Roma palaciopi kaq soldadokunam allin noticiata uyarinku

Roma nacionpi pachak soldadokunapa jefen Julio sutiyoq soldadom, cristianokunapa tiemponpi 59 watapi pisipasqa soldadonkunapiwan pusarqaku achka presokunata Romaman. Porta Capena sutiyoq punkuntam paykunaqa Romaman yaykurqaku. Palatina sutiyoq moqopim Nerón sutiyoq kamachiqpa palacionta rikurqaku, chaytaqa palaciopi kaq soldadokunam waqaycharqaku, sapakamam togaa sutiyoq pachankupa ukunpi espadayoqkama karqaku. Chay presochasqakunaqa Roma nacionpi Foro romano nisqankupa kasqantam pasarqaku hinaspankum qespirqaku Viminal sutiyoq moqonta. Chaymantam wayta huertapa kasqanta pasarqaku, chaypim Romapi achkallaña dioskunapa altarninkuna karqa, chaymantam pasarqaku soldadokunapa ejerciciota ruwananku pampanta.

Chay presokunamanta hukninmi karqa apostol Pablo. Huk-iskay killa pasayllatam risqan buque kayman-wakman wayrapa apasqan karqa, chaypim huk angel nirqa: “Chayankipunim Rey Cesarpa ñawpaqninman”, nispa (Hech. 27:24). Pabloqa tapukurqachá chay angelpa nisqankuna sichu cumplikunanmanta. Roma llaqtaman asuykusqanman hinaqa, yaqapaschá Pabloqa yuyarirqa huk-iskay wata pasayllata Jerusalen llaqtapi kaq Antonia sutiyoq Torrepa kasqanpi Jesuspa kayna nisqanta: “Kallpanchakuy Pablo, kay Jerusalen llaqtapi ñoqamanta willakusqaykita hinam Roma llaqtapipas willakunayki” (Hech. 23:10, 11).

Pabloqa yaqapaschá qawarqa Castra Praetoria otaq palaciopi kaq soldadokunapa campamentonta. Chayqa karqa puka ladrillokunawan hatun perqayoqkunam hinaspa achka torreyoqkunam. Chaypim yachaqku 12 cohorte nisqakuna chaynataq chay llaqtakunapi achka kaq cohortekunawan caballeriankunapas.b Chay sitiom Roma kamachikuqpa atiyninta qawachirqa. Palaciopi kaq soldadokuna huklaw llaqtakunamanta kaq presokunamanta nanachikuq kasqankuraykum, Julio sutiyoq soldadopas chay apasqan presokunata chayman pusarqa. Achka killakuna risqankumantam chayllaraq presokunaqa Romaman chayarurqaku (Hech. 27:1-3, 43, 44).

“MANA SASACHAKUSPAN” PABLO PREDICASQANMANTA

Romaman risqanpiqa tukuy imam Pablotaqa pasarqa. Lamar qochanta richkaptinkum, Pabloqa willakurqa risqanku buque pakipakuruptinpas pipas mana wañunanmanta. Chaynamá karqa. Malta sutiyoq islapi venenoyoq culebrapa kachusqanpas manam paytaqa wañuchirqachu. Chay llaqtapiqa achka onqoqkunatapas sanoyachirqam, chaymi wakin runakunaqa dios kasqanta nirqaku. Yaqapaschá chay willakuykunataqa palaciopi kaq wakin soldadokunaqa uyarispanku rimarqaku.

Romaman Pablo manaraq yaykuchkaspanmi tuparurqa iñiqmasinkunawan, paykunam ‘tariparqaku Apio sutiyoq plazakama, wakinñataqmi tariparqaku Tres Tabernas sutiyoq sitiokama’ (Hech. 28:15). Presochasqa kaspanqa, ¿imaynatam Roma llaqtapi predicanantaqa cumplirqa? (Rom. 1:14,15.) Wakin yachaysapa runakunam piensanku palaciopi kaq soldadokunapa jefenman otaq prefectoman entregasqa kasqankumanta. Chayna kaptinqa, Sexto Afranio Burro sutiyoq runamanchá entregasqa kanman karqa, payqa yaqapaschá Romapi kamachikuqpa qepanman qatiq karqa.c Imayna kaptinpas, Pabloqa palaciopi kaq soldadollawanmi cuidasqa karqa. Pablotaqa saqerqakum maypi yachananta akllakunanpaq, saqerqakutaqmi watukuqninkunata chaskinanpaqwan paykunaman predicananpaqpas (Hech. 28:16, 30, 31).

