JUECES

1 Josueypa wañukusqan qipatam+ Israel runakuna Jehova Diosta nirqaku:+ “¿Mayqanniykutaq puntata risaqku Canaan runakunawan peleanaykupaq?”, nispa. 2 Jehova Diosñataqmi nirqa: “Juda ayllum puntataqa rinqa.+ Paykunamanmi chay allpataqa qusaq”, nispa. 3 Hinaptinmi Juda ayllumanta kaqkuna Simeon aylluta nirqaku: “Hakuchik chaskisqayku allpaman,+ hinaspayá Canaan runakunawan peleaysimuwayku. Chaymantañataqmi chaskisqaykichik allpaman rispa qamkunata peleaysimusqaykiku”, nispa. Chaymi Simeon aylluqa Juda aylluta riysirqa.

4 Juda ayllu riptinmi Jehova Diosqa Canaan runakunatawan Perizita runakunata paykunaman quykurqa.+ Chaymi 10.000 runakunata Bezec llaqtamanta qarqururqaku. 5 Chay llaqtapi kamachiq Adoni-bezecta tariruspankum pelearqaku, hinaspam Canaan runakunatawan Perizita runakunata qarqururqaku.+ 6 Adoni-bezec ayqikuptinmi qatispanku hapirurqaku, hinaspankum makinpa hinaspa chakinpa maman dedonkunata qurururqaku. 7 Chaymi Adoni-bezecñataq nirqa: “70 kamachiqkunapatam makinpa hinaspa chakinpa maman dedonkunata qurururqani, paykunam mesaymanta wichiq mikuyta huñuspa mikuqku. Paykunata ruwasqayman hinam ñuqatapas Dios ruwaruwan”, nispa. Chaymantam Jerusalenman pusaruptinku+ chaypi wañukurqa.

8 Juda ayllu runakunaqa Jerusalenman yaykuruspankum+ runakunata espadawan wañurachirqaku, llaqtatapas kañaykurqakum. 9 Chaymantam rirqaku urqukuna lawman, Negueb qichwaman hinaspa Sefela muqukunaman, chaypi yachaq* Canaan runakunawan peleanankupaq.+ 10 Chaynapim Juda aylluqa Hebron llaqtapi yachaq Canaan runakunawanpas pelearqa, hinaspam Sesai, Aiman chaynataq Talmai runakunata qarqururqa. Hebron llaqtataqa Kiryat-arbawanmi ñawpaqtaqa suticharqaku.+

11 Chaymantañataqmi rirqaku Debir llaqtayuq runakunawan peleaq.+ Debir llaqtataqa Kiryat-seferwanmi ñawpaqtaqa suticharqaku.+ 12 Calebmi+ nirqa: “Pipas Kiryat-sefer llaqtaman yaykuspa runakunata wañurachiqtaqa warmi churiy Acsawanmi casarachisaq”, nispa.+ 13 Hinaptinmi Calebpa wawqin Kenazpa+ churin Otniel+ chay llaqtaman yaykuspa runakunata wañurachirqa. Chaymi Calebqa warmi churin Acsawan casarachirqa. Kenazqa Calebpa sullkanmi karqa. 14 Otnielpa pusasqan punchawmi warmin Acsa nipayarqa taytan Calebmanta allpata mañakunanpaq. Chaymantam Acsaqa sillakusqan asnomanta uraykurqa*, hinaptinmi Caleb nirqa: “¿Imatataq munanki?”, nispa. 15 Acsañataqmi nirqa: “Taytáy, Negueb qichwapi allpata quykuwachkaspaykiqa Gulot-maimtawanyá* quykullaway”, nispa. Chaymi Calebqa hanaypi kaq Gulottawan uraypi kaq Gulotta quykurqa.

16 Moisespa suedronpa+ mirayninkunam karqa Ken runakuna.+ Paykunam Juda aylluwan rirqaku palmerakunapa kanan llaqtamanta*+ Juda lawpi chunniqman. Chayqa karqa Arad llaqtapa chimpanpim.+ Chayman rispankum chaypi kaq runakunawan yacharqaku.+ 17 Juda aylluwan Simeon aylluñataqmi hinalla rispanku Zefat llaqtapi yachaq Canaan runakunawan pelearqaku, hinaspankum chay llaqtataqa pasaypaqta tuñirachirqaku.+ Chayraykum chay llaqtataqa Hormawan* suticharqaku.+ 18 Chaymantam Juda ayllu runakunaqa Gaza,+ Asquelon+ hinaspa Ecron+ llaqtakunata allpantinta hapikuykurqaku. 19 Jehova Dios yanapaptinmi Juda aylluqa urqukunata hapikuykurqa. Pampa lawpi yachaqkunatañataqmi mana qarquyta atirqakuchu. Chay runakunapaqa carretankum ruedanpi rutuna hina fierroyuqkama karqa.+ 20 Moisespa nisqanman hinam Calebmanqa Hebron llaqtata quykurqaku.+ Hinaptinmi Calebqa Anacpa kimsa churinkunata chay llaqtamanta qarqururqa.+

21 Benjamin aylluñataqmi Jerusalenpi yachaq Jebus runakunataqa mana qarqurqachu. Chaymi Jebus runakunaqa hinalla Jerusalenpi yachachkanku Benjamin aylluwan.+

22 Joseypa mirayninkunañataqmi+ Betel llaqtayuq runakunawan peleaq rirqaku. Jehova Diosmi paykunataqa yanaparqa.+ 23 Betel llaqtapa ñawpaq sutinmi karqa Luz. Chay llaqtata qawamunankupaqmi Joseypa mirayninkunaqa runankunata kamachirqa.+ 24 Chay runakunam llaqtamanta lluqsimuq huk runata rikuruspanku nirqaku: “Llaqtaman mayninta yaykunaykupaq qawaykachiwayku, hinaptinqa manam wañuchisqaykikuchu*”, nispa. 25 Hinaptinmi chay runaqa llaqtaman mayninta yaykunankupaq qawaykachirqa. Chaymi Joseypa mirayninkunaqa chay llaqtaman yaykuruspanku runakunata espadawan wañurachirqaku, chay qawachiqnin runatawan aylluntam ichaqa ayqikunankupaq saqiykurqaku.+ 26 Chay qawachiqnin runaqa Het runakunapa allpanmanmi pasakurqa, hinaspam llaqtata hatarichispan Luzwan suticharqa. Chayna sutiyuqmi kunankamapas.

27 Manases aylluqa manam qarquyta atirqachu Bet-sean llaqtapi, Taanac llaqtapi,+ Dor llaqtapi, Ibleam llaqtapi, Meguido llaqtapi chaynataq chay llaqtakunapa hichpan llaqtachakunapi yachaq Canaan runakunataqa.+ Chay runakunaqa manam chay llaqtakunamanta lluqsiyta munarqakuchu. 28 Chaymanta qipakunamanmi Israelpa mirayninkuna achkayarurqaku, hinaspankum Canaan runakunataqa sasa ruwaykunapi llamkachirqaku,+ paykunataqa manam pasaypaqtachu qarqurqaku.+

29 Efrain ayllupas manam Guezer llaqtapi yachaq Canaan runakunataqa qarqurqachu. Chaymi paykunaqa hinalla Guezer llaqtapi yacharqaku.+

30 Zabulon ayllupas manam qarqurqachu Kitron hinaspa Naalol llaqtapi yachaq Canaan runakunataqa.+ Chaymi chay runakunataqa Zabulon aylluqa sasa ruwaykunapi llamkachirqa.+

31 Aser ayllupas manataqmi qarqurqachu Akko llaqtapi, Sidon llaqtapi,+ Alab llaqtapi, Akzib llaqtapi,+ Helba llaqtapi, Afic llaqtapi+ hinaspa Reob llaqtapi+ yachaqkunataqa. 32 Chay llaqtakunapi yachaq Canaan runakunata mana qarqusqanraykum Aser aylluqa paykunawan kuskaña yacharqa.

33 Neftaliy ayllupas manam qarqurqachu Bet-semes hinaspa Bet-anat llaqtapi yachaq Canaan runakunataqa.+ Neftaliy ayllu runakunaqa paykunawanmi yacharqaku,+ hinaspankum Bet-semes chaynataq Bet-anat llaqtapi yachaq Canaan runakunataqa sasa ruwaykunapi llamkachirqaku.

34 Dan aylluqa hinallam urqu lawkunapi yacharqa, paykunataqa Amorreo runakunam harkakurqaku pampa lawkunaman rispanku yachanankuta.+ 35 Amorreo runakunaqa manam lluqsiyta munarqakuchu Heres urqumanta, Ayalon llaqtamanta+ hinaspa Saalbim llaqtamantapas.+ Chaymantam ichaqa Joseypa mirayninkuna achkayarurqaku, hinaspankum Amorreo runakunata sasa ruwaykunapi llamkachirqaku. 36 Amorreo runakunapa allpanmi karqa Acrabim lawmanta+ hinaspa Sela lawmanta hanayman.

2 Jehova Diospa angelninmi+ Guilgal lawmanta+ Bokim lawman rirqa, hinaspam Israelpa mirayninkunata nirqa: “Egiptomanta hurqumuspaymi ñawpaq abueloykichikman qunay allpaman pusamurqaykichik,+ chayta qunaypaqmi ñawpaq abueloykichikman nirqaniña. Paykunatam nirqani: ‘Contrato* ruwasqanchiktaqa cumplisaqpunim.+ 2 Qamkunaqa amam kay allpapi yachaq* runakunawanqa ima contratotapas ruwankichikchu,+ altarkunatapas* tuñichinkichikmi’, nispay.+ Chaynata nichkaptiypas, ¿imanasqataq mana kasukurqankichikchu?+ 3 Chaymi nirqaykichik: ‘Kay allpapi yachaq runakunataqa manam qarqusaqchu.+ Paykunaqa qamkunapaqmi tuqlla hina kanqa,+ hinaspam hikutasunkichik taytacha-mamachankutapas yupaychanaykichikpaq’”, nispa.+

4 Israelpa mirayninkunaman Jehova Diospa angelnin chaynata niykuptinmi aminankukama waqarqaku. 5 Chayraykum chay sitiotaqa suticharqaku Bokinwan*, chaypim Jehova Diospaq animalkunata nakapurqaku.

6 Israelpa mirayninkunata Josuey aviaruptinmi sapakama tupaqnin allpankuta hapikuykunankupaq pasakurqaku.+ 7 Israelpa mirayninkunaqa Jehova Diostam yupaycharqaku Josueypas hinaspa chay punchawkunapi punta apaqkunapas wañukunankukama. Chay punta apaqkunaqa rikurqakum Israelpa mirayninkunapaq Jehova Dios tukuy ima ruwasqanta.+ 8 Jehova Diosta yupaychaq Nunpa churin Josueyqa 110 watanpim wañukurqa.+ 9 Hinaptinmi Josueytaqa chaskisqan Timnat-heres llaqtapi pamparurqaku.+ Chay llaqtaqa karqa Efrain ayllupa urqunkunapim utaq Gaas urqupa chimpanpim.+ 10 Josueyta riqsiqkunaqa llapallankum wañukurqaku, hinaptinmi paykunapa qipanman huk miraykunaña rikurimurqa. Chay miraykunaqa manam Jehova Diostaqa riqsirqakuchu, manataqmi yacharqakuchu Israelpa mirayninkunata Dios yanapasqantapas.

11 Israelpa qipa mirayninkunaqa Jehova Diospa chiqnisqan kaqkunatam ruwarqaku, hinaspam Baal taytachakunata yupaycharqaku.+ 12 Egiptomanta hurqumuqninku ñawpaq taytankupa yupaychasqan Jehova Diostapas qipancharurqakum,+ hinaspam muyuriqninkupi yachaq runakunapa taytacha-mamachankunataña yupaycharqaku.+ Chaywanmi Jehova Diosta piñachirqaku.+ 13 Jehova Diosta qipancharuspankum Baal taytachatawan Astoret sutiyuq mamachakunataña yupaycharqaku.+ 14 Chayraykum Jehova Diosqa Israelpa mirayninkunapaq piñakururqa, hinaspam suwakunawan tukuy ima kapuqninkuta suwarachirqa.+ Muyuriqninkupi yachaq chiqniqninkunaman quykuptinmi*,+ Israelpa mirayninkunaqa manaña ima ruwaytapas atirqakuchu.+ 15 Israelpa mirayninkunatam Jehova Diosqa qipancharuspan ñakarichirqa,+ chaymi mayman rispankupas sasachakuyllapi tarikurqaku. Paykunaqa ñakariyllapiñam karqaku Jehova Diospa nisqanman hina,+ Jehova Diosqa ñawpaqmantaraqmi chayna kanankumanta nirqaña.+ 16 Chaymi Jehova Diosqa Israelpa mirayninkunapaq juezkunata churarqa suwakunamanta waqaychananpaq.+

17 Chaywanpas Israelpa mirayninkunaqa manam juezkunatapas kasukurqakuchu, aswanqa hukwan-hukwan kakuq warmi hinam taytacha-mamachakunataña yupaycharqaku. Ñawpaq abuelonkuqa Jehova Diospa kamachikuyninkunatam kasukurqaku,+ paykunam ichaqa mana kasukurqakuchu. 18 Chiqniqnin runakuna ñakarichiptinkuñataqmi Jehova Diosqa paykunata llakipayarqa.+ Hinaspanmi Jehova Diosqa juezkunata sapa kuti churaspan yanaparqa.+ Chay juezkuna kawsanankamaqa Jehova Diosqa manam saqirqachu chiqniqnin runakuna hinalla ñakarichinantaqa.+

19 Juezninku wañukuptinqa kaqllamantam taytankumantapas astawanraq huchallikuqku. Taytacha-mamachakunata yupaychaspankum hinalla mana allinkunata ruwaqku,+ hinaspam mana wanakuqkuchu. 20 Chaymi Jehova Diosqa paykunapaq llumpayta piñakuruspan+ nirqa: “Kay runakunaqa ñawpaq abuelonkuwan contrato ruwasqaytam mana kasukunkuchu.+ 21 Chayraykum ñuqaqa mana qarqusaqchu Josueypa mana qarqusqan runakunataqa.+ 22 Chaynapim Israelpa mirayninkuna ñuqa Jehova Diosta kasuwasqanta utaq mana kasuwasqantapas yachasaq,+ ñawpaq taytankuqa ñuqatam kasukuwarqa”, nispa. 23 Chayraykum Jehova Diosqa chay runakunataqa mana chayllaqa qarqurqachu, manataqmi Josueywanpas qarquchirqachu.

3 Jehova Diosqa manam lliw runakunatachu Canaan allpamantaqa qarquchirqa, chaynapi Israelpa qipa mirayninkunapa kasukuq utaq mana kasukuq kasqankuta yachananpaq. Israelpa qipa mirayninkunaqa manam Canaan allpapi peleasqankutaqa rikurqakuchu.+ 2 Diosqa manam lliw runakunatachu qarquchirqa, chaynapi Israelpa qipa mirayninkuna peleayta yachanankupaq. 3 Diosqa manam qarquchirqachu Filisteapi pichqa kamachiqkunataqa,+ llapallan Canaan runakunataqa, Sidon runakunataqa+ chaynataq Libano urqukunapi+ yachaq* Hev runakunataqa.+ Chay Hev runakunaqa Baal-hermon urqumanta Lebo-hamatkamam* yacharqaku.+ 4 Chay runakunataqa manam qarquchirqachu kamachikuykunata Israelpa mirayninkuna kasukusqanta utaq mana kasukusqanta yachananpaq. Chay kamachikuykunataqa Jehova Diosmi ñawpaq abuelonkuman Moiseswan willachirqa.+ 5 Israelpa mirayninkunaqa yacharqakum Canaan runakunawan,+ Het runakunawan, Amorreo runakunawan, Perizita runakunawan, Hev runakunawan hinaspa Jebus runakunawan. 6 Chay runakunapa warmi churinkuwanmi Israelpa mirayninkunaqa casarakuqku, warmi churinkutapas chay runakunapa qari churinkuwanmi casarachiqku, hinaptinmi chay runakunapa taytacha-mamachankutaña yupaychaqku.+

7 Israelpa mirayninkunaqa Jehova Diospa chiqnisqan kaqkunatam ruwarqaku, hinaspam Jehova Diosta qipanchaspanku Baal taytachakunataña+ hinaspa Asera mamachakunataña yupaycharqaku.+ 8 Chaymi Jehova Diosqa Israelpa mirayninkunapaq llumpayta piñakururqa, hinaspam Mesopotamia* nacionta kamachiq Cusan-risatainman quykurqa*. Chay kamachiqtam Israelpa mirayninkunaqa pusaq wata servirqaku. 9 Chayna tarikuspankum Israelpa mirayninkunaqa Jehova Diosta mañakurqaku yanapaykunanpaq,+ chaymi Jehova Diosqa Kenazpa churin Otnielta+ churarqa paykunata yanapananpaq.+ Kenazqa karqa Calebpa sullkanmi. 10 Jehova Diospa atiynin huntaykuptinmi Otnielqa+ Israel runakunapa jueznin karqa. Otnielmi peleaq rispan Mesopotamiata* kamachiq Cusan-risataimta wañurachirqa. Chay kamachiqtaqa Jehova Diosmi Otnielpa makinman churaykurqa. 11 Chaymi Israel runakunaqa 40 wata hawka kawsakurqaku. Chaymantam Kenazpa churin Otnielqa wañukurqa.

12 Israel runakunaqa yapamantam Jehova Diospa qayllanpi mana allinkuna ruwayta qallaykurqaku.+ Chaymi Jehova Diosqa Moab llaqtata kamachiq Eglonpa makinpi saqiykurqa.+ Paykunaqa Israel runakunamantapas aswan atiyniyuqmi rikurirurqaku. Jehova Diosmi chayna kanantaqa saqirqa Israel runakuna mana allinkunata ruwasqankurayku. 13 Kamachiq Eglonqa Ammon runakunawan+ hinaspa Amalec runakunawanmi+ hukllawakururqa, hinaspankum Israel runakunawan peleaspa palmerakunapa kanan llaqtata munaychakururqaku.+ 14 Chaymi Israel runakunaqa Moab llaqtata kamachiq Eglonta 18 wata servirqaku.+ 15 Chayna tarikuspankum Israel runakunaqa Jehova Diosta mañakurqaku yanapaykunanpaq.+ Chaymi Jehova Diosqa Benjamin ayllumanta+ kaq Guerapa churin Eudta+ qurqa paykunata yanapananpaq. Eudqa karqa ichuq* makinwan imatapas ruwaqmi.+ Paywanmi Israel runakunaqa Moabta kamachiq Eglonpa mañakusqanta apachirqaku. 16 Eudmi yaqa parte metro* sayayniyuq espadata iskay lawnin kuchukuqta ruwakururqa, hinaspanmi alliq* law wiqawninman pachan ukuman hinakuykurqa. 17 Eudqa Moab llaqtata kamachiq Eglonmanmi apasqanta quykurqa. Eglonqa wiksasapa puqusqa runam karqa.

