OSEAS
1 Judá llajtapi rey Uzías, rey Jotán, rey Acaz, rey Ezequías mandacui punllacunapi, Israel llajtapi Joaspaj churi rey Jeroboán mandacui punllacunapimi Jehová Diosca Beeripaj churi Oseasmanca* shuj huillaita huillarca. 2 Jehová Diosca paipaj shimicunata huillachunca Oseastami cacharca. Jehová Diosca Oseastaca: “Ri, shuj huarmihuan cazarai. Chai huarmica qꞌuipa punllacunapica huainayaj huarmimi tucunga. Paica shujtaj cꞌaricunapaj huahuacunatami charinga. Canca chai huahuacunapaj yayami tucungui. Cai llajtamanta gentecunaca huainayaj huarmi shina juchata rurashpami Jehová Diosta catinataca libri saquishcacuna” nircami.
3 Chaimi Oseasca Diblaim runapaj ushushi Gomerhuan cazararca. Gomerca chichu saquirishpami shuj cꞌari huahuata huacharca.
4 Chai qꞌuipaca Jehová Diosca Oseastaca cashnami nirca: “Chai huahuataca Jezreel* shutita churai. Asha tiempo qꞌuipallami Jezreel llajtapi gentecunata huañuchishcamantaca Jehupaj huahua huahuacunata castigasha. Israel llajtamanta gobiernotapishmi tucuchisha. 5 Chai punllaca Jezreel pugru pambapimi Israelpaj arcotaca pꞌaquisha” nircami.
6 Gomerca cutinllataj chichu saquirishpami shuj huarmi huahuata huacharca. Chaimi Diosca Oseastaca cashna nirca: “Chai huahuataca Lo-Ruhamá* shutita churai. Ñucaca Israel llajtataca cutinca mana llaquishachu. Ashtahuanpish paicunataca llujshichishpami cachagrini. 7 Pero Judamanta gentecunataca llaquishami. Paicunataca ñuca, Jehová Diosmi quishpichisha. Shinapish paicunataca arcohuan, espadahuan, macanacuihuan, caballocunahuan, caballocunapi purijcunahuanca mana quishpichishachu” nircami.
8 Lo-Ruhamá huahuata raquishca qꞌuipami Gomerca cutin chichu saquirishpa shuj cꞌari huahuata huacharca. 9 Chaimi Diosca Oseastaca cashna nirca: “Cancunaca ña mana ñuca pueblo canguichijchu, ñucapish ña mana cancunapaj Dios cashachu. Chaimanta chai huahuataca Lo-Ammí* shutita churai.
10 Israelpaj huahuacunaca mama cucha uripi tiyaj arena shina mana yupaipaj achcacunami canga. Maipimi paicunataca ‘Ña mana ñuca pueblochu canguichij’ nircani, chaillapitajmi paicunataca ‘Causaj Diospaj huahuacunami canguichij’ nisha. 11 Judapaj huahuacunapish, Israelpaj huahuacunapish shujllapi tandachishcami cangacuna. Paicunaca shuj pushajta agllashpami llajtamanta* llujshingacuna. Jezreelpaj punllaca jatun punllami canga.
2 Cancunapaj huauquicunataca ‘¡Ñuca pueblolla!’* nichij.
Cancunapaj panicunatapish ‘¡Huarmiculla, cantaca llaquishcatami* ricuchishca!’ nichij.
2 Cancunapaj mamata juchachichij, juchachichijyari.
Paica mana ñuca huarmichu, ñucapish mana paipaj cusachu cani.
Paica huainayanata saquichun,
huainayashpa purinata cungarichun.
3 Ñataj paipaj ropata anchuchishpa pai huacharishca punllapi shina lluchullata saquiman,
chaquishca pambata shina saquiman,
chaquishca allpata shina ruraiman,
yacunaihuan huañuchun saquiman.
4 Paipaj huahuacunataca mana llaquishachu.
Chai huahuacunaca huainayashpa charishca huahuacunami.
5 Paicunapaj mamaca huainayarcami.
Paicunata chichuj huarmica pinganayai ruraicunatami rurarca. Paica:
‘Ñucahuan huainayajcunatami catishpa risha.
Paicunami ñucamanca tandata, yacuta,
millmata, linota, aceiteta, vinotapish* cuncuna’ nircami.
6 Shinaca ama pasachunmi cashacunahuan muyundijta jarcachisha.
Pai ama pasachunca rumicunahuanmi shuj pircata shayachisha.
Chashnami paica maita mana llujshi tucunga.
7 Paihuan huainayajcunatami catishpa callpanga, pero mana cati japingachu.
Paicunataca mashcangami, pero mana japingachu.
Chaimi paica: ‘Ñuca punta cusahuan tigrashalla,
paihuan cashpaca cunantapish yallimi alli causarcani’ ninga.
8 Paiman granota, llullu vinota, aceiteta ñuca cushcataca mana cuentata curcachu.
Paiman achca cullquita, achca orota cushcatapish mana cuentata curcachu.
Ashtahuanpish chaicunahuanmi Baal diosta adorarca.
9 ‘Chaimantami ñucaca cosecha tiempopi tigrashpa ñuca granota apasha.
Uvata pallana punllacunapipish ñuca llullu vinotami apasha.
Paipaj lluchulla aichata taparinapaj cashca ñuca millmatapish, ñuca linotapish quichushami.
10 Cunanca paihuan huainayajcunapaj ñaupajpimi paitaca lluchullata saquisha.
Paitaca ni maijan cꞌari ñuca maquimanta mana quishpichingachu.
11 Paipaj tucui cushicuitami tucuchisha.
Paipaj fiestacunata, llullu luna fiestacunata, sábado punlla fiestacunata, tucui fiesta punllacunatami tucuchisha.
12 Paipaj uva yuracunatapish, paipaj higo yuracunatapish llaquichishami.
Chai yuracunamantami paica “Chaicunaca ñuca pagomi, ñucahuan huainayajcunami ñucaman curca” nishca.
Chai yuracunataca uchilla sacha yuracunata shinami rurasha.
Chaicunataca sacha animalcunami libri micunga.
13 Baal shuti rurashcalla diosman sacrificiocunata cushca punllacunamantami paitaca juzgasha.
Paica paipaj anillocunahuan, paipaj adornocunahuan sumajta allichirishpami paihuan huainayajcunata catishpa callpajlla carca.
Pero ñucataca cungarijllami carca’ ninmi Jehová Diosca.
14 ‘Ñucaca paipaj shunguman chayajtami parlasha.
