HEBREOS
HEBREOCUNAMAN QUILLCASHCA CARTA
1 Diosca achca huatacuna huashamanmi ñucanchij ñaupa yayacunamanca tucui laya rurashpa, achca cutin profetacunata huillachishpa parlarca. 2 Cunanca, cai tucuri punllacunapica paipaj Churihuanmi ñucanchijmanca parlashca. Paitami tucui herenciata japij cachun nombrarca. Shinallataj paihuanmi jahua pachapi tiyajcunatapish, cai pachapi* tiyajcunatapish rurarca. 3 Churimi Dios achijnicuj sumaj cashcata ricuchij can. Paica Dios ima shina cashcatapish alli ricuchijmi can. Poderta charij paipaj rimaihuanmi tucuita charicun. Juchacunamanta ñucanchijta chuyayachishca qꞌuipami paica jahua pachapi Jatun Diospaj alli ladopi tiyarirca. 4 Chashnami paica angelcunatapish yalli tucurca. Paicunapaj shuticunamantapish ashtahuan alli shutitami chasquirca.
5 Por ejemplo ¿maijan angeltataj Diosca: “Canmi ñuca churi cangui, cunanmi cambaj yaya tucushcani” nirca? Shinallataj ¿maijan angeltataj: “Ñucaca paipaj yayami casha. Paica ñuca churimi canga” nirca? 6 Shinapish paipaj Punta Churita cai pachapi causajcunapajman cutin pushamushpaca: “Diospaj tucui angelcuna paita jatunyachichij”* ninmi.
7 Shinallataj angelcunamanta parlashpaca: “Paipaj angelcunataca poderyujcunatami* ruran. Paita sirvijcunatapish lunyacuj ninata shinami ruran” ninmi. 8 Shinapish Churimantaca cashnami nin: “Huiñai huiñaita mandachunca Diosmi canmanca autoridadta cun.* Cambaj Gobiernopica cashcata ruraj varahuanmi mandangui. 9 Canca cashcata ruranatami cꞌuyarcangui. Millaita ruranataca pꞌiñarcanguimi. Chaimantami cambaj Diosca aceiteta cambaj jahuapi churashpa Jatun Mandaj cachun agllarca. Shujtaj mandajcunatapish yallimi canmanca cushicuita curca” ninmi. 10 Shinallataj cashnami nin: “Callaripica can Amitomi allpapica cimientocunata churarcangui. Jahua pachapish cambaj maquihuan rurashcami can. 11 Allpapish, jahua pachapish chingaringami. Shinapish canca causashpami catingui. Chaicunaca shuj churana maucayaj shinami maucayanga. 12 Jahua pachatapish, cai pachatapish jahua churanata pilluchij shinami canca pilluchingui. Chaicunataca churanata cambiaj shinami cambiangui. Shinapish canca manataj cambianguichu. Can causana huatacunapish manataj tucuringachu” ninmi.
13 Shinapish ¿Diosca maijan angeltataj: “Canta pꞌiñajcunata cambaj chaqui sarunapi churangacama ñuca alli ladopi tiyari” nircayari? 14 ¿Manachu tucui angelcunaca Diosta sirvij espiritucuna can? ¿Manachu Diosca paicunataca quishpirinapaj cajcunata ayudachun mandan?
2 Chaimanta ñucanchij imalla uyashcataca ashtahuan chai yuyailla catishunchij. Chashnami feta charinata manataj saquishun. 2 Angelcuna huillashca shimicunaca ciertomi can. Leypi nishcata mana pajtachijcunapish, mana cazujcunapish tucuicunami paicuna chasquina castigota chasquircacuna. Shina cajpica 3 ñucanchij jatun quishpirinata mana valishcata shina ricushpaca, ¿ima shinataj quishpirishunyari? Chai quishpirinamantaca ñucanchij Amitomi puntapica huillarca. Chaita uyajcunapishmi cierto cashcata ñucanchijmanca huillarcacuna. 4 Diospish señalcunata ricuchishpa, mancharina ruraicunata rurachishpa, chꞌican laya milagrocunata rurachishpa, pai munashca shina espíritu santota cushpami paicuna nishca cierto cashcata ricuchirca.
5 Shamuj punllacunapi cai allpa pachata mandachunca Diosca mana angelcunamanchu autoridadta cushca. Chai allpa pachamantami ñucanchijca parlanchij. 6 Shinapish shuj cutinca shuj runaca cashnami nirca: “¿Runataca ima cajpitaj cambaj yuyaipi charinguiyari? ¿Runapaj churitaca ima cajpitaj cuidanguiyari? 7 Canmi paitaca angelcunamanta asha menosta rurarcangui. Canmi sumaj, jatun canapi paitaca churashcangui. Cambaj maquihuan tucui rurashcatami paiman mingarcangui. 8 Tucuitami paipaj chaqui ucupi churarcangui” nircami. Diosca imatapish mana saquishpami pai tucuita mandachun churarca. Ashtahuanpish pai tucuita mandacujtaca ñucanchijca manaraj ricunchijchu. 9 Shinapish Jesustaca angelcunamanta asha menosta rurashca cashcata, huañungacama sufrishcamanta sumaj, jatun canapi churashca cashcatami ña ricunchij. Dios yallitaj llaquij cashcata ricuchishcamantami paica tucuicunamanta huañurca.
10 Tucui ima tiyashcapish Diosta jatunyachingapajmi can. Chaicunaca paimantami tiyan. Achca huahuacunata jatunyachingapajmi paicunata Punta Pushaj llaquita apachun saquinaca Diospajca alli carca. Chashnami chai Pushajca paicunata quishpichingapaj allichirishca carca. 11 Jucha illajta rurajpish, jucha illaj tucujcunapish shujlla yayatami charin. Chaimantami paicunataca ñuca huauquicunami canguichij ninataca paica mana pinganayachin. 12 Chaimi paica: “Ñuca huauquicunamanmi cambaj shutita huillasha. Congregación chaupipimi cantocunahuan cantaca alabasha” nin. 13 Shinallataj: “Ñucaca Diospimi confiasha” ninmi. Cutinllatajmi: “Jehová* Dios ñucaman cushca huahuacunahuanmi caipi cani” nin.
14 Shinaca chai huahuacuna aichayuj tulluyuj cashcamantaca paipishmi aichayuj tulluyuj tucurca. Chashnami huañuchi tucuj Diablota tucuchingapaj paica huañurca. 15 Shinallataj tucui paicunapaj causaipi huañuita manchashcamanta, tucui huatashca shina cajcunata cacharichingapajmi paica huañurca. 16 Paica angelcunata ayudangapajca mana shamurcachu. Ashtahuanpish Abrahanpaj huahua huahuacunata ayudangapajmi shamurca. 17 Paica tucuipimi paipaj “huauquicuna” shinallataj tucuna carca. Sacerdotecunata jatun mandaj llaquij sacerdote cangapaj, Diospaj obratapish alli pajtachingapajmi chashna tucurca. Chashnami gentecuna Dioshuan alli tucuchun gentecunapaj juchacunamanta paipaj causaita curca. 18 Pruebacunata churajpica paipishmi llaquita aparca. Chaimantami pruebacunata charijcunata ayudangapaj allichirishca can.
3 Shinaca jahua pachaman ringapaj cayashca jucha illaj huauquicuna, Jesuspaj ejemplota caticushcata ricuchichij. Paitami ñucanchijca apostolta shina, sacerdotecunata jatun mandajta shina chasquinchij. 2 Diospaj huasipi sirvicushpaca Moisesca Diostami cazurca. Chashnallatajmi Jesuspish paita nombrajta cazurca. 3 Huasita rurajmi huasitapish yalli jatunyachishca can. Chaimantami Jesusca Moisestapish yalli jatunyachishca can. 4 Tucui huasicunaca maijan runa rurajpimi tiyan. Ashtahuanpish tucui imalla tiyajcunataca Diosmi rurarca. 5 Moisesca Diospaj huasipica tucui shunguhuanmi sirvirca. Chashna rurashpami qꞌuipaman Dios imata huillana cashcata ricuchirca. 6 Shinapish Cristoca churi cashcamantami Diospaj huasipi paiman mingashcataca tucuita pajtachirca. Ñucanchijmi Diospaj huasi canchij. Chaipajca tucuringacamami mana manchashpa parlashpa catina canchij. Shinallataj ñucanchij cushicushpa shuyacushcapimi catirana canchij.