18 Eudqa apasqanta quykuspanmi apaysiqninkunawan kuska pasakurqa. 19 Chaymantam Guilgal lawpi taytacha-mamachakunapa kasqanman*+ chayaruptinku Eudqa Eglonman kutispan nirqa: “Kamachiqlláy, huk willakuytam sapallaykiman willanay kachkan”, nispa. Hinaptinmi kamachiqñataq runankunata nirqa: “Lluqsiychik”, nispa. Chaymi runankunaqa lluqsirqaku. 20 Eglonqa wasipa altusninpim wayrapakuspan tiyachkarqa, hinaptinmi Eudqa asuykuspan nirqa: “Diospa nisqantam willanay kachkan”, nispa. Chaynata niykuptinmi tiyananmanta hatariykurqa. 21 Eudñataqmi ichuq makinwan alliq law wiqawninmanta espadata hurquykuspan Eglonta wiksapi tuksirurqa. 22 Chay espadaqa cabontin yaykuruspanmi wiranpi chinkarurqa. Eudqa manam chay espadataqa hurqurqachu, hinaptinmi hatun ispayninpas pawaramurqa. 23 Eudqa altuspi punkukunata wichqastinmi ayqikurqa. 24 Pay lluqsiruptinmi kamachiqpa runankuna kutispanku altuspi punkukunata wichqasqata tarirurqaku. Chaymi ninakurqaku: “Payqa ispakuchkanchá”, nispanku. 25 Punkukunata manaña kichamuptinmi hukmanyayta qallaykurqaku, chaymi llavewanña kicharurqaku. Hinaptinmi kamachiqninkuqa wañusqaña pampapi chutarayachkasqa.

26 Kamachiqpa runankuna suyanankukamam Eudqa ayqikururqa, hinaspam taytacha-mamachakunapa kasqanta*+ pasaspan Seira llaqtaman hawkalla chayarurqa. 27 Chayman chayaruspanmi Efrain ayllupa urqunkunapi waqrata pukurqa,+ hinaspam Israel runakunawanña kutirqa. Eudqa paykunapa ñawpaqnintam rirqa. 28 Paymi Israel runakunata nirqa: “Qatiwaychik, Jehova Diosmi chiqniwaqninchik Moab runakunata makinchikman churaykun”, nispa. Israel runakunaqa Eudta qatispankum Jordan mayuta chimpananku ñankunapi suyarqaku, chaynapi Moab runakuna Jordan mayunta mana lluptinankupaq. 29 Chay kutipim yaqa 10.000 kallpasapa Moab runakunata wañurachirqaku.+ Manamá chullapas lluptirqachu.+ 30 Chaynatam Israel runakunaqa Moab runakunata munaychakururqaku. Chaymantaqa 80 watam hawka kawsakurqaku.+

31 Eudpa qipanman kaq juezqa karqa Anatpa churin Samgarmi.+ Paymi 600 Filistea runakunata+ wañurachirqa torokunata waqtana fierro puntayuq kaspiwan.+ Samgarpas Israel runakunatam yanaparqa.

4 Eud wañukuptinmi Israel runakunaqa kaqmanta Jehova Diospa qayllanpi mana allinkunata ruwarqaku.+ 2 Chaymi Jehova Diosqa Canaan runakunata kamachiq+ Jabinpa makinman churaykurqa*, Jabinqa Hazor llaqtamantam kamachiq. Jabinpa tropankunata kamachiqmi karqa Sisara. Sisaraqa Haroset-goyim llaqtapim yacharqa*.+ 3 Jabinpam karqa 900 carretankuna ruedanpi rutuna hina fierroyuqkama.+ Payqa 20 watañam Israel runakunata llumpayta ñakarichichkarqa.+ Chaymi Israel runakunaqa Jehova Diosta mañakurqaku yanapaykunanpaq.+

4 Chay punchawkunapiqa Diosmanta willakuq* Deboram+ Israel runakunaman Diospa nisqanta willaq, Deboraqa karqa Lapidotpa warminmi. 5 Deboraqa palmera sachanpa sikinpim tiyaq. Chayqa karqa Efrain ayllupa urqun law Rama llaqtamanta+ Betel llaqtaman+ rina ñanpim. Deboramanmi Israel runakunaqa riqku Diospa nisqanta yachanankupaq. 6 Deboram qayachirqa Kedes-neftaliy llaqtapi+ yachaq Baracta,+ payqa Abinoampa churinmi karqa. Qayachispanmi nirqa: “Israel runakunapa yupaychasqan Jehova Diosmi nisunki: ‘Tabor urqumanyá riy, pusaytaqyá Neftaliy ayllumantawan Zabulon ayllumanta 10.000 runakunatapas. 7 Sisaratam peleanapaq carretankunatawan tropankunata Cison wayquman pusamusaq,+ Sisaraqa Jabinpa tropankunata kamachiqmi. Sisarataqa makikimanmi churasaq’”, nispa.+

8 Baracñataqmi Deborata nirqa: “Ñuqawan riptikiqa risaqmi, manachayqa manam risaqchu”, nispa. 9 Chaymi Deborañataq nirqa: “Arí, qanwanmi risaq. Ichaqa kay peleaypiqa manam qamchu riqsisqaqa kanki. Sisarata wañuchinanpaqmi warmipa makinman Jehova Diosqa churaykunqa”, nispa.+ Chaymantam Deboraqa Baracwan Kedes llaqtaman rirqa.+ 10 Baracmi Kedes llaqtaman qayachirqa Zabulon hinaspa Neftaliy ayllukunamanta+ runakunata. Chaymi 10.000 runakuna paywan rirqaku. Deborapas paywanmi rirqa.

11 Moisespa suedronmi karqa Hobab.+ Hobabpa mirayninmanta kaq Hebermi Ken runakunamanta rakikururqa.+ Paypa carpanmi karqa Zaananim lawpi hatun sachapa waqtanpi, chayqa karqa Kedes llaqtapa hichpanpim.

12 Tropakunapa kamachiqnin Sisaramanmi willaykurqaku Abinoampa churin Baracqa Tabor urqupi kasqanmanta.+ 13 Chayllam Sisaraqa 900 carretankunata huñuchimurqa, chay carretakunaqa karqa ruedanpi rutuna hina fierroyuqkamam. Huñuchimurqataqmi Haroset-goyim llaqtamanta paywan hamuq tropakunatapas, chaynapi Cison wayquman rinankupaq.+ 14 Hinaptinmi Baracta Debora nirqa: “Jehova Diosmi Sisarata kunan punchaw makikiman churanqa. Jehova Diosmi ñawpaqnikita richkan”, nispa. Baracñataqmi 10.000 runankunapiwan Tabor urqumanta uraykamurqa. 15 Jehova Diosmi Sisarapa carretankunata chaynataq llapallan tropankunata pantanarachirqa,+ chaymi Baracpa runankunañataq espadawan wañurachirqaku. Hinaptinmi Sisaraqa carretanmanta uraykuspan chakillawanña lluptikurqa. 16 Baracqa runankunapiwanmi Sisarapa tropankunata qatirqaku Haroset-goyim llaqtakama, hinaspam Sisarapa llapallan tropankunata espadawan wañurachirqaku. Manamá chullapas puchurqachu.+

17 Sisaraqa chakiwan lluptikuspanmi Jaelpa carpanman chayarurqa,+ Jaelqa karqa Ken runakunamanta kaq Heberpa warminmi.+ Heberpa carpanmanqa chayarurqa Hazor llaqtata kamachiq Jabinwan hawka kawsakusqankuraykum.+ 18 Jaelmi lluqsiykuspan Sisarata nirqa: “Taytáy, ama manchakuychu, yaykukamuy”, nispa. Chaymi Sisara yaykuruspan waqtapaykuptin Jaelñataq qatawan qataykurqa. 19 Chaymantam Sisaraqa Jaelta nirqa: “Yakuykitayá quykullaway, yakunayawachkanmi”, nispa. Jaelñataqmi odrepi lecheta quykurqa,+ hinaspam kaqmanta qataykurqa. 20 Sisaraqa nirqataqmi: “Carpapa punkullanpiyá kamuy, pipas hamuspan tapusuptikiqa ninkim ‘manam pipas kaypiqa kanchu’”, nispa.

21 Sisaram pisipasqa kasqanrayku miskillataña puñukuchkarqa, hinaptinmi Jaelñataq carpa hapiq estacata hinaspa mazota hapiykuspan upallalla asuykurqa, hinaspam rinri kullunpi takaruptin estacaqa allpakamaraq yaykururqa, hinaptimi Sisaraqa wañururqa.+

22 Baracmi Sisarata maskaspan chay sitioman chayarurqa, Jaelñataqmi taripaykuspan nirqa: “Hamuy, maskasqayki runatam qawachisqayki”, nispa. Jaelpa carpanman Barac yaykuykuspanmi Sisarataqa tariykurqa umanpi estacawan pampaman takasqata.

23 Chay punchawmi Diosqa Israel runakunapa makinman churaykurqa Canaan runakunata kamachiq Jabinta.+ 24 Chaymi Israel runakunaqa pelearqaku Canaan runakunapa kamachiqnin+ Jabinta wañuchinankukama.+

5 Chay punchawpim Abinoampa churin Baracwan+ Debora+ takirqaku:+

 3 ¡Yaw kamachiqkuna uyariychik! ¡Yaw kamachiqkuna allintayá uyariychik!

Ñuqam Jehova Diospaq takisaq*.

Israelpa yupaychasqan Jehova Diospaqmi takipusaq.+

 8 Paykunaqa taytacha-mamachakunataña yupaychanankupaqmi akllakuykurqaku.+

Hinaptinmi llaqtakunapa punkunpi pelearqaku.+

¡Jehova Diostayá hatunchaychik!

Yaw, ñanta chakillawan puriqkuna.

¡Yuyaymanaychikyá!

11 Animalninkupaq yaku hurquqkunapa rimasqankum uyarikurqa.

Hinaptinmi Jehova Diospa runankunaqa llaqtakunapa punkunman rirqaku.

12 ¡Rikchariy Debora, rikchariy!+

¡Rikchariy, rikcharispaykiyá takiy!+

¡Hatariy Barac!+ ¡Abinoampa churin Barac, presochasqaykikunatayá pusay!

15 Isacar ayllumanta kamachiqkunam Deborata yanaparqaku.

Isacar ayllu hinam Baracpas yanaparqa.+

Payqa chakillawanmi pampaman rirqa.+

Ruben ayllumanta kaqkunam iskayrayarqaku.

16 ¿Imanasqataq alforjapi tiyakurqanki?

¿Imanasqataq oveja michiqkunapa quena waqachisqanta uyarispayki tiyakurqanki?+

Ruben ayllumanta kaqkunam mana risqankumanta ñakakurqaku.

17 Galaad runakunam Jordan mayupa chimpanpi qipakurqaku.+

¿Imanasqataq Dan ayllumanta kaqkunaqa botenkupa waqtanpi qipakurqaku?+

Manam ima qullqitapas qichurqakuchu.+

21 Cison wayqupi lluqllam chiqniwaqninchik runakunata aparurqa.+

Chay ñawpaq Cison wayqupi lluqllam paykunata aparurqa.

Ñuqaqa karqani kallpasapa runakunata sarupachkaq hinam.

23 Jehova Diospa angelninmi nirqa: ‘Meroz llaqtatayá ñakaychik.

Carpakunapi yachaq warmikunamantapas aswan hatunchasqayá kachun.

25 Yakuta Sisara mañakuptinmi Jaelqa lecheta quykurqa.

Kuyayllapaq tazonpim lluklluta quykurqa.+

26 Ichuq* makinwanmi carpa hapiq estacata hapiykurqa.

Alliq* makinwanñataqmi llamkaqpa mazonta hapiykurqa.

27 Chaymi Sisaraqa Jaelpa chakinman wichiykuspan hinallapi qiparurqa.

Jaelpa chakinman wichiykuspanmi hinallapi qipichakururqa.

Wichiykuspanmi hinallapi wañururqa.

28 Wasipa ventananmantam huk warmi qawamurqa.

¿Imanasqataq caballonkunapa hamusqantaqa mana uyariniraqchu?’, nispa.+

Sapa soldadomanchá huk sipasta, iskay sipasta quchkanku.

Sisaramanñataqchá quchkanku kuyayllapaq pachakunata.

Chaymantam 40 wata hawka kawsakurqaku.+

6 Israel runakunaqa kaqmantam Jehova Diospa qayllanpi mana allinkunata ruwarqaku.+ Chaymi Jehova Diosqa Madian runakunapa makinman qanchis wata churaykurqa.+ 2 Hinaptinmi Madian runakunaqa Israel runakunata ñakarichirqaku.+ Chayraykum paykunaqa pakakurqaku urqukunapi, machaykunapi hinaspa mana yaykuy atinakunapi*.+ 3 Israel runakuna tarpukuptinkum michakurqaku Madian runakuna, Amalec runakuna+ chaynataq intipa qispimunan lawmanta kaq runakunapas.+ 4 Chay runakunam riqku Israel runakunawan peleanankupaq. Gaza llaqtakamam chakrapi kawsayninkutapas tukuruqku. Israel runakuna mikunankupaqqa manam imatapas saqirqakuchu. Manataqmi saqirqakuchu ovejankutapas, toronkutapas nitaq asnonkutapas.+ 5 Chay runakunaqa animalnintin hinaspa carpantinmi riqku, paykunaqa aqarway urukuna hina achkallañam karqaku.+ Camellonkupas chaynataq kikinkupas mana yupay atinam karqaku.+ Chayna achkallaña rispankum tukuy imatapas tukuruqku. 6 Chaynatam Madian runakunaqa Israel runakunata wakchayarachirqaku. Chaymi paykunaqa Jehova Diosta mañakurqaku yanapaykunanpaq.+

7 Israel runakunam Jehova Diosta mañakurqaku Madian runakunamanta amparaykunanpaq.+ 8 Chaymi Jehova Diosqa willakuq runanta* kamachirqa. Chay runam nirqa: “Israelpa yupaychasqan Jehova Diosmi nin: ‘Egipto nacionpi ñakarichkaptikichikmi hurqumurqaykichik.+ 9 Egiptomanta hinaspa lliw chiqnisuqnikichik runakunamantam libramurqaykichik. Chay chiqnisuqnikichik runakunata qarquspaymi allpankuta qurqaykichik.+ 10 Nirqaykichiktaqmi: “Jehova Diosnikichikmi kani.+ Amam yupaychankichikchu yachasqaykichik* allpapi Amorreo runakunapa taytacha-mamachankutaqa”, nispay.+ Ichaqa manam kasuwarqankichikchu’”, nispa.+

11 Chaymantam Jehova Diospa angelnin hamuspan+ Ofra llaqtapi kaq hatun sachapa sikinpi tiyaykurqa. Chay sachaqa karqa Abi-ezerpa miraynin Joaspam.+ Joaspa churin Gedeonmi+ uvas saruna pozopi trigota waqtachkarqa, chaynapi Madian runakuna mana rikunankupaq. 12 Chaypim Jehova Diospa angelnin rikuriykuspan Gedeonta nirqa: “Yaw kallpasapa qari, Jehova Diosqa qanwanmi kachkan”, nispa.+ 13 Gedeonñataqmi nirqa: “Taytáy, ñuqaykuwan Jehova Dios kaptinqa, ¿imanasqamá ñakarichkanikuqa?+ ¿Maytaq ñawpaq taytaykupa willawasqanku sumaq milagrokunaqa?+ Abueloykum niwaqku: ‘Jehova Diosmi Egiptomantaqa hurqumuwarqanchik’, nispanku.+ Kunanmi ichaqa Madian runakunapa makinman Jehova Diosqa churaykuwanku”, nispa.+ 14 Jehova Diosñataqmi* qawariykuspan Gedeonta nirqa: “Madian runakunapa makinmantam Israel runakunata kallpaykiwan libranki.+ Ñuqam kamachichkayki”, nispa. 15 Hinaptinmi Gedeonñataq nirqa: “Jehova Dioslláy, ¿imaynataq Israel runakunataqa librayman? Manasespa lliw ayllunmantaqa mana ancha riqsisqam kaniku, ñuqapas aylluy ukupiqa mana valeq hina qawasqam kallani”, nispa. 16 Jehova Diosñataqmi nirqa: “Ñuqam yanapasqayki,+ hinaptinmi Madian runakunataqa huk runata hinalla wañurachinki”, nispa.

17 Gedeonñataqmi nirqa: “Ñuqata akllaykuwaspaykiqa, qampuni rimapayawasqaykita yachanaypaqyá imallatapas qawaykachiway. 18 Ama hina kaspayá hinallapi suyaykuway qanman qunay kaqta apamunaykama”, nispa.+ Angelñataqmi nirqa: “Hinallapim suyasqayki”, nispa. 19 Gedeonqa rispanmi cabrachata nakaspa yanururqa, ruwarqataqmi yaqa arroba* harinamanta mana levadurayuq tantatapas.+ Yanusqa aychatam canastaman churaykurqa, caldontañataqmi mankaman talliykurqa. Hinaspanmi llapanta angelman quykurqa hatun sachapa sikinpi.

20 Diospa angelninmi Gedeonta nirqa: “Aychatawan mana levadurayuq tantatayá hatun rumipa hawanman churay, hinaspañataq caldonta talliy”, nispa. Chaynatamá Gedeonqa ruwarqa. 21 Jehova Diospa angelninñataqmi hapisqan tawnawan aychata hinaspa mana levadurayuq tantata tupaykurqa. Hinaptinmi rumimanta nina lluqsiramuspan aychatawan mana levadurayuq tantata ruparurqa.+ Chaymantam Jehova Diospa angelninqa chinkarurqa. 22 Chaymi Gedeonqa chayraq yacharurqa Jehova Diospa angelnin kasqanta.+

Hinaspam nirqa: “¡Ay! ¡Llapallan kamachiq Jehova Dioslláy! ¡Jehova Dioslláy, angelnikitam rikurullani!”, nispa.+ 23 Jehova Diosñataqmi nirqa: “Ama manchakuychu, hawkalla kay,+ manam wañunkichu”, nispa. 24 Chaymi Gedeonqa Jehova Diospaq altarta chaypi ruwapurqa, chaytam kunankama Jehova-salom*+ nispa sutichanku. Hinallaraqmi chayqa kachkan Abi-ezerpa mirayninkunapa Ofra sutiyuq llaqtankupi.