Paitaca chaquishca pambamanmi pushasha,
paihuanca sumajtami parlasha.
15 Chai horasmantami paipaj uva chagracunataca paiman tigrachisha.
Acor pugru pambataca shuyana pungutami rurasha.
Chaipimi paica jovenpi rurashca shinallataj ñucata uyanga,
Egipto llajtamanta llujshishca punllapi shinallatajmi uyanga.
17 ‘Baal shuti rurashcalla dioscunapaj shuticunataca paipaj shimimantami anchuchisha.
Chai shuticunataca paica cutinca mana yuyaringachu.
18 Chai punllaca ñuca pueblota ama llaquichichunmi sacha animalcunahuan shuj ari ninacuita* rurasha.
Jahuata volaj animalcunahuan, llucashpa purij animalcunahuanmi shuj ari ninacuita rurasha.
Llajtamantaca arcota, espadata, macanacuitapish anchuchishami.
Chashnami paicunaca tranquilo causangacuna.
19 Ñucaca huiñaipaj cambaj cusa cangapajmi jurasha.
Cambaj allita ruranata, cashcata ruranatami jurasha.
Canmanca mana tucurij cꞌuyaitami ricuchisha, cantaca llaquishami.
20 Ñucaca canta mana shitanatami jurasha.
Chaimi canca ñuca, Jehová Dios cashcata rijsingui’.
21 Jehová Diosca caitami nin ‘Chai punllaca ñucaca cutichishami.
Jahua pacha imata mañashcatami cusha,
jahua pachaca allpa imata mañashcatami cunga.
22 Allpaca grano imata mañashcata, llullu vino imata mañashcata, aceite imata mañashcatami cunga.
Cutin chaicunaca Jezreel* imata mañashcatami cunga.
23 Allpapica muyuta shinami ñucapaj tarpusha.
Mana llaquishca cajtaca* llaquishcatami ricuchisha.
Mana ñuca pueblo* cajcunataca “Cancunaca ñuca pueblomi canguichij” nishami.
Paicunaca “Canca ñucanchij Diosmi cangui” ningacunami’ ninmi” nircami.
3 Chai qꞌuipami Jehová Diosca ñucataca: “Jehová Diosca Israel pueblotaca shujtaj dioscunata adorashpa catijpipish, chaquishca uvacunahuan rurashca tortacunata shujtaj dioscunaman cushpa catijpipish cꞌuyanmi. Chashnallataj canpish shujtaj cꞌari cꞌuyashca huarmita, huainayacuj huarmita cutinllataj cꞌuyai” nirca.
2 Chashna nijpimi Gomertaca 15 siclo cullquihuan, shuj homer* chaupi cebadahuan randircani. 3 Chai qꞌuipaca paitaca: “Canca achca punllacunatami ñucapajlla cangui. Ama huainayaichu, ama shujtaj cꞌarihuan chayarinacuichu. Ñucapish canhuanca mana chayarishachu” nircanimi.
4 Chashnallatajmi Israel puebloca achca tiempota* rey illajlla, mandaj illajlla saquiringa. Sacrificiocunatapish mana rurai tucungacunachu. Adorana pilarcunatapish, efodtapish, santocunatapish* mana charingacunachu. 5 Chai qꞌuipami Israel puebloca tigrashpa paicunapaj Jehová Diostapish, paicunapaj rey Davidtapish mashcangacuna. Tucuri punllacunapimi manchaihuan Jehová Diospajman shamushpa paipaj bendicionta mashcangacuna.
4 Israel pueblolla, Jehová Dios nishca shimicunata uyai.
Jehová Diosca cai llajta gentecunatami juzganga.
Cai llajtapica verdadta nijcunaca mana tiyanchu. Mana tucurij cꞌuyaitapish mana ricuchincunachu. Diosta mana rijsishca shinami imatapish rurancuna.
2 Tucui ladocunapimi llullashpa jurajcuna, llullajcuna, huañuchijcuna,
shuhuajcuna, huainayajcuna tiyan.
Cada ratomi shujtaj shujtaj runatapish huañuchincuna.
3 Chaimantami llajtapica llaquilla cangacuna.
Chaipi causaj tucui gentecunami tucuringacuna.
Sacha animalcunapish, jahuata volaj animalcunapish,
mama cuchapi causaj pescadocunapish huañungacunami.
4 “Cambaj puebloca sacerdotehuan pꞌiñanacuj rumi shungu runacuna shinamari.
Chaimanta maijan runapish shujtaj runahuan ama pꞌiñanacuchun, maijan runapish shujtaj runata ama sinchita rimachun.
5 Chaimantami canca achij punllapi ñitcaringui.
Profetapish tutapi shinami canhuan ñitcaringa.
Cambaj mamataca huañuchishami.*
6 Ñuca puebloca ñucataca mana rijsincunachu. Chaimantami tucuchishca* cangacuna.
Ñucamanta mana yachasha nishcamantami
cantaca ñuca sacerdote shina sirvichunca mana chasquisha.
Cambaj Diospaj leyta* cungarishcamantami
ñucapish cambaj churicunataca cungarisha.
7 Sacerdotecunaca achcacuna cashpaca ashtahuanmi ñuca ñaupajpi juchacunata rurarcacuna.
Ñucaca paicunata jatunyachinapaj randica pingaipimi churasha.
8 Paicunaca ñuca pueblo juchapi urmajpica aichatami micuncuna.
Paicunaca ñuca pueblo juchata rurashpa catichunmi munancuna.
9 Israelitacunatapish, sacerdotecunatapish juzgashami.
Paicuna imata rurashca shinami juzgasha.
Paicunapaj ruraicunamantaca imata japina cashcatami cusha.
10 Paicunaca micushpapish mana amingacunachu.
Huainayashpapish ima huahuacunata mana charingacunachu.
Paicunaca Jehová Diostaca mana respetashcacunachu.
11 Huainayanapish, vinopish, llullu vinopish
allita rurana munaimantami caruyachin.
12 Ñuca puebloca caspimanta rurashcalla dioscunatami tapuncuna.
Paicunaca adivinana vara ima nishcatami rurancuna.
Huainayana munaihuan cashcamantami mana allicunata rurancuna.
Huainayashpa causacushcamantami paicunapaj Diosta cazunata mana munancuna.
13 Paicunaca urcucuna jahuapimi sacrificiocunata cuncuna.
Lomacunapipishmi sacrificiocunata rupachishpa cushnichincuna.
