicunapaj dioscunatapish adorana munaitami charinguichij” nircami.

4 Jehová Diospaj ángel tucui israelitacunaman cai shimicunata nijpica gentecunaca yallitajmi huacai callarircacuna. 5 Chaimantami chai lugartaca Bokim* nishpa shutichircacuna. Paicunaca chaipimi Jehová Diosmanpish sacrificiocunata rurarcacuna.

6 Gentecunata Josué minchacama nishpa cachajpica cada israelitami paicuna japishca herencia allpapi causangapaj tigrarcacuna. 7 Israelitacunaca Josué causashca tucui punllacunapimi Jehová Diosta sirvircacuna. Josué huañushca qꞌuipapish israelitacunata pushajcuna* causashca punllacunapimi Diosta sirvishpa catircacuna. Cai israelitacunata pushajcunaca Jehová Dios israelitacunamanta mancharina cosascunata rurashcatami ricushcacuna carca. 8 Jehová Diosta sirvij Nunpaj churi Josueca 110 huatacunata charishpami huañurca. 9 Josuetaca Timnat-Heres llajtapi pai japishca allpapimi pambarcacuna. Timnat-Heres llajtaca Efraín urcucunapimi carca. Timnat-Heres llajtaca Gaas nishca urcu janaj ladopimi carca. 10 Josué causashca punllacunapi causaj israelitacunaca tucuicunami huañurcacuna. Chai huashaca Jehová Diosta mana rijsij paicunapaj huahua huahuacunami tiyai callarircacuna. Paicunaca israelitacunamanta Dios imata rurashcataca mana yacharcacunachu.

11 Shinallataj israelitacunaca Jehová Diospaj ñaupajpi mana allicunata rurashpami Baal dioscunata sirvircacuna.* 12 Israelitacunaca paicunapaj yayacunata Egipto llajtamanta llujshichimuj Jehová Diostami saquircacuna. Chashnami paicunaca paicunapaj muyundijpi caj pueblocunapaj shujtaj dioscunata sirvircacuna. Chai dioscunata adorashpami Jehová Diostaca yallitaj pꞌiñachircacuna. 13 Paicunaca Jehová Diosta saquishpami Baal diosta, Astoret shuti rurashcalla dioscunata sirvircacuna. 14 Chaimi Jehová Diosca israelitacunahuanca pꞌiñarirca. Diosca paicuna charishca cosascunata shuhuacuna quichuchunmi saquirca. Shinallataj paica israelitacunapaj muyundijpi caj contracunapaj maquipimi paicunata saquirca.* Chaimi israelitacunaca paicunapaj contracunata mana mishai tucurcacuna. 15 Israelitacuna maiman rijpipish Jehová Dios jurashca shina, Jehová Dios nishca shinami Jehová Diospaj maquica paicunapaj contra carca. Chaimantami paicunamanca llaquicunata cacharca. Chaimi israelitacunaca achca llaquicunata charircacuna. 16 Chaimantami Jehová Diosca shuhuacunapaj maquimanta israelitacunata quishpichichunca juezcunata* agllarca.

17 Shinapish israelitacunaca juezcunataca mana uyasha nircacunachu. Ashtahuanpish shujtaj dioscunata adorashpami* paicunapaj ñaupajpi cumurircacuna. Chashnami paicunapaj ñaupa yayacuna purishca ñanmantaca rato anchurircacuna. Israelitacunapaj ñaupa yayacunaca Jehová Diospaj mandamientocunatami cazurcacuna. Pero paicunaca mana cazurcacunachu. 18 Jehová Diosca israelitacunamanca juezcunatami curca. Jehová Diosca chai juezcunahuanmi carca. Chai juezcuna causashca punllacunapica israelitacunatami paicunapaj contracunapaj maquimanta Diosca quishpichij carca. Shinallataj paicunapaj contracuna yallitaj llaquichishcamanta, maltratashcamanta israelitacuna huacajta uyashpami Jehová Diosca paicunata llaquirca.

19 Pero juez huañujpica israelitacunaca paicunapaj yayacunatapish yallimi millai ruraicunata rurajcuna carca. Paicunaca shujtaj dioscunapaj ñaupajpi cumurishpami chai dioscunata sirvijcuna carca. Chashnami mana alli ruraicunata mana saquishpa paicunaca mana cazusha nircacuna. 20 Chaimi Jehová Diosca israelitacunahuan yallitaj pꞌiñarishpa cashna nirca: “Cai llajtapi causajcunaca paicunapaj ñaupa yayacunahuan ñuca ari ninacushcataca mana pajtachishcacunachu, mana cazushcacunachu. 21 Josué causacushparaj pai mana japishca llajtacunataca ñucaca israelitacunapaj ñaupajmantaca mana llujshichishpa cachashachu. 22 Chaita rurashpami israelitacunataca pruebapi churasha. Chashnami paicuna Jehová Diospaj ñanpi caticushcata, paicunapaj ñaupa yayacuna purishca ñanpi caticushcata ricusha” nircami. 23 Chaimantami Jehová Diosca chai llajtacuna tiyashpa catichun saquirca. Shinallataj chai llajtacunataca mana utca llujshichishpa cacharcachu, Josuepaj maquipipish mana entregarcachu.

3 Canaán llajtahuan mana macanacushca israelitacuna Diosta cazujta, mana cazujta ricungapajmi Jehová Diosca huaquin llajtacuna tiyashpa catichun saquirca. 2 Israelitacunapaj qꞌuipa shamuj churicuna macanacuna experienciata mana charishcamanta, paicuna macanacungapaj experienciata charichunmi cai llajtacuna tiyachun saquirca. 3 Filisteocunapaj pichca* mandajcunata, tucui cananeocunata, sidoniocunata, Líbano urcupi causaj heveocunatami tiyachun saquirca. Heveocunaca Baal-Hermón urcumantaca Lebó-Hamatcamami* causajcuna carca. 4 Jehová Diosca Moisesmanmi israelitacunapaj ñaupa yayacunaman mandashcacunata cuchun curca. Chai llajtacunaca mandashcacunata israelitacuna cazushcata, mana cazushcata ricuchichunmi sirvirca. 5 Chaimi israelitacunaca cananeocunapaj, hititacunapaj, amorreocunapaj, perizitacunapaj, heveocunapaj, jebuseocunapaj chaupipi causarcacuna. 6 Shinallataj israelitacunaca chai llajtacunapaj ushushicunatami paicunapaj huarmi cachun japircacuna. Paicunapaj propio ushushicunatapish paicunapaj churicunahuanmi cazarachircacuna. Chashnami paicunapaj dioscunata sirvi callarircacuna.

7 Israelitacunaca Jehová Diospaj ñaupajpica mana allicunatami rurarcacuna. Paicunaca paicunapaj Jehová Diostami cungarircacuna. Baal dioscunatapish, adorana postecunatapishmi* sirvircacuna. 8 Chaimantami Jehová Diosca israelitacunahuan yallitaj pꞌiñarishpa, paicunataca Mesopotamia* allpamanta rey Cusán-Risataimpaj maquipi entregarca.* Chaimi israelitacunaca Cusán-Risataim reytaca pusaj* huatacunata sirvircacuna. 9 Israelitacuna Jehová Diosta ayudachun rogarijpimi Jehová Diosca paicunata quishpichingapaj Quenazpaj churi Otnielta curca. Quenazca Calebpaj qꞌuipa huauquimi carca. 10 Jehová Dios Otnielman paipaj espíritu santota cujpimi paica israelitacunapaj juez tucurca. Otniel macanacunaman llujshishpaca Mesopotamiamanta* rey Cusán-Risataimtami misharca. Jehová Diosmi chai reytaca Otnielpaj maquipi entregarca. 11 Chai huashaca 40 huatacunatami chai llajtapi tranquilo causai tiyarca. Chai qꞌuipami Quenazpaj churi Otnielca huañurca.

12 Israelitacunaca cutinllatajmi Jehová Diospaj ñaupajpica mana allicunata rurai callarircacuna. Chaimi Jehová Diosca Moab llajtamanta rey Eglón paicunata mishachun saquirca. Israelitacunaca Jehová Diospaj ñaupajpica mana allicunatami ruracurcacuna. 13 Ashtahuanpish Diosca ammonitacunata, amalequitacunataca israelitacunapaj contra macanacuchunmi saquirca. Paicunaca palmera yuracuna tiyan llajtatapishmi mishashpa japircacuna. 14 Israelitacunaca Moab llajtamanta rey Eglontami 18 huatacunata sirvircacuna. 15 Chaimi israelitacunaca Jehová Diosta ayudachun rogarcacuna. Chashna rogarishpa mañajpimi Jehová Diosca benjaminitacunapuramanta Guerapaj churi Ehudta quishpichichun curca. Ehúd runaca lluqui maquihuanmi imatapish ashtahuan alli ruraj carca. Asha tiempo huashaca israelitacunaca Moab llajtamanta rey Eglonmanmi tributota pagachun Ehudta cacharcacuna. 16 Ehudca ishqui filoyuj shuj espadatami rurarca. Chai espadaca largomanca 44 centimetrocuna yallitami* midirca. Chai qꞌuipaca paica churana ucupi chumbillirishpami chai espadataca alli lado changa uripi aparca. 17 Ehudca Moab llajtamanta rey Eglonpajman chayashpaca tributotami paiman curca. Chai mandajca yallitaj gordomi carca.

18 Ehudca tributota entregashca qꞌuipaca tributota paihuan apamuj gentecunataca minchacama nishpami cacharca. 19 Ehudca Guilgalpi tiyaj rurashca dioscunapajman* chayashca qꞌuipami reypajman tigrashpaca: “Ñuca mandaj, canlla yachana shuj huillaitami charini” nirca. Chaimi reyca: “¡Ñucanchijllata saquichij!” nirca. Chashna nijpimi tucui sirvijcunaca chaimanta rircacuna. 20 Reyca terrazapi tiyaj cuartopimi* pailla tiyacurca. Chaipimi Ehudca paipajman cꞌuchuyashpaca: “Cambajmi Diosmanta shuj huillaita charini” nirca. Rey chaita uyashpaca paipaj jatun tiyarinamantami shayarirca. 21 Ehudca lluqui lado maquihuan, alli lado changamanta espadata llujshichishpami Eglonpaj huijsapi satirca. 22 Chaimi tucui espada, espadapaj maqui japinandij huijsapi yaicurca. Reypaj huijsamanta Ehúd espadata mana llujshichijpimi huiraca espadata taparca. Reypaj huijsamantapish ismami llujshirca. 23 Ehudca terrazapi tiyaj cuartopaj pungucunata llavehuan huichcashpami corredorta miticushpa rirca. 24 Ehúd miticushpa llujshishca qꞌuipami reyta sirvijcunaca tigrashpa terrazapi tiyaj cuartopaj pungucuna llavehuan huichcashcata ricurcacuna. Chaimi paicunaca: “Reyca paipaj chirijlla cuartopimi bañota ruracunga” nircacuna. 25 Reyta sirvijcunaca terrazapi tiyaj cuartopaj pungucunata rey mana pascajta ricushpami paicunaca achca tiempota shuyashcamanta sustarircacuna. Chaimi paicunaca llaveta japishpa punguta pascarcacuna. ¡Punguta pascashpaca paicunapaj amo pambapi* huañushcatami japircacuna!

26 Paicuna imata ruranata yuyaringacamaca Ehudca miticushpami rirca. Paica rurashcalla dioscuna tiyashcata pasashpaca Seirá llajtamanmi alli, sano chayarca. 27 Chai llajtaman pai chayashpaca Efraín urcucunapimi gachuta tocachirca. Israelitacunaca paihuanmi chai urcucunamanta uriyarcacuna. Ehudca israelitacunapaj ñaupajtami rirca. 28 Chaimi Ehudca: “Jehová Diosca cancunapaj contra moabitacunataca cancunapaj maquipimi entregashca. Chaimanta ñucata catichij” nirca. Chashna nijpimi israelitacunaca Ehudta catishpa rircacuna. Moabitacuna miticushpa ama richunmi Jordán jatun yacuta chꞌimbana ñancunapi paicunaca shayarircacuna. Chashna shayarijpimi moabitacunaca mana chꞌimbai tucurcacuna. 29 Paicunaca chai punllapica mana manchaj, sinchi 10.000 moabitacunatami huañuchircacuna. Shujllapish mana miticushpa ri tucurcachu. 30 Chashnami chai punllapica israelitacunaca moabitacunata misharcacuna. Chaimantami 80 huatacunata chai llajtapica tranquilo causai tiyarca.

31 Ehudpaj qꞌuipaca Anatpaj churi Samgarmi juez carca. Samgar runaca 600 filisteocunataca huagracunata tujsina garrochahuanmi* huañuchirca. Chashnami paica israelitacunataca quishpichirca.

4 Ehúd huañushca qꞌuipami israelitacunaca cutin Jehová Diospaj ñaupajpi mana allicunata rurai callarircacuna. 2 Chaimi Jehová Diosca israelitacunataca Canaán llajtata mandaj rey Jabinpaj maquipi entregarca.* Rey Jabinca Hazor llajtapimi mandaj carca. Paipaj soldadocunata mandajca Sisarami carca. Sisaraca llajtacunapaj Haróset* llajtapimi causarca. 3 Rey Jabinca 900 macanacuna carretacunata, chai carretacunapaj ruedacunapipish fierro cuchillocunatami* charirca. Shinallataj rey Jabinca israelitacunataca 20 huatacunatami sinchita llaquichicushca carca. Chaimantami israelitacunaca Jehová Diosta rogarishpa mañarcacuna.

4 Chai tiempopica Lapidotpaj huarmi Débora shuti profetami Israelpi juzgaj carca. 5 Deboraca paipaj palmera yura ucupimi tiyarij carca. Chai yuraca Efraín urcucunapi tiyaj Ramapaj, Betelpaj chaupipimi carca. Israelitacunaca Dios juzgashcacunata yachangapajmi Deborapajman rijcuna carca. 6 Deboraca Neftalipi saquirij Quedes llajtamanta Abinoampaj churi Baractami cayanaman cacharca. Chaimi Deboraca cashna nirca: “Israelitacunapaj Jehová Diosca canmanca caitami mandashca: ‘Tabor urcuman ri. Shinallataj canhuanca Zabulonpaj familiamanta, Neftalipaj familiamanta 10.000 cꞌaricunata pushashpa ri. 7 Rey Jabinpaj soldadocunata mandaj Sisarataca Cisón larca yacumanmi apamusha. Paitaca paipaj macanacuna carretacunahuan, paipaj grupo soldadocunahuanmi apamushpa cambaj maquipi entregasha’ ninmi” nircami.

8 Chaita uyashpaca Baracca: “Can ñucahuan rijpica, ñucapish canhuanmi risha. Pero can mana ñucahuan rijpica, ñucapish mana rishachu” nircami. 9 Chaimi Débora huarmica: “Ñucaca canhuanmi risha. Pero cai macanacuica mana canta jatunyachingachu. Ashtahuanpish Jehová Diosmi Sisarataca shuj huarmipaj maquipi entreganga” nirca. Chai qꞌuipami Deboraca jatarishpa Barac runahuan Quedes llajtaman rirca. 10 Baracca Zabulonpaj familiata, Neftalipaj familiatami Quedes llajtapi tandachirca. Chaimi paihuanca 10.000 cꞌaricuna rirca. Deborapish paihuanmi rirca.

11 Quenitacunapuramanta Héber runaca caishuj quenitacunamantami chꞌicanyarishca* carca. Quenitacunaca Moisespaj suegro Hobabpaj huahua huahuacunamantami carca. Héber runaca paipaj carpa huasitaca Quedes llajta cꞌuchupi caj Zaananim lugarpi tiyaj jatun yura cꞌuchupimi shayachishca carca.

12 Abinoampaj churi Barac Tabor urcuman huichiyashcatami Sisaramanca huillarca. 13 Chaita uyashcahuanmi Sisaraca tucui macanacuna carretacunata, llajtacunapaj Harosetmanta paihuan shamuj grupo soldadocunata Cisón larca yacuman ringapaj tandachirca. (Sisarapaj 900 carretacunaca ruedacunapipish fierro cuchillocunatami* charirca). 14 Deboraca Baracmanca: “Jacuchij, cunan punllami Jehová Diosca Sisarataca cambaj maquipi entregagrin. ¿Manachu cantaca Jehová Dios pushacun?” nircami. Chashna nijpimi Baracca 10.000 cꞌaricunahuan Tabor urcumanta uriyarca. 15 Jehová Diosca Sisarata, paipaj tucui macanacuna carretacunata, paipaj tucui soldadocunata pandachishpami Baracpaj espadahuan tucuchi callarirca. Chaimi Sisaraca paipaj carretamanta uriyashpa chaquillahuan miticushpa rirca. 16 Baracca Sisarapaj soldadocunatapish, macanacuna carretacunatapishmi Haróset llajtacama catishpa rirca. Chashnami Sisarapaj tucui soldadocunataca espadahuan huañuchirca. Paicunamantaca ni shujllapish mana saquirircachu.

17 Heberpaj familia Hazor llajtamanta rey Jabinhuan tranquilo causaita charishcamantami Sisaraca Jaelpaj carpa huasiman chaquillahuan miticushpa rirca. Jaelca Heberpaj huarmimi carca. Heberca quenitacunapuramantami carca. 18 Chaimi Jaelca Sisarata tupanaman llujshishpaca: “Ñuca amito, shamui, caiman yaicui. Ama manchaichu” nirca. Chashna nijpimi Sisaraca carpa huasiman yaicurca. Chaipimi Jaelca shuj cꞌatahuan paitaca taparca. 19 Shinapish Sisaraca: “Yacunaihuanmi cani. Asha yacuta convidahuai” nircami. Chashna nijpimi Jaelca capachuta* pascashpa chaipi tiyaj lecheta ubyachun curca. Qꞌuipaca cutinllatajmi Sisarata taparca. 20 Sisaraca Jaeltaca: “Cai carpa huasi pungu yaicunpi saquiringui. Pi caiman shamushpa, ‘¿caipi shuj runa tiyanchu?’ nishpa tapujpica, caipica mana pi tiyanchu ningui” nircami.

21 Pero Heberpaj huarmi Jaelca carpa huasita charichina shuj estacata, shuj martillotami japirca. Sisaraca shaicushca cashcamantami huañujta dormicurca. Chaimi Jaelca Sisarapajman allijlla cꞌuchuyashpa, paipaj rinrin jahuanijlla uma tullupi chai estacataca pambacama tacashpa yaicuchirca. Chaipimi Sisaraca huañurca.

22 Sisarata mashcashpa Barac chayajpica Jaelca paihuan tupanaman llujshishpami: “Shamui, can mashcacushca runatami ricuchisha” nirca. Chashna nijpimi Baracca paihuan carpa huasiman yaicushpaca Sísara paipaj rinrin jahuanijlla uma tullupi estacahuan satishca, huañushca cashcata ricurca.

23 Chai punllapimi Diosca israelitacuna Canaán llajtata mandaj rey Jabinta mishachun ayudarca. 24 Shinallataj israelitacunaca Canaán llajtata mandaj rey Jabinpaj contrami paita tucuchingacama ashtahuan sinchita macanacurcacuna.

5 Chai punllapica Débora huarmica Abinoampaj churi Barac runahuanmi cai cantota cantarcacuna:

 2 “Israelpi macanacujcuna ajcha cacharishca tiyashcamanta,

gentecunapish shungumanta macanacunaman rishcamanta,

¡Jehová Diosta alabaichijyari!

 3 ¡Reycuna, uyaichijyari! ¡Mandajcuna, alli uyaichijyari!

Ñucaca Jehová Diostamari cantasha.

Israelitacunapaj Jehová Diostamari cantashpa alabasha.*

 4 Jehová Dioslla, Seír llajtamanta can llujshijpi,

Edom allpacunamanta can llujshijpica

allpaca chujchurcamari, jahua pachamantapish yallitaj tamyamari urmarca.

Pꞌuyucunapish yacuyashpamari tamya tucurca.

 5 Urcucunapish Jehová Diospaj ñaupajpimari chujchurcacuna.*

Ashtahuancarin israelitacunapaj Jehová Diospaj ñaupajpimari Sinaí urcupish chujchurca.*

 6 Anatpaj churi Samgar causashca punllacunapi,

Jael causashca punllacunapica ñancunaca chaquishca pambami carca.

Viajajcunapish uchilla ñancunatami pasajcuna carca.

 7 Israelmanta chagrapi trabajajcunaca chingarircacunami.

Paicunaca ñuca ricuringacama mana tiyarcachu, ñucaca Deborami cani.

Israelitacunapajca ñucami shuj mama shina shayarircani.