25 Chay tutam Jehova Diosqa Gedeonta nirqa: “Taytaykipa qanchis watayuq toronta* hapimuy. Hinaspayá taytaykipa Baal taytachanpa altarninta tuñichimuy, kuchumuytaqyá chaypa waqtanpi kaq Asera mamachatapas.+ 26 Chaymantañataq rumikunawan sumaqta pirqaspa ñuqa Jehova Diospaq kay muqupi altarta ruwapuway. Hinaspayá Asera mamachata kuchusqayki kullupa hawanman torota* churaspayki ñuqapaq kañapuway”, nispa. 27 Chaymi Gedeonqa chunka runankunawan Jehova Diospa kamachisqanta ruwarqa. Ichaqa taytanpa wasinpi kaqkunata hinaspa chay llaqtapi runakunata manchakuspanmi tutallan chayta ruwarqa.

28 Paqarintin tutapayta hatarispankum runakunaqa qawaykurqaku Baal taytachapa altarnintaqa tuñisqataña, chaypa waqtanpi kaq Asera mamachatapas kuchusqataña chaynataq chayraq ruwasqa altarpi toro* kañasqatapas. 29 Chaymi runakunaqa tapunakurqaku: “¿Pitaq kaytaqa ruwarun?”, nispanku. Chaymantam tapukachakuspanku nirqaku: “Joaspa churin Gedeonmi kaytaqa ruwarun”, nispa. 30 Chaymi llaqtapi runakunaqa Joasta nirqaku: “Maymi chay churiki wañuchinaykupaq. Paymi Baal taytachapa altarninta tuñirachin, paytaqmi chaypa waqtanpi kaq Asera mamachatapas kuchurun”, nispa. 31 Joasñataqmi+ chay runakunata nirqa: “¿Baal taytachamanchu sayapakunkichik? ¿Manachu Baal taytachaqa kikillan imatapas ruwanman? Pipas payman sayapakuqqa kunallanyá wañuchisqa kachun.+ Baal taytacha dios kaspanqa kikillanyá imatapas ruwachun,+ paypa altarnintam tuñirachinkuqa”, nispa. 32 Chay punchawmi Gedeonta suticharqa Jerubaalwan*. Joasmi nirqa: “Baal taytachaqa kikillanyá imatapas ruwachun, paypa altarnintam tuñirachinkuqa”, nispa.

33 Madian runakuna,+ Amalec runakuna+ hinaspa intipa qispimunan lawmanta runakunam hukllawakururqaku,+ paykunam mayuta chimpaspanku Jezreel pampapi samarqaku. 34 Hinaptinmi Jehova Diospa atiynin Gedeonman huntaykurqa.+ Waqrata pay pukuptinmi+ Abi-ezerpa mirayninkunaqa+ hamurqaku yanapanankupaq. 35 Gedeonqa Manases ayllukunamanpas willachimurqam, hinaptinmi paykunapas hamurqaku yanapanankupaq. Willachimurqataqmi Aser, Zabulon hinaspa Neftaliy ayllumanpas, hinaptinmi paykunapas hamurqaku.

36 Chaymantam Gedeonqa Diosta nirqa: “Nisqaykiman hina sasachakuymanta Israel runakunata ñuqawan libranayki kaptinqa,+ 37 ñuqam ovejapa qaranta irapi saqiramusaq. Sichum chay qarata sulla nuyurunqa hinaspa muyuriqnin pampañataq chakilla kanqa hinaptinqa, nisqaykiman hinam yachasaq sasachakuymanta Israel runakunata ñuqawan libranaykimanta”, nispa. 38 Chaynamá karqa. Paqarintin tutapaytam Gedeonqa qarata qiwirurqa, hinaptinmi yakuqa hatun tazonmanpas huntarurqaraq. 39 Chaywanpas Gedeonqa Diostam nirqa: “Amayá piñakuruychu, kayllatañayá mañakusqayki. Yanapawanaykimanta mana iskayrayanaypaqyá kay nisqaytawan uyariykuway. Kunanñataqyá pampaqa nuyu kachun, qarañataqyá chakilla kachun”, nispa. 40 Gedeonpa nisqanman hinam Diosqa chaynata chay tuta ruwarqa. Lliw pampam nuyusqa karqa, qarañataqmi chakilla karqa.

7 Jerubaalwan sutichasqa Gedeonmi+ llapallan soldadonkunapiwan tutapayta rispanku Harod pukyupa kasqanpi samarurqaku. Madian runakunañataqmi paykunapa hanaynin More muqupa waqtan pampapi karqaku. 2 Jehova Diosmi Gedeonta nirqa: “Qanwan kaqkuna chayna achkallaña kaptinqa manam Madian runakunataqa makikichikmanqa churaymanchu.+ Manachayqa Israel runakunam hatuntukuspa ninmanku: ‘Kikillaykum librakurqanikuqa’, nispa.+ 3 Chaynaqa, runaykikunatayá niy: ‘Manchakuymanta katkatataqkunaqa wasinkumanyá kutikuchun’”, nispa.+ Chaywanmi Gedeonqa yacharqa pikuna peleaq rinankuta utaq pikuna mana rinankutapas. 22.000 runakunam kutikurqaku, 10.000 runakunallañam qiparurqaku.

4 Chaywanpas Jehova Diosqa Gedeontam nirqaraq: “Achkaraqmi runaykikunaqa kachkan. Niyá yakuta tomamunankupaq, chaypim nisqayki qanwan pikuna rinankupaq. ‘Paymi rinqa’ niptiyqa paymi qanwan rinqa. ‘Payqa manam rinqachu’ niptiyñataqmi qanwanqa mana rinqachu”, nispa. 5 Chaymi Gedeonqa runankunata yakuman pusarqa.

Chaymantam Gedeonta Jehova Dios nirqa: “Huklawmanmi sapaqchanki makinwan hurquspa yaku tomaqkunata. Huklawmantaqmi sapaqchanki puytiykuspa yaku tomaqkunatapas”, nispa. 6 Makinkuwan hurquspa yaku tomaqkunam karqa 300. Wakinñataqmi puytiykuspa tomarqaku.

7 Chaymantam Jehova Diosqa Gedeonta nirqa: “Makinwan yakuta tomaq 300 runakunawanmi Israel runakunata yanapasqaykichik, hinaspam Madian runakunata makikiman churasaq.+ Wakin runakunaqa wasinkumanñayá kutikuchunku”, nispa. 8 Chaymi Gedeonqa chay soldadokunata wasinkuman aviarurqa. Ichaqa manaraq pasakuchkaspankum quqawninkutawan apasqanku waqrata 300 soldadokunaman quykurqaku. Gedeonqa 300 soldadokunallawanñam qiparurqa. Madian runakunapa carpankuqa uray pampapim kachkarqa.+

9 Chay tutam Jehova Diosqa Gedeonta nirqa: “Madian runakunawanyá peleamuy, paykunatam makikiman churasaq.+ 10 Paykunawan peleayta manchakuspaykiqa yanapasuqniki Pura sutiyuq runawanyá iskayllaykichikraq riychik. 11 Imamanta rimasqankuta uyariruspaykiqa manañam manchakunkiñachu paykunawan peleaytaqa”, nispa. Hinaptinmi Gedeonqa yanapaqnin Pura sutiyuq runawan Madian runakunapa kasqanman chayarurqaku.

12 Chay pampapi runakunaqa aqarway urukuna hina achkallay-achkam karqaku.+ Paykunam karqaku Madian runakuna, Amalec runakuna hinaspa intipa qispimunan lawmanta kaqkuna. Camellonkupas lamar quchapa patanpi aqu hinaña mana yupay atinam karqa.+ 13 Chay runakunapa kasqanman Gedeon chayaruptinmi soldadomasinman huk runa musqukusqanta willakuchkasqa. Chay runam nirqa: “Cebadamanta ruwasqa ruyru tantatam sueñokuruni, chay tantam kururakamuspa kayman chayaramurqa,+ hinaspam kallpawan hamuspan huknin carpata wichiykachirqa”, nispa. 14 Soldadomasinñataqmi nirqa: “Chayqa Gedeonpa espadanwanmi tupan,+ payqa Israel runakunamanta kaq Joaspa churinmi. Diosmi llapanchikta Gedeonpa makinman quykuwasun”, nispa.+

15 Chay sueñoypa ima ninan kasqanta uyariykuspanmi Gedeonqa+ qunqurakuykurqa Diosta hatunchananpaq. Chaymantam soldadonkunapa kasqanman kutispan nirqa: “¡Hakuchik! Jehova Diosmi Madian runakunata makinchikman churaykunña”, nispa. 16 Chaymantam Gedeonqa 300 runankunata kimsaman rakirurqa, hinaspam sapakamaman waqrata qurqa,+ qurqataqmi puyñutapas achkiyuqta. 17 Hinaspam nirqa: “Ñuqapa ima ruwasqayta qawaspaykichikmi qamkunapas chaynata ruwankichik. Madian runakunapa kasqanman chayaruptiymi ñuqapa ima ruwasqayta ruwankichik. 18 Waqrata ñuqayku pukumuptiykum qamkunapas Madian runakunapa muyuriqninpi pukumunkichik, hinaspam qaparinkichik: ‘¡Kay peleayqa Jehova Diospa hinaspa Gedeonpam!’”, nispa.

19 Gedeonqa 100 runankunawanmi Madian runakunapa kasqanman yaqa chawpi tutata* chayarurqa. Chayarurqaqa carpakunata qawanankupaq soldadokuna chullachinakusqanku qipallatam. Gedeonwan runankunam waqrata pukuspanku+ apasqanku puyñutapas chamqaspa ñutururqaku.+ 20 Chaynatamá kimsaman rakisqa kaqkunaqa waqrata pukuspanku apasqanku puyñutapas ñutururqaku. Apasqanku achkitam huqarirqaku ichuq* makinkuwan, alliq* makinkuwanñataqmi waqrata pukuspanku qaparirqaku: “¡Kay guerraqa Jehova Diospa hinaspa Gedeonpam!”, nispanku. 21 Gedeonpa runankunam Madian runakunapa muyuriqninpi sayarqaku, chay chiqniqninku soldadokunañataqmi qaparispa lluptikurqaku.+ 22 Gedeonpa 300 soldadonkunaqa hinallam waqrata pukurqaku. Hinaptinmi Jehova Diosqa Madian runakunata kikinkupurata espadankuwan peleanarachirqa.+ Paykunam ayqikurqaku Bet-sita llaqtakama, Zerera lawkama hinaspa Tabat lawpa hichpanpi Abel-meola lawkama.+

23 Chaymantam Gedeonqa soldadokunata qayachirqa Neftaliy ayllumanta, Aser ayllumanta hinaspa Manases ayllumanta.+ Paykunam Madian runakunata qatirqaku. 24 Efrain ayllupi kaq urqunkunapi yachaqkunamanpas Gedeonmi willachimurqa: “Madian runakunawan peleaqyá riychik, mana lluptinankupaqyá Jordan mayuta chimpananku ñankunapi suyamuychik. Suyamuychiktaqyá mayuman yaykumuq yakukunapipas Bet-bara lawkama”, nispa. Chaymi Efrain aylluqa suyarqa Jordan mayuta chimpananku ñankunapi hinaspa mayuman yaykumuq yakukunapi Bet-bara lawkama. 25 Hinaspam hapirurqaku Madianta kamachiq Orebtawan Zeebta. Orebtam wañurachirqaku hatun rumipa hawanpi, chay rumitam suticharqaku Orebpa rumin nispa.+ Zeebtañataqmi wañurachirqaku uvas saruna pozopi, chay pozotam suticharqaku Zeebpa uvas saruna pozon nispa. Chaynatam Madian runakunata qatikacharqaku,+ hinaspam Gedeonman aparqaku Orebpa hinaspa Zeebpa umanta. Gedeonqa Jordan lawpiñam kachkarqa.

8 Efrain ayllumanta soldadokunam piñasqallaña Gedeonta qaqcharqaku:+ “¿Imanasqamá kaytaqa ruwaruwankiku? ¿Imanasqataq mana willawarqankikuchu Madian runakunawan peleaq rispaykiqa?”, nispa.+ 2 Chaymi Gedeonqa Efrain aylluta nirqa: “Ñuqapa ruwasqaymantaqa qamkunapa ruwasqaykichikmi aswan allinqa. ¿Manachu qamkunapa uvas pallasqaykichik aswan allinqa ñuqaykupa* uvas pallasqaykumantaqa?+ 3 Diosmi qamkunapa makikichikman churaykurqa Madian runakunapa kamachiqnin Orebtawan Zeebta.+ Chaynaqa, ¿manachu qamkunapa ruwasqaykichik aswan allin ñuqapa ruwasqaymantaqa?”, nispa. Chaynata niykuptinmi paykunaqa hawkayarurqaku.

4 Chaymantam Gedeonwan 300 runankuna Jordan mayuman chayaruspa chimparurqaku. Paykunaqa pisipasqa kaspankupas hinallam chiqniqnin soldadokunata qatirqaku. 5 Sucot llaqtaman chayaruptinkum Gedeonqa chay llaqtapi runakunata nirqa: “Runaykunamanyá tantaykichikta quykapullawaychik, pisipasqam kachkanku. Madian runakunapa kamachiqnin Zebatawan Zalmunatam qatichkaniku”, nispa. 6 Sucot llaqtata kamachiqkunañataqmi nirqaku: “¿Zebatawan Zalmunataqa hapirunkiñachu soldadoykikunaman tantata qunaykupaqqa?”, nispa. 7 Chaynata niptinkum paykunata Gedeon nirqa: “Zebatawan Zalmunata makiyman Jehova Dios churaykuptinmi chunniqpi wiñaq kichkakunawan waqtaparusqaykichik”, nispa.+ 8 Chaymantam Gedeonqa Penuel llaqtamanpas chayarurqa, hinaspam chaypipas runankunapaq tantata mañakurqa. Chay runakunapas Sucot llaqtayuq runakuna hinam nirqaku. 9 Chaymi Gedeonqa Penuel llaqtayuq runakunata nirqa: “Qatisqaymanta kutimuspaymi torrekichikta tuñichisaq”, nispa.+

10 Madian runakunapa kamachiqnin Zebawan Zalmunaqa Carcor llaqtapim kachkarqaku, paykunaqa yaqa 15.000 soldadonkunawanmi kachkarqaku. Chay soldadokunaqa karqa intipa qispimunan lawmanta kaq puchuq soldadokunam,+ ñam espadawan peleaq 120.000 soldadokunaqa wañuchisqaña karqaku. 11 Gedeonqa carpapi yachaqkunapa* purinanku ñannintam rirqa, chay ñanqa karqa Noba hinaspa Jogbea+ llaqtakunapa inti qispimunan lawpim. Hinaspam chay chiqniqnin soldadokunata tariruspan qunqayllamanta paykunawan pelearqa. 12 Hinaptinmi Madian runakunapa kamachiqnin Zebawan Zalmuna ayqikurqaku, Gedeonñataqmi qatispan hapirurqa. Chaymi chiqniqnin soldadokunaqa llumpayta mancharikurqaku.

13 Chaymantam Joaspa churin Gedeonqa peleasqanmanta Heres qasanta kutimurqa. 14 Chay kutimusqan ñanpim Sucot llaqtayuq musuta hapiruspan tapupayarqa. Hinaptinmi chay musuqa Sucot llaqtata kamachiqkunapa sutinta hinaspa punta apaqkunapa sutinta qillqarqa, 77 runakunapa sutintam qillqarqa. 15 Hinaptinmi Gedeonqa Sucot llaqtapi runakunaman rispan nirqa: “Kayqaya Zebawan Zalmunaqa, paykunaraykum pinqayman churawaspaykichik niwarqankichik: ‘¿Zebatawan Zalmunataqa hapirunkiñachu pisipasqa soldadoykikunaman tantata qunaykupaqqa?’”, nispa.+ 16 Chaynata nispanmi Gedeonqa Sucot llaqtapi kamachiqkunata hinaspa punta apaqkunata chunniqpi wiñaq kichkakunawan waqtaparurqa.+ 17 Penuel llaqtapi torretapas tuñirachirqam,+ hinaspam llaqtapi qarikunatapas wañurachirqa.

18 Gedeonmi hapimusqan Zebatawan Zalmunata nirqa: “Tabor urqupi wañuchisqaykichik runakunaqa, ¿imayna runakunataq karqaku?”, nispa. Paykunañataqmi nirqaku: “Paykunaqa qanman rikchakuqmi karqaku, llapallankum kamachiqpa churinkuna hina karqaku”, nispa. 19 Chaymi Gedeonqa nirqa: “Paykunaqa wawqiykunam karqa, mamaypa wawankuna. Kawsaq Jehova Diospa sutinpim nikichik: Paykunata mana wañuchiptikichikqa, ñuqapas manam wañuchikichikmanchu karqa”, nispa. 20 Hinaspanmi Gedeonqa piwi* churin Jeterta nirqa: “Kay runakunata wañuchiy”, nispa. Jetermi ichaqa espadanta mana hurquyta munarqachu. Payqa musullaraq kasqanraykum manchakurqa. 21 Chaymi Zebawan Zalmunaqa+ Gedeonta nirqaku: “Qari kaspaykiqa kikikiyá wañuchiwayku”, nispa. Hinaptinmi Gedeonqa paykunata wañurachirqa, hinaspanmi camellonkupa kunkanpi llullu killa kaqlla alaqakunatapas apakurqa.

22 Chaymanta qipatam Israel runakuna Gedeonta nirqaku: “Madian runakunamanta librawasqaykikuraykuyá qamña kamachiqniyku kay, kamachiwachunkutaqyá churikipas chaynataq willkaykipas”, nispa.+ 23 Gedeonñataqmi nirqa: “Manam ñuqachu nitaq churiychu kamachisuqnikichikqa kanqa, Jehova Diosmi kamachisuqnikichikqa kanqa”, nispa.+ 24 Gedeonqa nirqataqmi: “Kayllatam mañakuykichik, sapakamayá quykuwaychik sinqaman churakuna qichumusqaykichik arituta”, nispa. Chay wañuchimusqanku runakunaqa Ismaelpa mirayninkunam karqaku, paykunaqa sinqankumanmi qurimanta arituta hinakuqku.+ 25 Israel runakunam Gedeonta nirqaku: “Arí, qusqaykikum”, nispa. Chaymi llikllata mastaykuptinku qichumusqanku aritukunata sapakama qurqaku. 26 Gedeonpa huñusqan qurimanta chay aritukunaqa yaqa iskay arrobam* karqa. Kapurqataqmi llullu killa kaqlla alaqakunapas, huk rikchaq aritukunapas, Madian runakunapa kamachiqninkunapa morado pachanpas hinaspa camellokunapa collarninpas.+

27 Chay huñusqan quriwanmi Gedeonqa mandilta* ruwarqa,+ hinaspam runakuna qawanankupaq Ofra sutiyuq llaqtanpi churarurqa.+ Chaypim Israel runakunaqa chay pachata taytachata hina yupaychayta qallaykurqaku*.+ Chay pachata ruwasqanwanmi Gedeonpas, wasinpi kaqkunapas sasachakuypi tarikurqaku.+

28 Chaynatam Israel runakunaqa Madian runakunata+ munaychakururqaku, chaymi Madian runakunaqa manaña ñakarichirqakuñachu. Hinaptinmi Gedeon kawsakunankama 40 wata hawka kawsakurqaku.+

29 Joaspa churin Gedeonqa*+ wasinman kutikuspanmi chaypi yacharqa.

30 Gedeonqa achka warmiyuq kasqanraykum 70 churiyuq karqa. 31 Sichem* llaqtapi kaq warminpipas* karqam churin, paytam Gedeonqa suticharqa Abimelecwan.+ 32 Unay kawsakusqanmantam Joaspa churin Gedeonqa wañukurqa. Paytaqa pamparqaku taytan Joaspa pampakusqanpim, chayqa karqa Abi-ezerpa mirayninkunapa Ofra sutiyuq llaqtankupim.+

33 Gedeon wañukuptillanmi Israel runakunaqa kaqmanta Baal taytachakunata hinaspa Baal-berit taytachata yupaychayta qallaykurqaku*.+ 34 Israel runakunaqa chiqniqnin runakunamanta libraqnin Jehova Diostam qunqarurqaku.+ 35 Manataqmi riqsikurqakuchu paykunarayku Jerubaalpa tukuy ima ruwasqantapas. Jerubaalqa karqa Gedeonmi.+

9 Jerubaalpa churin Abimelecmi+ Sichem* llaqtata rirqa. Hinaspanmi mamanpa turinkunata chaynataq abuelonpa* ayllunkunata nirqa: 2 “Sichem llaqtapi llapallan kamachiqkunatayá* niykapullawaychik: ‘¿Mayqantataq munawaqchik, Jerubaalpa 70 churinkuna kamachisuqnikichik kanantachu,+ icha huk runalla kamachisuqnikichik kanantachu? Amayá qunqaychikchu, ñuqaqa qamkunapa aylluykichikmi kani’”, nispa.