7 Chaimanta espíritu santo nishca shinaca: “Pai rimashcata cancuna cunan uyashpaca 8 cancunapaj ñaupa yayacuna shina ama rumi shungucuna tucuichijchu. Paicunaca chaquishca pambapica ñucataca pruebata churashpami achcata pꞌiñachircacuna. 9 Chaipimi cancunapaj ñaupa yayacunaca 40 huatacunata ñuca imallata rurashcata ricushca jahuapish pruebata churashpa ñucataca pꞌiñachircacuna. 10 Chaimantami chai punllapi causaj gentecunata mana ricunayachishpaca: ‘Paicunapaj shunguca siempremi ñucamanta caruyan. Ñuca ñancunatapish mana rijsishcacunachu’ nircani. 11 Chaimi ñuca pꞌiñarishpaca: ‘Ñuca samarinapica manataj yaicungacunachu’ nishpa jurarcani”.
12 Huauquicuna alli cuidaringuichij, ñataj cancunamanta maijanpish causaj Diosmanta caruyashcamanta millai, feta mana charij shungu tucunguichijman. 13 Chaipaj randica “cunan” punlla nishca tiyangacama cada punlla caishuj chaishuj animanacushpa catichij. Chashnami pandachij munaicunahuan juchaca ni maijanta rumi shunguta mana ruranga. 14 Callarimanta charishca confianzata tucuringacama ricuchishpallami Cristo chasquishcata ñucanchijpish chasquishun. 15 Dios quillcachishcapica: “Pai rimashcata cancuna cunan uyashpaca cancunapaj ñaupa yayacuna shinaca ama rumi shungucuna tucuichijchu. Paicunaca ñucataca achcatami pꞌiñachircacuna” ninmi.
16 Shinaca ¿picunataj uyashca jahua Diostaca achcata pꞌiñachircacunari? ¿Manachu Moisés pushajpi Egiptomanta tucui llujshijcuna carca? 17 Shinallataj ¿picunatataj Diosca 40 huatacunata mana ricunayachircari? ¿Manachu juchata rurajcunata, chaquishca pambapi huañujcunata chashna mana ricunayachirca? 18 ¿Picunatataj Diosca paipaj samarinapica manataj yaicungacunachu nishpa jurarca? ¿Manachu paita mana cazujcunata chashna nirca? 19 Ima shinami ricunchij paicunaca feta mana charishcamantami chai samarina punllamanca mana yaicui tucurcacuna.
4 Shina cajpica, Diosca ñucanchijtaca paipaj samarinapi yaicui tucunguichijrajmi ninmi. Chaimantami pai cusha nishcata ama chingachingapaj cuidarina canchij. 2 Ñucanchij ñaupa yayacuna uyashca shinallatajmi ñucanchijpish alli huillaicunata uyarcanchij. Shinapish paicunaca mana cazurcacunachu. Chaimantami paicuna uyashca alli huillaicunataca imapaj mana valishcata shina ricurcacuna. Paicunaca cazuj gentecuna shina sinchi feta mana charishcamantami mana cazurcacuna. 3 Shinapish ñucanchijca feta charishcata ricuchishcamantami samarinapica yaicushun. Paica “Ñuca pꞌiñarishpaca: ‘Ñuca samarinapica manataj yaicungacunachu’” nishpami jurarcani nishcamantami chaitaca yachanchij. Diosca paipaj ruraicunata tucuchishca qꞌuipami gentecuna causai callarishcamantapacha* ña samaricushca. 4 Quillcachishcapica canchis punllamanta parlashpaca paica: “Canchis punllapimi Diosca tucui paipaj ruraicunamanta samarirca” nircami. 5 Shinallataj: “Ñuca samarinapica manataj yaicungacunachu” ninmi.
6 Alli huillaicunata punta uyajcunaca mana cazushcamantami cai samarinapica mana yaicurcacuna. Shinapish maijancunaca yaicui tucunrajmi. 7 Diosca cutinllatajmi shuj punllata agllan. Chai punllaca “cunan” nishca punllami can. Chaimantami achca huatacuna qꞌuipaman David quillcashca salmopica: “Pai rimashcata cancuna cunan uyashpaca ama rumi shungucuna tucuichijchu” nirca. Cai shimicunaca cai cartapi nishca shinallatajmi can. 8 Josué paicunata chai samarinaman pushashca cajpica Diosca qꞌuipamanca shujtaj samarina punllamantaca mana parlanmanchu carca. 9 Shinaca Diospaj pueblopajca sábado punlla shina shuj samarina punllaca tiyanrajmi. 10 Diospaj samarinapi yaicuj runaca Dios paipaj ruraimanta samarishca shinallatajmi paipish paipaj ruraicunamanta samarishca.
11 Chai mana cazujcuna shina ni pi ama tucungapajca ima shinapish cai samarinapi yaicuna yuyailla cashunchij. 12 Diospaj shimica causajmi, achca poderyujmi. Ishqui filoyuj tucui espadacunatapish yalli filoyujmi. Chaimantami almatapish,* espiritutapish,* mucucunatapish, tullu ñutcutapish chaupirijta yaicushpa chꞌicanyachin. Shinallataj imata yuyashcata, shungupi imata munashcatami ricuchi tucun. 13 Dios rurashcacunaca paipaj ñaupajpica ima mana pacalla canchu. Ashtahuanpish tucuimi lluchulla can, tucuimi paipaj ñaupajpica ricunalla can. Paimanmi ñucanchijca imalla rurashcataca ricuchina canchij.
14 Ñucanchijca sacerdotecunata ashtahuan jatun mandaj sacerdotetami charinchij. Paica Diospaj Churi Jesusmi can. Jesusca jahua pachamanmi yaicushca. Chaimanta paipi crishcata parlashpa catishunchij. 15 Sacerdotecunata jatun mandaj ñucanchij sacerdoteca jucha illaj cashpapish ñucanchij shinallatajmi tucui laya llaquicunata charirca. Chaimantami ñucanchij imapi pandarijpica paica llaquinga. 16 Shinaca Diospaj jatun tiyarinaman cꞌuchuyashunchij. Paimi yallitaj llaquij cashcata ñucanchijmanca ricuchin. Dios yallitaj llaquij cashcata ricuchichunca mana manchashpa paita mañashunchij. Chashnami paica ñucanchijta llaquinga, ñucanchij minishticuj horaspi ayudanga.
5 Maijanpish sacerdotecunata jatun mandaj cangapaj nombrashca cashpaca gentecuna Diosta adorachunmi ayudashpa sirvin. Paica ofrendacunata, juchacunamanta sacrificiocunatami Diosman cun. 2 Paipish juchayuj cashcamantami mana yachaimanta imapi pandarijcunataca llaquishcata ricuchi tucun. 3 Chaimantami pueblomanta ofrendacunata cuj shinallataj paipaj juchacunamantapish ofrendacunata cuna can.
4 Shuj runaca paipaj munaimantaca sacerdotecunata jatun mandajca mana cai tucunchu. Ashtahuanpish Aaronta agllashca shinallataj Dios agllajllapimi paica sacerdotecunata jatun mandaj cai tucun. 5 Cristohuanpish chashnallatajmi tucurca. Paillataj sacerdotecunata jatun mandaj tucushpa mana jatunyarircachu. Ashtahuanpish Diosmi paitaca: “Canmi ñuca churi cangui, cunanmi cambaj yaya tucushcani” nishpa jatunyachirca. 6 Shinallataj Dios quillcachishca shujtaj partepica: “Canca Melquisedec shinallatajmi huiñaipaj sacerdote cangui” ninmi.
7 Cristoca cai allpapi causacushpaca huacashpa, sinchita caparishpa rogarishpami paita huañuimanta quishpichi tucujtaca achca cutin shungumanta mañarca. Paica Diosta manchashpami causarca. Chaimantami paipaj mañashcacunata Diosca uyarca. 8 Paica Diospaj churi cashpapish llaquicunata apashcamantami cazunata yacharca. 9 Pai tucuipi cazushca* qꞌuipami paita tucui cazujcunaca quishpiri tucuncuna, huiñai causaitapish paimanta chasqui tucuncuna. 10 Diosca Melquisedecta shinami sacerdotecunata jatun mandaj cachun paitaca agllarca.
11 Cristomantaca achcatami parlasha ninchij. Shinapish intindingapaj cancuna ima esfuerzota mana ruracushcamantami intindichinaca sinchi can. 12 Shinapish cancunaca caicamaca ñami yachachijcuna cana carcanguichij. Ashtahuanpish Diospaj shimimanta punta yachachishcacunata maijanpish cancunaman cutin yachachichunmi minishtinguichij. Cancunaca sinchi micunata micunapaj randica llullu huahuacuna shinami lecheta cutin minishtinguichij. 13 Lechellata ubyashpa catijca shuj uchilla huahua shina cashcamantami cashcata ruranata yachachij Diospaj shimitaca mana rijsin. 14 Shinapish sinchi micuica sinchiyarishcacunapajmi. Paicunaca cutin cutin yuyanata yachashcamantami ima alli cashcata, ima mana alli cashcatapish yachaj chayashcacuna.
