INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
quichua (chimborazo)
ꞌ
  • Cꞌ
  • cꞌ
  • CHꞌ
  • chꞌ
  • Pꞌ
  • pꞌ
  • Qꞌ
  • qꞌ
  • Tꞌ
  • tꞌ
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONCUNA
  • TANDANACUICUNA
  • mwbr20 enero págs. 1-7
  • Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi yachanapaj ayudacuna

Can mashcacushcaca mana tiyanchu.

Quishpichihuai, videoca mana ricurinchu.

  • Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi yachanapaj ayudacuna
  • Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi yachanapaj ayudacuna 2020
  • Subtitulocuna
  • 6-12 DE ENERO
  • 13-19 DE ENERO
  • 20-26 DE ENERO
  • 27 DE ENERO A 2 DE FEBRERO
Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi yachanapaj ayudacuna 2020
mwbr20 enero págs. 1-7

Jesús shina causashunchij huillashunchij tandanacuipi yachanapaj ayudacuna

6-12 DE ENERO

BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | GÉNESIS 1, 2

“Diosca causai tiyachunmi cai Allpataca rurarca”

it-1 pág. 571

Dios huiñachishcacuna

Diosca punta punllapica “achij tiyachun” nircami. Chaimi chai achijca amsa pꞌuyu chaupita pasashpa cai Allpaman chayashcanga. Tal vez chai achijca asha ashami Allpaman chayashcanga. J. W. Watts inglés shimipi Genesismanta parlaj libropica: “Achijca asha ashami tiyai callarishca canga” ninmi (Gé 1:3, A Distinctive Translation of Genesis). Cai Allpapica maimanta chai achij chayamushcaca mana alli ricurishcachu canga. Yaya Diosca achijtapish amsatapish chꞌicanyachishpami achijtaca punlla nishpa, amsataca tuta nishpa churarca. Caica cai Allpa muyurishpa Inti huashata rij cashcatami ricuchin. Chaimantami cai Allpapica inti llujshin ladoman, inti huashicun ladomanca achijpish amsapish tiyana carca (Gé 1:3, 4).

Ishqui punllapica Jehová Diosca yacucunata ucuman, jahuaman chꞌicanyachij huaira tiyachunmi rurarca. Parte yacuca cai Allpapimi saquirirca, cutin achca yacuca jahua huairapimi saquirirca. Chai jahua huairatami Diosca Cielo nishpa shutichirca. Cai Cielotaca cai Allpamantami ricunalla carca. Huairapi achca yacu tiyajpipish ashtahuan jahuaman tiyan estrellacunapi, shujtaj planetacunapica yacuca mana tiyarcachu (Gé 1:6-8; EXPANSIÓN nishca temata ricui).

Quimsa punllapica Jehová Diosca paipaj poderhuanmi cai pachapi tiyaj yacucunata shujllaman tandachirca. Chaimi chaquishca pamba ricurirca. Maillata chaquishca cajtaca Allpa nishpami Diosca shutichirca. Shinallataj chai tiempollapitajmi Yaya Diosca verdijlla qꞌuihuacunata, muyuta cuj qꞌuihuacunata, granota pꞌucuj tucui laya yuracunatapish huiñachirca. Chashnami causai tiyai callarirca. Chai qꞌuihuacuna, yuracunaca paicuna imata pꞌucuna cashca shinallatajmi pꞌucuna carca. Chaicunaca mana ñapish ricurircallachu (Gé 1:9-13).

it-1 pág. 571 párrs. 8, 9-pág. 572 párrs. 1, 2

Dios huiñachishcacuna

Hebreo rimaipi ʽa·sáh shimica “ima tucuchun rurana” nisha ninmi. Caica manaraj chuscu punlla tucujpi Intita, Lunata, estrellacunata Jehová Dios ña rurashcatami ricuchin. Chuscu punllamantami jahua pachapi tiyajcunaca Allpa pachata achijyachi callarirca. Chaimi jahua pachapi tiyajcunataca cai Allpamanta ricunalla carca. Shinallataj Yaya Diosca: “Jahua pachamanta achijyachishpa punllatapish, tutatapish chꞌicanchij tiyachun. Chaicunaca ima quillacuna, ima punllacuna, ima huatacuna cashcatapish ricuchijcuna cachun” nircami (Gé 1:14).