3 Chaymi mamanpa turinkunaqa Sichem llaqtapi kamachiqkunaman willarqaku, chaymi chay runakunaqa Abimelecman sayapakuspanku nirqaku: “Payqa ayllunchikmi”, nispa. 4 Chaymantapas Abimelecmanmi 70 qullqita* quykurqaku, quykurqakuqa Baal-berit taytachata+ yupaychasqanku wasipi kaq qullqitam. Chay qullqitam Abimelecqa yanqa purikuq rumi sunqu runakunaman quykurqa riysinanpaq. 5 Hinaspam Ofra llaqtapi+ taytan Jerubaalpa wasinta rirqa, chaypim Abimelecqa 70 wawqinkunata wañurachirqa huk rumipa hawanpi.+ Sullka kaq wawqin Jotanllatañam pakakurusqanrayku mana wañuchirqachu.

6 Chaymantam Sichem llaqtapi kamachiqkuna hinaspa Bet-milopi runakuna huñunakurqaku Sichem llaqtapi pilarpa waqtanpi, chayqa karqa hatun sachapa hichpanpim. Chaypim kamachiqninku kananpaq Abimelecta akllarqaku.+

7 Chayta Jotanman willaykuptinkum payqa Guerizim urquman qispirurqa,+ chaymantam qayakurqa: “Sichem llaqtapi kamachiqkuna uyariwaychik. Hinaptinqa Diospas uyarisunkichikmi.

8 Kayta willasqaykichik: Huk kutipis llapa sachakuna kamachiqninkuta akllayta munasqaku, hinaspankus aceitunas sachata nisqaku: ‘Qamyá kamachiwayku’, nispanku.+ 9 Chaysi aceitunas sachaqa nisqa: ‘¿Ñuqamanta aceite lluqsinantachu saqiruyman sachakunata kamachinaypaq? Chay aceiteywanmi Diospas chaynataq runakunapas hatunchasqa kanku’, nispa. 10 Hinaptinsi sachakunaqa higos sachataña nisqaku: ‘Qamyá kamachiwayku’, nispanku. 11 Hinaptinsi higos sachañataq nisqa: ‘¿Miski ruruyniytachu saqiruyman sachakunataña kamachinaypaq?’, nispa. 12 Chaymantas sachakunaqa uvas sachataña nisqaku: ‘Chaynaqa, qamyá kamachiwayku’, nispanku. 13 Hinaptinsi uvas sachaqa nisqa: ‘¿Diostapas chaynataq runakunatapas kusichiq vinoytachu saqiruyman sachakunataña kamachinaypaq?’, nispa. 14 Chaysi llapallan sachakunaqa tankar kichkataña nisqaku: ‘Qamyá kamachiwayku’, nispanku.+ 15 Hinaptinsi tankar kichkaqa sachakunata nisqa: ‘Kamachinaypaq churaruwaspaykichikqa, hamuspayá ñuqapa ukuypi llantukuychik, mana chayna kaptinqa ñuqamanta nina lluqsispayá Libano lawpi cedro sachakunata ruparuchun’, nispa.

16 Chaynaqa, Abimelecta kamachiqnikichik kananpaq akllaspaykichikqa,+ ¿allin sunquwanchu akllarqankichik? ¿Jerubaaltapas chaynataq ayllunkunatapas kuyaspachu chayta ruwarqankichik? ¿Yaqachu paypa ruwasqanta riqsikurqankichik? 17 Taytay Jerubaalmi wañuytapas mana manchakuspan Madian runakunapa makinmanta librasurqankichik.+ 18 Qamkunam ichaqa taytaypa ayllunkunata qipancharunkichik, hinaspam 70 churinkunatapas huk rumipa hawanpi wañurachinkichik.+ Hinaspam sirvientanpi churin+ Abimelectañataq aylluykichik kasqanrayku kamachiqnikichik kananpaq churarunkichik. 19 Sichum kunan Jerubaalwan hinaspa ayllunkunawan allinta ruwaspaykichikqa Abimelecwanyá kusisqa kaychik, Abimelecpas qamkunawantaqyá kusisqa kachun. 20 Mana chayna kaptinqa, Abimelecmanta nina lluqsispanyá Sichem llaqtapi kamachiqkunata hinaspa Bet-milopi runakunata ruparuchun.+ Chaynallataqyá Sichem llaqtapi kamachiqkunamantapas hinaspa Bet-milopi runakunamantapas nina lluqsispan Abimelecta ruparuchun”, nispa.+

21 Chaymantam Jotanqa+ Beer lawman ayqikurqa, chaypim yacharqa* wawqin Abimelecta manchakusqanrayku.

22 Abimelecqa Israel runakunatam kimsa wata kamachirqa*. 23 Hinaptinmi Diosqa chiqninarachirqa Abimelecta hinaspa Sichem llaqtapi kamachiqkunata. Chaymi chay kamachiqkunaqa Abimelecta qipancharurqaku. 24 Chayna kanantam Diosqa saqirqa Jerubaalpa 70 churinkunata wañuchiqkuna ñakarispa wañunankupaq. Abimelecqa ñakarispam wañunan karqa wawqinkunata wañuchisqanrayku.+ Sichem llaqtapi kamachiqkunañataqmi wañuchinanpaq yanapasqankurayku. 25 Sichem llaqtapi kamachiqkunam runakunata kamachirqa urqukunapi pakakamunankupaq, chaynapi Abimelecta imatapas ruwanankupaq. Chay runakunaqa ñanninta riqkunatam suwaqku. Chaymanta qipatam tukuy chaykunamanta Abimelecman willaykurqaku.

26 Chay punchawkunapim Ebedpa churin Gaal wawqinkunapiwan Sichem llaqtaman chayarurqaku,+ chaymi Sichem llaqtapi kamachiqkunaqa pay yanapananta suyarqaku. 27 Paykunaqa chakrankumanta uvasninkuta pallamuspankum sarurqaku, hinaspam fiestata ruwarqaku. Chaymantam taytachankupa wasinman+ yaykuspanku mikurqaku, upyarqaku hinaspa Abimelecta imapas pasananpaq ñakarqaku. 28 Chaymi Ebedpa churin Gaal nirqa: “¿Pitaq Jerubaalpa churin Abimelecqa? ¿Pitaq Sichem llaqtapi Abimelecpa churasqan Zebulqa?+ ¿Pimá paykunaqa kasukunanchikpaqqa? ¡Sichempa taytan Hamorpa mirayninkunatayá kasukusunchikqa! ¿Imanasqamá Abimelectaqa kasukusun? 29 Kay llaqtata ñuqa kamachispayqa Abimelectaqa qarquruymanñam”, nispa. Hinaspam Abimelecmanta asikuspan nirqa: “Soldadoykikunata huñumuspa peleananchikpaq lluqsimuy”, nispa.

30 Ebedpa churin Gaalpa nisqanta yacharuspanmi kamachiq Zebulqa llumpayta piñakururqa. 31 Chaymi mana pipa yachasqallanta willakuqkunata kamachirqa Abimelecman nimunankupaq. Nimurqakum: “Ebedpa churin Gaal hinaspa wawqinkunam Sichem llaqtapi kachkanku, paykunam runakunata umachachkanku mana kasusunaykipaq. 32 Chaynaqa, runaykikunawan tutallan hamuspayá llaqtamanta hawapi pakakuspa suyaychik. 33 Hinaspayá paqarintin inti qispimuyta llaqtaman peleaq yaykuychik. Gaalwan runankuna peleaq lluqsimuptinqa tukuytayá ruway wañuchinaykipaq”, nispa.

34 Chaymi Abimelecqa runankunapiwan tutallan rirqaku, hinaspam tawaman rakikuruspanku Sichem llaqtamanta hawapi pakakurqaku watiqanankupaq. 35 Paqarintintam Ebedpa churin Gaalqa llaqtapa punkunman lluqsiramurqa, hinaptinmi Abimelecqa runankunapiwan pakakusqankumanta lluqsiramurqaku. 36 Chaymi paykunata rikuruspan Gaalqa Zebulta nirqa: “¡Qaway! Wak urqukunamantam runakuna hamukuchkan”, nispa. Zebulñataqmi nirqa: “Qamqa urqukunapa llantuynintam runakunata hina rikuchkanki”, nispa.

37 Chaymantam Gaalqa nirqa: “¡Qaway! Runakunam urqumanta hamukuchkan. Wakinñataqmi Meonenim hatun sachapa waqtanta hamuchkanku”, nispa. 38 Hinaptinmi Zebul nirqa: “¿Qunqarunkiñachu rimasqaykita? Manachum qamqa nirqanki: ¿Pitaq Abimelecqa payta kasukunanchikpaqqa nispayki?+ ¿Manachum paykunaqa mana kaqpaq hapisqayki runakuna? Kunanyá paykunawan peleamuy”, nispa.

39 Chaymi Gaalqa Sichem llaqtapi kamachiqkunata pusarikuspa rirqa Abimelecwan peleaq. 40 Hinaptinmi Gaalqa Abimelec qatiptin ayqikurqa. Llaqtapa punkunkamam tukuy ñanpi achka runakuna wañusqallaña karqaku.

41 Abimelecqa Aruma llaqtallapim qipakurqa. Zebulñataqmi+ Gaalta hinaspa wawqinkunata Sichem llaqtamanta qarqururqa. 42 Paqarintintam Sichem llaqtapi yachaqkuna hawaman lluqsirurqaku, chaytam Abimelec yacharurqa. 43 Hinaspanmi Abimelecqa runankunata kimsaman rakiruspan llaqtamanta hawapi pakakuspa suyarqa. Sichem llaqtayuq runakuna lluqsiramuptinkum wañurachirqaku. 44 Abimelecwan kaq runakunaqa llaqtapa punkunpim karqaku. Iskayman rakisqa runakunañataqmi llaqtamanta hawapi kaqkunata wañurachirqaku. 45 Tukuy punchaw peleaspanmi Abimelecqa llaqtapi runakunata wañurachirqa,+ llaqtatapas tuñirachispanmi kachiwan chaqchururqa.

46 Sichem torrepi yachaqkuna chayta yacharuspankum pakakunanku sitiopi chaylla pakakurqaku. Chay pakakunankuqa karqa El-berit taytachata yupaychasqanku wasipim.+ 47 Hinaptinmi Sichem torrepi yachaqkuna chaypi pakakusqankuta Abimelecman willaykurqaku. 48 Chaymi Abimelecqa paywan kaq runankunapiwan Zalmon muquman qispirqaku. Hinaptinmi Abimelecqa sachapa kallmanta hachawan kuchuruspan hombrokururqa, hinaspam runankunata nirqa: “Ruwasqayta hina qamkunapas chaylla ruwaychik”, nispa. 49 Chaymi llapanku kallmakunata kuchuruspanku Abimelecta qatirqaku. Chay apasqanku kallmakunatam pakakusqankupa muyuriqninman hinaruspanku kañaykurqaku. Chaynatamá Sichem torrepi yachaqkunapas llapallanku qaripas warmipas wañururqaku. Wañururqakuqa yaqa 1.000 runakunam.

50 Chaymantam Abimelecqa Tebez llaqtaman rirqa, hinaspam paykunawan peleaspa llaqtata munaychakururqa. 51 Chay llaqtapa chawpinpim hatun torre karqa, chay torremanmi qaripas warmipas hinaspa llaqtapi kamachiqkunapas ayqikurqaku. Paykunaqa wichqakaramuspankum torrepa hawanman qispirurqaku. 52 Abimelecqa torrepa kasqankamam chayarurqa, hinaspam punkuman asuykuspan kañaykunanpaqña kachkarqa. 53 Hinaptinmi Abimelecpa umanman tunaw rumita huk warmi kachaykamurqa, chaymi Abimelecpa umanqa pakikururqa.+ 54 Hinaptinmi Abimelecqa espadantawan harkachikunanta apaq soldadonta qayaspan nirqa: “Espadaykiwan wañurachiway, yanqañataq ninmanku ‘warmim wañurachin’”, nispa. Chaymi yanapaqnin soldadoqa espadawan wañurachirqa.

55 Abimelecta wañusqataña rikuruspankum Israel runakunaqa wasinkuman kutikurqaku. 56 Abimelectaqa Diosmi castigarurqa 70 wawqinkunata wañuchisqanrayku.+ 57 Sichem llaqtayuq runakunapa tukuy mana allin ruwasqantam kikinkuman Dios kutirachirqa. Jerubaalpa churin Jotanpa+ ñakasqanmi paykunaman chayarurqa.+

10 Abimelecpa wañukusqan qipamanmi Tolaña Israel runakunata yanaparqa.+ Tolaqa karqa Puapa churinmi, Puañataqmi karqa Isacar ayllumanta kaq Dodopa churin. Tolaqa yacharqa* Samir llaqtapim, chayqa karqa Efrain ayllupa urqunkunapim. 2 Tolaqa 23 watam Israel runakunapa jueznin karqa. Wañukuptinñataqmi Samir llaqtapi pamparurqaku.

3 Tola wañukuptinmi Galaad lawmanta Jairña Israel runakunapa jueznin karqa, payqa 22 watam juez karqa. 4 Jairpam 30 churinkuna karqa. Paykunam 30 asnokunapi sillakuqku, kimsa chunkataqmi llaqtankupas karqa. Chay llaqtakunatam kunankama sutichanku Havot-jair nispa,+ chayqa kachkan Galaad lawpim. 5 Jair wañukuptinñataqmi pamparurqaku Camon llaqtapi.

6 Israel runakunaqa kaqmantam Jehova Diospa qayllanpi mana allinkuna ruwayta qallaykurqaku.+ Paykunaqa Jehova Diosta qipanchaspankum Baal taytachakunata+ hinaspa Astoret mamachakunataña yupaychayta qallaykurqaku. Yupaycharqakutaqmi Aram* runakunapa, Sidon runakunapa, Moab runakunapa,+ Ammon runakunapa+ hinaspa Filistea runakunapa taytachankunatapas.+ 7 Chaymi Jehova Diosqa Israel runakunapaq llumpayta piñakururqa, hinaspam Filistea runakunapawan Ammon runakunapa makinman churaykurqa*.+ 8 Chay runakunam Israel runakunata 18 wata llumpayta ñakarichirqa. Chay ñakarichiqnin runakunaqa karqa Jordan mayupa hichpan Galaad lawpi yachaqkunam, chay Galaad lawqa Amorreo runakunapa allpanmi ñawpaqtaqa karqa. 9 Chaymantapas Ammon runakunam Jordan mayuta chimpaqku Juda aylluwan, Benjamin aylluwan hinaspa Efrain aylluwan peleanankupaq. Chaynapim Israel runakunaqa sasachakuyllapiña karqaku. 10 Chaymi Israel runakunaqa Jehova Dios yanapaykunanpaq mañakuspanku+ nirqaku: “Diosllayku, qamta qipancharuspaykum huchallikururqaniku, hinaspam Baal taytachakunataña yupaycharqaniku”, nispa.+

11 Jehova Diosñataqmi Israel runakunata nirqa: “¿Manachu ñuqaqa yanaparqaykichik Egipto runakuna,+ Amorreo runakuna,+ Ammon runakuna, Filistea runakuna,+ 12 Sidon runakuna, Amalec runakuna hinaspa Madian runakuna ñakarichisuptikichik? Yanapaykunaypaq mañakamuwaptikichikmi paykunapa makinmanta libraykurqaykichik. 13 Qamkunam ichaqa qipancharuwaspaykichik taytacha-mamachakunataña yupaychachkankichik,+ chaymi manaña yanapasqaykichikchu.+ 14 Chay akllakusqaykichik taytacha-mamachakunatayá mañakuychik yanapasunaykichikpaq,+ paykunayá yanapasunkichik sasachakuypi tarikuptikichikqa”, nispa.+ 15 Chaymi Israel runakunañataq Jehova Diosta nirqaku: “Huchallikurullanikum, qamyá tantiasqaykiman hina ñuqaykuwan ruway. Chaywanpas kunanllañayá yanapaykullawayku”, nispa. 16 Paykunaqa taytacha-mamachakunata wischuspankum Jehova Diosman kutirikurqaku.+ Chaymi Diosqa ñakarisqankuta qawaspan llakipayariykurqa.+

17 Chaymanta qipamanmi Ammon runakuna+ tropankunata huñurqa peleaq rinankupaq, hinaspankum Galaad lawpi carpankuta sayachirqaku. Israel runakunapas huñunakuruspankum Mizpa lawpi carpankuta sayachirqaku. 18 Galaad lawpi runakunawan kamachiqkunam tapunakurqaku: “¿Pitaq kamachiqninchik kanqa Ammon runakunawan peleaq riptinchikqa?+ Chay runayá kachun Galaad lawpi yachaqkunapa kamachiqnin”, nispa.

11 Galaad lawmanta Jefteyqa+ kallpasapa soldadom karqa. Payqa chuchumika* warmipa wawanmi karqa, taytanpa sutinñataqmi karqa Galaad. 2 Ichaqa Galaadpa warminpas wachakurqam qari churinkunataqa, paykunam wiñaruspanku wawqin Jefteyta qarquspanku nirqaku: “Qamqa huk warmipa wawan kasqaykiraykum taytanchikpa imapas kapuqninkunataqa mana chaskinkichu”, nispa. 3 Chaymi Jefteyqa wawqinkunamanta ayqikurqa, hinaspam Tob allpapi yacharqa*. Hinaptinmi mana llamkayniyuq runakuna payman hukllawakururqaku.