6 Chaimanta cunanca Cristomanta puntaman yachashcata ña crishcamantaca sinchiyarishpa ñaupajman catishunchij. Chai punta yachaicunataca ama cutin cutin chaillatataj chaillatataj yachashunchijchu. Chaicunaca yanga ruraicunamanta* arrepintirinamanta, Diospi feta charinamanta, 2 chꞌican chꞌican bautismocunamanta, runacunapaj jahuapi maquita churanamanta, huañushcacuna causarinamanta, huiñaita Dios juzganamanta yachaicunami can. 3 Dios ayudajpimi chashna sinchiyarishpa ñaupajman catishun.
4 Ñaupaca maijancunataca Diosca achijyachircami. Paicunaca jahua pachamanta shamuj regalotapish, espíritu santotapishmi chasquishcacuna. 5 Shinallataj Diospaj alli shimitami chasquishcacuna. Shamuj punllacunapi* tiyana bendicioncunatapishmi ricushcacuna. 6 Shinapish paicunaca alli yachaicunamantami caruyashcacuna. Chaimantami paicuna arrepintirichunca pi mana ayudai tucun. Paicunallatajmi Diospaj Churitaca cutin caspipi clavashpa churancuna. Shinallataj tucuicunapaj ñaupajpimi paitaca pingaipi churancuna. 7 Diosca cutin cutin tamyachishpami cai allpataca bendician. Allpata tamya nuyuchijpimi plantacunaca huiñashpa tarpujcunapajca sumajta pꞌucun. 8 Shinapish casha yuracuna, mana alli qꞌuihuacuna pꞌucujpica allpaca shitashca, ñalla mana alli nishca, tucuripicarin rupachishcami canga.
9 Shinapish cꞌuyashca huauquicuna, ñucanchij chashna parlashpapish cancuna ashtahuan alli bendicioncunata chasquina cashcata, Dios cancunata quishpichichun cancuna imallata ruracushcataca seguromi canchij. 10 Diosca cashcata rurajmi. Paica cancuna imata rurashcata, paipaj shutimanta cꞌuyaita ricuchishcatapish manataj cungaringachu. Chaicunataca jucha illaj huauquicunata sirvishpami ricuchishcanguichij. Cunanpish paicunata sirvishpami caticunguichij. 11 Imata ruracushcataca chai shinallataj cada uno tucui shunguhuan rurashpa catichunmi munanchij. Chashnami cancuna shuyacushca pajtarinataca tucuringacama tucui shunguhuan shuyanguichij. 12 Qꞌuillacuna cachunca mana munanchijchu. Chaipaj randica feta charishcamanta, pacienciata ricuchishcamanta Dios cusha nishcacunata chasquijcuna shina rurachunmi munanchij.
13 Diosca Abrahanman bendicioncunata cusha nishpaca paita yalli pi mana tiyashcamantami paipaj quiquin shutillapitaj jurarca. 14 Diosca: “Ciertotajmi cantaca bendiciasha. Cambaj huahua huahuacunatapish achcatami mirachisha” nircami. 15 Abrahanca pacienciata ricuchishca huashami Dios cusha nishcataca chasquirca. 16 Runacunaca imata cusha nishpaca paicunata yalli caj runapaj shutipimi jurancuna. Paicuna jurashca ciertotaj cashcamantami ima pꞌiñanacuicunapish mana tiyan. 17 Chashnallatajmi Diosca pai cusha nishcata japigrijcunamanca paipaj munai mana cambiashcata achijta ricuchingapaj ari nishpa jurarca. 18 Dios jurashcapish, pai cusha nishcapish mana nunca cambianchu. Shinallataj paica manataj llullanchu. Ñucanchijca Diospimi miticunchij. Chaimantami animota chasquishpa ñucanchij shuyacushcapi shunguta churanchij. 19 Cai shuyaica ñucanchij causaipajca barcota charicuj fierro shinami can. Tucui shunguhuan crishpa sinchi cachunmi ayudan. Cai shuyaica Diospaj huasi ucupi cortinahuan jarcachishca huasha ucumanmi chayachin. 20 Jesusmi chai ucumanca ñucanchijpaj ñanta pascashpa, allichishpa ñucanchijpaj ñaupa yaicurca. Chashnami Jesusca Melquisedec shinallataj huiñaipaj sacerdotecunata jatun mandaj tucushca.
7 Chai Melquisedecca Salem llajtata mandaj, Jatun Diospaj sacerdotepishmi carca. Mandajcunata huañuchishpa Abrahán tigracujpimi Melquisedecca paita tupanaman llujshirca. Chashna tupashpami paica Abrahanta bendiciarca. 2 Chaimi Abrahanca pai tucui imalla japimushcacunamantaca cada chungamanta shujta Melquisedecman curca. Puntapica Melquisedec shutica “cashcata rurashpa mandaj” nisha ninmi. Shinallataj paica Salem llajtata mandajmi. Chaica “sumaj causaita cushpa mandaj” nisha ninmi. 3 Paipaj yaya, paipaj mama pi cashca mana yacharinchu. Paipaj ñaupa yayacunapaj shuticunapish mana quillcashca ricurinchu. Pai ima hora huacharishca, ima hora huañushcapish mana yacharinchu. Shinapish paica Diospaj Churi shina cashcamantami huiñaipaj sacerdote cashpa catinga.
4 Ricuichij, cai runaca yallitaj importante runami carca. Chaimantami ñucanchij ñaupa yaya Abrahanca macanacuimanta apamushca ashtahuan valishcacunata cada chungamanta shujta paiman curca. 5 Levipaj churicunaca sacerdotecuna cangapaj nombrashcami. Paicunami Leypi nishca shina Diospaj pueblotaca diezmota cobrana can. Paicunapaj huauquicuna Abrahanpaj huahua huahuacuna cajpipish chai diezmotaca cobranatajmi can. 6 Shinapish Melquisedecca Levipaj huahua huahuacunapuramanta mana cashpapish Abrahán cushca diezmotami chasquirca. Shinallataj Dios cusha nishcacunata chasquigrij Abrahantami bendiciarca. 7 Bendicionta cujmi bendicionta chasquijtapish yalli. Chaitaca tucuicunami yachanchij. 8 Ashtahuanpish diezmota chasquij levitacunaca huañujlla runacunami can. Cutin Melquisedec shina diezmota chasquij caishuj runamantaca Dios quillcachishcapica causajmi nishpami huillacun. 9 Diezmota chasquij Levipish Abrahanmantami diezmota pagashca ni tucunchijmi. 10 Melquisedec tupanaman llujshijpica Levica manaraj paipaj ñaupa yaya Abrahanmantaca huacharishcachu carca.
11 (Israelitacunaman cushca Leypi mandashcamantami sacerdotecunaca Levipaj familiamanta tiyarca). Levipaj familiamanta shamuj sacerdotecuna gentecunata jucha illajta rurana cajpica, ¿Melquisedec shina sacerdoteta todavía minishtinchijmanchu? ¿Manachu Aarón shinalla caj sacerdoteta minishtinchijman? 12 Sacerdote cachun shujtajta agllacushcamantaca Leyta cambianapishmi minishtirin. 13 Caicunamanta parlashca runaca shujtaj familiamantami shamurca. Chai familiamantaca altarpica pi mana sirvircachu. 14 Ñucanchij Amitoca Judapaj huahua huahuacunapuramantami carca. Chaitaca ricunallami can. Moisespish chai familiamanta sacerdotecuna tiyanataca mana nircachu.
15 Melquisedec shina shujtaj sacerdote ricurijpica ashtahuan jahualla ricunallami can. 16 Paica Leypi mandashca shina shuj familiamanta shamushcamantaca mana sacerdote shina sirvinchu. Ashtahuanpish mana tucuripaj causaita cuj podermantami sacerdote shina sirvin. 17 Paimanta parlashpaca Dios quillcachishcapica: “Canca Melquisedec shinallatajmi huiñaipaj sacerdote cangui” ninmi.
18 Ñaupa mandashcacunaca debilmi can. Imapaj mana valinchu. Chaimantami Diosca anchuchishca. 19 Leyca ima juchata mana anchuchi tucurcachu. Shinapish Diosca shuj ashtahuan alli esperanzatami curca. Chai esperanzamantami ñucanchijca paipajman cꞌuchuyai tucunchij. 20 Shinallataj Diosca jurashpami Jesustaca sacerdote cachun churarca. 21 (Maijan runacunaca sacerdotecunami tucushca. Paicunamantaca Diosca mana jurashcachu. Shinapish cai runaca Dios jurashcamantami sacerdote tucushca. Paimanta parlashpami Diosca: “Jehová* Diosmi jurashca. Pai nishcataca mana cambiangachu. ‘Canca huiñaipajmi sacerdote cangui’” nirca). 22 Jesusca ashtahuan alli ari ninacushcapaj garantemi tucushca. 23 Ashtahuanpish sacerdotecunaca huañushpami paicunaman mingashcataca mana pajtachishpa cati tucurcacuna. Chaimantami paicunaman mingashcataca catij caishuj sacerdotecuna pajtachishpa catina carcacuna. 24 Shinapish Jesusca huiñai huiñaitami causashpa catin. Chaimantami paipaj randica shujtaj sacerdotecunaca mana tiyanga. 25 Jesusca paimanta Diospajman cꞌuchuyajcunataca tucuimi quishpichi tucun. Paica huiñai huiñaita causacushcamantami paicunata Dios ayudachun mañashpa quishpichi tucun.