Pichca punllapica Yaya Diosca tucui laya animalcunatami huiñachirca. Chai animalcunaca mana shujlla animalmantachu mirarirca. Ashtahuanpish Diospaj poderhuanmi chꞌican chꞌican animalcuna tiyai callarirca. Génesis 1:20-23-pica, Taita Diosca yacupi causaj “tucui laya jatun animalcunatapish, tucui laya uchilla animalcunatapish paicuna ima shina cana cashca shinallatatajmi rurarca. Huairapi purij tucui laya animalcunatapish paicuna ima shina cana cashca shinallatatajmi rurarca. Taita Diosca tucuitami alli cashcata ricurca. Taita Diosca chai animalcunata alli cashca cachun nishpaca: ‘Huahuacunayuj tucushpa, achcata mirarishpa mama cuchapi jundarichij’ nircami” ninmi.

Sujta punllapica Taita Diosca: “Allpapica tucui laya animalcuna paicuna ima shina cana shinallataj tiyachun. Charina animalcunapish, llucashpa purij animalcunapish, sacha animalcunapish tiyachun” nircami. Chaicunata rurashpaca Taita Diosca alli cashcatami ricurca (Gé 1:24, 25).

Sujta punllapi huiñachinata tucuchicushpaca Diosca runatami rurarca. Chai runaca Diosman rijchaj cashpapish mana angelcuna laya carcachu. Shinapish animalcunata maihuan yallimi carca. Génesis 1:27-pica, ‘Taita Diosca cꞌaritapish huarmitapishmi rurarca’ ninmi. Cutin Génesis 2:7-9-pica: Jehová Diosca “runataca ñutu allpamanta rurashpa, paipaj singapi causaita cuj samaita pꞌucujpimi, runaca causaiyuj tucurca” ninmi. Qꞌuipaca cai runataca Edén huertapimi Yaya Diosca churarca. Chai huertapica tucui laya granocunami tiyarca. Chai huashaca Diosca Adanpaj costillamanta shuj tulluta llujchishpami huarmita rurarca (Gé 2:18-25). Yaya Diosca shujlla cꞌarita, shujlla huarmitami rurarca (Gé 5:1, 2).

Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij

w15 1/6 pág. 5

Cienciamanta yachashun

¿Jahua pachapish cai Allpapish mashna huatacunatataj charin?

Bibliapica jahua pachapish cai Allpapish ima horasmanta tiyai callarishcataca mana huillanchu. Shinallataj cai Allpa asha huaranga huatacuna tiyashcataca mana ninchu. Ashtahuanpish Génesis 1: 1-pica: “Jahua pachata, cai pachata callarichijca Taita Diosmi” ninmi. Chaimi cientificocunaca cai Allpapish, jahua pachapish mashna huatacuna tiyashcata paicunallataj yachai tucuncuna. Cientificocunaca cai Allpaca mas o menos 4 mil millones de añostami charinga nincunami. Cutin cai universoca mas o menos 13 mil o 14 mil millones de añostami charinga nincunami.

it-2 pág. 80

Jesucristo

Jesusca mana Dios shinachu tucuita rurarca. Jehová Diosmi paipaj espíritu santohuan tucuita rurarca (Gé 1:2; Sl 33:6). Tucui ricuipajcunapish mana ricuipajcunapish Diosmantami causaita charincuna (Sl 36:9). Yaya Dios tucuita ruracujpica Jesusmi ayudarca. Pero chaica mana nisha ninchu Jesuspish tucuita Dios shina rurashcata. Bibliapica tucui imalla tiyashcacunaca Diosmantami tiyan ninmi. Jesuspish Yaya Dios tucuita ruraj cashcatami nirca (Mt 19:4-6; CREACIÓN nishca temata ricui).