Llanduyachij roble yuracuna ucupi, estoraque yuracuna ucupi,
ima shujtaj jatun yuracuna ucupimi chaita rurancuna.
Chaimantami paicunapaj ushushicunaca cꞌaricunahuan chayarincuna,
paicunapaj nueracunapish huainayancuna.
14 Paicunapaj ushushicuna cꞌaricunahuan chayarishcamantaca mana castigashachu.
Paicunapaj nueracuna huainayashcamantaca mana castigashachu.
Cꞌaricunami huainayaj huarmicunahuan rincuna,
templopi huainayaj huarmicunahuanmi sacrificiocunata rurancuna.
Mana intindij cai laya puebloca tucuringami.
15 Israel llajtalla, can huainayajpipish
Judaca ama culpayuj tucuchun.
Guilgal llajtaman, Bet-Aven llajtaman ama shamuichijchu.
Shinallataj ‘¡Causaj Jehová Diospaj shutipimi jurani!’ nishpa ama juraichijchu.
16 Israelca arisca vaca shinami rumi shungu tucushca.
¿Jehová Diosca paitaca shuj malta carnerota shinachu cunanca campopi* michinga?
17 Efrainca rurashcalla dioscunamantaca mana caruyanchu.
¡Paitaca saquilla!
Paicunata mandajcunapish pinganayai ruraicunata rurana munaillami.
5 “Sacerdotecunalla, caita uyaichij.
Israelitacunalla, alli uyaichij.
Reypaj huasipi cajcunalla, uyaichij.
Cancunaca juzgashcami canguichij.
Cancunaca Mizpá llajtapajca shuj trampami canguichij.
Tabor urcu jahuapica tindishca malla shinami canguichij.
3 Ñucaca Efraintaca rijsinimi.
Israelca ñucamantaca mana pacallachu.
Cunanca Efrainlla, canca huainayashpallami causangui.
Israelca mapayashcamari.
4 Paicunapaj ruraicunami paicunapaj Diospajman tigrachunca mana saquin.
Paicunaca huainayana yuyaillami causancuna.
Jehová Diostaca mana respetancunachu.
5 Israel jatun tucushcaca paillataj mana alli cashcatami ricuchishca.
Israelpish, Efrainpish paicuna pandarishcamantami urmashcacuna,*
Judapish paicunahuanmi urmashca.
6 Paicunapaj ovejacunata, huagracunata pushashpami Jehová Diosta mashcanaman rircacuna.
Pero paitaca mana japircacunachu.
Diosca paicunamantami caruyashca carca.
7 Paicunaca Jehová Diostami traicionashcacuna.
Shujtaj llajtamanta huahuacunapaj yayacunami tucushcacuna.
Cunanca shuj quillallapimi paicunatapish, paicuna tucui imalla charishcacunatapish* tucuchingacuna.
8 ¡Guibeapica gachupi tocaichij, Ramapica trompetapi tocaichij!
¡Bet-Avenpica macanacuipaj caparichij! ¡Benjaminlla, canca ñaupashpa ri!
9 Efrainlla, canta castigai punllaca llaquinaimi saquiringui.
Canhuan ima tucuna cashcataca israelitacunapaj familiacunapurapimi huillashcani.
10 Judamanta mandajcunaca allpa lindecunapi tiyaj mojoncunata cuyuchij runacuna shinamari.
Paicunataca paicunapaj jahuapi yacuta tallij shinami achcata llaquichisha.
11 Efrainca llaquichishcami cashca, paitaca cashcata rurashpami tucuchishca.
Paica paipaj enemigota catina yuyaillami carca.
12 Chaimantami Efrainpajca polilla cꞌuru shina carcani.
Cutin Judamanta gentecunapajca imata ismuchij shinami carcani.
13 Efrainca paipaj ungüitami ricurca, Judapish paipaj úlcera ungüitami ricurca.
Chaimi Efrainca Asiriaman rirca. Shuj jatun reypajmanpishmi huillajcunata cacharca.
Pero reyca mana alliyachi tucurcachu.
Cancunapaj úlcera ungüitapish mana jambi tucurcachu.
14 Ñucaca Efrainpajca shuj malta león shinami casha.
Judamanta gentecunapajpish fuerzasapa león shinami casha.
Ñucallatajmi paicunataca mirga mirgapi pꞌitishpa chaimanta risha.
Paicunataca pushashpami risha. Ñucamantaca pi mana quishpichingachu.
15 Ñucaca ñuca causanamanmi tigrasha. Chaipimi paicunapaj juchacunamanta llaquita apangacama saquirisha.
Paicunaca ñuca ñaupajpi alli ricurinatami mashcangacuna.
Yallitaj sustarishca cashpami ñucataca mashcangacuna”.
6 “Shamuichij, Jehová Diospajman cutirishunchij.
Paica ñucanchijta mirga mirgapi pꞌitishca cashpapish alliyachingami.
Ñucanchijta macashca cashpapish vendahuanmi chugricunata pilluchinga.
2 Ishqui punllacuna qꞌuipami ñucanchijtaca cutin causachinga.
Quimsa punllapica ñucanchijtaca jatarichingami.
Chaimi ñucanchijca paipaj ñaupajpi causashun.
3 Ñucanchijca Jehová Diostami rijsishun, paita rijsingapajca tucui empeñotami churashun.
Inti cada tutamanta llujshij shinami paica ñucanchijpajman shamungataj.
Paica achca tamya shinami ñucanchijpajman shamunga.
Punta tamya allpata shutujyachij shinami shamunga”.
4 “Efraín, ¿canhuanca imatataj rurashayari?
Judá, ¿canhuanca imatataj rurashayari?
Cambaj mana tucurij cꞌuyaica tutamanta lado pꞌuyu shinallamari.
Rato chaquirijlla shulla tamya shinallamari.
5 Chaimantami paicunataca ñuca profetacuna huillashcacunahuan huajtasha.
Paicunataca ñuca rimashca shimicunahuanmi huañuchisha.
Paicunapaj contra ñuca huillashca juiciocunaca luz shinami achijnicunga.
6 Ñucaca sacrificiocunata cujpica mana cushicunichu, ashtahuanpish mana tucurij cꞌuyaita* ricuchijpimi cushicuni.
Rupachishca ofrendacunata cujpica mana cushicunichu, ashtahuanpish Diosta rijsijpimi cushicuni.
7 Pero paicunaca juchayuj runacuna cashpami ñucahuan ari ninacushcataca mana pajtachishcacuna.
Ñucataca paicunapaj llajtapimi traicionashcacuna.
