¿Allinchu iñiyninchikpi kachkanchik?

1, 2. (1) Efesios 6:16 nisqanman hinaqa, ¿imaynanpitaq munanchik iñiyninchik harkachikuna hina kananta? (2) ¿Imakunamantam yachasun?

¿ALLINCHU iñiyninchikpi kachkanchik? (Qaway Efesios 6:16). Chaypaqchá kallpanchakuchkanchik. Imaynam harkachikuna kaqkunaqa soldadokunata harkaq, chaynam iñiyninchikpas harkawachkanchikmanpas hina waqaychawanchik huchapakuymanta, chiqninakuymanta utaq imapas mana allin kaqkunamanta.

² Ichaqa ‘tukupay punchawkunapiña’ kasqanchikraykum sasachakuykunapi tarikusun (2 Tim. 3:1). Chayrayku, ¿imaynatam yachachwan iñiyninchikpi allin kasqanchikta utaq mana allin kasqanchikta? Hinaspa, ¿imatam ruwananchik iñiyninchikpi allin kanapaq? Chaymantayá yachasun.

QAWAKUSUNYÁ IÑIYNINCHIKPI IMAYNA KASQANCHIKTA

3. ¿Imatam soldadokuna ruwaqku harkachikunanku allin kananpaq, hinaspa imaynanpi?

³ Ñawpaq tiempopi soldadokunapa harkachikunankuqa muyuriqninmi qaramanta karqa chawpinñataqmi fierromanta. Chay harkachikunankutaqa wirawanmi wiraqku, fierron law mana akarunanpaq hinaspa qaran lawpas mana patarunanpaq. Harkachikunanku mana allin kaptinqa chaypunillam allichaqku, chaynapi harkachikunanku wañuchinakuq riptinku allin kananpaq.

4. (1) ¿Imaynanpitaq iñiyninchikpi imayna kasqanchikta qawarikunanchik? (2) ¿Imatam ruwananchik iñiyninchikpi allin kasqanchikmanta yachanapaq?

⁴ Chay soldadokuna hinam, ñuqanchikpas iñiyninchikpi imayna kasqanchikta qawarikunanchik hinaspam mana allin kaspaqa kallpanchakunanchik iñiyninchikpi allin kanapaq. Chaytaqa, sapakamam ruwananchik. Chaynapi sasachakuykunapipas mana hukmanyarunapaq, ñuqanchikqariki mana allinkunawanmi atipanakuchkanchik (Efes. 6:10-12). ¿Imaynatam sasachakuykunata atipachwan? Chaypaqqa, Jehova Diostam mañakunanchik. Hinaspapas, bibliatam qawananchik imayna kasqanchikta yachanapaq (Heb. 4:12). Bibliapim tarikun: ‘[Jehova] Diospiyá tukuy sunquykiwan hapipakuy, kikikipa yachayllaykipiqa amayá hapipakuychu’, niq (Prov. 3:5, 6). Chaynaqa, ¿manachu qawarikuchwan killakuna ñawpaqta imayna tantiakusqanchikta? Mana qullqinchik kasqanrayku sasachakuspaqa, ¿yaqachu yuyarirqanchik Hebreos 13:5 Jehova Diospa niwasqanchikta? Chaypim niwanchik: “Manapunim ñuqaqa haykapipas qunqasqaykichu nitaqmi saqisqaykichu”, nispa. ¿Yaqachu kay nisqanqa yanapawarqanchik Jehova Diospi astawan hapipakunapaq? Chayna kaptinqa, iñiyninchikpim allin kachkanchik.

5. ¿Imakunamantam yachasun iñiyninchikpi imayna kasqanchikta qawarikuspaqa?

⁵ Iñiyninchikpi imayna kasqanchikta qawarikuspaqa, yachasunchá imakunawan sasachakusqanchikmanta. Yaqapaschá iñiyninchikpi chiriyachkanchik imamantapas llumpayta llakikusqanchikrayku, ñuqanchikmanta utaq Diospa llaqtanmanta mana allinkunata rimasqankurayku utaq imawanpas llumpayta hukmanyasqanchikrayku. Chayna kaptinqa, ¿imatam ruwachwan pasaypaqta mana chiriyarunapaq?