 8 Paicunaca shujtaj dioscunatami adorarcacuna.

Chaimantami llajtacunapaj pungucunapica macanacui tiyarca.

Cuarenta mil israelitacunapaj maquipica

shuj escudopish, shuj lanzapish mana tiyarcachu.

 9 Ñuca shunguca Israelmanta soldadocunata pushajcunahuanmari.

Paicunami paicunapaj munaimanta gentecunahuan macanacungapaj rircacuna.

Chaimanta ¡Jehová Diosta alabaichijyari!

10 Cancuna, quillu burropi tiyarishpa rijcuna,

cancuna, alli ahuashca telacunapi tiyarijcuna,

cancuna, jatun ñanpi purijcuna,

¡Dios tucui imalla rurashcata yuyarichijyari!

11 Animalitocunapaj yacuta llujshichijcuna rimashcami uyarirca.

Chaipimi paicunaca Jehová Dios allicunata rurashcata parlanacucurcacuna,

chagrapi trabajaj israelitacunapaj alli ruraicunamantapishmi parlanacucurcacuna.

Chaimantami Jehová Diospaj puebloca llajtacunapaj pungucunaman uriyarca.

12 ¡Rijchariyari, jatariyari Débora!

¡Rijchariyari, jatariyari, shuj cantota cantaiyari!

¡Barac, jatariyari! ¡Abinoampaj churi Barac cambaj prezucunata apaiyari!

13 Saquirijcunaca poderta charijcunapajmanmi uriyarcacuna.

Jehová Diospaj puebloca ñucahuan poderta charijcunapaj contra macanacungapajmi shamurca.

14 Pugru pambapi cajcunaca Efrainmantami carcacuna.

Benjamín, paicunaca canhuanmi rincuna, cambaj familiapurapimi rincuna.

Makirpaj huahua huahuacunamantami soldadocunata pushajcuna uriyarcacuna.

Zabulonmantapish soldadocunata tandachingapaj tauna caspita charijcunami* uriyarcacuna.

15 Débora huarmihuanca Isacarpaj familiamanta mandajcunami carca.

Ima shinami Isacar paihuan carca, chashnallatajmi Baracpish paihuan carca.

Pugru pambamanca chaquillahuan richunmi cachashca carca.

Rubenpaj familiapica paicunapaj shungupi imata ruranataca mana yacharcacunachu.

16 ¿Imamantataj ishqui cargacuna chaupipi tiyarishpa saquirircanguiyari?

¿Imamantataj canlla ovejacunapaj michijcuna flautapi tocashcata uyashpalla saquirircanguiyari?

Rubenpaj familiapica shungupi imata ruranataca mana yacharcacunachu.

17 Galaadpi causajcunaca Jordán jatun yacu caishuj ladopimi saquirirca.

¿Danpaj familiaca imamantataj barcocunapaj cꞌuchupi saquirirca?

Aserpaj familiaca mama cucha uripi imata mana rurashpami saquirirca,

paicunaca barcocuna shayarina lugarmantaca mana maiman cuyurircacunachu.

18 Zabulonpaj familiamanta cajcunaca huañunata mana mancharcacunachu,

Neftalipaj familiamanta cajcunapish urcucunapi huañunataca mana mancharcacunachu.

19 Reycuna shamushpami macanacurcacuna.

Canaán llajtamanta reycunaca

Meguidó yacucuna cꞌuchupi caj Taanac llajtapimi macanacurcacuna.

Paicunaca cullquitapish, quichushca cosascunatapish mana apai tucurcacunachu.

20 Jahua pachamanta estrellacunapish macanacurcacunami,

Jahua pachamantami Sisarapaj contra macanacurcacuna.

21 Cisón larca yacumi contracunata aparca,

paicunataca ñaupa larca yacu, Cisón larca yacumi aparca.

Ñuca almalla,* poderta charijcunatami sarurcangui.

22 Caballocunaca miticushpa ringapajmi yallitaj callparcacuna,

paicunapaj sillucunatapish tꞌalaj nichishpami callparcacuna.

23 Jehová Diospaj angelca ‘Meroz lugarta maldicichij,

ari, chaipi causajcunata maldicichij.

Paicunaca Jehová Diosta ayudangapajca mana shamurcacunachu,

sinchi macanacujcunahuanpish Jehová Diostaca mana ayudarcacunachu’ nircami.

24 Jaelca tucui huarmicunamanta ashtahuan jatunyachishcamari,

paica quenitacunapuramanta Heberpaj huarmimari.

Carpa huasipi causaj huarmicunamantaca paimari ashtahuan jatunyachishca can.

25 Sísara yacuta mañajpica paica lechetami curca.

Paica bodapaj shuj sumaj tazonpimi leche cuajashcata curca.

26 Paipaj shuj maquihuanca carpa huasita charichina shuj estacatami japirca.

Paipaj alli lado maquihuanca trabajajcunapaj martillotami japirca.

Chaihuanmi paica Sisarataca tacashpa umata chaupirca.

Rinrin jahuanijlla uma tullupi tacashpami caishuj ladoman pasachirca.

27 Jaelpaj chaquicunapimi Sisaraca desmayarishpa urmarca, urmashpaca mana cuyurircachu.

Paipaj chaquicunapimi desmayarishpa urmarca.

Chashna urmashpaca chaipimi huañurca.

28 Shuj huarmica ventanapimi asomarirca.

Paica Sisarapaj mamami carca. Paimi ventanamanta ricucurca.

Paica: ‘¿Paipaj carretaca ima nishpataj mana utca shamunyari?

¿Ima nishpataj caballocuna shamucujtapish mana uyaniyari?’ nircami.

29 Palaciopi caj huarmicunamanta ashtahuan yachaisapa huarmicunaca cashnami cutichircacuna,

Sisarapaj mamapish cutin cutinmi cashna nirirca:

30 ‘Paicuna quichushca cosascunatami chaupinacucungacuna.

Cada macanacuj runapajca shuj solterata, ishqui solteratami paicunapaj japicungacuna.

Sisaramanpish teñishca telacunatami cucungacuna, ari, teñishca telacunatami paiman cucungacuna.

Quichujcunapaj cungapica shuj bordashca churanata, teñishca telacunata, ishqui bordashca churanatami churacungacuna’ nircami.

31 ¡Ñuca Jehová Dioslla! Cambaj tucui contracuna chashna huañushca cachun,

shinapish canta cꞌuyajcunaca inti llujshishpa achijyachij shina cachun” nircacunami.

Chashnami chai llajtapica 40 huatacunata tranquilo causai tiyarca.

6 Pero israelitacunaca Jehová Diospaj ñaupajpimi mana allicunata rurai callarircacuna. Chaimantami Jehová Diosca paicunataca madianitacunapaj maquipi canchis* huatacunata saquirca. 2 Madianitacunaca israelitacunatami yallitaj llaquichircacuna. Madianitacunapaj culpamantami israelitacunaca urcucunapi, jutcucunapi, maita mana chayai tucushca lugarcunapipish miticuna* lugarcunata rurarcacuna. 3 Israelitacuna tarpujpica madianitacunapish, amalequitacunapish, inti llujshin ladopi causajcunapishmi llaquichijcuna carca. 4 Paicunaca israelitacunahuan macanacungapajmi carpa huasicunapi saquirijcuna carca. Israelitacuna cosechashcacunatapish paicunapaj tucui allpacunapimi Gaza llajtacama tucuchijcuna carca. Paicunaca Israelmanta gentecuna micuchunpish imata mana saquircacunachu. Ovejacunatapish, torocunatapish, burrocunatapish mana saquircacunachu. 5 Israelitacunapaj contracunaca paicunapaj animalcunata, paicunapaj carpa huasicunatami apashpa huichiyajcuna carca. Paicunaca langostacuna shinami yallitaj achcacuna carca. Paicunapish, paicunapaj camellocunapish yallitaj achca cashcamantami mana yupaipaj carcacuna. Paicunaca israelitacunapaj llajtata llaquichingapajmi chashna chayajcuna carca. 6 Shina rurashpami madianitacunaca israelitacunataca yallitaj pobreta saquircacuna. Chaimi israelitacunaca Jehová Diosta ayudachun rogarishpa mañarcacuna.

7 Israelitacuna madianitacunamanta quishpichichun Jehová Diosta rogarishpa mañajpimi 8 Jehová Diosca shuj profetata cachashpa cashna nirca: “Israelitacunapaj Jehová Diosca cashnami nin: ‘Ñucami cancunataca Egipto llajtapi esclavocuna shina cashcamanta llujshichimurcani. 9 Egipto llajtapaj maquimantami cancunataca quishpichircani. Shinallataj cancunata tucui llaquichijcunamantapishmi quishpichircani. Cancunapaj cotracunatapish cancunapaj ñaupajmanta anchuchishpami paicunapaj allpataca cancunaman curcani. 10 Shinallataj cancunataca: “Ñucaca cancunapaj Jehová Diosmi cani. Cancuna causacushca allpapi causaj amorreocunapaj dioscunatapish ama adoranguichij*” nircanimi. Ashtahuanpish cancunaca ñucata mana cazurcanguichijchu’* ninmi” nircami.

11 Qꞌuipaca Jehová Diospaj ángel shamushpaca Ofrá llajtapi abí-ezritacunapuramanta Joaspaj allpapi tiyaj jatun yura ucupimi tiyarirca. Joaspaj churi Gedeonca uvata saruna jutcupimi madianitacuna ama ricuchun trigota huajtacurca. 12 Jehová Diospaj ángel ricurishpaca: “Sinchi macanacuj runa, Jehová Diosca canhuanmi can” nircami. 13 Shina nijpimi Gedeonca: “Quishpichihuai, ñuca amito, Jehová Dios ñucanchijhuan cajpica, ¿imamantataj cai tucui llaquicunata charinchij? ¿Ñucanchij ñaupa yayacuna sumaj rurashcacunata parlashcaca maipitaj canyari? Paicunaca: ‘Jehová Diosmi ñucanchijtaca Egipto llajtamanta llujshichirca’ nishpami parlajcuna carca. Pero cunanca Jehová Diosca ñucanchijtaca saquishcami. Madianitacunapaj maquipipishmi entregashca” nirca. 14 Jehová Diosca Gedeonta ricushpaca: “Rilla, cambaj fuerzata charishcahuanmi israelitacunataca madianitacunapaj maquimanta quishpichingui. ¿Manachu ñucallataj cantaca cachacuni?” nircami. 15 Chashna nijpimi Gedeonca: “Jehová Dios, perdonahuai, pero ¿ima shinataj ñucaca israelitacunata quishpichishayari? Ñucaca Manasespaj familiamantaca ashtahuan uchilla familiamari cani. Ñuca yayapaj familiamantapish ñucaca yalli yangallamari cani” nishpa cutichirca. 16 Pero Jehová Diosca: “Ñucaca canhuanmi casha. Madianitacunataca shuj runata mishaj shinallami canca mishangui” nircami.

17 Chaimi Gedeonca cashna nirca: “Cambaj ñaupajpi ñuca alli ricurishca cajpica can ñucahuan parlacushcata yachangapaj shuj señalta cuhuai. 18 Cambaj shuj micunata rurashpa cambaj ñaupajpi churangacama ama ripangui” nircami. Chaimi angelca: “Can tigramungacama caipimi saquirisha” nirca. 19 Shinallataj Gedeonca ucuman yaicushpaca shuj malta chivota huañuchishpami yanurca. 24 libra yalli* harinahuanpish levadura illaj tandatami rurarca. Chashna rurashpaca aichataca shuj canastapimi churarca. Cutin caldotaca shuj mangapimi churarca. Qꞌuipaca angelpaj tucui chaita apashpami jatun yura ucupi paiman curca.

20 Diospaj angelca: “Aichatapish, levadura illaj tandatapish japishpa jatun rumi jahuapi churai. Cutin caldotaca chaipi talli” nircami. Shina nijpimi Gedeonca chashna rurarca. 21 Jehová Diospaj angelca paipaj maquipi charicushca varata chutashpami chai varapaj puntahuan aichapi, levadura illaj tandapi tuparca. Chaimi jatun rumimantaca nina llujshishpa aichatapish, levadura illaj tandatapish rupachirca. Qꞌuipaca Jehová Diospaj angelca Gedeonpaj ñahuimantami chingarirca. 22 Chaita ricushpami Gedeonca Jehová Diospaj ángel cashcata intindirca.

Chaimantami chai rato: “¡Aij ñucalla, Tucuita Mandaj Amito Jehová Dioslla! ¡Jehová Diospaj angeltaca ñahui ñahuimari ricushcani!” nirca. 23 Shinapish Jehová Diosca: “Tranquilo cai, ama manchaichu. Mana huañunguichu” nircami. 24 Chashna nijpimi Gedeonca chaipi shuj altarta Jehová Diospaj shayachirca. Chai altartaca cunan punllacamami Jehová-Salom* shutihuan rijsincuna. Chai altarca abí-ezritacunapaj Ofrá llajtapimi cunancama tiyan.

25 Chai tutaca Jehová Diosca cashnami nirca: “Cambaj yayapaj malta torota japingui. Chai toroca canchis huatacunata charij segundo malta toromi can. Qꞌuipaca cambaj yaya charishca Baalpaj altarta urmachingui. Shinallataj chai altar cꞌuchupi tiyaj adorana postetapish urmachingui. 26 Chai huashaca cai jatun rumi jahuapi rumicunata filapi churashpa ñucanchij Jehová Diospaj shuj altarta shayachingui. Segundo malta torota japishpaca adorana posteta* urmachishca pedazo caspicuna jahuapipish churangui. Chaitaca rupachishca ofrendata shina cungui” nircami. 27 Chaimi Gedeonca paita sirvijcunapuramanta chunga runacunata agllashpa Jehová Dios mandashca shinallataj rurarca. Shinapish paipaj yayapaj familiata, chai llajtapi causaj runacunata manchashcamantami punllapi chaita ruranapaj randica tutapi tucuita urmachirca.

28 Tutamanta ladoman chai llajtapi causaj cꞌaricuna jatarishpaca Baalpaj altartapish, chai cꞌuchupi tiyaj adorana postetapish urmachishcatami ricurcacuna. Shinallataj cunanlla shayachishca altar jahuapi segundo malta torota sacrificiota cushcatami ricurcacuna. 29 Chaimi caishujmanta chaishujmanta: “¿Caitaca maijanshi chashna rurarca?” nishpa tapunacurcacuna. Tapunacushca huasha yachaj chayashpaca: “Joaspaj churi Gedeonmi chaitaca rurarca” nircacunami. 30 Chai llajtamanta runacunaca Joastaca: “¡Cambaj churita huañuchingapaj entregai! Paica Baalpaj altartami urmachishca. Shinallataj chai cꞌuchupi tiyaj adorana postetapishmi urmachishca” nircacunami. 31 Pero Joasca paihuan chꞌimbapuranaman rijcunataca: “¿Baalca cancuna difindichunchu minishtin? ¿Paica cancuna quishpichichunchu minishtin? Maijanpish Baalta difindijca cai tutamantallatajmi huañuchishca canga. Baalpaj altartami urmachishcacuna. Chaimanta pai shuj dios cashpaca paillataj difindirichun” nircami. 32 Chai punllacunapica Joasca Gedeontaca Jerubaal* shutihuanmi shutichirca. Joasca: “Baalpaj altartami urmachishcacuna. Chaimanta Baal diosllataj difindirichun” nircami.

33 Madianitacunapish, amalequitacunapish, inti llujshin ladopi causajcunapish macanacungapajmi tandanacurcacuna. Shinallataj jatun yacuta chꞌimbashpa Jezreel pugru pambapimi carpa huasicunapi saquirircacuna. 34 Jehová Diosca Gedeonmanca paipaj espíritu santotami curca. Chaimi Gedeonca gachupi tocarca. Abí-ezritacunapish paihuan tandanacushpami paita catircacuna. 35 Shinallataj paica Manasespaj tucui allpacunapimi huillajcunata cacharca. Chaimi Manasespaj cꞌaricunaca tandanacushpa paita catircacuna. Aserpaj, Zabulonpaj, Neftalipaj allpacunapipishmi huillajcunata cacharca. Paicunapish Gedeonhuan tupanacungapajmi huichiyarcacuna.

36 Chai qꞌuipami Gedeonca Diostaca cashna nirca: “Can nishca shina ñucahuan israelitacunata quishpichisha nishpaca 37 caita rurapai: cai trillana pambapimi oveja millmata* saquigrini. Caya tutamantapaj cai oveja millmata shulla tamya shutuchishca cajpi, pero cai oveja millma pamba muyundijta chaquishca cajpica can nishca shina, ñucahuan israelitacunata can quishpichina cashcatami yachasha” nircami. 38 Chaica chashnatajmi pajtarirca. Pai cayandij punllata tutamanta lado utca jatarishpaca oveja millmamanta yacuta capijpica achca yacumi llujshirca. Chai yacuca shuj tazonpi jundachina valimi carca. 39 Shinapish Gedeonca Diosmanca: “Ñucahuanca ama pꞌiñaripaichu, shuj cutinllahuanmi caita mañasha nini. Can ñucahuan cashcata yachangapaj cai oveja millmahuan shuj cutinhuan pruebata rurachun saquihuai. Cai tucui pamba shulla tamyahuan shutushca saquirichun, pero oveja millmalla chaquishca saquirichunmi rogapani” nircami. 40 Chai tutaca Diosca chaitatajmi rurarca. Shullaca tucui pambatami shutuchirca. Pero oveja millmaca chaquishcami saquirirca.

7 Jerubaalpish, paihuan caj tucui gentecunapish utca jatarishpami Harod pugyu cꞌuchupi carpa huasicunapi saquirircacuna. Jerubaalca Gedeón shutipishmi can. Madianitacunapaj carpa huasicunaca paicunamanta janaj ladopi tiyaj pambapimi carca. Chai pambaca Moré loma cꞌuchupimi carca. 2 Jehová Diosca Gedeonmanca: “Canhuanca achca runacunami can. Chaimantami madianitacunataca cancunapaj maquipi mana cui tucuni. Cancunapaj maquipi paicunata cujpica israelitacunaca: ‘Ñucanchij fuerzamantami mishashcanchij’ nishpami jatun tucungacuna. 3 Cambaj runacunamanca: ‘Cancunapuramanta maijanpish manchaimanta chujchucujcunaca huasiman tigraichijlla’ nishpa huillahuai” nircami. Chashna nishpami Gedeonca paipaj runacunata pruebapi churarca. Chaimi paicunamanta 22.000 runacuna huasiman tigrajpi 10.000 runacunalla saquirircacuna.

4 Chashnapish Jehová Diosca Gedeonmanca: “Canhuanca achca runacunarajmi tiyan. Paicunataca yacu tiyanman uriyachun ni. Chaipimi paicunataca canmanta pruebapi churasha. Ñuca canman ‘paica canhuanmi ringa’ nijpica, paica canhuanmi ringa. Pero ‘paica mana canhuan ringachu’ nijpica paica mana canhuan ringachu” nircami. 5 Chaimi Gedeonca paipaj runacunataca yacuman uriyachirca.

Qꞌuipaca Jehová Diosca Gedeonmanca: “Maijanpish allcu shina lambishpa yacuta ubyajtaca, cungurishpa yacuta ubyangapaj cumurijcunamanta chꞌicanyachi” nircami. 6 Tucui paicunamantaca maquihuan yacuta japishpa allcu shina yacuta lambijcunaca 300 runacunami carca. Cutin caishujcunaca cungurishpami yacuta ubyangapaj cumurircacuna.

7 Jehová Diosca Gedeonmanca: “Yacuta lambishpa ubyaj 300 runacunahuanmi cancunata quishpichisha. Chashnami madianitacunataca cambaj maquipi cusha. Cutin caishuj runacunaca paicunapaj huasiman tigrachunlla” nircami. 8 Gentecuna 300 runacunaman micunacunatapish, gachucunatapish cushca qꞌuipami Gedeonca tucui caishuj israelitacunata paicunapaj huasiman tigrachishpa cacharca. Chashnami paica 300 runacunallahuan saquirirca. Madianitacunapaj carpa huasicunaca Gedeonpaj carpa huasicunamanta ashtahuan ura ladoman caj pambapimi carca.

9 Chai tutami Jehová Diosca Gedeonmanca: “Ñucami cambaj maquipi paicunataca entregasha. Chaimanta soldadocunata llaquichingapaj allichiri. 10 Pero paicunata llaquichinata manchashpaca canta ayudaj Purá runahuan chai carpa huasicunaman uriyai. 11 Chaiman uriyashpaca paicuna ima nicushcata uyashpami soldadocunata llaquichinataca mana manchangui”* nircami. Chaimi Gedeonpish, paita ayudaj Purá runapish carpa huasicuna tiyan cꞌuchucama chayarcacuna.