13-19 DE ENERO

BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | GÉNESIS 3-5

“Diablo punta llullata nishcamantami llaquicuna tiyan”

w17.02 pág. 5 párr. 9

Diospaj munaica pajtaringatajmi

9 Jehová Diosta ama cazuchunca Diabloca shuj culebrata rimachishpami Evata pandachirca (Génesis 3:1-5-ta liyipai; Apocalipsis 12:9). Tucui yuracunamanta ama micungui nishpaca Diosca mana allita rurashcatami Diabloca ricuchisha nirca. Diabloca ‘¿cancunapaj munaita manachu Diosca rurachun saquin?’ nicuj layami carca. Qꞌuipaca llullashpami Evamanca: “Cancunaca mana huañunguichijchu” nirca. Shinallataj Diosta cazunata mana minishtirishca cashcata yuyachunmi Diabloca: ‘Chai yuramanta micushpaca cancunapaj ñahuicuna pascarinataca Diosca yachanmi’ nirca. Chashna nishpaca, ‘cancuna ashtahuan yachaj tucunataca Diosca yachanmi. Chaimantami ama micunguichij nishpa mandarca’ nicuj layami carca. Ashtahuanpish Diabloca llullashpami: ‘Chai yuramanta micushpaca Taita Dios shina allitapish, mana allitapish yachaj tucunguichijmi’ nirca.

w00 15/11 págs. 25, 26

Adanmanta Evamanta yachashun

¿Dios mandashcata cazunaca Evapajca sinchichu carca? Mana sinchichu carca. Evaca Jehová Dios Adanman ima nishcatami cazuna carca. Caipi yuyashun, shuj mana rijsishca runa cambaj cꞌuyashca amigo o familiami cantaca llullacun nijpica, ¿uyanguimanchu? Diabloca chai mana rijsishca runa shinami Jehová Dios mana alli mandaj cashcata crichisha nirca. Shinallataj Adán ima nishcatapish ama cazuchunmi Evata pandachisha nirca. ¿Evaca Diablo ima nicushcataca uyanachu carca? Mana. Ashtahuanpish paipaj cusata respetashpami manaraj imata rurashpa cusata tapuna carca. ¿Caimanta imatataj yachacunchij? Dios mandashcata ama rurachun pi ñucanchijta pandachisha nijpica mana uyanachu canchij. Evapi cutin yuyashun. Paica Diablo nishcatami cutin cutin yuyacushcanga. Chaimantami chaica alli shina ricurishcanga. Pero chaipi yuyanapaj randica chai mana alli munaitami anchuchina carca. Mana cashpaca paipaj cusamanmi huillana carca (1 Corintios 11:3; Santiago 1:14, 15). Evaca Diablo nishcata crishpami paillataj ima alli cashcata, ima mana alli cashcata agllasha nirca.

Adanca paipaj huarmi ima nishcatami cazurca

Evaca Adanpish micuchunmi Dios ama micungui nishca yuramanta cararca. Chaimi Adanca micurca (Génesis 3:6, 17). Pero manaraj micushpami Adanca Diosta cazunata o paipaj huarmita cazunata yuyarina carca. Imata ruranata yachangapajpish Dios ayudachunmi mañana carca. Adanca Dios ama micungui nishca yuramanta micushpa ima tucuna cashcataca allimi yacharca. Apóstol Pabloca, ‘mana Adantachu umashca carca. Ashtahuanpish huarmimi umashca cashcamanta mandashcata pꞌaquirca’ nircami (1 Timoteo 2:14). Adanca Eva imata rurashcata Diospaj maquipi saquinapaj randica paipaj huarmimantami mana separarisha nirca. Chaimantami paipaj munaimanta Diosta mana cazurca.

w12 1/9 pág. 4 párr. 2

¿Diosca huarmicunata valoranchu?

¿Diosca huarmitachu maldicirca?