26 Pai shina sacerdotecunata jatun mandajtami ñucanchijca minishtinchij. Paica Diosta tucui shunguhuan sirvij, ima mana allitapish mana ruraj, ima mapa illaj, juchayujcuna shina mana caj, jahua pachamantapish ashtahuan jahuaman jatunyachishcami can. 27 Jesusca shujtaj sacerdotecunata jatun mandaj shinaca mana canchu. Puntapica paipaj propio juchacunamanta, qꞌuipaca pueblopaj juchacunamanta sacrificiocunataca mana cada punlla cunachu can. Paillataj shuj ofrendata shina curishpami gentecunata huiñaicama ayudangapaj shuj cutinlla sacrificiota ña rurarca. 28 Leymanta agllashca sacerdotecunata jatun mandajcunaca juchayujcunami can. Shinapish Leyta cushca qꞌuipami Diosca paipaj Churita sacerdotecunata jatun mandaj cachun nombranata jurarca. Paica huiñaipajmi Dios munashcata pajtachishca.
8 Caimantami ashtahuantajca parlacushcanchij: ñucanchijca chashna sacerdotecunata jatun mandajtami charinchij. Paica jahua pachapimi Jatun Diospaj jatun tiyarina alli ladopi tiyarishca. 2 Paica Jehová* Dios shayachishca carpa huasipi, Diospajlla ashtahuan chꞌicanyachishca ucupi sirvijmi. Cai carpa huasitaca mana runacunachu shayachishca. 3 Sacerdotecunata jatun mandajcunaca tucuicunami ofrendacunata, sacrificiocunata cungapaj nombrashcacuna can. Chaimantami sacerdotecunata cai jatun mandajpish shuj sacrificiota cuna carca. 4 Paica allpapi cashpaca mana sacerdote canmanchu. Allpapica Leypi mandashca shina ofrendacunata cuj runacunaca ñami tiyan. 5 Cai runacuna Diosta sirvingapaj rurashcacunaca jahua pachapi imalla tiyajcunata ricuchij llandullami. Caitaca carpa huasita ima shina rurana cashcata Moisesman mandashpami Diosca ricuchirca. Diosca: “Urcupi canman ñuca ima shina rurana cashcata ricuchishca shinallataj tucuita alli rurangui” nircami. 6 Shinapish cunanca Jesusca ashtahuan alli ruraitami chasquishca. Paica ashtahuan alli ari ninacushcapi ayudajmi can. Cai ari ninacushcaca ashtahuan yalli alli cusha nishcacunamantami tiyan. Shinallataj leypi mandashcatami pajtachin.
7 Chai punta ari ninacushca tucuipi alli cashca cajpica qꞌuipa ari ninacushcaca mana minishtirinmanchu carca. 8 Diosca israelitacunapaj pandarishcacunata ricushpami cashna nin: “Jehová* Diosca ‘Ricuichij, Israel llajtahuan, Judá llajtahuan mushuj ari ninacuita rurana punllacunami chayamucun’ ninmi. 9 Shinallataj Jehová* Diosca ‘Cai ari ninacushcaca cancunapaj ñaupa yayacunata maquimanta aisashpa Egipto llajtamanta llujshichi punllapi paicunahuan ari ninacushca shinaca mana canchu. Paicunaca ñucahuan ari ninacushcatami huashaman saquircacuna. Chaimantami paicunamanta sustarinataca saquircani’ ninmi
10 Shinallataj ‘Chai punllacuna qꞌuipaca Israel llajtahuanca cai ari ninacushcatami rurasha’ ninmi Jehová* Diosca. Paica ‘ñuca leycunataca paicunapaj yuyaipimi churasha, paicunapaj shungupimi quillcasha. Ñucaca paicunapaj Diosmi casha, paicunaca ñuca pueblomi canga’.
11 ‘Paicunapaj llajtapura cajcunamanpish, paicunapaj huauquicunamanpish ni pi mana: “¡Jehová* Diosta rijsi!” nishpa yachachingachu. Tucuicunami uchillacunamanta callarishpa jatuncunacama ñucataca rijsingacuna. 12 Ñucaca paicuna ima mana allita rurajpipish llaquishami. Paicunapaj juchacunatapish mana ashtahuan yuyarishachu’ ninmi” nircami.
13 Diosca “shuj mushuj ari ninacushcamanta” parlashpaca ñaupa ari ninacushcaca maucayashcatami ricuchin. Chai maucayashcaca ashtahuan maucayashpami ñalla chingarigrin.
9 Punta ari ninacushcaca Diosta adorangapajmi leycunata charirca. Shinallataj Diosta adorana carpa huasipish cai allpapimi carca. 2 Cai carpa huasica ishqui cuartopimi chꞌicanyachishca carca. Punta cuartoca Diospajlla chꞌicanyachishca ucu nishcami carca. Cai ucupica candeleropish, mesapish, Diosman cushca tandapishmi tiyaj carca. 3 Shinapish catij cortina huashapica Diospajlla ashtahuan chꞌicanyachishca ucu nishcami carca. 4 Chai ucupica oromanta rurashca inciensota rupachinapish, oromanta rurashca ari ninacushca arcapishmi tiyarca. Arca ucupica maná shuti tandata huaquichishca oro puñupish, Aaronpaj sisashca varapish, ari ninacushca tablacunapishmi tiyarca. 5 Cutin arca jahuapica achijnicuj querubincunami carca. Paicunaca arca tapatami* paicunapaj alascunahuan llanducurcacuna. Shinapish cunanca chaicunamanta callarishpa tucuita parlana horasca mana canchu.
6 Caicunata allichishca qꞌuipami sacerdotecunaca Diospajta rurangapaj carpa huasi punta cuarto ucuman punllanta yaicuncuna. 7 Shinapish catij ucumanca sacerdotecunata jatun mandajmi huatapica shuj cutinlla pailla yaicun. Paica paipaj juchacunamanta, gentecuna mana yachaimanta juchata rurashcamantami Diosman cungapaj yahuarta siempre apan. 8 Punta carpa huasi tiyajpirajca Diospajlla ashtahuan chꞌicanyachishca ucuman chayana ñanta ni piman manaraj ricuchishcatami espíritu santoca achijta ricuchin. 9 Cai carpa huasica cunan punllacunapi ima tiyashcatami ricuchin. Chaipica cunancamami ofrendacunata, sacrificiocunata Diosman cushpa catincuna. Chashnapish chaicunaca Diosta adoraj runataca chuya concienciata charichunca mana ayudanchu. 10 Shinapish cai ofrendacuna, sacrificiocunaca micunamanta, ubyanamanta, imatapish chuyayachinamantami* carca. Chaicunataca Moisesman cushca leypi mandashcamantami rurana carcacuna. Tucuita allichina punllacuna pajtangacamami chaicunataca ruranataj carcacuna.
11 Shinapish Cristoca sacerdotecunata jatun mandajmi tucushca. Chaimantami bendicioncunata ña charinchij. Paica sacerdotecunata jatun mandaj tucushpaca yallitaj valishca, ashtahuan alli carpa huasipimi yaicurca. Cai carpa huasica mana runacunapaj maquihuan rurashcachu, mana cai pachamantachu. 12 Cristoca Diospajlla ashtahuan chꞌicanyachishca ucumanmi shuj cutinlla huiñaipaj yaicurca. Shinapish chivocunapaj, malta huagracunapaj yahuarhuanca mana yaicurcachu. Ashtahuanpish paipaj propio yahuarhuanmi yaicurca. Chashnami ñucanchijtaca huiñaipaj quishpichirca. 13 Sacerdotecunaca chivocunapaj, huagracunapaj yahuarhuanmi mapa cajcunataca chuyayachin. Shinallataj paicunapaj jahuapica vaquillata rupachishca ushpatami tsirapashpa shitancuna. Chaimi paicunaca Diospaj ñaupajpica chuya saquirincuna. 14 Cai animalcunapaj sacrificiocuna gentecunata chuyayachijpica Cristopaj yahuarcarin ashtahuanmi chuyayachin. Huiñaipaj caj espíritu yuyachijpimi Cristoca ima mapa illajlla sacrificio shina Diosman curirca. Paipaj yahuarca causaj Diosta sirvingapajmi yanga ruraicunamanta ñucanchij concienciata chuyayachinga.