12 Madianitacunapish, amalequitacunapish, inti llujshin ladopi causajcunapish yallitaj achca langostacuna shinami pugru pambapica junda carcacuna. Paicunapaj camellocunapish mama cucha uripi tiyaj arena shinami mana yupaipaj achca carcacuna. 13 Gedeón chaiman chayajpica shuj runami pai imata muscushcata caishuj runaman parlacurca. Chai runaca: “Ñucaca caitami muscurcani. Shuj cebada redondo tandami singushpa madianitacunapaj carpa huasicunaman yaicurca. Shinallataj chai tandaca shuj carpa huasihuanmi huajtarirca. Chai tandaca carpa huasita sinchita huajtashpami urmachirca. Chai tanda carpa huasita singuchijpimi tucui urmarca” nircami. 14 Chashna huillajpimi caishuj runaca: “Caica israelitacunapuramanta Joaspaj churi Gedeonpaj espadatami ricuchin. Diosmi madianitacunatapish, tucui soldadocunatapish paipaj maquipi entreganga” nirca.

15 Gedeonca muscuitapish, chai muscui ima nisha nishcatapish uyashpaca Diosta adorangapajmi cumurirca. Qꞌuipaca israelitacunapaj carpa huasicunaman tigrashpami: “¡Allichirishunchij! Jehová Diosca madianitacunamanta soldadocunatami ñucanchij maquipi entregashca” nirca. 16 Chaimi Gedeonca 300 runacunataca quimsa grupocunapi chaupirca. Shinallataj tucuicunamanmi gachucunata, puñu ucupi ninata japichishca mechacunatapish curca. 17 Chai huashaca paica: “Ñuca imata rurajta alli ricushpa chaitataj ruraichij. Carpa huasicuna cꞌuchuman cancuna chayashpaca ñuca imata rurashcatami rurana canguichij. 18 Ñucapish, tucui ñucahuan cajcunapish gachupi tocajpica cancunapish tucui carpa huasicuna muyundijpi gachucunapi tocanguichij. Shinallataj: ‘¡Cai macanacuica Jehová Diospaj, Gedeonpajmi can!’ nishpa caparinguichij” nircami.

19 Gedeonpish, paihuan caj 100 runacunapish carpa huasicuna cꞌuchumanmi chayarcacuna. Paicunaca chapajcuna catij turnota cambiashca qꞌuipallami, casi chaupi tutata* chaiman chayarcacuna. Chaipimi paicunaca gachucunapi tocarcacuna, paicunapaj maquipi charishca puñucunatapish ñuturcacuna. 20 Chashnami quimsa grupopi caj runacunaca gachupi tocashpa puñucunata pꞌaquircacuna. Paicunaca lluqui lado maquihuanca ninata japichishca mechacunatami charicurcacuna. Cutin alli lado maquihuanca gachucunatami charicurcacuna, chai gachucunapimi tocarcacuna. Shinallataj paicunaca: “¡Jehová Diospaj, Gedeonpaj espadami can!” nishpami caparircacuna. 21 Gedeonpaj runacunaca carpa huasicuna muyundijpimi maiman mana cuyurishpa saquirircacuna. Pero madianita soldadocunaca miticushpami chaimanta callpashpa, caparinacushpa rircacuna. 22 Trescientos runacunaca gachucunapimi tocashpa catircacuna. Chaimi Jehová Diosca tucui carpa huasicunapi caj runacunataca paicunapura caishujmanta chaishujmanta espadahuan huañuchinacuchun saquirca. Chaipi caj tucui runacunaca Bet-Sitá llajtacama, Zererá llajtacama, Tabat cꞌuchupi caj Abel-Meholá canllacamami miticushpa rircacuna.

23 Gedeonca Israelmanta runacunatami tandachirca. Chai runacunaca Neftalipaj familiamanta, Aserpaj familiamanta, Manasespaj tucui familiamantami carcacuna. Tucui paicunami madianitacunataca catishpa rircacuna. 24 Gedeonca tucui Efraín urcucunatami huillajcunata cacharca. Paicunataca: “Madianitacunata llaquichingapaj uriyaichij. Cancunaca paicunata ñaupashpa Bet-Baraman, Jordán jatun yacuman richij. Chai jatun yacuta chꞌimbana ñancunapica runacunata churashpa jarcaichij” nichunmi cacharca. Chaimi Efrainpaj familiamanta tucui runacuna tandanacushpa Jordán jatun yacuta chꞌimbana ñancunata, Bet-Baracama jarcarcacuna. 25 Ashtahuanpish Madián llajtamanta ishqui mandajcunatami japircacuna. Paicunaca Oreb, Zeeb shuticunami carca. Orebtaca shuj jatun rumipimi huañuchircacuna. Chaimantami gentecunaca chai rumitaca Oreb nishpa shutichircacuna. Cutin Zeeb runataca uvata saruna jutcupimi huañuchircacuna. Chaimi gentecunaca chai lugartaca Zeeb nishpa shutichircacuna. Paicunaca madianitacunata catinataca mana saquircacunachu. Shinallataj Orebpaj umata, Zeebpaj umataca Gedeonpajmanmi aparcacuna. Gedeonca Jordán cꞌuchupimi carca.

8 Efrainpaj familiamanta runacunaca Gedeontaca: “¿Imatataj rurarcangui? ¿Canca madianitacunahuan macanacunaman rishpaca imamantataj mana ñucanchijman huillarcangui?” nishpami tapurcacuna. Chashnami paicunaca pꞌiñarishpa Gedeontaca sinchita rimarcacuna. 2 Pero Gedeonca cashnami cutichirca: “¿Cancuna rurashcahuan chꞌimbapurajpica ñucaca imatataj rurashcaniyari? ¿Abí-Ezerpaj tucui uvata cosechashcahuan chꞌimbapurajpica manachu Efrainpaj cosechamanta chꞌalashca ashtahuan alli can? 3 Diosmi Madián llajtamanta mandaj Orebta, mandaj Zeebtapish cancunapaj maquipi cushca. ¿Cancuna rurashcahuan chꞌimbapurajpica ñucaca imatataj rurashcaniyari?” nircami. Gedeón chashna nijpimi paicunaca pꞌiñarishpa rimanata saquircacuna.

4 Qꞌuipaca Gedeonca Jordán jatun yacuman chayashpami chai jatun yacuta chꞌimbarca. Paipish, paihuan caj 300 cꞌaricunapish shaicushcami carcacuna. Paicuna chashna shaicushca cashpapish paicunapaj contracunata catinataca mana saquircacunachu. 5 Sucot llajtamanta cꞌaricunamanca Gedeonca: “Ñucahuan caj runacunaca shaicushcami can. Chaimanta paicunaman tandata carahuaichij. Ñucanchijca Madián llajtamanta rey Zebahta, rey Zalmunatami catishpa ricunchij” nircami. 6 Pero Sucot llajtamanta mandajcunaca: “¿Ñucanchijca imamantataj cambaj soldadocunamanca tandata cushunyari? ¿Ñachari canca rey Zebahta, rey Zalmunata japishpa apamurcangui?” nircacunami. 7 Chashna nijpimi Gedeonca: “Chaita nishcamantami rey Zebahta, rey Zalmunata Jehová Dios ñuca maquipi entregajpica cancunapaj cuerpotaca chaquishca pambapi tiyaj cashacunahuan tujsisha” nishpa cutichirca. 8 Chaimantaca Penuel llajtamanmi huichiyarca. Penuel llajta runacunatapish chashnallatajmi tandata mañarca. Pero paicunaca Sucot llajtapi cajcuna shinallatajmi cutichircacuna. 9 Chaimi Gedeonca Penuelpi caj runacunamanca: “Ñuca mishashpa tigramushpaca cai torretami urmachisha” nirca.

10 Rey Zebahpish, rey Zalmunapish Carcor lugarpimi paicunapaj soldadocunahuan carca. Inti llujshin ladopi causaj soldadocunamantaca 15.000 cꞌaricunallami saquirirca. Soldadocunapuramantaca 120.000 macanacuj cꞌaricunami huañushcacuna carca. 11 Gedeonca carpa huasicunapi causajcunapaj ñanta huichiyashpami catirca. (Chai ñanca Nóbah lugar inti llujshin ladoman, Jogbehá llajta inti llujshin ladomanmi saquirij carca). Chashnami paica contra soldadocunataca paicuna mana yuyashcapi llaquichirca. 12 Pero Madián llajtamanta rey Zebahpish, rey Zalmunapish miticushpami rircacuna. Chashna rijpimi Gedeonca paicunata catishpa japirca. Chaita ricushpami contra soldadocunaca achca manchaita charircacuna.

13 Qꞌuipaca Joaspaj churi Gedeonca macanacuimantami Heres lugarman huichiyana quichqui ñanta tigramurca. 14 Paica chai ñanta ricushpami Sucot llajtamanta shuj joventa japishpa tapuicunata rurarca. Chashna tapujpimi chai jovenca Sucot llajtamanta mandajcunapaj, autoridadcunapaj* shuticunata anotashpa curca. Tucuica 77 cꞌaricunami carca. 15 Chaimi Gedeonca Sucot llajtamanta cꞌaricunata ricunaman rishpaca: “Caipimi rey Zebahtapish, rey Zalmunatapish charinguichij. Cai runacunamantami cancunaca ñucamanta burlarircanguichij. Shinallataj cancunaca: ‘¿Imamantataj cambaj shaicushca cꞌaricunamanca tandata cushunyari? ¿Canca rey Zebahtapish, rey Zalmunatapish ñachari japishpa apamurcangui?’ nircanguichijmi” nirca. 16 Qꞌuipamanca Gedeonca Sucot llajtamanta mandajcunata, autoridadcunatami japirca. Paicunatami chaquishca pambapi tiyaj cashacunahuan castigarca. 17 Penuel llajtapi tiyaj torretapishmi urmachirca. Shinallataj chai llajtapi causaj runacunatapishmi huañuchirca.

18 Gedeonca rey Zebahta, rey Zalmunataca: “¿Tabor urcupi cancuna huañuchishca runacunaca ima shinataj carca?” nishpami tapurca. Chaimi paicunaca: “Can shinami carca. Paicunamantaca cada unomi shuj reypaj churi shina carca” nishpa cutichircacuna. 19 Chashna nijpimi Gedeonca: “Paicunaca ñuca huauquicuna, ñuca mamapaj churicunami carca. Causaj Jehová Diospaj shutipimi jurani, cancuna paicunata mana huañuchishca cajpica cancunataca mana huañuchimanchu carcani” nirca. 20 Chaimi Gedeonca paipaj punta churi Jetertaca: “¡Jatari, paicunata huañuchi!” nishpa mandarca. Pero chai jovenca paipaj espadataca mana llujshichircachu. Paica jovenraj cashcamantami manchaita charirca. 21 Chaimi rey Zebahpish, rey Zalmunapish Gedeontaca: “Can cꞌaritaj cashpaca canllataj ñucanchijta huañuchi” nircacuna. Chaimi Gedeonca paillataj rey Zebahta, rey Zalmunataca huañuchirca. Paicunapaj camellocunaca luna shina adornocunatami cungapi charirca. Chai adornocunatami paica apashpa rirca.

22 Qꞌuipaca Israelmanta runacunaca Gedeonmanca: “Cancunaca Madianpaj maquimantami ñucanchijtaca quishpichishcanguichij. Chaimanta canpish, cambaj churipish, cambaj nietopish ñucanchijta mandaichij” nircacunami. 23 Pero Gedeonca: “Ñucapish, ñuca churipish cancunataca mana mandashunchu. Jehová Diosmi cancunataca mandanga” nircami. 24 Shinallataj Gedeonca: “Caita mañachun saquichij: cancuna quichushca cosascunamanta cada uno singapi churarina shuj argollata cuichij” nircami. (Contracuna ismaelitacuna cashcamantami singapi churarina oro argollacunata charijcuna carca). 25 Paicunaca: “Ari, ñucanchijca canman cushunmi” nishpami cutichircacuna. Chashnami jahua churanata tindishpa quichushca cosascunamanta singapi churarina argollata cada uno shitarcacuna. 26 Singapi churana oro argollacunata Gedeón mañashcaca 1.700 siclotami* pesarca. Pero luna shina adornocunata, aretescunata, Madián llajtamanta reycuna morado millmahuan rurashca churana churashcacunata, paicunapaj camellocunapaj cungapi aparishca huallcacunatapish mana pesarcachu.

27 Gedeonca chai orohuanca shuj efodtami rurarca. Qꞌuipamanca paipaj llajta Ofrapimi gentecuna ricuchun churarca. Chaipica tucui israelitacunami efodta adorarcacuna.* Chai efodca Gedeonpajpish, paipaj familiapajpish shuj trampami carca.

28 Chashnami israelitacunaca madianitacunata misharcacuna. Chaimi madianitacunaca israelitacunata cutinca ña mana llaquichi tucurcacuna.* Shinallataj Gedeón causashca punllacunapica 40 huatacunatami chai llajtapica tranquilo causai tiyarca.*

29 Joaspaj churi Jerubaalca* paipaj huasiman tigrashpami chaipi saquirirca.

30 Gedeonca 70 churicunapaj yayami* carca. Paica achca huarmicunatami charirca. 31 Paica Siquem llajtapimi caishuj huarmihuan* shuj churita charirca. Chai churitaca Abimélec nishpami shutichirca. 32 Joaspaj churi Gedeonca yuyajyangacama* alli causashpami huañurca. Paitaca paipaj yaya Joasta pambashcallapitajmi pambarcacuna. Chaica abí-ezritacunapaj Ofrá llajtapimi carca.

33 Gedeón huañujpica israelitacunaca cutinllatajmi Baal dioscunata adorarcacuna.* Paicunaca Baal-Berit diostami paicunapaj dios cachun agllarcacuna. 34 Israelitacunaca paicunapaj muyundijpi caj tucui contracunapaj maquimanta paicunapaj Jehová Dios quishpichishcataca mana yuyarircacunachu. 35 Gedeón israelitacunapaj allicunata rurashca cajpipish paicunaca Jerubaal nishca Gedeonpaj familiamanpish mana tucurij cꞌuyaitaca mana ricuchircacunachu.

9 Tiempo qꞌuipaca Jerubaalpaj churi Abimelecca Siquem llajtapimi paipaj mamapaj turicunata ricunaman rirca. Chaiman chayashpaca paicunaman, paipaj mamapaj yayapaj tucui familiamanca cashnami nirca: 2 “Siquem llajtamanta tucui pushajcunamanca: ‘¿Imataj cancunapajca ashtahuan alli can: Jerubaalpaj 70 churicuna mandachun o shuj runalla cancunata mandachun? Yuyarichij, ñucaca cancunapaj familiallatajmi* cani’ nishpa huillapaichij” nircami.

3 Abimelecpaj mamapaj turicunaca Siquem llajtapi tiyaj tucui pushajcunamanmi chaita huillanaman rircacuna. Chai llajtapi pushajcunaca: “Paica ñucanchij huauquimi can” nishpami paicunapaj shungupica Abimelecta catinata yuyarircacuna. 4 Shinallataj Baal-Beritpaj templomantapish* 70 siclo cullquitami curcacuna. Chai cullquihuanca Abimelecca trabajo illaj saquirijcunata, pingai illaj runacunatami paita compañachun contratarca. 5 Chai qꞌuipaca paica Ofrá llajtapi paipaj yayapaj huasimanmi rirca. Chaipica paipaj 70 huauquicunatami shuj rumi jahuallapitaj huañuchirca. Jerubaalpaj último churi Jotanllami miticushcamanta causashpa catirca.

6 Qꞌuipaca Siquem llajtamanta tucui pushajcunapish, Bet-Milopi tucui causajcunapishmi jatun yura cꞌuchupi, Siquem llajtapi tiyaj pilar cꞌuchupi tandanacurcacuna. Chaipimi Abimelecta reyta rurarcacuna.

7 Chaita Jotanman huillajpimi paica chai rato Guerizim urcu jahua puntaman huichiyarca. Chaimantaca cashnami caparirca: “¡Siquem llajtamanta pushajcuna, ñucata uyaichij, Diospish cancunata uyangami!

8 Shuj cutinca yuracunami paicunata mandachun shuj reyta agllanaman rircacuna. Chai yuracunaca olivo yuramanca: ‘Can ñucanchijta mandachunmi munanchij’ nircacunami. 9 Pero olivo yuraca: ‘Shujtaj yuracunapaj jahuapi ñuca ramacunata cuyuchinaman ringapajca maitataj ñuca aceitetaca pꞌucunata saquishayari. Chai aceiteca Diostapish, gentecunatapish jatunyachingapajmari can’ nishpami cutichirca. 10 Chaimi yuracunaca higo yurataca: ‘Can shamushpa ñucanchijta mandai’ nircacuna. 11 Pero higo yuraca: ‘Shujtaj yuracunapaj jahuapi ñuca ramacunata cuyuchinaman ringapajca maitataj ñuca mishqui, alli frutota pꞌucunataca saquishayari’ nishpami cutichirca. 12 Qꞌuipaca chai yuracunaca uva yurataca: ‘Can shamushpa ñucanchijta mandai’ nishpami mañarcacuna. 13 Pero uva yuraca: ‘Shujtaj yuracunapaj jahuapi ñuca ramacunata cuyuchingapajca maitataj ñuca llullu vinota pꞌucunata saquishayari. Chai vinoca Diostapish, runacunatapish cushichingapajmi can’ nishpami cutichirca. 14 Ultimopica tucui caishuj yuracunaca zarza* yurataca: ‘Can shamushpa ñucanchijta mandai’ nircacunami. 15 Chaimi zarza yuraca chai yuracunamanca: ‘Cancunata mandachun ñucata agllagrishpaca ñuca rama ucupi miticunaman shamuichij. Mana chashna cajpica ñucallamantataj nina llujshishpa Libanomanta cedro yuracunata tucuchichun’ nishpa cutichirca.

16 Cunanca caipi yuyaichij: cancunaca Abimelecta reyta rurashpaca, ¿shungumanta allita rurashcatachu yuyanguichij? ¿Jerubaalmanpish, paipaj familiamanpish cꞌuyaita ricuchishcatachu yuyanguichij? ¿Pai imallata rurashcamantaca respetashcatachu yuyanguichij? 17 Ñuca yayaca cancunamanta macanacushpaca paipaj causaita* chingachina cashpapish madianitacunapaj maquimantami cancunataca quishpichirca. 18 Pero cunanca ñuca yayapaj familiapaj contrami cancunaca jatarishcanguichij. Chashnami paipaj 70 churicunata shuj rumi jahuallapitaj huañuchishcanguichij. Shinallataj paipaj esclavapaj churi Abimelectaca cancunapaj huauqui cashcallamantami Siquem llajtapaj reyta rurashcanguichij. 19 Cunan Jerubaalpajpish, paipaj familiapajpish shungumanta allita ruracushpaca Abimelecmanta cushicuichij, paipish cancunamanta cushicuchun. 20 Mana chashna cajpica Abimelecmanta nina llujshishpa Siquem llajtamanta pushajcunatapish, Bet-Milopi causajcunatapish tucuchichun. Shinallataj Siquem llajtamanta pushajcunamantapish, Bet-Milopi causajcunamantapish nina llujshishpa Abimelecta tucuchichun” nircami.

21 Chaimantaca Jotanca miticushpami Beer lugarman rirca. Paipaj huauqui Abimelecta manchashcamantami chaipi causangapaj saquirirca.

22 Abimelecca israelitacunataca quimsa huatacunatami mandarca. 23 Chaimi Diosca Abimelectapish, Siquem llajtamanta pushajcunatapish paicunapura pꞌiñanacuchun saquirca.* Paicunaca Abimelectaca traicionarcacunami. 24 Jerubaalpaj 70 churicunata llaquinaita huañuchishcamantami Diosca chashna tucuchun saquirca. Chaica yahuarta jichashcamanta culpata charijcuna pagachunmi chashna tucurca. Abimélec paipaj huauquicunata huañuchishcamanta, Siquem llajtamanta pushajcunapish huañuchishpa ayudashcamantami paicunaca culpayuj tucurcacuna. 25 Chaimantami Siquem llajtamanta pushajcunaca Abimelecta llaquichingapaj urcu punta jahuapi cꞌaricunata pacalla chapachun churarcacuna. Cai cꞌaricunaca paicunamanta cꞌuchulla ñanta tucui pasajcunatami shuhuajcuna carca. Qꞌuipaca ima tucucushcataca Abimelecmanmi huillarcacuna.