4 Chaymanta qipakunamanmi Ammon runakuna Israel runakunawan pelearqaku.+ 5 Chayna peleasqankuta qawaspanmi Galaad lawpi punta apaqkunaqa Tob allpaman rirqaku Jefteyta pusamunankupaq. 6 Jefteytam nirqaku: “Kutimuy Ammon runakunawan peleananchikpaq, soldadoykupa kamachiqnin kanaykitam munaniku”, nispa. 7 Jefteyñataqmi Galaad lawpi punta apaqkunata nirqa: “¿Manachu qamkunaqa chiqniwaspa taytaypa wasinmanta qarqumuwarqankichik?+ ¿Imanasqataq kunanqa llakipi tarikuspaykichik maskamuwachkankichik?”, nispa. 8 Hinaptinmi Galaad lawpi punta apaqkunaqa Jefteyta nirqaku: “Llakipi tarikuspaykum maskaqniki hamurqaniku, ñuqaykuwan rispayki Ammon runakunawan peleaspaykiqa Galaad lawpi llapallan runakunapa kamachiqninmi kanki”, nispa.+ 9 Chaymi Jefteyqa paykunata nirqa: “Qamkunawan riptiy Ammon runakunata makiyman Jehova Dios churaykuptinqa kamachiqnikichikmi kasaq”, nispa. 10 Hinaptinmi Galaad lawpi punta apaqkunaqa Jefteyta nirqaku: “Jehova Diosyá rimasqanchikta uyarichun, rimasqaykiman hina mana ruwaptiykuqa Diosyá ñakarichiwachunku”, nispa. 11 Chaymi Jefteyqa Galaad lawpi punta apaqkunawan rirqa, hinaptinmi runakunaqa churarurqaku kamachiqninku hinaspa soldadokunapa kamachiqnin kananpaq. Chaymi Jefteyqa Mizpa llaqtapi kachkaspan lliw rimasqankunata Jehova Diospa qayllanpi huktawan rimarirqa.+

12 Chaymantam Jefteyqa Ammon runakunata kamachiqman+ willachimurqa: “¿Imanasqataq qamqa kay allpaymanraq hamurqanki ñuqawan peleanaykipaqqa?”, nispa. 13 Ammon runakunapa kamachiqninñataqmi Jefteypa kachasqan runakunata nirqa: “Peleaqqa hamurqani Egipto nacionmanta+ lluqsimuq Israel runakuna allpaykuta hapikuykusqankuraykum. Paykunaqa hapikuykurqaku Arnon mayumanta+ Jaboc mayukamam hinaspa Jordan mayukamam.+ Kunanyá mana peleaspalla kutiykachipuwayku”, nispa. 14 Hinaptinmi Jefteyqa willakuqkunata kaqmanta kamachirqa Ammon runakunapa kamachiqninman 15 nimunankupaq. Paykunam nimurqaku:

“Kaynatam Jeftey nisunki: ‘Israel runakunaqa manam Moab+ hinaspa Ammon runakunapa allpantaqa hapikuykurqachu.+ 16 Egiptomanta lluqsimuspankum Israel runakunaqa chunniqninta Puka lamar quchaman+ hamurqaku, chaymantañataqmi Cades lawman chayaramurqaku.+ 17 Chaypi kachkaspankum Israel runakunaqa Edom runakunapa kamachiqninman+ willachimurqa: “Allpaykichik ukuntayá pasarachillawayku”, nispa. Edom runakunapa kamachiqninmi ichaqa mana munarqachu. Hina chaynallatataqmi Moab runakunapa kamachiqninmanpas+ willachimurqa, paypas manam munarqachu. Chaymi Israel runakunaqa Cades lawllapi qipakurqaku.+ 18 Chunniqninta hamuspankum paykunaqa Edom hinaspa Moab runakunapa allpanta muyumurqaku.+ Hamurqakuqa Moab runakunapa allpanpa inti qispimunan lawnintam,+ hinaspam Arnon mayu lawpi samarqaku, chay mayukamallam Moab runakunapa allpanqa karqa. Manamá yaykurqakuchu Moab runakunapa allpanmanqa.+

19 Chaymantam Israel runakunaqa Hesbon llaqtamanta Amorreo runakunata kamachiq Seonman willakuqkunata kamachirqaku, paykunam nimurqaku: “Maymi risqaykuman chayanaykupaqyá allpaykichik ukunta pasarachillawayku”, nispa.+ 20 Kamachiq Seonqa Israel runakunamantam iskayrayarqa, chaymi mana munarqachu allpan ukunta pasanankuta. Aswanqa runankunata huñuruspanmi Jaaz llaqtapi carpankuta sayachispanku Israel runakunawan pelearqaku.+ 21 Chaymi Israelpa yupaychasqan Jehova Diosqa kamachiq Seonta hinaspa runankunata Israel runakunapa makinman churaykurqa. Paykunata wañurachispankum chaylawpi yachaq llapallan Amorreo runakunapa allpankuta hapikuykurqaku.+ 22 Amorreo runakunapa allpankutaqa hapikuykurqaku Arnon mayumanta Jaboc mayukamam hinaspa chunniqmanta Jordan mayukamam.+

23 Israelpa yupaychasqan Jehova Diosmi Amorreo runakunata qarquspan Israel runakunamanña allpankuta qurqa.+ ¿Chaychu paykunata qarquyta munachkanki? 24 ¿Manachu Kemos taytachaykipa qususqayki allpawanqa qipakunkiña?+ Chaynam ñuqaykupas Jehova Diosniykupa quwasqanku allpawanqa qipakusaqku.+ 25 ¿Ziporpa churin Moabta kamachiq Balacmantapas+ aswan allinpaqchu hapikunki? Payqa manam Israel runakunawanqa piñanakurqachu nitaq pelearqachu. 26 Israel runakunaqa 300 watam yacharqaku Hesbon hinaspa Aroer llaqtakunapi chaynataq muyuriqnin llaqtachakunapipas,+ yacharqakutaqmi Arnon mayupa patanpi llaqtachakunapipas. ¿Imanasqataq chay llaqtakunataqa kunankama mana kutichikurqankichikchu?+ 27 Ñuqaqa manam imanarqaykichu, chaywanpas qanmi ñuqawan peleayta munachkanki. Jehova Diosyá juezninchik kachun,+ paymi yachan mayqanninchik mana allin ruwasqanchikta’”, nispa.

28 Ammon runakunapa kamachiqninqa Jefteypa willachisqantaqa manam kaqpaqpas hapirqachu.

29 Hinaptinmi Jehova Diospa atiynin Jefteyman huntaykurqa,+ chaymi Galaad lawpi Mizpe llaqtaman rinanpaq Galaad lawninta+ hinaspa Manases ayllupa allpan ukunta rirqa. Chay llaqtamantam Ammon runakunawan peleaq rirqa.

30 Hinaspam Jefteyqa Jehova Diosta nirqa:+ “Ammon runakunata makiyman churaykuptikiqa, 31 vencesqaymanta kutimuptiymi wasiymanta puntata lluqsimuspa chaskiykuwaqniy qampaq kanqa Jehova Dioslláy.+ Paytaqa kañachkaq hinam qampaq sapaqchapusqayki*”, nispa.+

32 Jefteyqa Ammon runakunawanmi peleaq rirqa, hinaptinmi Jehova Diosqa Jefteypa makinman churaykurqa. 33 Jefteyqa Aroer llaqtamanta Minit llaqtakamam 20 llaqtakunapi runakunata wañuchistin rirqa, rirqataqmi Abel-keramim llaqtakamapas. Chaynatam Israel runakunaqa Ammon runakunata munaychakururqaku.

34 Mizpa llaqtapi wasinman Jeftey kutiykuptinqa,+ ¡sapallan warmi churinmi panderetata salsalyachistin hinaspa tusustin chaskiykuq lluqsimurqa! Paymanta hukqa manam qaripas nitaq warmipas churinqa karqachu. 35 Churinta qawaykuspanmi Jefteyqa pachanta llikikuspan nirqa: “¡Ay churilláy! Mayna llakimanmi churaruwanki, qamtam karu-karuman avianay kanqa. Jehova Diosman nisqaytaqa cumplinaypunim”, nispa.+

36 Churinñataqmi nirqa: “Papáy, Jehova Diosta nisqaykiman hinayá ñuqawan ruway.+ Jehova Diosqa chiqnisuqniki Ammon runakunatam makikiman churaykurqa”, nispa. 37 Nirqataqmi: “Kayllatam mañakuyki: Urqukunaman iskay killa sipasmasiykunawan rinaypaqyá saqiykullaway, chaynapi mana casarakunaymanta waqamunaypaq”, nispa.

38 Chaymi taytanñataq nirqa: “Riyá churilláy”, nispa. Sipasmasinkunawan iskay killa urqukunaman rinanpaqmi Jefteyqa saqiykurqa, chaynapi mana casarakunanmanta waqamunanpaq. 39 Iskay killamanta taytanpa wasinman kutiramuptinmi Jefteyqa Diosman nisqanta ruwarqa.+ Churinqa manam haykapipas qariwanqa puñurqachu. Israel runakunaqa kay kamachikuytam kasukuqku: 40 Watan-watanmi Galaad llaqtayuq Jefteypa warmi churinta kallpanchanankupaq sipaskuna riqku, watapim tawa punchaw riqku.

12 Efrain ayllumanta qarikunam huñunakuruspanku Zafon llaqta lawman* rirqaku. Paykunam Jefteywan tuparuspanku nirqaku: “¿Imanasqataq mana willawarqankikuchu Ammon runakunawan peleaq rispaykiqa?+ Kunanmi wasikipi wichqaruspa kañaykusqaykiku”, nispa. 2 Jefteyñataqmi nirqa: “Ñuqam runaykunapiwan Ammon runakunawan peleaypi unay karqaniku, hinaspam yanapawanaykikupaq qayamurqaykiku, ichaqa manam yanapaykuwarqankikuchu. 3 Mana hamusqaykichikta qawaspaymi wañunayña kaptinpas Ammon runakunawan peleaq rirqani.+ Hinaptinmi paykunata Jehova Dios makiyman churaykurqa. Chaynaqa, ¿imanasqamá ñuqawan peleaqqa hamuchkankichik?”, nispa.

4 Chaymantam Jefteyqa Galaad lawpi runakunata huñurqa,+ hinaspam Efrain aylluwan peleaspan wañurachirqa. Efrain ayllum nirqa: “Galaad lawpi yachaqkuna*, qamkunaqa Efrain ayllumanta hinaspa Manases ayllumanta lluptimuqkunallam kankichik”, nispa. 5 Galaad lawmanta runakunam Jordan mayuman rirqaku,+ hinaspam mayuta chimpananku ñankunapi churakururqaku Efrain ayllu runakuna manaraq chayamuchkaptinku. Efrain ayllu ayqikuyta munaspanku “pasaytam munaniku” niptinkupas, Galaad lawmanta runakunam sapakamata nirqaku: “¿Efrain ayllumantachu kanki?”, nispa. “Manam” niptinqa 6 niqkum: “Chaynaqa, ‘Shibolet’ nispayá niy”, nispa. Ichaqa rimayta mana atispan “Sibolet” niptinqa Jordan mayupim wañuchiqku. Chaynapim Efrain ayllumanta runakunaqa 42.000 wañururqaku.

7 Galaad lawmanta Jefteyqa suqta watam Israel runakunapa jueznin karqa. Wañukuptinmi pamparurqaku Galaad allpapi kaq llaqtanpi.

8 Chaymanta qipatam Belen llaqtamanta Ibzanña Israel runakunapa jueznin karqa.+ 9 Paypam karqa 30 qari churinkuna hinaspa 30 warmi churinkuna. Warmi churinkunatam huk ayllumanta kaq qarikunawan casarachirqa, hinaspam 30 warmikunata pusamurqa qari churinkunawan casarachinanpaq. Ibzanqa qanchis watam Israel runakunapa jueznin karqa. 10 Ibzan wañukuptinmi pamparurqaku Belen llaqtapi.

11 Ibzan wañukuptinqa Zabulon ayllumanta Elonñam Israel runakunapa jueznin karqa. Payqa chunka watam juez karqa. 12 Elon wañukuptinmi pamparurqaku Zabulon ayllupa allpan Ayalon llaqtapi.

13 Chaymantam Abdonña Israel runakunapa jueznin karqa. Payqa Piraton llaqtayuq Hilelpa churinmi karqa. 14 Abdonqa 40 churiyuq hinaspa 30 willkayuqmi karqa, paykunam 70 asnokunapi sillakuqku. Abdonqa pusaq watam Israel runakunapa jueznin karqa. 15 Hilelpa churin Abdon wañukuptinmi pamparurqaku Efrain ayllupa allpanpi kaq Piraton llaqtapi. Chay llaqtaqa karqa Amalec runakunapa urqunpim.+

13 Israel runakunam yapamanta Jehova Diospa qayllanpi mana allinkunata ruwarqaku.+ Chaymi Jehova Diosqa 40 wata Filistea runakunapa+ makinman churaykurqa.

2 Chay punchawkunapim Manoa sutiyuq runa+ Zora llaqtapi+ yacharqa*, payqa karqa Dan ayllumantam.+ Manoapa warminqa qulluqmi karqa.+ 3 Huk punchawmi Manoapa warminman Jehova Diospa angelnin rikuriykuspan nirqa: “Qulluq kasqaykiraykum mana wawayuq kachkanki, chaywanpas wiksayakuspaykim qari wawata wachakunki.+ 4 Amam vinotaqa nitaq chayman rikchakuq kaqkunataqa tomankichu,+ amataqmi mikunkichu mana mikuna kaqkunatapas.+ 5 Wiksayakuspaykim qari wawata wachakunki. Wawaykiqa wiksapi kasqanmantapacham Diospaq sapaqchasqa* kanqa, chaymi mana pipas chukchantaqa rutunanchu.+ Paymi Israel runakunata Filistea runakunapa makinmanta libranqa”, nispa.+

6 Hinaptinmi warmiqa qusanman rispan willakurqa: “Diospa runanmi rikuriykuwarqa. Rikchayninpas Diospa angelninpa hina suma-sumaqmi kasqa. Manam maymanta kasqantaqa tapurqanichu, manataqmi sutintapas willawarqachu.+ 7 Paymi niwarqa: ‘Wiksayakuspaykim qari wawata wachakunki. Amam vinotaqa nitaq chayman rikchakuq kaqkunataqa tomankichu, amataqmi mana mikuna kaqkunatapas mikunkichu. Payqa wiksapi kasqanmantam wañukunan punchawkama Diospaq sapaqchasqa kanqa’”, nispa.

8 Hinaptinmi Manoaqa Jehova Diosta mañakuspan nirqa: “Jehova Dioslláy, ama hina kaspayá chay kamachimusqayki runa kaqmanta kutimuchun, hinaspayá yachachiwachunku nacemuq wawata imayna uywanaykupaq”, nispa. 9 Hinaptinmi Diosqa Manoapa mañakusqanta uyariykurqa. Chaymi Diospa angelninqa Manoapa warminman kaqmanta rikuriykurqa llaqtamanta hawapi tiyakuchkaptin. Qusan Manoaqa manam paywanchu kachkarqa. 10 Chaymi qusanman willaq kallpaylla* rirqa, hinaspam nirqa: “¡Qayninpa rikuriykuwaqniy runam kaqmanta rikuriykuwan!”, nispa.+

11 Hinaptinmi Manoaqa warminpiwan chay runapa kasqanman rirqa, hinaspam nirqa: “¿Qamchu warmiywan rimaq runa kachkanki?”, nispa. Payñataqmi nirqa: “Arí, ñuqam kachkani”, nispa. 12 Chaymi Manoañataq nirqa: “¡Nisqaykiman hinayá kachun! Ichaqa niykuwaykuyá, ¿imaynatataq chay wawata uywasaqku? ¿Imatataq ruwanqa?”, nispa.+ 13 Jehova Diospa angelninñataqmi Manoata nirqa: “Warmikiqa tukuy kamachisqaykunatam kasukunan.+ 14 Manam mikunanchu uvastaqa nitaq uvasmanta imapas ruwasqa kaqtaqa. Manataqmi vinotapas nitaq chayman rikchakuq kaqkunatapas tomananchu.+ Mana mikuna kaqtaqa manataqmi mikunanchu.+ Lliw nisqaykunatam kasukunan”, nispa.

15 Chaymi Jehova Diospa angelninta Manoa nirqa: “Amaraqyá pasakuychu, cabrachata nakaspa yanurapamusqaykiku”, nispa.+ 16 Jehova Diospa angelninmi ichaqa Manoata nirqa: “Qipakuspaypas manam mikusaqchu yanumusqaykitaqa. Munaspaykiqa Jehova Diospaqmi animalta nakaspa kañapuwaq”, nispa. Manoaqa manam yacharqachu Jehova Diospa angelnin kasqantaqa. 17 Chaymi Jehova Diospa angelninta Manoa nirqa: “¿Imataq sutiki?+ Yachaytam munaniku imapas niwasqaykiku cumplikuptin qanmanta allin kaqkunata rimanaykupaq”, nispa. 18 Jehova Diospa angelninñataqmi nirqa: “¿Imanasqataq tapuwachkanki sutiy admirakuypaq kasqanta yachachkaspaykiqa?”, nispa.

19 Chaymi Manoaqa chivochata hinaspa kawsaykunamanta ofrendata hatun rumipa hawanpi Jehova Diospaq kañapurqa. Hinaptinmi Manoapiwan warmin qawachkaptin mana haykapipas rikusqanku kaqta Dios ruwarqa. 20 Rumipa hawanpi nina linwachkaptinmi Jehova Diospa angelnin ninaman yaykuykuspa hanaq pachaman huqarikururqa, chayta Manoa hinaspa warmin rikuykuspanmi chaylla qunqurakuykuspa kumuykurqaku. 21 Chaymi Manoaqa cuentata qukururqa Jehova Diospa angelnin kasqanta. Jehova Diospa angelninqa manañam huktawanqa Manoamanqa nitaq warminmanqa rikurirqañachu.+ 22 Manoam warminta nirqa: “Diostam rikurunchik, kunanqa wañurusunpunim”, nispa.+ 23 Warminñataqmi nirqa: “Jehova Dios wañurachiyta munawaspanchikqa manachiki chaskiwachwanchu karqa animalta nakaspa kañasqanchiktapas+ nitaq kawsaykunamanta ofrenda kañapusqanchiktapas. Manataqchá qawachiwachwanchu karqa tukuy rikusqanchiktapas, nitaqchá imatapas willawachwanchu karqa”, nispa.

