INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
quichua (chimborazo)
ꞌ
  • Cꞌ
  • cꞌ
  • CHꞌ
  • chꞌ
  • Pꞌ
  • pꞌ
  • Qꞌ
  • qꞌ
  • Tꞌ
  • tꞌ
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONCUNA
  • TANDANACUICUNA
  • w23 octubre págs. 6-11
  • ¿Canca utca cazungapaj listochu cangui?

Can mashcacushcaca mana tiyanchu.

Quishpichihuai, videoca mana ricurinchu.

  • ¿Canca utca cazungapaj listochu cangui?
  • Jehová Dios Mandacushcata Huillaj (Yachanapaj) 2023
  • Subtitulocuna
  • Caitapish mashcai
  • YAYA MAMATA CAZUI
  • AUTORIDADCUNATA CAZUSHCATA RICUCHISHUNCHIJ
  • DIOSPAJ ORGANIZACIÓN CUSHCA INSTRUCCIONCUNATA CAZUSHUNCHIJ
  • Jesusca tucuipimi cazurca
    Huahuacunaman yachachichij
  • Diosca paita uyashpa cazujcunataca bendiciangami
    Jehová Diosta cushicushpa cantashunchij
  • Jehová Diosta cꞌuyanataca amataj saquingui
    Yaya Diosta cꞌuyashpa cati
  • Jehová Diostaca tucui shunguhuanmi cꞌuyanchij
    Jehová Dios Mandacushcata Huillaj (Yachanapaj) 2020
Ashtahuan ricui
Jehová Dios Mandacushcata Huillaj (Yachanapaj) 2023
w23 octubre págs. 6-11

YACHAI 42

¿Canca utca cazungapaj listochu cangui?

‘Jahua pachamanta shamuj alli yachaita charij runaca utca cazujmi can’ (SANTIAGO 3:17).

CANTO 101 Tandalla Diosta sirvishunchij

CAITAMI YACHASHUNa

1. ¿Jehová Diosta, shujtajcunata cazunaca imamantataj maipica sinchi can?

¿JEHOVÁ DIOSTA, shujtajcunata cazunaca cambajca sinchichu ricurin? Davidpajpish Jehová Diosta cazunaca huaquinpica sinchimi ricurirca. Chaimantami Jehová Diostaca: “Cambaj espirituhuan cazuna yuyaita cuhuangui” nishpa mañarca (Salmo 51:​12, Biblia en Quichua Chimborazo, 1989). Davidca Jehová Diostaca achcatami cꞌuyarca. Pero paipaj mandashcacunata cazunaca maipica sinchimi ricurirca. Ñucanchijpajpish maipica sinchimi ricuri tucun. ¿Imamanta? Puntapica, juchayujcuna huacharishcamanta. Ishquipica, Diablo pai shina Jehová Diosta ama cazuchun pandachisha nishcamanta (2 Corintios 11:3). Quimsapica, Diosta mana cazuj gentecunapurapi causacushcamanta. Paicunapaj yuyaicunataca Diablomi mandacun (Efesios 2:2). Pero, ¿juchayujcuna cashpapish, Diablopish paita sirvijcunapish ñucanchijta pandachisha nijpipish imatataj rurana canchij? Jehová Diosta, pai churashca pushajcunata cazungapajmi esforzarina canchij.

2. ¿“Utca cazuj” canaca imatataj nisha nin? (Santiago 3:17).

2 Santiago 3:​17-ta liyipai. Santiagoca: ‘Jahua pachamanta shamuj alli yachaita charij runaca utca cazujmi can’ nircami. ¿Chaica imatataj nisha nin? Jehová Dios churashca pushajcunata, autoridadcunata cazuna munaita charina cashcatami nisha nin. Paicunataca mana pꞌiñarishpami utca cazuna canchij. Pero paicuna Jehová Diospaj mandashcacunata ama cazuchun nijpica paicunataca mana cazunachu canchij (Hechos 4:​18-20).

3. ¿Jehová Dios churashca autoridadcunata cazunaca imamantataj minishtirishca can?