26 Chai punllacunapica Ebedpaj churi Gaalpish, paipaj huauquicunapishmi Siquem llajtaman chayashpa chai llajtaman yaicurcacuna. Siquem llajtata pushajcunaca paipimi confiarcacuna. 27 Siquem llajtamanta runacunaca uva chagrapi uvacunata tandashpami sarurcacuna. Shinallataj shuj fiestatami rurarcacuna. Qꞌuipaca paicunapaj diospaj temploman yaicushpami chaipi micushpa, ubyashpa, Abimelectapish maldicircacuna. 28 Ébed runapaj churi Gaalca cashnami nirca: “¿Abimelecca pitaj can? ¿Siquempish* pitaj can paita sirvingapaj? ¿Manachu Abimelecca Jerubaalpaj churi can? ¿Manachu Zebulca paipaj randi parlaj can? ¡Chaipaj randica Hamor runapaj churicunata sirvishunchij! Hamor runaca Siquempaj yayami can. Pero ¿imamantataj Abimelectaca sirvishunyari? 29 Ñuca cai pueblota mandacushpaca Abimelectaca mandanamantami llujshichiman” nircami. Chashnami Abimelectaca: “¡Cambaj soldadocunata ashtahuan mirachishpa macanacunaman llujshi!” nishpa burlarirca.

30 Ebedpaj churi Gaal ima nishcata uyashpami chai llajtata mandaj Zebulca yallitaj pꞌiñarirca. 31 Chaimantami Abimelecpajman pacalla huillajcunata cachashpaca cashna nirca: “Ricui, Ébed runapaj churi Gaalpish, paipaj huauquicunapish Siquem llajtapimi can. Paicunaca chai llajtapi caj tucui gentecunatami cambaj contra jatarichun churacuncuna. 32 Chaimanta canpish, cambaj cꞌaricunapish tutata shamuichij. Shinallataj campopi chapashpa saquirichij. 33 Cayandij tutamanta inti llujshijpica utca rishpa chai llajtata llaquichinguichij. Gaal runa paipaj cꞌaricunahuan cambaj contra macanacunaman llujshijpica paicunata mishangapaj tucui can pudishcata rurai” nircami.

34 Chaimi Abimelecpish, paihuan caj tucui gentecunapish tutata llujshircacuna. Shinallataj paicunaca chuscu grupocunapi chaupinacushpami Siquem llajta canlla ladopi chapai callarircacuna. 35 Ebedpaj churi Gaal llujshishpaca chai llajtapaj pungu yaicunpimi shayarirca. Chaimi Abimelecpish, paihuan caj gentecunapish llaquichingapaj pacalla miticushcamanta llujshircacuna. 36 Gaal runa chaita ricushpaca Zebul runamanca: “¡Ricui! Urcu puntamantaca gentecunami uriyamucun” nircami. Pero Zebulca: “Canca urcucunapaj llandutami ricucungui. Canca chai urcupaj llandutami, gentecunami can yuyashpa pandaricungui” nircami.

37 Qꞌuipamanca Gaal runaca: “¡Ricui! Chai llajta chaupipi tiyaj urcumantami gentecunaca uriyamucun. Cutin shujtaj grupo gentecunaca Meonenimpi tiyaj jatun yurata pasaj ñantami cꞌuchuyamucuncuna” nircami. 38 Chaimi Zebulca: “¿Can jatun tucusha nishcaca maipitaj canyari? Canca ‘¿Ñucanchij paita sirvingapajca Abimelecca pitaj canyari?’ nircanguimi. ¿Manachu cai gentecunaca can yangapi churashcacuna can? Cunanca llujshishpa paicunapaj contra macanacui” nishpa cutichirca.

39 Chashna nijpimi Gaal runaca Siquem llajtamanta pushajcunapaj ñaupajpi Abimelecpaj contra macanacunaman llujshirca. 40 Abimelecca Gaal runatami catishpa rirca. Chaimi paica miticushpa rirca. Chaipica achca gentecunatami huañuchircacuna. Huañushcacunapaj cuerpoca chai llajtapaj pungu yaicunacamami carca.

41 Abimelecca Arumá llajtapimi causashpa catirca. Pero Zebulca Siquem llajtamantami Gaal runata, paipaj huauquicunatapish llujshichishpa cacharca. 42 Cayandij punllaca gentecunaca campomanmi llujshirca. Chaitami Abimelecca yachaj chayarca. 43 Chaimi Abimelecca paipaj cꞌaricunataca quimsa grupocunapi chaupishpa chai llajtapaj canlla ladopi chapashpa saquirirca. Chai llajtapi causaj gentecuna llujshijta ricushpaca Abimelecca paicunahuan macanacushpami huañuchirca. 44 Abimelecpish, paihuan caj grupocunapish chai llajtapi caj gentecunahuan macanacungapajmi chai llajtapaj pungu yaicunapi shayarircacuna. Cutin caishuj ishqui grupocunaca campopi caj gentecunatami llaquichishpa huañuchircacuna. 45 Abimelecca tucui punlla chai llajtapaj contra macanacushpami chai llajtata mishashpa japirca. Chai llajtapi causaj gentecunataca huañuchishpami qꞌuipaca chai llajtata tucuchirca. Shinallataj cachitami chai llajtapi tsiraparca.*

46 Siquem llajta torrepi caj tucui pushajcuna chaita yachaj chayashpaca utcami El-Beritpaj* templopi tiyaj cuartopi miticunaman rircacuna. 47 Siquem llajta torrepi caj tucui pushajcuna miticuna cuartopi tandanacushca cashcata Abimelecman huillajpica 48 paipish, tucui paihuan caj runacunapish Zalmón urcumanmi huichiyarcacuna. Abimelecca shuj hachata japishpami shuj ramata pꞌitirca. Chaita pꞌitishpami paipaj rigra jahuapi churashpa paihuan cajcunataca: “¡Rato! ¡Ñuca imatami rurarcani, chashnallataj cancunapish ruraichij!” nirca. 49 Chashnami paihuan caj runacunaca ramacunata pꞌitishpa Abimelecta catircacuna. Ramacunataca miticuna cuarto muyundijpi churashpami ninata japichircacuna. Siquem llajta torrepi caj tucui gentecunami huañurcacuna. Paicunamantaca casi 1.000 cꞌaricuna, huarmicunapishmi carcacuna.

50 Chai qꞌuipaca Abimelecca Tebez llajtamanmi rirca. Chai llajtapaj contra macanacushpami chai llajtata mishashpa japirca. 51 Tebez llajta chaupipica shuj sinchi torremi tiyarca. Chaipimi tucui cꞌaricunapish, huarmicunapish, chai llajtapaj tucui pushajcunapish miticunaman rircacuna. Paicunaca chai ucupi huichcarishpami chai torre jahua puntaman huichiyarcacuna. 52 Abimelecca chai torreta tucuchingapajmi chaiman cꞌuchuyarca. Chai torre yaicunman cꞌuchuyashpa ninata japichigrijpica 53 jahuamantami shuj huarmi cutana rumita* Abimelecpaj umapi urmachirca. Chai rumica Abimelecpaj umatami chaupirca. 54 Chaimi paica chai rato paipaj macanacunacunata apashpa ayudaj runataca: “Ñucataca shuj huarmimi huañuchishca nishpa ni pi ama nichunca cambaj espadata surcushpa ñucata huañuchi” nirca. Chashna nijpimi paita ayudaj runaca espadata llujshichishpa Abimelecta huañuchirca.

55 Israelmanta runacunaca Abimélec huañushcata ricushpaca paicunapaj huasicunamanmi tigrarcacuna. 56 Chashnami Diosca Abimelectaca paipaj juchamanta pagachirca. Paipaj 70 huauquicunata huañuchishpa paipaj yayapaj contra mana allita rurashcamantami chashna rurarca. 57 Siquem llajtamanta cꞌaricuna tucui mana allicunata rurashcamantami Diosca paicunapish llaquicunata charichun saquirca. Chashnami Jerubaalpaj churi Jotán maldicishcaca paicunapi pajtarirca.

10 Abimelecpaj qꞌuipaca Tolami israelitacunata quishpichi callarirca. Tolaca Puapaj churimi carca. Puaca Dodopaj churimi carca. Paica Isacarpaj familiamantami carca. Tolaca Efraín urcucunapi tiyaj Samir llajtapimi causaj carca. 2 Tolaca Israelpimi 23 huatacunata juzgaj carca. Qꞌuipaca paica huañurcami. Paitaca Samir llajtapimi pambarcacuna.

3 Tolapaj qꞌuipaca Galaadmanta Jairmi israelitacunata quishpichi callarirca. Paica 22 huatacunatami Israelpi juzgaj carca. 4 Jairca 30 churicunatami charirca. Paipaj churicunaca cada unomi shuj burrota charircacuna. Shinallataj paicunaca 30 llajtacunatapishmi charircacuna. Tucui cai llajtacunataca cunan punllacunacamami Havot-Jaír nishpa rijsincuna. Chai llajtacunaca Galaad allpapimi saquirin. 5 Qꞌuipaca Jairca huañurcami. Paitaca Camón lugarpimi pambarcacuna.

6 Israelitacunaca cutinllatajmi Jehová Diospaj ñaupajpi mana allicunata rurai callarircacuna. Paicunaca Baal shuti dioscunata, Astoret shuti rurashcalla dioscunata, Arammanta* dioscunata, Sidonmanta dioscunata, Moabmanta dioscunata, ammonitacunapaj dioscunata, filisteocunapaj dioscunatami sirvi callarircacuna. Chashnami paicunaca Jehová Diosmanta caruyashpa paita sirvinata saquircacuna. 7 Chaimantami Jehová Diosca israelitacunahuan yallitaj pꞌiñarishpa paicunataca filisteocunapaj, ammonitacunapaj maquipi entregarca.* 8 Paicunaca israelitacunataca catirashpami chai huataca yallitaj llaquichircacuna. Shinallataj 18 huatacunatami Jordán jatun yacu ladopi causaj israelitacunataca llaquichircacuna. Ñaupaca chai allpaca Galaadpi saquirij amorreocunapaj allpami cashca carca. 9 Ashtahuanpish ammonitacunaca Judapaj, Benjaminpaj, Efrainpaj familiacunahuan macanacungapajmi Jordán jatun yacuta chꞌimbajcuna carca. Chaimantami israelitacunaca achca llaquicunata charircacuna. 10 Chaimi israelitacunaca Jehová Diosta ayudachun rogarircacuna. Paicunaca: “Ñucanchij Dioslla, canta saquishcamanta, Baal dioscunatapish sirvishcamantami cambaj ñaupajpi juchata rurashcanchij” nircacunami.

11 Pero Jehová Diosca israelitacunamanca cashnami nirca: “Egipciocuna, amorreocuna, ammonitacuna, filisteocuna, 12 sidoniocuna, amalequitacuna, madianitacuna llaquichicujpica cancunami ñucata ayudachun mañaj carcanguichij. Chaimi ñucaca paicunamanta cancunata quishpichij carcani. 13 Pero cancunaca ñucata saquishpami shujtaj dioscunata sirvircanguichij. Chaimantami cancunata cutinca ña mana quishpichisha. 14 Cancuna agllashca dioscunata ayudachun mañagrichij. Llaquicunata charishca horas paicuna cancunata quishpichichun” nircami. 15 Chaimi israelitacunaca Jehová Diostaca: “Ñucanchijca juchatamari rurashcanchij. Ñucanchijhuanca can imata rurana munashcata rurailla. Pero cunanca ñucanchijta quishpichihuai” nircacuna. 16 Shinallataj paicunaca shujtaj llajtamanta dioscunata anchuchishpami Jehová Diosta cutin sirvi callarircacuna. Chaimantami Diosca israelitacuna yallitaj sufricujta ricushpa paipish llaquirirca.*

17 Tiempo qꞌuipaca ammonitacunaca macanacungapajmi tandanacushcacuna carca. Paicunaca Galaad llajtapimi carpa huasicunapi saquirircacuna. Cutin israelitacunaca tandanacushpami Mizpá llajtapi carpa huasicunapi saquirircacuna. 18 Gentecunapish, Galaad llajtamanta mandajcunapish caishujmanta chaishujmantami: “¿Ammonitacunahuan macanacuipica pitaj pushangayari? Chai macanacuita pushajmi Galaad llajtapi tucui causajcunata pushaj canga” nircacuna.

11 Jefteca Galaadmanta shuj sinchi macanacuj runami carca. Paica shuj huainayaj huarmipaj churimi carca. Jeftepaj yayaca Galaad shutimi carca. 2 Pero Galaadpaj huarmipish Galaadhuanmi churicunata charirca. Chai churicuna huiñashpaca Jeftetaca huasimantami llujshichishpa cacharcacuna. Shinallataj paicunaca: “Canca shujtaj huarmipaj churimi cangui. Chaimantami canca ñucanchij yayapaj familiapica ima herenciata mana charingui” nircacunami. 3 Chaimi Jefteca paipaj huauquicunamanta miticushpa rishpaca Tob allpapi causai callarirca. Shinallataj trabajo illaj saquirij huaquin cꞌaricunami paihuan tandanacushpa paita catircacuna.

4 Tiempo qꞌuipaca ammonitacunaca israelitacunapaj contrami macanacui callarircacuna. 5 Ammonitacuna israelitacunahuan macanacui callarijpica Galaadmanta autoridadcunaca* chai ratomi Tob llajtamanta Jefteta cutin tigra pushanaman rircacuna. 6 Paicunaca Jeftetaca: “Ammonitacunahuan macanacunaman ringapaj shamui. Can ñucanchijta mandachunmi munanchij” nircacunami. 7 Pero Jefteca Galaadmanta autoridadcunamanca: “¿Manachu cancunaca ñucata yallitaj pꞌiñashpa ñuca yayapaj huasimanta llujshichishpa cacharcanguichij? ¿Imamantataj cunanca cancuna llaquita charishca horas ñucata mashcanaman shamunguichij?” nishpami cutichirca. 8 Chaimi Galaadmanta autoridadcunaca Jeftemanca: “Cunanca chaillamantatajmi cantaca mashcanaman shamushcanchij. Can ñucanchijhuan shamushpa ammonitacunapaj contra macanacujpica Galaadpi tucui causajcunapaj pushajmi tucungui” nircacuna. 9 Shinallataj Jefteca Galaadmanta autoridadcunamanca: “Ammonitacunapaj contra macanacuchun cancuna ñucata tigra pushajpi, Jehová Dios paicunata ñuca maquipi mishachijpica cancunata pushajmi tucusha” nircami. 10 Galaadmanta autoridadcunaca Jeftemanca: “Can ima nishcata ñucanchij mana pajtachijpica Jehová Diosllataj ñucanchijpurapi testigo* tucushpa juzgachun” nircacunami. 11 Chashna nijpimi Jefteca Galaadmanta autoridadcunahuan rirca. Chaimi gentecunaca Jeftetaca pushaj, mandaj cachun churarcacuna. Jefteca Mizpá llajtapimi Jehová Diospaj ñaupajpi pai tucui imalla nishcataca cutinllataj nirca.

12 Jefteca ammonitacunapaj reypajman huillajcunata cachashpaca: “¿Canca imamantataj ñucapaj contra tucushpa ñuca allpapi macanacunaman shamunguiyari?” nircami. 13 Shina nijpimi ammonitacunapaj reyca Jefté cachashca huillajcunamanca: “Egiptomanta israelitacuna shamushpaca ñuca allpatami Arnonmantaca Jaboccama, Jordancama japircacuna. Chaimantami canhuan macanacunaman shamuni. Cunanca ama macanacushpa chai allpata ñucaman cutin tigrachi” nirca. 14 Pero Jefteca ammonitacunapaj reypajman huillajcunata cutin cachashpaca 15 caita nichunmi cacharca:

“Jefteca caitami nin: ‘Moabitacunapaj allpatapish, ammonitacunapaj allpatapish israelitacunaca mana japircacunachu. 16 Israelitacuna Egiptomanta huichiyashpaca chaquishca pambacunata purishpami Puca mama cuchacama rircacuna. Chashnami Cadés lugarman chayarcacuna. 17 Chaipimi israelitacunaca rey Edommanca: “Cambaj allpata pasachun saquihuai” nishpa huillajcunata cacharca. Pero Edom llajtamanta reyca paicuna nishcataca mana cazurcachu. Moab llajtamanta reytapish chaillatatajmi israelitacunaca mañarca. Moab llajtamanta reypish israelitacuna pasachunca mana saquircachu. Chaimi israelitacunaca Cadés lugarpi saquirircacuna. 18 Israelitacunaca chaquishca pambata puricushpaca Edom llajta, Moab llajta muyundijtami purircacuna. Shinallataj Moab llajta inti llujshin ladotami viajarcacuna. Chashnami Moab allpacunaman mana yaicushpa Arnón jatun yacu ladocunapi carpa huasicunapi saquirircacuna. Arnonca Moab llajtapaj linderomi carca.

19 Sehonca Hesbón llajtapimi mandacurca. Chaimi israelitacunaca amorreocunata mandaj Sehonpajman huillajcunata cacharca. Paicunataca: “Ñucanchij chayana lugarman ringapaj cambaj allpata pasachun saquihuai” nishpa huillachunmi cacharca. 20 Pero Sehonca israelitacunapi mana confiashpami paipaj allpata pasachunca mana saquirca. Ashtahuanpish paipaj tucui soldadocunata tandachishpami Jáhaz llajtapi carpa huasicunapi saquirishpa Israelpaj contra macanacurca. 21 Israelitacunapaj Jehová Diosca chaita ricushpami Sehontapish, paipaj tucui soldadocunatapish israelitacunapaj maquipi entregarca. Israelitacunaca amorreocunata tucuchishpami paicuna causashca tucui llajtatapish mishashpa japircacuna. 22 Chashnami amorreocunapaj tucui allpataca Arnón jatun yacumanta Jaboc jatun yacucama mishashpa japircacuna. Chaquishca pambamantapish Jordán jatun yacucamami mishashpa japircacuna.

23 Israelitacunapaj Jehová Diosca cai llajtataca paipaj puebloman cungapajmi amorreocunataca paicunapaj ñaupajmanta llujshichishpa cacharca. Shinaca ¿canchu cunanca israelitacunataca llujshichishpa cachasha ningui? 24 ¿Manachu canca cambaj dios Kemós tucui cushcacunahuanca saquiringui? Ñucanchijpish, ñucanchij Jehová Dios ñucanchij ñaupajmanta llujshichishpa cachashcacunatami chashnallataj llujshichishpa cachashun. 25 ¿Canca Ziporpaj churi Moab llajtamanta rey Balactapish yallichu cangui? ¿Balacca israelitacunahuanchu pꞌiñanacurca? ¿Paica israelitacunapaj contrachu macanacurca? 26 Israelitacunaca Hesbón llajtapi, chai cꞌuchulla pueblocunapipish, Aroer llajtapi, chai cꞌuchulla pueblocunapipish, Arnón jatun yacu uripi caj tucui llajtacunapipishmi 300 huatacunata causacushcacuna. ¿Ima nishpataj tucui chai huatacunapica chai llajtacunataca cutin mana quichunata yuyarcanguichij? 27 Ñucaca cambaj contraca ima juchata mana rurashcanichu. Can ñucanchijhuan macanacunaman shamushpaca mana allitamari ruracungui. Jehová Diosmi juez can. Cunanca israelitacunatapish, ammonitacunatapish pai juzgachun’ ninmi” nircami.

28 Pero ammonitacunata mandaj reyca Jefté huillanaman cachashcataca mana cazurcachu.

29 Chaimi Jefteca Jehová Diospaj espirituta chasquishpaca Galaad llajtapi tiyaj Mizpé llajtaman ringapaj Galaad llajtatapish, Manasés allpatapish chꞌimbarca. Mizpé llajtamantami ammonitacunapaj contra macanacunaman rirca.

30 Jefteca Jehová Diosmanca caita ruranatami ari nirca: “Ammonitacunata mishachun can ayudajpi,* 31 ñuca mishashpa* tigramucujpi ñuca huasi pungumanta tupanaman llujshijtaca Jehová Dioslla, canmanmi cusha. Paitaca rupachishca ofrendata* shinami canman cusha” nirca.

32 Jefteca ammonitacunapaj contrami macanacunaman rirca. Chaimi Jehová Diosca paicunataca paipaj maquipi entregarca. 33 Jefteca Aroer llajtamanta Minit llajtacama, Abel-Keramim llajtacamami ammonitacunataca huañuchishpa rirca. Jefteca achcacunatami huañuchirca. Paica 20 llajtacunatami mishashpa japirca. Chashnami israelitacunaca ammonitacunata misharca.