15 Chaimantami paica mushuj ari ninacushcapi ayudaj can. Pai huañushpami ñaupa ari ninacushcapi cashpa juchacunata rurajcunataca randishpa cacharichirca. Chashnami Dios cayashcacunaca pai cusha nishca huiñaipaj caj herenciata chasquingacuna. 16 Shuj runa Dioshuan ari ninacushpaca cai ari ninacuj runaca huañunatajmi can. 17 Ari ninacuj runa causacujpirajca cai ari ninacushcaca imapaj mana valinchu. Cai ari ninacushca valichunca huañuimi tiyana can. 18 Chaimantami ñaupa ari ninacushcaca yahuarta jichajpi vali callarirca. 19 Moisesca Leypi tucui mandashcacunata tucui puebloman huillashca qꞌuipami malta huagracunapaj, chivocunapaj yahuarta yacundij japishpa pucanicuj millmahuan, hisopo ramacunahuan libro* jahuapi, tucui pueblopaj jahuapi tsiraparca. 20 Chashna tsirapashpami Moisesca: “Cai yahuarca Dioshuan ari ninacushcata valichij yahuarmi. Diosca cai ari ninacushcata cazuchunmi munan” nirca. 21 Shinallataj Diospaj carpa huasitapish, Diosta adorangapaj tucui imalla tiyajcunatapishmi yahuarhuan tsiraparca. 22 Leypi mandashca shinaca yahuarmi casi tucuita chuyayachin. Yahuarta mana jichajpica gentecunapaj juchacunataca Diosca mana perdonanchu.
23 Shinashpaca jahua pachapi imalla tiyajcunata ricuchijca animalcunapaj sacrificiocunahuanmi chuyayachishca cana carca. Shinapish jahua pachapi imalla tiyajcunaca ashtahuan alli sacrificiota rurachunmi minishtin. 24 Cristoca runacuna rurashca Diospajlla ashtahuan chꞌicanyachishca ucumanca mana yaicurcachu. Caica Diospajlla ashtahuan chꞌicanyachishca ucu ima shina cashcata ricuchijllami. Chaipaj randica paica jahua pachamantajmi yaicurca. Paica ñucanchijmanta Diospaj ñaupajpi ricuringapajmi cunanca jahua pachapi can. 25 Sacerdotecunata jatun mandajcunaca cada huatami Diospajlla ashtahuan chꞌicanyachishca ucumanca animalcunapaj yahuarhuan yaicun. Ashtahuanpish Cristoca mana achca cutin Diosmanca paillataj curinchu. 26 Chashna cana cajpica, cai pacha tiyai callarishcamantami* paica achca cutin llaquicunata apanman carca. Shinapish paillataj shuj sacrificio shina curishpa juchacunata anchuchingapajmi cunanca cai tucuri punllacunapi* paica shuj cutinlla huiñaipaj ricurishca. 27 Tucui runacunaca shuj cutinllami huañun. Shinapish chai qꞌuipami juzgashca cangacuna. 28 Chashnallatajmi Cristopish achcacunapaj juchacunata apangapaj shuj cutinlla curirca. Cutin ricurishpaca juchacunata anchuchingapajca mana ricuringachu. Ashtahuanpish paita shuyacujcunata quishpichingapajmi ricuringa.
10 Shinapish Leyca shamuj punllacunapi tiyana bendicioncunata ricuchij llandu shinallami. Chashnapish mana chai bendicioncunatajchu can. Leyca* chai sacrificiocunallatataj huatanta cujpipish Diospajman cꞌuchuyajcunataca jucha illajtaca mana nunca rurai tucunchu. 2 Animalcunapaj sacrificiocuna jucha illajta rurana cajpica chai sacrificiocunata ruranaca ña mana minishtirinmanchu ¿nachu? Diosta adorajcunaca ña chuyayashca qꞌuipaca paicunapaj juchacunamantaca mana culpayuj sintirinmanchu ¿nachu? 3 Ashtahuanpish cai sacrificiocunaca huatantami gentecunataca juchayuj cashcata yuyachin. 4 Huagracunapaj, chivocunapaj yahuarca juchacunataca manataj anchuchi tucunchu.
5 Cristo cai pachaman shamushpaca Diostaca cashnami nirca: “‘Sacrificiocunata, ofrendacunataca mana munarcanguichu. Shinapish ñucapajca shuj cuerpotami allichircangui. 6 Rupachishca ofrendacunamantapish, juchamanta cushca ofrendacunamantapish canca mana cushicurcanguichu’. 7 Chaimantami ñucaca cashna nircani: ‘Ñuca Dioslla. ¡Ricui! Cambaj munaita rurangapajmi shamushcani (ñucamantami rollopica quillcashca can)’” nircami. 8 Puntapica: “Sacrificiocunatapish, ofrendacunatapish, rupachishca ofrendacunatapish, juchamanta cushca ofrendacunatapish mana munarcanguichu. Chaicunahuanca mana cushicurcanguichu” ninmi. Cai sacrificiocunaca Leypi mandashca shina cushcami. 9 Chai qꞌuipaca: “¡Ricui! Cambaj munaita rurangapajmi shamushcani” ninmi. Paica puntaman tiyashcata anchuchishpami mushujta churan. 10 Diospaj munaimantami ñucanchijca Jesucristopaj cuerpomanta jucha illajcuna tucushcanchij. Paica shuj cutinllami huiñaipaj curirca.
11 Ashtahuanpish tucui sacerdotecunaca Diosta sirvingapaj chai sacrificiocunallatataj achca cutin rurangapajmi cada punlla paicunapaj puestopi shayacuncuna. Chai sacrificiocunaca juchacunataca manataj tucui anchuchi tucunchu. 12 Shinapish Cristoca shuj cutinllami juchacunamanta huiñaipaj sacrificiota curca. Shinallataj Diospaj alli ladopimi tiyarirca. 13 Chaimantapachami paita pꞌiñajcunata paipaj chaqui sarunapi churangacama shuyacun. 14 Paica shujlla ofrendata sacrificiota shina cushpami Diospajlla chꞌicanyachicushcacunataca huiñaipaj jucha illajta rurashca. 15 Espíritu santopishmi caimanta ñucanchijman huillashpaca puntapica cashna nishca: 16 “‘Chai punllacuna qꞌuipami cai ari ninacushcata paicunahuan rurasha’ ninmi Jehová* Diosca. ‘Ñuca leycunataca paicunapaj yuyaipimi churasha. Paicunapaj shungupimi quillcasha’ ninmi”. 17 Chai qꞌuipaca: “Paicunapaj juchacunatapish, ima mana allicunata rurashcatapish mana ashtahuan yuyarishachu” ninmi. 18 Shinaca caicunamanta perdonashca cajpica juchamanta shuj ofrendata cunaca ña mana minishtirinchu.
19 Chaimanta huauquicuna, Jesuspaj yahuarmantami ñucanchijca Diospajlla ashtahuan chꞌicanyachishca ucuman yaicuna ñanta rinataca mana manchanchij. 20 Shuj cortinata pasaj shinami causaiman apaj mushuj ñanta paica ñucanchijpaj pascarca.* Chai cortinaca paipaj cuerpomi. 21 Ñucanchijca Diospaj huasita cuidaj shuj jatun sacerdotetami charinchij. 22 Chaimanta tucui shunguhuan, sinchi fehuan Diospajman cꞌuchuyashunchij. Ñucanchij shunguca mana alli concienciamantami chuyayachishca cashca. Ñucanchij cuerpopish chuya yacuhuanmi maillashca cashca. 23 Diosca pai cusha nishcataca pajtachintajmi. Chaimanta ñucanchij shuyacushcataca caita chaita ama yuyashpa tucuicunapaj ñaupajpi huillashpa catishunchij. 24 Shinallataj cꞌuyaita ashtahuan ricuchingapaj, alli ruraicunatapish rurangapaj caishujmanta chaishujmanta preocuparishunchij.* 25 Maijancuna tandanacuicunaman mana rina costumbreta charijpipish ñucanchijca tandanacunataca amataj saquishunchijchu. Ashtahuanpish caishuj chaishuj animanacushunchij. Diospaj punlla cꞌuchuyamucushcamantacarin tucui chaicunataca ashtahuan rurashunchij.