24 Chaymanta qipamanmi Manoapa warminqa qari wawata wachakuspan Sansonwan suticharqa.+ Wiñasqanman hinam chay wawataqa Jehova Dios yanaparqa. 25 Maane-dan llaqtapi+ Sanson kachkaptinmi Jehova Diospa atiynin huntaykurqa,+ chay llaqtaqa karqa Zora llaqtamanta Estaol llaqtaman rinapim.+

14 Sansonmi Timnat llaqtaman rispan Filistea llaqtayuq warmita rikururqa. 2 Chaymi kutispan tayta-mamanta nirqa: “Timnat llaqtapim Filistea warmita rikuramuni, paymi sunquyta suwaruwan. Paywanyá casarachiwaychik”, nispa. 3 Tayta-mamanñataqmi nirqaku: “¿Manachu ayllunchikpi utaq llaqtanchikpi warmi kan casarakunaykipaq?+ Filistea runakunaqa Diosninchikta mana yupaychaqmi kanku*, chaynaqa ¿imanasqamá paykunamanta kaq warmiwanqa casarakuyta munanki?”, nispa. Chaywanpas taytantam nirqa: “Paywanyá casarachiway, paymi sunquyta suwaruwan”, nispa. 4 Tayta-mamanqa manam yacharqachu Sansonpa tantiasqanqa Jehova Diospa yanapakuyninwan kasqanta, payqa Filistea runakunawan peleaytam maskachkarqa. Chay punchawkunapiqa Filistea runakunam Israel runakunata munaychakuchkarqa.+

5 Chaymantam Sansonqa tayta-mamanpiwan Timnat llaqtata rirqaku. Sansonmi Timnat llaqtapi uvas chakraman chayarurqa, hinaptinmi malta leon qaparispan pawaykurqa. 6 Chaypunilla Jehova Diospa atiynin Sansonman huntaykuptinmi+ kallpasapa rikurirurqa. Chaymi leontaqa makillanwan siminmanta kakllarurqa uña cabrachatapas hina. Chay ruwasqantaqa manam tayta-mamanmanqa willakurqachu. 7 Timnat llaqtaman chayaruspanmi Sansonqa sunqunta suwaqnin warmiwan rimarqa, chay warmitaqa astawanmi kuyarqa.+

8 Chaymanta qipatam Sansonqa kaqmanta Timnat llaqtata kutirqa chay warmita wasinmanña pusakunanpaq,+ hinaspanmi wañuchisqan leonta qawaq muyuykurqa. Qawaykuptinmi chay leonpa ukunpiqa nana-nanaq abeja kakuchkasqa, kakuchkasqataqmi mielpas. 9 Chaymi Sansonqa makinwan mielta hurquruspan mikustin rirqa. Tayta-mamanta hayparuspanmi paykunamanpas mikunankupaq quykurqa. Ichaqa manam willarqachu wañusqa leonmanta chay mielta hurqumusqantaqa.

10 Sansonqa taytanwanmi warmipa wasinman chayarurqa, chaypim Sansonqa achka mikuyta ruwachirqa, chaytaqa ruwarqa chay tiempopi musukunapa ruwasqanman hinam. 11 Sansonta rikuruspankum runakunaqa 30 qarikunata pusamurqaku yanapanankupaq. 12 Chay qarikunatam Sanson nirqa: “Huk watuchitayá willasqaykichik. Ima kasqanta niykuwaptikichikqa, linomanta ukunchakuna 30 pachakunatam qusqaykichik, qusqaykichiktaqmi achka qullqipa chanin 30 pachakunatapas. Chay watuchipa ima ninan kasqantaqa niwanaykichik mikuy ruwachisqay qanchis punchawkamallam. 13 Ima kasqanta mana niwaspaykichikqa qamkunam quwankichik linomanta ukunchakuna 30 pachakunata, quwankichiktaqmi achka qullqipa chanin 30 pachakunatapas”, nispa. Paykunañataqmi nirqaku: “Willawaykuyá chay watuchikita”, nispa. 14 Chaymi Sansonqa willarqa:

Kimsa punchaw pasaruptinpas paykunaqa manam yacharqakuchu ima kasqanta. 15 Chaymi tawa kaq punchawpi Sansonpa warminta* nirqaku: “Qusaykitayá tapupayay+ kay watuchipa ima ninan kasqanta willawanaykikupaq. Manachayqa taytaykipa wasinpi kaqkunatawan kuskatam kañaykusqaykiku. ¿Ichachu imaykutapas qichuwanaykikupaq qayachimuwarqankiku?”, nispa. 16 Chaymi Sansonpa warminqa waqapayaspan nirqa: “Qamqa manam kuyawankichu, chiqniwankim.+ Llaqtamasiykunaman willasqayki watuchipa ima ninantaqa manam willawankichu”, nispa. Hinaptinmi Sansonqa nirqa: “Manam taytaymanpas nitaq mamaymanpas willarqanichu, ¿chaychu qanmanñataq willaykiman?”, nispa. 17 Sansonpa mikuy ruwachisqan qanchis punchawkamam warminqa waqapayarqa. Chaymi qanchis kaq punchawpi willaykurqa. Warminñataqmi llaqtamasinkunaman willaykurqa.+ 18 Chayraykum qanchis kaq punchawpi manaraq inti siqaykuchkaptin* chay runakunaqa Sansonta nirqaku:

“¿Imataq mielmantapas aswan miskiqa kanman?

¿Imataq leonmantapas aswan kallpasapaqa kanman?”, nispa.+

Sansonñataqmi paykunata nirqa:

19 Hinaptinmi Jehova Diospa atiynin Sansonman huntaykurqa,+ chaymi Asquelon llaqtaman rispan+ 30 runakunata wañurachirqa. Hinaspam paykunapa pachanta chusturuspan watuchipa ima ninan kasqanta yacharuq runakunaman quykurqa.+ Chaymantam Sansonqa piñasqallaña taytanpa wasinman kutikurqa.

20 Sansonpa warmintaqa+ huk musuwanñam casararachirqaku, chay musuqa karqa Sansonpa mikuy ruwachisqan punchawkunapi yanapaqninmi.+

15 Trigo rutuy ukum Sansonqa warmin* qawaq rirqa cabrachata apaspan. Paymi sunqunpi nirqa: “Warmiypa puñunan cuartomanmi yaykusaq”, nispa. Warmipa taytanqa manam yaykunantaqa munarqachu. 2 Hinaspam Sansonta nirqa: “Chiqnisqaykitam ñuqaqa piensarqani,+ chaymi mikuy ruwachisqaykipi yanapasuqniki musumanña quykurqani.+ ¿Manachu sullkan aswan sumaqchaqa? Paywanñayá casarakuruy”, nispa. 3 Hinaptinmi Sansonqa payta nirqa: “Chayraykum Filistea runakunata kunan ñakarichisaq”, nispa.

4 Chaymi Sansonqa 300 atuqkunata hapiramurqa, hinaspam chupanta iska-iskayta tupanaykachispan kaspita watarurqa. 5 Chaymantam chay kaspiman ninata rataykachirqa, hinaspam atuqkunataqa Filistea runakunapa puqusqaña kawsayninman kachaykurqa. Chaymi ruparurqa manaraq rutusqa kawsaykunata chaynataq rutusqaña kawsaykunatapas. Ruparurqataqmi uvastawan aceitunas sachakunatapas. Lliwtam ruparurqa.

6 Chaymi Filistea runakuna tapunakurqaku: “¿Pitaq kaytaqa ruwarun?”, nispanku. Hinaptinmi nirqaku: “Timnat llaqtayuq runapa masan Sansonmi. Paymiki Sansonpa warminta casararachin mikuy ruwachisqanpi yanapaqnin musuwan”, nispa.+ Chayta yacharuspankum Filistea runakunaqa warmitawan taytanta kañaykurqaku.+ 7 Hinaptinmi Sansonñataq Filistea runakunata nirqa: “Chay ruwasqaykichikraykum ñuqapas qamkunata ñakarichisqaykichik”, nispa.+ 8 Hinaspanmi achkallaña Filistea runakunata wañurachirqa. Chaymantam Etam sutiyuq qaqapa sikin machayman* rirqa, hinaspam chaypi pakakurqa.

9 Chaymantam Filistea runakunaqa Juda ayllupa allpanman rispanku chaypi samarurqaku. Hinaspankum Lei lawman suwakustin yaykurqaku.+ 10 Chaymi Juda aylluqa Filistea runakunata nirqa: “¿Imanasqataq ñuqaykuwan peleaq hamuchkankichik?”, nispa. Paykunañataqmi nirqaku: “Sansonta hapiqmi* hamurqaniku, chaynapi ima ruwawasqankuman hina ñuqaykupas ruwanaykupaq”, nispa. 11 Chaymi Juda ayllumanta 3.000 runakuna Sansonpa pakakusqanman rirqaku, Sansonqa kachkarqa Etam sutiyuq qaqapa sikin machaypim. Chay runakunam Sansonta nirqaku: “¿Manachu yachanki Filistea runakuna munaychakuwasqanchikta?+ ¿Imanasqamá kaytaqa ruwaruwankiku?”, nispa. Sansonñataqmi nirqa: “Ñuqaqa paykunapa imaynam ruwawasqanman hinallam ruwarqani”, nispa. 12 Hinaptinmi Juda ayllu runakunañataq nirqaku: “Qamta chaqnaqmi hamurqaniku, chaynapi Filistea runakunaman qunaykupaq”, nispa. Hinaptinmi Sansonqa paykunata nirqa: “Niykuwaychikyá ama wañuchiwanaykichikpaq”, nispa. 13 Chaymi Juda ayllu runakunaqa nirqaku: “Manam wañuchisqaykikuchu, chaqnaruspallaykum Filistea runakunaman quykusqaykiku”, nispa.

Hinaspam Sansontaqa iskay musuq waskakunawan chaqnarurqaku, hinaspankum chay machaymanta Filistea runakunapa kasqanman pusarqaku. 14 Chaymi Lei lawman chayaruptinku Filistea runakunaqa kusikuymanta qaparirqaku. Chaypunillam Jehova Diospa atiynin Sansonman huntaykuptin+ kallpasapa rikurirurqa. Hinaptinmi chaqnasqanku waskakunataqa ninapa rupasqan linaza qaytuta hinalla tipiparurqa. Chaymi chaqnasqanku waskakunaqa makinmanta wichirirurqa.+ 15 Sansonmi chayllaraq wañusqa asnopa kakichunta tarirurqa, chaywanmi 1.000 Filistea runakunata wañurachirqa.+ 16 Chaymi Sansonqa nirqa:

“¡Asnopa kakichunwanmi..., huk muntunta, iskay muntunta ruwaruni!

Asnopa kakichunwanmi 1.000 runakunata wañurachini”, nispa.+

17 Chaynata nispanmi asnopa kakichunta wischuykurqa, hinaspanmi chay sitiota suticharqa Ramat-leiwan*.+ 18 Hinaptinmi yakunayaruptin Sansonqa Jehova Diosta qayakurqa: “Qanmi Filistea runakunata wañuchinaypaq yanapawarqanki. Amayá yakumanta wañunaytaqa saqirullawaychu. Amayá qamta mana yupaychaq runakuna* hapiruwanantaqa munaychu”, nispa. 19 Chaymi Lei lawpi uchkumanta yakuta Dios lluqsirachimurqa.+ Chay yakuta tomaruspanmi Sansonqa kallpanchakururqa. Chayraykum chayta suticharqa En-hacorewan*, chayqa Lei lawpim kunankama kachkan.

20 Sansonqa 20 watam Israel runakunapa jueznin karqa, chay watakunapiqa Filistea runakunam munaychakurqaku.+

16 Huk kutipim Gaza llaqtata Sanson rispan chuchumika* warmita rikururqa, hinaspanmi wasinta yaykurqa. 2 Chaymi Gaza llaqtayuqkunaman willaykurqaku: “¡Sansonmi kaypi kachkan!”, nispa. Hinaptinmi runakunaqa llaqtata muyurirurqaku, wakin runakunañataqmi llaqtapa punkunpi pakakuspa tukuy tuta suyarqaku “achikyaramuptinñam wañurachisunchik” nispanku.

3 Sansonñataqmi chawpi tutata hatarirurqa, hinaspam llaqtapa punkunta iskay lawninpi kulluntinta hinaspa punku trankananku kaspintinta hurqururqa. Hinaspanmi Hebron llaqtapa chimpan muqukama qipirurqa.

4 Chaymanta qipatam Sansonqa Sorec wayqupi yachaq* Dalila sutiyuq warmita kuyarurqa.+ 5 Chaymi Filistea runakunapa kamachiqninkunaqa rispanku Dalilata nirqaku: “Sansontayá tapuruy+ imanasqa kallpasapa kasqanmanta. Imawan wataruspataq presocharuymanku. Willaykuwaptikikuqa sapakamam qusqaykiku 1.100 qullqita*”, nispa.

6 Chaymi Sansonta Dalila nirqa: “Imanasqa kallpasapa kasqaykimantayá niykullaway. Imawan watarusqataq presochasqa karuwaq”, nispa. 7 Sansonñataqmi nirqa: “Sichu manaraq chakisqa qanchis ankukunawan wataruwaptinkuqa, wakin runakuna hinallañam rikurirusaq”, nispa. 8 Chaymi Filistea runakunapa kamachiqninkunaqa manaraq chakisqa qanchis ankukunata aparqaku, chaywanmi Sansonta Dalila watarurqa. 9 Chaykamaqa wasi ukupim pakakuchkarqaku Filistea runakunapa kamachiqninkunaqa. Hinaptinmi Dalilaqa qayakurqa: “¡Sanson, Filistea runakunam kaypiña kachkanku!”, nispa. Chayllam Sansonqa chay ankukunataqa ninapa qaspasqan qaytuta* hinalla tipiparurqa.+ Hinaptinmi mana yacharqakuchu imanasqa kallpasapa kasqanmanta.

10 Chayraykum Sansonta Dalila nirqa: “Llullakuspam yanqakunallata niwanki*. Niykuwayá imawan chaqnasqa kanaykimanta”, nispa. 11 Sansonñataqmi nirqa: “Musuq waskakunawan chaqnaruwaptinkuqa wakin runakuna hinallañam rikurirusaq”, nispa. 12 Chaymi Dalilaqa musuq waskakunawan Sansonta chaqnaruspan qayakurqa: “¡Sanson, Filistea runakunam kaypiña kachkanku!”, nispa. Chaykamaqa hinallam pakakuqkunaqa wasi ukupi kachkarqaku. Sansonqa chaqnasqan waskakunatam qaytuta hinalla tipiparurqa.+

13 Chaymantam Sansonta Dalila nirqa: “Hinallam llullakuspayki yanqakunallata niwanki.+ Willaykuway imawan chaqnasqa kanaykimanta”, nispa. Hinaptinmi Sanson nirqa: “Qanchisman simpasqa chukchaytayá telarpi servichikuna qaytukunawan awaruy”, nispa. 14 Awaruspanmi Dalilaqa Sansonpa simpankunata telarpi servichikuna estacaman watarurqa, hinaspanmi qayakurqa: “¡Sanson, Filistea runakunam kaypiña kachkanku!”, nispa. Sansonqa rikchariruspanmi estacatawan qaytukunata chutarurqa.

15 Hinaptinmi Sansonta Dalila nirqa: “¡Yaw llulla! ¿Imanasqataq ‘kuyaykim’ nispa+ niwanki mana kuyawachkaspaykiqa? Kimsa kutikamañam llullakuruwanki, manam willawankichu imanasqa kallpasapa kasqaykimantaqa”, nispa.+ 16 Sapa punchaw tapupayaspanmi Dalilaqa Sansonpa umantapas nanarachirqaña.+ 17 Chaymi Sansonqa lliwta willaykuspan nirqa: “Mamaypa wiksanmantapacha Diospaq sapaqchasqa* kasqayraykum mana haykapipas chukchayta rutuwarqakuchu.+ Chukchayta ruturuwaptinkuqa wakin runakuna hinallañam rikurirusaq”, nispa.

18 Lliwta willaykuptinmi Dalilaqa Filistea runakunapa kamachiqninkunata chaylla qayachimurqa.+ Nirqam: “Kunanqa hamuychikñayá, lliwtam willaykuwan”, nispan. Chaymi Filistea runakunapa kamachiqninkunaqa qullqita aparikuspanku rirqaku. 19 Chaymantam Dalilaqa Sansonta muqunpi puñurachirqa, hinaspanmi huk runata qayaykurqa Sansonpa qanchis simpankunata ruturunanpaq. Hinaptinmi Sansonqa manaña kallpayuq rikurirurqa, chaytam Dalilaqa musyarurqa. 20 Chaymi qayakurqa: “¡Sanson, Filistea runakunam kaypiña kachkanku!”, nispa. Sansonqa rikchariruspanmi kikillan nikurqa: “Wakin kutipi hinam kunanpas lluptikurusaq”, nispa.+ Sansonqa manamá yacharqachu Jehova Dios manaña yanapasqantaqa. 21 Filistea runakunaqa Sansonta hapiruspankum ñawinkunata hurqururqaku, hinaspankum Gaza llaqtaman pusarqaku. Chay llaqtapim broncemanta cadenakunawan watarurqaku, hinaspam carcelpi molino rumiwan trigota kutachirqaku. 22 Sansonpa chukchanqa kaqmantam wiñarurqa.+

23 Chaymanta qipatam Filistea runakunapa kamachiqninkunaqa huñunakururqaku. Huñunakururqakuqa Dagon sutiyuq taytachankupaq+ achka animalkunata nakapunankupaqmi hinaspa Sansonta hapisqankumanta fiestata ruwanankupaqmi. Paykunam kusikuspa nirqaku: “¡Taytachanchik Dagonmi chiqniwaqninchik Sansonta makinchikman churaykun!”, nispanku. 24 Chaymi runakunaqa taytachankuta qawaspanku hatuncharqaku. Nirqakum: “Taytachanchikmi chakranchikkuna purmachiqtawan llaqtamasinchikkuna wañuchiqta quykuwanchik”, nispa.+

25 Kusisqallaña kaspankum nirqaku: “Sansonta pusamuychik asichiwananchikpaq”, nispa. Chaymi Sansontaqa carcelmanta pusachimurqaku paykunata asichinanpaq. Hinaspam wasita hapiq pilarkunapa chawpinpi sayaykachirqaku. 26 Chaymantam Sansonqa makinmanta pusaqnin warmachata nirqa: “Kay wasita hapiq pilarkunata llachpaykachiway chayman tawnapakunaypaq”, nispa. 27 Chay wasipiqa achkallañam qarikunawan warmikunapas kachkarqaku. Chaypitaqmi karqaku Filistea runakunapa llapallan kamachiqninkunapas. Wasipa altusninpim yaqa 3.000 qarikunawan warmikuna karqaku, paykunaqa Sansonmantam asikuchkarqaku.