34 Jefté Mizpá llajtapi tiyaj paipaj huasiman tigrajpica, ¡paipaj ushushimi panderetapi tocashpa, bailashpa tupanaman llujshirca! Paica Jeftepaj shujlla ushushimi carca. Jefteca shujtaj churita, shujtaj ushushitaca mana charircachu. 35 Paipaj ushushita ricushpaca paipaj churanata lliquirishpami: “¡Aij ñuca huahualla! Canta caruman cachana cashcamantamari ñuca shunguca pꞌaquirishca can.* Ñucaca Jehová Diosmanmi shuj ari ninacuita rurarcani.* Cunanca chai nishcataca pajtachinatajmi cani” nirca.

36 Pero paica: “Ñuca yayitulla, can Jehová Diosman shuj ari ninacuita rurashca cashpaca ñucahuan imata rurasha nishcataca pajtachinatajmi cangui. Jehová Diosmi cambaj contra ammonitacunataca mishachun ayudashca” nircami. 37 Shinallataj paipaj yayamanca: “Caillatami mañani: ñuca mana cazaragrishcamanta ishqui quillacunata ñuca amigacunahuan urcucunapi huacanaman richun saquihuai” nircami.

38 Chashna nijpimi paipaj yayaca: “Ri tucunguimi” nirca. Paipaj yaya ishqui quillacunata richun saquijpimi paica mana cazaragrishcamanta paipaj amigacunahuan urcucunapi huacanaman rirca. 39 Ishqui quillacuna qꞌuipa paipaj yayapaj huasiman tigrajpimi Jefteca pai ari nishcata pajtachirca. Jeftepaj ushushica ni pi cꞌarihuan mana nunca chayarircachu. Israelpica cai costumbremi tiyai callarirca: 40 tucui huatacunami Israelmanta joven solteracunaca Galaadmanta Jeftepaj ushushita animangapaj rijcuna carca. Huatapica chuscu punllacunatami rijcuna carca.

12 Efrainpaj familiamanta runacunami tandanacurcacuna. Paicunaca Zafón llajtaman rina ñanta pasashpami* Jeftetaca: “¿Canca ammonitacunahuan macanacunaman canhuan richunca ima nishpataj ñucanchijmanca mana huillarcangui? Cunanca cambaj huasitapish, cantapishmi chai huasi ucupi rupachishun” nircacuna. 2 Jefteca cashnami cutichirca: “Ñuca pueblopish, ñucapish ammonitacunahuanmi shuj sinchi macanacuita charircanchij. Cancunatami ayudachun mañarcani. Pero cancunaca paicunapaj maquimanta quishpichinamanca mana shamurcanguichijchu. 3 Cancuna quishpichingapaj mana shamujta ricushpami huañuna cashpapish ammonitacunahuan macanacunaman llujshircani. Chaimi Jehová Diosca paicunataca ñuca maquipi curca. Shinaca ¿ima nishpataj cunanca ñucahuan macanacunaman shamunguichij?” nircami.

4 Qꞌuipaca Jefteca Galaad llajtamanta tucui runacunata tandachishpami Efrainpaj familiamanta runacunahuan macanacurca. Galaad llajtamanta runacunaca Efrainpaj familiamanta runacunatami misharcacuna. Efrainpaj familiamanta runacunaca: “Efrainpaj, Manasespaj allpacunapi causaj galaaditacuna, cancunaca Efrainpaj familiamanta miticushpalla purij grupollami canguichij” nishcacunami carca. 5 Efrainpaj familiamanta runacuna Jordán jatun yacuta chꞌimbana ñancunaman manaraj chayajpimi Galaadmanta runacunaca chai ñancunapi ña carcacuna. Efrainpaj familiamanta runacuna miticushpa pasasha nishpaca “Ñucata pasachun saqui” nijcunami carca. Chaimantami Galaadmanta runacunaca cada efraimita runacunataca “¿Canca efraimitachu cangui?” nishpa tapujcuna carca. Chashna tapujpimi paicunaca “¡Mana!” nijcuna carca. 6 Galaadmanta runacunaca paicunataca “Shinaca shibolet ni” nijcunami carca. Pero efraimitacunaca chai shimita mana alli rimai tucushcamantami “Sibolet” nijcuna carca. Chaimantami Galaadmanta runacunaca paicunataca Jordán jatun yacuta chꞌimbana ñancunapi japishpa huañuchircacuna. Chashnami chai tiempoca Efrainpaj familiamantaca 42.000 cꞌaricuna huañurcacuna.

7 Galaadmanta Jefteca Israelpimi juez carca. Paica sujta* huatacunatami chaipi juzgarca. Qꞌuipaca Jefteca huañurcami. Chaimi paitaca pai causashca Galaad llajtapi pambarcacuna.

8 Jeftepaj qꞌuipaca Belén llajtamanta Ibzanmi Israelpi juez carca. 9 Paica 30 churicunata, 30 ushushicunatami charirca. Shinallataj paipaj ushushicunataca paipaj familiamanta mana caj cꞌaricunahuan cazarachunmi cacharca. Paipaj churicunahuan cazarachunpish 30 huarmicunatami apamurca. Ibzanca canchis huatacunatami Israelpi juez carca. 10 Qꞌuipaca Ibzanca huañurcami. Paitaca Belén llajtapimi pambarcacuna.

11 Ibzanpaj qꞌuipaca Zabulonpaj familiamanta Elonmi Israelpi juez carca. Paica 10 huatacunatami Israelpi juzgarca. 12 Qꞌuipaca Elón runaca huañurcami. Paitaca Zabulón allpapi saquirij Ayalón llajtapimi pambarcacuna. Elón runaca Zabulonpaj familiamantami carca.

13 Elonpaj qꞌuipaca Piratón lugarmanta Hilelpaj churi Abdonmi Israelpi juez carca. 14 Paica 40 churicunata, 30 nietocunatami charirca. Paicunamantaca cada unomi shuj burropi montaj carcacuna. Abdonca pusaj huatacunatami Israelpi juez carca. 15 Qꞌuipaca Piratonmanta Hilelpaj churi Abdonca huañurcami. Paitaca amalequitacunapaj urcucunapi, Efrainpaj allpapi saquirij Piratón lugarpimi pambarcacuna.

13 Israelitacunaca Jehová Diospaj ñaupajpimi cutin mana allicunata rurai callarircacuna. Chaimantami Jehová Diosca filisteocuna 40 huatacunata israelitacunata llaquichichun* saquirca.

2 Chai tiempopica Zorá llajtapimi Manóah shuti runa causarca. Paica Danpaj familiamantami carca. Paipaj huarmica huahuata mana chari tucurcachu. Chaimantami paica huahuacunata mana charirca. 3 Shuj punllaca Jehová Diospaj angelmi Manoahpaj huarmiman ricurishpa cashna nirca: “Canca huahuacunata mana chari tucushcanguichu. Pero cunanca canca chichu saquirishpami shuj churita charigringui. 4 Chaimanta vinotapish, shujtaj laya tragocunatapish ama ubyangui, imapish mapami nishcatapish ama micungui. 5 Ricui, canca chichu saquirishpami shuj churita charingui. Paipaj uma ajchataca manataj rutunachu can. Paica huacharishca punllamantami* Diospaj nazareo* canga. Paica israelitacunatami filisteocunapaj maquimanta quishpichi callaringa” nircami.

6 Chaimi chai huarmica paipaj cusapajman rishpa ima tucushcata parlarca. Chai huarmica: “Diosta sirvij runami ñucata ricunaman shamurca. Paica Diospaj ángel shina jatun mancharinami carca. Ñucaca pai maimanta shamushcataca mana tapurcanichu. Paica ima shuti cashcatapish mana huillarcachu. 7 Pero chai runaca: ‘¡Ricui! Canca chichu saquirishpami shuj churita charingui. Chai churica huacharishca punllamantami huañuna punllacama Diospaj nazareo canga. Chaimanta vinotapish, shujtaj laya tragocunatapish ama ubyangui, imapish mapami nishcatapish ama micungui’ nishpami huillarca” nircami.

8 Chashna nijpimi Manoahca Jehová Diostaca: “Perdonahuai Jehová Dios, huacharigrishca huahuata ima shina huiñachinata yachangapaj canta sirvij runata cutin cachahuai” nishpa rogarishpa mañarca. 9 Diosca Manóah mañashcatami uyarca. Chaimi Manoahpaj huarmi campopi cajpi Diospaj angelca cutin paita ricunaman shamurca. Pero paipaj cusa Manoahca mana paihuanchu carca. 10 Chai huarmica ima tucushcatami paipaj cusaman callpashpa huillanaman rirca. Paica: “¡Ricui, sarun punlla ricunaman shamuj runallatajmi cutin ricurirca!” nircami.

11 Manoahca jatarishpami paipaj huarmindij chai runa maipi cashcaman rishpaca: “¿Canchu ñuca huarmihuan parlaj runa cangui?” nishpa tapurca. Paica: “Ari, ñucami cani” nishpami cutichirca. 12 Chaimi Manoahca: “¡Can nishca shimicuna pajtarichun! Pero ¿ñucanchij churitaca ima shinataj huiñachina canchij? ¿Paica imatataj ruranga?” nishpa tapurca. 13 Chashna tapujpimi Jehová Diospaj angelca Manoahman cashna cutichirca: “Cambaj huarmica tucui ñuca imalla nishcatami pajtachina can. 14 Uva yuramanta imata rurashcatapish, vinotapish, shujtaj laya tragocunatapish mana ubyanachu can. Imapish mapami nishcatapish mana micunachu can. Tucui ñuca imallata rurachun nishcatami pajtachina can” nircami.

15 Chaimi Manoahca Jehová Diospaj angeltaca: “Shuj malta chivotami cambaj yanugrini, amaraj ripaichu” nirca. 16 Pero Jehová Diospaj angelca Manoahmanca: “Ñuca caipi saquirishpaca cambaj micunataca mana probashachu. Pero can munashpaca Jehová Diosmanmi rupachishca ofrendata cui tucungui” nircami. Manoahca Jehová Diospaj ángel cashcataca mana yacharcachu. 17 Chaimi Manoahca Jehová Diospaj angeltaca: “¿Canca ima shutitaj cangui? Can nishca shimicuna pajtarijpi canta alli ningapajmi cambaj shutita yachasha ninchij” nircami. 18 Chashna nijpimi Jehová Diospaj angelca: “¿Ñuca shutitaca imamantataj tapungui? ¿Manachu ñuca shutica mai sumaj can?” nishpa cutichirca.

19 Shinallataj Manoahca malta chivotapish, grano ofrendatapish japishpami shuj jatun rumi jahuapi Jehová Diosman curca. Manoahpish, paipaj huarmipish ricucujpimi Diosca shuj milagrota rurarca. 20 Altarmanta jahua pachaman nina llujshicujpimi Manoahpish, paipaj huarmipish Jehová Diospaj ángel nina chaupipi huichiyajta ricurcacuna. Chaita ricushpami paicunaca chai rato pambacama cumurircacuna. 21 Chaimi Manoahca Jehová Diospaj ángel cashcata cuentata curca. Jehová Diospaj angelca Manoahmanpish, paipaj huarmimanpish cutinca ña mana ricurircachu. 22 Manoahca paipaj huarmimanca: “Diostamari ricushcanchij. ¡Cunanca huañushunmari!” nircami. 23 Pero paipaj huarmica: “Jehová Dios ñucanchijta huañuchisha nishpaca ñucanchij rupachishca ofrendatapish, grano ofrendatapish mana chasquinmanchu carca. Shinallataj tucui caicunatapish mana ricuchinmanchu carca. Tucui ñucanchijman imalla nishcacunatapish mana ninmanchu carca” nircami.

24 Chai qꞌuipami Manoahpaj huarmica shuj churita charirca. Paitaca Sansón nishpami shutichirca. Chai huahua huiñashpa catijpica Jehová Diosca paitami bendiciashpa catirca. 25 Tiempohuanca Sansonca Jehová Diospaj espíritu santotami chasquirca. Paica espíritu santota chasquishcataca Zorá llajta, Estaol llajta chaupipi caj Mahané-Dan lugarpimi ricuchirca.

14 Sansonca Timná llajtamanmi uriyarca. Chaipimi Filistea llajtamanta* shuj huarmita ricurca. 2 Qꞌuipaca Sansonca paipaj yaya mamapajman rishpaca: “Timná llajtapimi shuj filistea huarmita ricurcani. Ñucaca paitami munani. Paihuan ñuca cazarangapaj allichigrichij” nircami. 3 Pero paipaj yaya mamaca: “¿Manachu cambaj familiapurapica shuj huarmi tiyan? ¿Manachu ñucanchij tucui pueblopica shuj huarmi tiyan? ¿Imamantataj chai circuncisionta mana rurashca filisteocunapurapi shuj huarmita mashcana cangui?” nishpami tapurca. Pero Sansonca paipaj yayamanca: “Paita pushamui, paimi ñucapajca alli huarmi* can” nircami. 4 Jehová Dios yuyachijpi, Sansón chashna nicushcataca paipaj yayapish mamapish mana cuentata curcacunachu. Diosmi filisteocunapaj contra macanacungapaj shuj oportunidadta mashcacurca. Chai tiempopica filisteocunami israelitacunataca mandacurca.

5 Chaimi Sansonca paipaj yayahuan, paipaj mamahuan Timná llajtaman uriyarca. Sansón Timná llajtapi tiyaj uva chagracunaman chayajpica shuj leonmi* paipajman huacarishpa shamurca. 6 Chai ratomi Jehová Diospaj espirituca Sansonman poderta curca. Chaimi paica chai leontaca paipaj maquicunallahuan ishquipi chaupirca. Paica shuj huahua chivota ishquipi chaupij shinallami chai leontaca chaupirca. Pero pai imata rurashcataca paipaj yayaman, mamamanpish mana imata parlarcachu. 7 Qꞌuipaca paica Timná llajtaman uriyashpami chai huarmihuan parlarca. Chaimi Sansonca chai huarmitaca ashtahuan munarca.

8 Chai qꞌuipaca chai huarmita mashcashpa paipaj huasiman pushangapaj tigracushpami huañushca leonta ricunaman rirca. Chai huañushca leonpaj cuerpo ucupica achca abejacunapish, mielpish tiyashcatami ricurca. 9 Chai mieltaca paipaj maquihuan japishpami micuihuan ñanta rirca. Paipaj yaya mama maipi cashcaman chayashpaca chai mielta paicunapish micuchunmi cararca. Shinapish chai mieltaca huañushca leonpaj cuerpomanta japishcataca mana huillarcachu.

10 Sansonpaj yayaca chai huarmi maipi cashcamanmi uriyarca. Chaipica Sansonca shuj jatun micuitami rurarca. Jovencunaca chashna jatun micuitami rurajcuna carca. 11 Sansón chaita ruracujta gentecuna ricushpami paita compañachunca 30 runacunata pushamurcacuna. 12 Chaimi Sansonca paicunaman cashna nirca: “Cancunaman shuj adivinanzata huillachun saquihuaichij. Chai adivinanza ima cashcata yachaj chayashpa canchis jatun micui punllacunapi ñucaman huillajpica cancunamanca linomanta rurashca 30 churanacunata, shujtaj 30 alli churanacunatapishmi cusha. 13 Pero ima cashcata cancuna mana huillajpica linomanta rurashca 30 churanacunata, shujtaj 30 alli churanacunatapish ñucamanmi cuna canguichij” nircami. Chashna nijpimi paicunaca: “Cambaj adivinanzata huillailla, ñucanchijca uyasha ninchijmi” nircacuna. 14 Sansonca paicunamanca:

“Micujmantaca micunami llujshin,

fuerzayujmantaca mishquimi llujshin” nircami.

Quimsa punllacuna ña pasajpipish paicunaca chai adivinanza ima cashcataca mana yacharcacunachu. 15 Pero chuscu punllacunapimi paicunaca Sansonpaj huarmimanca:* “Chai adivinanza ima cashcata cambaj cusa huillachun umai. Mana can chashna rurajpica cantapish, cambaj yayapaj familiatapishmi rupachishun. ¿Ñucanchij charishca cosascunata quichungapajchu cancunaca invitashcanguichij?” nircacuna. 16 Chaimi Sansonpaj huarmica paipaj ñaupajpi huacashpa: “Canca ñucataca mana cꞌuyanguichu. Canca ñucataca pꞌiñanguimi. Ñuca llajta gentecunamanca shuj adivinanzatami nishcangui. Pero ñucamanca chai adivinanza ima cashcataca mana huillashcanguichu” nirca. Sansón chaita uyashpami: “Ñuca yayamanpish, ñuca mamamanpish chai ima cashcataca mana huillashcanichu, canmancarin maitataj huillashayari” nishpa cutichirca. 17 Pero paipaj huarmica huacashpami catirca. Shinallataj canchis punlla jatun micui pajtangacamami paipaj ñaupajmantaca huacashpa mana rirca. Paipaj huarmi huillachun nishpa yallitaj pꞌiñachijpimi Sansonca canchis punllacunapi chai adivinanza ima cashcata huillarca. Chaimi Sansonpaj huarmica paipaj gentecunaman huillarca. 18 Chaimi canchis punllapi inti manaraj huashicujpi chai llajtamanta runacunaca Sansonmanca:

“¿Mieltapish yallica imataj ashtahuan mishqui can?

¿Leontapish yallica imataj ashtahuan fuerzayuj can?” nircacuna.

Chashna nijpimi Sansonca:

“Cancuna ñuca vaquillahuan mana yapushca cashpaca,

ñuca adivinanza ima cashcataca mana yachanguichijmanchu carca” nishpa cutichirca.

19 Pero Jehová Diospaj espíritu Sansonman poderta cujpimi Asquelón llajtaman paica uriyarca. Chaipimi paica 30 runacunata huañuchishpa paicunapaj ropata quichushpa adivinanza ima cashcata huillaj runacunaman curca. Qꞌuipaca paipaj yayapaj huasimanmi yallitaj pꞌiñarishca tigrarca.

20 Shinallataj Sansonpaj huarmitaca jatun micuiman compañashca jovencunamanta caj shuj jovenhuanmi cazarachircacuna.

15 Asha tiempo qꞌuipaca trigota cosechana punllacunapimi Sansonca shuj malta chivota apashpa paipaj huarmita ricunaman rirca. Chaiman chayashpaca Sansonca paipaj huarmipaj yayataca: “Ñuca huarmipaj dormina cuartomanmi yaicusha nini” nircami. Pero chai huarmipaj yayaca mana yaicuchun saquircachu. 2 Chai huarmipaj yayaca: “Canca paita mana cꞌuyashcatami yuyarcani. Chaimantami cambaj amigoman paitaca curcani. Pero ¿manachu paipaj qꞌuipa ñaña ashtahuan sumaj can? Paipaj randi paihuan saquirichunmi rogapani” nircami. 3 Ashtahuanpish Sansonca: “Filisteocunata cunan llaquichijpica paicuna ñucataca mana culpai tucungacunachu” nircami.

4 Sansón chaimanta rishpaca 300 zorrocunatami japirca. Qꞌuipaca mechacunatami japirca. Shinallataj zorrocunataca ishqui ishqui japishpami paicunapaj chupacunata huatarca. Chashna huatashpaca zorrocunapaj chupa chaupipimi shuj mechata churarca. 5 Chai huashaca mechacunapi ninata japichishpami filisteocunapaj granocunata tarpushca chagracunapi zorrocunata cacharirca. Chashnami Sansonca trigo gavillacunatapish, espigapi caj granota manaraj cuchushcatapish, uva chagracunatapish, olivo chagracunatapish tucui rupachirca.

6 Filisteocunaca: “¿Caitaca pitaj rurashcayari?” nishpami tapurcacuna. Chaimi: “Caitaca Timná llajtapi causaj runapaj yerno Sansonmi rurarca. Timná llajtapi causaj runaca Sansonpaj huarmita quichushpami jatun micuiman compañaj jovenman curca” nishpa cutichircacuna. Chaita uyashpami filisteocunaca chaiman huichiyashpa chai huarmitapish, paipaj yayatapish rupachircacuna. 7 Chaimi Sansonca filisteocunamanca: “Cancuna caita rurashcamantaca ñucapish cancunata llaquichingacama manataj samarishachu” nirca. 8 Chashna nishpami paica shuj shuj huajtai callarishpa achcacunata huañuchirca. Qꞌuipa chaimanta uriyashpami Etampi tiyaj jatun cꞌaca jutcupi* saquirirca.

