Astawan yachay munaqkunapaq
Proverbios 30:18, 19 nisqanta qillqaqmi nirqa qari utaq ‘musu huk sipaswan imayna kasqanta mana sumaqta yachasqanta’, ¿chaywanqa ima niytataq munachkarqa?
Bibliata estudiaqkunam chaynataq achka runakunam mana allintachu entiendenku chay versiculokunapa ima niy munasqanta. Musuq allpa pachapi kawsaqkunapaq bibliapim nin: “Kimsam mana sumaqta yachasqaykuna, tawam mana allinta entiendesqaykuna. Chaykunam ankapa imayna pawasqan, hatun rumipa hawanta culebrapa imayna purisqan, lamar quchapa chawpinta botepa imayna purisqan chaynataq musupa sipaswan imayna kasqan”, nispa (Prov. 30:18, 19).
Proverbios 30:15, 16 nisqanpim rimachkan haykapipas mana saksaqkunamanta hinaspa “chayllapaqñam” nispa mana haykapipas niqkunamanta. 20 versiculopim rimachkan ‘hukwan pierdekuq warmi “manam ima mana allintapas ruwanichu”’ nisqanmanta. Chayraykum ñawpaqtaqa piensarqanchik 18, 19 versiculopipas hukkunapa mana yachasqallanta runapa mana allin ruwasqanmanta rimasqanta. Chaynataqa piensarqanchik ankapapas, culebrapapas hinaspa botepapas mayninta purisqanta mana yachasqanchikmanta rimasqanraykum. Tukuy chaykunarayku, ¿imaynatam kunankama entienderqanchik “musupa sipaswan imayna kasqan” nisqanta? Nirqanchikmi hawka kakuq sipaschata sakri runa engañaspan sunqunta suwasqanmanta rimasqanta.
Kunanmi ichaqa yachanchik 18, 19 versiculokunata qillqaqqa admirakuypaq kaqkunamanta rimasqanta. ¿Imaynatam chayta entienderunchik?
Proverbios 30:18 versiculomanta rimaspanmi hebreo idiomapi bibliata qillqasqankumanta rimaq diccionariopas nin “mana sumaqta yachasqaykuna” nispanqa admirakuypaq kaqkunamanta utaq mana ruway atina kaqkunamanta rimasqanta. Chaymi nichwan chay versiculota qillqaqqa allin kaqkunamanta rimasqanta.
Harvard universidadpi yachachiq Crawford Howell Toypas nirqam chay versiculokunapi nisqankunaqa qillqaqpaq ancha admirakuypaq kasqanmanta.
Chaynaqa, Proverbios 30:18, 19 nisqanpiqa rimachkan ancha admirakuypaq kaqkunamantam. Kunankamapas chay allin kaqkunamantaqa manam lliwtachu entiendenchik. Qillqaq hinam ñuqanchikpas admirakunchik ankakunapa pawasqanta qawaspa, mana chakiyuq kachkaspanpas hatun rumikunapa hawanpi puriq culebrakunata qawaspa chaynataq llasa-llasaq hatun botekuna lamar quchanta purisqanta qawaspa. Admirakunchiktaqmi jovenwan sipas sunqunkuta suwanakuspanku kusisqa kawsakusqankuta qawaspapas. Chaymantam qillqaqqa rimachkarqa “musupa sipaswan imayna kasqan” nisqanwanpas.