INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
quichua (chimborazo)
ꞌ
  • Cꞌ
  • cꞌ
  • CHꞌ
  • chꞌ
  • Pꞌ
  • pꞌ
  • Qꞌ
  • qꞌ
  • Tꞌ
  • tꞌ
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONCUNA
  • TANDANACUICUNA
  • bhs págs. 207-223
  • NOTACUNA

Can mashcacushcaca mana tiyanchu.

Quishpichihuai, videoca mana ricurinchu.

  • NOTACUNA
  • Bibliamanta yachashunchij
  • Caitapish mashcai
  • Profeta Danielca Mesías ricurinatami huillarca
    ¿Bibliaca imatataj yachachin?
Bibliamanta yachashunchij
bhs págs. 207-223

NOTACUNA

1. DIOSPAJ SHUTI

Diospaj shutica Jehovami can. Jehová shutica tucui pai nishcacunata pajtachi tucushcatami nisha nin. Diosmi tucui cai pachapi tiyajcunataca rurarca. Tucui poderta charishcamantami pai imata rurasha nishcataca ruranlla.

Hebreo rimaipica chuscu letracunapimi Diospaj shutita escribircacuna. Castellano shimipica cai letracunaca YHWH o JHVH (YHVH) nishca letracunami can. Ñaupa Testamentotaca hebreo rimaipimi escribircacuna. Chaipica Diospaj shutica casi 7.000 cutinmi ricurin. Muyundij Allpapimi Jehová Diospaj shutitaca gentecunaca paicunapaj propio shimipi parlancuna.

▸ Capítulo 1, párrafo 15-paj nota

2. YAYA DIOSMI BIBLIATACA ESCRIBICHIRCA

Bibliapi tiyaj yuyaicunaca Diospaj yuyaicunami can. Chai yuyaicunata escribichunca Diosca huaquin runacunatami agllarca. Ima shinami shuj abogadoca paipaj yuyaicunata secretarioman escribichin, chashna layallatajmi Diosca huaquin cꞌaricunaman paipaj espíritu santota cushpa Bibliataca escribichirca. Por ejemplo, Jehová Diosca muscuchishpa, muscuipi shina ricuchishpami Bibliapaj huaquin partecunataca escribichirca.

▸ Capítulo 2, párrafo 5

3. BIBLIA YACHACHISHCACUNA

Bibliapi tiyaj yuyaicunaca alli decisioncunata agllangapajmi can. Por ejemplo, Bibliapica: “Mana allicunahuan tandanacujpica, cancuna alli causacushcataca pandachingami” ninmi (1 Corintios 15:33, QC, 1989). ¿Cai versoca imatataj yachachin? Alli amigocunaca allita rurachunmi ayudancuna. Cutin mana alli amigocunaca mana allita rurachunmi pandachincuna. Shinallataj Gálatas 6:7-pica: “Maijan imata tarpujca, chaillatatajmi tandanga” ninmi. Caipi nishca shinaca ñucanchijcuna imatami ruranchij chaillatatajmi tandashun.

▸ Capítulo 2, párrafo 12

4. ¿SHUJ PROFECIACA IMATAJ CAN?

Diosca shamuj punllacunapi imallata ruranatami huillashca. Caitaca profeciacuna nishpami rijsinchij. Huaquinpica Diospaj mandashcacunatapish, pai imata rurana cashcatapish profeciacuna nishpami rijsinchij. Bibliapi tiyaj huaquin profeciacunaca ñami pajtarishca.

▸ Capítulo 2, párrafo 13

5. MESIASMANTA PROFECIACUNA

Mesiasmanta parlaj profeciacunaca Jesuspimi tucui pajtarirca. Ashtahuan yachangapajca “Mesiasmanta profeciacuna” nishca recuadrota ricui.