8 Galaad llajtapica mana allita ruraj gentecunallami causan.
Chai llajtaca yahuarhuan mapayachishcami cashca.
9 Sacerdotecunaca pita pacalla chapacuj achca shuhuacuna shinamari.
Paicunaca pinganayai ruraicunatami rurancuna.
Chaimantami Siquem llajta cꞌuchulla ñanpi huañuchincuna.
10 Israel llajtapica pinganayai ruraicunata ruracujtami ricushcani.
Chaipimi Efrainca huainayan.
Israelca mapayashcamari.
11 Judamanta gentecunalla, cancunapajca shuj tiempotami agllashcani. Cosecha tiempopi shinami cancunaca tandachishca canguichij.
Ñuca pueblomanta prezuta shina apashcacunataca cutinllatajmi tandachisha”.
7 “Israelta jambisha nijpica
Efrainpaj pandarishcapish,
Samariapi millaita rurashcapishmi ricurin.
Paicunaca umashpami imatapish rurancuna.
Shuhuacunaca huasicunamanmi yaicuncuna. Achcapura shuhuajcunapish callecunapimi shuhuancuna.
2 Pero paicunapaj tucui millai ruraicunata ñuca yuyarina cashcataca paicunapaj shungupica mana yuyancunachu.
Cunanca paicunapaj millai ruraicunaca paicunapaj muyundijpimi.
Chai ruraicunaca ñuca ñaupajpi ricunallami.
3 Paicunaca millai ruraicunata rurashpami reyta cushichincuna.
Llullacunata nishpami mandajcunatapish cushichincuna.
4 Tucui paicunaca huainayajcunamari.
Panadero japichishca rupacuj horno shinamari.
Panaderoca masata rurai callarishcamanta masa pꞌunguillingacama nina japirichunca ña mana aventanchu.
5 Ñucanchij reypaj fiesta punllapimi mandajcunaca ungushcacuna.
Paicunaca vinota ubyashpami yallitaj pꞌiñarishca cancuna.
Reyca burlarij runacunapaj amigomari tucushca.
6 Paicunaca rupacuj horno shina rupacuj shunguhuanmi reypajman cꞌuchuyancuna.
Panaderoca tucui tutami dormin.
Tutamanta ladoca cutinllatajmi hornoca lunyacuj nina shina rupan.
7 Tucui paicunaca rupacuj horno shinamari.
Paicunapaj mandajcunataca* huañuchincunami.
Tucui paicunapaj reycunami urmashcacuna.
Paicunamantaca shujllapish ayudachun nishpa ñucataca mana mañancunachu.
8 Efrainca shujtaj llajtamanta gentecunahuanmi tandanacun.
Efrainca shuj ladollata cusarishca redondo tanda shinami.
9 Efraintaca shujtaj llajtamanta runacunami fuerza illajta saquishca, pero paica mana yachanchu.
Paipaj uma ajchaca yurajllami tucushca, pero paica mana cuentata cunchu.
10 Israel jatun tucushcaca paillataj mana alli cashcatami ricuchin,
pero paicunapaj Jehová Diospajmanca mana cutirishcacunachu.
Tucui caicuna pasajpipish paitaca mana mashcashcacunachu.
11 Efrainca upa paloma shinami, paica yuyai illajmari.*
Paicunata ayudachunca Egiptotami cayashcacuna. Paicunata ayudachunca Asiriatami mañashcacuna.
12 Maiman rijpipish ñuca mallatami paicunapaj jahuapi shitasha.
Jahuata volaj animalcunata shinami urmachisha.
Paicunataca ñuca advirtishca shinallatajmi disciplinasha.
13 ¡Aij paicunalla, paicunaca ñucamantami miticushpa rishcacuna!
¡Ñuca ñaupajpi juchata rurashcamantami paicunaca tucuchishca cangacuna!
Ñucaca paicunata quishpichingapajmi shuyacurcani, pero paicunaca ñucamantami llullacunata nishcacuna.
14 Paicunapaj camapi huacashpa siricushpapish
paicunata ayudachunca mana shungumanta ñucata mañarcacunachu.
Granota mañangapaj, llullu vinota mañangapajmi paicunapaj cuerpota cuchurircacuna.
Paicunaca ñuca contrami tucuncuna.
15 Paicunata yachachijpipish, paicunapaj rigracunata sinchiyachijpipish
ñuca contrami tucuncuna, mana allita ruranallatami yuyarincuna.
16 Paicunaca cambiarcacunami, pero mana ashtahuan allipajchu cambiarcacuna.*
Mana alli huatashca arco shinami paicunaca mana confiaipaj carcacuna.
Paicunapaj mandajcunaca jatun tucushpa rimashcamantami espadahuan huañuchishca cangacuna.
Chaimantami Egipto llajtapica paicunamanta burlaringacuna”.
8 Jehová Diosca cashnami nin: “¡Gachupi tocashpa uyachi!
Contracunaca ñuca pueblota* llaquichingapajmi águila shina shamuncuna. Ñuca puebloca ñucahuan ari ninacushcataca mana pajtachishcachu,
ñuca leytapish mana cazushcachu.
2 Paicunaca ñucataca: ‘¡Ñucanchij Dioslla! ¡Ñucanchij, israelitacunaca cantaca rijsinchijmi!’ nishpami caparincuna.
3 Israelitacunaca allita ruranatami saquishcacuna.
Paicunataca shuj enemigo catirashpa llaquichichun.
4 Paicunaca ñucata mana tapushpami reycunata agllashcacuna.
Ñucata mana tapushpami mandajcunata agllashcacuna.
Paicunapaj cullquihuan, paicunapaj orohuanmi santocunata rurashcacuna.
Chaicunataca paicunapaj llaquipajllatajmi rurashcacuna.
5 Samariamanta gentecunalla, cancunapaj rurashcalla bizitaca manataj ricunayachinichu.
Cancunahuanca yallitaj pꞌiñarishcami cani.
¿Ima horacamataj mana chuyayarishpa causacunguichijlla?
6 Chai bizica israelitacuna rurashcallami.
Chai bizica shuj artesano rurashcallami, mana Diostajchu.
Samariapi tiyaj bizica ñutushpa shitashcami canga.
7 Paicunaca huairallatami tarpucuncuna,
chaimi sinchi huairallata tandangacuna.
Espigacunapica ima pꞌucushca grano mana llujshinchu.
Trigo qꞌuihua huiñashpapish harinata rurangapajca mana granunchu.