9 Chai huashaca filisteocunaca Judaman huichiyashpami carpa huasicunapi saquirircacuna. Chashnami paicunaca Lehí allpapi shuj ladomanta caishuj ladocama purircacuna. 10 Chaimi Judapaj familiamanta runacunaca paicunataca: “¿Ñucanchijpaj contraca imapajtaj shamushcanguichijyari?” nishpa tapurcacuna. Chashna tapujpimi paicunaca: “Ñucanchijca Sansonta japishpa ima shinami pai ñucanchijta rurarca, chashnallataj rurangapajmi shamushcanchij” nircacuna. 11 Chaimi Judapaj familiamanta 3.000 runacunaca Etampi tiyaj cꞌaca jutcuman rishpa Sansontaca: “¿Filisteocuna ñucanchijta mandajcuna cashcataca manachu yachangui? ¿Imamantataj canca cai llaquita ñucanchijpaj apamushcangui?” nishpa tapurcacuna. Chashna tapujpimi Sansonca: “Paicuna ñucata imata rurashcallatami paicunatapish rurarcani” nirca. 12 Chaimi chai runacunaca: “Canta japishpa* filisteocunaman entregangapajmi shamushcanchij” nircacuna. Chashna nijpimi Sansonca: “Cancuna ñucata mana huañuchina cashcata juraichij” nishpa mañarca. 13 Chashna nijpimi chai runacunaca: “Cantaca mana huañuchishunchu. Canta huatashpa filisteocunaman entreganallatami munanchij” nircacuna.

Chaimi chai runacunaca ishqui mushuj huascacunahuan Sansonta huatashpa chai cꞌacamanta llujshichishpa paita apashpa huichiyarcacuna. 14 Lehí lugarman Sansón shamujta ricushpami filisteocunaca mishashcanchijmi nishpa caparircacuna. Paicuna chashna caparicujpimi Jehová Diospaj espirituca Sansonman poderta curca. Chaimi paipaj rigracunapi huatashca huascacunaca ninahuan rupachishca lino puchca shina pꞌitirirca. Shinallataj cadenacunaca paipaj maquicunamantaca yacuyaj shinami urmarca. 15 Sansonca shuj burropaj quijada manaraj chaquishcatami japirca. Chai burropaj quijada tulluhuanmi 1.000 cꞌaricunata huañuchirca. 16 Chaimi Sansonca:

“¡Shuj burropaj quijada tulluhuanmi contracunata huañuchishpa montón montonta rurarcani!

Shuj burropaj quijada tulluhuanmi 1.000 runacunata huañuchishcani” nirca.

17 Chashna rimanata tucuchishpami burropaj quijadata shitarca. Chai lugartapish Ramat-Lehí* nishpami shutichirca. 18 Sansonca yallitaj yacunaihuan cashpami Jehová Diostaca: “Canta sirvijtaca quishpichishpamari canca ayudashcangui. Cunanca ñuca yacunaihuan huañuchunpish, circuncisionta mana rurashcacunapaj maquipi urmachunpish ama saquihuaichu” nishpa mañarca. 19 Chaimi Diosca Lehí lugarpi tiyaj shuj jutcu pascarichun saquirca. Chai jutcu pascarijpica yacumi llujshi callarirca. Sansonca chai yacuta ubyashpami cutin alli tucushpa fuerzata japirca.* Chaimantami Sansonca Lehí lugarpi tiyaj chai pugyu yacutaca En-Hacore* nishpa shutichirca. Chai lugarca cunan punllacunacamami chai shutita charin.

20 Filisteocuna mandacun punllacunapica Sansonca 20 huatacunatami Israelpi juzgaj carca.

16 Shuj cutinca Sansonca Gaza llajtamanmi rirca. Chaipimi Sansonca shuj huainayaj huarmita ricushpa paipaj huasiman yaicurca. 2 Gaza llajtapi causajcunamanca maijantajshimi: “¡Sansonca caipimi can!” nirca. Chashna nijpimi paicunaca Sansonta japingapaj chai lugar muyundijpi saquirishpa, chai llajta pungu yaicunpipish tucui tuta llaquichingapaj pacalla chapashpa saquirircacuna. Paicunaca: “Caya inti llujshijpica huañuchishunmi” nishpami tucui tuta mana maiman rishpa chaipi saquirircacuna.

3 Pero Sansonca chaupi tutacamami chaipi dormishpa saquirirca. Chaupi tutata jatarishpaca chai llajtapaj pungu yaicunatapish, chai punguta charij ishqui postecunatapish, pungu barratapishmi llujshichirca. Chai huashaca chaicunata paipaj rigra jahuapi aparishpami Hebrón chꞌimbapi caj urcu puntacama huichiyarca.

4 Chai qꞌuipaca Sansonca Sorec pugru pambamanta Dalila shuti huarmitami cꞌuyai callarirca. 5 Chaimi filisteocunata mandajcunaca chai huarmihuan parlanacunaman rishpaca: “Paipaj achca fuerzata maimanta llujshichishcata canman huillachun paita umai. Shinallataj paita ima shina mishai tucushcata, ima shina huatai tucushcatapish yachaj chayai. Can chaita rurajpica ñucanchijca cada unomi 1.100 siclo cullquita cushun” nircacuna.

6 Qꞌuipaca Dalilaca Sansontaca: “¿Can charishca achca fuerzataca maimantataj llujshichingui? ¿Cantaca imahuantaj gentecunaca huatai tucuncuna? ¿Cantaca ima shinataj mishai tucuncuna? Huillahuai” nircami. 7 Shina tapujpimi Sansonca: “Cunanlla rurashca, manaraj chaquishca canchis angucunahuan ñucata huatajpica shujtaj runacuna shinallatajmi fuerza illaj tucusha” nishpa cutichirca. 8 Chaimi filisteocunata mandajcunaca cunanlla rurashca, manaraj chaquishca canchis angucunata Dalilapajman aparcacuna. Chai angucunahuanmi Dalilaca Sansonta huatarca. 9 Chaicamaca filisteocunata mandajcunaca ucuman caj cuartopimi miticushpa llaquichingapaj pacalla chapacurcacuna. Dalilaca: “¡Sansón, filisteocunaca caipimi can!” nishpami caparirca. Chashna caparijpimi Sansonca chai angucunataca lino puchcata ninapi tupachijpi utca pꞌitirij shina pꞌitirca. Chashna rurajpimi paicunaca Sansón maimanta fuerzata charishcataca mana yachaj chayarcacuna.

10 Dalilaca Sansontaca: “¡Ñucataca umashcanguimari!* ¡Ñucataca llullashcanguimari! ¿Cantaca gentecunaca imahuantaj huatai tucuncuna? Huillahuai” nircami. 11 Paica: “Trabajangapaj manaraj utilizashca mushuj huascacunahuan ñucata huatajpica shujtaj runacuna shinallatajmi fuerza illaj tucusha” nishpami cutichirca. 12 Chaimi Dalilaca mushuj huascacunata japishpa chai huascacunahuan paita huatashpaca: “¡Sansón, filisteocunaca caipimi can!” nishpa caparirca. Chai ratomi Sansonca rigrapi huatashca huascacunataca puchcacunata shina pꞌitirca. (Chaicamaca llaquichingapaj pacalla chapaj runacunaca cuarto ucupimi miticushca carcacuna).

13 Qꞌuipaca Dalilaca Sansontaca: “Ñucata llullashpa, umashpami catingui. Canta imahuan huatai tucushcata huillahuai” nircami. Chashna nijpimi Sansonca: “Ñuca umapi canchis trenzacunata telarpaj puchcacunahuan* chꞌimbajpica fuerzata mana charishachu” nishpa cutichirca. 14 Chaimi Dalilaca Sansonpaj trenzacunata telarpaj estacapi huatashpaca: “¡Sansón, filisteocunaca caipimi can!” nishpa caparirca. Dalila chashna caparijpimi Sansonca jatarishpa chai rato estacata surcurca, telarmantapish puchcacunata pꞌitirca.

15 Chaimi Dalilaca: “Cambaj shunguta pascashpa ñucaman mana huillashpaca maitataj ñucataca cꞌuyanimi ninguiyari. Canca quimsa cutinmi ñucataca umashpa maimanta can achca fuerzata charishcataca mana huillashcangui” nirca. 16 Dalilaca punllantami huillachun obligashpa yallitaj pꞌiñachirca. Chaimi Sansonca yallitaj shaicushca sintirishpa huañusha nirca. 17 Chaimantami Sansonca paipaj shunguta pascashpaca: “Ñucaca huachari punllamantami* Diospaj nazareo cani. Chaimantami ñuca ajchataca nunca mana rutushcacuna. Ñuca umata lluchullata rutujpica fuerza illaj saquirishpami shujtaj runacuna shina fuerza illaj tucusha” nirca.

18 Sansón paipaj shunguta pascashpa parlajta cuentata cushpami Dalilaca chai rato filisteocunata mandajcunata cayanaman cachashpaca: “Shamuichij, cunanca paica paipaj shunguta pascashpami parlashca” nirca. Chashna nijpimi filisteocunata mandajcunaca paipajman cullquita apashpa shamurcacuna. 19 Dalilaca Sansonta paipaj changapi dormichishca qꞌuipami Sansonpaj canchis trenzacunata pꞌitichun shuj runata cayarca. Trenzacunata pꞌitijpi Sansón fuerza illaj saquiricujta ricushpami Dalilaca paita controlai callarirca. 20 Chaimi Dalilaca: “¡Sansón, filisteocunaca caipimi can!” nishpa caparirca. Chashna caparijpimi Sansón rijcharishpaca: “Shujtaj cutincunapi rurashca shinallatajmi cunanpish quishpirisha” nirca. Pero Jehová Dios paita saquishcataca mana yacharcachu. 21 Chaimi filisteocunaca paita japishpa ñahuicunata surcushpa Gaza llajtaman uriyachircacuna. Chaipimi paitaca ishqui cobre cadenacunahuan huatarcacuna. Shinallataj prezupi tiyaj cutana rumitapish muyuchichunmi churarcacuna. 22 Pero filisteocuna Sansonpaj umata lluchullata rutushca qꞌuipaca cutinllatajmi paipaj ajchaca huiñarca.

23 Filisteocunata mandajcunaca paicunapaj Dagón* diosman achca sacrificiocunata rurangapaj, paicuna mishashcamanta cushicungapajmi tandanacurcacuna. Paicunaca: “¡Ñucanchij diosca ñucanchijpaj contra Sansontami ñucanchij maquipi entregashca!” nircacunami. 24 Gentecunapish rurashcalla diosta ricushpaca paicunapaj diostami alabai callarircacuna. Paicunaca: “Ñucanchij diosmi ñucanchij contrataca ñucanchij maquipi churashca. Sansonca ñucanchij llajtatami tucuchirca. Paica ñucanchijpuramantapish achcacunatami huañuchirca” nircacunami.

25 Chai gentecunaca paicunapaj shungupi cushilla cashpami: “Sansonmanta ashata asingapaj paita pushamuichij” nircacuna. Chaimantami Sansontaca prezumanta llujshichishpa paicunata asichichun apamurcacuna. Paitaca pilarcuna tiyan chaupipimi shayachircacuna. 26 Sansonca paipaj maquimanta aisashpa pushaj huambrataca: “Cai huasita charicuj pilarcunapi ñuca tupashpa chaipi chariringapaj saqui” nircami. 27 (Chai huasipica cꞌaricunapish, huarmicunapish jundami carcacuna. Filisteocunata mandajcunapish tucuicunami chaipi carcacuna. Terrazapica 3.000 cꞌaricuna, huarmicunami Sansonmanta burlarishpa asicurcacuna).

28 Sansonca Jehová Diosta mañashpaca: “Tucuita Mandaj Amito Jehová Dioslla, ñucata yuyariyari. Ñuca Dioslla, shuj cutinllahuan ñucaman fuerzata cuhuayari. Ñucapaj shuj ñahuillamantapish filisteocunata llaquichingapaj saquihuaiyari” nishpami rogarirca.

29 Qꞌuipaca Sansonca huasita charicuj ishqui pilarcunapimi* charirirca. Chai pilarcunaca huasi chaupipimi carca. Shuj pilarpica alli lado maquitami churarca, cutin caishuj pilarpica lluqui lado maquitami churarca. 30 Sansonca: “¡Ñucaca filisteocunahuanmi huañusha!” nishpami caparirca. Chashna caparishpami paipaj tucui fuerzahuan pilarcunata tꞌangashpa urmachirca. Chaimi chai huasica chaipi caj tucui gentecunapaj jahuapi, mandajcunapaj jahuapi urmarca. Sansón causacushpaca mana achca filisteocunata huañuchircachu. Pai huañushpami ashtahuan filisteocunata huañuchirca.

31 Qꞌuipaca Sansonpaj huauquicunapish, paipaj yayapaj tucui familiacunapishmi Sansonpaj cuerpota mashcanaman uriyarcacuna. Chaimanta Sansonpaj cuerpota huichiyachishpaca paipaj yaya Manóah pambashca Zorá llajta, Estaol llajta chaupipimi paitaca pambarcacuna. Sansonca 20 huatacunatami Israelpi juez carca.

17 Efraín urcucunapimi Miqueas shuti runa tiyarca. 2 Miqueasca paipaj mamataca: “¿1.100 siclo cullquita quichushcata yuyaringuichu? Chai shuhua runata can maldicicujtaca ñucami uyarcani. Ricui, ñucami chai cullquita japircani, chaitaca ñucami charicuni” nircami. Caita uyashpami paipaj mamaca: “Ñuca churi verdadta nishcamanta Jehová Dios bendiciachun” nirca. 3 Miqueasca paipaj mamamanmi 1.100 siclo cullquita tigrachirca. Pero paipaj mamaca: “Ñuca cullquitaca Jehová Diosmantajmi cusha. Chai cullquihuanca rurashcalla diostapish, fierromanta rurashca diostapishmi can rurachun nini. Cunanca chai cullquica cambajmi can” nircami.

4 Miqueas paipaj mamaman cullquita tigrachijpica, paipaj mamaca 200 siclo cullquitami chꞌicanyachishpa fierrohuan rurashcalla dioscunata ruraj runaman curca. Chaimi chai runaca rurashcalla diostapish, fierrota yacuyachishpa shuj diostapish rurarca. Chai dioscunataca Miqueaspaj huasipimi churarcacuna. 5 Miqueas runaca dioscunata adorangapajmi shuj huasita charirca. Paica shuj efodtapish, huaquin santocunatapishmi* rurarca. Shinallataj paipaj churicunamanta shuj churitaca paipaj sacerdote cachunmi nombrarca. 6 Chai punllacunapica Israelpica reyca mana tiyarcachu. Chaimantami paicunapaj yuyaipi ima alli cashcata* cada uno rurajcuna carca.

7 Judapi saquirij Belén llajtapimi shuj joven tiyarca. Paica Judapaj* familiamanta levitami carca. Paica chaipimi achca tiempota causacurca. 8 Cai jovenca maipi causanaman rinata mashcashpami Judapi saquirij Belén llajtata saquirca. Pai viajacushpaca Efraín urcucunapi caj Miqueaspaj huasimanmi chayarca. 9 Chaimi Miqueasca: “¿Maimantataj shamungui?” nishpa tapurca. Chashna tapujpimi paica: “Ñucaca levitami cani. Judapi saquirij Belén llajtamantami shamuni. Maipi causanatami mashcashpa puricuni” nirca. 10 Chashna nijpimi Miqueasca: “Ñucata consejaj* cangui, ñucapaj sacerdote cangui ñucahuan saquiri. Huatapica 10 siclo cullquitami cusha. Shinallataj can minishtishca churanata, micunatapishmi cusha” nirca. Chashna nijpimi chai levitaca paipaj huasiman yaicurca. 11 Chaimi chai joven levitaca Miqueashuan saquiringapaj ari nirca. Paica Miqueaspaj churicunamanta shuj churi shinami tucurca. 12 Ashtahuanpish Miqueasca chai levitataca paipaj sacerdote cachunmi nombrarca.* Chaimi paica Miqueaspaj huasipi causangapaj saquirirca. 13 Shinapish Miqueasca: “Cai levita ñucapaj sacerdote cashcamantami cunanca Jehová Dios ñucata bendicianga” nircami.

18 Chai punllacunapica Israelpica shuj reyca mana tiyarcachu. Shinallataj chai tiempopica danitacunapaj familiaca Israelpaj familiacunapurapica ima herenciata mana chasquishcacunachu carca. Chaimantami paicunaca maipi causangapaj shuj lugarta* mashcashpa puricurcacuna.

2 Danitacunaca paicunapaj familiamantami tucui imatapish alli yachaj pichca runacunata Zorá llajtamanta, Estaol llajtamanta cacharcacuna. Chai runacunataca maipi causana lugarta pacalla purishpa ricuchunmi cacharcacuna. Chai runacunataca: “Chai allpacunata purishpa ricumugrichij” nishpami cacharcacuna. Chaimi paicunaca Efraín urcucunaman chayashpaca Miqueaspaj huasiman chayarcacuna. Chai tutaca paicunaca chai huasipimi pasarcacuna. 3 Miqueaspaj huasi cꞌuchupi cashpami paicunaca joven levita rimashcata uyashpa pai pi cashcata yacharcacuna. Chaimi chai runacunaca paipajman cꞌuchuyashpaca: “¿Cantaca pitaj caiman pushamurca? ¿Cai lugarpica imatataj ruracungui? ¿Imamantataj cai lugarpi saquirishcangui?” nishpa tapurcacuna. 4 Chaimi chai joven levitaca Miqueas paimanta imata rurashcata huillarca. Shinallataj: “Paipaj sacerdote cachunmi ñucataca contratarca” nircami. 5 Shina huillajpimi cai runacunaca: “Ñucanchij ruracushca viaje alli llujshina cashcata yachangapaj Diosta tapui” nircacuna. 6 Chaimi chai joven sacerdoteca: “Cancunapaj viajepica Jehová Diosca cancunahuanmi can. Ama preocuparishpa richijlla” nirca.

7 Shinaca chai pichca runacunaca paicunapaj ñanta rishpaca Lais llajtamanmi chayarcacuna. Chai runacunaca sidonio gentecuna shinallataj Lais llajtapi causaj gentecunapish pi mandajta mana charishcatami ricurcacuna. Lais llajtapi causajcunaca tranquilo, imamantapish mana preocuparishpami causarcacuna. Paicunata llaquichij millai mandajcunapish mana tiyarcachu. Lais llajtapi causajcunaca sidoniocunamanta carupimi causajcuna carca. Paicunaca ima shujtaj llajtacunahuanpish mana apanacujcunachu carca.

8 Cai pichca runacuna Zorá llajtapi, Estaol llajtapi caj paicunapaj huauquicunapajman tigrajpica paicunataca: “¿Imatataj ricumurcanguichij?” nishpami tapurcacuna. 9 Chaimi paicunaca cashna nishpa cutichircacuna: “Chai allpaca yallitaj sumaj cashcatami ricushcanchij. Jacuchij, chai gentecunahuan macanacushunchij. ¿Imamantataj dudanguichij? Tiempota ama pirdichijchu, paicunapaj allpata mishashpa japigrichij. 10 Chaiman chayashpaca paicuna imamanta mana preocuparishpa causajtami ricunguichij. Paicunapaj allpapish achca cashcatami ricunguichij. Diosca tucui imapish tiyaj allpatami cancunapaj maquipi cushca” nircacunami.

11 Chashna nijta uyashpami danitacunapaj familiamantaca 600 runacuna Zorá llajtamanta, Estaol llajtamanta llujshircacuna. Paicunaca macanacuiman ringapajmi allichirishca llujshircacuna. 12 Judaman huichiyashpami Quiryat-Jearim llajta cꞌuchupi carpa huasicunapi saquirircacuna. Chaimi Quiryat-Jearim inti huashicun ladopi caj lugartaca cunancama Mahané-Dan* nishpa shutichincuna. 13 Chai lugarmantaca Efraín urcucunacama rishpami paicunaca Miqueaspaj huasiman chayarcacuna.