26 Mana llullata alli yachashca qꞌuipa quiquin munaimanta juchata rurashpa catijpica ñucanchij juchacunamanta shujtaj sacrificioca ña mana tiyanchu. 27 Ashtahuanpish ñucanchijta juzgachunmi yallitaj manchaihuan shuyashun. Shinallataj nina sindirij shina Dios pꞌiñarinatami shuyashun. Chashna pꞌiñarishpami paipaj contracunata Diosca tucuchinga. 28 Maijanpish Moisesman cushca leypi nishcata mana cazujpica ishqui o quimsa testigocuna huillajpimi paitaca mana llaquishpa huañuchina can. 29 ¿Imatataj yuyanguichij? ¿Diospaj Churita saruj runaca manachu ashtahuan llaquichishca cana can? Paica ari ninacushca yahuartami yangapi churashca. Chai yahuarhuanmi Diosca paitaca jucha illajta rurarca. Shinallataj cai runaca espíritu santotami cꞌamishca. Chai espirituhuanmi Diosca yallitaj llaquij cashcata ricuchishca. 30 Diosca: “Ñucami llaquichisha, ñucami paicuna japina cashcataca cusha” nircami. Chashna nijtaca ñucanchijca rijsinchijmi. Shinallataj: “Jehová Diosmi paipaj pueblotaca juzganga” nircami. 31 Causaj Diospaj maquipi urmanaca manchanai jatun llaquimi.
32 Shinapish ñaupa punllacunapi Dios cancunata achijyachishca qꞌuipa achca llaquicunata ahuantashcataca amataj cungarichijchu. 33 Maipica tucuicunapaj ñaupajpimi cꞌamishca, catirashpa llaquichishca carcanguichij. Cutin maipica cashna llaquicunata apacujcunapaj cꞌuchupimi carcanguichij. 34 Cancunaca prezupi caj huauquicunatami llaquishcata ricuchircanguichij. Shinallataj mana tucuripaj ashtahuan allicunata charishcata yachashpami cancuna imalla charishcacunata quichujpipish cushilla carcanguichij.
35 Chaimanta ama manchaichijchu. Cancunaca shuj jatun premiotami chasquinguichij. 36 Diospaj munaita rurashpa pai cusha nishcata chasquingapajmi cancunaca ahuantanata minishtinguichij. 37 “Ashalla tiempopimi” “shamugrijca chayamunga, paica mana uniyangachu”. 38 “Shinapish cashcata rurajca feta charishcamantami causanga”. Ashtahuanpish “pai huashaman tigrarijpica paica mana ñuca munashcachu canga”. 39 Chashnapish, ñucanchijca chingachishca cangapaj huashaman tigrarijcunamantaca mana canchijchu. Ashtahuanpish ñucanchij causaita quishpichingapaj feta charijcunamantami canchij.
11 Feta charinaca* imalla shuyacushca pajtarinataj cashcata seguro canami. Chashnallataj imalla mana ricushcacuna ciertotaj tiyashcata achijta ricunami. 2 Ñaupa punllacunapi causaj runacuna* chashna feta charishcamantami Diosca paipaj ñaupajpi paicuna alli ricurishcata huillarca.
3 Feta charishcamantami jahua pachapi tiyashcacunapish, cai pachapi tiyashcacunapish Dios rimashca shimimanta ordenpi churashca cashcata cuentata cunchij. Shina cajpica ñucanchij ricushcacunaca mana ricui tucushcacunamantami tiyan.
4 Feta charishcamantami Abelca Caín cushca sacrificiotapish yalli ashtahuan valij sacrificiota Diosman curca. Chashna feta charishcamantami paipaj ofrendacunata chasquishpa paitaca cashcata ruraj runa cashcata Diosca ricuchirca. Abelca huañushca cashpapish feta charishcamantami cunancama parlashpa caticun.
5 Feta charishcamantami Enocca llaquinaita ama huañungapaj shujtaj ladoman apashca carca. Dios paita apashcamantami ni pi mana japi tucurcacuna. Pai manaraj apashca cajpimi Diosca paipaj ñaupajpi alli ricurishcata huillarca. 6 Ashtahuanpish feta mana charishpaca Diospaj ñaupajpica ni pi mana alli ricuri tucunchu. Maijanpish Diospajman cꞌuchuyashpaca pai tiyashcatapish, paita tucui shunguhuan mashcajcunamanpish allicunata cuj cashcatami crina can.
7 Feta charishcamantami Noeca ima tucugrishcata huillajpica manaraj ricushpapish Diosta mancharca. Chaimantami paipaj familiata quishpichingapaj shuj arcata rurarca. Chashna feta charishcamantami cai pacha tucuchishca cana cashcata ricuchirca. Shinallataj paica feta charishcamantami cashcata ruraj nishca carca.
8 Feta charishcamantami Abrahanca Dios cayajpica cazurca. Chaimantami paipaj llajtamanta llujshishpa Dios cusha nishca llajtaman rirca. Maiman rinata mana yachashpapish llujshishpa rircallami. 9 Feta charishcamantami Dios cusha nishca allpapica shujtaj llajtamanta runa shina causarca. Paica carpa huasicunapimi Isaachuan, Jacobhuan causarca. Paicunapishmi Dios cusha nishcataca japircacuna. 10 Paica sinchi cimiento jahuapi rurashca llajtatami shuyacurca. Chai llajtata rurajpish, arquitectopish Diosmi can.
11 Feta charishcamantami Saraca huahuacunata charina edad ña pasajpipish chichu saquiringapaj poderta chasquirca. Paica paiman cusha nij pajtachij cashcatami crirca. 12 Chaimantami shuj runa huañushca shina cajpipish paimantaca achca huahuacuna huacharirca. Chai huahuacunaca jahua pacha estrellacuna shina achcacunami carca. Shinallataj mama cucha uripi tiyaj arena shinami mana yupaipaj carcacuna.
13 Paicunaman cusha nishcacunata mana chasquishpapish tucui paicunami huañungacama sinchi feta charishpa catircacuna. Chai cusha nishcacuna shamuj punllacunapi pajtarina cajpipish paicunapajca ña ricucushca shinami carca. Shinallataj tucuicunapaj ñaupajpimi shujtaj llajtamanta runacuna shina cashcata, ashacamalla chai allpapi causajcuna cashcatapish huillarcacuna. 14 Chashna huillajcunaca paicuna maipi causana llajtata tucui shunguhuan mashcacushcatami ricuchincuna. 15 Shinapish paicuna llujshishca llajtata yuyaricushpallaca ima shinapish chaiman tigranatami mashcanman carcacuna. 16 Ashtahuanpish cunanca ashtahuan alli llajtata chasquingapajmi esforzaricuncuna. Chai llajtaca jahua pachamanta caj llajtami. Chaimantami Diosca paicunamantaca mana pingarin. Shinallataj paicunapaj Dios cashcata nichunpish mana pingarin. Ashtahuancarin paicunapajca shuj llajtatami allichishca.
17 Feta charishcamantami Abrahanca Dios pruebata churajpica Isaacta cungapaj listo carca (Dios cusha nishcacunata tucui shunguhuan chasquij runaca paipaj shujlla churitami cusha nirca). 18 Diosca: “Cambaj huahua huahuacuna* nishcaca Isaacmantami shamunga” nishcami carca. Chashna cajpipish Abrahanca paipaj churitami cusha nirca. 19 Shinapish paica huañushcacunapaj chaupimanta paipaj churita Dios causachi tucushcatami crirca. Chashnami huañuimanta chasquij shina paipaj churitaca chasquirca. Caica shamuj punllacunapi ima tucunatami ricuchirca.
20 Feta charishcamantami Isaacca Jacobtapish, Esautapish shamuj punllacunapi ima tucunata huillashpa bendiciarca.
21 Feta charishcamantami Jacobca ñalla huañugrishpapish Josepaj churicunataca cada unota bendiciarca. Shinallataj paipaj tauna caspipi charirishpami Diosta adorarca.
22 Feta charishcamantami Joseca Israelpaj huahuacuna Egipto llajtamanta llujshina cashcata huillarca. Shinallataj ñalla huañugrishpami paipaj tullucunata chaimanta apachun mandarca.
23 Feta charishcamantami Moisespaj yaya mamaca pai huacharishca qꞌuipa sumaj huahua cajta ricushpa quimsa quillacunata pacarca. Rey mandashcatapish mana mancharcacunachu. 24 Feta charishcamantami Moisesca ña jatunyashpaca faraonpaj ushushipaj churi nishca canataca mana munarca. 25 Paica juchata rurashpa ashacama cushicunapaj randica Diospaj pueblohuan llaquichishca canatami agllarca. 26 Moisesca Dios Agllashca cashcamanta pingachishca canaca Egiptopi imalla tiyashcacunatapish yalli valishca cashcatami yuyarca. Paica bendicioncunata chasquinata tucui shunguhuan shuyacushcamantami chashna yuyarca. 27 Feta charishcamantami Moisesca rey pꞌiñarinatapish mana manchashpa Egipto llajtamanta llujshishpa rirca. Paica mana ricuipaj Diosta ricucuj shina cashcamantami tucuita pacienciahuan ahuantashpa catirca. 28 Feta charishcamantami Pascua fiestatapish rurarca. Shinallataj paicunapaj punta churicunata Diospaj ángel ama llaquichichunmi pungu caspicunapipish yahuarta tsiraparca.