Imallapish pꞌucujpica shujtaj llajtamanta runacunami micunman.
8 Israel llajtaca chingachishcami canga.
Cunanca shujtaj llajtamanta gentecunapurapica
pi mana munashca vaso shinami canga.
9 Paicunaca sololla purij sacha burro shinamari Asiriamanca huichiyashcacuna.
Efrainca huainayaj huarmicunatami alquilashca.
10 Llajtacunapurapi huainayaj huarmicunata alquilajpipish
cunanca paicunataca juzgangapajmi tandachigrini.
Paicunaca reypish, mandajcunapish llashaj cargata churashcamantami sufringacuna.
11 Efrainca juchata rurangapajmi ashtahuan ashtahuan altarcunata rurashca.
Chai altarcunapimi paicunaca juchata rurancuna.
12 Paipajca achca leycunatami escribircani.
Pero chai leycunataca mana paipaj cashcata shinami ricurca.
13 Sacrificiocunata ñucaman convidashpapish aichataca paicunami micuncuna.
Pero Jehová Diosca chaicunahuanca mana cushicunchu.
Cunanca paica paicuna pandarishcatami yuyaringa, paicunapaj juchacunamantami castiganga.
Paicunaca Egiptomanmi tigrashcacuna.*
14 Israelca paita Rurajta cungarishpami achca templocunata shayachishca.
Cutin Judaca muyundijta pircashca llajtacunatami ashtahuan ashtahuan rurashca.
Pero paipaj llajtacunataca ninahuanmi tucuchisha.
Chai ninami paipaj llajtacunapi tiyaj torrecunataca rupachinga” ninmi.
9 “Israel, canca ama cushicuichu,
shujtaj llajtamanta gentecuna shina ama cushilla caichu.
Canca huainayashpami cambaj Diosmanta caruyashcangui.
Granocunata trillana tucui pambacunapi huainayaj huarmi japina pagotami munashcangui.
2 Pero trillana pambamantapish, uvata saruna jutcumantapish ima micuna mana llujshingachu.
Llullu vinopish illangami.
3 Jehová Dios cushca allpapica ña mana causashpa catingacunachu.
Ashtahuanpish Egiptomanmi tigrangacuna.
Asiriapica ima mapa cashcallatami micungacuna.
4 Jehová Diosmanca vino ofrendacunataca ña mana cungacunachu.
Paicunapaj sacrificiocunataca paica mana munangachu.
Chai sacrificiocunaca llaquilla cana punllacunapi micuna tanda* shinami can.
Chai tandata tucui micujcunaca mapami saquiringacuna.
Chai tandaca paicunalla micuna tandami,
Jehová Diospaj huasimanca mana apangacunachu.
5 ¿Tandanacuna punllapica imatashi ruranguichij?
¿Jehová Diosta jatunyachingapaj fiestata rurai punllaca imatashi ruranguichij?
6 ¡Ricuichij! Contracuna shamushpa ama llaquichichunca miticushpami rina canguichij.
Egiptopimi cancunataca tandachingacuna, Menfispimi cancunataca pambangacuna.
Cullquimanta rurashca cancunapaj valishca cosascunataca chini yuracunami libri tapanga.
Cancunapaj carpa huasicunapipish cashami huiñanga.
7 Juzgana punllacunaca chayangami,
castigana punllacunapish chayangami.
Chaitaca Israelca cuentata cungami.
Profetaca muspa runami canga, Diosmanta huillajmi cani nij runapish locoyangami.
Can pandarishcaca yallitaj jatunmari. Chaimantami canhuanca achcata pꞌiñanacushcani”.
8 Efrainta chapaj runaca Dioshuanmi carca.
Pero cunanca profetacunapaj ñancunaca pajarocunata japij runapaj trampacuna shinami.
Diospaj huasipica pꞌiñanacuillami tiyan.
9 Paicunaca Guibeapi causajcuna ñaupa tiempopi mana allita rurashca shinallatajmi rurashcacuna.
Diosca paicuna mana allita rurashcata yuyarishpami paicunapaj juchacunamanta castiganga.
10 “Israeltaca chaquishca pambapimi uvacunata shina japircani.
Paicunapaj ñaupa yayacunataca punta pꞌucushca higocunata shinami ricurcani.
Pero paicunaca Peor nishcapi caj Baal diostami catircacuna.
Pingaipi churaj diostami sirvircacuna.
Paicuna cꞌuyashca chai millanana dios shinami tucurcacuna.
11 Efraín achcata valorashca cosascunaca jahuata volaj animal shinami volashpa rin.
Shuj huarmillapish mana chichu saquiringachu, mana chichu cangachu, huahuata mana huachangachu.
12 Paicunapaj huahuacunata sumajta huiñachijpipish
ñucami shujllapish mana saquiringacama tucuicunata quichusha.
Ari, ¡aij paicunalla, paicunata ñuca mana tigra ricujpica imachari tucungacuna!
13 Efrainca michina allpapimi plantashca carca. Chaica Tiro ima shina cashcatami yuyachirca.
Cunanca Efrainca paipaj churicunataca huañuchishca cachunllami llujshichinga”.
14 Jehová Dioslla, paicunamanca imata cuna cashcata cuyari.
Paicunamanca shullujlla huijsata, leche illaj* chuchucunata cuyari.
15 “Paicunaca Guilgalpimi tucui millai ruraicunata rurarcacuna. Chaimi paicunataca chaipi pꞌiñai callarircani.
Paicuna mana allicunata rurashcamantami ñuca huasimantaca llujshichishpa cachasha.
Paicunataca ña mana ashtahuan cꞌuyashachu.
Paicunapaj tucui mandajcunaca rumi shungucunamari.
16 Efrainca urmachishcami canga.
Paipaj sapicunaca chaquiringami, ima granota mana pꞌucungachu.
Huahuacunata huachajpipish paicunapaj cꞌuyashca huahuacunataca huañuchishami”.
17 Diosca paita mana uyashcamantami
paicunataca saquinga.
Paicunaca shujtaj llajtamanta gentecunapurapica miticushpa purijcunami cangacuna.
10 “Israelca ungushca* uva yura shinami mana alli granocunata pꞌucushpa catin.
Ashtahuan granota pꞌucuchishpaca ashtahuan altarcunatami rurashpa catin.
Paipaj allpapi pꞌucushca grano alli cajpica adorana pilarcunatami ashtahuan sumajyachin.
2 Paicunaca mishqui shimi jayaj shungumi tucushcacuna.
Cunanca paicunaca culpayujmi cangacuna.