KARUNCHAKUSUNYÁ IÑIYNINCHIKPI SASACHAWAQNINCHIK KAQKUNAMANTA

6. ¿Imaraykum tukuytam ruwanchik?

⁶ Ñuqanchikqa tukuytam ruwanchik Jehova Diostawan Jesusta kusichinapaq (1 Cor. 7:32). Huchallikuruspapas, tukuytam ruwanchik kaqmanta Jehova Dioswan kuyachikunapaq (Sal. 38:18). Chaymantapas, tukuytam ruwanchik warminchikta utaq qusanchikta kusichinapaq, llapallanchikmi tukuyta ruwanchik ayllunchikkunawan iñiqmasinchikkuna allinlla kanankupaq (1 Cor. 7:33; 2 Cor. 11:28).

7. (1) ¿Imaynatam imapas ruwasqanchikqa iñiyninchikpi chiriyarachiwachwan? (2) Proverbios 29:25 nisqanman hinaqa, ¿imaynanpitaq runakunataqa mana manchakunanchikchu?

⁷ Wakinpiñataqmi imamantapas llumpayta llakikuspaqa iñiyninchikpi chiriyaruchwan. Huk kaqninmi imawan pachakunapaq hinaspa imata mikunapaq llumpayta llakikuy (Mat. 6:31, 32). Chaykunata haypanapaq tukuyta ruwaspaqa, kay pachapi kaqkunatawan qullqitam tutatapas punchawchaspa maskayta qallaykuchwan. Chaykunallamanña qukuruspanchikqa iñiyninchikpim chiriyayta qallaykuchwan hinaspam mana allinman chayaruchwan (Mar. 4:19; 1 Tim. 6:10). Chaymantapas, hukkuna allinta qawawananchikpaqmi tukuy ima ruwayta qallaykuchwan. Chayta ruwaspaqa asikuwaptinchik utaq chiqnikuwaptinchikmi runakuna manchakuyta qallaykuchwan. ¿Imatam ruwachwan kaykunawan mana sasachakunapaq? Jehova Diostam mañakunanchik aswan iñiyniyuq hinaspa mana manchakuq kanapaq (qaway Proverbios 29:25; Luc. 17:5).

8. ¿Imatam ruwananchik pipas Jehova Diosmanta hinaspa iñiqmasinchikkunamanta yanqakunata rimapayawaptinchik?

⁸ ‘Llullakunapa taytan’ kasqanraykum satanasqa, munaychakusqan mana allin runakunawan yanqa rimaykunata hatarichin Jehova Diosmantawan ñuqanchikmanta (Juan 8:44). Diospa llaqtanta qipanchaq runakunam yanqa rimaykunata hatarichinku hinaspam internetpi, televisionpi hinaspa hukkunapipas Diospa llaqtanmanta yanqakunata rimanku. Chay yanqa rimaykunaqa satanaspa rupachkaq flechankunam (Efes. 6:16). ¿Imatam ruwananchik pipas Jehova Diosmanta hinaspa iñiqmasinchikkunamanta yanqakunata rimapayawaptinchik? Chaypunillam pasakunanchik. ¿Imaynanpi? Jehova Diospi iñisqanchikrayku hinaspa iñiqmasinchikkunamanta mana iskayrayasqanchikraykum. Chayraykum mana imaraykupas uyarinanchikchu ni qawananchikchu Diospa llaqtanta qipanchaq runakunapa imapas nisqantaqa.

9. ¿Llumpayta hukmanyayqa imamanmi aparuwachwan?

⁹ Imawanpas llumpayta hukmanyaruspaqa iñiyninchikpim chiriyaruchwan. Wakinpiqa sasachakuykunapi tarikuspam llumpayta hukmanyanchik. Chaynapi tarikuspa imallatapas ruwananchikmi. Ichaqa, manam chayraykuchu chayllapiña umayuq kananchik, chayllapiña umayuq kaspaqa Jehova Diospa niwasqanchikkunamantam iskayrayayta qallaykuchwan (Apoc. 21:3, 4). Imamantapas llumpayta hukmanyaspanchikqa Jehova Diosmantam karunchakuruchwan (Prov. 24:10). Chayman chayaytaqa manamá munanchikchu.

10. ¿Imatam yachachwan kay iñiqmasinchikmanta?

