INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
quichua (chimborazo)
ꞌ
  • Cꞌ
  • cꞌ
  • CHꞌ
  • chꞌ
  • Pꞌ
  • pꞌ
  • Qꞌ
  • qꞌ
  • Tꞌ
  • tꞌ
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONCUNA
  • TANDANACUICUNA
  • g22 núm. 1 págs. 4-6
  • 1 | Cambaj saludta alli cuidai

Can mashcacushcaca mana tiyanchu.

Quishpichihuai, videoca mana ricurinchu.

  • 1 | Cambaj saludta alli cuidai
  • Rijchari 2022
  • Subtitulocuna
  • Caitapish mashcai
  • ¿CAITA RURANACA IMAMANTATAJ MINISHTIRISHCA CAN?
  • ¿Caitaca yacharcanguichu?
  • ¿Imatataj rurai tucungui?
  • Alli saludta charingapaj
    Rijchari 2019
  • ¿Estresta charishpaca imatataj rurai tucungui?
    Rijchari 2020
  • Yayitu Dios cushca causaita cuidashunchij
    Jehová Dios Mandacushcata Huillaj (Yachanapaj) 2023
Rijchari 2022
g22 núm. 1 págs. 4-6
Shuj mesapi achca alli micunacuna.

CAI MUNDOPICA ACHCA PROBLEMACUNAMI TIYAN

1 | Cambaj saludta alli cuidai

¿CAITA RURANACA IMAMANTATAJ MINISHTIRISHCA CAN?

Jatun llaquicuna o problemacuna ricurijpica ñucanchij saludtami llaquichi tucun.

  • Huaquin llaquicunata charishcamantami achca gentecunaca estrés ungüita japincuna. Estresados sintirishcamantami ungüicunaca paicunataca rato japi tucun.

  • Llaquicuna tiyan horaspica hospitalcunapi junda cashcamantami mana tucuicunata ayudai tucuncuna. Shinallataj jambicunapish mana tucuicunapaj pajtanchu.

  • Huaquinpica gentecunaca micunata, medicinacunata, shujtaj minishtirishca cosascunata randingapajpish mana cullquita charincunachu.

¿Caitaca yacharcanguichu?

  • Millai ungüita o estrés ungüita charishpaca yuyai illaj shinami saquiringui. Chaimantami saludmanta mana alli decisioncunata japingui. Pero chaita rurashpaca ashtahuanmi ungüi tucungui.

  • Can charishca ungüicunata mana utca jambishpaca achcatami anchayai tucungui o hasta huañui tucunguimi.

  • Sano cashpaca llaqui ratopish alli decisioncunatami japi tucungui.

  • Cullqui illaj cashpapish, chariyuj cashpapish cambaj saludtami alli cuidai tucungui.

¿Imatataj rurai tucungui?

Yuyaiyuj runaca llaquicuna shamucujta ricushpaca ima shina chaicunamanta caruyanatami alli ricun. Ungüicunata mana charisha nishpaca cambaj cuerpota, cambaj huasitapish limpiotami charina cangui. Mana ungusha nishpaca allimi cuidarina cangui.

“Ñucanchij cuerpota, ñucanchij huasita limpiota charishcamantami doctorcunapajman mana tanto rishcanchij. Jambicunata randinatapish mana minishtishcanchijchu” (Andreas).a

a Huaquin shuticunatami cambiashcanchij.

PROBLEMACUNAHUANCA CHꞌIMBAPURAI TUCUNCHIJMI: Huaquin consejocuna

Sinchi llaquicuna tiyan horaspi cambaj saludta cuidangapajca cai consejocunata cati

CAMBAJ CUERPOTAPISH, HUASITAPISH LIMPIOTA CHARI

Shuj cꞌarica canllapimi jabonhuan, yacuhuanpish paipaj maquicunata maillacun.

Cambaj cuerpotapish, huasitapish limpiota chari

Bibliapica: “Alli yuyaiyuj runaca, ima llaqui japina cajpica anchurinmi” ninmi (Proverbios 22:3). Cambaj saludta llaquichij ungüicuna o problemacuna shamucujta ricushpaca chaicunamanta anchuri.