▸ Capítulo 2, párrafo 17

MESIASMANTA PROFECIACUNA

IMA TUCUNAMANTA

PROFECÍA

PAJTARISHCA

Judá llajtamantami shamuna carca

Génesis 49:10

Lucas 3:23-33

Naraj cꞌarihuan chayarishca huarmipimi huacharina carca

Isaías 7:14

Mateo 1:18-25

Davidpaj familiamantami shamuna carca

Isaías 9:7

Mateo 1:1, 6-17

Jehová Diosca Jesustaca ñuca churimi can ninami carca

Salmo 2:7

Mateo 3:17

Achcacunaca Jesús Mesías cashcata mana crinachu carca

Isaías 53:1

Juan 12:37, 38

Burropi montashpami Jerusalenman yaicuna carca

Zacarías 9:9

Mateo 21:1-9

Paipaj cꞌuyashca amigomi huañuchichun entregana carca

Salmo 41:9

Juan 13:18, 21-30

30 monedacunamantami paita entregana carca

Zacarías 11:12

Mateo 26:14-16

Paita juchachijpipish mana imata ninachu carca

Isaías 53:7

Mateo 27:11-14

Paipaj churanatami sorteana carca

Salmo 22:18

Mateo 27:35

Caspipi cajpimi paimanta chanzata rurana carca

Salmo 22:7, 8

Mateo 27:39-43

Shuj tullullapish mana pꞌaquirinachu carca

Salmo 34:20

Juan 19:33, 36

Achcata charijcunahuanmi pambana carca

Isaías 53:9

Mateo 27:57-60

Huañuimantami causarina carca

Salmo 16:10

Hechos 2:24, 27

Cieloman tigrashpa Diospaj ladopimi tiyarina carca

Salmo 110:1

Hechos 7:55, 56

6. ¿YAYA DIOSCA IMATATAJ CAI ALLPAHUANCA RURANGA?

Jehová Diosca callari punllacunamantami gentecuna sumaj paraíso Allpapi causachun munarca. Pero ñallami mana allicunata tucuchishpa, paita cazujcunamanca huiñai causaita cunga.

▸ Capítulo 3, párrafo 1

7. ¿SATANÁS, DIABLOCA PITAJ CAN?

Shuj angelca Diosta mana cazushpami Diospaj contra tucurca. Paitaca Diablo, Satanás nishpami rijsinchij. Satanás shutica “jarcaj” nisha ninmi. Diospaj contra tucushcamantami chai shutita charin. Cutin, Diablo shutica “yangamanta juchachij” nisha ninmi. Diosmanta llullacunata nishpa pandachij cashcamantami chai shutita charin.

▸ Capítulo 3, párrafo 4

8. ANGELCUNA

Diosca Allpata manaraj rurashpami jahua pachapica angelcunata rurarca. 100 millón yalli angelcunami tiyan (Daniel 7:10). Angelcunaca cada unomi shuticunata charin. Angelcunaca humildes cashcamantami gentecuna paicunata adorachunca mana munan. Shinallataj cada unomi chꞌican chꞌican trabajocunata rurancuna. Maijancunaca Dios tiyana pushtupaj ñaupajpimi paita sirvincuna. Cutin shujtajcunaca Dios nishcacunatami huillancuna. Shujtajcunacarin Diospaj gobiernomanta huillanatami apoyancuna. Shinallataj cai Allpapi Diosta sirvichunmi ayudacuncuna (Salmo 34:7; Apocalipsis 14:6; 22:8, 9). Shamuj punllacunapipish Armagedón macanacuipi millaicunata tucuchingapajmi angelcunaca Jesusta ayudangacuna (Apocalipsis 16:14, 16; 19:14, 15).

▸ Capítulo 3, párrafo 5; capítulo 10, párrafo 1

9. ¿JUCHACA IMATAJ CAN?

Dios mana munashcata rurana, mana allita yuyanaca juchami can. Juchapi ama urmangapaj, Diosmanta ama caruyangapajca Dios cushca consejocunatami cazuna canchij. Jehová Diosca callari punllacunamantami tucuita alli rurarca. Pero Adán y Evaca Diosta mana cazunatami decidircacuna. Chashna rurashpami juchayujcuna tucurca. Qꞌuipacarin yuyajyashpami huañurcacuna. Ñucanchijpish Adanpaj huahuacuna cashcamantami yuyajyashpa huañunchij.