HATUNMANPAS TAKSAMANPAS PABLO PREDICASQANMANTA

Afranio Burroqa, yaqapaschá palaciopi kaq soldadokunapa campamentonpi otaq palaciopi Pablotaqa tapupayarqa manaraq kamachiq Neronman qochkaspan. Chaypim Pabloqa “hatunmanpas taksamanpas” Diosmanta willarqa (Hech. 26:19-23). Afranio Burro Pablowan rimaspan imayna qepasqanta mana yachaspapas, yachanchikmi palaciopi kaq soldadokunapa campamentonpi Pablo mana carcelasqa kasqanta.d

Pablom hatun wasita alquilarurqa, chaymanmi “Romapi reqsisqa judiokunata” qayachimurqa paykunamanwan hamuq runakunamanpas predicananpaq. Jesusmantawan “Diospa munaychakusqanmanta” judiokunaman “madrugawmantapacha tardeykuqkama” willakusqantaqa, soldadokunapas uyarirqakuchá mana munachkaspankupas (Hech. 28:17, 23).

Sapa punchawmi las dos tardeta palacio cuidaq soldadokunata cambiaqku. Pablotapas yaqapaschá sapa punchaw huk soldadoña cuidaq. Chayraykum achka soldadokuna Diosmanta uyariqku. Uyarirqakutaqmi Efeso, Filipos, Colosas hinaspa Hebreos cristianokunaman carta qellqachisqantapas. Filemon cristianoman carta qellqachisqantapas rikurqakum. Preso kachkaspanmi Onesimota yanaparqa, payqa patronninmantam lluptikaramurqa. Onesimoqa Pablopa churin hinam rikurirurqa, chaymantam ichaqa patronninman kutikurqa (Filem. 10). Pabloqa rimapayarqachá cuidaqnin soldadokunamanpas (1 Cor. 9:22). Rimapayarqataqchá tukuy rikchaq pachanku imapaq kasqanmantapas, chaymanta yacharuspanmi Biblia qellqasqanpi rikchanachirqa (Efes. 6:13-17).

MANA MANCHAKUSPANKUM DIOSPA PALABRANMANTA WILLAKURQAKU

Pablo carcelpi kasqanraykum palaciopi kaq achka soldadokunawan huk runakunapas Diosmanta yacharqaku (Filip. 1:12, 13). Campamentopi yachaqkunaqa palaciopi kaqkunawanmi reqsinakuqku hinaspapas achkallaña runakunatam reqsiqku. Palaciopiqa manam yacharqa Romapi kamachikuqwan familiallanchu, yacharqakutaqmi achka sirvientekunawan hukkunapas, paykunamanta wakinninkum cristiano rikurirurqaku (Filip. 4:22). Pablopa qarinchakuq kasqanmi Romapi kaq cristianokunata yanaparqa ‘Diospa Palabranmanta mana manchakuspa willakunankupaq’ (Filip. 1:14).

Pablomanta yachayqa kallpanchawanchiktaqmi “allin tiempopipas chaynataq mana allin tiempopipas” predicanapaq (2 Tim. 4:2). Wakin iñiqmasinchikkunam wasinkupi otaq hospitalpi onqosqa tarikunku. Wakinñataq iñiyninkurayku presochasqa. Imayna tarikuspanchikpas, atichwanmi mana reqsisqanchik runakunaman predicaytaqa. Predicachwanmi atiendewaqninchikman otaq pi hamuqmanpas. Mana manchakuspa maypipas predicaspaqa, Diosmanta willakuy cheqenanpaq mana imapas harkasqantam qawachichkanchik (2 Tim. 2:8, 9).