  • Cambaj maquicunataca jabonhuan, yacuhuanpish alli maillanata yachai. Micunata japigricushpa o bañomanta manaraj llujshishpacarin maquicunata alli maillari.

  • Cambaj huasita limpiashpa alli desinfectai. Maquihuan tuparina cosascunatapish ashtahuan limpiai.

  • Pudishpaca contagioso ungushcacunapajmanca ama cꞌuchuyai.

SANO MICUNATA MICUI

Shuj mesapi achca alli micunacuna.

Sano micunata micui

Bibliapica: “Maijanpish paipaj quiquin cuerpotaca mana nunca pꞌiñanchu. Ashtahuanpish cꞌuyaihuanmi caran, cꞌuyaihuanmi cuidan” ninmi (Efesios 5:29). Imata micushcahuan, imata ubyashcahuan cuidadota charishpaca ñucanchij cuerpota cuidashcatami ricuchishun.

  • Achca yacuta ubyai.

  • Chꞌican chꞌican frutacunata, verduracunata micui.

  • Achca huirahuan, cachihuan o azucarhuan yanushca micunataca ama micuichu.

  • Ama fumaichu, ama drogarichu, ama yallitaj tragotapish ubyaichu.

“Ama ungungapajca alli, sano micunatami randinchij. Mana chaita rurashpaca ñucanchij ashalla ganashca cullquitaca doctorman pagashpami gastanchijman” (Carlos).

EJERCICIOTA RURAI, ALLI DORMIPISH

Shuj runami allpa ñanta callpacun.

Ejerciciocunata rurai

Bibliapica: “Ishqui maqui jundata trabajashcapish, yuyaita shaicuchinallami. Chaipaj randica, shuj maqui jundallata trabajashpa, ashata samarinaca ashtahuan allimari” ninmi (Eclesiastés 4:6). Trabajador canaca allimi can. Pero alli samarinatapishmi minishtinchij.

  • Ejerciciota rurai. Por ejemplo, puringapajca semanapi huaquin punllacunatami agllai tucungui. Cashna laya ejerciciocunata rurashpaca mayorlla cashpapish, ancha ungushca cashpapish o shuj discapacidadta charishpapish shujtaj ungüitaca mana japishunchu.

  • Shuj joven huarmimi samaricun.

    Alli dormi

    Alli dormi. Asha horascunallata dormishpaca estrés ungüitami japishun, imapipish mana concentrari tucushunchu. Mana allita dormishpa pasashpallaca qꞌuipamanca ancha ungüitami japi tucunchij.

  • Dorminaman ringapaj shuj horata agllashca cashpaca chaita pajtachi. Tucui punllacuna chai horallatataj dorminaman ri, chai horallatataj jatari.

  • Ña camapi caj horasca televisionta ama ricuichu. Celularta, tablettapish ama utilizaichu.

  • Ña dormingapajca ama achcata micuichu. Cafehuan rurashca ubyanacunata, tragotapish ama ubyaichu.

“Minishtirishca horascunata dorminami ñuca salud alli cachun ayudashca. Minishtirishca horascunata mana dormishpaca umatami nanan, ñuca tucui cuerpotapishmi nanan. Pero alli dormishpaca allimi sintirini, imata rurangapajpish fuerzatami charini y mana yallitaj ungunichu” (Justin).

Millai ungüicunamantaca ¿ima shinataj cuidari tucungui? nishca videomanta shuj dibujo. Shuj huarmimi punguta pascashpa virusta yaicuchicun.

ASHTAHUAN YACHAI. Millai ungüicunamantaca ¿ima shinataj cuidari tucungui? nishca videota ricui. Shinallataj “Mejore su salud. ¿Cómo?” nishca temata españolpi ricui.

    Quichua Chimborazo Publicacioncuna (2008-2026)
    Llujshingapaj
    Yaicungapaj
    • quichua (chimborazo)
    • Shujtajcunaman cachai
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Caita Yuyari
    • Huaquichishca Datocuna
    • Can nishca shina configurai
    • JW.ORG
    • Yaicungapaj
    Shujtajcunaman cachai