Paicunapaj altarcunaca urmachishcami canga, paicunapaj adorana pilarcunapish ñutuchishcami canga.
3 Cunanca paicunaca: ‘Jehová Diosta mana manchashcamantami ñucanchijca shuj reyta mana charinchij.
Pero ¿shuj reyca imatataj ñucanchijmantaca rurai tucungari?’ ningacunami.
4 Paicunaca yanga shimicunallatami nincuna, llullashpami jurancuna, yangallami ari ninacuita rurancuna.
Paicuna cashcata rurashcaca huachucunapi huiñaj veneno qꞌuihua shinami.
5 Samariapi causajcunaca Bet-Avenpi caj biziman rijchaj rurashcalla diosmantami sustaringacuna.
Chai diosta sirvijcunaca paimantami llaquilla cangacuna.
Shujtaj llajtamanta dioscunata sirvij sacerdotecunapishmi llaquilla cangacuna. Paimantapish, pai jatunyachishca cashcamantapishmi gentecunaca cushicujcuna carca.
Chai diosca paicunamanta caruman prezuta shina apashcami canga.
6 Chai diosca shuj jatun reypaj regalota shinami Asiriaman apashca canga.
Efrainca humillachishcami canga.
Israelca pai uyashca consejota catishcamantami pingaipi saquiringa.
7 Samaria llajtapish, chai llajtamanta reypish
yacu jahuapi huambuj uchilla rama shinallami chingachishca* cangacuna.
8 Bet-Avenpi saquirij adorana lugarcunaca* Israelta juchapi urmachishcamantami tucuchishca cangacuna.
Cashacuna, mapa qꞌuihuacunami* chai altarcunapica huiñanga.
Gentecunaca urcucunataca ‘¡Ñucanchijta tapaichij!’ ningacunami.
Lomacunatapish ‘¡Ñucanchij jahuapi urmaichij!’ ningacunami.
9 Israel llajtalla, Guibeapi ima tucushca punllamantami canca juchata rurashcangui.
Chaipica chaillatatajmi rurashpa catishcacuna.
Guibeapi tiyashca macanacuica cashcata mana ruraj gentecunataca mana tucui tucuchircachu.
10 Ñuca munashpaca paicunata disciplinashallami.
Pueblocunapish paicunapaj contrami tandanacungacuna.
Ishquindij juchacunatami yugohuan huatashca shina aisangacuna.
11 Efrainca yachachishca vaquilla shinami carca, paica trillanataca achcatami munarca.
Chaimantami paipaj sumaj cungapica yugota mana churarcani.
Cunanca maijanpish Efrainpaj jahuapi tiyarishpa richunmi saquisha.
Judaca yapungami, Jacobca pꞌulucunatami ñutunga.
12 Jehová Diosta mashcangapajca tiempo tiyanrajmi.
Shinaca tarpunalla allpata cancunapaj agllashpa yapuichij.
Chai allpapica cashcata rurana muyuta tarpushpa mana tucurij cꞌuyaita cosechaichij.
Chashna rurajpimi Dios shamushpa cashcata ruranata ashtahuan yachachinga.
13 Pero cancunaca millaita rurana muyutami tarpushcanguichij.
Mana cashcata ruranatami cosechashcanguichij.
Umaj granotami micushcanguichij.
Canca can ima shina rurana cashcallapimi confiashcangui.
Cambaj achca macanacuj runacunallapimi confiashcangui.
14 Cambaj pueblopaj contrami jatun bulla jataringa.
Muyundijta pircashca cambaj tucui llajtacunami tucuchishca canga.
Salmán runa macanacui punllapi Arbel runapaj huasita tucuchij shinallatajmi tucuchishca canga.
Chaipimi mamacunaca paicunapaj huahuacunandij mirga mirgapi chaupishca saquirircacuna.
15 Betel, cantaca yallitaj millaita rurashcamantami chashnallataj rurangacuna.
Pacarinapajca Israel llajtata mandaj reyca tucuchishcami canga”.
11 “Israeltaca huambraraj cajpimi cꞌuyarcani.
Ñuca churitaca Egipto llajtamanta llujshichunmi cayarcani.
2 Paicuna* israelitacunata ashtahuan cayajpica,
israelitacunaca paicunamantami ashtahuan caruyarcacuna.
Baal shuti rurashcalla dioscunamanmi sacrificiocunata cutin cutin cujcuna carca.
Rurashcalla shujtaj dioscunamanpishmi sacrificiocunata cujcuna carca.
3 Shinapish Efraintaca ñucami purinata yachachircani, ñucami rigracunapi marcashpa aparcani.
Pero paicunata ñuca alliyachishcataca mana cuentata curcacunachu.
4 Paicunataca huascacunahuan* aisaj shinami llaquishcata ricuchishpa, cꞌuyaita ricuchishpa ñucapajman pushamurcani.
Paicunata cacharichingapajmi paicunapaj cungamanta* yugota anchuchircani.
Cada unopajmi cꞌuyaihuan micunata aparcani.
5 Paicunaca Egipto llajtamanca mana tigrangacunachu, pero Asiria llajtamanta reymi paicunataca mandanga.
Paicunaca ñucapajmanca mana tigrasha nircacunachu.
6 Shuj espadami acapana shina paicunapaj llajtacunataca llaquichinga.
Paicunapaj llajta pungu barracunatapishmi ñutunga, chai llajtacunapi causajcuna millaita ruranata yuyarishcamantapishmi paicunataca tucuchinga.
7 Ñuca puebloca ñucataca mana cazunallatami munan.
Ñucapajman tigrachun* cayajpipish paicunamantaca shujllapish mana tigrasha nircachu.
8 Efraín, cantaca maitataj shitashpa saquishari.
Israel, cantaca maitataj contracunapaj maquipi churashari.
Cantaca maitataj Admá llajtata shinaca tratashari.
Cantaca maitataj Zeboyim llajtata shinaca rurashari.
Ñucaca ñuca yuyaitami cambiashcani.
Chai ratollatajmi cantaca llaquinayarca.
9 Ñucaca yallitaj pꞌiñarinataca jarcarishami.
Efraintaca cutinca mana tucuchishachu.
Ñucaca Diosmi cani, mana runachu cani.
Ñucaca canhuan caj Jucha illaj Diosmi cani.
Ñuca yallitaj pꞌiñarishca cashpaca mana castigashachu.