▸ Capítulo 3, párrafo 7; capítulo 5, párrafo 3

10. ¿ARMAGEDONCA IMATAJ CAN?

Armagedonca Diospaj jatun macanacui punllami can. Chaipimi Diosca tucui millai gentecunataca tucuchinga.

▸ Chap. 3, par. 13; Chap. 8, par. 18

11. DIOSPAJ GOBIERNOMANTA

Jehová Diosmi shuj gobiernota jahua cielopi churarca. Chaipi mandachunca Jesustami agllashca. Shamuj punllacunapica Diospaj gobiernomi tucui mana alli gentecunata tucuchinga. Chashnami tucui cai Allpataca mandanga.

▸ Capítulo 3, párrafo 14

12. JESUCRISTOMANTA

Jehová Diosca puntapica Jesustami rurarca. Diosmi Jesustaca ñucanchijmanta huañuchun cai Allpaman cacharca. Jesús huañujpica Diosmi paita causachirca. Cunanca Jesusca jahua cielopimi Diospaj gobiernopi ña mandacun.

▸ Capítulo 4, párrafo 2

13. 70 SEMANACUNAMANTA PARLAJ PROFECÍA

Bibliapica Mesías ima hora ricurinatami huillarca. Mesiasca 69 semanacuna qꞌuipami ricurina carca. ¿Chai semanacunaca ima horasmantataj pajtari callarirca? Jesús manaraj huacharijpi huata 455-mantami pajtari callarirca (J.m.h.). Cutin, ¿chai 69 semanacunaca ima horataj tucurirca? Jesús huacharishca qꞌuipa huata 29-pimi tucurirca (J.h.q.).

¿Huata 29-pi Mesías ricurishcataca ima shinataj yachanchij? Jesús manaraj huacharijpi huata 455-mantami 69 semanacunaca pajtari callarirca. Huata 455-pimi Nehemiasca Jerusalén llajtata allichi callarirca (Daniel 9:25; Nehemías 2:1, 5-8). Caita alli intindingapaj caipi yuyashun. Shuj semana nijpica 7 punllacunami yuyaimanca shamun. Cai profeciapi semanacuna nishpaca mana 7 punllacunata charij semanacunamantachu parlacun. Ashtahuanpish 7 huatacunamantami parlan. Bibliapi nishca shinaca profeciacunapica ‘shuj punllaca shuj huata shinami’ can (Números 14:34; Ezequiel 4:6). Caimi ricuchin cai profeciapica cada semana 7 huatacunata charishcata. 69 semanacuna mashna huatacunata charishcata yachangapajpish 69 por 7-mi multiplicana canchij. Chashnami 69 semanacuna 483 huatacunata charishcata ricunchij. Jesús manaraj huacharijpi huata 455-manta 483 huatacunata contashpaca Jesús huacharishca qꞌuipa huata 29-manmi chayanchij. Huata 29-pi Jesús bautizarishpami Mesías tucurca (Lucas 3:1, 2, 21, 22). Jesús manaraj huacharijpica huatacunataca tigramanmi cuentajcuna carca. Huata 455-manta huata 1-camaca 454 huatacunami tucun. Huata 1-manta, Jesús huacharishca qꞌuipa huata 1-camaca 1 huatami tucun. Huata 1-manta huata 29-camaca 28 huatacunami tucun. Cai numerocunata 454+1+28 sumajpimi 483 huatacuna tucun.

70 semanacunamanta parlaj profecia pajtarichunca shuj semanami faltan. Cai último semanaca 7 huatacunatami charin. Cai huatacunallapitajmi Mesiasca huañuchishca cana carca. Jesusca huata 33-pimi huañurca. Chai huashami Jesusta catijcunaca huata 36-pi Diospaj gobiernomanta tucui llajtacunapi judiocunaman, mana judiocunamanpish huillai callarircacuna (Daniel 9:24-27).