28 Chaymantam Sansonqa+ Jehova Diosta mañakurqa: “Llapallan kamachiq Jehova Dioslláy, amayá qunqarullawaychu. Diosnilláy, kunanllañayá kallpata quykullaway.+ Chaynapi huknin ñawillaymantapas Filistea runakunata wañurachinaypaq”, nispa.+

29 Chaymantam Sansonqa wasita chawpimanta hapiq iskay pilarkunaman tawnapakuykurqa. 30 Hinaspam qaparirqa: “¡Filistea runakunawan kuskayá wañusaq!”, nispa. Hinaspanmi llapallan kallpanwan pilarkunata tanqaykurqa, hinaptinmi wasiqa kamachiqkunapa hinaspa lliw chaypi kaqkunapa hawanman tuñiykurqa.+ Chaynapimá Sansonqa wakin kutikunapi wañuchisqanmantapas aswan achkataraq wañurachirqa wañukusqan punchawpi.+

31 Chaymantam Sansonpa wawqinkunawan taytanpa llapallan ayllunkunaqa Sansonpa cuerponta apaq rirqaku. Hinaspankum taytan Manoapa+ pampakusqanpi pamparurqaku, chayqa karqa Zora llaqtamanta+ Estaol llaqtaman rina ñanpim. Sansonqa 20 watam Israel runakunapa jueznin karqa.+

17 Efrain ayllupa urqunkuna+ lawpim Miqueas yacharqa*. 2 Paymi mamanta nirqa: “¿Yuyachkankichu 1.100 qullqiki* chinkaruptin suwata ñakasqaykita? Qaway, kayqaya. Ñuqam hurqururqani”, nispa. Chaynata niptinmi mamanqa nirqa: “Jehova Diosyá wawaytaqa bendecichun imam kaqta rimasqanrayku”, nispa. 3 Hinaptinmi Miqueasqa 1.100 qullqinta* mamanman kutiykachipurqa. Mamanñataqmi nirqa: “Kay qullqiytaqa Jehova Diospaqmá sapaqchasaq. Kay qullqiwanmi ruwachikunki llaqllasqa taytachata hinaspa chulluchispa ruwasqa taytachata.+ Kay qullqiqa qampaqmi”, nispa.

4 Qullqita mamanman kutiykachipuptinmi mamanqa 200 qullqita* huk runaman* quykurqa, hinaptinmi chay runaqa llaqllasqa taytachata hinaspa chulluchisqa taytachata ruwarurqa. Chay taytachakunam Miqueaspa wasinpi churasqa karqa. 5 Miqueaspam karqa taytachakunata churanan wasi. Miqueasmi ruwarqa mandilta*+ hinaspa terafim taytachakunata.+ Hinaspam huknin churinta sacerdote* kananpaq akllarurqa.+ 6 Chay punchawkunapiqa manam Israel runakunapa kamachiqninqa karqaraqchu.+ Sapakamam munasqankuta ruwaqku.+

7 Juda ayllumanta kaq huk musum Juda law Belen llaqtapi yacharqa.+ Payqa Leviy ayllumantam karqa.+ 8 Chay musum Juda law Belen llaqtamanta ripukurqa maypi yachananpaq maskastin. Risqanpim chayarurqa Efrain ayllupa urqunkunapi yachaq Miqueaspa wasinman.+ 9 Hinaptinmi Miqueasqa payta nirqa: “¿Maymantam hamuchkanki?”, nispa. Musuñataqmi nirqa: “Ñuqaqa Leviy ayllumantam kani, Juda law Belen llaqtamantam hamuchkani. Maypi yachanaypaqmi maskachkani”, nispa. 10 Chaymi Miqueasqa nirqa: “Kaypiyá qipakuy sacerdote kaspa yanapawaqniyña kanaykipaq. Watapim chunka qullqita*, huk mudana pachata hinaspa mikuyta qusqayki”, nispa. Hinaptinmi Leviy ayllumanta musuqa wasinpi qipakurqa. 11 Miqueaspa wasinpi qipakuspanmi Leviy ayllumanta musuqa churin hinaña karqa. 12 Miqueasqa Leviy ayllumanta musutam sacerdote kananpaq churarurqa,+ hinaptinmi chay musuqa wasinpi yacharqa. 13 Chaymi Miqueasqa nirqa: “Leviy ayllumanta kaq runa sacerdote kasqanraykum Jehova Diosqa yanapawanqa”, nispa.

18 Chay punchawkunapiqa manam Israel runakunata kamachiqqa karqaraqchu.+ Chay tiempokamaqa manaraqmi Dan aylluqa+ Israel ayllukuna ukupi allpataqa chaskirqachu*, chaymi maypi yachanankupaq* maskarqaku.+

2 Chaymi Dan aylluqa Zora hinaspa Estaol llaqtamanta+ yachayniyuq pichqa runankunata kamachirqaku allpata maskaq rinankupaq. Paykunatam nirqaku: “Rispaykichikyá allpata maskamuychik”, nispa. Chaymi chay pichqa runakunaqa Miqueaspa yachasqan+ Efrain ayllupa urqunkunaman chayarurqaku, hinaspam chaypi puñurqaku. 3 Miqueaspa wasinpa hichpanpiña kachkaspankum Leviy ayllumanta musuta econpi riqsirurqaku, chaymi chay pichqa runakunaqa rispanku nirqaku: “¿Pitaq kaymanqa pusaramusurqanki? ¿Imatataq kaypi ruwachkanki? ¿Imanasqataq kaypi qipakurqanki?”, nispa. 4 Hinaptinmi chay musuqa paypaq Miqueaspa tukuy ima ruwasqanta willakurqa. Nirqataqmi: “Sacerdote kaspaymi llamkapakuchkani”, nispa.+ 5 Chaymi chay pichqa runakunaqa nirqaku: “Diostayá tapuykapullawayku risqaykupi imayna kamunaykumanta”, nispa. 6 Hinaptinmi musuqa nirqa: “Hawkallayá riychik, Jehova Diosmi risqaykichikpi yanapasunkichik”, nispa.

7 Hinaptinmi chay pichqa runakunaqa hinalla rispanku Lais llaqtaman chayarurqaku.+ Paykunam qawarqaku chay llaqtapi runakunaqa Sidon runakuna hina hawkalla yachasqankuta. Lais llaqtayuqkunaqa mana pipa imanasqanmi hawkalla yacharqaku,+ manataqmi paykunata munaychakunanpaqqa pipas hatariqchu. Paykunaqa karupim Sidon runakunamantaqa yacharqaku, chaywanpas paykunallawanmi hukllawakuqku, manam huklaw llaqtayuqkunawanqa.

8 Chay pichqa runakunam Zora hinaspa Estaol llaqtaman kutirurqaku.+ Hinaptinmi llaqtamasinkuna nirqaku: “¿Tariramunkichikchu?”, nispa. 9 Paykunañataqmi nirqaku: “Arí, allin allpatam tariramuniku. Hakuchikyá chaypi yachaqkunawan peleamusun. Amayá iskayrayaychikchu, rispayá chay allpata munaychakamusunchik. 10 Chayaruspam rikunkichik hawka kawsakuq kasqankuta,+ allpankupas hatu-hatun kasqanta. Diosmi tukuy imapa kanan allpata quykuwanchik”, nispa.+

11 Chaymi Dan ayllumanta 600 qarikuna Zora llaqtamantawan Estaol llaqtamanta lluqsirqaku. Paykunaqa peleanankupaq tukuy imayuqmi rirqaku.+ 12 Juda lawman chayaruspankum Kiryat-jearim llaqtapa hichpanpi samarqaku.+ Chaymi chaylawtaqa Maane-dan*+ nispa kunankama sutichanku. Chayqa kachkan Kiryat-jearim llaqtapa inti siqaykunan lawpim. 13 Chaymantam Efrain ayllupa urqunkuna lawman rirqaku, hinaspam Miqueaspa wasinman chayarurqaku.+

14 Hinaptinmi Lais allpata+ qawaq riq pichqa runakunaqa llaqtamasinkunata nirqaku: “¿Yacharqankichikchu? Kay wasikunapim kachkan mandil* hinaspa terafim taytachakuna. Kachkantaqmi llaqllaspa ruwasqa taytachapas chaynataq chulluchispa ruwasqa taytachapas.+ Tantiaychikyá imata ruwanaykichikpaq”, nispa. 15 Hinaptinmi llapanku sayarurqaku, pichqa runakunañataqmi Leviy ayllumanta musupa wasinta rispanku+ tapurqaku imayna kasqanmanta. Chay musuqa Miqueaspa wasinpa hichpanpim yacharqa. 16 Chaykamam Dan ayllumanta 600 soldadokunaqa+ hawallapi suyarqaku. 17 Allpata qawamuq pichqa runakunaqa+ wasimanmi yaykururqaku, chaynapi llaqllaspa ruwasqa taytachata, mandilta,+ chulluchispa ruwasqa taytachata+ hinaspa terafim taytachakunata+ apakunankupaq. Sacerdoteqa+ 600 soldadokunawanmi hawallapi kachkarqa. 18 Miqueaspa wasinman yaykuruspankum llaqllaspa ruwasqa taytachata, mandilta, chulluchispa ruwasqa taytachata hinaspa terafim taytachakunata apakurqaku. Hinaptinmi sacerdoteqa nirqa: “¿Imapaqtaq chaykunata hurquchkankichik?”, nispa. 19 Paykunañataqmi nirqaku: “Upallay, ama imatapas rimaychu. Hakuchik ñuqaykuwan, sacerdote kaspa yanapawaqniykuña kanaykipaq. ¿Mayqintaq aswan allin qampaq? ¿Huk runallapa sacerdoten kaychu,+ icha Israel runakunamanta huknin ayllupa sacerdoten kaychu?”, nispa.+ 20 Chayna nisqankum allin rikchakurqa. Chaymi mandilta, llaqllaspa ruwasqa taytachata hinaspa terafim taytachakunata+ aparikuspan paykunawan pasakurqa.

21 Dan ayllu runakunaqa hinallamá rirqaku. Paykunaqa kapuqninkuta, animalninkuta hinaspa warmankuta puntaman churaruspankum qipankuta rirqaku. 22 Dan ayllu runakunaqa Miqueaspa wasinmanta karuniqtañam richkarqaku. Hinaptinmi Miqueaspa hichpanpi yachaqkuna huñunakuruspanku paykunata qatispanku hayparurqaku. 23 Qayaykachaptinkum Dan ayllu runakunaqa muyuriykamuspanku Miqueasta nirqaku: “¿Imanantaq? ¿Imanasqataq kay runakunata huñuramunki?”, nispa. 24 Miqueasñataqmi nirqa: “Qamkunam ruwakusqay taytachaykunata hinaspa sacerdoteytapas qichuruwankichik. ¿Mana imayuqta saqiruwachkaspaykichikchu ‘imanantaq’ nisparaq tapuwachkankichik?”, nispa. 25 Hinaptinmi Dan ayllu runakunaqa nirqaku: “Ama qayaykachawaykuchu, yanqañataq hukkaqniyku piñakuruspa qamtapas hinaspa aylluykikunatapas wañurachikikuman”, nispa. 26 Hinaptinmi Miqueasqa achka kasqankuta qawaykuspa wasinman kutikurqa. Dan aylluñataqmi hinalla rirqa.

27 Dan ayllu runakunaqa Miqueaspa ruwakusqan taytachakunata apakuspanku hinaspa sacerdotetapas pusakuspankum Lais llaqtaman chayarurqaku.+ Chay llaqtapi runakunaqa mana pipa imanasqanmi hawkalla yacharqaku.+ Paykunatam espadawan wañurachispanku llaqtankutapas kañaykurqaku. 28 Lais llaqtaqa Bet-reob pampapim karqa. Sidon llaqtamanta karupi kasqanrayku hinaspa maylaw llaqtawanpas mana hukllawakusqanraykum mana pipas yanaparqachu.+ Chaymantam Dan aylluqa llaqtata hatarirachispan chaypi yacharqa. 29 Chay llaqtatam ñawpaq taytanku Danpa+ sutinwan suticharqaku. Danqa Israelpa churinmi karqa.+ Chay llaqtapa ñawpaq sutinmi karqa Lais.+ 30 Chaymantam Dan ayllumanta kaqkunaqa llaqtankupi churarqaku llaqllaspa ruwasqa taytachata.+ Sacerdotenkuñataqmi karqa Jonatan. Jonatanpa+ mirayninkunapas sacerdotenkum karqa Israel runakuna huklawman apasqa kananku punchawkama. Jonatanqa karqa Moisespa churin Guersompa+ mirayninmi. 31 Chay llaqtapim churarqaku Miqueaspa llaqllachisqan taytachata. Chay taytachaqa chaypim karqa Silo llaqtamanta Diospa carpanta apakunankukama.+

19 Leviy ayllumanta huk runam Efrain ayllupa urqunkunapi+ karu-karupi yacharqa*, paymi Juda law Belen llaqtayuq+ warmiwan* casarakururqa. Chay punchawkunapiqa manam Israel runakunata kamachiqqa karqaraqchu.+ 2 Chay runapa warminmi hukwan tupakururqa. Hinaspam qusanta saqiruspan Juda law Belen llaqtapi taytanpa wasinman kutikurqa, chaypim tawa killaña karqa. 3 Hinaptinmi qusanqa rirqa sumaqllata rimapayaspan kutichimunanpaq. Payqa sirvientenpiwanmi rirqa iskay asnonkunata pusarikuspan. Chayaruptinmi warminqa taytanpa wasinman yaykuykachirqa. Taytanñataqmi masanta rikuykuspan anchata kusikurqa. 4 Chaymi masantaqa kimsa punchaw qipakunanpaq harkarurqa. Hinaptinmi paykunaqa saksanankukama mikurqaku.

5 Tawa kaq punchawpim pasakunankupaqña tutapayta hatarirurqaku. Hinaptinmi warmipa taytanñataq masanta nirqa: “Imallatapas mikuykuychikraqyá kallpata hapinaykichikpaq, chaymantañachiki pasakunkichik”, nispa. 6 Chaymi Leviy ayllumanta runaqa suedronwan mikurqa hinaspa vinota tomarqa. Chaymantam suedron nirqa: “Hinapiraqyá kay tutaqa hawka samakuy”, nispa. 7 Pasakunanpaq hatariptinmi suedronqa harkarqa qipakunanpaq. Hinaptinmi Leviy ayllumanta runaqa chay tutapas qipakurqa.

8 Payqa pichqa kaq punchawpipas pasakunanpaqmi tutapayta hatarirurqa. Hinaptinmi suedronñataq nirqa: “Imallatapas mikuykuyraqyá kallpata hapinaykipaq”, nispa. Chaymi iskayninku mikuspanku yaqa inti siqaykuykama karqaku. 9 Chaymantam Leviy ayllumanta runaqa warminpiwan hinaspa sirvientenpiwan pasakunankupaqña alistakurqaku. Hinaptinmi suedronñataq nirqa: “Intipas siqaykuchkanñam, qipakuychikraqyá kay tutapas. Tutaykaramunqañam, hinapiraqyá kay tutapas hawka samakuychik. Paqarinñachiki tutapayta hatarispa wasikichikman* ripukunkichik”, nispa. 10 Leviy ayllumanta runam ichaqa manaña qipakuyta munarqachu. Chaymi iskaynin asnonkunata karunaykuspan pasakurqa warminpiwan hinaspa sirvientenpiwan. Hinaspankum Jebus utaq Jerusalen llaqtaman rirqaku.+

11 Jebus llaqtaman hichpaykuchkaptinkuqa intim waqtaykuchkarqaña. Chaymi sirvientenqa nirqa: “¿Manachu kay tutaqa Jebus runakunapa kay llaqtallanpiña samapakuchwan?”, nispa. 12 Patronninñataqmi nirqa: “Manam yaykuchwanchu huklaw runakunapa llaqtanmanqa, paykunaqa manam Israel runakunachu kanku. Guibea llaqtakamam risunchik”, nispa.+ 13 Nirqaraqmi: “Hinatayá risunchik Guibea llaqtakama utaq Rama llaqtakama.+ Samaspaqa-samasunchik chay llaqtakunapiñach mayqinninpipas”, nispa. 14 Chaymi hinalla rirqaku, Benjamin ayllupa allpanpi Guibea llaqtaman hichpaykuchkaptinkuqa intiqa siqaykuchkarqañam.

15 Guibea llaqtaman chayaruspankum chaypi samanankupaq llaqtaman yaykururqaku. Hinaspam plazapi tiyarqaku, ichaqa manam pipas nirqachu wasinpi samakunankupaqqa.+ 16 Plazapi tiyachkaptinkum tutaña huk machucha chakrapi llamkasqanmanta chayaramurqa. Payqa Efrain ayllupa urqunkuna+ lawmanta kachkaspanpas Guibea llaqtapim yachachkarqa. Guibea llaqtapi yachaqkunaqa Benjamin ayllumantam karqaku.+ 17 Chay machucham plazapi tiyaq Leviy ayllumanta runata rikururqa, hinaspam nirqa: “¿Maymantam hamuchkankichik? ¿Maymanmi richkankichik?”, nispa. 18 Leviy ayllumanta runañataqmi nirqa: “Juda law Belen llaqtamantam hamuchkaniku, hinaspam Efrain ayllupa urqunkuna lawman kutichkaniku, chaymantam ñuqaqa kani. Juda law Belen llaqtapim kamurqani,+ hinaspam Jehova Diospa wasinman richkani*. Ichaqa manam pipas kay llaqtapiqa samaykachiwananpaq qayaykuwanchu. 19 Kachkanmi asnoykupa mikunanpas,+ kachkantaqmi tantawan+ vinopas ñuqapaq, warmiypaq chaynataq sirvienteypaqpas. Manam imaykupas faltapuwankuchu”, nispa. 20 Machuchañataqmi nirqa. “Hakuchik wasiyman. Ñuqam imapas pisipusuqnikichikta qusqaykichik, ama kay plazapiqa puñuychikchu”, nispa. 21 Hinaspam wasinman pusaruspan asnonkunaman qararqa. Samapakuqkunaqa chakinkuta mayllakuruspankum mikurqaku hinaspa vinotapas tomarqaku.

22 Chayna hawkalla kachkaptinkum chay llaqtapi yachaq pasaypaq mana allin qarikuna wasita muyurirurqaku. Hinaspankum punkuta takaspanku wasiyuq machuchata nipayarqaku: “Wasikiman yaykumuq qarita hurqumuy paywan kakunaykupaq”, nispa.+ 23 Hinaptinmi wasiyuqqa lluqsiramuspan nirqa: “Runamasillaykuna, amayá mana allintaqa ruwaychikchu. Payqa samapakuwaqniymi. Amayá pinqaypaq kaqtaqa ruwaychikchu. 24 Kachkanmi qariwan manaraq puñuq warmi churiy, kachkantaqmi samapakuwaqniy qaripa warminpas. Paykunata hurqumuptiyyá munasqaykichikta ruwaychik chayna hikutakuspaykichikqa.+ Amayá pinqaypaq kaqtaqa ruwaychikchu samapakuwaqniy qariwanqa”, nispa.