10 Paicunaca Jehová Diospaj huashatami catingacuna. Diosca shuj león shinami huacaringa.
Pai huacarijpica paipaj huahuacunaca inti huashicun ladomantami chujchushpa shamungacuna.
11 Egiptomanta llujshishpaca shuj pájaro shinami chujchungacuna.
Asiriamanta llujshishpaca shuj paloma shinami chujchungacuna.
Paicunataca quiquin huasicunapi tiyarichunmi saquisha” ninmi Jehová Diosca.
12 “Efrainca ñucamanca llullacunallatami nin.
Maipipish Israel umacushcallatami ricuni.
Pero Judaca Dioshuan puricunrajmi.
Paica Yallitaj Jucha illaj Diosmantaca mana caruyanchu”.
12 “Efrainca huairallatami micun.
Paica inti llujshin ladomanta shamuj huairallatami tucui punlla catin.
Paica ashtahuanmi llullacunata nin, ashtahuanmi millai ruraicunata ruran.
Paica Asiriahuanmi shuj ari ninacuita ruran, Egiptomanpishmi aceiteta apan.
2 Jehová Diosca Judataca juzgangami.
Jacobtaca pai ima shina causashca shinami juzganga.
Jacobtaca pai imata rurashca shinami castiganga.
3 Jacobca mamapaj huijsa ucupi cashpaca paipaj huauquipaj talonpimi charirirca.
Paica tucui fuerzahuanmi Dioshuan macanacurca.
4 Paica shuj angelhuan macanacushpami angeltaca misharca.
Huacashpami paita bendiciachun rogarirca”.
Diosca Jacobtaca Betelpimi tarirca, paica chaipimi ñucanchijhuan parlarca.
5 Jehová Diosca jahua pacha soldadocunata mandaj Diosmi.
Gentecunaca Diospaj shuti Jehová cashcatami yuyaringacuna.
6 “Shinaca cambaj Diospajman tigrari.
Mana tucurij cꞌuyaita ricuchi, cashcata rurai.
Cambaj Diospi shuyanata ama saquingui.
7 Pero comerciantecunaca cabalta mana pesaj balanzacunallatami paicunapaj maquipi charincuna.
Paicunaca umashpa shuhuanatami munancuna.
8 Efrainca siempremi: ‘Ñucaca charijmi tucushcani,
achca cosascunatami japishcani.
Ñuca sinchita trabajashcapica ima mana allitapish, ima juchatapish mana japingacunachu’ nin.
9 Pero ñucaca cancuna Egipto llajtapi cashca horasmantami cancunapaj Jehová Dios cani.
Agllashca tiempopi* causacushca shinallataj
cutin carpa huasicunapi causachunmi saquisha.
10 Ñucaca profetacunamanmi huillarcani,
paicunamanca achca cutinmi muscuipi shina ricuchircani.
Profetacunata cachashpami chꞌimbapuraicunahuan parlarcani.
11 Galaadpica umajcuna,* llullajcunami tiyashca.
Guilgalpica torocunatami huañuchishcacuna.
Paicunapaj altarcunaca huachucunapi montonashca rumicuna shinami.
12 Jacobca Aram* llajtamanmi miticushpa rirca.
Israelca huarmita japingapajmi shuj runapaj chaipi trabajarca.
Shuj huarmimantami ovejacunata cuidarca.
13 Jehová Diosca shuj profetata cachashpami Israeltaca Egiptomanta llujshichirca.
Shuj profetata cachashpami paitaca cuidarca.
14 Efrainca Diostaca yallitajmi llaquichishca.
Paica gentecunata huañuchishca yahuarmantami culpayuj canga.
Paipaj Amitoca paita yangapi churashcamantami ima japina cashcata paimanca cunga”.
13 “Efraín parlajpica gentecunaca chujchurcami.
Paica Israelpica importante familiami carca.
Pero Baalta adorashpa juchallishcamantami huañurca.
2 Cunanca paicunaca ashtahuanmi juchacunata rurancuna.
Paicunapaj cullquihuanca dioscunatami rurancuna.
Paicunaca santocunata alli ruranatami yachancuna, chaicunaca artesanocuna rurashcallacunami.
Paicunaca: ‘Sacrificiota cuj tucui runacunaca biziman rijchaj dioscunata muchaichij’ nincunami.
3 Paicunaca tutamanta lado pꞌuyu shinallami cangacuna.
Tutamanta lado shulla tamya chaquirij shinallami cangacuna.
Trillana pambamanta ujshata* acapana apashca shinallami cangacuna.
Chimeneata cushni llujshij shinallami cangacuna.
4 Egipto llajtapi cashca punllamantami ñucaca cambaj Jehová Dios cani.
Canca shujtaj Diostaca mana rijsircanguichu, ñucallatami rijsircangui.
Canta quishpichijca pi shujtajca mana tiyanchu.
5 Cantaca chaquishca pambapimi rijsircani, tamya mana tiyan allpapimi rijsircani.
6 Paicunaca achca micunata charishcamantami huijsa pajtata micurcacuna.
Paicunaca huijsa pajtata micushcamantami jatun tucurcacuna.
Chashnami paicunaca ñucata cungarircacuna.
7 Paicunataca shuj malta león shinami llaquichisha.
Paicunata llaquichingapajmi shuj leopardo shina ñanpi chapacusha.
8 Mama oso paipaj huahuacunata chingachishcamanta llaquichij shinami llaquichisha.
Paicunapaj pechotami chugrichisha.
Shuj león shinami paicunataca millpusha.
Shuj sacha animal shinami pedazashpa shitasha.
9 Israel, cantaca tucuchingami.
Canca ñuca contrami tucurcangui, canta ayudajpaj contrami shayarircangui.
10 ¿Cambaj tucui llajtacunapi canta quishpichichunca cambaj reyca cunanca maipitajyari?
¿Cambaj mandajcunapish* maipitajyari?
Paicunamantami canca ‘Shuj reyta cui, mandajcunata cui’ nishpa mañarcangui.
11 Ñucaca yallitaj pꞌiñarishca cashpami canmanca shuj reyta curcani.
Ñuca yallitaj pꞌiñarishca cashpami chai reytaca quichusha.
12 Efraín pandarishcaca huaquichishcami* tiyacun.
Paipaj juchaca huaquichishcami tiyacun.
13 Huachana nanaicunaca japingami.
Pero paica yuyai illaj huahuami.
Huacharina punlla chayajpica paica mana huacharisha ninchu.
14 Ñucami Pambana Jutcumantaca* quishpichisha.
Ñucami huañuimantaca quishpichisha.