▸ Capítulo 4, párrafo 7-paj nota

Recuadro: Daniel capítulo 9-pimi 70 semanacunapi Mesías ricurinamanta huillarca

14. TRINIDADCA PANDA YACHACHISHCAMI CAN

Bibliapica Jehová Diosmi tucuita rurarca ninmi. Shinallataj Diosca imata manaraj rurashpami puntaca Jesusta rurarca ninmi (Colosenses 1:15, 16). Jesusca Jehová Dios shina tucui poderta mana charinchu. Jesusca ‘ñucami Dios cani’ nishpaca mana nircachu. Chaimantami paica: “Ñuca Yayaca ñucata yallimari” nirca (Juan 14:28; 1 Corintios 15:28). Pero huaquin religioncunami Diospish, Jesuspish, espíritu santopish shujllami nishpa yachachincuna. Pero Bibliapica trinidad nishca shimica mana tiyanchu.

Espíritu santoca mana shuj gente layachu can. Caipi yuyashun. Jesuspaj tiempopimi Diosta sirvijcunaca “espirituhuan junda tucurcacuna”. Shinallataj Jehová Diosca: “Qꞌuipa punllacunapica, ñuca espiritutami tucuicunapaj jahuapi tallisha” nircami (Hechos 2:1-4, 17). Espíritu santoca Diospaj podermi can. Chai poderhuanmi Diosca tucui pai munashcata pajtachin.

▸ Capítulo 4, párrafo 12; capítulo 15, párrafo 17

15. ¿CRUZTACA UTILIZANACHU CANCHIJ?

¿Diosta sirvijcunaca imamantataj cruzta mana utilizancuna?

  1.  Panda religioncunaca ñaupa punllacunamantami cruztaca utilizashcacuna. Paicunaca animalcunata, plantacunata, tucui imalla tiyashcacunata adorangapajmi cruztaca utilizajcuna carca. Shinallataj cruzta utilizashpami, yanga dioscunata adorashpa huainayajcuna carca. Jesús huañushca huasha 300 huatacamaca Jesusta catijcunaca Yaya Diosta adorangapajca cruztaca mana utilizajcunachu carca. Pero Roma llajtata mandaj Constantino runami, “Jesusta catijcunaca cruztami tucuicuna utilizana canchij” nishpa mandarca. Diosta mana rijsij gentecuna iglesiaman richunmi cruzta utilizachun mandarca. Ashtahuancarin Jesusca cruzpica mana huañurcachu. Catolicocunamanta parlaj shuj libropica: “Jesús cai Allpaman manaraj shamujpimi achcacunaca cruztaca ña utilizajcuna carca. Jesuspi mana crijcunapishmi cruztaca utilizajcuna carca” ninmi.

  2.  Huaquin Bibliacunapica “cruz” nishpami churashcacuna. Pero cruzmanta parlashpa shuj libropi nishca shinaca, mushuj testamentopica cruz shimica mana tiyanchu. Chai ñaupa quillcashcacunapica “rijto caspi” o “racu caspi” nishpami churashcacuna. Jesusca shuj rijto caspipi clavashcami huañurca.

  3.  Jehová Diosca paita adorangapaj santocunata, cruzcunata utilizachunca mana munanchu (Éxodo 20:4, 5; 1 Corintios 10:14).

▸ Capítulo 5, párrafo 12

16. JESUS HUAÑUSHCATA YUYARINA

Jesusca tucui paita catijcunamanmi pai huañushcata yuyarichun mandarca. Diosta sirvijcunaca 14 de nisán judiocunapaj quillapimi Jesús huañushcataca cada huata yuyarinchij. Chai 14 de nisán punllacunapimi israelitacunaca Pascua fiestata rurajcuna carca. Shinallataj Jesús huañushcata yuyarina tutapica tandata, vinotami tucuicunaman pasachinchij. Tandaca Jesuspaj aichatami ricuchin. Cutin vinoca Jesuspaj yahuartami ricuchin. Jesushuan jahua pachapi mandangapaj agllashcacunallami tandata micuncuna, vinotapish ubyancuna. Cutin cai Allpapi causana esperanzata charijcunaca Jesús huañushcata yuyarina tandanacuipica tandata mana micuncunachu, vinotapish mana ubyancunachu.