29 Feta charishcamantami israelitacunaca chaquishca pambata puricuj shina Puca mama cuchata pasarcacuna. Shinapish Egipto llajtamanta runacuna chashnallataj pasasha nijpica mama cuchaca paicunata millpurcami.
30 Feta charishcamantami israelitacunaca Jericó llajta pircacuna muyundijta canchis punllacunata muyurcacuna. Chaimi chai pircacunaca urmarca. 31 Feta charishcamantami huainayaj huarmi Rahabca paipaj llajtata pacalla ricunaman chayaj runacunataca alli chasquirca. Chaimantami paica mana cazujcunahuanca mana huañurca.
32 ¿Imatataj ashtahuan nishari? Gedeonmanta, Baracmanta, Sansonmanta, Jeftemanta, Davidmanta, Samuelmanta, shujtaj profetacunamantapish parlangapajca tiempoca mana pajtanmanchu. 33 Paicunaca feta charishcamantami macanacushpa mandajcunata misharcacuna, cashcata rurarcacuna, Dios cusha nishcacunata uyarcacuna, leoncunapaj shimitapish huichcarcacuna, 34 ninapipish mana ruparcacuna, espadahuan huañuchishca canamantapish quishpirircacuna, irquilla cashpapish sinchi tucurcacuna, macanacuipipish sinchita macanacurcacuna, paicunapaj llajtaman yaicuj soldadocunatapish callpachishpa cacharcacuna. 35 Huarmicunapaj huañushca familiacunapish causachishcami carcacuna. Cutin shujtaj runacunaca paicunata yallitaj llaquichijpipish cacharichunlla munashpa Diosta tucui shunguhuan sirvinataca mana saquircacunachu. Paicunaca causachishca qꞌuipa ashtahuan alli causaita japingapajmi chashna rurarcacuna. 36 Shujtajcunaca burlashca, azotishcami carcacuna. Chaitapish yalli cadenacunahuan huatashca, prezupi churashcami carcacuna. 37 Rumicunahuan shitashca, pruebapi churashca, ishquipi cuchushca, espadahuan huañuchishca, oveja carahuan, chivo carahuan churarishcami caita chaita purircacuna. Ima minishtishcatapish mana charircacunachu, achca llaquicunatami aparcacuna, macashcapishmi carcacuna, 38 cai pachapi causajcunamanta ashtahuan yalli allicunami carcacuna. Paicunaca chaquishca pambacunapi, urcucunapi, jutcucunapi, machi jutcucunapimi causarcacuna.
39 Tucui paicunaca feta charishcamantami Diospaj ñaupajpica alli ricurircacuna. Chashnapish paicunaman cusha nishcataca mana chasquircacunachu. 40 Diosca ashtahuan allicunata ñucanchijman cunatami yuyaipi charirca. Chaimantami paicunaca ñucanchijpaj ñaupa jucha illajcunaca mana cai tucurcacuna.
12 Cai achca testigocunaca shuj jatun pꞌuyu shinami ñucanchij muyundijpica. Chaimanta tucui llashacuj cargatapish, jahualla urmachij juchatapish anchuchishunchij. Shinallataj ñucanchij ñaupajpi churashca carrerapica ahuantashpa callpashunchij. 2 Ñucanchij feta Sinchiyachij, Punta Pushaj Jesusta alli ricurashunchij. Paipaj ñaupajpi cushicuita churashcamantami pingaipi churashca cana cashpapish llaquichina caspipi* huañurca. Chaimi cunanca Diospaj jatun tiyarina alli ladopi tiyarishca. 3 Ama shaicuringapaj, ama desanimaringapajca juchayuj gentecuna llaquichij shimicunahuan rimashcata ahuantaj runata cutin cutin yuyarichij. Chashna rurashpaca chai juchayuj gentecunaca paicunallatajmi llaquipi urmacurcacuna.
4 Cancunaca chai juchata mishangapajca cancunapaj propio yahuarta jichangacamaca manaraj macanacushcanguichijchu. 5 Dios cancunata quiquin huahuacunata shina aconsejashcataca librimi cungarishcanguichij. Paica: “Ñuca huahualla, Jehová* Diospaj disciplinataca ama yangapi churaichu. Pai cunajpipish ama desanimarichu. 6 Jehová* Diosca pai cꞌuyashcacunatami disciplinan. Shinallataj paipaj huahuacuna cachun tucui pai chasquishcacunatami azotin”* ninmi.
7 Llaquicunata ahuantashpa disciplinata chasquishcata* ricuchichij. Cancunaca Diospaj huahuacunami canguichij. ¿Maijan yayataj paipaj huahuataca mana disciplinanyari? 8 Shinapish shujtajcunata disciplinashca shina Dios cancunata mana disciplinajpica cancunaca mana paipaj huahuacunatajchu canguichij. Ashtahuanpish shujtajpaj huahuacunami canguichij. 9 Cai allpapi caj ñucanchij yayacunaca ñucanchijtaca disciplinarcacunami. Ñucanchijpish paicunataca respetarcanchijmi. Shina cajpica causangapajca, ¿manachu ñucanchij causaita paipaj espíritu santohuan pushaj Yayatacarin ashtahuan cazuna canchij? 10 Ñucanchij yayacunaca asha tiempollatami paicunapaj yuyaipi ima alli cashcata ricushpa ñucanchijtaca disciplinarcacuna. Shinapish jahua pacha ñucanchij Yayaca ñucanchij allipajmi pai shina jucha illaj cachun ñucanchijtaca disciplinan. 11 Ciertomi, maijanpish disciplinata chasquishpaca mana cushilla sintirinchu, ashtahuanpish llaquillami sintirin.* Shinapish paica chai disciplinata chasquishpa alli yachashca qꞌuipami cashcata rurashpa causai tucun, sumaj causaitapish chari tucun.
12 Chaimanta irquiyashca maquicunata, chujchucuj sampicunatapish sinchiyachichij. 13 Cancunapaj chaquicunapaj ñancunataca derechashpa catichij. Chashnami huishtu mucuca mana ladoman llujshinga, chaipaj randica alliyanga. 14 Tucuicunahuan sumajta causanata mashcaichij. Chuya* causaita causaichij. Maijanpish mana chuyayachishca cashpaca Amitotaca mana ricungachu. 15 Dios yallitaj llaquij cashcata tucui cancunaman ricuchichun, achcacunata llaquichij mapayachij venenoyuj sapipish cancunapurapi ama huiñachun alli ricuraichij. 16 Shinallataj cancunapurapi maijanpish huainayaj,* Esaú shina Diospajlla cashcacunata yangapi churajpish ama tiyachun alli ricuraichij. Paica shuj plato micunallamantami punta churi imalla japina cashcata shujtajman curca. 17 Cancuna yachashca shinaca qꞌuipaman bendicionta chasquisha nijpica paimanca mana curcachu. Paipaj yaya imata decidishcata ima shinapish cambiasha nishpa huacashpapish imata mana rurai tucurcachu.
18 Ashtahuanpish cancunaca nina lunyacuj, yana pꞌuyu, manchanai huaira tiyaj, yallitaj amsa, tuparinalla urcumanca mana cꞌuchuyashcanguichijchu. 19 Shinallataj trompetapi tocashca uyarijmanpish, jahua pachamanta rimashca shimicuna uyarijmanpish mana cꞌuchuyashcanguichijchu. Chai rimashca shimicunata ama uyangapajmi israelitacunaca Moisesta rogarircacuna. 20 Paicunaca: “Shuj animalllapish cai urcupi sarujpica rumicunahuan shitashpa huañuchinguichij” nishca mandashcatami mancharcacuna. 21 Israelitacuna ricushca yallitaj mancharina cajpimi Moisesca: “Ñucaca manchaihuanmi chujchucuni” nirca. 22 Shinapish cancunaca Sion urcuman, causaj Diospaj llajta jahua pacha Jerusalenman, huaranga huaranga angelcunapajmanpishmi cꞌuchuyashcanguichij. 23 Chai angelcunaca jatun tandanacuipimi tandanacushcacuna can. Shinallataj cancunaca jahua pachapi quillcashca punta churicunapaj congregacionman, tucuicunata Juzgaj Diospajman, espíritu santo yuyachishca shina causashpa cashcata ruraj jucha illajta rurashcacunapajman, 24 mushuj ari ninacushcapi ayudaj Jesuspajman, ñucanchij jahuapi tsirapashca yahuarmanpishmi cꞌuchuyashcanguichij. Chai yahuarca Abelpaj yahuartapish yalli ashtahuan valijmi.