Huañui, ¿can tujsishpa huañuchinaca maipitajyari?
Pambana Jutcu, ¿mishangapaj cambaj poderca maipitajyari?
Ñucaca cancunata llaquishcataca mana ricuchishachu.
15 Carrizocuna chaupipi Efraín sisajpipish inti llujshin ladomanta huairami pꞌucunga.
Chai huairataca Jehová Diosmi chaquishca pambamanta cachanga.
Chai huairami Efrainpaj pugyu yacucunata, yacu llujshicujcunata chaquichinga.
Efrainpaj valishca cosascunaca quichushpa apashcami canga.
16 Samariaca paipaj Diospaj contra tucushcamantami culpayuj canga.
Chaipi causajcunataca espadahuanmi huañuchingacuna.
Paipaj huahuacunataca mirga mirgapimi chaupingacuna.
Chichu huarmicunapaj huijsataca lliquingacunami”.
14 “Israel, cambaj Jehová Diospajman tigrayari.
Canca can pandarishcacunamantami urmashcangui.*
2 Jehová Diospajman tigraichijyari. Paitaca cashna nichij:
‘Ñucanchij juchacunata perdonahuai, allita rurashcata chasquihuai.
Malta torocunata sacrificiota cushca shinami ñucanchij shimicunahuan cantaca alabashun.
3 Asiriaca ñucanchijtaca mana quishpichingachu.
Caballocunapica mana tiyarishunchu.
Ñucanchij maquicunahuan rurashcataca “¡Ñucanchij Dioslla!” mana cutin nishunchu.
Canmi yaya illaj huahuacunamanca llaquishcata ricuchingui’ nichij.
4 Paicunata alliyachijpimi mana cazuj canata saquingacuna.
Ñucaca shungumantami paicunataca cꞌuyasha.
Ñucaca paicunahuanca ña mana yallitaj pꞌiñarishcachu cani.
5 Israelpajca shulla tamya shinami casha.
Paica lirio shinami sisanga.
Libanopi tiyaj yuracuna shinami ucujta sapiyanga.
6 Paipaj uchilla ramacunaca achcatami huiñanga.
Paica olivo yura shinami sumaj canga.
Paica Libanopi tiyaj yuracuna shinami mishquijllata ashnanga.
7 Ñuca puebloca ñuca llandupimi cutin causanga.
Paicunaca granocunatami tarpungacuna, uva yura ramacuna shinami huiñangacuna.
Ñucaca Libanomanta vino shinami rijsishca* casha.
8 Efrainca: ‘Rurashcalla dioscunahuanca imata ricunata mana charinichu’ ningami.
Ñucaca paitaca uyashami, paitaca cuidashami.
Ñucaca pꞌangasapa enebro yura shinami casha.
Micunapaj granota pꞌucuj yura shinami casha”.
9 ¿Pitaj alli yachaj canyari? Caicunata intindichun.
¿Pitaj alli yuyaiyuj canyari? Caicunata rijsichun.
Jehová Diospaj ñancunaca ima mana pandachu.
Chaicunataca cashcata rurajcunallami puringa.
Pero juchayujcunaca ñitcaringacunami.
Oseas shutica Hosaya shutipaj ashalla letracunami can. “Oseas” shutica ‘Jah quishpichishca’ nisha ninmi.
“Jezreel” shutica ‘Diosmi muyuta tarpunga’ nisha ninmi.
“Lo-Ruhamá” shutica ‘llaquishcata mana ricuchircachu’ nisha ninmi.
“Lo-Ammí” shutica ‘mana ñuca pueblo’ nisha ninmi.
Caipica prezu shina apashca llajtamantami parlacuj yuyachin.
Oseas 1:9 versopaj notata ricui.
Oseas 1:6 versopaj notata ricui.
Hebreo rimaipica: “ubyanacunatapish” ninmi.
O “ñuca Baal”.
O “pactota”.
“Jezreel” shutica ‘Diosmi muyuta tarpunga’ nisha ninmi.
Oseas 1:6 versopaj notata ricui.
Oseas 1:9 versopaj notata ricui.
Shuj homerca 220 litrocunatami charirca. Ayuda B14-ta ricui.
Hebreo rimaipica: “achca punllacunata” ninmi.
O “dioscunatapish”. Hebreo rimaipica: “terafim” ninmi. “Terafim” shimita huasha diccionariopi ricui.
Hebreo rimaipica: “upallachishami” ninmi.
Hebreo rimaipica: “upallachishca” ninmi.
O “yachachishcata”.
Hebreo rimaipica: “shuj jatun pambapi” ninmi.
O “trigomanta cervezata”.
Caipica Efrainmantami parlacun.
O “Paitaca huairami paipaj alaspi apanga”.
O “Diospaj contra tucujcunaca”.
O “Tucui paicunatami disciplinasha”.
O “ñitcarishcacuna”.
O “charishca allpacunatapish”.
O “llaquishcata”.
Hebreo rimaipica: “juezcunataca” ninmi.
Hebreo rimaipica: “shungu illajmari” ninmi.
Caipica Diosta alli adoranaman mana tigrashcamantami parlacun.
Hebreo rimaipica: “huasita” ninmi.
Caitaca “tigrangacuna” nishpapishmi traducishcacuna.
Caipica pi huañujpi micuna tandamantami parlacun.
O “chaquishca”.
Caitaca “pꞌangasapa achca ramacunayuj” nishpapishmi traducishcacuna.
Hebreo rimaipica: “upallachishca” ninmi.
Hebreo rimaipica: “alto lugarcunaca” ninmi.
O “mala hierbacunami”.
Caipica israelitacunata yachachichun cachashca huaquin profetacunamanta, huaquin gentecunamantami parlacun.
Caipica shuj yaya paipaj huahuata purinata yachachina huascamantami parlacuj yuyachin.
Hebreo rimaipica: “jashlinmanta” ninmi.
Caipica Diosta alli adoranaman tigranamantami parlacun.
Caitaca “Fiestata rurana punllapi” nishpapishmi traducishcacuna.
O “mancharina ruraicuna”.
O “Siria”. “Aram” shimita huasha diccionariopi ricui.
O “tꞌamuta”.
Hebreo rimaipica: “juezcunapish” ninmi.
O “pilluchishcami”.
O “Seolmantaca”. Cai shimica huañushcacuna samaricujta ricuchingapajllami can. “Seol” shimita huasha diccionariopi ricui.
O “ñitcarishcangui”.
Hebreo rimaipica: “yuyarishca” ninmi.