▸ Capítulo 5, párrafo 21

17. ¿ALMACA IMATAJ CAN?

Griego shimipi, hebreo shimipi alma nishpaca huaquinpica gentecunapaj causaimantami parlacun. Bibliapipish alma nishpaca gentecunapaj causaimantami parlacun.

  • Gentecunapaj causaimanta parlashpaca Salmo 22:20-pica: “Ñuca almataca espadamanta quishpichihuai” ninmi. Shinallataj Salmo 25:20-pica: “Ñuca almata huaquichihuai, quishpichihuai” ninmi.

    Bibliapica “tucui almahuan” imatapish rurana nishpaca ñucanchij shungumanta imatapish rurana nisha ninmi (Deuteronomio 6:5; Mateo 22:37).

▸ Capítulo 6, párrafo 4-paj nota; capítulo 13, párrafo 17; capítulo 15, párrafo 17

18. ¿ESPIRITUCA IMATAJ CAN?

Griego shimipi, hebreo shimipi espíritu nishpaca huaquin yuyaicunamantami parlacun. Bibliapi espíritu nishpaca imatapish mana ricui tucushcamantami parlacun. Por ejemplo, gentecunapaj samaimanta, animalcunapaj samaimanta o huairamanta parlangapajmi can. Shinallataj Yaya Diospaj espíritu santomanta, angelcunamanta, demoniocunamanta parlangapajmi can. Pero Bibliapica, gentecuna huañushca huashaca espirituca mana causashpa catinchu ninmi (Éxodo 35:21; Salmo 104:29; Mateo 12:43; Lucas 11:13).

▸ Capítulo 6, párrafo 4-paj nota; capítulo 15, párrafo, 17

19. ¿GEHENACA IMATAJ CAN?

Huaquin Bibliacunapica griego rimaimanta Gehena shimitami ucu pacha nishpa churashcacuna. Gehenaca huañushca animalcunata, basuracunata rupachingapaj shitashca pambami carca. Chai pushtuca Jerusalén llajta cꞌuchullapimi saquirij carca. Jesuspaj punllacunapica Gehena pushtuca causaj animalcunata, causaj gentecunata rupachingapaj lugarca mana carcachu. Shinashpaca Gehena nishpaca mana gentecunata huiñaita rupachinamanta, llaquichinamantachu parlacun. Jesús cai Allpapi cashpa ‘millai gentecunaca Gehenamanmi ringa’ nishpaca paicuna huiñaipaj chingachishca canatami nisha nicurca (Mateo 5:22, NM; 10:28, NM).

▸ Capítulo 7, párrafo 20

20. PADRENUESTRO ORACIONMANTA

Jesús cai Allpapi cashpaca paita catijcunamanca Yaya Diosta ima laya mañanatami yachachirca. Cai oraciontaca padrenuestro nishpami rijsinchij. Jesusca ñucanchijpish cashna mañachunmi yachachirca.

  • “Cambaj jucha illaj shutitaca, alli nishca cachun”

    Huaquincunaca Jehová Diosmantami llullacunata nishcacuna. Chaimantami Jehová Dios paipaj shutita chuyayachichun mañanchij. Chashnami jahua pachapipish cai Allpapipish tucuicuna Diospaj shutitaca jatunyachingacuna.

  • ‘Cambaj gobierno shamuchun’

    Diospaj gobierno millaicunata tucuchishpa cai Allpapi sumaj paraisota rurachunmi mañanchij.

  • ‘Diospaj munai cai pachapi pajtarichun’

    Diosta alli sirvijcuna jucha illaj tucushpa para siempre cai Allpapi causachunmi mañanchij. Jehová Diosca gentecuna callari punllamanta chashna causachunmi munarca.