14 Chaimi Lais llajtata ricunaman shamuj pichca runacunaca paipaj huauquicunamanca: “¿Cancunaca cai huasicunapi shuj efodpish, santocunapish,* rurashcalla diospish, fierrota yacuyachishpa rurashca diospish tiyashcata yacharcanguichijchu? Cancuna imata rurasha nishcapi yuyaichij” nircacuna. 15 Chashna nijpimi chai runacunaca chaipi saquirircacuna. Cutin pichca runacunaca Miqueaspaj huasi cꞌuchupi caj joven levitapaj huasimanmi rircacuna. Paicunaca chai joven levitataca, ¿imanallataj cangui? nishpami tapurcacuna. 16 Chaicamaca Danpaj familiamanta 600 runacunaca macanacuiman ringapaj allichirishcacunami llajta yaicunpi shayarishpa saquirircacuna. 17 Allpata pacalla ricunaman rij pichca runacunaca Miqueaspaj huasiman yaicushpami rurashcalla diosta, efodta, santocunata, fierrota yacuyachishpa rurashca diosta apanaman yaicurcacuna. (Chaicamaca sacerdoteca llajta yaicunpi macanacuiman ringapaj allichirishca caj 600 runacunahuanmi shayarishca carca). 18 Paicunaca Miqueaspaj huasiman yaicushpaca rurashcalla diosta, efodta, santocunata, fierrota yacuyachishpa rurashca diostami aparcacuna. Chaimi sacerdoteca paicunataca: “¿Imatataj ruracunguichij?” nishpa tapurca. 19 Chashna nijpimi paicunaca: “¡Upallai! Imatapish ama nichu.* Ñucanchijta consejaj,* ñucanchijpaj sacerdote tucungui, ñucanchijhuan shamui. ¿Cambajca imataj ashtahuan alli can? ¿Shuj runapaj huasillapi sacerdote cana, mana cashpaca Israelmanta shuj familiapaj sacerdote cana?” nircacuna. 20 Chai nishcacunaca chai sacerdotepajca alli shinami uyarirca. Chaimi paica efodta, santocunata, rurashcalla diosta japishpa chai runacunahuan rirca.

21 Chaimanta paicunaca huahuacunata, huagracunata, ovejacunata, achca valishca cosascunata ñaupajman churashpami paicuna ricushca ñanta catircacuna. 22 Miqueaspaj vecinocuna tandanacungacama, paicunata catishpa ringacamaca danitacunaca Miqueaspaj huasimantaca ñami caruta rishcacuna carca. Shinapish paicunaca danitacunatami cati japircacuna. 23 Paicuna danitacunata caparijpica danitacunaca huashaman tigralla ricushpami Miqueastaca: “¿Imataj tucungui? ¿Imamantataj cai gentecunataca cashna tandachimungui?” nishpa tapurcacuna. 24 Chashna nijpimi Miqueasca: “Cancunaca ñuca rurashca dioscunata, ñuca sacerdotetamari quichushpa apamushcanguichij. ¿Ñucaca imahuantaj saquirishcaniyari? ¿Chashna jahuachu imataj tucungui nishpa tapunguichij?” nirca. 25 Chashna nijta uyashpami danitacunaca: “Ñucanchijta sinchita caparishpa ama rimaichijchu. Ñataj huaquin pꞌiñaj runacuna cancunata llaquichijpi canpish, cambaj huasipi cajcunapish huañuchishca canguichijman” nircacuna. 26 Chashna nishpaca danitacunaca paicuna ricushca ñantami catishpa rircacuna. Cutin Miqueasca paicuna achcacuna cajta ricushpami vueltata cushcahuan paipaj huasiman tigramurca.

27 Miqueas rurashca dioscunatapish, paipaj sacerdotetapish apashca huashaca danitacunaca Lais llajtamanmi rircacuna. Lais llajtapi causaj gentecunaca tranquilo, imamantapish mana preocuparishpami causajcuna carca. Chai gentecunatami danitacunaca espadahuan huañuchircacuna. Shinallataj chai llajtatapish ninahuanmi rupachircacuna. 28 Lais llajtaca Sidón llajtamantaca carupimi carca. Chaimantami chai llajtataca ni pi mana quishpichi tucurca. (Lais llajtaca Bet-Rehobpaj pugru pamba partemi carca). Sidón llajtapi causajcunaca shujtaj llajta gentecunahuanca mana apanacujcunachu carca. Chai qꞌuipaca danitacunaca Lais llajtatami cutin shayachi callarircacuna. Chashnami paicunaca chaipi causai callarircacuna. 29 Shinallataj ñaupaman chai llajta Lais shuti cashca cajpipish paicunaca paicunapaj yaya Danpaj shutihuanmi shutichircacuna. Danca Israelpaj churimi carca. 30 Chai huashaca danitacunaca chai llajtapimi rurashcalla diosta adorangapaj churarcacuna. Jonatanpish, paipaj huahua huahuacunapish chai llajtapi causajcunata prezu shina apangacamami Danpaj familiamanta sacerdotecuna carca. Jonatanca Guersompaj huahua huahuacunamantami carca. Guersomca Moisespaj churimi carca. 31 Paicunaca Miqueas rurashcalla diostaca chaipimi churarcacuna. Siló llajtapi Diospaj huasi tiyan tucui tiempopimi chai rurashcalla diosca chaipi catirca.

19 Israelpi shuj rey mana tiyai punllacunapimi shuj levitaca paipaj huarmi cachun shuj huarmita* mashcarca. Chai huarmica Judapi saquirij Belén llajtamantami carca. Chai levita runaca Efraín urcucunamanta carupi tiyaj allpapimi causaj carca. 2 Pero paipaj huarmica huainayashpami causaj carca. Chai huarmica levita runata saquishpami Judapi saquirij Belén llajtapi paipaj yayapaj huasiman rirca. Chaipimi chai huarmica chuscu quillacunata saquirirca. 3 Chaimi paipaj cusaca sumajta parlashpa paihuan tigrachun paipaj huarmita mashcanaman rirca. (Chai levitaca paita sirvijtapish, ishqui burrocunatapish apashpami rirca). Levita runa chayajpica paipaj huarmica paipaj yayapaj huasimanmi yaicuchirca. Levita runata ricushpaca chai huarmipaj yayaca achcatami cushicurca. 4 Chaimi levita runapaj suegroca paihuan quimsa punllacunata saquirichun rogarca. Chaimantami levita runaca paipaj suegrohuan quimsa tutata chaipi saquirirca. Ishquindijmi micurcacuna, ubyarcacuna.

5 Chuscu punlla tucujpica paicuna ringapaj utca jatarijpimi chai huarmipaj yayaca paipaj yernotaca: “Fuerzata charingui ashata micui, qꞌuipaca ringuillami” nirca. 6 Chaimi ishquindij tiyarishpa micurcacuna, ubyarcacuna. Qꞌuipaca chai huarmipaj yayaca chai levita runamanca: “Cunan tuta caipi saquiripai, sumajta pasai” nircami. 7 Chai levita runa cutin jatarishpa rigrijpimi paipaj suegroca caipi saquiri nishpa cutin cutin rogarca. Chaimi chai levitaca chai tutata cutin chaipi saquirirca.

8 Ña pichca punlla tucujpica ringapajmi utca jatarirca. Chaipimi chai huarmipaj yayaca: “Can fuerzata charingui ashata micupai” nirca. Chaimi ishquindij allimanta micushpa chishiyarcacuna. 9 Chai levita runa paipaj huarmihuan, paita sirvijhuan ringapaj utca jatarijpica paipaj suegroca: “Ricui, ñami tutayacun. Cai tutataca caipi pacaripaichij. Ñamari tutayacun. Cunan tuta caipi saquirishpa sumajta pasai. Viajangapaj, cambaj huasiman tigrangapajca caya utca jatarishpa ringuichijllami” nircami. 10 Pero levita runaca chai tutata chaipi ña mana pacarisha nircachu. Chaimi paica chaimanta jatarishpaca Jebús llajtacama viajarca. Jebús llajtataca Jerusalén nishpapishmi rijsincuna. Paica paipaj ishqui parejashca burrocunahuan, paipaj huarmihuan, paita sirvijhuanmi rirca.

11 Paicuna Jebús llajtaman ña cꞌuchuyacujpica ñami tutayacurca. Chaimantami sirvij runaca paipaj amotaca: “¿Imamantataj Jebús llajtaman yaicushpa chaipi tutata mana pacarinchij?” nishpa tapurca. 12 Pero paipaj amoca: “Shujtaj llajtamanta caj mana israelitacunapaj llajtamanca mana yaicunachu canchij. Guibeá llajtacamami rina canchij” nishpami cutichirca. 13 Chaipimi paica paita sirvijmanca: “Jacuchij, Guibeá llajtaman cashpa, Ramá llajtaman cashpa chayangapaj esforzarishunchij. Chai llajtacunamantaca shuj llajtapimi tutaca pacari tucushun” nirca. 14 Chashnami paicunaca paicuna rina ñanta catircacuna. Paicuna Guibeá llajtaman chayacujpimi intica ña huashicucurca. Guibeá llajtaca benjaminitacunapaj allpapimi carca.

15 Chaimi paicunaca Guibeá llajtaman chayashpa tutata chaipi saquiringapaj yaicurcacuna. Paicuna chai llajta ucupi cashpaca plazapimi tiyarircacuna. Shinapish paicunataca ni maijan paicunapaj huasipi saquirichunca mana invitarcacunachu. 16 Chai qꞌuipaca shuj mayorlla runami campomanta trabajashpa tuta tigramucurca. Cai runaca Efraín urcucunamantami carca. Shinapish cai Guibeá llajtapica paica asha tiempollatami causacurca. Cai llajtapi causaj gentecunaca benjaminitacunami carca. 17 Chai mayorlla runa huichilla ricushpaca chai llajtapi tiyaj plazapi shuj viajaj runa tiyacujtami ricurca. Chaimantami paica: “¿Maimantataj shamungui? ¿Maimantaj ricungui?” nishpa tapurca. 18 Chaimi chai runaca cashna nishpa cutichirca: “Judapi saquirij Belén llajtamantami shamunchij. Efraín urcucunamanta carupi tiyaj allpamanmi ricunchij. Ñucaca chai carupi tiyaj allpamantami cani. Judapi saquirij Belén llajtamanmi rircani. Jehová Diospaj huasimanmi cunanca ricuni.* Pero caipica paicunapaj huasipi pozadata cungapajca ni pi mana invitanchu. 19 Ñucanchij burrocunapajca achca ujshata, qꞌuihuatami charinchij. Shinallataj ñucapaj, ñuca huarmipaj, ñucata sirvijpajpish tandata, vinotami charinchij. Imapish ñucanchijpajca mana illanchu” nircami. 20 Chai mayor runaca: “¡Alli shamushcami cangui!* Can tucui imalla minishtishcataca ñucami cusha. Pero cunan tutaca plazapi ama saquirichu” nircami. 21 Chashnami chai levita runataca paipaj huasiman pushashpa, paipaj burrocunamanpish cararca. Paicuna huasiman chayashpaca chaquicunata maillashpami micungapaj, ubyangapaj tiyarircacuna.

22 Paicuna cushilla pasacujpimi chai llajtapi tiyaj millai runacunaca chai mayorlla runapaj huasi muyundijta shayarishpa punguta huajtai callarircacuna. Chai millai runacunaca huasipaj dueño mayorlla runataca: “¡Cambaj huasi ucupi caj runata paihuan chayarinacungapaj llujshichi!” nircacunami. 23 Chai huasiyuj dueñoca canllaman llujshishpaca cashnami nirca: “Ñuca huauquicunalla, pinganai mapa ruraitaca ama rurapaichijchu. Cai runaca ñuca huasipimari saquiricun. Yallitaj pinganai ruraitaca ama ruraichijchu. 24 Cꞌarihuan manaraj chayarishca ñuca ushushipish, paipaj huarmipish caipimi can. Paicunahuanca cancuna munashca shina imatapish rurachunmi paicunata llujshichigrini. Pero cai runataca yallitaj pinganai ruraita ama ruraichijchu” nircami.

25 Chai millai runacunaca chai nishcataca mana cazurcacunachu. Chaimantami chai levita runaca paipaj huarmita japishpa, canllaman llujshichishpa chai runacunaman curca. Chai runacunaca chai huarmita japishpami tucui tuta pacaringacama paicuna munashcata rurashpa violarcacuna. Ña pacarimucujpimi chai runacunaca chai huarmita richun saquircacuna. 26 Ña achijyajpimi chai huarmica paipaj amo maipi saquiricushca huasiman chayarca. Chai huasi punguman chayashpaca chaipimi urmarca. Chashnami punllayangacama chaipi urmashca siricurca. 27 Paipaj amo viajashpa catingapajmi tutamanta lado jatarishpa pungucunata pascarca. Pai punguta pascajpica paipaj huarmica huasi ñaupajpimi urmashca siricurca. Paipaj maquicunapish pungupimi carca. 28 Chaita ricushpami chai runaca: “Jatari, jacu” nirca. Pero chai huarmica imata mana cutichircachu. Chaimi paica burro jahuapi paipaj huarmita churashpa, paipaj huasiman apashpa rirca.

29 Paipaj huasiman chayashpaca shuj cuchillota mashcashpami paipaj huarmipaj huañushca cuerpotaca 12 pedazocunapi pꞌitirca. Qꞌuipaca chai pꞌitishca pedazocunataca Israelpi 12 familiacunamanmi shuj shuj cacharca. 30 Ima tucushcata tucui ricujcunaca: “Israelitacuna Egipto allpamanta llujshishca punllamantaca cashna tucushcataca nunca mana ricushcanchijchu. Ima tucushcata alli ricuichij. Cancunapura parlanacushpa ñucanchij imata rurana cashcata nichijyari” nircacunami.

20 Chaimantami Israelmanta tucui runacunaca Danmanta callarishpa Beer-Sebacama Mizpá llajtapi tandanacungapaj llujshircacuna. Galaad allpamantapishmi llujshircacuna. Tucui israelitacunami Mizpá llajtapi shuj yuyailla tucushpa* Jehová Diospaj ñaupajpi tandanacurcacuna. 2 Israelitacunata pushajcunapish, Israelpaj tucui familiacunapish Diospaj pueblopimi tandanacushcacuna carca. Chaipica macanacungapaj espadata charij 400.000 soldadocunami* tiyarca.

3 (Benjaminitacunaca Israelmanta runacuna Mizpá llajtaman huichiyashcatami yachaj chayarcacuna).

Israelmanta runacunaca: “¿Ima shinataj cai huarmitaca llaquinaita huañuchircacuna? Huillaichij” nircacunami. 4 Chaimi huañuchishca huarmipaj cusa levita runaca cashna cutichirca: “Benjaminitacunapaj allpapi tiyaj Guibeá llajtamanmi ñuca huarmihuan tutata chaipi pasangapaj chayarcanchij. 5 Guibeá llajtapi causajcunaca ñucapaj contra tuta shamushpami huasi muyundijpi shayarircacuna. Paicunaca ñucatami huañuchisha nircacuna. Pero ñucata huañuchinapaj randica ñuca huarmitami violarcacuna. Chaimi paica huañurca. 6 Cashna laya millai, yallitaj pinganai ruraitami Guibeá llajtamanta runacunaca Israelpi rurashcacuna. Chaimantami ñucaca ñuca huarmipaj huañushca cuerpota japishpa 12 pedazocunapi pꞌitircani. Qꞌuipaca chai pꞌitishca pedazocunataca tucui Israel allpamanmi shuj shuj cacharcani. 7 Cunanca tucui israelitacuna, cancuna imata yuyashcata, imata decidigrishcata huillaichij” nircami.

8 Chashna nijpimi shuj yuyailla tucushpa tucuicuna shayarishpaca cashna nircacuna: “Ñucanchijcunamantaca shujllapish huasimanca mana tigrashunchu. 9 Caitami rurashun: Guibeá llajtapaj contra macanacunaman picunalla huichiyana cashcata yachangapaj sorteashunchij. 10 Israelpaj tucui familiacunamanta 100 runacunamantaca 10 runacunatami agllashun. Cutin 1.000 runacunamantaca 100 runacunatami agllashun. Shinallataj 10.000 runacunamantaca 1.000 runacunatami agllashun. Cai runacunataca soldadocuna imalla minishtishcacunata mashcachunmi agllashun. Chashnami Israelmanta soldadocunaca benjaminitacunapaj allpapi tiyaj Guibeá llajtamanta runacunataca, Israelpi yallitaj pinganai ruraita rurashcamanta castigai tucungacuna” nircacunami. 11 Chaimantami Israelmanta tucui runacunaca Guibeá llajtapaj contra tandalla macanacungapaj tandanacurcacuna.

12 Israelpaj familiacunaca Benjaminpaj familiamanta tucui runacunamanca cashna huillachunmi huillajcunata cacharcacuna: “¿Cancunapurapica imamantataj cai millai ruraitaca rurarcanguichij? 13 Guibeá llajtapi tiyaj millai runacunata huañuchingapaj entregaichij. Chashnami Israelmanta millaitaca anchuchishun” nircacunami. Pero benjaminitacunaca paicunapaj huauqui israelitacuna nishcataca mana cazusha nircacunachu.

14 Chaimantami benjaminitacunaca paicunapaj llajtacunamanta llujshishpa Guibeá llajtapi tandanacurcacuna. Chaipimi paicunaca Israelmanta runacunapaj contra macanacurcacuna. 15 Chai punllapica benjaminitacunaca paicunapaj llajtacunamantami macanacungapaj espadata charij 26.000 cꞌaricunata tandachircacuna. Shinallataj Guibeá llajtamanta macanacunata alli yachaj 700 soldadocunatapishmi tandachircacuna. 16 Chai soldadocunapurapica lluqui maquihuan ashtahuan alli macanata yachaj 700 soldadocunami tiyarca. Paicunamanta cada unoca shuj ajchallapipish huaracahuan* rumita shitashpaca mana pandarijcunachu carca.

17 Israelitacunapaj caishuj familiacunaca macanacungapaj espadata charij 400.000 runacunatami tandachircacuna. Tucui paicunaca macanacuipi experienciata charijcunami carca. 18 Chaimanta rishpaca Diosta tapungapajmi Betelman huichiyarcacuna. Israelmanta gentecunaca: “¿Benjaminitacunahuan macanacungapajca ñucanchijmantaca pitaj ñaupashpa ringa?” nishpami tapurcacuna. Chashna tapujpimi Jehová Diosca: “Judami ñaupashpa ringa” nishpa cutichirca.

19 Chai qꞌuipaca israelitacunaca tutamanta lado jatarishpami Guibeá llajtapaj contra macanacungapaj carpa huasicunapi saquirircacuna.

20 Israelmanta runacunaca benjaminitacunapaj contra macanacungapajmi llujshircacuna. Paicunaca Guibeá llajta chꞌimbamanmi benjaminitacunapaj contra macanacungapaj allichirishca shayarircacuna. 21 Chai punllaca benjaminitacunaca Guibeá llajtamanta llujshishpami 22.000 israelitacunata huañuchircacuna. 22 Shinapish Israelmanta soldadocunaca mana manchaj cashcatami ricuchircacuna. Chashnami paicunaca punta punlla maipimi macanacurcacuna, chaillapitaj cutin macanacungapaj allichirishpa shayarircacuna. 23 Israelitacunaca Betelmanmi cutin huichiyarcacuna. Paicunaca tutayangacamami Jehová Diospaj ñaupajpi huacarcacuna. Chashnami Jehová Diostaca: “¿Benjaminitacunapaj allpamanta ñucanchij huauquicunapaj contra cutin macanacungapaj llujshinachu canchij?” nishpa tapurcacuna. Chashna tapujpimi Jehová Diosca: “Paicunahuan macanacunaman richijlla” nishpa cutichirca.

24 Segundo punllapica israelitacunaca benjaminitacunapajmanmi cutin cꞌuchuyarcacuna. 25 Cutin benjaminitacunaca segundo punllatami Guibeá llajtamanta llujshishpa israelitacunahuan tupanacunaman rircacuna. Chaipimi benjaminitacunaca macanacungapaj espadata charij 18.000 israelitacunata huañuchircacuna. 26 Chaimi tucui israelitacunaca Betel llajtaman llujshircacuna. Chai llajtapimi paicunaca Jehová Diospaj ñaupajpi tiyarishpa huacarcacuna. Shinallataj chai punllaca tutayangacamami ayunarcacuna. Jehová Diospaj ñaupajpipish rupachishca ofrendacunata, Dioshuan alli tucungapaj ofrendacunatami curcacuna. 27 Chai qꞌuipaca israelitacunaca Jehová Diostami tapurcacuna. Chai punllacunapica Dioshuan ari ninacushca arcaca Betelpimi carca. 28 (Finehasca Eleazarpaj churimi carca, Eleazarca Aaronpaj churimi carca. Chai punllacunapica Finehasca arcapaj ñaupajpimi sacerdote shina sirvij carca). Israelitacunaca: “¿Ñucanchij huauqui benjaminitacunahuanca cutinllataj macanacunaman llujshinachu canchij? Mana cashpaca ¿macanacunata saquinachu canchij?” nishpami tapurcacuna. Chaimi Jehová Diosca: “Caya punllaca cancunapaj maquipimi paicunataca entregasha, richijlla” nishpa cutichirca. 29 Chaimi israelitacunaca Guibeá llajta muyundijpi benjaminitacunata llaquichingapaj pacalla chaparcacuna.