3 Jehová Diospaj mandashcacunaca ima mana pandachu. Chaimantami chai mandashcacunataca mana quejarishpalla cazunchij (Salmo 19:7). Shinapish yaya mamacuna, autoridadcuna, congregacionta pushaj ancianocuna juchayujcuna cashcamantami paicunata cazunaca huaquinpica sinchi can. Chashna jahuapish Jehová Diosca paicunata cazuchunmi munan (Proverbios 6:20; 1 Tesalonicenses 5:12; 1 Pedro 2:​13, 14). Chaita ruranaca Jehová Diosta cazucushca shinami can. Cunanca Jehová Dios churashca autoridadcunata cazuna mana jahualla cajpipish imamanta cazuna cashcatami yachashun.

YAYA MAMATA CAZUI

4. ¿Imamantataj achca jovencunaca paicunapaj yaya mamataca mana cazusha nincuna?

4 ¿Achca jovencunaca paicunapaj yaya mamataca imamantataj mana cazusha nincuna? Maijancunaca escuelapi yaya mamata mana cazuj compañerocunata charishcamantami paicuna shina yuyai callarishcacuna (2 Timoteo 3:​1, 2). Shinallataj shujtaj jovencunaca: “Ñuca yaya mamaca paicuna churashca mandashcacunata paicunaraj mana pajtachijpipish chaicunata cazuchunmi ñucataca obligasha nincuna” nincunami. Cutin, huaquin jovencunaca: “Ñuca yaya mamapaj mandashcacunaca cunan tiempopajca ña mana valinchu, yallitaj sinchimi can” nishpami yuyancuna. ¿Canpish chashna yuyashcanguichu? Efesios 6:​1-pica: “Huahuacuna, Amitohuan shuj shinalla cashcamanta cancunapaj yaya mamata cazuichij. Chaita ruranami Diospaj ñaupajpica alli can” ninmi. Shinapish huaquin jovencunapaj chai versopi nishcata cazunaca sinchimi can. Pero ¿chaipi nishcacunata cazuchunca imataj ayudai tucun?

5. Lucas 2:46 al 52-pi nishca shinaca ¿Jesusca paipaj yaya mamata cazuj cashcataca ima shinataj ricuchirca?

5 Cazujcuna canata yachangapajca Jesusmantami yachana canchij (1 Pedro 2:​21-24). Jesusca jucha illaj cajpipish paipaj yaya mamaca juchayujcunami carca. Pero paicuna pandarijpipish o paita mana intindijpipish paicunatami cazushpa, respetashpa catirca (Éxodo 20:12). Jesús 12 huatacunata charijpi ima tucushcata yachashun (Lucas 2:​46-52-ta liyipai). Jesusca paipaj familiahuanmi Jerusalenpi cada huata tiyaj fiestaman rircacuna. José y María chai fiestamanta huasiman ña tigracushpaca Jesús mana paicunahuan cashcataca mana cuentata curcacunachu. Paicunaca tucuicuna tandalla cashcatami yachanaraj carcacuna. Pero chaitaca mana rurarcacunachu. Jesusta ña tarishpaca Mariaca: “Huahua, ¿ima nishpataj chashnaca rurarcanguiyari?” nishpami rimarca. Pero paipaj mama chashna rimajpipish Jesusca mana pꞌiñarircachu. Ashtahuanpish respetohuan, jahualla shimicunahuanmi cutichirca. José y María Jesús ima nishcata mana intindijpipish Jesusca paicunatami tucuipi cazushpa catirca.

6, 7. ¿Sinchi cajpipish cambaj yaya mamata cazungapajca imatataj yuyarina cangui?

6 Joven, ¿cambaj yaya mama pandarijpi o canta mana intindijpica paicunata cazunaca jahuallachu can? Paicunata cazungapajca puntapica Jehová Dios ima shina sintirishcatami yuyarina cangui. Bibliapi nishca shinaca ‘Amito Jesusca huahuacuna paicunapaj yaya mamacunata tucuipi cazuchunmi munan’ (Colosenses 3:20). Jehová Diosca cambaj yaya mama huaquinpica sinchi mandashcacunata cujta, canta mana tucuipi intindijtaca allimi yachan. Pero paicunata cazunata decidijpica Jehová Diosca cushillami sintiringa.