▸ Capítulo 8, párrafo 2

21. JESUSCA ÑUCANCHIJTAMI QUISHPICHIRCA

Yaya Diosca gentecunata juchamanta, huañuimanta quishpichingapajmi pajpaj Churita curca. Adanca jucha illaj causaitami chingachirca. Cutin Jesusca paipaj jucha illaj causaitami ñucanchijmanta curca. Chaimantami ñucanchijca Dioshuan alli apanacui pudinchij. Shinallataj huiñai huiñaita jucha illaj causana oportunidadtapishmi charishun.

▸ Capítulo 8, párrafo 21; capítulo 9, párrafo 13

22. ¿1914 HUATAPICA IMATAJ TUCURCA?

Bibliapica, Daniel capítulo 4-pi tiyaj profeciami Diospaj gobierno 1914 huatapi mandai callarishcata ricuchin.

Cai profeciapica, Jehová Diosca rey Nabucodonosormanca shamuj punllacunapi ima tucunatami muscuchirca. Chai muscuipica rey Nabucodonosorca jatun yurata urmachicujtami ricurca. Shinallataj chai yurapaj venacuna ama huiñachunca fierrohuan, broncehuan muyundijta huatacushcatapishmi muscurca. Chai yuraca “canchis huatacamami” huatashca cana carca. Chai huatacuna pajtashca qꞌuipaca cutinmi huiñana carca (Daniel 4:1, 10-16).

¿Rey Nabucodonosorpaj muscuica imatataj nisha nin? Yuraca Yaya Diospaj gobiernotami ricuchin. Jehová Diosca achca huatacunatami Jerusalenta mandajcunata utilizashpa Israel llajtata mandarca (1 Crónicas 29:23). Pero chai mandajcuna Diosta mana cazushcamantami paicunapaj mandanataca chingachircacuna. Jerusalén llajtaca Jesús manaraj huacharijpi huata 607-pimi tucuchishca carca. Chai huatamantami “canchis huatacunaca” pasana carca (2 Reyes 25:1, 8-10; Ezequiel 21:25-27). Jesusca, Jerusalén llajtaca shujtaj llajtacuna sarushcami canga, “paicuna sarushca cana punlla pajtangacamami” chashna canga nircami. Chai punllacunaca Daniel huillashca ‘canchis huatacunallatajmi’ can (Lucas 21:24). Jesús cai Allpapi cajpica chai “canchis huatacunaca” manaraj pajtarircachu. Jehová Diosca “canchis huatacuna” pasashca huashami shuj Reyta agllana carca. Cai Reyca Jesusmi can. Paimi Diosta alli sirvijcunataca cai Allpapi sumaj causaita charichun para siempre bendicianga (Lucas 1:30-33).

¿“Canchis huatacunaca” mashna huatacunataj carca? “Canchis huatacunaca” 2.520 huatacunami carca. Jesús manaraj huacharijpi huata 607-manta 2.520 huatacunata contashpaca huata 1914-manmi chayanchij. Chai huatapimi Jehová Diosca Mesiasta o Jesustaca jahua pachapi Rey cachun agllarca. Jesús manaraj huacharijpica huatacunataca al revezmi cuentajcuna carca. Huata 607-manta huata 1-camaca 606 huatacunami tucun. Huata 1-manta, Jesús huacharishca qꞌuipa huata 1-camaca 1 huatami tucun. Huata 1-manta huata 1914-camaca 1913 huatacunami tucun. Cai quimsa numerocunata 606+1+1913 sumajpimi 2.520 huatacuna tucun.

¿Ima shinataj yachanchij ‘canchis huatacunaca’ 2.520 huatacuna cashcata? Bibliapica, quimsa huatacuna chaupi nishpaca 1.260 punllacuna cashcatami ricuchin (Apocalipsis 12:6, 14). ‘Canchis huatacuna’ mashna cashcata yachangapajca 1.260 punllacunatami ishqui cutin sumana canchij. Chashnami “canchis huatacunaca” 2.520 punllacuna cashcata intindinchij. Ashtahuanpish Bibliapi profeciacunamanta parlashpaca ‘shuj punllaca shuj huata shinami’ can ninmi. Chaimantami 2.520 punllacunaca 2.520 huatacuna can (Números 14:34; Ezequiel 4:6).