¹⁰ Qawasunyá Estados Unidospi yachaq iñiqmasinchik qusan unquchkaptinpas iñiyninpi mana chiriyarunanpaq ima ruwasqanmanta. Paymi qillqarqa Estados Unidos betel wasiman, chay qillqasqanpim nirqa: “Wakinpiqa, qusaypa unqusqanmi llumpayta llakichiwanku hinaspam hukmanyachiwanku, ichaqa Jehova Diospa nisqankunamantaqa manam iskayrayanikuchu. Anchatam yanapawanku qillqanchikkunapi kaq yachachikuykuna iñiyniykupi suni takyanaykupaq hinaspa Diospa nisqankunapi hapipakunaykupaq. Chayna yanapakuykunatam munallaniku. Anchatam yanapawanku Jehova Diospa nisqankunamanta mana iskayrayanaykupaq hinaspa satanasmanta hamuq sasachakuykunata atipanaykupaq”, nispa. Kay iñiqmasinchik hinam ñuqanchikpas imatañapas mana llumpayta hukmanyaspalla atipachwan. ¿Imaynata? Sasachakuykunapi tarikuspa Diosman sunqu kanapaq kallpanchakuspa chaynataq satanaspa contranpi churakuspam hinaspa qillqanchikkunata llapanta ñawinchaspam.

11. ¿Imakunapim yuyaymanananchik imayna iñiyniyuq kasqanchikmanta yachanapaq?

¹¹ ¿Allin iñiyniyuqchu kachkanchik? Chaypaqqa, killakuna ñawpaqta imayna tarikusqanchiktam yuyarinanchik hinaspam kaykunapi yuyaymanananchik, ¿tukuy imata ruwaspa kay pachapi kaqkunata mana haypanaypaqchu kallpanchakurqani? ¿Diospa llaqtanta qipanchaq runakunapa imapas nisqanta mana uyarinaypaqchu utaq mana hukllawakunaypaqchu kallpanchakurqani? Hinaspa, ¿llakikuspa mana llumpayta hukmanyanaypaqchu kallpanchakurqani? Chayna kaspaqa, allin iñiyniyuqmi kachkanchik. Chaywanpas rikchan-rikchanllam kananchik, satanasqa tuku-tukuytam ruwanqa iñiyninchikpi chiriyananchikpaq. Chaykunamantayá qawasun.

AMAYÁ KAY PACHAPI KAQKUNALLAMANÑAQA QUKURUSUNCHU

12. ¿Imaynam tarikuchwan kay pachapi kaqkunallamanña qukuruspaqa?

¹² Kay pachapi kaqkunallamanña qukuruspaqa iñiyninchikpim chiriyaruchwan. Apostol Pablopa nisqanman hinapas soldadokunaqa, soldado kachkaspankuqa manam imapas negocio ruwakuypichu kaqku, aswanmi kamachiqninpa munasqanta ruwaqku (2 Tim. 2:4). Roma soldadokunawanpas chaynam karqa, paykunaqa manam negocio ruwakuypichu kaqku. ¿Imaynam tarikunman karqa negocio ruwakuypi kaq soldadoqa?

13. ¿Imaynanpitaq soldadokunaqa mana negocio ruwakuypichu kaqku?

¹³ Yuyaymanasun kaypi: Llapallan soldadokuna wañuchinakuypi hichuyachkanankukama, huk kaqnin soldadoñataq negocio ruwakuypi kakunman. Chay wakin soldadokuna wañuchinakuq rinankupaq imapas kaqkunata allichanankukama, chay huknin soldadoñataq rantikunanpaq kaqkunata allichaypi kakunman. Qunqayllamanta wañuchinakuy qallaykuptinqa, ¿mayqin soldadotaq allinta sayanqa hinaspa kamachiqninta kusichinqa? Ñuqanchikpas soldado kaspaqa, ¿mayqin soldado ñuqanchikwan kanantataq munachwan? ¿Wañuchinakuypi hichu kaqtachu, icha negocio ruwakuypi kaqtachu?

14. ¿Imatam ñuqanchikpas chay allin soldado hina ruwananchik?