7 Ishquipica, cambaj yaya mama ima shina sintirishcatami yuyarina cangui. Paicunata cazujpica paicunaca cushillami sintiringacuna. Ashtahuanpish canpimi confiangacuna (Proverbios 23:​22-25). Shinallataj paicunata cazushpaca paicunahuanmi ashtahuan apanacungui. Bélgica llajtapi causaj Alexandreca cashnami nirca: “Ñuca yaya mamata cazui callarishpaca paicunahuanmi ashtahuan alli apanacui callarircani. Tucuicunami cushilla carcanchij”.b Quimsapica, cunanmanta cazungapaj esforzarishpaca shamuj punllacunapi cazunaca ashtahuan jahuallami canga. Brasilpi causaj Pauloca: “Ñuca yaya mamata cazunata yachashcamantami Jehová Diosta, shujtaj autoridadcunatapish cazunaca ñucapajca ashtahuan jahualla cashca” nircami. Shinallataj Efesios 6:​2, 3-pica yaya mamata imamanta cazuna cashcatami yachachin. Chaipica: “Chashna rurashpami alli causaita charingui. Cai allpapipish achca tiempotami causangui” ninmi.

8. ¿Achca jovencunaca paicunapaj yaya mamata imamantataj cazunata agllashcacuna?

8 Achca jovencunaca yaya mamata cazushcamanta paicunapaj causaipi alli rishcatami cuentata cushcacuna. Por ejemplo, Brasil llajtapi causaj Luiza solteramanta yachashun. Paipaj edadta charij jovencuna celularta charijpipish paipaj yaya mamaca celularta charichunca mana saquircacunachu. Luizaca paipaj yaya mama celularta charichun imamanta mana saquishcataca mana intindircachu. Pero qꞌuipaca paita cuidangapaj chaita mandashcatami alli intindirca. Paica: “Cunanca ñuca yaya mama ñuca allipajllataj mandashcacunata cuj cashcatami intindini” nircami. Estados Unidospi causaj Elizabeth shuti solterapajpishmi paipaj yaya mamata cazunaca huaquinpica sinchi can. Paica: “Ñuca yaya mama cushca mandashcacunata mana intindishpaca paicunata cazushcamanta llaquicunapi mana urmashcatami yuyarini” nircami. Cutin Armenia llajtapi causaj Monica shuti panica: “Ñuca yaya mamapaj consejashcata mana cazushcamantaca llaquipimi urmashcani. Pero paicunata cazushpaca ñuca causaipica allimi rishca” nircami.

AUTORIDADCUNATA CAZUSHCATA RICUCHISHUNCHIJ

9. ¿Gobiernocuna churashca leycunata cazunamantaca achca gentecunaca imatataj yuyancuna?

9 Achca gentecunaca autoridadcuna tiyachun minishtirishca cashcatami yuyancuna. Chaimantami paicunaca autoridadcuna churashca huaquin leycunata cazuncuna (Romanos 13:1). Pero shuj ley mana alli o sinchi cashcata yuyashpaca paicunaca ña mana cazusha nincunachu. Por ejemplo, impuestocunata paganamanta parlashun. Europapi saquirij shuj llajtapica chuscu gentecunamantaca shujmi: “Shuj impuesto mana alli cajpica mana paganachu canchij” nishpa yuyan. Chai llajtapi causajcuna chashna yuyashcamantami paicunaca mana tucui impuestocunata pagancuna.

José y Mariaca Belenmanmi ricuncuna. Fotocuna: 1. Shuj huauquica leyta cazushpami carrotaca allimantalla manejacun. 2. Shuj huauquica impuestota pagangapajmi shuj hojata jundachicun. 3. Shuj panica mascarillata churado, carullamantami doctorahuan parlanacucun.

¿José y María cazujcuna cashcamantaca imatataj yachanchij? (Párrafos 10 al 12-ta ricui).c

10. ¿Huaquin leycunata mana cazusha nishpapish imamantataj cazuna canchij?

10 Bibliapi nishca shinaca cai pacha gobiernocunaca Diablopaj maquipi cashcamantami gentecunataca achcata llaquichicuncuna. Chaimantami Jehová Diosca ñalla paicunata tucuchinga (Salmo 110:​5, 6; Eclesiastés 8:9; Lucas 4:​5, 6). Shinapish Bibliapica: “Autoridadcunapaj contra tucushpaca Diospaj contrami tucunchij” ninmi. Jehová Diosca cai Allpapi orden tiyachunmi autoridadcuna tiyachun saquishca. Paica paicunata cazuchun, respetachunmi munan. Shinallataj ‘paicunaman cuna cashcata’, impuestoscunatapishmi cuna canchij (Romanos 13:​1-7). Huaquinpica huaquin leycunata cazunaca sinchi cashcatachari yuyashun. Mana cashpaca huaquin impuestocunata pagana yallitaj caro cashcamantachari mana paganata munashun. Pero ñucanchijcunaca Jehová Diostami cazuna canchij. Paica gobiernocunata cazuchunmi munan. Pero gobiernocuna Diospaj mandashcacunata mana cazuchun nijpica paicunataca mana cazunachu canchij (Hechos 5:29).