Mana. Jehová Diosca culebratami maldicirca. Chai culebraca Diablo Satanasmi can (Apocalipsis 12:9; Génesis 3:14). Diosca Evatapish Adanmi cantaca mandanga nircami. Chashna nishpaca, Adán paipaj huarmita pai munashca shina charina cashcataca mana nicurcachu (Génesis 3:16). Ashtahuanpish juchapi urmashcamanta ima llaquicunata charina cashcallatami yuyachicurca.

w04 1/1 pág. 29 párr. 2

Genesismanta valishca yuyaicuna (parte 1)

3:17. ¿Jehová Diosca ima shinataj allpata maldicirca, mashna tiempocamataj maldicirca? Jehová Dios allpata maldicijpimi chaipi tarpunaca sinchi carca. Adanpaj huahua huahuacunaca casha allpapi sinchita trabajana cashcatami ricurcacuna. Noepaj yaya Lamecpish: “Mandaj Dios allpata mana alli nishcamanta, ñucanchij maquihuan allpapi imata rurashpapish sinchita trabajashpa llaquita” apacunchij nircami (Génesis 5:29). Yacu juillu tucurishca qꞌuipaca Jehová Diosca Noetapish paipaj huahuacunatapishmi bendiciarca. Shinallataj paicunataca huahuacunayuj tucushpa cai Allpapi jundaringuichij nircami (Génesis 9:1). Chashnami Diosca allpataca ña mana ashtahuan maldicishca canga (Génesis 13:10).

it-1 pág. 717

Huachana nanaicuna

Huahuata unguna ñaupa, unguna horasca sinchi nanaimi can. Diosta cazushca cashpaca Evaca huahuacunata charishpami Diospaj bendicioncunata chasquinman carca. Proverbios 10:22-pi nishca shinaca: “Mandaj Diostaj cushca allicunaca charijyachinmi. Chaica ima llaquipipish mana churanchu”. Pero Evaca Diosta mana cazushpami juchayuj tucurca. Chaimantami Evapaj cuerpoca ña huajllirishpa huahuatapish nanaihuan unguna carca. Yaya Diosca paimanca: “Chichu cajpipish jatun nanaihuan canatami mirachini. Huachanatapish yallitaj nanaihuanmi huachangui” nircami (Gé 3:16). Yaya Dios chashna nishpaca huarmicuna huahuata ungushpaca nanaita charichun saquina cashcatami nicurca.

Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij

it-2 pág. 183 párr. 2

Lamec

Lamecca paipaj huarmicunataca: “Ñuca nishcata uyaichij. Ñuca rimashcata uyaichij. Shuj runataca ñucata chugrichijpimi huañuchircani. Qꞌuipa huiñai shuj huambrataca ñucata huajtajpimi huañuchircani. Cainta huañuchijta canchis cutin llaquichishca cana cajpica, Lamecta huañuchijtacarin canchis chunga canchis cutinmi llaquichinga” nircami (Gé 4:23, 24). Lamec nishca shimicunaca pai causan punllacunapi gentecuna millaicuna cashcatami ricuchin. Shinallataj paita chugrichijpi difindiringapaj huañuchishcata, mana Caín shina paipaj munaimanta huañuchishcata ricuchingapajmi chai shimicunataca nirca. Lamecca chai runata huañuchishcamanta pi paitapish ama tigra huañuchichunmi shuj mañaita rurasha nirca.

it-1 pág. 359 párr. 7

Yangamanta rimana

Ñaupa punllacunapica Abelca Diostaca respetohuanmi paipaj shutipi mañaj cashca canga. Pero ¿imamantataj Enós causashca punllacunapi gentecunaca Jehovapaj shutipi mañai callarircacuna nin? (Gé 4:26, La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo ; Heb 11:4). Chai gentecunaca Diosta mañashpaca paipaj shutitaca mana respetajcunachu carca. Huaquin yachaj runacuna nishca shinaca Diospaj shutita mana alli utilizashpa, chai shutita gentecunata, animalcunata ningapaj utilizashpaca Diospaj shutita mana respetajcuna cashcatami ricuchishcangacuna (ENÓS nishca temata ricui).