▸ Capítulo 8, párrafo 23

Cai recuadropimi fechacunata, imalla tucuna cashcatapish ricuchin. Nabucodonosorca caicunatami shuj muscuipi ricurca

23. ¿ÁNGEL MIGUELCA PITAJ CAN?

Bibliapica ángel Miguelmanta parlashpaca “angelcunata jatun mandaj” cashcatami yachachin. Shinallataj Bibliapica angelcunata mandangapajca shujlla angelmi tiyan ninmi (Daniel 12:1; Judas 9).

Ángel Miguelca Diosta cazuj angelcunatami mandacun. Bibliapica: “Miguelmi, paipaj angelcunandij, dragonhuan macanacucurca. Dragonpish, paipaj angelcunandijmi macanacucurca” ninmi (Apocalipsis 12:7). Shinallataj Bibliapica Jehová Diospaj angelcunata mandajca Jesusmi can ninmi. Shinaca ángel Miguelmanta parlashpaca Jesusllamantatajmi parlacun (Apocalipsis19:14-16).

▸ Capítulo 9, párrafo 4-paj nota

24. TUCURI PUNLLACUNA

Diospaj gobierno millai gentecunata manaraj tucuchijpimi cai Allpapica huaquin señalcuna ricurina carca. Chaitaca tucuri punllacuna nishpami rijsinchij. Cai tucuri punllacunamanta parlangapajca Bibliapica “cai shina causaica ñallami tucurigrin”, “Runa Aichayuj shamuna” punllapish ñallami chayamugrin ninmi (Mateo 24:3, 27, 37). ‘Cai tucuri punllacunaca’ 1914 huatapimi pajtari callarirca. Chai huatamantami Diospaj gobiernoca jahua pachapi ña mandai callarirca. Yaya Dios, Armagedón jatun macanacuipi millai gentecunata tucuchijpimi cai tucuri punllacunaca tucuringa (2 Timoteo 3:1; 2 Pedro 3:3).

▸ Capítulo 9, párrafo 2

25. HUAÑUSHCACUNACA CAUSARINGAMI

Diosca huañushcacunatami causachinga. Bibliapica Diosca 9 gentecunata causachishcamantami parlan. Diosca gentecunata causachingapajca Eliasman, Eliseoman, Jesusman, Pedroman, Pablomanmi poderta curca. Jehová Diosca ‘allita rurajcunatapish, mana allita rurajcunatapishmi’ causachinga (Hechos 24:15). Bibliapica Diosta huaquin sirvijcunaca jahua pachapi causangapajmi causaringacuna ninmi. Paicunataca Yaya Diosmi Jesushuan jahua pachapi causachun agllarca (Juan 11:25; Filipenses 3:11, QC, 1989; Apocalipsis 20:5, 6).

▸ Capítulo 9, párrafo 13

26. DEMONIOCUNAPAJ RURAICUNA

Huaquincunaca huañushca huashaca ñucanchij espirituca mana huañunchu nishpami crincuna. Chashna crishcamantami huañushcacunahuan parlasha nishpa brujocunapajman rincuna. Pero, Jehová Diosca caita rurachunca mana munanchu. Cutin demoniocunaca Diosta gentecuna cazuchunca mana munanchu. Chaimantami brujocunata, magiata rurajcunata, lucerocunata ricushpa adivinajcunata, shujtaj chai laya cosascunata utilizashpa gentecunata pandachisha nin. Demoniocunaca magiahuan chagrushca librocunata, dibujocunata, peliculacunata, musicacunata allita shina gentecuna ricuchunmi munan. Huaquin costumbrecunapish huañushcacunata pambangapajca demoniocunapaj ruraicunahuanmi chagrurishca can. Por ejemplo, velorio tutapica huaquincunaca huañushcacunamanmi ofrendacunata cuncuna. Shujtajcunaca millai espiritucuna anchurichun nishpami armaita rurancuna. Shinallataj huañuihuan ricunata charij huaquin pugllaicunatami rurancuna. Shujtajcunaca demoniocuna paicunata ayudachun nishpami drogata, tabacota, tragota utilizancuna (Gálatas 5:20, 21; Apocalipsis 21:8).