11, 12. a) Lucas 2:1 al 6-pi nishca shinaca ¿José y Mariaca shuj mandashcata cazuna sinchi cajpipish imatataj rurarcacuna? b) ¿José y Mariaca autoridadcuna churashca mandashcacunata cazushcamantaca ima bendicioncunallatataj chasquircacuna? (Fotocunamantapish parlapai).

11 José y Mariamantaca achcatami yachai tucunchij. Paicunaca autoridadcuna churashca leycunata cazuna mana jahualla cajpipish chaicunata cazungapajmi listos carcacuna (Lucas 2:​1-6-ta liyipai). Jesusta María ñalla charigricujpimi Romata mandaj César Augustoca tucui gentecuna shuj censota rurashpa registrarichun mandarca. Paita cazungapajca José y Mariaca Belenmanmi rina carcacuna. Chaipajca paicunaca 150 kilometrocunatami urcucunata rishpa viajana carcacuna. Chaita ruranaca Mariapajca mana jahuallachu cagrirca. Chaimantami José y Mariaca ‘¿Belenman ricujpi huachana nanaicuna japijpica imatataj rurashun?’ nishpa sustarishcangacuna. Shinallataj paicunaca María paipaj huijsapi gentecuna shuyacushca Mesiasta apacushcatami yacharcacuna. Chaimantami paicunaca Jesustaca allimi cuidasha nircacuna. Chashnapish ¿paicunaca Jesusta cuidana cashcamanta César Augusto mandashcata mana cazuna cashcatachu yuyashcangacuna?

12 José y Mariaca Jesusmanta achca preocupados cashpapish autoridadcuna cushca mandashcacunatami cazurcacuna. Chaita rurashcamantami Jehová Diosca paicunataca achcata bendiciarca. Chaimi Mariaca Belenmanca alli chayarca, Jesuspish sanomi huacharirca. Ashtahuancarin Mariaca shuj profecía pajtarichunmi ayudarca (Miqueas 5:2).

13. ¿Ñucanchijcuna autoridadcunata cazujpica huauqui panicunaca ima shinataj beneficiaringacuna?

13 Autoridadcunata cazushpaca ñucanchijpish, shujtajcunapishmi beneficiaringacuna. Por ejemplo, leycunata pajtachijpica autoridadcunaca ima multata mana cobrangachu, imamantapish mana juchachingacunachu (Romanos 13:4). Shinallataj cada uno leycunata cazungapaj esforzarijpica autoridadcunaca testigo de Jehovacunamantaca allicunatami ningacuna. Achca huatacuna huashaman Nigeria llajtapi ima tucushcata yachashun. Huaquin gentecunaca impuestocunata ama pagangapajmi parota rurarcacuna. Chaimi soldadocunaca paicunata mashcangapajca Tandanacuna Huasiman yaicurcacuna. Pero chai soldadocunata mandajca: “Chaimanta llujshichij, testigo de Jehovacunaca ima impuestomanta mana parocunata rurashpa purincunachu” nishpami mandarca. Cai experienciapi ricushca shinaca autoridadcunapaj leycunata cada uno cazungapaj esforzarishpaca gentecuna Diospaj pueblomanta allicunata nichunmi ayudanchij. Shinallataj autoridadcunata cazushpaca shamuj punllacunapi ñucanchij huauqui panicunata ama llaquichichunpishmi ayudashun (Mateo 5:16).

14. ¿Shuj panica autoridadcunata cazungapajca imatataj rurarca?