20-26 DE ENERO

BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | GÉNESIS 6-8

“Dios mandashca shinami tucuita rurarca”

w18.02 pág. 4 párr. 4

Noepaj, Danielpaj, Jobpaj ejemplota catishunchij

4 ¿Noeca ima llaquicunatataj charirca? Noepaj bisabuelo Enoc causashca punllacunapica gentecunaca yallitaj millaicunami carca. Jehová Diostapish cꞌamijcunami carca (Judas 14, 15). Mana alli ruraicunaca cada punllami mirashpa catirca. Noé causashca punllacunapicarin ‘cai pachaca millanana ruraicunahuan jundami carca’. Millai angelcunapish jahua pachamanta uriyamushpami runacunapaj ushushicunahuan cazarashpa huahuacunata charirca. Chai huahuacunaca millai runacunami tucurca (Génesis 6:2-4, 11, 12). Shinapish Noeca mana chai gentecuna layachu carca. Bibliapica: ‘Diospaj ñahuipica, Noellami allita ruraj cashca ricurirca. Chai punllacunapica, paillami ima juchachina illajlla carca. Noeca Taita Dioshuanmi purirca’ ninmi (Génesis 6:8, 9).

w13 1/4 pág. 14 párr. 1

Noeca Dioshuanmi purirca

Noeca arcataca 40 o 50 huatacunapimi tucuchishcanga. Arcata rurangapajca yuracunata pꞌitishpami vigacunata, tablacunata rurana carca. Qꞌuipaca chaicunahuanmi quimsa pisota shayachina carca. Chai arcapica chꞌican chꞌican cuartocunatami rurana carca. Shuj ladomanca shuj pungutami llujchina carca. Shinallataj shuj ladoman yacu urmachunmi jahua cꞌata chaupitaca alzana carca. Chai cꞌata ucutapish muyundijtami ventanacunata rurana carca (Génesis 6:14, 15 NM, 16).

w11 15/9 pág. 18 párr. 13

Mana shaicushpa callpashunchij

13 Apóstol Pabloca Diosta alli sirvij huaquin runacunamantami parlarca. Chai runacunaca Dios cusha nishcata japingacamami mana shaicushpa paita sirvircacuna. Por ejemplo, Noepi yuyashun (Hebreos 11:7-ta liyi). Jehová Diosca Noemanca: “Cai pachapi causaiyuj caj tucuicunata chingachingapajca cai pachamanca yacu juillutami cachagrini” nishcami carca (Gén. 6:17). Apóstol Pablo yacu juillumanta parlashpaca chai punllacunapica chashna tiyashcataca manaraj pi ricushcachu nircami. Chashna tamya manaraj tiyashca cajpipish Noeca Diospi feta charishcamantami Dios nishcacuna pajtarinataj cashcata crirca. Chaimantami paiman mingashcata pajtachinaca mana sinchi ricurirca. Ashtahuanpish “Dios mandashca shinami tucuita rurarca” (Gén. 6:22). Noeca chai jatun huambuj huasita rurana cashpapish animalcunapajpish paicunapajpish micunacunatami huaquichina carca. Animalcunatapishmi arcaman yaicuchina carca. Shinallataj gentecunamanpish Dios imata ruragrishcatami huillana carca. Paipaj familiatapishmi Diosmanta yachachishpa cuidana carca. Sinchi feta ricuchishcamanta, mana shaicushpa Diosta sirvishcamantami Noepish paipaj familiapish yacu juillupi quishpirishpa sumaj bendicioncunata chasquircacuna.

Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij

w04 1/1 pág. 29 párr. 7 (parte 1)

Genesismanta valishca yuyaicuna

7:2. ¿Noeca ima shinataj maijan animalcuna limpio cashcata o mapa cashcata yachai tucurca? Yacu juillu ñaupaca gentecunaca animalcunataca mana micujcunachu carca. Noeca maijan animalcunataca Diosmanmi sacrificiota shina cuj carca. Chaimantami ima animalcuna limpio cashcataca yachashcanga. Moisés causashca punllacunapica Diosca paipaj leypimi micungapaj maijan animal “limpio” o “mapa” cashcataca churarca. Pero qꞌuipa huatacunaca chai leyca ñami tucurirca (Hechos 10:9-16; Efesios 2:15). Shinashpaca, Noeca Diosta adorangapaj ima animalta sacrificiopi cuna cashcataca allimi yacharca. Chaimantami Noé arcamanta llujshishpaca Mandaj Diospaj shuj altarta rurarca. Qꞌuipaca chai altar jahuapimi huaquin chuya animalcunata, alasyuj huaquin chuya animalcunatapish Taita Diosman cushpa rupachirca (Génesis 8:20).