▸ Capítulo 10, párrafo 10; capítulo 16, párrafo 4

27. JEHOVÁ DIOSLLAMI TUCUITA MANDAJ CAN

Jehová Diosca tucuita rurai tucuj cashcamantami jahua pachapi, cai pachapipish tucui imalla tiyashcacunata rurashca (Apocalipsis 15:3). Tucui rurashcacuna Diospajlla cashcamantami paitaca tucuita Mandaj ninchij (Salmo 24:1; Isaías 40:21-23; Apocalipsis 4:11). Yaya Diosca pai imallata rurashcacunapimi leycunata churashca. Shinallataj maijancuna mandachunmi agllashca. Diosta cꞌuyashpa, paipaj mandashcacunata cazushpami pailla mandaj cashcata apoyanchij (1 Crónicas 29:11).

▸ Capítulo 11, párrafo 10

28. ¿SHULLUCHINACA ALLICHU CAN?

Huahuata ñucanchij munaimanta shulluchinaca mana allichu can. Llullu huahuaca mamapaj huijsapi tiyari horasmantami ña causai callarin. Chai huahua mamapaj huijsa ucupi cashpapish paica propio causaitami charin.

▸ Capítulo 13, párrafo 5

29. ¿YAHUARTACA CHURACHINACHU CANCHIJ?

Maijan gentecunaca jambirisha nishpami paipaj propio yahuarta o shujtajcunapaj yahuarta cuerpopi churachincuna. Shinallataj glóbulos rojos, glóbulos blancos, plaquetas, plasma nishcacunatami cuerpopi churachincuna. Pero glóbulos rojos, glóbulos blancos, plaquetas, plasma nishcacunaca yahuarllatajmi can. Diosta sirvijcunaca causaita valichishcamantami yahuarta, glóbulos rojos, glóbulos blancos, plaquetas, plasma nishcacunataca mana churachinchij.

▸ Capítulo 13, párrafo 13

30. CORREGINA

Bibliapica corregina shimitaca mana castiganallamantachu parlacun. Corregina shimitaca yachachinamantami parlacun. Jehová Diospish ñucanchijtaca mana maipish cachun correginchu. (Proverbios 4:1, 2). Diosca ñucanchijtaca allipajmi corregin. Chaimantami ñucanchijta corregishcamantaca achcata valorana canchij (Proverbios 12:1). Yaya Diosca paita sirvijcunata cꞌuyashpami corregin. Ñucanchij imapi mejorana cashcatapishmi yachachin. Chashnami Jehová Dios munashca shina causashun. Yaya mamacunapish huahuacunata corregicushpaca Diospaj ejemplotami catina can. Chaimi huahuacunaca imamanta cazuna cashcata intindingacuna. Shinallataj huahuacuna Jehová Diosta cꞌuyachun, Bibliapi mandashcacunata cazuchunmi yaya mamacunaca yachachina can.

▸ Capítulo 14, párrafo 13

31. DEMONIOCUNA

Demoniocunaca millai espiritucunami can. Chaimantami paicunataca mana ricui tucunchij. Paicunaca callaripica alli angelcunami carca. Pero Diosta mana cazushcamantami Diablopaj parte tucurcacuna (Génesis 6:2; Deuteronomio 32:17; Lucas 8:30; Hechos 16:16; Santiago 2:19; Judas 6).

▸ Capítulo 16, párrafo 4

    Quichua Chimborazo Publicacioncuna (2008-2026)
    Llujshingapaj
    Yaicungapaj
    • quichua (chimborazo)
    • Shujtajcunaman cachai
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Caita Yuyari
    • Huaquichishca Datocuna
    • Can nishca shina configurai
    • JW.ORG
    • Yaicungapaj
    Shujtajcunaman cachai