¹⁴ Allin soldado hinam ñuqanchikpas kamachiqninchik Jehova Diostawan Jesucristota kusichinanchik. Chaypaqmi ñuqanchikqa kallpanchakunchik, manam kay pachapi kaqkunata haypanapaqchu. Tukuytam ruwanchik Jehova Diosta yupaychanapaq chaynataq iñiyninchikpi hinaspa Jehova Diospaq imapas ruwasqanchikpi mana chiriyarunapaq.

15. ¿Imatam Pablo nirqa, hinaspa imaynanpi?

¹⁵ Rikchan-rikchanllam kananchik. ¿Imaynanpi? Apostol Pablom nirqa “apuyaylla munaqkunaqa” “qullqita kuyaruspanku” iñiyninkupi chiriyarunankumanta (1 Tim. 6:9, 10). Kay pachapi kaqkunallamanña qukuruspaqa yanqachakuruchwanmi. Sunqunchikpas ‘mana allin kaqkunatam’ munapayayta qallaykunman. Chaynaqa, amayá saqisunchu mana allinkunata sunqunchik munapayanantaqa. Chaykunataqa qawananchik allin iñiyniyuq kanapaq sasachawaqninchikta hinam.

16. Marcos 10:17-22 ñawinchasqanchikman hinaqa, ¿imakunapim yuyaymanananchik?

¹⁶ Tukuy imayuq kanapaq qullqinchik kapuwaptinchikqa. ¿Mana allinchu kanman churarayanallanpaq munasqanchik kaqkunata rantikuykuyqa? Manam. Ichaqa, kaykunapim yuyaymanananchik: Munasqay kaqkunata rantikuykuspayqa, ¿atisaqchu chaywan imallapas ruwayta hinaspa imanakuruptinpas allichachiyta? Hinaspa, chayllamanña qukuruspayqa, ¿Atisaqchu Jehova Diospaq astawan imapas ruwayta? (Qaway Marcos 10:17-22). Aswan allinqa kapuqllanchikwan kawsakuymi hinaspa Jehova Diospaq tukuy atisqanchikta ruwaymi.

ALLINTAYÁ APASUN HARKACHIKUNANCHIK KAQTAQA

17. ¿Imatam mana qunqananchikchu?

¹⁷ Qunqananchikchuqaya satanaswan atipanakuypi hina kasqanchiktaqa, hinaspapas qawan-qawanlla utaq uyan-uyanllam kananchik sapa punchaw (Apoc. 12:17). Iñiqmasinchikkunachuqaya harkachikunanchiktaqa apananku, aswanqa ñuqanchikmi. Huk rimaypiqa kikinchikmi kallpanchakunanchik iñiyninchikpi allin kanapaq.

18. ¿Imaynanpitaq ñawpaq soldadokunaqa allinta hapinanku karqa harkachikunankuta?

¹⁸ Ñawpaq tiempopiqa, harkachikunanta allinta hapiq utaq harkachikunanwan kutiykuq  soldadom allin qawasqa karqa. Wañuchinakusqanpi harkachikunanta wischuruspanmi ichaqa mana allin qawasqa karqa. Chaykunamanta yachaq runam qillqarqa: “Pipas harkachikunanta saqiqqa pinqaymi karqa”, nispa. Chayraykum soldadokunaqa allinta hapiqku harkachikunankutaqa.

19. ¿Imatam ruwananchik iñiyninchikpi allin kanapaq?

¹⁹ Harkachikunanchikta allinta apanapaqqa utaq iñiyninchikpi allin kanapaqqa, sapa huñunakuymanmi rinanchik hinaspa Jehova Diospa sutinmantawan munaychakuyninmantam willakunanchik (Heb. 10:23-25). Chaymantapas, bibliatam sapa punchaw ñawinchananchik hinaspam yachasqanchikman hina kawsakunapaq Jehova Dios yanapaykuwananchikpaq mañakunanchik (2 Tim. 3:16, 17). Chayta ruwaspanchikqa manam ima sasachakuywanpas iñiyninchikpiqa chiriyasunchu (Is. 54:17). Iñiyninchikmi harkachikuna hina waqaychawasun. Allinta sayaspam, iñiqmasinchikkunawan kuska imaña kaptinpas Jehova Diosta yupaychasun. Hinaspapas manam satanaspa churawasqanchik sasachakuykunallatachu atipasunqa, aswanqa Jesuspa satanas chinkachisqantam qawasun (Apoc. 17:14; 20:10).