w04 1/1 pág. 29 párr. 8

Genesismanta valishca yuyaicuna (parte 1)

7:11. ¿Yacu juillu tiyachunca maimantataj achca yacucuna shamurca? Ishqui punllapica Yaya Diosca “yacucunata ucuman, jahuaman chꞌicanchij huaira tiyachun” nircami (Génesis 1:6, 7). “Ucuman” caj yacucunaca ñami Allpapi carca. Cutin “jahuaman” caj achca yacucunaca huairapimi pꞌuyu shina carca. Noepaj punllapica chai yacucunami cai Allpaman urmarca.

27 DE ENERO A 2 DE FEBRERO

BIBLIAPI TIYAJ VALISHCA YUYAICUNA | GÉNESIS 9-11

“Cai pachapi causajcunaca tucuicunami shujlla shimita rimajcuna carca”

it-1 pág. 275

Babilonia jatun pueblo

¿Babilonia llajtaca ima shinataj carca? Sinar pambapimi gentecunaca shuj torreyuj llajtata shayachishun nircacuna. Chai jatun torretaca Babel nishpami shutichircacuna. Chai tiempomantami Babilonia llajtaca tiyai callarirca (Gé 11:2-9). Chai gentecunaca paicuna rijsishca canapajllami chai torretaca shayachinata munarcacuna. Mana Jehová Diosta jatunyachingapajchu chaita ruragrircacuna. Ñaupa Babilonia llajtapi, ñaupa Mesopotamia llajtacunapimi huaquin torrecunata cunan punllapica gentecunaca tarishcacuna. Chai torrecunata ima shina rurashca cashcata ricushpami yanga dioscunata adorangapaj cashcata cuentata curcacuna. Chaimantami Babel llajtapi caj torretapish yanga dioscunata adorangapaj shayachicushcata intindinchij. Chaimi Jehová Diosca ama shayachichun jarcarca. Babelca hebreo rimaipica “pandachina” nisha ninmi. Cutin sumerio rimaipi Ka-dingir-ra shimi, acadio rimaipi Bab-ilu shimica “Diospaj pungu” nisha ninmi. Chai tiempopi Babel torremanta cai shina shujtaj shimicunahuan rimajpipish Babel shutica yanga dioscunata adoranapajllataj cashcatami ricuchin.

it-2 pág. 204 párr. 6

Rimai

Génesis 9:1-pica Jehová Diosca Noemanpish paipaj huahuacunamanpish: “Huahuacunayuj tucushpa, alli huiñachishpa achcata mirarishpa cai pachapi jundarichij” nircami. Pero qꞌuipaca huaquincunaca Dios munashca shina tucui ladocunapi causanapaj randica Sinar pampallapimi causai callarircacuna. Chaipi cashpami yanga dioscunata adorangapaj shuj jatun torreta, shuj jatun llajtata shayachishun nircacuna (Gé 11:2-4).