14 Huaquinpica autoridadcunata cazunaca sinchimi ricuringa. Estados Unidospi causaj pani Joannamanta yachashun. Paipish, paipaj familiapish autoridadcunapaj culpamantami achcata sufrishcacuna carca. Chaimantami paipajca autoridadcunata cazunaca sinchi carca. Chashnapish Joannaca autoridadcunata cazungapajmi esforzarirca. Chaimantami redes socialescunapi autoridadcunata mana apoyajcuna imalla quillcashcata liyinata saquirca (Proverbios 20:3). Shinallataj Joannaca Jehová Diostami, ‘cai pacha gobiernocuna tucui llaquicunata tucuchichun confianapaj randica canpi confiangapaj ayudahuai’ nishpa mañarca (Salmo 9:​9, 10). Ashtahuanpish paica politicapi imamanta mana chagrurina cashcata intindingapajmi ñucanchij publicacioncunata estudiarca (Juan 17:16). Cunanca Joannaca autoridadcunata cazushcamanta, respetashcamantami tranquila sintirin.

DIOSPAJ ORGANIZACIÓN CUSHCA INSTRUCCIONCUNATA CAZUSHUNCHIJ

15. ¿Diospaj organización cushca instruccioncunata cazunaca imamantataj huaquinpica sinchi can?

15 Jehová Diosca congregacionta pushajcunata cazuchunmi munan (Hebreos 13:17). Ñucanchijta jatun Pushajca Jesusmi can. Paica jucha illaj, imapipish mana pandarijmi can. Pero cai Allpapi ñucanchijta pushachun pai agllashcacunaca juchayujcunami can. Chaimantami paicunata cazunaca huaquinpica sinchi can. Cai huauquicuna ñucanchij mana munashca instruccioncunata cujpicarin paicunata cazunaca ashtahuan sinchimi canga. Apóstol Pedroca chashnami sintirirca. Shuj ángel leypi mandashca shina mana micuna cashca animalcunata micuchun mandajpica Pedroca quimsa cutinmi chaitaca manataj micushachu nirca (Hechos 10:​9-16). Pedroca chai animalcunataca nunca mana micushcachu carca. Chaimanta Diospaj ángel mushuj instruccioncunata cujpica mana cazusha nircachu. Chai ángel jucha illaj cajpipish Pedropajca paita cazunaca sinchimi carca. Ñucanchijpajcarin juchayuj pushajcunata cazunaca ashtahuan sinchimi cai tucun.

16. ¿Pabloca paiman cushca instruccioncunata mana tucuita intindishpapish imatataj rurarca? (Hechos 21:​23, 24, 26).

16 Apóstol Pabloca paiman cushca instruccioncunata mana tucuita intindishpapish utcami cazuj carca. Por ejemplo, huaquin judío huauquicunaca shujtaj gentecuna ‘Pabloca Moisesman cushca leyta saquishpami panda yachachishcacunata yachachicun’ nijtami uyashcacuna carca (Hechos 21:21). Chaimi Jerusalenpi caj ancianocunaca Moisesman cushca leyta cazucushcata ricuchichun Pablota nircacuna. Chaipajca Pabloca chuscu huauquicunandij temploman rishpa Moisesman cushca leypi nishca shinami chuyayarina carca. Pabloca Jesusta catijcuna Moisesman cushca leyta ña mana cazuna cashcata, pai ima mana allita mana rurashcataca allimi yacharca. Chashnapish anciano huauquicuna nishcatami cazurca. “Cayandij punllaca Pabloca chai runacunata pushashpami Moisesman cushca leypi nishca shina paicunandij chuyayarirca” (Hechos 21:​23, 24, 26-ta liyipai). Pabloca anciano huauquicunata cazushpami congregacionpi caj tucui huauqui panicuna tandalla cachun ayudarca (Romanos 14:​19, 21).

17. ¿Pani Stephaniemantaca imatataj yachanchij?

17 Pushaj huauquicuna japishca decisionta intindinaca pani Stephaniepajca sinchimi carca. Paipish, paipaj cusapish shujtaj shimita parlaj grupopimi cushilla sirvicurcacuna. Pero Betelta pushaj huauquicunaca chai grupo ña mana tiyachunmi decidircacuna. Ashtahuanpish Stephanieta y paipaj cusataca paicunapaj propio shimita parlaj congregacionpi sirvichunmi mañarcacuna. Chaita uyashpaca Stephanieca achcatami llaquirirca. Shinallataj paica: “Ñucanchij propio shimita parlaj congregacionca manachari ayudata minishtin” nishpami yuyarca. Pero chashna yuyashpapish pushaj huauquicuna nishcatami cazurca. Chai mushuj congregacionpi sirvicushpami Stephanieca pushaj huauquicuna alli decisionta japishcata intindirca. Chai congregacionpica achcacunami paicunalla Jehová Diosta sirvicurcacuna. Chaimi Stephaniepish, paipaj cusapish paicunapaj yaya mama shina tucurcacuna. Shinallataj Stephanieca Diospaj puebloman cunanlla tigrashca panimanmi Bibliamanta yachachicun. Ashtahuancarin paica cunanca paillataj Bibliata estudiangapajmi ashtahuan tiempota charin. Chaimi Stephanieca: “Sinchi cajpipish pushaj turicunata cazungapajmi esforzarishcani. Chaimantami tranquila sintirini” nirca.