25 Chaynata niptinpas chay runakunaqa manam uyarikurqakuchu. Chaymi Leviy ayllumanta runaqa warminta+ hurquramuspan chay runakunaman quykurqa. Hinaptinmi chay runakunaqa tukuy tuta paqarintinkama tukuyta ruwaspanku abusarqaku, hinaspankum saqirurqaku. 26 Tutapaytam warmiqa qusanpa samapakusqan wasi punkuman chayarurqa, hinaspam pampaman wichiykurqa, chaypimá achikyanankama chutarayarqa. 27 Qusanñataqmi achikyaqta hatariruspan punkukunata kicharqa maymi risqanman hinalla rinanpaq. Hinaspanmi warminta rikururqa wasi punkupi, payqa makinta haywakuykuspanmi chutarayachkasqa. 28 Qusanmi nirqa: “Hatariy, hakuchik”, nispa. Warminmi ichaqa wañusqaña kasqanrayku mana imatapas rimarirqachu. Hinaptinmi qusanqa asnoman warminta churkuykuspa wasinman pasakurqa.

29 Wasinman chayaruspanmi warmintaqa chunka iskayniyuqman cuchillowan kuchuparurqa. Hinaspanmi Israelpi 12 ayllukunaman apachirqa. 30 Chayta qawaq runakunam nirqaku: “Manam kaynataqa rikurqanchikchu Egipto allpamanta Israel runakuna lluqsimusqankumanta kunankamaqa. Chaynaqa, imata ruwananchikpaqyá allinta tantianakusun”, nispa.+

20 Llapallan Israel runakunam Mizpa llaqtaman+ rirqaku, hinaspam huk sunqulla Jehova Diospa qayllanpi huñunakururqaku. Paykunaqa karqaku Dan llaqtamanta+ qallaykuspa Beer-seba llaqtakamam, karqakutaqmi Galaad lawpi+ yachaqkunapas*. 2 Chay huñunasqa Diosta yupaychaq qarikunam karqa 400.000 soldadokuna, llapallankum karqa espadayuqkama. Llapallan Israel runakunapa kamachiqninkunapas chaypim huñunasqa karqaku.+

3 Benjamin ayllumanta kaqkunam yacharurqaku Israel runakuna Mizpa llaqtapi huñunakurusqankuta.

Israel runakunam nirqaku: “Willawayku, ¿imaynamá kay mana allinqa karurqa?”, nispa.+ 4 Hinaptinmi Leviy ayllumanta runaqa+ utaq wañuchisqanku warmipa qusanqa nirqa: “Benjamin ayllupi kaq Guibea llaqtamanmi+ warmiypiwan* chayarurqaniku chaypi samapakunaykupaq. 5 Hinaptinmi Guibea llaqtayuq runakuna* samapakusqayku wasita tuta muyuriramurqaku. Wañurachiwaytam munarqaku, hinaspam warmiytaña abusarurqaku, chaymi payqa wañururqa.+ 6 Chayraykum warmiypa cuerponta kuchuparuspay sapa aylluman apachirqani,+ apachirqaniqa Israel runakuna ukupi mana allinta hinaspa pinqaypaq kaqta ruwasqankuraykum. 7 Chaynaqa, Israelpa miraynin llaqtamasillaykuna, ima tantiasqaykichiktayá willawayku”, nispa.+

8 Chaymi llapallanku huk sunqulla hatariruspanku nirqaku: “Manam mayqanninchikpas carpanchikmanqa nitaq wasinchikmanqa kutisunchu. 9 Kaytam ruwasunchik: Guibea llaqtayuq runakunawan pikuna peleaq rinanchikpaqmi sorteasunchik.+ 10 Israel runakunamantam akllasun 100 qarikunamanta chunkata, 1.000 qarikunamanta 100 runakunata hinaspa 10.000 qarikunamanta 1.000 runakunata. Paykunam peleaq riqkunapaq mikuyta apamunqaku, chaynapi soldadokuna rispanku Benjamin ayllupi Guibea llaqtayuqkunata wañuchimunankupaq. Wañuchimunqakuqa Israel runakunapa kasqanpi mana allinta hinaspa pinqaypaq kaqta ruwasqankuraykum”, nispa. 11 Chaymi Israel runakunaqa llapallanku huñunakururqaku Guibea llaqtayuqkunawan peleamunankupaq.

12 Israel runakunam willakuqkunata kamachirqaku Benjamin aylluman nimunankupaq. Nimurqakum: “¿Imanasqataq kay mana allintaqa qamkuna ukupi ruwarunku? 13 Guibea llaqtapi+ chay mana allin ruwaq runakunatayá qumuwayku wañuchinaykupaq, chaynapi Israel runakuna ukupi mana allinkuna mana kananpaq”, nispa.+ Chaywanpas Benjamin ayllumanta kaqkunam mana kaqpaqpas hapirqakuchu ayllumasinkupa nisqantaqa.

14 Aswanqa Guibea llaqtapim huñunakururqa Benjamin aylluqa, chaynapi Israel runakunawan peleanankupaq. 15 Chay punchawpim Benjamin ayllumanta kaqkunaqa llaqtankumanta huñururqaku 26.000 espadayuq soldadokunata, karqataqmi Guibea llaqtamanta allin peleaq 700 soldadokunapas. 16 Chay 700 allin peleaq soldadokunaqa ichuq* makinkuwanmi imatapas ruwaqku. Paykunaqa imatapas warakaspankuqa hapichiqkupunim*.

17 Israel runakunam espadawan allin peleaq 400.000 soldadokunata huñururqaku,+ manam yuparqakuchu Benjamin ayllutaqa. 18 Israel runakunam Betel llaqtaman rispanku Diosta nirqaku:+ “¿Mayqanniykutaq puntata risaqku Benjamin aylluwan peleanaykupaq?”, nispa. Jehova Diosñataqmi nirqa: “Juda ayllum puntataqa rinqa”, nispa.

19 Chaymantam Israel runakunaqa tutapayta hatariruspanku Guibea llaqtayuq runakunawan pelearqaku.

20 Israel runakunaqa Benjamin aylluwan peleanankupaqmi kinrayninpaman churakururqaku Guibea llaqtapa hichpanpi. 21 Chay punchawmi Benjamin aylluqa Guibea llaqtamanta peleaq lluqsimuspa 22.000 Israel runakunata wañurachirqa. 22 Chaywanpas Israel runakunaqa mana manchakuspankum punta kaq punchawpi hina churakururqaku peleanankupaq. 23 Israel runakunaqa Betel llaqtamanmi rirqaku, hinaspankum Jehova Diospa qayllanpi tutaykunankama waqaspanku Jehova Diosta nirqaku: “¿Huktawanchu Benjamin ayllumasiykuwan peleaq risaqku?”, nispa.+ Hinaptinmi Jehova Dios nirqa: “Riychikyá”, nispa.

24 Iskay kaq punchawpim Israel runakunaqa Benjamin aylluman asuykurqaku peleanankupaq. 25 Benjamin ayllu runakunapas Guibea llaqtamantam lluqsiramurqaku, hinaspankum 18.000 soldadokunata wañurachirqaku,+ paykunaqa espadayuqkamam karqaku. 26 Hinaptinmi Israel runakuna llapallanku Betel llaqtaman rirqaku, chaypim Jehova Diospa qayllanpi waqaspanku tiyarqaku.+ Chay punchawmi tutaykunankama ayunaspanku+ karqaku, hinaspam Jehova Diospaq animalkunata nakaspanku kañapurqaku.+ Qurqakutaqmi Dioswan hawkalla kanankupaq ofrendakunatapas.+ 27 Chaymantam Israel runakunaqa Jehova Diosta tapukurqaku,+ tapukurqakuqa Diospa baulnin* Betel llaqtapi kasqanraykum. 28 Chay punchawkunapim Fineasqa+ sacerdote karqa, paymi Diospa baulninmanta nanachikurqa. Fineasqa Aaronpa willkan hinaspa Eleazarpa churinmi karqa. Fineasmi Diosta nirqa: “¿Huktawanchu Benjamin aylluykuwan peleaq risaqku, icha manañachu?”, nispa.+ Hinaptinmi Jehova Dios nirqa: “Riychikyá, paqarinmi makikichikman churasaq”, nispa. 29 Hinaptinmi Israel runakunaqa Guibea llaqtapa muyuriqninpi pakakurqaku.+

30 Kimsa kaq punchawpas Israel runakunaqa kaqmantam kutirqaku Benjamin aylluwan peleanankupaq. Chay punchawpas pasaq kutikunapi hinam peleanankupaq churakururqaku, chaynapi Guibea llaqtayuqkunawan peleanankupaq.+ 31 Benjamin ayllu runakuna peleaq lluqsimuptinkum Israel runakunaqa llaqtamanta karuncharachirqaku.+ Hinaptinmi Benjamin aylluqa wakin kutipi hina Israel wakin soldadokunata ñankunapi wañurachirqa. Huknin ñanmi rirqa Betel llaqtaman, huknin ñanñataqmi rirqa Guibea llaqtaman. Benjamin aylluqa wañurachirqa yaqa 30 Israel soldadokunatam.+ 32 Benjamin ayllu runakunam nirqaku: “Wakin kutipi hinam wañuchichkanchik”, nispa.+ Israel runakunañataqmi ninakurqaku: “Ayqikuq tukuspayá llaqtamanta karuncharachisunchik hatun ñankunapa kasqankama”, nispa. 33 Chaymi Israel runakunaqa maymi kasqankumanta lluqsiruspanku Baal-tamar lawpiña peleanankupaq churakururqaku. Chaynataqmi Guibea llaqtapa hichpanpi pakakuqkunapas lluqsiramurqaku. 34 Chaynapim Israel runakunamanta 10.000 allin peleaq soldadokuna Guibea llaqtapa hichpanman chayarurqaku, hinaspankum llumpayta pelearqaku. Benjamin ayllum ichaqa mana cuentatapas qukurqakuchu hatun sasachakuypi kasqankutaqa.

35 Jehova Dios yanapaptinmi Israel runakunaqa Benjamin aylluta wañurachirqaku.+ Wañurachirqakuqa 25.100 soldadokunatam, paykunaqa espadawan peleaqmi karqaku.+

36 Israel runakuna ayqikuptinkum Benjamin ayllu runakunaqa piensarqaku wañurachiyta.+ Paykunaqa manam yacharqakuchu Guibea llaqtapa hichpanpi Israel runakuna pakakusqankutaqa.+ 37 Chay pakakuq soldadokunaqa Guibea llaqtaman yaykuruspankum llapallan runakunata espadawan wañurachirqaku.

38 Israel runakunaqa pakakuq soldadokunatam nirqaku llaqtaman yaykuruspanku qusnichimunankupaq.

39 Israel runakuna ayqikuptinkum Benjamin ayllu runakunaqa qatispanku yaqa 30 runakunata wañurachirqaku.+ Chaymi ninakurqaku: “Qayna punchaw hinam wañuchichkanchik”, nispanku.+ 40 Ichaqa llaqtankumantam qusni huqarikaramurqa. Hinaptinmi Benjamin ayllu runakuna qipankuta qawariykuptinku llaqtanku rupakuchkasqa, ninaqa hatu-hatuntam linwakuchkasqa. 41 Israel runakunañataqmi kutiriykamurqaku Benjamin aylluman. Chaymi paykunaqa llumpayta mancharikurqaku. 42 Chayraykum Benjamin ayllu runakunaqa chunniqman ayqikurqaku, chaywanpas llaqtakunamanta lluqsimuq soldadokunam hayparuspanku wañurachirqaku. 43 Benjamin ayllupa ñanninta wichqaruspankum mana samaykuspa qatirqaku, hinaspam Guibea llaqtapa hichpanpi wañurachirqaku, chayqa karqa intipa qispimunan lawpim. 44 Chaypim 18.000 allin peleaq Benjamin ayllu runakuna wañuchisqa karqaku.+

45 Benjamin ayllu runakunaqa chunniqpi Rimon qaqamanmi ayqikurqaku.+ Ayqikuchkaptinkum Israel runakunaqa 5.000 runakunata hatun ñankunapi wañurachirqaku. Guidom lawkama qatispankum 2.000 runakunatawan wañurachirqaku. 46 Chay punchawmi Benjamin ayllumanta 25.000 runakuna wañurqaku.+ Paykunaqa espadayuq allin peleaq soldadokunam karqaku. 47 Ichaqa 600 runakunam chunniqpi Rimon qaqaman ayqikururqaku. Chaypim tawa killa karqaku.

48 Israel runakunaqa Benjamin aylluman kutiriykuspankum espadawan wañuparachirqaku llaqtakunapi runakunatawan animalkunata. Hinaspam kañaykurqaku llapallan llaqtakunatapas.

21 Israel runakunam Mizpa llaqtapi huñunakuspa nirqaku:+ “Amapunim mayqanninchikpas warmi churinchiktaqa Benjamin ayllu qarikunawanqa casarachisunchu”, nispa.+ 2 Chaymi Israel runakunaqa Betel llaqtaman rirqaku,+ chaypim Diospa qayllanpi tiyaspanku tutaykunankama waqakurqaku. 3 Hinaspam nirqaku: “Israelpa yupaychasqan Jehova Diosllayku, ¿imanasqamá kayqa pasaruwanku Israel runakuna ukupiqa? ¿Imanasqamá huk aylluqa chinkarunqa?”, nispa. 4 Paqarintin punchawmi tutapayta hatariruspanku altarta pirqarqaku. Chaypim Diospaq animalkunata nakaspanku kañarqaku. Qurqakutaqmi Dioswan hawkalla kanankupaq ofrendakunatapas.+

5 Hinaspam Israel runakunaqa tapunakurqaku: “Israel runakunamanta, ¿pikunataq mana rirqachu Mizpa llaqtapi Jehova Diospa qayllanpi huñunakuyman?”, nispa. Paykunaqa Jehova Diospa qayllanpi huñunakuyman pipas mana riqtaqa wañuchinankupunim karqa. Chaynatam Mizpa llaqtapi rimanakurqaku. 6 Israel runakunaqa llakikurqakum Benjamin ayllumanta. Hinaspam nirqaku: “Ñuqanchik ukumantam huk ayllu yaqalla chinkarun. 7 Jehova Diospa sutinpim rimanakurqanchik+ Benjamin ayllu runakunawanqa warmi churinchikta ama casarachinanchikpaq. Chaynaqa, ¿maypitaq warmikunata tarimusun Benjamin ayllumanta puchuqkunapaq?”, nispa.+

8 Tapunakurqakutaqmi: “Israel runakunamantaqa, ¿mayqin llaqtataq mana rirqachu Mizpa llaqtapi Jehova Diospa qayllanpi huñunakuyman?”, nispa.+ Hinaptinmi yacharurqaku Jabes-galaad llaqtayuqkuna mayqinninkupas mana risqankuta. 9 Runakunata yuparuptinkum Jabes-galaad llaqtamantaqa mana pipas kasqachu. 10 Chaymi Israel runakunaqa* 12.000 allin peleaq soldadokunata Jabes-galaad llaqtaman kacharqaku. Chay soldadokunatam nirqaku: “Rispaykichikyá Jabes-galaad llaqtapi runakunata espadawan wañuchimuychik. Wañuchimuychik warmikunatawan warmachakunatapas.+ 11 Arí, llapallan qarikunatawan warmikunatam wañuchinkichik. Ichaqa amam wañuchinkichikchu manaraq qarita riqsiq sipaskunataqa”, nispa. 12 Hinaptinmi Jabes-galaad llaqtapiqa manaraq qarita riqsiq 400 sipaskunata tarirurqaku. Hinaspankum Canaan allpapi Silo llaqtaman* pusarqaku.+

13 Israel runakunam Rimon qaqapi+ kaq Benjamin aylluman willachimurqaku manaña imananankupaq. 14 Chaymi Benjamin ayllumanta runakuna kutiruptinku Israel runakunaqa Jabes-galaadpi mana wañuchisqanku sipaskunawan casarachirqaku.+ Chaywanpas manam llapankupaqchu hayparqa. 15 Benjamin aylluta Israel runakunamanta Jehova Dios rakirusqanraykum+ Israel runakunaqa Benjamin ayllumanta llakikurqaku. 16 Israel runakunapi punta apaqkunam tapunakurqaku: “¿Maypitaq warmikunata tarimusunchik wakin Benjamin ayllupaq? Benjamin ayllupi warmikunaqa lliwmi wañuchisqa karqaku”, nispa. 17 Nirqakutaqmi: “Benjamin aylluqa chaskisqan allpanpim hinalla yachanan*, chaynapi Israel runakunamanta Benjamin ayllu mana chinkarunanpaq. 18 Ñuqanchikqa manam warmi churinchiktaqa paykunawanqa casarachichwanchu. Nirqanchikmi: ‘Ñakasqayá kachun Benjamin aylluwan warmi churinta pipas casarachiqqa’”, nispa.+

19 Hinaspam ninakurqaku: “Silo llaqtapiqa sapa watam Jehova Diospaq fiesta apakun.+ Silo llaqtaqa kachkan Betel llaqtapa norte lawninpi chaynataq Lebona llaqtapa sur lawninpim hinaspa Betelmanta Sichem* llaqtaman rina ñanpa waqtanpim”, nispa. 20 Israel runakunapi punta apaqkunam Benjamin aylluta nirqaku: “Rispaykichikyá uvas chakrakunapi pakakamuychik. 21 Silo llaqtamanta sipaskuna tusustin lluqsimuptinkum uvas chakrapi pakakusqaykichikmanta lluqsimunkichik, hinaspam sapakama apakunkichik huk sipasta warmikichik kananpaq. Chaymantam llaqtaykichikman kutikunkichik. 22 Sichu chay sipaskunapa taytanku utaq turinkuna hamuspa imatapas niwaptinkuqa nisaqkum: ‘Pampachaykullawayku, Benjamin ayllutaqa llakipayaykuychikyá. Peleamuspaykum mana llapankupaqchu warmita tarimurqaniku,+ manataqmi nisqanchikman hinaqa qamkunapas warmi churikichiktaqa paykunawanqa casarachiwaqchikchu karqa’”, nispa.+

23 Chaymi Benjamin aylluqa kamachisqankuman hina ruwarqa. Tusustin lluqsimuq sipaskunatam sapakama apakurqaku warminku kananpaq. Chaymantam chaskisqanku allpankuman kutikurqaku, hinaspam llaqtakunata kaqmanta hatarichispanku+ chaypi yacharqaku.

24 Chaymantam Israel runakunaqa sapakama ayllunkuman hinaspa chaskisqanku allpankuman kutikurqaku.

25 Chay punchawkunapiqa manam Israel runakunapa kamachiqninqa karqaraqchu.+ Sapakamam munasqankuta ruwaqku.