it-2 pág. 204 párr. 7

Rimai

Babel torreta shayachigrijcunaca mana Diosta jatunyachingapajchu shayachigrircacuna. Chaimantami Jehová Diosca chai torreta ama shayachichun chai gentecunapaj rimaita cambiarca. Chaimi paicunaca ima shina trabajanata mana intindinacushpa caita chaita rircacuna. Jehová Diosca caita chaita cachashpami paicuna shuj shinalla yuyashpa, shuj shinalla trabajashpa, jatun proyectocunata rurashpa ama jatun tucuchun jarcarca. Chai gentecunapaj yuyaicunaca paicunapaj propio experienciacunamanta, paicunapaj propio yachaicunamantami carca. Chai yachashcacunaca mana Jehová Diosmantachu shamurca (Ec 7:29-ta ricui; Dt 32:5). Yaya Diosca Babel llajtapi causajcunapaj rimaita chꞌicanyachishpami paicunapaj mana alli ruraicunata, dañota ruraj trabajocunata ama rurachun jarcarca (Gé 11:5-9; Isa 8:9, 10-ta ricui). Pero, cunan punllacunapica gentecunaca paicunapaj yachashcacunahuanmi shujtajcunata dañota rurashpa llaquipi churashcacuna. Babel torreta ruranata Yaya Dios mana jarcashca cajpica jatun llaquicunaca ima vidamanmi cai Allpapica tiyanman carca.

it-2 pág. 455

Llajtacuna

Babel llajtamanta caita chaita rijcunaca shujtaj shujtaj shimicunata parlaj cashcamantami shuj shuj grupo tucurcacuna. Chai grupocunaca paicunapaj propio costumbre, propio religiontami callarichircacuna. Cada grupomi paicuna yuyashca shina imatapish rurai callarircacuna (Le 18:3). Chai gentecunaca Jehová Diosta mana adorajcunachu carca. Chaimantami chꞌican chꞌican pueblopi causajcunaca achca yanga dioscunata rurai callarircacuna (Dt 12:30; 2Re 17:29, 33).

Bibliapi curita mashcaj shina mashcashunchij

it-1 pág. 397 párr. 7

Cam

Noé lluchulla cajpimi Canaanca tal vez ima mana allita ruracushcanga. Shinapish Canaanpaj yaya Cam runaca paipaj churitaca mana corregishcachu yuyachin. Mana cashpaca Cam runami paipaj shungupi mapa munaicunata charishcanga. Chaimantami paipaj churipish chashna mapa munaicunallatataj charishcanga. Chaimi Noeca Yaya Dios yuyaita cujpi Cam runata llaqui tucushca canman ninapaj randica Canaanta llaqui tucushca cachun nirca. ¿Noé nishca shimicunaca ima shinataj pajtarirca? Sempaj huahua huahuacuna o israelitacuna cananeocunata llaquichijpimi ashaca pajtarirca. Shinapish gabaonitacunataca mana llaquichircacunachu. Ashtahuanpish Israel llajtata sirvichunmi churarcacuna (Jos 9). Achca huatacuna qꞌuipaca Jafetpaj huahua huahuacunaca Medo-Persia, Grecia y Roma jatun llajtacunata mandajcunami carca. Cai mandajcunami cananeocunata mandai callarircacuna. Chashnami Noé nishca shimicunaca tucui pajtarirca.

it-2 pág. 481

Nimrod

Nimrodca Sinarpi caj Babel, Erec, Acad, Calne shuti jatun pueblocunatami mandai callarirca (Gé 10:10). Chaimi Babel llajtata shayachichun, chai llajtapi shuj jatun torreta rurachun mandashcanga. Historiamanta parlaj judío Josefo runaca: “Nimrod runaca gentecunata Diosmanta caruyachingapajmi asha asha tucuita mandai callarirca. Shinallataj Nimrodca: ‘Jehová Dios yacu juilluhuan cai mundota cutin tucuchisha nijpica shuj jatun torretami rurasha. Ñuca ñaupa yayacuna yacu juillupi huañushcamantapish Diospaj contrami shayarisha’ nircami. Shina nijpimi gentecunaca Diosta mana manchashpa Nimrod ima nishcata tucuipi cazunata munarcacuna. Chaimantami chai torreta rato shayachi callarircacuna” ninmi (Antigüedades Judías, libro I, cap. IV, secs. 2, 3.)

    Quichua Chimborazo Publicacioncuna (2008-2026)
    Llujshingapaj
    Yaicungapaj
    • quichua (chimborazo)
    • Shujtajcunaman cachai
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Caita Yuyari
    • Huaquichishca Datocuna
    • Can nishca shina configurai
    • JW.ORG
    • Yaicungapaj
    Shujtajcunaman cachai