18. ¿Imamantataj cazujcuna cana canchij?

18 Tucuicunami cazuj canata yachai tucunchij. Jesuspi yuyashun. Paica llaquicunata mana chari horasca cazuj canataca mana yacharcachu. Ashtahuanpish “llaquicunata apashcamantami cazunata yacharca” (Hebreos 5:8). Ñucanchijpish llaquicunahuan chꞌimbapuracushpami huaquinpica cazunata yachashcanchij. Por ejemplo, COVID-19 pandemia punllacunapi ima tucushcata yuyarishun. Pushaj huauquicunaca Tandanacuna Huasicunapi ama tandanacuchun, huasin huasin rishpa ama predicachunmi mañarcacuna. ¿Chaita uyashpaca ima shinataj sintirircangui? ¿Chai nishcacunata cazunaca jahuallachu carca? Chai mandashcacunata cazushcamantami ñucanchij saludta cuidai tucurcanchij. Huauqui panicunahuanpish tandallami carcanchij. Ashtahuantajca Jehová Diospaj shungutami cushichircanchij. Cunanca jatun llaqui punllacuna shamujpi pushaj huauquicuna nishcacunata cazungapajmi allichirishca canchij. Chai llaqui punllacunapi instruccioncunata cazushpallami quishpirishun (Job 36:11).

19. ¿Canca imamantataj cazuj canata munangui?

19 Cai yachaipi yachashca shinaca cazujcuna cashpaca achca bendicioncunatami chasquishun. Pero tucuimanta yallica Jehová Diosta cꞌuyashcamanta paipaj ñaupajpi alli ricurisha nishcamantami cazujcuna cana canchij (1 Juan 5:3). Ñucanchijta ayudashcamantaca Jehová Diosmanca mana imahuan pagai tucushunchu (Salmo 116:12). Pero Jehová Diospaj shunguta cushichisha nishpaca paitapish, pai churashca pushajcunatapishmi cazuna canchij. Chashnami yachaisapa cashcata ricuchishun (Proverbios 27:11).

¿IMATATAJ CUTICHINGUIMAN?

  • ¿Jovencunaca yaya mamata cazungapajca imatataj rurana can?

  • ¿Autoridadcunata cazungapajca imatataj rurana canchij?

  • ¿Diospaj organización cushca instruccioncunata cazungapajca imatataj rurana canchij?

CANTO 89 Diosca paita uyashpa cazujcunataca bendiciangami

a Jehová Diosca yaya mamata, autoridadcunata, congregacionta pushaj huauquicunata cazuchunmi munan. Shinapish juchayujcuna cashcamantami paicunata cazunaca huaquinpica sinchi can. Pero cai yachaipica paicunata imamanta cazuna cashcatami yachashun.

b Cambaj yaya mamata cazuna mana jahualla cajpica jw.org-pi tiyaj “¿Cómo puedo hablar con mis padres sobre las reglas que me ponen?” nishca temapica alaja consejocunami tiyan.

c FOTOCUNAMANTA: Mandaj César Belenpi registrarichun mandajpica José y Mariaca paitami cazurcacuna. Ñucanchijpish leyes de tránsito nishcacunatami cazuna canchij. Impuestocunatapishmi pagana canchij. Autoridadcuna ñucanchij saludta cuidangapaj instruccioncunata cujpipish cazunami canchij.

    Quichua Chimborazo Publicacioncuna (2008-2026)
    Llujshingapaj
    Yaicungapaj
    • quichua (chimborazo)
    • Shujtajcunaman cachai
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Caita Yuyari
    • Huaquichishca Datocuna
    • Can nishca shina configurai
    • JW.ORG
    • Yaicungapaj
    Shujtajcunaman cachai