25 Jahua pachamanta rimashcata ñataj mana uyasha ninguichijman. Ñaupa punllacunapica cai pachapi causaj gentecunaca Dios huillashcata mana uyashcamantami castigashca carcacuna. ¡Ñucanchijcarin jahua pachamanta rimajta mana uyashpaca ashtahuanmi castigashca cashun! 26 Chai tiempopimi Dios rimashpaca cai allpata cuyuchirca. Cunancarin paica: “Shuj cutinhuanmi mana cai allpallata ashtahuanpish jahua pachatapish cuyuchisha” nishcami. 27 “Shuj cutinhuan” nishpaca imalla cuyurijcunata Dios anchuchina cashcatami ricuchin (chai cuyurijcunaca shujtajcuna rurashcallami). Chashnami imalla mana cuyurijcunaca tiyashpa catinga. 28 Chaimanta mana cuyuchipaj shuj Gobiernota chasquigrishcamantaca Dios yallitaj llaquij cashcata ricuchishpa catichun tucui shunguhuan sirvishpa catishunchij. Dios yallitaj llaquij cashcata ricuchishcamantami manchaihuan, achca respetohuan, pai munashca shina paitaca adorai tucunchij. 29 Ñucanchij Diosca tucuita tucuchij nina shinami.
13 Familia ucupi shina cꞌuyaita ricuchishpa catichij. 2 Shujtajcunata* cꞌuyaihuan chasquinataca ama cungarichijchu. Chashna cꞌuyaihuan chasquij cashcamantami maijancunaca angelcunata chasquircacuna. 3 Prezupi cajcunataca* paicunahuan prezupi cashca shinallataj yuyarichij. Llaquichishcacunatapish paicunahuan llaquita apacuj shinallataj yuyarichij. 4 Cazado causaica tucui gentecunapaj ñaupajpi alli nishca cachun. Chai causaitaca ni pi ama mapayachichun. Diosca solterocuna cajpipish, cazadocuna cajpipish huainayajcunataca* tucuicunatami juzganga. 5 Ama cullqui munailla causaichijchu. Ashtahuanpish ima charishcacunallahuan cushilla caichij. Diosca: “Cantaca manataj saquishachu, manataj shitashachu” ninmi. 6 Chaimanta ama manchashunchijchu, ashtahuanpish: “Jehová* Diosmi ñucata ayudajca. Mana manchashachu. ¿Runaca imatataj rurai tucungari?” nishunchij.
7 Cancunapurapi ñaupajman pushajcunata yuyarichij. Paicunami cancunamanca Diospaj shimimanta yachachircacuna. Paicuna alli causacushcata ricushpa paicuna shinallataj feta charishcata ricuchichij.
8 Jesucristoca ñaupapish, cunanpish, huiñaipajpish paillatajmi can.
9 Mana uyashca, chꞌican chꞌican yachachishcacunahuan pandachichunca ama saquichijchu. Micunahuan shunguta sinchiyachinapaj randica, Dios yallitaj llaquij cashcata ricuchishcamanta shunguta sinchiyachinami ashtahuan alli can. Micunallapi yuyajcunaca ima allita mana japincunachu.
10 Ñucanchijca shuj altartami charinchij. Shinapish carpa huasipi sirvijcunaca chai altar jahuapi tiyashca micunata micungapajca mana derechota charincunachu. 11 Sacrificiota shina cushca animalcunapaj cuerpotaca carpa huasicunamanta canllaman apashpami rupachijcuna carca. Cutin juchacunamanta cushca yahuartaca sacerdotecunata jatun mandajmi Diospajlla ashtahuan chꞌicanyachishca ucuman apaj carca. 12 Chaimantami Jesuspish paipaj propio yahuarhuan gentecunata jucha illajta rurangapaj llajta pungu canllapi llaquita aparca. 13 Shinaca carpa huasicunamanta canllaman llujshishpa paipajman rishunchij. Shinallataj pingaita pai ahuantashca shinallataj ñucanchijpish ahuantashunchij. 14 Caipica mana cuyuchipaj llajtataca mana charinchijchu. Ashtahuanpish shamuna cashca llajtatami tucui shunguhuan mashcacunchij. 15 Jesuspi feta charishcamanta shuj sacrificiota cuj shina Diosta siempre alabashunchij. Chai sacrificioca paipaj shutita ñucanchij shimihuan tucuicunapaj ñaupajpi huillanami. 16 Ashtahuanpish shujtajcunapaj allita ruranata, cancuna imalla charishcata shujtajcunaman cunatapish ama cungarichijchu. Cai ruraicunaca shuj sacrificio shinami can. Chai sacrificiomantami Diosca achcata cushicun.
17 Cancunata ñaupajman pushajcunata uyaichij, cazuichij. Paicunami cancunataca cuidacun. Paicuna imalla rurashcataca Diosmanmi ricuchingacuna. Cancuna cazujpica mana llaquirishpa, cushicuihuanmi cancunata cuidangacuna. Paicuna llaquirishpa cuidajpica cancunapajca mana allichu canga.
18 Ñucanchijmanta Diosta mañashpa catichij. Ñucanchijca alli concienciata charishcatami seguro canchij. Shinallataj tucuipi allita rurashpami causasha ninchij. 19 Ashtahuantajca cancuna maipi cashcaman ñuca utca tigrangapaj Diosta mañaichij nishpami rogapani.
20 Sumaj causaita cuj Diosca huiñaipaj ari ninacushca yahuarhuanmi ovejacunata jatun michij ñucanchij Amito Jesustaca huañushcacunapaj chaupimanta causachirca. Diosca 21 paipaj munaita cancuna rurachun tucui imalla minishtishcata cancunaman cuchun. Jesucristomantami Diosca paipaj ñaupajpi ima alli cashcata rurachun ñucanchijta ayudan. Diosca huiñai huiñaita jatunyachishca cachun. Chashna cachun.*
22 Cunanca huauquicuna, cai animachij shimicunata pacienciahuan uyachunmi rogapani. Cancunapajca ashalla shimicunata nishpami shuj cartata quillcashcani. 23 Ñucanchij huauqui Timoteo carcelmanta cacharichishca cashcata yachachunmi munani. Pai utca shamujpica ishquindijmi cancunata ricunaman rishun.
24 Ñaupajman pushajcunatapish, jucha illaj huauquicunatapish tucuicunata ñuca partemanta saludapaichij. Italia llajtamanta huauquicunami cancunamanca saludocunata cachan.
25 Diosca yallitaj llaquij cashcata tucui cancunaman ricuchichun.
Griego rimaipica: “aión” ninmi. “Cai pacha” shimita huasha diccionariopi ricui.
O “paipaj ñaupajpi cumurichij”.
O “espiritucunatami”.
Griego rimaipica: “Diosmi cambaj jatun tiyarinaca” ninmi.
“Jehová” shutita huasha diccionariopi ricui.
Callarimanta nishpaca Adanpaj Evapaj huahuacunamantami parlacun.
“Alma” shimita huasha diccionariopi ricui.
“Espíritu” shimita huasha diccionariopi ricui.
O “allichirishca”.
Griego rimaipica: “huañushca ruraicunamanta” ninmi.
Griego rimaipica: “aión” ninmi. “Shamuj punlla” shimita huasha diccionariopi ricui.
“Jehová” shutita huasha diccionariopi ricui.
“Jehová” shutita huasha diccionariopi ricui.
“Jehová” shutita huasha diccionariopi ricui.
“Jehová” shutita huasha diccionariopi ricui.
“Jehová” shutita huasha diccionariopi ricui.
“Jehová” shutita huasha diccionariopi ricui.
Griego rimaipi “tapa” nishpaca Dioshuan alli tucungapaj shuj sacrificiota rurana cashcatami ricuchin.
Griego rimaipica: “chꞌican chꞌican bautismocunamantami” ninmi.
O “rollo”.
Caipica Adanpaj Evapaj huahuacunamantami parlacun.
Griego rimaipica: “aión” ninmi.
Caitaca “Runacuna” nishpapishmi traducishcacuna.
“Jehová” shutita huasha diccionariopi ricui.
Griego rimaipica: “inagurarca” ninmi.
O “sustarishunchij”.
O “Crinaca”.
O “Ñucanchij ñaupa yayacuna”.
O “Cambaj huahua huahua”.
“Llaquichina caspi” shimita huasha diccionariopi ricui.
“Jehová” shutita huasha diccionariopi ricui.
“Jehová” shutita huasha diccionariopi ricui.
O “castigan”.
O “yachachichun saquishcata”.
O “nanachinmi”.
O “Jucha illaj”.
“Huainayana” shimita huasha diccionariopi ricui.
O “Mana rijsishcacunata”.
Griego rimaipica: “Cadenacunahuan huatashcacunataca” ninmi.
“Huainayana” shimita huasha diccionariopi ricui.
“Jehová” shutita huasha diccionariopi ricui.
O “Amén”.