30 Tercer punllapica israelitacunaca benjaminitacunahuan macanacungapajmi cutin huichiyarcacuna. Paicunaca Guibeá llajtahuan macanacungapajmi cutinllataj macanacungapaj allichirishpa shayarircacuna. 31 Benjaminitacuna Israelmanta soldadocunahuan tupanacunaman llujshijpica israelitacunaca benjaminitacunatami Guibeá llajtamanta caruyachircacuna. Benjaminitacunaca cutinllatajmi israelitacunataca llaquichishpa jatun ñancunapi huaquin cꞌaricunataca huañuchircacuna. (Shuj ñanca Betelmanmi huichiyan, cutin shujtaj ñanca Guibeamanmi huichiyan). Chashnami paicunaca 30 israelitacunata huañuchishpa campocunapi saquircacuna. 32 Benjaminitacunaca: “Ñucanchijca shujtaj cutincuna shinallatajmari mishacunchij” nircacunami. Pero israelitacunaca: “Ñucanchijca caimanta anchushpami paicunataca pandachishun. Chashnami llajtamantaca jatun ñancunaman paicunata caruyachishun” nircacunami. 33 Chaimi Israelmanta tucui soldadocunaca Baal-Tamarman rircacuna. Chaipimi paicunaca macanacungapaj allichirishpa shayarircacuna. Chai ratollatajmi Guibeá cꞌuchupi llaquichingapaj pacalla chapacuj israelita runacunaca paicuna miticushcamanta llujshishpa llaquichircacuna. 34 Chashnami tucui Israelmanta ashtahuan alli macanacunata yachaj 10.000 soldadocunaca Guibeá llajta chꞌimbaman chayarcacuna. Chaipica shuj sinchi macanacuimi tiyarca. Pero shuj jatun llaqui paicunata japishcataca benjaminitacunaca mana cuentata curcacunachu.

35 Jehová Diosca israelitacunapaj ñaupajpimi benjaminitacunataca misharca. Chai punllaca israelitacunaca macanacungapaj espadata charij 25.100 benjaminitacunatami huañuchirca.

36 Israelmanta runacuna chaimanta anchushpa rijpica benjaminitacunaca ñucanchijca paicunatami mishashun nishpami yuyarcacuna. Pero Guibeá llajta muyundijpi llaquichingapaj pacalla chapaj soldadocuna tiyashcapi confiashcamantami israelitacunaca chaimanta anchurcacuna. 37 Chaimi llaquichingapaj pacalla chapaj soldadocunaca chai rato Guibeá llajtata llaquichircacuna. Chai soldadocunaca espadahuanmi chai llajtapi tucui causajcunata llaquichircacuna.

38 Israelmanta runacunaca llaquichingapaj pacalla chapaj soldadocuna Guibeá llajtapi cushni señalta rurachunmi yuyarinacushca carcacuna.

39 Israelitacuna macanacuimanta anchurijpica benjaminitacunaca paicunata llaquichi callarishpami Israelmanta casi 30 runacunata huañuchircacuna. Chaimi paicunaca: “Último cutin ima shinami macanacushpa misharcanchij, chashnallatajmi cunanpish paicunata mishacunchij” ninacurcacuna. 40 Pero Guibeá llajtamantaca yana amsa cushnimi llujshi callarirca. Chai cushnica israelitacunapajca shuj señalmi carca. Benjaminpaj familiamanta runacuna tigralla ricujpica tucui chai llajtami rupacurca. Ninapish cieloman huichiyacujtami ricurcacuna. 41 Chai ratomi Israelmanta runacuna tigrarishpaca paicunata llaquichircacuna. Cutin Benjaminpaj familiamanta runacunaca jatun llaqui paicunata japishcata ricushpami mancharircacuna. 42 Chashnami Benjaminpaj familiamanta runacunaca israelitacunamanta miticushpa chaquishca pamba ñanta rircacuna. Pero paicunaca macanacuimantaca mana miticui tucurcacunachu. Ashtahuanpish chai llajtapaj cꞌuchulla llajtacunamantapish runacuna llujshishpami benjaminitacunata huañuchishpa catircacuna. 43 Israelitacunaca benjaminitacunataca muyundijta jarcashpami mana shaicushpa paicunata catircacuna. Israelitacunaca Guibeá llajta chꞌimbapi, chai llajta inti llujshin ladopimi benjaminitacunataca misharcacuna. 44 Benjaminpaj familiamantaca 18.000 runacunami huañurcacuna. Tucui paicunaca sinchi macanacuj runacunami carca.

45 Benjaminpaj familiamanta saquirij runacunaca chaquishca pambapi tiyaj Rimón cꞌacapimi miticunaman ricurcacuna. Shinallataj israelitacunaca benjaminitacunamanta 5.000 runacunatami jatun ñancunapi huañuchircacuna. Israelitacunaca paicunataca Guidom llajtacama cati rishpami shujtaj 2.000 cꞌaricunata chaipi huañuchircacuna. 46 Chai punllapica macanacungapaj espadata charij 25.000 Benjaminmanta runacunami huañurcacuna. Tucui paicunaca sinchi macanacujcunami carcacuna. 47 Pero benjaminitacunamanta 600 runacunaca chaquishca pambapi tiyaj Rimón cꞌacapimi miticunaman rircacuna. Chaipimi paicunaca Rimón nishca cꞌacapi chuscu quillacunata saquirircacuna.

48 Israelmanta runacunaca benjaminitacunamanta saquirij runacunapaj contrami tigrarcacuna. Paicunaca tucui chai llajtapi cajcunatami espadahuan llaquichircacuna. Runacunatapish, animalcunatapish tucui chaipi saquirijcunatami huañuchircacuna. Ashtahuanpish paicuna yaicushca tucui llajtacunatami ninahuan rupachircacuna.

21 Israelmanta runacunaca Mizpá llajtapimi: “Ñucanchij ushushicunataca Benjaminpaj familiamanta runacunahuanca mana cazarachinachu canchij” nishpa jurashcacuna carca. 2 Chaimi israelitacunaca Betelman rircacuna. Paicuna chaiman chayashpaca Diospaj ñaupajpi tiyarishpami caparirishpa, yallitaj llaquirishpa tutayangacama huacarcacuna. 3 Shinallataj paicunaca huacashpami: “Israelitacunapaj Jehová Dioslla, ¿Israelpica imamantataj caica tucurcayari? ¿Israelpica imamantataj shuj familiaca illana canyari?” nircacuna. 4 Cayandij punllaca israelitacunaca utca jatarishpami rupachishca ofrendacunata, Dioshuan alli tucungapaj ofrendacunata cungapaj shuj altarta chaipi shayachircacuna.

5 Chaimi israelitacunaca: “Israelpi tiyaj tucui familiacunamantaca, ¿Jehová Diospaj ñaupajpi ñucanchijhuan tandanacungapajca pitaj mana llujshircacuna?” nircacuna. Paicunaca Mizpá llajtapi Jehová Diospaj ñaupajman maijanpish mana huichiyajca huañunatajmi can nishpami jurashcacuna carca. 6 Israelitacunaca paicunapaj huauqui benjaminitacunahuan ima tucushcata yachashpaca yallitaj llaquillami sintirircacuna. Paicunaca: “Cunanca Israelpaj shuj familiami tucuchishca cashca. 7 ¿Saquirij benjaminitacunapajca huarmicunataca maimantataj mashcashun? Ñucanchij ushushicunataca paicunahuanca manataj cazarachishunchu nishpami Jehová Diospaj shutipi jurarcanchij” nircacunami.

8 Chaimi paicunaca: “Israelpi tiyaj familiacunamantaca, ¿Jehová Diospaj ñaupajpi Mizpá llajtapi tandanacungapajca pitaj mana llujshircacuna?” nishpa tapurcacuna. Shinapish carpa huasicunapi maipimi tucuicuna tandanacushcacuna carca, chaipica Jabés-Galaad llajtamanta mana pi shamushcatami ricurcacuna. 9 Gentecunata yupajpica Jabés-Galaad llajtamanta pi mana chaipi cashcatami ricurcacuna. 10 Chaimantami tandanacushca israelitacunaca sinchi 12.000 runacunata Jabés-Galaad llajtaman cacharcacuna. Paicunataca cashna nishpami mandarcacuna: “Richij, Jabés-Galaad llajtapi causajcunata huarmicunandij, huahuacunandij espadahuan huañuchichij. 11 Shinallataj tucui cꞌaricunatapish, shuj cꞌarihuan chayarinacushca huarmicunatapish tucuicunata huañuchinguichij” nircacunami. 12 Jabés-Galaad llajtapica cꞌarihuan manaraj chayarishca 400 solteracunatami japircacuna. Chai solteracunaca mana nunca shuj cꞌarihuanca chayarinacushcacunachu carca. Paicunatami Silopi saquirij carpa huasicunaman aparcacuna. Siló llajtaca Canaán allpapimi carca.

13 Chai qꞌuipaca tandanacushca israelitacunaca Rimón cꞌacapi caj benjaminitacunamanmi alli tucungapaj nishpa huillajcunata cacharcacuna. 14 Benjaminitacuna tigramujpica israelitacunaca Jabés-Galaadpi mana huañuchishca huarmicunatami paicunaman curcacuna. Pero paicuna apamushca huarmicunaca tucui cꞌaricunapajca mana pajtarcachu. 15 Israelitacunaca Jehová Dios Israelpi tiyaj caishuj familiacunamanta benjaminitacunata chꞌicanyachishcamantami yallitaj llaquilla sintirircacuna. 16 Israelitacunata pushajcunaca:* “¿Huarmita mana charij cꞌaricunapajca maimantataj huarmicunataca paicunapaj mashcashunyari? Benjaminmanta huarmicunaca tucuicunamari tucuchishcacuna cashca” nircacunami. 17 Chaimi paicunaca cashna nishpa cutichircacuna: “Benjaminmanta saquirijcunaca Israelpaj familiacunamanta shuj familia ama chingarichunca paicunapaj herenciatami charishpa catina can. 18 Pero ñucanchij ushushicunataca paicunahuan cazarachunca mana cunachu canchij. Israelitacunaca: ‘Maijanpish benjaminitacunaman shuj huarmita cujca maldicishcami canga’ nishpami jurashcacuna carca” nircacunami.

19 Chaimi israelitacunata pushajcunaca: “¡Uyaichij! Jehová Diospajca Siló llajtapica cada huatami fiestata ruranchij. Siló llajtaca Betel llajta, Leboná llajta chaupipimi can. Shinallataj Siló llajtaca Betel llajtamanta Siquem llajtacama huichiyana jatun ñan inti llujshin ladopimi can” nircacuna. 20 Chaimi paicunaca benjaminitacunamanca cashna nircacuna: “Richij, uva chagracunapi miticugrichij. 21 Siló llajtamanta joven solteracuna* bailanaman llujshijpica cancunaca uva chagracunamanta llujshinguichij. Chaimanta llujshishpaca cada uno chai solteracunataca cancunapaj huarmi cachun shujta apanguichij. Chai huashaca benjaminitacunapaj allpaman tigranguichij. 22 Pero chai solteracunapaj yayacuna, turicuna quejarinaman shamujpica ñucanchijca: ‘Paicunata ayudashpa ñucanchijpaj allita ruraichij. Ñucanchijca macanacuimantami tucuicunapajca shuj huarmita mana mashcai tucushcanchij. Cancunapish juramentota mana pꞌaquishpaca shuj huarmitaca mana cui tucushcanguichijchu’ nishunmi” nircacunami.

23 Benjaminmanta runacunaca paicuna nishca shinami rurarcacuna. Cada unomi chai bailacuj huarmicunamanta paicunapaj huarmi cachun shuj huarmita apashpa rircacuna. Chai huashaca paicunaca paicuna japishca herencia allpamanmi tigrarcacuna. Chaipimi llajtacunata cutin shayachishpa causai callarircacuna.

24 Chai ratomi israelitacunaca chaimanta chꞌican chꞌican lugarcunaman rircacuna. Paicunamantaca cada unomi paicunapaj familiacunapajman rircacuna. Shinallataj paicuna chasquishca herencia allpacunamanmi tigrarcacuna.

25 Chai punllacunapica Israelpi reyca mana tiyarcachu. Chaimantami paicunapaj yuyaipi ima alli cashcata* cada uno rurajcuna carca.

Hebreo rimaipica: “Israelpaj churicunaca” ninmi.

O “Sorteajpi ñucanchij japina”.

Caitaca “paipaj burro jahuapi tiyacushpa maijanpish paita ricuchun nishpami paipaj maquicunapi huajtarca” nishpapishmi traducishcacuna.

O “Neguebpica”.

“Gulot-Maim” shutica ‘yacucuna tiyan lugarcuna’ nisha ninmi.

Caipica Jericomantami parlacun.

“Hormá” shutica ‘tucuchishca cana’ nisha ninmi.

Hebreo rimaipica: “fierromanta rurashca carretacunata” ninmi.

Hebreo rimaipica: “mana tucurij cꞌuyaitami ricuchishun” ninmi.

O “rurashca pactotaca”.

“Bokim” shutica ‘huacaisiquicuna’ nisha ninmi.

Hebreo rimaipica: “ancianocuna” ninmi.

O “adorarcacuna”.

Hebreo rimaipica: “cꞌaturca” ninmi.

“Juezcuna” shimita huasha diccionariopi ricui.

O “shujtaj dioscunahuan huainayashpami”.

O “cinco”.

O “Hamatman yaicuncamami”.

“Adorana poste” shimita huasha diccionariopi ricui.

Hebreo rimaipica: “Aram-Naharaim” ninmi.

Hebreo rimaipica: “cꞌaturca” ninmi.

O “ocho”.

Hebreo rimaipica: “Arammanta” ninmi.

Hebreo rimaipica: “shuj codo” ninmi. Pero caipica shuj uchilla codomantami parlacuj yuyachin. Chaica casi 38 centimetrocunatami charin. Ayuda B14-ta ricui.

Caitaca “rumicunata llujshichina lugarcuna” nishpapishmi traducishcacuna.

Caica chiri cuartomi carca.

Hebreo rimaipica: “allpaman urmashca” ninmi.

“Tujsina garrocha” shimita huasha diccionariopi ricui.

Hebreo rimaipica: “cꞌaturca” ninmi.

O “Haróset-Ha-Goyim”.

Hebreo rimaipica: “fierromanta rurashca carretacunatami” ninmi.

O “separarishca”.

“Carreta” shimita huasha diccionariopi ricui.

“Capachu” shimita huasha diccionariopi ricui.

O “musicata tocasha”.

Caitaca “yacuyarcacuna” nishpapishmi traducishcacuna.

Caitaca “yacuyarca” nishpapishmi traducishcacuna.

Caitaca “soldadocunapaj shuticunata quillcajcuna, yupajcuna” nishpapishmi traducishcacuna.

“Alma” shimita huasha diccionariopi ricui.

O “siete”.

Caitaca “allpa ucupi granocunata huaquichina” nishpapishmi traducishcacuna.

Hebreo rimaipica: “manchanguichij” ninmi.

Hebreo rimaipica: “ñuca rimashcata mana uyarcanguichijchu” ninmi.

Hebreo rimaipica: “shuj efá” ninmi. Ayuda B14-ta ricui.

“Jehová-Salom” shutica ‘Jehová Diosca sumaj causaita charijmi can’ nisha ninmi.

“Adorana poste” shimita huasha diccionariopi ricui.

“Jerubaal” shutica ‘leyta utilizashpa Baalllataj difindirichun’ nisha ninmi.

O “ovejapaj cara millmata” ninmi.

Hebreo rimaipica: “cambaj maquicunaca sinchiyaringa” ninmi.

Caipica casi las 10 de la nochemanta las 2 de la mañanacama cashcatami parlacun.

Hebreo rimaipica: “ancianocunapaj” ninmi.

Shuj sicloca 11.4 gramocunatami charirca. Ayuda B14-ta ricui.

O “efodta adorashpa huainayarcacuna”.

Hebreo rimaipica: “umata alzarcacuna” ninmi.

O “allpaca samarirca”.

Caipica Gedeonmantami parlacun. Jueces 6:32-ta ricui.

Hebreo rimaipica: “Gedeonpaj 70 churicunaca paipaj changa urimanta llujshishcami” ninmi.

O “concubinahuan”‏. “Concubina” shimita huasha diccionariopi ricui.

O “mayoryangacama”.

O “Baal dioscunahuan huainayarcacuna”.

Hebreo rimaipica: “cancunapaj tullu, cancunapaj aichallatajmi” ninmi.

O “adorana huasimantapish”.

O “casha”.

O “almata”.

Hebreo rimaipica: “shuj mana alli espirituta cacharca” ninmi.

Siquem nishpaca Zebulmantami parlacuj yuyachin. Paica Siquem llajtapaj mandajmi carca.

O “chiraparca”. Hebreo rimaipica: “tarpurca” ninmi.

“El-Berit” shutitaca Baal-Berit nishpapishmi rijsincuna.

Caipica maquihuan cutana huahua rumimantami parlacun.

O “Siria”.

Hebreo rimaipica: “cꞌaturca” ninmi.

O “paipaj alamaca ña mana ahuantarca”.

Hebreo rimaipica: “ancianocunaca” ninmi.

Hebreo rimaipica: “uyaj” ninmi.

O “ñuca maquipi entregajpi”.

Hebreo rimaipica: “tranquilo” ninmi.

Caipica Diosllata tucui causaipi sirvichun minganamantami parlacuj yuyachin.

Hebreo rimaipica: “fuerza illajta saquishcangui” ninmi.

Hebreo rimaipica: “ñuca shimita pascarcani” ninmi.

Caitaca “janaj ladoman pasashpami” nishpapishmi traducishcacuna.

O “seis”.

O “filisteocunapaj maquipi”.

Hebreo rimaipica: “huijsa ucumantami” ninmi.

“Nazareo” shimita huasha diccionariopi ricui.

Hebreo rimaipica: “filisteocunapaj ushushicunamanta” ninmi.

Hebreo rimaipica: “ñuca ñahuicunapica alli” ninmi.

O “malta leonmi”.

Hebreo gentecunaca cazarangapaj ari ninacushcacunataca cusa o huarmi nijcunami carca.

O “chijtarishcapi”.

O “huatashpa”.

“Ramat-Lehí” shutica ‘quijada urcu’ nisha ninmi.

Hebreo rimaipica: “paipaj espíritu tigrarca” ninmi.

“En-Hacore” shutica ‘cayajpaj pugyu’ nisha ninmi.

O “Ñucanhuanca pugllacunguimari”.

O “urdimbrepaj puchcacunahuan”. “Urdimbre” shimita huasha diccionariopi ricui.

Hebreo rimaipica: “ñuca mamapaj huisa ucumantami” ninmi.

“Dagón” shutita huasha diccionariopi ricui.

“Pilar” shimita huasha diccionariopi ricui.

O “dioscunatapishmi”. Hebreo rimaipica: “terafimtapishmi” ninmi. “Terafim” shimita huasha diccionariopi ricui.

O “paicunapaj ñahuicunapi ima alli cashcata”.

Judapi saquirij Belenpi causacushcamantami parlacuj yuyachin.

Hebreo rimaipica: “Ñuca yaya” ninmi.

Hebreo rimaipica: “paipaj maquita jundachirca” ninmi.

Hebreo rimaipica: “shuj herenciata” ninmi.

“Mahané-Dan” shutica ‘Danpaj carpa huasicuna’ nisha ninmi.

Hebreo rimaipica: “terafim” ninmi.

Hebreo rimaipica: “Cambaj maquita shimipi churai” ninmi.

Hebreo rimaipica: “yaya” ninmi.

Hebreo rimaipica: “concubinata” ninmi.

Caitaca “Jehová Diospaj huasipimi sirvini” nishpapishmi traducishcacuna.

Hebreo rimaipica: “¡Sumaj causaita charingui!” ninmi.

Hebreo rimaipica: “shuj runa shinalla tucushpa” ninmi.

O “chaquihuan purij soldadocunami”.

“Huaraca” shimita huasha diccionariopi ricui.

Hebreo rimaipica: “Ancianocunaca” ninmi.

Hebreo rimaipica: “ushushicuna” ninmi.

O “paicunapaj ñahuicunapi ima alli cashcata”.

    Quichua Chimborazo Publicacioncuna (2008-2026)
    Llujshingapaj
    Yaicungapaj
    • quichua (chimborazo)
    • Shujtajcunaman cachai
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Caita Yuyari
    • Huaquichishca Datocuna
    • Can nishca shina configurai
    • JW.ORG
    • Yaicungapaj
    Shujtajcunaman cachai